EERSTE BLAD. VRIJDAG 4 NOVEMBER 1932 DAQBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 47a JAARGANG - No. 30 Bijkantoor Middelburg, Lange Burg, Telel. 250, Dit nummer bestaat uit 2 bladen Staten-Generaal, Buitenland. —I In het tijdvak van 10 September tot 1 November zijn in de mijnindustrie van het Roergebied meer dan 6000 arbeiders te werk gesteld. Binnenland. Belangrijkste Nieuws, Uit de Provincie Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw". Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postchèque en Girorekening 44455. Dlrgeteur-HeoMredaeteuri n, ZU1BEMA, Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent. Advertentiön 30 cent per regel. Ingezonden mcdedcclingon 00 cent per regel. Kleine Advortontiön Dinsdags en Vrijdags 10775, bij vooruitbetaling, Onder letter of motto i 0,85, Bij eentraet belangrijke korting, EERSTE KAMER. Het Godslasterinflswetje aangenomen. In de vergadering van gisteren werd de behandeling van het wetsontwerp in zake voor godsdienstige gevoelens kren kende uitingen ten einde gebracht. Mevr. Pothui s-S m i t (S. D.) gaf als haar persoonlijke meening te kennen, dat we hier in wezen te doen hebben met een wetsontwerp tegen Godslastering. Doch Godslastering is evenmin mogelijk als de zee te dempen door er steentjes in te werpen. De heer van Sasse van IJsselt (R. K.) betoogde, dat het ontwerp vol doet aan hetgeen in roomsch-katholieke kringen leeft. Is het wet geworden, dan zullen rechter en openbaar ministerie zich strikt hebben te houden aan hetgeen er in staat. De heer Droogleever Fortuyn (Lib.) zeide niet te verwachten, dat de minister met deze wet bereiken zal, wat hij bedoelt. Voorts zijn er gevaren aan verbonden. Immers er ontbreekt rechts zekerheid, toch een eerste eiseh. aan dit ontwerp. De heer An erna (A. R.) wil de vrij heid van meeningsuiting gehandhaafd zien, maar bepaalde strijdmiddelen moe ten door de Overheid worden uitgescha/- keld, als ze in conflict komen met de open bare orde. Wie in het openbaar zich aan heilige beginselen vergrijpt, behoort te worden terechtgewezen. Spr. laat dan on aangeroerd het Godsbegrip, de kwestie van het opzet der lastering enz. De over heid maakt hier een strafbepaling van algemeenen aard. Zelfs in een staat waar een officieele kerk bestaat, is strafbaar stelling van Godslastering zonder meer onmogelijk; bovendien heeft kerkelijk tuchtrecht met strafrecht niets te maken. De overheid heeft t.a.v. den godsdienst evenals t.a.v. de zedelijkheid alleen de openbare orde te handhaven. Wat het beginsel betreft, staan de mi nister en spr. eigenlijk op hetzelfde stand punt, ook al is er in de uitwerking eenig verschil. Spr. wil in de openbare orde de godsdienstige eerbaarheid handhaven; de minister neemt een meer individueel standpunt in, en verdedigt daarom met groote. scherpzinnighei de strafbaarstel ling van smalende Godslastering. Hij kan inmiddels, daar hij in beginsel toch met den minister overeenkomt, met overtuiging aan het ontwerp zijn stem geven. De Minister van Justitie, de heer D o n n e r, nogmaals in het kort het karakter van het ontwerp schetsend, ont kent, dat aan het strafbaar stellen van smalende Godslastering een bepaald gods begrip verbonden zou moeten zijn, zooals Prof. Kranenburg zeide. De heer Mendels zag strijd tusschen het ontwirp en de Grondwet. Er zouden be lemmeringen in den weg worden gelegd aan het uiten van nieuwe meeningen. Spr. meent dit ten stelligste te moeten ontken nen. Het ontwerp is juist algemeen gehou den om den strijd der meeningen den vrij en loop te laten. De heer Droogleever