No. 299
Woensdag 21 September 1932
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Uw teint
EERSTE BLAD.
Buitenland
Binnenland.
Uit de miliioenen nota.
Belangrijkste Nieuws.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Buronu: tango Vorststrnat 70, Goes.
Tel.: Bednctie on Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor ïe Middelburg,
firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT EL.KEN WERKDAG.
Abonnement fpr ij s:
Per 3 maanden, franco pc? post, 3.
l.o: *8 nummers
f 0.05
Prijs der AdvextentiOn:
1—4 regels 11.20, elke regel meer 30 et
Bij abonnement belangrijke korting.
V Het Communistische spektakel.
Het weerzinwekkend optreden van de
Communistische Kamerleden, die in de
presentie van de gezanten van verschil
lende mogendheden, de plechtige opening
van de Staten-Generaal in het honderd
trachtten te sturen en het Nederlandsche
parlement tot een aanfluiting te maken,
word door zoo goed als heel de pers op de
meest scherpe wijze afgekeurd.
5 De Soc.-Democratische bladen kunnen
zich tot deze hoogte niet opwerken, maar
zij verdedigen toch ook niet, wat door de
Sovjet-agenten gedaan werd.
f> Blijkbaar wordt daar het on-democra-
tische en het gevaarlijke van de houding
der communisten zeer goed ingezien.
i Als H. M. in het midden van de Staten-
Generaal komt om daar de troonrede uit
te spreken, dan is dat toch niet het vol
doen aan een particuliere liefhebberij,
maar de uitoefening van haar Grondwet
telijke taak.
En wie zich daartegen keert op
welke wijze dan ook over wat de Com
munisten riepen worden verschillende le
zingen gegeven werkt mee aan de on
dermijning van het parlementaire stelsel
en brengt de rechten en vrijheden van het
volk in gevaar.
Trouwens, wanneer de Communisten
mochten meenen, dat zij op deze wijze
den band tusschen Oranje en Nederland
kunnen verzwakken, dan vergissen zij
zich wel deerlijk.
Mede als reactie op het gebeurde is het
enthousiasme zoowel in als buiten de
Ridderzaal geweldig opgelaaid.
De heeren vergissen zich in den aard
van het Nederlandsche volk.
De Soc.-Democraten geven blijk hier
van meer notie' te hebben.
"Werd vroeger in de roode pers geen
foto van de Koninklijke Familie opgeno
men, thans nu het roode krantenbedrijf
meer commercieel is ingericht, worden
ook, zij 't dan soms met een ietwat zuur
onderschrift, getrouw plaatjes gegeven
die op het leven van het Hof betrekking
hebben.
Dat de heeren Communisten zich na
hun „heldhaftige" daad niet erg op hun
gemak gevoelden, blijkt wel uit het feit,
dat ze zoo lang mogelijk in de vergader
zaal bleven en dat ze zich daarna met
een bevend hart door een inspecteur van
de recherche naar een taxi lieten bren
gen.
Intusschen is het gewenscht dat krach
tige maatregelen worden genomen om
herhaling van het gebeurde te voorko
men.
Het Centraal Comité van de A.R. partij
heeft goed gezien toen het als een der
eerste punten op het Verkiezingsmani
fest plaatste: Krachtige handha-
ving van het gezag; voorko
ming en indien noodig be
sliste beteugeling van alle
wanordelij k'h eden!
De perken verre te buiten.
„Het Volk" is hevig ontstemd over wat
de Duitsche Hitlerianen zich op onzen
bodem permitteeren.
De Hitlerianen hebben hier herhaalde
lijk vergaderingen belegd, zij hebben door
hun Amsterdamschen leider contact met
de Nederlandsche fascistische beweging,
wat mede niet te pas komt, en zelfs wordt
van hieruit door den redacteur van het
Duitsche perstelegrammenbureau van
Wolff in de Duitsche bladen sympathieke
mededeelingen gedaan over het optreden
van fascisten te Overschie en Schiedam.
„Het komt ons voor, zegt het roode or
gaan, „dat een buitenlander, die hier gast
vrijheid geniet, de perken van wat hem
binnen onze grenzen geoorloofd kan zijn,
verre te buiten gaat. Den misdadigen Hit-
leriaanschen onzin, kunnen wij hier mis
sen als kiespijn."
