.305
Woensdag 28 September 1932
46e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
I
AANBOD
9 en Tuin.
trkster
idster,
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
EERSTE BLAD.
De Duitsche contingentee-
ringsmaatregelen.
Buitenland
Belangrijkste Nieuws.
Binnenland.
uitsluitend
)AGS wordt
ïomen kleine
tens 5 regels
itbetallng.
mer 0,85
N dexeweek
Worden thuis
Krabbendljke.
es munten uit
chloozen gang
1. Schrijf even
ze U aan huis
T, Oostkapelle.
jw Melotte,
gen, op proef
'eerpakhuizen-
rfh
nina-Zaaitarwe
>r de N. A. K.
:ent per K.G.,
J.Hz., Grijps-
rd".
huur:
B 327,
Koudekerke.
tiLEN
VAN BOVEN,
liddelburg.
dan anderen.
Ie kL Heeran-
einig bereden,
s, moet weg.
i, Middelburg.
it het leveren
ivleesch 60
IAGER Rund-
K.G. A. J. DE
d. kazerne,
ct. p. pond.
oud.
5 ct. per kilo.
d. SLIKKE,
iddelburg.
I p. beste Run-
sn mooie Rol-
ƒ1, alles van
FREDERIKS
urg.
G. Bladreuzel
lager Spek 45
van. Ze wordt
SDERIKS, St.-
Ireuzel 55, Ge-
lager Spek 55,
llles per K.G.
voor ƒ1.
Middelburg.
en 25 ct p. p.
etten en Voor-
t 45 ct, belden
EE, Beenhou-
lelburg.
strekt:
UTEN SPEK,
BR KILO.
[IDDELBURG.
oedkoope prij-
ole gepolitoer-
iecretairen.
SSE, Meubel-
iddelburg.
ƒ1.50.
VAN BOVEN,
[IDDELBURG.
NSTBODE
dag en nacht.
BOONE, Lon-
Middelburg.
elke hoeveelh.
>rten Brandh.,
i st.; kL bosjes
1000. Kachel-
ADRIAANSE,
Middelburg.
KOLE, Land-
West-Souburg
jgt tegen 1 Oct.
en nacht. Zich
leuwenhuijse te
en Woensdag
en 8 uur.
147, Zandweg
dster,
zonder kinde-
DOFF, Wedr.-
amperland.
Directeur-Hoofdredacteur;
R. ZUIDEMA.
Suroitu: Lange Vorststrnnt 70, Goes.
Hol: Rodactle on Administratis No. 11,
Postrekonlny No. 44455.
Bijkantoor lie Middelburg.
Firma F. P> DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
1~)eZeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
A b o u n e in e u t p r 1]
Per 3 mnnndon, Irnnoo per post, 13.—
Losse uuinniers10.05
Prijs der Advertentlën:
14 regels 11.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
Met Ingang van 1 October a.s. wordt
de abonnementsprijs van „De Zeeuw"
verlaagd en gebracht op f2.50 per kwar
taal.
Door den Duitschen minister Von
Braun zijn in een rede tot den Beyer-
schen landbouwraad nieuwe contingen-
teeringsmaatregelen aangekondigd, waar
door naar te vreezen staat zeer in 't bij
zonder de Nederlandsche tuinbouw zal
worden getroffen.
Ter bescherming van de Duitsche pro
ductie, die in werkelijkheid niet of slecht3
in geringen omvang bestaat, primeurs
worden in Duitschland zoo goed als niet
geproduceerd zal de invoer van een
reeks van Nederlandsche voortbrengselen
worden beperkt.
„Terwijl zegt de N. Rott. Crt.
Duitschland aan Hongarije en Roemenië
preferentieele verlaging van rechten toe
kent op bun invoer van graan, om den
invoer van dat hoofdproduct van den
Duitschen landbouw te bevorderen, vindt
de Duitsche regeering het betamelijk, te
genover ons, den besten klant die
Duitschland voor zijn eigen producten
heeft, maatregelen af te kondigen, die
ver de verdediging van de belangen van
eigen landbouw te boven gaan, en er al
leen op berekend kunnen zijn om te trach
ten kunstmatig een productie in Duitsch
land op te wekken, die, zooals gezegd,
niet, of slechts in zeer gebrekkige mate
bestaat.
