No. 307
Vrijdag 30 September 1932
46e Jaargang
DELFT.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
O
AS DER
aakveiling
Zaterdag
Afbraak,
en Kortgene,
Wissenkerke
orden Adver^
menten aan-
DE MOOR te
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
EERSTE BLAD.
Buitenland
BTnnenland.
Belangrijkste Nieuws.
peren 9, Zwaan
den Ham 713,
-6, Bruine Chau-
ergamotten 6—11
.G.
iven 26-33, Wit-
—19, Frambozen
ider draad 68,
draad 17, Aard-
-3 ct., alles per
ritte kool 5, Sa
il14, Perziken
.ugurken 14—15,
len per 100 stuks,
ning 45 ct. per
14.20, Eenden-
■en 16, alles per
dracht". Veiling
le soort 1315,
oort 46, Bezy
Superfin 1314,
B. Clairgeau 8
-13, Maagdepeer
B. Durandeau 8
rt 1011, Bonne
411.
Schijveling 10,
■PP el 12, Prins
ette 78, Belle-
5, alles per K.G.
stuk. Gewone
rger 3.583.60,
6.90, pootuien
Lanvoer uien 400
ïRBERICHT.
ind van 30 Sept.
ende Z.-O. wind,
king, aanvamke-
gen, weinig ver
dag 3 uur:
g 3 u.: 770.
etsers:
DEZE Z00
-UITEN
IN INSPEC-
EEN DER
AGENTEN
Biervliet.
Middelburg,
aan 40, te
T erneuzen.
Bveland.
BOER te Kort-
e van den heer
k o o p e n
ven, 10 uur
epslading,
rp, 1 uur
'achten
Planken, Delen,
Staken, Rib-
r van alles.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Buronu: Lanyo Vorslstrniit 70, Goos.
Tel.: Rodactlo en Admlnlstrntlo No. 11.
Postrokenlng No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, U. Burg. Tel. No. 259.
ïleZeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
A b o u n o in e u t e p r 1] s:
Per 3 mnnudoii, Ironoo per poet, 13.—
Losse nummers10.05
Prijs der Advertentlën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
Met ingang van 1 October a.s. wordt
de abonnementsprijs van „De Zeeuw"
verlaagd en gebracht op f2.50 per kwar
taal.
Leger en vloot 'hebben in ons land
slechts één doel: den oorlog buiten onze
grenzen te houden en ons land bij' den
vrede te bewaren.
Dat was ook de bedoeling van de mobi
lisatie in 1914, die dan ook door alle
partijen in de Tweede Kamer werd goed
gekeurd.
Het was toen ook voor ons land een
zeer critieke tijd.
Generaal Snijders, die gedurende de
oorlogsjaren als opperbevelhebber van
leger en vloot fungeerde en die gisteren
zijn 80sten verjaardag vierde, heeft daar
van in 1924 geschreven
„Ik wist, dat de strijd voor onze onaf
hankelijkheid een doo'dsstrijd zou zijn".
„Maar ik wist ook, dat bij1 'het uitbreken
van een oorlog om ons heen de gewapende
handhaving onzer onzijdigheid een eisch
van nationale waardigheid en een inter
nationale plicht was, en dat ondanks
de beperktheid en onvolkomendheid onzer
weermiddelen de gereedheid tot krach
tig verzet tegen schending van ons gebied
in do kansberekeningen der oorlogvoeren
den gewicht in de schaal zou leggen en
het eenige was, dat de 'hoop kon
wekken, dat znen ons ongemoeid zou
laten."
Van inenschelijk standpunt bezien, was
dit inderdaad bet eenige middel.
Wanneer leger en vloot niet paraat wa
ren geweest, dan zou ons land reeds in
de eerste dagen van 1914 door de strijd
dende legers zijn overstroomd en zou 'het,
bij de verdere ontwikkeling van den oor
log een belangrijk onderdeel van het slag
veld der natiën hebben uitgemaakt. Onbe
rekenbaar zouden de gevolgen zijn ge
weest als Nederland iin die dagen weer
loos had gestaan.
