m
A
ENINGEN
JOL.
EERSTE BLAD.
MT VAN MELLE'S KOEK, GEZOND EN LEKKER! -*f
igen.
:RBERICHT.
DONDERDAG 17 NOVEMBER 1932
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
JTIËN
:nten
47e JAARGANG - No. 41
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Bu'tenland.
Belangrijkste Nieuws.
Binnenland.
jderland.
14 Ouessant
10NDE, thuisr.,
s. 14 Perim.
•g te Liverpool.
15 (n.m.) v.
iloyd.
Itar.
1 17 Nov. 1982:
meest uit oos-
tot zwaar be-
eerslag, weinig
IT.
lag 3 uur:
g 3 u.: 765.
itsers:
nder-
>.D.D.
vend,
an en
Na
rage-
Jaren
;enen
itigen
jistof.
jkken
beten
coste-
ft aan
■nster-
oroef-
H 10
scht U dan?
iddel, dat U
verlost. DE
stuk; 1.10
middel. Met
ok ten allen
iet driehoek-
ar bij H.H.
adelaren
n
ingenomen
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij .Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèquo en Girorokoning 44455.
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Tclef. 259.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
7)e Zeeuw
Abonnementsprijs f 2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20, Losse nummers 5 cent.
AdvortontiCn 30 cent por rogol. Ingozondon
modüdcolingen 60 cont por regel. Kleine
Advcrlcntiön Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Gevaarlijke financiers.
't Was voor de Soc.-Democratische Ka
merfractie een buitengewoon onaange
naam moment, toen j.l. Vrijdag de heer
de Wilde aan het woord kwam en de fan
tastische financieele plannen van de S.D.
voormannen uiteenrafelde, tot er geen
stuk van heel overbleef.
Men herinnert zich hoe eenigen tijd
geleden de heer Oudegeest, de voorzitter
van de S.D.A.P., met veel bombarie be
weerde, dat de oplossing van het finan
cieele vraagstuk toch eigenlijk maar een
kleinigheid was.
Het tekort op de Rijksbegrooting van
f 147 millioen kostte de Regeering heel
veel hoofdbrekens.
Slechts met de uiterste moeite is zij
er in geslaagd de eindjes aan elkaar te
knoopen.
Larie, zei de heer Oudegeest.
Had de oommissie-Weiter na veel pas
sen en meten een bedrag van f 100 mil
lioen gevonden, de heer Oudegeest was
in een oogenblik klaar met een plan dat
maar even f254 millioen in de schatkist
zou brengen.
Dat was nogeens een pïant
En de grootste en vetste letters op de
drukkerij van de roode pers waren nog
niet groot en vet genoeg voor de koppen
die men noodig had om dit prachtplan
aan te kondigen.
Nu kon men dan toch eens zien, wat
voor een prul-regeering we in ons land
hebben.
Dat zoekt zich suf om een bedrag van
f 100 millioen te vinden en de heer Oude
geest legt zoo maar even 254 millioen
op tafel.
Maar wat wil nu het geval?
In de Kamer sprak niet de voorzitter
van de S.D.A.P. maar de voorzitter van
de roode fractie.
Hij behandelde ook de financieele moei
lijkheden.
Hij vestigde er de aandacht op, dat de
depressie waarin wij nu leven waar
schijnlijk nog lang zal duren en in de
tweede plaats dat een sluitend budget be
slist noodzakelijk is.
En om daartoe te komen kwam hij met
het beroemde plan-Oudegeest?
Neen, dat deed hij niet. De heele vin
ding van zijn partijvoorzitter liet hij o n-
besproken.
En in de plaats daarvan kwam hij
afgezien van een heffing ineens die
slechts voor een keer geldt en later de
moeilijkheden vergroot met plannen
die naar de heer de Wilde uitrekende
niet meer dan een kleine 10 millioen
zouden opbrengen.
Buiten de Kamer brengt men de massa
in de waan dat gemakkelijk 254 millioen
zou zijn te vinden.
Maar in de Kamer, waar een fractie
voorzitter zijn fantasie niet den vrijen
loop kan laten, komt men met een ma
gere 10 millioen.