Meer willen wij er op dit oogenblik niet
van zeggen. Men schijnt te Berlijn vol
maakt vertrouwen te hebben in de onuit
puttelijkheid van ons geduld.
Intusschen rekenen wij er op, dat in
Duitschland zelf vele 'belanghebbenden
nog wel wat te zeggen zullen hebben tegen
dit brutale staaltje van behandeling van
Nederlandsche, maar tegelijk waarschijn
lijk toch ook van Duitsche belangen. Het
zal menig Duitscher, die deel heeft aan
den uitvoer van zijn land, duidelijk zijn,
rlat men Nederlandsche belangen niet tot
in bet oneindige als voeder kan aanbie
den aan de naar autarkie hongerende
nationaal-socialisten of als lokaas aan
door dwaze leuzen verblinde kiezers."
Natuurlijk is van veel belang hoe in
Duitschland vele belanghebbenden op
deze maatregelen zullen reageeren.
Maar van minstens evenveel beteeke-
nis is de vraag wat van onze zijde
ten opzichte van dit voor onze productie
funeste optreden van Duitschland kan
worden gedaan.
De vraag gaat klemmen of het niet
hoog tijd wordt, dat maatregelen van
verweer worden genomen.
In verband hiermede schreef „De Tuin-
.derij" o.m.:
„Al zijn we maar een klein land, wij
zullen ons toch niet laten doodtrappen,
zonder zelfs een kik te geven.
Wij stellen prijs op een goede ver
standhouding met de landen, die eens
onze beste afnemers waren, maar om op
deze wijze van de markten van het bui
tenland te worden verdrongen, mogen wij
niet dulden.
Er groeit een geest van verzet tegen
de maatregelen, die het buitenland neemt,
die niet mag en niet behoeft te worden
onderdrukt. Een geest van verzet, die, als
men daar voortgaat, moet worden geor
ganiseerd en moet worden gebruikt om
een betere behandeling, waarop wij mee-
nen recht te hebben en aanspraak op te
mogen maken, te verkrijgen.
Wij zijn Duitschland's beste klant. Wij'
koopen, zonder er acht op te slaan, Duit
sche goederen, zonder dat wijt er ons re
kenschap van geven, dat wij betzelfde
artikel evengoed in eigen land of in an
dere 'landen koopen kunnen.
Als Duitschland voortgaat het Neder
landsche product door hoogere invoer
rechten of door andere maatregelen bui
len zijn grenzen te sluiten, is een krach-
hge, goed georganiseerde oproep tot het
Nederlandsche volk voldoende om zon-
der tariefinuren den export van Duitsch-
na*r Nederland te laten verechrom-
wUn,
Voldoet de Duitsche regeering aan den
eisch van de groep van agrariërs, die
maar voortgaat om bescherming te roe
pen, dan zullen ook wijt, zij het noode,
toonen, dat wij ons verweren willen en
kunnen.
Ook de Duitsche export is minstens
even trefbaar als de onze."
In „De Tuinderij" wordt 'blijkbaar ge
doeld op wat van particuliere zijde 'kan
worden gedaan.
Maar ook de Regeering kan bier op
treden.
In de jongste Troonrede heette het
„Herstel van het internationaal ruil
verkeer wensebt de Regeering te bevorde
ren door verdragen, die een ruimer geest
ademen. Daarnevens moet ziji bij voort
during bedacht blijven op afwending van
de gevaren, waarmede buitenlandsche
maatregelen den afzet van onze voort
brengselen bedreigen."
Herstel van het internationaal ruilver
keer is bet ideaal.
Maar wanneer bet buitenland voort
gaat met onze 'bronnen van bestaan te
vernietigen, dan moet zeker getracht wor
den de daaruit voortvloeiende gevaren af
te wenden.
Het geeft eenige voldoening als de Re
geering zegt, dat zij aan deze kwestie
bare aandacht schenkt.