Leger en vloot zijta. in de jaren van den
grooten oorlog van groote beteekenis ge
weest voor de 'handhaving van den vrede.
Afbraak van leger en vloot beteekent
voor ons land vermeerdering van oorlogs
gevaar. i I i
De Volkenbondsvergadering.
In de rede, welke Herriot in de plenaire
zitting van de Volkenbondsvergadering
heeft gehouden, heeft de Fransehe mi
nister-president o.a. nog verklaard, dat,
hoe groot de verwikkelingen in den Vol
kenbond op het oogenblik ook mogen zijn,
Frankrijk den vasten wil heeft op de ont
wapeningsconferentie die moeilijkbeden
niet uit den weg te gaan.
Men is thans uit het gebied der ideo
logie op den vasten grond der feiten aan
geland, en hier ligt een der oorzaken van
de crisis, waarin de Volkenbond zich op
het oogenblik bevindt.
Vervolgens besprak Herriot het resul
taat van de conferentie van Stresa, dat
een bemoedigend voorbeeld is. Frankrijk
zal het ook in de toekomst niet aan zijn
medewerking laten ontbreken.
Herriot had zijn rede op schrift gesteld
en las ze zorgvuldig voor, zonder eenige
poging om oratisch te worden. Men voel
de, hoe Herriot gebukt gaat onder de
groote verantwoordelijkheid, waarvoor de
Duitsche eisch inzake gelijkgerechtigdheid
hem geplaatst heeft.
De Volkenbond, aldus Herriot, heeft
slechts twee vijandende reactie en de
demagogie. Met geen van beide kan men
echter langer rekening houden. In het af-
geloopen jaar heeft de bond op het ge
bied van het behoud van den vrede niet
volkomen aan de verwachtingen beant
woord. Ook hier heeft de Volkenbond nog
een taak te vervullen.
Als vertegenwoordiger van Engeland
voerde verder nog het woord lord Robert
Cecil.
Lord Cecil verdedigde den Volkenbond
tegen alle aanvallen. Verwijten moeten
niet tot den Volkenbond, maar tot de
leden ervan gericht worden.
De gespannen verhouding tusschen
Duitsehland en Frankrijk achtte hij ern
stiger dan alle andere conflicten. Over
eenstemming tusschen deze beide mo
gendheden zou de thans heerschende on
rust en bezorgdheid voor een belangrijk
deel doen verdwijnen.
Alle mogendheden moesten eischen, dat
deze beide staten zich op de basis van het
Volkenbondspact stellen.
Lord Cecil deed een beroep op de Fran
sehe en de Duitsche regeering om in de
toekomst haar politiek met het volken
bondsverdrag in overeenstemming te
brengen.
De plenaire vergadering van den Vol
kenhond, die vandaag gehouden zou wor
den, is afgezegd, daar behalve een verte
genwoordiger van een Zuid-Amerikaan-
sche staat niemand zich als spreker voor
de algemeene beschouwingen heeft aan
gemeld.
De kleinp burgeroorlog in Pruisen.
In de periode van 1 Januari tot 23 Sep
tember 1932 werden, zooals officieel
wordt medegedeeld, bij politieke twisten
en vechtpartijen in Pruisen 155 personen
gedood. In de maand Juni vielen 19, in
Juli 86 slachtoffers. Door verscherpt po-
litie-optreden en verhoogde rechterlijke
straffen, daalde het aantal in de maand
Augustus aanzienlijk. In de maand Sept.
blijkt er een politieke rust te heerschen,
zooals in langen tijd niet meer is voorge
komen. De ontaarding van den politieken
strijd aldus nog steeds de officieele
mededeeling vooral in Juni, waarin
alleen van 1 tot 20 Juli, den dag, waarop
de Rijkscommissaris werd benoemd, 63
dooden vielen, maakte het noodig dat met
alle middelen werd ingegrepen. Van 21
tot 30 Juli daalde het aantal slachtoffers
van 38 in de voorafgaande tien dagen tot
23. Op den dag van de inwerkingtreding
van de doodstraf-verordening, daalde het
nog verder, om tenslotte tegen het einde
van Augustus en in de maand Septem
ber het nulpunt te naderen.