Inderdaad, 'tzijn gevaarlijke finan
ciers, de roode volksmenners.
En 'twas voor hen een ver van aan
genaam moment, toen dit door den heer
de Wilde zoo duidelijk in 't licht werd
gesteld.
Verlaag de rente.
Als men de Soc.-Democraten buiten de
Kamer hoort, dan ligt het geld om de be-
grootingstekorten te dekken, voor het
grijpen.
Men kan b.v. zoo stelt men het voor,
zonder eenig bezwaar de rente van de
Staatsschuld verlagen.
Door een gedwongen conversie van 5
op 3% pet. zou zonder veel moeite een be
drag van f20 millioen gevonden kunnen
worden.
Bij een hoop eenvoudige menschen slaat
dat in.
Maar aldus de heer de Wilde in de
Tweede Kamer wie zouden daarvan de
dupe worden? De banken? Weineen, die
vinden het wel aardig als zij weer eens
een nieuwe leening kunnen uitgeven.
Daar verdienen zij wat aan!
„Wie de dupe daarvan zouden zijn",
dat zijn de spaarbanken, die groote
bedragen hebben belegd in Staatsfondsen
en die plotseling van 5 op 3^ pet. zou
den terugvallen; dat zijn de levensverze
keringsmaatschappijen, de begrafenis
fondsen, de pensioenfondsen en de kleine
rentetrekkers.
Het zijn juist tal van kleine men
schen, die 1 of 2 duizend gulden hebben
overgespaard en die zeggen: ik ga solide
beleggen, ik koop Staatsfondsen. Aan hen
zou plotseling 1" pet. ontnomen worden.
Kinderen die onder voogdij staan, al der
gelijke menschen zijn het, die in het bezit
zijn van dergelijke papieren.
Daarom is het een onjuiste voorstel
ling, alsof ia de esrste plaate de groote
heeren en de banken daarvan de dupe
zouden worden."
Het klink zoo mooi: Verlaag de rentel
Maar het is niet mooi. Althans niet
voor wie zegt voor de kleine luyden te
willen opkomen.
En ook niet voor wie het Rijksbelang
in het oog houdt. Het staatscrediet zou
door een gedwongen conversie hopeloos
worden geschoktl
De politieke toestand In Dultschland.
Rijkskanselier Von Papen heeft zich
genoodzaakt gezien, de bezoeken, die hij
voornemens was te brengen aan Stutt
gart, Karlsruhe en Darmstadt, af te zeg
gen, omdat hij het beter acht, een op
heldering van den politieken toestand
af te wachten.
Deze afzegging der reis van den Rijks
kanselier naar het Zuid-Westen heeft in
politieke kringen natuurlijk groote ver
bazing gewekt.
De besprekingen zijn aldus geloopen,
dat tegen den middag eerst de Centrum
leiders Kaas en Joos in de Rijkskanselarij
verschenen en in den loop van den mid
dag dan Dingeldey voor de Duitsche
Volkspartij en Dr Schaeffer voor de Beier-
sche Volkspartij.
De bijzonderheden dezer besprekingen
worden door de betrokkenen geheim ge
houden.
Wat echter de groote lijn der onder
handelingen aangaat, heeft Dingeldey den
kanselier zijn toestemming gegeven voor
een nationale concentratie. Hetzelfde geldt
voor de houding van de Centrumvertegen
woordigers.
Het onderscheid is echter hier in ge
legen, dat prelaat Kaas er aan toegevoegd
heeft, dat onder de tegenwoordige poli
tieke leiding van den Staat, de poging
om tot een nationale concentratie te
komen, zonder uitzicht moet blijven en
dat daaruit, volgens de meening van het
Centrum, zekere voor de hand liggende
gevolgtrekkingen moeten worden ge
maakt.
Dit antwoord staat natuurlijk gelijk met
een weigering.
Men kan gerust aannemen, dat de uit
eenzettingen van Dr Schaeffer, namens
de Beiersche Volkspartij, niet wezenlijk
van het standpunt van het Centrum af
wijken.