Maar bet zou meer voldoening geven
als werd meegedeeld, dat er iets ge
daan zal worden.
Het bestaan van onzen tuinbouw staat
hier op bet spel.
Goed gezien.
De financieele moeilijkbeden waarmede
thans de Regeering te kampen heeft zijn
niet onverwacht gekomen.
Nog gedurende de Kabinetscrisis in
1929 heeft de heer Golijn gewaarschuwd,
dat bet dien kant op zou gaan.
Velen beschouwden en beschouwen nog
den heer Colijn als een financieele zwart
kijker.
En toen hij in 1929, toen de financieele
toestand vrij gunstig scheen zijn waar
schuwende stem liet hooren, waren er
niet zoo weinigen die ongeloovig de
schouders ophaalden.
„Het budgetaire perspectef aldus de
beer Colijn in de „Standaard" van 15
Juli 1929 is niet gunstig. Minis
ter de Geer koesterde de hoop, dat de
door hem voorgestelde en inmiddels aan
genomen maatregelen van verschillenden
aard gedekt zouden kunnen worden uit
I de normale toeneming der middelen.
Wij achten dit uitgesloten. Veeleer
meenen we, dat men in 1931 voor een t e-
I kort zal komen te staan ook al wordt
geen enkele nieuwe maatregel die geld
zal kosten, voorgesteld. Komen er echter
enkele van zulke nieuwe maatregelen bij
dan zit men weer midden in moeilijk
heden van de minst aangename soort.
Want men vergete niet, dat hier en daar
groote verwachtingen gewekt zijn.
Het zal dan een eerste eisch zijn, dat
men op dit punt beide oogen open houdt
en alleen op scherp accoord in zee gaat."
De uitkomst heeft geleerd, dat de heer
Colijn goed gezien heeft.
Het valt alleen te betreuren, dat aan
zijn waarschuwingen niet meer aandacht
is geschonken, en dat met name de in
krimping van den staatsdienst niet meer
selmatig heeft plants gehad. Het gevolg
is dat we nu tot over de ooren in moei
lijkheden van de minst aangename soort
zitten.
Financieele moeilijkheden voor den
Volkenbond.
Slechts elf van de zes en vijftig staten,
welke lid zijn van den Volkenbond, heb
ben de verschuldigde bijdragen geheel
voldaan.
Groot-Rrittannië behoort o.a. tot de
weinige landen, welke bun financieele
verplichtingen tegenover den bond ten
volle zijn nagekomen.Duitschland echter
heeft gedurende twaalf maanden nog geen
cent overgemaakt. Frankrijk is 36.100
pond schuldig. Italië en Japan moeten
eveneens aan den bond nog ontzaglijke
sommen betalen. Al de Zuid-Amerikaan-
sche republieken zijn tenslotte nog mil-
lioenen en millioenen goud-francs ver
schuldigd.
Men hoopt, d&t de ingebreke gebleven
•talen nog voor het einde van dit jaar
verdere bedragen aan het volkenbonds
secretariaat zullen toezenden, maar alge
meen moet men toch constateeren, dat de
volkenbond de zwaarste financieele crisis
doormaakt sinds hij gesticht werd.
Algemeen is men thans ook van mee
ning, dat men den bouw van bet nieuwe
volkenbondspaleis, waaraan reeds een
millioen pond sterling besteed- werd en
waarvan nog slechts het geraamte vol
tooid is, zal moeten opgeven.
Bestrijding der werkloosheid In
Duitschland.
Naar uit Berlijn wordt gemeld, zijn in
midden-Duitschland tot dusver ongeveer
3000 arbeiders in de verschillende bedrij
ven te werk gesteld.
De werkgeversbond in de Saksische
textiel-industrie deelt mede, dat in deze
branche reeds 4500 nieuwe werkkrach
ten zijn aangenomen.
Ook te Krefeld, Hannover, Berlijn,
Saalfeld, Neuwied, Bremen melden ver
schillende fabrieken de te werkstelling
van honderden arbeiders.