Precies. Maar en „Het Volk" ver-
jniimt daarop de aandacht te vestigen, er
is meer wat we hier kunnen missen en dat
de perken verre te buiten gaat.
„U moet, zoo zegt het „Centrum", eens
opletten het is fataalhoe in al de
gevallen waarin de roode pers gelijk heeft
dat „gelijk" zich steeds prompt richt te
gen de S. D. A. P
Immers precies hetzelfde, als wat die
pers thans in de Duitsche Hitlerianen zoo
verontwaardigt gispt, heeft zij hemelhoog
geprezen in de Duitsche sociaal-democra
ten, die in het Nederlandsche Arnhem
deelnemen aan de z.g. Vredesdemonstra
tie der S. D. A. P.dat de Duitsche partij-
genooten daar meebrulden met de stomp
zinnige, specifiek-Nederlandsch-roode
eischen voor eenzijdige ontwapening, voor
welk heerlijk goed de heeren in hun eigen
land feestelijk bedanken 1 dat die Duit
sche pabtijgenooten op Nederlandschen
bodem onze Regeering de wet wilden voor
schrijven en zelfs hun zeer gewaardeerde
meening over een Nederlandsche aange
legenheid als het rapport-Weiter mede-
uitkraainden, ziet u, dat was allemaal
prachtig, dat getuigde van heerlijke roode
solidariteit 1
Welke brutaliteit zou ergerlijker zijn:
die der Duitsche Hitlerianen of die der
Duitsche roode broeders te Arnhem
Of dievan de roode pers, die voor
de eigen broeders geoorloofd acht, ja, in
de eigen broeders zelfs toejubelt datgene,
wat zij voor anderen verboden acht en
hevig afkeurt?!"
Het is al erg genoeg als men eigen vol
gelingen nog wel in een officiëele demon
stratie, door officieel geoefende spreek
koren, de Regeering laat uitschelden en
verwenschen.
Maar het wordt nog erger, als ook bui
tenlanders in dergelijke demonstraties
worden betrokken.
Dat gaat inderdaad alle perken te
buiten.
Het Engelsche ontwapeningsplan.
De Londensche vertegenwoordiger van
Havas zegt te kunnen mededeelen, dat
de Engelsche regeering om Duitschland
moreele genoegdoening te verschaffen,
erover denkt binnen het verband van de
ontwapeningsconferentie de militaire on
gelijkheid, waarover Duitschland zich be
klaagt, uit den weg te ruimen. Engeland
zou van plan zijn een overeenkomst uit
te werken, die voor een bepaalde periode,
b.v. vijf jaar, een vermindering van de
wapening vaststelt. Na afloop van dezen
tijd zou de overeenkomst herzien worden
opdat, de omstandigheden in aanmerking
genomen, nieuwe verminderingen tot
stand zouden kunnen komen. Men wijst
erop, dat men door deze voorzichtige
methode trapsgewijs den tegenwoordigen
afstand tusschen het wapeningsniveau
van de overwonnenen en de overige mo
gendheden zou kunnen verminderen. Een
voorwaarde voor dit alles zou echter zijn,
dat Duitschland weder aan de ontwape
ningsconferentie deelneemt.
Beroep van Hoover op Duitschland.
President Hoover heeft het volgende
verklaard: Wat de persherichten uit Pa
rijs over de Duitsche gelijkgerechtigheids-
quaestie betreft, is de houding der Ameri-
kaansche regeering duidelijk: De eenige
quaestie, waarvoor ons land belangstel
ling heeft, is een stapsgewijze beperking
der bewapeningen over de geheele we
reld. Wij behooren niet tot de mogend
heden, die het verdrag van Versailles on
derteekend hebben en derhalve ook niet
tot de deelhebbers aan de bepalingen over
de Duitsche bewapeningsbeperking. Dit
is enkel en alleen een Europeesche quaes
tie.
Wij stellen er prijs op, dat Duitschland
ook verder deelneemt aan de ontwape
ningsconferentie, die thans voor de ge
heele wereld zoo zeer succes belooft en
zijn medewerking tot bereiking van dit
groote doel ter beschikking stelt.
Socialistische regeering in Zweden op
komst.
