EERSTE BLAD.
ir VAN MELLE'S KOEK, GEZOND EN LEKKER!
DINSDAG 25 OCTOBER 1932
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
47e JAARGANG - No. 21
Bijkantoor Middelburg, Lange Burg. Telef. 250.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
En tenzij het ontwerp door aanne
ming van amendementen gedenatureerd
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
Binnenland.
MIJNHARDT's
Zenuw-Tabletten75 ct
Laxeer-Tabletten 60 ct
Hoofdpijn-Tabletten 60 ct
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Ve Zeeuw
Abonnementsprijs 12.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen 10.20. Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeellngen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags 10.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto 1 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
In strijd met het program van '29?
Van Antirevolutionaire zijde is het wets
ontwerp tot instelling van Bedrijfsraden
in de Tweede Kamer met instemming be
groet.
Dit heeft aan de „Banier", die, zooals
bekend, wat betreft de sociale wetgeving
nog altijd staat op bet oud-liberale stand
punt, aanleiding gegeven tot de beschul
diging, dat hiermee gehandeld werd in
strijd met bet program van actie der Anti
revolutionaire partij.
Is deze beschuldiging juist?
In het program van actie van 1929
leest men bet volgende:
„Vooropstellend da)t, naar den eisch
van het anti-revolutionair beginsel, de
militante tegenstelling tusscben onderne
mers en arbeiders moet worden veroor
deeld, daarentegen op de gemeenschaps
gedachte in onderneming en bedrijf den
nadruk behoort te worden gelegd, blijve
de eisch van een betere bedrijfsorgani
satie voortdurend voor de aandacht. Voor
overijlde stappen om van boven af, door
wettelijke maatregelen, een publiekrechte
lijke organisatie van het bedrijf in bet
leven te roepen, hoede men zich, daar
zulk een organisatie uit het leven zelf
moet opkomen. De taak der Overheid be-
perke zich daarom voorshands tot een
voorzichtige bevordering van wat op na
tuurlijke wijze groeit."
Aan de eene zijde dus de erkenning dat
een betere bedrijfsorganisatie eisch is van
het antirevolutionair beginsel, en daar
naast de uitspraak dat de Overheid zich
voorshands heeft te beperken tot een
voorzichtige bevordering van wat op na
tuurlijke wijze groeit.
Is nu het wetsontwerp dat thans aan de
orde is hiermede in strijd?
Om op deze vraag een antwoord te
geven, moeten we nagaan hoe de ontwik
keling is van het bedrijfsleven.
De tijd dat alle organisatie hier ontbrak
is gelukkig voorbij.
De arbeiders zijn zich gaan organisee-
ren en de werkgevers hebben zich ver-
eenigd in werkgeversbonden.
Het gevolg is geweest dat zich langza
merhand, vaak na veel strijd en wrijving, 't
organisatorisch overleg heeft ontwikkeld.
In tal van bedrijven kent men reeds het
collectieve contract, wat in wezen niets
anders is dan bedrijfsgewijze zelfordening
der maatschappij.
Deze collectieve contracten zijn in meer
dere bedrijven uitgebouwd met bepalingen
omtrent arbeidstijd, vacantie, leerlingen
wezen, pensionneering, enz.
Zoo heeft geleidelijk de bedrijfsordening
beduidenden voortgang gemaakt.
Verschillende bedrijven kennen onder-
handelings- en rechtspraak-colleges, ge
vormd voor de eene helft uit patroons en
voor de andere helft uit werknemers,
Feitelijk hebben we hier dus te doen
met een bedrijfsorganisatie, met een
soort bedrijfsraden, uit het leven zelf op
gekomen.
En nu komt de wetgever en bepaalt, dat
in elk bedrijf, waarin de om
standigheden daartoe aan
leiding geven, een bedrijfsraad
wordt ingesteld.
En in de memorie van toelichting wordt
omtrent de woorden: „wanneer de om
standigheden het toelaten" het volgende
opgemerkt:
Men zal veelal als regel kunnen aanne
men, dat alleen die bedrijven rijp zijn
voor een bedrijfsraad, waarin het organi
satorisch overleg tusschen werkgevers en
arbeiders voldoende is gevor
derd.
Het organisatorisch Overleg tusschen
patroons en arbeiders gaat dus voorop.
En alleen wanneer dit overleg voldoende
vorderingen heeft gemaakt, om van een
bedrijfsraad gunstige resultaten te ver
wachten, kan tot instelling van zulk een
college worden overgegaan.