De dreigende ministercrisis in Engeland.
De ministers haasten zich naar Lon
den terug, meldde Reuter gisteren, om de
zitting van bet Kabinet om 11 uur bij te
wonen.
Men denkt, dat slechts een essentieele
wijziging van de overeenkomst van Otta
wa de ontslagen kan voorkomen, waar
mee het Kabinet bedreigd wordt.
Anderzijds meldde Reuter, dat men
algemeen gelooft, dat de breuk tusschen
de vrijhandelaars en de andere leden van
het Kabinet veel te ernstig is om over
brugd te worden.
Reuter meldt, dat Mac Donald onge
twijfeld eerste-minister zal blijven. De
nationale regeering zal aan bet bewind
blijven, ondanks de ontslagen, waartoe
het in de Kabinetszitting van heden zal
komen.
Na den binnen- en buitenlandscben
toestand te hebben overwogen, besloot de
meerderheid van het Kabinet gisteren,
dat het in geen geval de nationale taak
mag opgeven, die het ondernomen heeft.
Het is bijna zeker, dat Snowden zal af
treden. Er bestaat een geringe kans, dat
Samuel en Sinclair hun portefeuilles be
houden. Het is onwaarschijnlijk, dat Si
mon en Runciman bun ontslag zullen in
dienen.
Aardschokken op den Balkan.
In heel Bulgarije is Maandagavond te
gen half tien een krachtige aardbeving
van middelmatigen duur waargenomen.
Men vermoedt, dat de haard ervan in
Saloniki ligt.
Te Sofia veroorzaakte de aardbeving
een paniek onder de bevolking.
Ook in Joego-Slavië heeft de aardbe
ving in verschillende plaatsen materieele
schade veroorzaakt. Voor zoover bekend,
zijn geen slachtoffers te betreuren.
Een deel der bevolking in het getroffen
gebied vluchtte in de velden.
Uit Saloniki wordt gemeld, dat in Thes-
salië, Macedonië en Thracië krachtige
aardschokken zijn waargenomen, waar
door in verschillende dorpen huizen in
stortten.
Naar uit nadere telegrammen blijkt,
schijnt vooral de Oostkust van Chalcidice
geteisterd te zijn. Hier moeten 15 dorpen
vrijwel totaal verwoest zijn. De bewoners
werden in bun slaap verrast, hetgeen het
groote aantal slachtoffers verklaart. On
der de puinhoopen lagen tal van zielto
gende menschen.
De berichten, die te Athene over de
ramp zijn binnengekomen, gewagen van
120 dooden en verschillende honderden
gewonden. Reddingsbrigades zijn met
spoed naar het aardbevingsgebied ver
trokken.
Volgens latere berichten uit Saloniki
wordt bet aantal gewonden op 500 ge
schat.
Een ander bericht schat het aantal doo
den op 150, dat der gewonden op 250.
Wervelstorm boven Portorlco.
Uit San Juan de Portorico wordt ge
meld, dat daar in den nacht van Dinsdag
en Dinsdagochtend door een wervelstorm
aanzienlijke materieele schade is aange
richt. Honderden huizen zijn verwoest,
terwijl eenige plantages ernstig werden
geteisterd. Alle bovengrondsche leidingen
telefoon, telegraaf en verlichting
zijn gestoord. De verwoestingen zijn nog
grooter dan in het jaar 1928.
Naar nader wordt gemeld, zijn tot nu
toe dertig personen om bet leven geko
men bij den wervelstorm,
De Volkenbondsvergadering.
De Volkenbondsraad is gisteren over
gegaan tot de benoeming der volkenbonds
commissie voor intellectueele samenwer
king.
In plaats van den Belg Destrée werd
benoemd onze landgenoot mr B. G. J.
Lader, oud-president van bet Haagsche
Internationale Gerechtshof. Daardoor is
Nederland voor het eerst weer sinds het
overlijden van prof. Lorentz, in deze vol
kenbondscommissie vertegenwoordigd.
De eerste commissie van de volken
bondsvergadering is onder voorzitterschap
van minister Beelaerts van Blokland bij
een geweest.