Het zwaartepunt der besprekingen ligt
misschien in hetgeen de Rijkskanselier
aan alle partijleiders gelegd heeft:
Hij heeft met nadruk zijn vroegere ver
klaringen onderstreept dat de persoons
kwestie geen hinderpaal mag zijn, wan
neer Duitschland uit de tegenwoordige
moeilijke situatie gered moet worden.
Tegen vandaag wordt ook het antwoord
der Nationaal-socialisten verwacht. Dan
zal de Rijkskanselier, hetzij nog vandaag,
misschien ook eerst morgen den Rijks-
president inlichten over zijn besprekingen
met de partijleiders en over de houding
van het kabinet.
De besprekingen van gisteren hebben
de ontwikkeling dus een stap verder ge
bracht, een beslissing is echter nog niet
gevallen. Daartoe zal het eerst komen in
het volgende stadium der ontwikkeling,
n.1. de ontvangsten bij den Rijkspresident.
Volgens de opvatting in politieke krin
gen is het vooruitzicht, dat de partijen
een uitweg vinden uit de tegenwoordige
1 moeilijkheden, uiterst gering.
De jongste Fransch-Duitsche economische
besprekingen.
De Fransche onder-staatssecretaris van
I Economische Zaken, Patenótre, die leider
was van de Fransche delegatie te Berlijn
i voor de Fransch-Duitsche economische
besprekingen, heeft na zijn terugkeer te
Parijs eenige verklaringen aan de pers
afgelegd. De voorgestelde publieke wer
ken zullen nu eerst door de betrokken
banken nauwkeurig beoordeeld worden.
Voor de 3 betrokken landen zouden zij
werkgelegenheid en afzetmogelijkheid be-
leekenen. Te Berlijn is voorts de vor
ming van een consortium voor electrifica-
tie van bepaalde Europeesche landen
overwogen. Deze werken die zich tot 7000
K.M. spoorweglengte kunnen uitstrekken,
worden op 17 milliard fr. becijferd, waar
door 400.000 of 500.000 werkdagen voor
werkloozen geschapen worden. Ter vor
ming van dit consortium wordt op 2 Fe
bruari een vergadering te Parijs gehou
den. Als algemeene indruk van de onder
handelingen te Berlijn legde Patenótre
den nadruk op den wil van weerskanten,
om van de theorie tot de practijk over te
gaan. Hij wees verder op den geest van
samenwerking, tegemoetkoming en goe
den wil, dien hij zoowel bij de Berlijnsche
leden van de commissie als ook bij perso
nen uit regeeringskringen, met wie hij ge
legenheid had te spreken, gevonden had.
De verkiezingen In Denemarken.
Gisteren zijn in Denemarken de verkie
zingen voor het Folkething gebonden. In
den loop van den nacht hadden de com
munisten op het paleis van politie te Ko
penhagen, op de Domkerk, op de groote
vlaggenstokken, op de Koningin Louise-
brug, op den top van den bliksemafleider
van de werkinrichting Sundholm roode
vlaggen geheschen. De politie kon slechts
met groote moeite de vlaggen neerhalen.
Vijf communisten werden aangehouden.
Op verschillende punten der stad kwam
het in den loop van den nacht tot botsin
gen tusschen burgerlijke en communisti
sche plakploegen.
In Kopenhagen werd aan de verkie
zingspropaganda ook deelgenomen door
vliegtuigen, die een regen van biljettten
over de stad deden nederdalen.
Gisteravond laat werd gemeld, dat, voor
zoover bekend, de sociaal-democraten en
de conservatieven aan de winnende hand
weren, terwijl de radicalen en de gema
tigde linkerzijde verliezen leden.
De schulden aan de Vereen. Staten.
Het verluidt, dat president Hoover een
verlenging van het moratorium en een
verlaging van de^ oorlogsschulden ge-
wenscht acht. Het staat echter vast, dat
deze opvatting zonder medewerking van
het congres niet door te zetten is. De par
tij van Roosevelt weigert iedere verant
woordelijkheid vóór Maart te aanvaar-
trokken zijn bij bet groote belastingschan
daal, te publiceeren.
Inmiddels is een vergadering gehou
den van 37 rechters van instructie, die te
zamen de 1018 gevallen van belastingbe
drog moesten onderzoeken, teneinde
elkaar op de hoogte te stellen van den
gang van het onderzoek.