Fortuijn meende, dat dit ontwerp zou leiden tot inmenging in godsdienststrijd. Spr. gelooft, dat er geen reden is voor zulk een somber in zicht. Het ontwerp legt geen beletsel in den weg aan allerlei uitingen, maar het stelt grenzen aan de vormen. Het doet spr. leed, dat er geen een stemmigheid is geweest in de bestrijding van het ontwerp. Doch het verheugt hem dat niet herhaald werd de schriftelijk ge uite beschuldiging, als zou spr. zich door politieke overwegingen hebben laten lei den. Bij de replieken handhaafde de heer Kranenburg (Lib.) zijn bezwaren, evenals de heer Mendels (S.D.) die ver klaarde teleurgesteld te zijn door de rede van den Minister, die er niet in geslaagd is hem van ongelijk te overtuigen. De rechter zal nu hebben uit te maken wat onder het begrip God is te verstaan. Maria is een mensch en daarom is las tering van Maria niet strafbaar, maar Jezus is God en daarom is lastering van Jezus wel strafbaar. De wetgever moet bij de uitlegging van het begrip God uitgaan van de Heilige Drievuldigheid en anders geen. De heer De Savornin Lobman; Dit is absoluut onzin. De heer Mendels: Maar die woorden zijn een citaat uit de Tweede Kamer-rede van den heer Slotemaker de Buine, den voorzitter der Christelijk-Historische Unie (Groote vroolijkheid). Het woe overigen» niet spr.'s bedoeling, deze motie van wan trouwen uit te lokken (Gelach). Spr. onderschrijft het bezwaar van den heer Droogleever Fortuyn, dat met deze wet de eene godsdienstige groep de ande re zal bestrijden. De Minister van Justitie, de heer D o n n e r, dupliceerde en betoogde tegenover den heer Kranenburg, dat met „smalende Godslastering" een objectieve maatstaf voldoende is vastgelegd. Jegens den heer Mendels merkte spr. op, dat deze dezelfde spoken heeft opgeroepen als Da Zandt aan de overzijde. De Kamer nam daarna het wetsont werp aan met 26 tegen 18 stemmen, rechts tegen links. Db Dulische contfngenteerlngen. De Duitsche regeering heeft in de door haar op 2 en 3 November gehouden zittin gen de landbouwkwestie besproken. Zij is van meening, dat een daling der tarwe- prijzen moet worden tegengegaan. Voor den landbouw dragelijke tarweprijzen zijn niet alleen met het oog op den geheelen economischen toestand van beteekenis en noodzakelijk voor de instandhouding van dc tarweproductie, doch ook om te voor komen, dat de hulp ten behoeve van de Oostelijke provincies zal mislukken, het geen tot gevolg zou kunnen hebben, dat enorme schade zou worden toegebracht aan alle bedrijfstakken in het geheele ge bied van het Rijk. De Rijksregeering acht het even urgent, andere evenzeer in ge vaar gebrachte takken van den Duitschen landbouw te beschermen, ten einde het evenwicht te bewaren tusschen de ver schillende productiegroepen in den land bouw en ten einde een ongezonde hulp aan afzonderlijke bedrijfstakken op kosten van andere te vermijden. In verband hiermede heeft de Rijksre geering op grond van de met verschillen de landen getroffen afspraken toestem ming gegeven voor de contingenteering van den invoer van boter. Zij heeft verder kennis genomen van het rapport der com missie, welke te Brussel, Den Haag, Rome, Parijs en Kopenhagen heeft onderhandeld over de contingenteering van andere pro ducten van land-, tuin- en boschbouw. De Rijksregeering heeft opdracht gegeven, het omvangrijke materiaal dat bij deze bespre kingen is verzameld, onverwijld te bestu- deeren. Wanneer deze werkzaamheden zullen zijn afgeloopen, zal een beslissing worden genomen. Wolff voegt hieraan toe, dat men in goed ingelichte 'kringen niet verwacht, dat de contingenteeringsmaatregelen