Ondanks bet feit, dat een Nederlander
reeds voorzitter der commissie is, heeft
de oommissie bij acclamatie op voorstel
van den Franschen gedelegeerde, mr Lim
burg als ondervoorzitter herkozen.
De volkenbondsvergadering is gisteren
met de algemeene debatten over de werk
zaamheden van den volkenbond in bet af-
geloopen jaar begonnen.
Tot dusverre ontbreekt nog iedere voe
ling tusschen de Franscbe en Duitsche
delegatie, ofschoon bet vroeger juist de
groote verdienste van Genève was, op on
gezochte wijze de staatslieden van ver
schillende landen met elkander in verbin
ding te brengen.
Herriot en Von Neurath hebben dit
maal echter elkander zelfs nog niet eens
de hand gedrukt.
Daarentegen zal Henderson vanavond
opnieuw een onderhoud met Von Neu
rath hebben.
Groote belangstelling is in volkenbonds
kringen gewekt door de zinspeling van
Herriot op een zoogenaamd ontwape
ningsplan der Scandinavische Staten.
Het Deensche plan is reeds in studie
bij de z.g. „kleine acht", waaronder ook
Nederland behoort, die op de ontwape
ningsconferentie in de laatste weken zoo
veel hebben samengewerkt.
De Duitsche regeering voor de observatie-
commissie van den Rijksdag.
Rijkskanselier von Papen en rijksminis
ter baron von Gayl zijn gistermiddag als
getuigen verschenen voor de observatie
commissie van den Rijksdag. Het belang
rijkste wat uit de verklaring van den
rijkskanselier is gebleken, is, dat hij er
vast op had gerekend in de vergadering
van 12 September zijn regeeringsverkla-
ring te kunnen afleggen, aangezien Goe-
ring, de president van den Rijksdag, hem
had verzekerd hiervoor te zullen zorgen.
Voorts verklaarde von Papen, dat het
niet in zijn bedoeling heeft gelegen in
elk geval dien dag tot ontbinding van
den Rijksdag over te gaan.
De rijkskanselier zegt er van overtuigd
te zijn geweest, dat president Goering
bij de heropening van de vergadering,
welke voor een half uur was onderbroken,
het voorstel van Törgler (om eerst tot de
stemming over de moties over te gaan)
opnieuw in stemming zou brengen. Dit
geschiedde niet. Toen hij zag dat inder
daad onmiddellijk werd gestemd, verlang
de hij het woord. Voor zoover hij zich
kan herinneren maakte Goering echter
een afwijzend gebaar, waarbij hij nog
zeide: „Te laat, de stemming is reeds
begonnen".
Staatssecretaris Planck poogde toen te
vergeefs den president nog te bewegen
den Rijkskanselier het woord te geven.
Von Papen verlangde zelfs een tweede
maal het woord, maar eveneens zonder
succes. Daarop verhief hij zich van zijn
plaats om het ontbindingsdecreet op de
tafel van den president te leggen.
Hij is van meening, dat de stemming
over de communistische moties waarde
loos was, aangezien ze plaats vond, nadat
het ontbindingsdecreet reeds in het bezit
van den Rijksdag was gekomen.
De Rijkskanselier is geenszins naar den
Rijksdag gegaan met de bedoeling in elk
geval het parlement te ontbinden. Dit
blijkt uit de afspraak met president Goe
ring.
President Goering zegt daarop, dat sinds
zijn afspraak met den rijkskanselier reeds
acht dagen voorbij waren gegaan. Hij
heeft den rijkskanselier niet gezegd, dat
hij hem in elk geval het woord zou ver-
leenen, hij kon immers niet weten welke
moties eventueel zouden worden inge
diend en is tenslotte gebonden aan het
huishoudelijk reglement en aan de grond
wet.
Goering heeft den Rijkskanselier alleen
beloofd er voor te zullen zorgen, dat hij
en de overige leden der regeering niet
aan te brutale aanvallen zouden worden
Binnenland.
De Lyceumdag te Goes.
Nieuwe loonsverlaging bij de Spoor
wegen?