Grootsche plannen voor afsluiting van de
Middellandsche Zee.
De „Deutsche Gesellschaft für Bauwe-
sen" heeft in de Paedagogisohe Akademie
een tentoonstelling geopend van de plan
nen van den Münchener ingenieur Sörgel
voor het afsluiten van de Middellandsche
Zee, waardoor de waterspiegel zou dalen
en nieuw land gewonnen zou kunnen wor
den, terwijl tevens een bevloeiing van de
Sahara daardoor mogelijk zou worden.
Sörgel wil in de straat van Gibraltar
een stuwdam maken, waardoor de water
spiegel in het westelijke gedeelte van de
Middellandsche Zee 100 M. zou dalen.
Een groot werk van sluizen maakt het
mogelijk, dat het scheepvaartverkeer toch
gehandhaafd kan blijven.
Verder wil Sörgel een dijk tusschen
Sicilië en Afrika aanleggen, waardoor de
Straat van Messina afgesloten wordt en
de waterspiegel in het Oostelijke gedeelte
200 M. kan dalen.
Binnenland.
Begrootingsdebat in de Tweede Kamer.
Den heer Wijnkoop het woord ontnomen.
De rijksmiddelen over October.
De moeilijkheden in de textiel-industrie.
Buitenland.
De schulden aan Amerika.
De storm in Japan.
De politieke toestand in Duitschland.
Verkiezingen in Denemarken.
werd ontvangen ƒ4.126.235, vorig jaar
f4.068.612.
Ten bate van het „Wegenfonds"
f 866.070, vorig jaar 812.670.
Ten bate van het Gemeentefonds
ƒ5.699.788, vorig jaar ƒ5.673.190.
De crisispachtwet en de tuinbouw.
De Tweede Kamerleden Loerakker en
van de Bilt hebben tot de ministers van
justitie en van oeconomische zaken en ar
beid de volgende schriftelijke vragen ge
richt:
1. Hebben de ministers kennis geno
men van de uitspraak van den Hoogen
Raad, dat de tuinbouw, althans een ge-
Ingezonden mededeelingen.
den. Het is derhalve moeilijk te zeggen,
hoe een volledige oplossing tot stand zou
moeten komen.
De a.s. president, Roosevelt, is in een
moeilijk parket geraakt, door het weer
opduiken van het oorlogsschulden vraag
stuk.
Toont Roosevelt zich gunstig gestemd
ten opzichte van de schuldenaar-staten,
dan loopt hij gevaar de gunst te verspe
len van de machtige Hearstbladen, als
mede den steun van de landbouwkringen
in bet Westen der Unie.
Mocht Roosevelt er daarentegen op aan
dringen, dat de schuldenaars hun ver
plichtingen tot op de laatste penning na
komen, dan stoot hij machtige financieele
belanghebbenden voor het hoofd.
Vaz Dias verneemt uit Londen: Volgens
welingelichte kringen te Washington zou
de regeering der Vereenigde Staten beta
ling der buitenlandsche schulden eischen
per 15 December.
De verwoestingen van den storm in
Japan.
In de jongste officieele mededeelingen
over de gevolgen van den taifoen worden
de volgende getallen genoemd:
Te Tokio 6 dooden, in de districten
rondom Tokio 53 dooden; 62 vermisten;
4800 huizen zijn geheel verwoest, 10300
ten deele; 53000 huizen staan onder wa
ter.
Een aantal visschersbooten met in
totaal 250 man aan boord is vergaan.
Deze storm is de ergste geweest, dien
Japan in 12 jaar heeft beleefd.
In de militaire haven Sasebo wordt een
klein marine-schoolschip met een beman
ning van 200 koppen vermist. Men vreest,
dat het gedurende den storm is vergaan.
De materieele schade wordt in totaal op
ongeveer 30 millioen jen geschat.
Het Japansche kabinet heeft in een bui
tengewone zitting besloten een commis
sie tot het brengen van hulp aan de ge
troffen gebieden in te stellen.
De naderende „natlegging" in de
Vereen. Staten.