nog deze week zullen afkomen. Communistische practïjken. De burgemeester van Thale (a. d. Harz) heeft dezer dagen een voorstel der werk- loozen tot gratis verschaffing van brand stof aan de werkloozen afgewezen. Daarop stelden de werkloozen het stadsbestuur een ultimatum, waarin zij dreigden, bij aldien niet voor den aan vang der week hun eisch werd ingewil ligd, te nemen wat hun geweigerd werd en zelf een gemeentebosch te gaan rooien. De inwilliging van dit ultimatum bleef uit en gisterochtend trokken ongeveer 100 werkloozen naar het gemeentebosch, waar onmiddellijk met het rooien der hoornen een aanvang werd gemaakt. Toen de politie arriveerde, waren reeds 25 zware hoornen neergeveld. De leider van den troep, een communist, werd gearresteerd. Dertig anderen zullen zich wegens landvredehreuk voor het ge recht te verantwoorden hebben. De nood van den Engelschen landbouw. In het Hoogerhuis hebben de Lords Cramworth en Beaverbrook nogmaals de aandacht gevestigd op den ontstellenden toestand in den landbouw en o.a. een mo ratorium en een invoerrecht van 2 stui vers het pond op buitenlandsch vleesch bepleit. Lord Delaware antwoordde na mens de regeering dat hij geen onmiddel lijke definitieve toezeggingen kon doen, waarmee hij echter niet wilde zeggen, dat de regeering van plan was de moeilijkhe den uit den weg te gaan. De overeenkomst van Ottawa had volgens spr. den grond slag gelegd voor een opleving in den land bouw en de regeering overwoog nog ver dere hulp- of noodmaatregelen. Lord Cramworth uitte zijn misnoegd heid over dit ontwijkend antwoord der regeering. Hoovers kans gering. Volgens een bericht uit New-York heeft de „Literary Digest" het resultaat bekend gemaakt van de „stroo"-verkiezing die door dit bekende weekblad is gehouden. Het blad heeft drie millioen kiesge rechtigden gevraagd zich uit te spreken over de a.s. verkiezingen. Uit de ontvan gen briefjes (hoeveel dat waren wordt niet gemeld) bleek dat Roosevelt 50 pot, meer stemmen kreeg dan Hoover en dat, gerekend naar de kieskringen, Roosevelt een meerderheid had in 474 kieskringen en Hoover slechts in 57. De socialistische candidaat Norman Thomas kreeg 4,8 pet. van de stemmen, maar geen enkele meerderheid in een kieskring. Bij de vorige verkiezingen is gebleken dat de „stroo'-verkiezing van de „Lite rary Digest" slechts vijf procent scheelde met den werkelijken uitslag, zoodat men algemeen Hoovers kans op wederverkie- zing als zeer gering beschouwt. Berlijnsche verkeersstaklng opgeheven. De directie van de Berliner Verkehra Gesellschaft heeft gisteren de bemidde ling ingeroepen van een arbitrage-com missie om tot overeenstemming te ko men met het personeel bij het openbare verkeer in Berlijn. De arbitrage-commissie kwam gistermid dag bijeen en deed na beraadslaging een voorstel, inhoudende eischen die ook door het personeel waren gesteld. De directie van den B. V. G. wees ze ook nu weer van de hand op grond hiervan, dat de maatschappij een tekort heeft van 8 tot 9 milloen mark en dat dus ongewijzig de verlenging van de looncontracten voor een jaar onaanvaardbaar was. Daarop vergaderde de arbitrage-commissie op nieuw, waarna ze met nieuwe voorstellen kwam. De werknemers weigerden deze voor stellen aan te nemen, terwijl de werkge vers ze wel aanvaarden wilden, onder voorwaarde dat de uitspraak verbindend werd verklaard. De werknemers wezen toen arbiters aan, die na een beraadslaging van twee uur tenslotte het voorstel van de arbitra ge-commissie aannamen en tevens voor verbindend verklaarden. Op grond van de uitspraak van deze arbiters van werknemerszijde, zou de di rectie van de B. V. G. 