Bovendien is nog bepaald, dat alvorens
tot instelling van een bedrijfsraad wordt
overgegaan, door den Minister advies
moet worden ingewonnen van een com
missie, waarin zooals in de memorie van
antwoord wordt opgemerkt, het werkge
vers- en arbeiderselement uiteraard een
overwegende rol zal spelen.
Uit dit alles blijkt, dat in het thans aan
hangige wetsontwerp wel terdege reke
ning werd gehouden met het maatschap
pelijke leven.
Slechts in die bedrijven, waar de ge
meenschapsgedachte tot ontwikkeling is
gekomen en de bedrijfsorganisatie is ge
groeid, zal van het instellen van een be
drijfsraad volgens dit ontwerp sprake
kunnen zijn.
De voorstelling alsof de hoofdgedachte
van dit ontwerp in Strijd zou zijn met
het program van 1929 is dan ook niet
juist.
wordt, mag dan ook worden aangenomen,
dat allen die den bedrijfsvrede wen-
schen, aan dit ontwerp hun steun zullen
geven.
Woensdag ontbinding van het Belgische
Parlement.
Volgens een bericht uit Brussel zullen
de nieuwe ministers hedenmiddag den
eed afleggen in handen van den Koning.
De eerste ministerraad is eveneens tot
dezen middag uitgesteld.
Het besluit tot ontbinding van de Ka^
mers zal vermoedelijk Woensdag in het
Staatsblad worden gepubliceerd.
Hitier wacht zijn tijd af.
In het jaarbeursgebouw te Stettin heeft
Hitier gisteren het woord gevoerd voor
een groote schare toehoorders. Hij zette
nogmaals de redenen uiteen, waarom hij
geen zitting heeft genomen in de regee
ring van Von Papen.
Ten slotte verzekerde Hitier, dat hij
niet wijken zal van zijn post; hij zal nooit
capituleeren en zijn eisch, dat hem de
leiding zal worden toevertrouwd, altijd
handhaven. Het uur, waarop dit gebeu
ren zal, kan hij gerust afwachten.
Voordien had Hitier te Köslin gespro
ken en na afloop der vergadering kwam
het tot incidenten; toen Hitier op weg was
naar het vliegveld, werd een volgauto
door communisten met steenen bekogeld.
Niemand werd gewond. Er kwamen ook
verdere botsingen voor tusschen commu
nisten en nazi's.
De wirwar In het verre Oosten.
Naar officieel wordt medegedeeld, heb
ben Ghineesche vrijscharen Zaterdag bij
Kirin een personentrein aangehouden. De
uit acht Japansche soldaten bestaande
wacht werd overweldigd en vermoord. 34
Ghineesche passagiers zijn in de bergen
ontvoerd.
'Groote gevechten zijn geleverd tusschen
Japansche troepen en Ghineesche vrij
scharen.
De aanval wordt door Japansche troe
pen voortgezet.
Ten Zuiden van Gharbin zijn 20.000 man
vrijscharen geconcentreerd en 70 mijlen
verder Oostwaarts rukken tienduizend
man op.
Naar wordt medegedeeld, zijn de vrij
scharen goed uitgerust en bewapend.
De toestand wordt door de Japansche
autoriteiten ernstig geacht.
De viermogendheden-conferentie.
In het Britsche Lagerhuis heeft de mi
nister van Buitenlandsche Zaken, sir Si
mon in antwoord op verschillende vra
gen naar de conferentie der vier mogend
heden medegedeeld, dat nog geen over
eenstemming was verkregen. De Britsche
regeering was echter niet voornemens
haar denkbeeld ten opzichte dezer confe
rentie te laten varen.
Op de vraag, of de regeering het drei
gement der huidige Duitsche regeering in
zake herbewapening als ernstig opnam en
of er gevaar bestond, dat de bedreiging
nog voor het einde der ontwapenngscon-
ferentie uitgevoerd zou worden, zeide sir
John Simon, dat de mogelijke ontwikke
ling der huidige situatie natuurlijk van
alle kanten nauwkeurig en met groote
bezorgdheid bestudeerd werd.
Marsch van werkloozen naar Londen.
In het Engelsche Lagerhuis werden
vragen gesteld over de groepen werkloo
zen, die te voet uit verschillende deelen
van het land op weg zijn naar Londen
en aldaar dezer dagen worden verwacht.
De minister van Volksgezondheid, sir
Hilton Young, zeide, dat de noodige
maatregelen voor de huisvesting van die
menschen, die door communistische or
ganisaties zijn aangespoord tot het ver
laten van hun huizen en het maken van
den tocht naar Londen, genomen moeten
worden door diegenen, die verantwoorde
lijk zijn voor dergelijke betoogingen. In
dien deze organisaties daartoe niet over
gaan, kunnen personen, die zich in nood
bevinden, zich tot de vereenigingen voor
maatschappelijken steun wenden, maar
het behoort niet tot de taak van die ver
eenigingen om dergelijke betoogingen te
vergemakkelijken door het nemen van
speciale maatregelen.