Gandhi weer als gewoon gevangene
behandeld.
Op het oogenblik, waarop Gandhi zich
gisteren gereed maakte verscheidene In
dische leiders te ontvangen, heeft de re
geering alle besprekingen met Gandhi
verboden.
De regeering heeft aan Gandhi mede
gedeeld, dat hij voortaan als een gewoon
gevangene zal worden behandeld, wat be
treft besprekingen en briefwisseling.
Bloedige botsingen te Weenen.
Gisteren 'hing over Weenen een zenuw
achtige stemming. De aankomst van den
Duitschen nat.-socialist Gregor Strasser,
gistermiddag, om het nationaal-socialisti-
sche partij-congres bij te wonen, is reeds
de aanleiding geweest tot bloedige botsin
gen. In1 de Maria Hilfestrasse, de groote
Weenscbe winkelstraat in de buurt van
bet Westerstation, waar S. aankwam, zijn
's middags woeste gevechten geleverd,
waaraan de politie slechts met zeer
krachtige maatregelen en overvalcomman-
do's een einde Ikon maken. 15 personen
zijn ten deele zwaar, ten deele licht ge
wond. 7 personen, 3 nat.-socialistèn en 4
soc.-democraten zijn aangehouden.
'Ook in andere Weenscbe districten
kwam het tot botsingen tusschen nat.-
socialisten en soc.-democraten, waaraan
de politie echter spoedig paal en perk
stelde.
In de zakenwereld heerschte groote be
zorgdheid. De eigenaars der winkels in de
Maria Milfestrasse hadden reeds 's mid
dags de rolluiken neergelaten. Er was
7000 man politie op de been.
De aardbevingsramp in Griekenland.
De 'Grieksche torpedojager „Pergamos"
is in 'Cavalla aangekomen. Het schip bad
vijftig menschen aan boord, die bij; de
aardbeving op 'het sohier-eiland Ohalci-
dice waren gewond. Een gewonde is on
derweg gestorven.
De hulpverleening aan de dorpen in het
aardbevingsgeibied 'blijkt uiterst moeilijk.
De vervoermiddelen blijven in vele geval
len steken, daar breede scheuren in de
aarde zijn ontstaan.
Eenige uren voor de eerste beving be
gonnen de warme bronnen van Apollonia
zoo overvloedig te stroomen, dat in de
omgeving er van overstroomingen ont
stonden, terwijl 't Arnaiameer, dat zes
tig kilometer van den baard van het
aardbevingsgeibied afligt, uitdroogde.
Rantsoeneering van den Duitschen
invoer.
De rede van den Duitschen Minister
voor Volksvoeding, Freiherr von Braun,
over de contingenteeringen heeft den in
druk gewekt, dat het kahinet-vou Papen
over de invoerbeperking tot overeenstem
ming was gekomen.
De „Berliner Börsen Courier" publi
ceert echter een artikel, dat deze opvatting
bestrijdt. „Het rijkskabinet", zoo schrijft
het blad, „heeft zichzelf niet de handen
gebonden, voordat het onderhandelingen
met de buitenlandsche afnemers aan
knoopte. Van deze onderhandelingen zal
het veeleer afhangen, of en in welken
omvang het tot de door minister von
Braun voorspelde contingenten komt.
De door minister Braun gehouden rede
heeft klaarblijkelijk niet alleen het
publiek, doch ook de leden van
het kabinet zelf verrast. Dat is
o.a. reeds gebleken uit de rede van den
rijksminister van Economische Zaken,
Warmbold, welke een dag later werd ge
houden."
Slachtoffers van Tornado.
Volgens opgaven van het Roode Kruis
op Porto-Rico zijn bij de tornado die
het eiland en vooral de hoofdplaats San
Juan teisterde, tweehonderd personen ge
dood en achttienhonderd gewond. Negen
duizend huizen zijn vernietigd en 75.000
personen tijdelijk dakloos.