's nachts alle mo gelijke moeite doen om te zorgen dad alle openbare verkeersmiddelen hedenmorgen weer functionneerden. In den loop van gisteravond arresteer de de Berlijnsche politie 105 posters. De politie is tot arrestatie van. de posters overgegaan, Omdat volgens haar opvat ting de staking politieke motieven tot achtergrond heeft en geen economische De Berlijnsche bladen vrijden groote aandacht aan de verkeersstaking. Alle bladen, met uitzondering van de commu nistische, legden er den nadruk op, dat nationaal-socialisten en communisten arm in arm in staking zijn gegaan. „Lakal Anzeiger" schrijft: Dit is dus het economisch-politieke program van de Berlijnsche nationaal-socialisten; een po litieke staking arm in arm met de com munisten, niet een staking naar aanlei ding van looneischen. Dit is de zuiverste vorm van don po- litieken klassenstrijd. Korte berichten. Voor den politierechter van de Lon- densche voorstad Hampstead stond te recht de Engelsche student Ivan Seruya. Hij werd ervan beschuldigd, dat hij zich Woensdagmorgen vroeg in den tuin van de particuliere woning van MacDonald bevond „met onwettige motieven". Hij bleek in het bezit te zijn van verscheiden groote steeenen. Wat sedert maanden niet gebeurd is; Woensdag- en Donderdagnacht is bij de Berlijnsche politie geen enkele autodief stal gemeld. De van kracht geworden verscherpte verordening tegen autodief stallen schijnt dus reeds op den eersten dag een afschrikwekkend effect te hebben. In een vergadering van den gemeen teraad van Oudenburg is gisteren een nat.- soc. voorstel aangenomen om den opper burgemeester op wachtgeld te stellen. Vier en twintig lepralijders zijn nit het gesticht te Tisjilesjti op de Donau- delta ontsnapt en marcheeren nu aan op de Donauhaven Tulcea. Niemand durft hen tegen te houden. De patiënten pro testeeren op deze wijze tegen gebrek aan kleeding en voedsel. i De hoofdcommissaris van politie van loonden heeft extra vacantie toegekend aan alle politiemannen, die te maken heb ben gehad met de demonstraties der jong ste twee weken als erkenning van hert uit muntende werk, door hen verricht. De commissaris heeft de politie zijn dank be tuigd en haar gecomplimenteerd wegens de wijze, waarop zij zich gedragen heeft. Een 72-jarige landbouwer is in de gevangenis van Kottbus, na een voedsel- staking gedurende bijna 3 weken, over leden. k— Een uit Hamburg komende goede rentrein heeft Donderdagmiddag in de buurt van de Hamburgsche vrijhaven een groep arbeiders, welke aan den spoorweg werkten, verrast. Drie hunner werden ge dood en twee zwaar gewond, JOH. T. DE LANGE f. In het ziekenhuis „Salem" te Ermelo is gisteren overleden de heer Joh. T. de Lange, in leven secretaris-penningmeester van de Vereen, tot opvoeding en verple ging van idioten en achterlijke kinderen en penningmeester van den Nederl. Bond van Jong. Vereen, op Geref. Grondslag. Van laatstgenoemden Bond was de heer de Lange met Ds Vonkenberg een der oprichters, en vele tientallen van jaren heeft hij deze organisatie als secretaris penningmeester gediend. Enkele jaren ge leden ging het secretariaat in andere handen over. De heer de Lange, een man van bui tengewone capaciteiten en groote werk kracht, behoorde niet tot degenen, die zich op den voorgrond dringen. Hij was een stille bescheiden werker, die veel in anderen wist te waardeeren; een man van zeldzame trouw, die niets voor zich zelf vroeg, maar die al zijn krachten en talenten besteedde in den dienst van de organisaties, die de liefde hadden van zijn hart. Een