Vrede te Manchester.
Dank zij de bemiddeling van den En-
gelachen minister van arbeid, is 'het con
flict met de spinners in de katoen-indus
trie te Manchester thans geregeld.
De bereikte overeenkomst behelst een
loonsverlaging van 1/6 tot 1/2 per pond.
De 48-urige werkweek, die in December
werd opgeheven, wordt hersteld.
De Duitsche contingenteeringsplannen.
Rijkskanselier Von Papen heeft een
groote rede gehouden voor de Vereenig-
de Berlijnsche Handwerkerskamera.
Voor Nederland was hierin van belang
de passage waarin de rijkskanselier be
toogde, dat de steun van den landbouw
ook indirect aan het handwerk ten goede
zal komen.
De woorden welke hij daarbij gebruikte,
kunnen worden uitgelegd als een bevesti
ging van de mededeelingen die de heer
von "Winterfeldt in een verkiezingsrede
heeft meenen te kunnen doen en die daar
op neerkwamen, dat de heer von Papen
dezen pertinent zou hebben verzekerd,
dat de regeering er niet aan denkt
de contingenteeringsplan
nen te laten vallen.
lasting onvermijdelijk, doch deze dreigt de
oeconomische kracht van ons volk verder
te ondergraven
Naar de meening van adressante moet
dit ook gelden van het voorgestelde ont
werp van wet tot verhooging van alle
invoerrechten, omdat deze de crisis helpt
bestendigen. Zij maakt het levensonder
houd duurder en verhoogt de kosten voor
talrijke industrieën, voor welke in dezen
tijd zelfs een geringe verlaging van kos
ten een levenskwestie kan zijn.
De noodzakelijke overgang naar een la
ger peil van levenskosten wordt door ta-
riefsverhooging tegengewerkt.
- AïMI
Binnenland.
'De reuzelprijs verlaagd.
De melkprijs op Walcheren. (Vergadering
der Z. L. M.)
Algemeens beschouwingen over de rijks-
begrooting 1933.
Buitenland.
De toestand in het verre Oosten.
Het textielconflict te Manchester opgelost.
De viermogendheden-conferentie.
Het Belgische parlement wordt morgen
ontbonden.
Ingezonden mededeelingen.
Korte berichten.
Na 'buitengewoon langdurige droogte,
die sedert verscheiden maanden de boe
ren tot wanhoop bracht, is thans eindelijk
een behoorlijke regen neergekomen in de
staten langs de Atlantische kust van Pen-
syllvanië tot aan Florida. Ook in andere
deelen van Amerika, die eveneens van de
■droogte te lijden hadden, zijn regens ge
vallen.
- Op de Zugispitze is zooveel sneeuw
gevallen, dat het sneeuwdek reeds een me
ter hoog ligt.
Ook de Japansche regeering heeft
het voorstel van de ontwapeningsconfe
rentie goedgekeurd, om de vacantie in den
vlootibouw, welke op 1 November afloopt,
met vier maanden te verlengen.
De mislukking der Engelsch-Iersche
onderhandelingen over de land- annuïtei
ten heeft de beweging tot boycot van En
gelsche waxen in Ierland aanzienlijk ver
sterkt.
In de buurt van Nachez is een vol-
bezette autobus van een veerboot in de
Mississippi terecht gekomen. Van de in
zittenden zijn er 17, meest negeie, ver-
dronken.
Naar een telegram uit Parijs meldt,
hebben 250 burgemeesters, voornamelijk
van boerendorpen, uit protest tegen de
verlaging der graanprijzen hun ambt neer
gelegd.
Op het schiereiland Ghalcidice (Gr.)
zijn Zondag opnieuw hevige aardschok
ken voorgekomen. Vooral de stad Gheiris-
sos, die reeds onlangs door de aardbeving
zwaar getroffen werd, moet opnieuw ge
teisterd zijn.
Gewapende bandieten hebben den
zoon van een Argentijnsch minister ont
voerd. Men kon hen niet achterhalen.
In 1933 beginnen in de Vereen. Sta
ten met den bouw van een nieuwen
10.000-ton kruiser, bewapend met 8-
duims kanonnen.