Onderzeeboot vergaan?
Volgens het Zweedsohe dagblad „Alle-
handa" is, de vorige week Woensdag
avond een Russische onderzeeboot in de
Finsche Golf door de Deensche stoom
boot „Robert Maersk" geramd, waarbij
de duikboot met zijn geheele bemanning,
bestaande uit 35 koppen, zou zijn ver
gaan. De stoomboot sloeg bij de botsing
lek, zoodat het schip naar Leningrad
moest terugvaren.
Volgens de mededeelingen van „Alle-
handa", is het aan geen twijfel onder
hevig of de Russische onderzeeër is met
man en muis vergaan.
Van Russische zijde wordt de ramp
geheim gehouden, zooals ook bij twee
vorige gelegenheden het geval is geweest.
Korte Berichten.
Naar in verband met de publicatie
der resultaten van de Noorsche begroo
ting voor het begrootingsjaar 1931'32,
dat op 6 Juni afgeloopen was, medege
deeld wodt, bestaat er een tekort van 35
millioen kronen, dat in het jaar 1932
'33 gedekt moet worden.
De douane te Beuthen is een groote
deviezensmokkelarij op het spoor geko
men, waarbij talrijke lieden, voorname
lijk in het Oost-Oppersilezische grensge
bied betrokken .zijn. De centrale van de
smokkelbende lag in een hotel te Katto-
witz, waar vandaan de smokkelzaken naar
Beuthen, Breslau en Berlijn geregeld wer
den. Douanebeambten hebben Zaterdag
avond in de woning van een wissel-
agent te Beuthen een huiszoeking ver
richt. De man wist over de daken te
vluchten en heeft een groot deel van
het aanwezige geld in het buitenland
in veiligheid weten te brengen.
Na de ontvangst van een S.O.S.-
sein vond het Japansche vrachtschip
Oregon Maru het Amerikaansche vracht
schip Nevada, dat bij het eiland Amts-
jitka in de Beringzee was gestrand.
De storm wierp 'de Nevada evenwel
op de rotsen, waardoor de 'Oregon Maru
verhinderd was de uit 35 man bestaande
equipage op te pikken.
De wegens slechte administratie
aangeklaagde vroegere minister-president
van Polen, Woldemaras, is vrijgesproken.
De regeering van Brazilië meldt, dat
de opstandelingen in Sao Paulo de sta
king der vijandelijkheden hebben verzocht.
Volgens een bericht uit Madrid wor
den tal van Spaansche provinciën door
een strenge koude geteisterd. Vooral de
provincie Madrid krijgt er van langs: de
sneeuw ligt daar zóó hoog, dat op vele
plaatsen geen verkeer meer mogelijk is.
Boter.
De crisis-zuivelcentrale deelt mede, dat
de Leeuwarder-commissie-noteering voor
boter is vastgesteld op 83 cent per Kg.
De nachtposttrelnen.
Met ingang van 15 Nov. zal bij wijze
van proef, in den nachtposttrein naar
Groningen een slaapwagen le, 2e en 3de
klasse rijden van de compagnie der wa
gons lits.
Bij aankomst kunnen de reizigers, als zij
dit verkiezen, tot acht uur in het rijtuig
blijven, zoodat men bij aankomst niet in
het holle van den nacht op straat komt
te staan.
Bezulnlgings-mogelljkheld.
Wij lezen in „De Vrijheid", het orgaan
der Liberale Staatspartij:
De Eerste Kamer had niet minder dan
vier vergaderingen noodig om den Voor
zitter de gelegenheid te geven zijn functie
met een rede te aanvaarden, geloofsbrie
ven te onderzoeken, de nieuwe leden te
beëedigen, afdeelingen te trekken, een
paar commissies samen te stellen en het
Adres van Antwoord voor te bereiden en
vast te stellen.
Het wil er bij ons niet in, dat met wat
goeden wil en zoo noodig met een geringe
wijziging van het reglement van orde
hierop niet te bezuinigen valt. In dezen
tijd zou dit van psychologische beteekenis
zijn.