In uitgestrekte gebieden der Vereenigde
Staten kan reeds gezegd worden, dat de
drooglegging haar tijd gehad heeft. Alco
holische dranken worden openlijk ge
bruikt, zonder dat op eenigerlei wijze
door de autoriteiten wordt ingegrepen.
In tal van staten heeft het gerecht
honderden zaken laten vallen, die behan
deld moesten worden wegens overtreding
op dit gebied.
Iu de groote hotels in New-York wor
den „bars" ingericht en kelders in orde
gebracht in afwachting van de drinkge-
legt nheid.
Groote brouwerijen, die de lange droge
periode zonder al te veel schade aan de
inrichting overleefd hebben, door zich te
werpen op de fabrikatie van alcoholvrij
bier, worden weer op orde gebracht, om
aan haar oude bestemming te voldoen.
Volgens een bericht uit Sacramento
heeft de gouverneur van Californië, gra
tie verleend aan alle gedetineerden in de
gevangenissen, die wegens overtreding
van de alcoholwet veroordeeld zijn. Onge
veer 1000 personen zijn dientengevolge in
vrijheid gesteld.
Hef Fransche belastingbedrog-schandaal.
Een onafhankelijk kamerlid heeft bij de
Fransche kamer een voorstel ingediend
om de namen Tan de personen, die be-
Na deze werkzaamheden kan begonnen
worden met irrigatiewerken voor de Sa
hara, waarvoor een kanaal bij GaJbes ge
graven moet worden, terwijl als water
reservoir het zoutmeer Schott el Dlerid zal
dienen. Vandaar zal het water op de Sa
hara geleid worden.
Sörgel berekent, dat men zoodoende in
het westelijk gedeelte van de Middelland
sche Zee 84.000 en in het oostelijke ge
deelte 492.000 vierkante K.M. land zal
kunnen winnen, terwijl door de bevloeiing
van de Sahara 3 millioen vierkante K.M.
land vruchtbaar gemaakt zou kunnen wor
den. Op deze wijze zou Europa een nieuw
kolonisatie-gebied kunnen verkrijgen,
waardoor voor langen tijd gezorgd zou
zijn voor het overschot der Europeesche
bevolking.
Korte Berichten.
Naar officieel wordt medegedeeld,
heeft een officieele enquête-commissie
van het Executieve Comité bij de Sowjet-
Russische posterijen verduisteringen op
groote schaal ontdekt. Vastgesteld is, dat
niet minder dan 7 millioen roebels welke
in de eerste helft van dit jaar op verschil
lende postkantoren zijn gestort, nimmer
hun plaats van bestemming hebben be
reikt. Dit bedrag is door ambtenaren ver
duisterd.
i Nicole, de socialistische leider en
lid van den Nationalen Raad, die naar
aanleiding van de jongste onlusten te Ge-
nève was gearresteerd, weigert sedert
twee dagen alle voedsel.
Het alarm omtrent Amy Johnson is
gebleken niet gemotiveerd te zijn. De
vliegster is te Gao geland en in de rich
ting van Doeala verder gevlogen.
De Rijksmiddelen over de maand October.
Overzicht van de opbrengst der rijks
middelen over de afgeloopen maand van
dit jaar, in vergelijking met de overeen
komstige periode van het vorige jaar.
Middelen
Opbrengst
Opbrengst
over Oct. '32
over Oct 31
Grondbelasting
249.304
237.286
Pers. belasting
99
99
54.820
Ink. belasting
5.000.515
99
5.853.261
Vermogensbel.
n
782.123
9f
928.799
Div. en Tant. bel.
>i
554.198
99
817.805
Rechten o. d. inv.
99
13.659.495
99
5.648.463
Statistiekrecht
99
192.793
99
258.188
Accijns op Zout
99
210.258
99
178.760
ld. op Geslacht
99
598.235
99
666.288
ld. op Wijn
99
31.705
99
51.359
ld. op Gedistill.