De relletjes op 20 September te 's-Gra-
venhage.
Buitenland.
Aardschokken op den Balkan.
Dreigende ministers-crisis in Engeland.
Vergadering van den Volkenbond.
blootgesteld, andere beloften heeft hij niet
kunnen afleggen.
De nationaal-socialist Frank stelt nog
de vraag wanneer het ontbindingsdecreet
is onderteekend, tijdens de onderbreking
van de vergadering? Of was het onder
teekend, toen de vergadering geopend
werd? De Rijkskanselier verklaart zich
niet in staat deze vraag te beantwoorden,
hij kan zich alleen uitlaten over de zaak
welke aan de orde is.
Korte Berichten.
In de maand Juli hebben nog slechts
633 personen uit 21 staten een immigra
tie-visum voor de Vereen. Staten gekre
gen, terwijl de immigratie-quota voor
deze staten samen per jaar 148.393 per
sonen hebben bedragen.
In bet Roemeenscbe parlement is het
tot rumoerige tooneelen gekomen. De
voorzitter van de Joodscbe fractie, Lan
dau, werd door twee fascistische afge
vaardigden aangevallen en bloedig mis
handeld. Er ontstond een groot kabaal,
zoodat de voorzitter de vergadering moest
schorsen.
Reuter bericht uit Manchester, dat
de overeenkomst in de katoenindustrie
gisteren onderteekend is. De algemeene
raad van de wevers heeft toegestemd in
de ratificatie van het accoord; heden zul
len de spinnerijen heropend worden.
In de dichtbevolkte Londenscbe bui
tenwijk Westham hebben werkloozen een
betooging gehouden en getracht het stad
huis binnen te dringen. De politie moest
eenige charges met den stok uitvoeren,
waarbij tal van betoogers werden ge
kwetst. Er zijn negen menschen aange
houden.
Gandhi heeft Dinsdag zijn 63sten
verjaardag gevierd. Te Bombay heeft in
verband met Gandhi's verjaardag bijna
geen handelsverkeer plaats gehad. Dins
dagochtend heeft Gandhi slechts een glas
vruchtensap gebruikt. Hij wordt met veel
zorg verpleegd.
Maandagnacht zijn vijf personen,
die bij de ontploffing op de Fransche
duikboot Persée zwaar gewond werden,
overleden. Het aantal dooden is daar
mede tot zes gestegen.
Prinses Juliana te Leiden,
Prinses Juliana is gisteravond te Lei
den aangekomen, waar zij haar intrek
heeft genomen bij een van haar vroegere
studiegenooten. De Prinses, die buitenge
woon lid van de vereeniging van vrouwe
lijke studenten te Leiden is, zal de bijeen
komsten in verband met de inauguratie
van de nieuwe leden van de V.V.S.L. mee
maken en tot na deze inauguratie op
Donderdagavond te Leiden blijven.
De Kamerverkiezingen In 1933.
In de gehouden vergadering van den
Partijraad van den Vrijz.-Democrati-
scben Bond werd besloten aan de alge
meene vergadering voor te stellen, den
leden bij bet referendum over de samen
stelling van de candidaten-lijöten voor de
a.s. Tweede Kamerverkiezingen te advi-
seeren de eerste acht plaatsen op alle lijs
ten te doen innemen door de volgende
personen:
1. Mr H. P. Marcbant, Den Haag; 2.
Mr P. J. Oud, Den Haag; 3. F. E. H.
Ebels, Nieuw-Beerta; 4. mevr. mr B.
BakkerNort, 'Den Haag; 5. Th. M. Ke
telaar, Amsterdam; 6 mr A. M. Joekes,
Den 'Haag; 7. Jan Schilthuis, Rotterdam;
8. D. Kooiman, Purmerend.
De plaatsen 9 tot en met 20 zullen in
de groep I Zuid-Holland en Zeeland wor
den ingenomen door: 9 mr. J. Adriaanse,
Oostkapelle; 10. M. M. Cohen, Amster
dam; 11, A. Sta verman, V'lieeingen; 12.