Verlaging van luchtpost.
Uit Bandoeng wordt gemeld:
Binnenkort zal op initiatief van Hol
land een vrij belangrijke verlaging wor
den ingevoerd van zendingen per lucht
post en wel voor drukwerken, documen
ten, monsters en braille-geschriften van
Nederland naar Ned.-Indië en omge
keerd. Men koestert de hoop, dat een toe
neming van het verkeer deze verlaging
zal compenseeren.
De crisis-varkenswet.
De minister van oeconomische zaken en
arbeid heeft bepaald, dat voor het tijd
vak van 30 October de heffing bedoeld in
artikel 6 van de Grisis-Varkenswet 1932,
zal bedragen 9 cent per Kg. geslacht ge
wicht (evenals den vorigen termijn).
Vereen, tot christ. verzorging van krank
zinnigen.
Onder presidium van prof. L. Linde
boom, van Kampen, is Donderdag op de
stichting Bloemendaal te Loosduinen de
jaarlijksche algemeene vergadering ge
houden van de Vereeniging tot christe
lijke verzorging van krankzinnigen in Ne
derland, waarvan in ons land vijf krank
zinnigengestichten, de Gckenburgkliniek
te Loosduinen en de Valeriuskliniek te
Amsterdam uitgaan.
De aftredende bestuursleden, de heeren
ds A. M. Donner te Zeist, D. 0. Norel te
Haarlem, R. Veldhuizen van Zanten te
Hillegom en T. Plantenga te Schevenin-
gen werden herkozen.
De voorzitter hield een rede over: De
geestelijke belangen der stichtingen.
Zuivolbelangen In crisistijd.
Woensdag hield de Alg. Ned. Zuivelbond
te Utrecht zijn zomervergadering, die zeer
druk bezocht was.
De voorzitter Dr F. E. Posthuma
hield een rede over het rapport Wei
ter en de Landbouw.
Na een uitvoerige uiteenzetting van de
wijze, waarop het rapport-Weiter is sa
mengesteld en waarop de commissie haar
taak heeft opgevat, ging spr. meer in
het bijzonder na in hoeverre het rapport
voor den landbouw van belang is.
De geheele bezuiniging op het hoofd
stuk Landbouw becijfert de commissie op
iets minder dan een millioen. Het is dui
delijk, aldus spr., dat de landbouw zeer
gespaard wordt en de bedoeling der com
missie: den landbouw in deze hachelijke
tijden zoo veel mogelijk te blijven steu
nen, komt daarbij dus wel geheel tot
haar recht.
Uitvoerig ging spr. de bezwaren van het
rapport-Weiter na. Hij was van meening
dat indien de krasse maatregel der
loonsverlaging niet wordt toegepast, de
debacle niet kan uitblijven en ook voor
de ambtenaren zullen de gevolgen dan
veel ernstiger zijn dan die van de voor
gestelde loonsverlaging.
De beteekenis van het rapport-Weiter
ligt voor spr. vooral in het feit, dat de
regeering den drang tot krachtige maat
regelen in zich heeft. Laat ons daarom,
aldus de oud-minister, spaarzaam zijn met
critiek. Onze als ordelijk bekend staande
landbouwbevolking moge aan de Regee
ring daarbij een eerlijke kans geven en
ook op deze wijze medewerken om terug
keer tot regelmatige toestanden te ver
haasten. (Applaus).
Vervolgens hield Dr Postuma een inlei
ding over het onderwerp: „W aar b 1 ij f t
onsmelkgeld?"
In deze inleiding beantwoordde spr. de
vraag, waarom de bronnen, die het melk-
geld moesten opleveren, niet geheel aan
geboord zijn. Hij (prak als zijn oordeel
uit, dat msn den consument niet durfde
Binnenland.
De consumptiemelk onder de crisiszuivel-
wet.
Buitenland.
De Duitsche contingenteering.
Noodweer in de Fransehe Rivera.
Weer dreigend conflict in de Engelsche
textielindustrie.