99
2.642.897
99
3.541.688
Id. op Bier
99
1.008.210
99
1.406.868
ld. op Suiker
5.123.494
99
3.766.401
ld. op Tabak
99
1.751.065
99
2.145.102
Bel. op Goud
en Zilver
91
74.558
99
95.638
Zegelrechten
9»
1.632.667
99
1.460.573
Reg. rechten
99
764.745
99
1.169.290
Successierechten
99
2.930.902
99
4.050.751
Domeinen enz.
99
376.575
99
370.799
Opbr. Staatslot
99
167.295
99
167.145
Opbr. Loodsgelden
99
342.928
99
389.867
Totaal ƒ38.093.972 33.259.161
Over het tijdperk JanuariOctober werd
ontvangen ƒ333.961.338. In hetzelfde tijd
vak van het vorige jaar ƒ367.341.683.
Ten bate van het „Leeningefond» 1914"
deelte daarvan, niet valt onder de Crisis-
Pachtwet 1932?
2. Zijn de ministers bereid, de noodige
wetswijzigingen bij de Kamer aanhangig
te maken, waardoor de uitzonderingspo
sitie, waarin dat gedeelte van den tuin
bouw thans is geplaatst, wordt opgehe
ven?
Crisls-zuivelaangelegenheden.
De Crisis-zuivel-centrale deelt mede,
dat, naar haar gebleken is, onder meer in
medische kringen twijfel bestaat, of na de
in werkingtreding van de Crisis-Zuivel-
wet nog wel margarine, uitsluitend uit
plantaardige olie vervaardigd, is te ver
krijgen. Zij vestigt er daarom de aan
dacht op, dat bedoelde plantaardige mar
garine ook thans nog wordt aangemaakt
en sedert het in werking treden van de
Crisis-Zuivelwet is vervaardigd.
Voor het geval deze niet bij een winke
lier voorhanden mocht zijn, kan men zich
wenden tot den Nederlandschen Vegeta-
riërsbond, Fazantenweg 73 hs, Amster
dam, die zich bereid heeft verklaard, op
te geven, waar de margarine is te ver
krijgen.
De nood in de textiel-industrie.
Het bestuur van de fabrikantenvereeni-
ging te Enschedé heeft aan den minister
van binnenlandsche zaken het volgende
telegram gezonden:
„De toestand in de textiel-industrie
wordt nog gestadig slechter door den stij
genden buitenlandschen invoer van ma
nufacturen en indien de regeering niet
zeer spoedig helpt, zullen er opnieuw vele
arbeiders ontslagen moeten worden en
zullen bedrijven moeten worden stopge
zet.
Betreffende de loonkwestie bij de firma
van Heek Co. te Enschedé, die zich ge
noodzaakt zag, óf de dekenweverij stop te
zetten, óf het tariefloon der dekenwevers
met 10 pet. te verlagen, teneinde deze ar
beiders gedurende nog twee maanden 4.5
dag per week aan het werk te houden
een maatregel, waarmee de arbeiders niet
accoord konden gaan heeft gistermid
dag, onder leiding van den rijksbemidde
laar, Prof. Mr A. C. Josephus Jitta, een
bespreking plaats gehad met de leden der
firma en do besturen der ar bei ders-orga^
nisaties.
Deze bespreking heeft tot gevolg gehad,
dat de rijksbemiddelaar het volgende voor
stel heeft gedaan, waarmede beide par
tijen genoegen hebben genomen:
1. de arbeiders-organisaties verklaren te
berusten, uitsluitend voor deze afdeeling,
in een tariefverlaging van 10 pet., gedu
rende twee maanden;
2. de rijksbemiddelaar zal zich over zes
weken tot de firma van Heek Co. wen
den met do vraag, welke arbeidsvoor
waarden na deze twee maanden zullen
worden aangeboden;
3. indien de onmogelijkheid blijkt, om
de oude tarieven te herstellen, zal de
rijksbemiddelaar zoo noodig, de partijen
tot een bespreking onder zijn leiding uit-
noodigen;
4. de firma van Heek Co. verklaart
tot overleg bereid te zijn. De besturen der
arbeidersorganisaties verklaren zich be
reid onder deze omstandigheden hun le
den te adviseeren, dit voorstel te aanvaar
den.
Bij de N. V. van Vlissingen's Katoenfa-
brieken te Helmond ie op verschillende