zachtmoedige figuur was de heer de Lange, en tevens een stoere, sterk be- lijnde calvinist, die er steeds op uit was de eere van zijn God en Koning op alle levensterreinen te doen uitschitteren. Vandaar ook, dat hij in het kerkelijk leven een vooraanstaande plaats innam. De Geref. Kerk te Ermelo diende hij als diaken en daarna de kerken te Amers foort en Ermelo als ouderling, in welke functie hij o.a. deelnam aan de Generale Synode in 1926 te Assen gehouden. Ook het politieke leven had de volle belangstelling van den overledene. De Anti-revolutionaire Kiesvereenigingen te Ermelo en te Amersfoort hebben veel van zijn werkkracht mogen genieten; in beide plaatsen maakte hij deel uit van den Ge meenteraad. Van de Persvereen „De Ve- luwsche Bladen" was hij een der oprich ters en jarenlang bestuurslid. God de Heere had aan den heer de Lange bijzondere talenten geschonken, waarmee hij heeft gewoekerd tot hij kort voor zijn dood door een ernstige ziekte werd aangegrepen. In volle geloofsver trouwen is hij thans, na een werkzaam en vruchtbaar leven, op 70-jarigen leeftijd ontslapen. Loonsverlaging in het bouwbedrijf. Het bestuur van den bond van Ned. bouwondernemers heeft aan den Minister van Binnenlandsche Zaken een adres ge zonden, naar aanleiding van den afloop der onderhandelingen omtrent de loons verlaging in het bouwbedrijf. Na een uitvoerige toelichting verzoekt het adres den minister te willen bevorde ren: dat de door de Regeering beoogde loonsverlaging op andere wijze worde ge waarborgd, dan thans mogelijk is; en dat de door de Regeering beschikbaar te stel len credieten ten goede komen aan de na tuurlijke verzorgers der volkshuisvesting, te weten particulieren. De kwestie-Nijverdal. De heeren Kupers, voorzitter van het N. V. V., De Bruijn, voorzitter, en Nij- kamp, tweede voorzitter van het R. K. Werklieden Verbond, hadden gisteroch tend een bespreking met den minister van Binnenlandsche Zaken over de bekende te legram-aangelegenheid te Nijverdal. De vertegenwoordigers der vakcentrales hebben uitdrukking gegeven aan de groote ongerustheid, die in de kringen der geor ganiseerde arbeiders is gewekt door dit telegram. Zij drongen er bij den minister zeer sterk op aan, in den vervolge zich buiten dergelijke aangelegenheden, werk gevers en arbeiders betreffende, te hou den. De minister zeide ernstige overweging toe. Penslonneering bij de spoorwegen. Binnen enkele dagen zal, naar de Volks krant verneemt, worden medegedeeld, dat het treinpersoneel der Ned. Spoorwegen op 60-jarigen leeftijd op pensioen zal ge steld worden; voor het locomotief-perso- neel is deze leeftijd reeds gesteld op 57 jaren. Bij het eind van dit jaar zal zeker het spoorwegpersoneel met 1500 zijn vermin derd, waarvan zeker 1000 extra zijn ge- pensionneerd, 150 hun tijdelijke aanstel ling niet zagen hernieuwd, voorts 350 op normalen leeftijd zijn gepensionneerd en op wachtgeld gesteld zullen zijn. Bij informatie bleek aan de „Maasbode" dat deze berichten juist zijn. Door parti eels bezuinigingen bij het goederenvervoer komt er personeel vrij, dat inderdaad ver vroegd met pensioen gaat. Dit is eventueel geen algemeene maatregel, maar komt Binnenland. Voorloopig Verslag der Tweede Kamer over den steun aan den tuinbouw. Memorie van Antwoord der regeering op de algemeene beschouwingen over de begrooting. Pensionneering bij de spoorwegen. De steun aan den tuinbouw. De Eerste Kamer neemt het wetje tegen de Godslastering aan. De abattoirkwestie te Middelburg. Buitenland. De Duitsche contingenteering. De verkiezingen in Amerika. De nood van den Engelschen