Het Duitsche Folketing heeft in der
de lezing met 73—56 stemmen het wets
ontwerp betreffende de handels- en valu
tadictatuur aangenomen. Het ontwerp
gaat nu naar het Landsting, waar het
waarschijnlijk verworpen wordt, waarop
dan nieuwe verkiezingen gehouden zullen
worden.
De bij het Rheinisch-Westfalischo
Kohlensyndicaat aangesloten mijnen zul
len ook voor den komenden winter kolen
tegen verlaagde prijzen voor de werkloo
zen beschikbaar stellen.
De verhooging van de invoerrechten.
De Ned. Maatschappij van Nijverheid
en Handel heeft een adres gericht aan
de Tweede Kamer, waarin zij verzocht
goedkeuring te onthouden aan het wets
ontwerp tot tijdelijke heffing van opcen
ten op alle invoerrechten en op den ac
cijns op bier.
Aan dit adres wordt het volgende ont
leend:
De oeconomische inzinking, die wij
beleven, beteekent naar alle waarschijn
lijkheid een overgang naar een tijdperk
van betrekkelijke verarming In verband
met de sterke afname van de productie
voor en den handel op het buitenland zal
er naar gestreefd moeten worden om in
den internationalen handel te blijven
concurreeren, waartoe noodig is de pro
ductie van ons land voor de wereldmarkt
zoo min mogelijk te belemmeren en mede
te werken tot verlaging van de kostprij
zen hier te lande teneinde deze in over
eenstemming te brengen met die in an
dere landen met welke wij in nauwe oeco
nomische relatie staan.
Slechts door ingrijpende bezuiniging
op alle gebied zal dit bereikt kunnen wor
den.
Waar deze niet terstond k&n doorge
voerd worden is een verbooging van be-
Een verhooging als hier wordt voor
gesteld, vergroot voorts de onbillijkheden
van het tegenwoordig tarief.
De richting van de systeemlooze rege
ling van het oeconomisch leven, die reeds
te ver is ingeslagen, moet zoo spoedig
mogelijk weer verlaten worden.
Verkorting van den arbeidsduur.
Naar de „Volkskr." verneemt, is door
de leden van den Hoogen Raad van Ar
beid, de heeren De Bruyn, Loerakker,
Van der Meys en Schutte tot den voor
zitter van dit college schriftelijk de vraag
gericht, op de agenda van een binnen
niet te langen tijd te houden vergadering
van den Raad het volgende voorstel te
willen plaatsen:
„De raad besluite het vraagstuk van
den arbeidsduur in studie te nemen en
verzoeke den voorzitter een commissie te
benoemen, welke:
a. den Raad binnen den kortst moge
lijken tijd zal adviseeren omtrent de vraag
of het al dan niet noodig of gewenscht
is, ter beperking van de crisiswerkloos
heid, tijdelijke maatregelen te nemen,
welke kunnen leiden tot verkorting van
den arbeidsduur, geregeld bij de Arbeids
wet 1919 en de daarop gebaseerde beslui
ten en eventueel daartoe strekkende voor-
stellen zal doen;
b. onder het oog zal hebben te zien de
vraag of de tijd reeds gekomen is voor het
nemen van wettelijke maatregelen tot de
finitieve verkorting van den arbeidstijd,
in welken vorm dan ook en eventueel
voorstellen, welke daartoe kunnen leiden
aan den raad zal voorleggen.
Opcenten op de invoerrechten.
De heer Kortenhorst heeft een amen
dement voorgesteld om in artikel 1 in den
tweeden regel het leesteeken te vervangen
door de woorden: „op alle invoerrech
ten", en om de rest van dit artikel, bene
vens het eerste lid van art. 3 te doen ver
vallen.
De strekking van dit amendement is,
om de voorgestelde heffing van opcenten
op den accijns op bier uit het ontwerp te
lichten.
De heeren Feber en Kortenhorst heb
ben amendementen ingediend, waarvan
de strekking is om vein de te heffen op
centen op de invoerrechten geheel of ten
deele vrij te stellen een drietal producten,
waarvan Ned.-Indië als exporteur op
treedt, n.l. alcohol, suiker en thee. Zij
stellen voor om ten aanzien van het in
voerrecht op de eerste twee artikelen al
leen dat deel van de opcentenheffing vrij
te stellen, dat boven den accijns wordt
geheven, dusgenaamd compenseerend
deel van het recht.
Landbouw en Vogelbescherming.
De Centrale organisaties van den Ne-
derlandschen landbouw hebben de laatste
jaren herhaaldelijk blijk gegeven, zich te
interesseeren voor onderwerpen van vo
gelbescherming, daar de geleidelijke ach
teruitgang van den vogelstand ook in
landbouwkringen meer en meer de aan
dacht trekt. Zij hebben zich uitgesproken
voor spoedige stopzetting van de kooi-
vogelvangst en voor beperking van den
raaptijd der eieren van weidevogels.