Russische duikboot vergaan.
belasten, zooals men moest doen, wilde
men het geld verkrijgen, dat voor uitvoe
ring van de wet noodzakelijk is.
Spr. zeide ten volle bereid te zijn, de
moeilijkheden der regeering te erkennen,
doch hij drong er met den meesten klem
op aan, dat de opgewekte verwachtingen
ten spoedigste werkelijkheid worden. De
boeren rekenen er op; zij hebben er recht
op. (Instemming).
Notariaat.
Te Oud-Beyerland is gisteren op 66-
jarigen leeftijd overleden de heer I. G. ten
Doesschate, notaris aldaar.
Schapenvleesch aan militairen.
Aan den Minister van Economische Za
ken en Landbouw is door de drie Centrale
landbouworganisaties medegedeeld, dat
dit jaar waarschijnlijk 1.000.000 kg. scha
penvleesch zal overblijven.
In verband hiermee werd aan den mi
nister verzocht te willen bevorderen, dat
aan het leger 'behalve rundvleesch ook
schapenvleesch wordt verstrekt. Hierop
besliste Z.Ex. echter, dat aan de korps-
commandanten vrijheid gelaten moet wor
den over het al dan niet verstrekken van
schapenvleesch.
Stijging van boter- en margarineprljs.
Naar het „Handelsblad" verneemt
en bij nadere informatie juist is gebleken
zal met ingang van Maandag a.s. de
accijns op boter en margarine dusdanig
worden verhoogd, dat de boeren inder
daad den indertijd in uitzicht gestelden
prijs van 5 Yt cent per kg. melk zullen ont
vangen.
De 5Y cent zullen echter bereikt wor
den bij 3.4 pet. vet, hetgeen dus overeen
komt met 4.85 cent voor melk van 3 pet.
vetgehalte; dus met andere woorden rond
een cent meer dan op het oogenblik.
Het gevolg van deze accijnsverhooging
zal zijn, dat de winkelprijs van „gemeng
de" margarine zal stijgen tot 52 a 60 cent
per pond en de boter tot een winkelprijs
van ongeveer 95 cent.
Uitvoer van kippen naar Duitsehland.
In de drie Noordelijke provinciën is
thans een drukke handel in één-jarige en
oudere 'kippen, prijs 6075 cent per kip.
800010.000 kippen worden wekelijks in
aparte wagons uit Groningen, Winschoten
en andere stations naar Berlijn verzonden.
Vele handen vinden daarbij werk.
De Crisls-zuivelwet.
Bij Kon .Besluit is bepaald, dat met
ingang van Zaterdag de consumptiemelk
oudere de bepalingen van de crisis-zuL el-
wet valt.
Generaal Snijders 80 Jaar.
Generaal C. J. Snijders, oud-opperbe
velhebber van Land- en Zeemacht, leider
van leger en vloot in de spannende mobi
lisatiejaren, is gisteren 80 jaar geworden.
In verband daarmede is de generaal èn
door onze weermacht èn door tal van groe
pen uit de burgerlijke bevolking op een
treffende wij-ze gehuldigd.
In de presentie van een vertegenwoor
diger van H. M. de Koningin, verschillen
de ministers en andere autoriteiten, heeft
de oud-minister J. J. C. van Dijk, voor
zitter van het huldigings-comitê, de groote
verdiensten van generaal Snijders ge-
sohetst. Aan den jubilaris werd daarna
een gouden legpenning aangeboden, ter
wijl in het geden'kteeken voor Leger en
Vloot te Sóheveningen de beeltenis van
den generaal werd onthuld.
Na afloop der plechtigheid had een
groot défilé plaats.
Stram in de 'houding volgde generaal
Snijders het voorbijtrekken der troepen.
Vooraf marcheerde het muziekkorps der
Kol. reserve uit Nijmegen en hierna volg
den detachementen der Koloniale Reserve
met vaandel, de adelborsten met vaandel,
de mariniers, eveneens troepen en een
detachement van de Kon. Mil. Academie
met vaandel.
Hierna marcheerde de Kon, Mil. Kapel