landbouw. De Berlijnsche verkeersstaking. slechts daar voor, waar het door vermin dering der werkzaamheden noodzakelijk wordt en men het beter acht dezen maat regel toe te passen, dan anderen, jongere personen, op wachtgeld te stellen. Oneenigheid in de Nederlandsche padvinderij. Tijdens een buitengewone algemeene vergadering van de Nederlandsche Pad- vindersvereeniging, die 29 October te Utrecht is gehouden, heeft de gep. vice- admiraal J. J. Rambonnet, hoofdverken ner der padvinders van Nederland, een motie voorgesteld, waarin het bestuur de algemeene vergadering vooi stelt te beslui ten dat de padvindersbelofte zal worden gebracht in den internationalen vorm. In de internationale belofte luidt de eerste zinsnede: „Ik beloof op mijn eere woord, dat ik zal trachten mijn plicht te doen tegenover God en mijn land." In de Nederlandsche belofte heeft men de woorden „tegenover God en mijn laad" tusschen haakjes geplaatst, waardoor het een ieder vrij stond ze al of niet uit te spreken. Namens Assen verklaarde de heer Sark, dat hij zich onmogelijk met de motie kon vereenigen. De heer Cevaal, ass.-districts-commis- saris voor het Noorden, gaf de verzeke ring, dat het geheele Noorden zou uit treden, wanneer aan de belofte werd ge tornd. Tenslotte werd de motie in stemming gebracht en aangenomen met slechts 33 stemmen tegen, waaronder die van de heeren Bartstra uit Groningen, Cevaal uit Veendam en Sark en Vastenou (districts commissaris) van Assen. De heeren Cevaal en Vastenou bedank ten daarop onmiddellijk als ass.-districts- commissaris en districts-commissaris en tevens als lid van de N. P. V. Onder ge fluit der vergadering verlieten vier ge noemde heeren daarop de zaal. Naar aanleiding van bovenstaande zal Zaterdag in het Prinsenhof te Leeuwar den een buitengewone vergadering van leiders en voortrekkers worden gehouden om te beslissen wat het Noorden zal doen. De Vrijheidsbond. Jhr mr dr E. A. van Beresteijn heeft i omdat hij het gewenscht acht, dat een liberale Indische specialist in de Kamer komt zijn eerste plaats in den kies kring Den Haag afgestaan aan den heer C. J. van Kempen. De abattoirkwestie te Middelburg. Voor den Raad van State afd. Geschil len van Bestuur, is gister behandeld 't beroep van den 'Gemeenteraad van Mid delburg en den heer P. Stehouwer, vete rinair inspecteur van de Voksgezondheid, tegen het besluit van Ged. Staten van Zee land d.d. 6 Mei j.l., waarbij goedkeuring werd onthouden aan het besluit van den Raad dier Gemeente d.d. 17 Februari j.l., houdende wijziging van de verordening inzake vee- en vleeschkeuring (heffing van invoerkeurloonen) De heer J. O n d e r d ij k, wethouder, en mr M. W. G. v. d. Veur, secretaris van de gemeente Middelburg, lichtten het be roep toe. Zij betoogden, dat de belangen van de centrumgemeente Middelburg imet 18 a 19.000 zielen door de afwijzende be slissing van Ged. Staten worden achterge steld bij de omliggende kleine gemeenten, die geen invoerkeurloonen wenschen te be talen aan Middelburg, en voorts, dat Mid delburg zich onbillijk behandeld acht te genover Vlissingen, waarin de heffing van invoerkeurloonen wèl is toegestaan, zooals trouwens aan alle gemeenten, waar men een abattoir heeft. Middelburg nu is voornemens zulk een abattoir te stichten, al gaat het in de onderhavige kwestie niet om deze inrichting zelve, doch in de eerste plaats om de belangen der vleeschhygiëne. De heer De Waard, directeur van den keuringsdienst te Middelburg, zich bij het reeds gesprokene aansluitend, zeide

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1932 | | pagina 1