Cumulatie van Ambten en Pensioenen.
Naar wij vernemen wordt door den
Partij-Raad van de R.K. Staatspartij een
uitgebreid onderzoeik ingesteld naar de
cumulatie van ambten en booge pensioe
nen in ons land.
Zeer waarschijnlijk zal het resultaat van
dit onderzoek reeds voor de eerstvolgende
vergadering van den Partij-Raad gereed
komen.
De uitvoering van de Zuiderzee-steunwet.
In den loop der vorige week heeft een
deputatie uit de Antirev. Kamerclub een
onderhoud gehad met den minister van
waterstaat, om met hem te spreken over
enkele ernstige bezwaren, die zich voor
doen bij de uitvoering van de Zuiderzee-
Steunwet. De minister bleek niet ongevoe
lig voor de opmerkingen, die in verband
hiermede gemaakt werden. De indruk
werd verkregen, dat hij genegen was, aan
bepaalde grieven zooveel mogelijk tege
moet te komen.
Het ontwerp-Bedrfjfsradenwet.
De heeren Van den Bergh en Kupers
hebben hun amendement inzake den be
drijfsraad als orgaan van onderzoek,
thans zoodanig gewijzigd, dat het geheel
is opgetrokken op dezelfde grondslagen
als het in de wet opgenomen amende
ment HermansGoseling betreffende de
verordenende bevoegdheid.
Volgens het gewijzigde amendement
zal omtrent geen enkel punt voor eenigen
bedrijfsraad het recht van enquête kun
nen worden uitgeoefend, alvorens een bij
zondere wet daartoe nader heeft gemach
tigd.
De regeeringsreuzel in prijs verlaagd!
De regeeringscommissaris voor de
hulpverleening aan de melkveehouderij
deelt mede, dat in overleg met de crisis-
varkenscentrale met ingang van gisteren
alle bladreuzel, die de baconbedrijven uit
de slachtingen van varkens verkrijgen, te
koop is voor maximaal 19 cent per pond
af fabriek, bij afname in partijen van 50
Kg. of grooter. Het is de bedoeling, dat
deze reuzel wordt afgeleverd aan slagers
of combinaties van slagers. Vet verwer
kende industrieën komen bijgevolg voor
het betrekken dezer rauwe reuzel niet in
aanmerking.
Buitendien kunnen de slagers van de
zelfde bedrijven krans- en netvet tegen
den prijs van 13 cent per pond betrek
ken.
Voor zooveel een slager niet bij een de
zer bedrijven de noodige hoeveelheid
rauwe reuzel kan verkrijgen, gelieve hij
zich ter zake tot de crisisvarkenscentrale
te wenden.
Loonsverlaging in Hilversum.
Bij de behandeling van de begrooting
zal de meerderheid van B. en W. van
Hilversum een voorstel indienen, dat be
oogt een loonsverlaging voor gehuwden
van 7^ pet. op de eerste f2000 en een
van 10 pet. voor salarissen boven f2000;
voor ongehuwden zal het college voorstel
len, een loonsverlaging van pet. op de
eerste f 1000 en van 12 pet. voor salaris
sen boven f 1000.
Voorts is een voorstel tot belastingver-
hooging te wachten.
Bij Apoth. en Drogisten
KNOKPLOEGEN EN „STERKE
MANNEN".
De Communisten hebben aangekondigd
dat zij bij de demonstratie die de S. D.
A. P. op 8 November in de Residentie
houdt met hunne „knokploegen" aanwe
zig zullen zijn.
En de O. S. P. schijnt soortgelijke plan
nen te koesteren.
■In verband daarmee komt nu het
„Volksblad" met het verheugende bericht,
dat van de zijde der S. D. A. P. de noo
dige „sterke mannen" aanwezig zullen
zijn. De secretaris van den Amsterdam-
schen Bestuurdersbond kon al meedeelen
dat hij de „sterke mannen" die Amster
dam voor de orde-handhaving moet le
veren al bij elkaar heeft
Overigens kan gemeld, dat alle nu kij
vende partijen voor de „groote monden"
zullen zorgen.
Het kan een vroolijke boel worden op
8 November. Met knokploegen, „sterke
mannen", „groote monden" kan er heel
wat lawaai worden gemaakt.
Intusschen is nog steeds niet bekend
wat de Overheid zal doen.
Of zij werkelijk den moed zal hebben
deze „sterke mannen" benevens de
„knokploegen" op Den Haag los te laten.