De koning van Zweden heeft aan den
soc.-dem. partijleider P. A. Hansson op
dracht gegeven een regeering te vormen.
De sociaal-democraten zagen bij de Za
terdag en Zondag gehouden verkiezingen
hun zeteltal van 90 tot 104 stijgen. Wel
iswaar beschikken zij niet over de meer
derheid in de 230 leden tellende Tweede
Kamer van den Zweedschen Rijksdag,
maar dit gold ook voor het laatste soc.-
dem. ministerie, het kahinet-Branting
Sandler, dat over 105 stemmen beschikte.
Gandhi's hongerkuur begonnen.
Gisteren te twaalf uur in den middag
kondigde Gandhi aan dat zijn vasten was
ingegaan. Gandhi heeft de voorwaarden
door de regeering gesteld voor zijn vrij
lating afgewezen en weigerde zijn cel te
verlaten. De regeering ie niet van plan
hem te verplichten de gevangenis te ver
laten.
Hij ontving vertegenwoordigers van ver
schillende Hindoekasten met inbegrip
van paria's.
Later zou hij zich onwel gevoeld heb
ben en de dokter heeft hem het ontvangen
van bezoek verboden.
Korte berichten.
Volgens berichten uit Peking is in
de streek van Tsjangtjoe een ernstige cho-
lera-epidemie uitgebroken. De ziekte heeft
tot dusver in 160 dorpen gewoed en reeds
2500 dooden geëischt.
De Iersche minister-president De
Valera heeft gisterochtend Parijs verla
ten, om zich naar Genève te begeven.
In de geheime zitting van het kleine
bureau der ontwapeningsconferentie, is
overeenstemming bereikt hierover, dat
Henderson in de zitting van het bureau
van heden zal voorstellen, vooreerst geen
debatten te voeren over het wegblijven
van Duitschland.
In een voorstad van Boedapest raak
te een arbeider, die een buiten bedrijf
zijnden ketel van een chemische fabriek
moest reinigen, bedwelmd. Toen hij zich
onwel voelde worden, riep hij om hulp,
waarop twee andere arbeiders zich even
eens in den ketel begaven. Zij verloren alle
drie het bewustzijn. Toen zij in de buiten
lucht werden gebracht, waren zij reeds
overleden.
Een storm heeft in een groot gedeelte
van Canada groote schade aangericht aan
den appeloogst, die juist dezer dagen bin
nengehaald zou worden. In de Annapolis
Valley, het voornaamste district van de
appelcultuur, wordt de schade op bijna
500.000 pond sterling of de helft van de
totale opbrengst van den oogst geschat.
In de buurt van Dunaburg is gister
nacht een aanslag op den sneltrein Mos-
kou-Berlijn gepleegd. De machinist van
den met een snelheid van 70 K.M. rijden
den trein bemerkte op de rails een voor
werp, dat door de locomotief terzijde werd
geslingerd. Een patrouille van de Letland-
sche politie constateerde kort daarop, dat
het voorwerp een bom was, welke in geval
van ontploffing een ernstige spoorweg
ramp zou hebben veroorzaakt.
H. M. de Koningin-Moeder.
Het "Wolffbureau seinde uit Freuden-
stadt d.d. 20 dezer: H. M. de Koningin-
Moeder is met haar gevolg gisteren alhier
aangekomen en zal hier ongeveer vier
weken verblijf houden.
Het Kamerlid Guit.
Gisteren heeft het lid der Tweede Ka
mer de heer L. F. Guit aan den voorzitter
der Kamer meegedeeld, dat hij met 1 Oct.
a.s. zijn lidmaatschap der Kamer zal
neerleggen.
Opvolger op de lijst der Katholieke
Staatspartij voor den heer Guit is de heer
W. Steinmetz te Amsterdam.
Aan de nota betreffende den toestand
van 's Rijks financiën is het volgende
ontleend.
De definitieve cijfers van het dienstjaar
1929 zijn wat den gewonen dienst be
treft, als volgt:
Ontvangsten 656.459.984.03
Uitgaven 598.252.079.21
Overschot 58.207.904.82
De algemeene rekening van het dienst
jaar 1930 geeft voor den gewonen dienst
de volgende cijfers:
Uitgaven 608.387.093.50y2
Middelen 636.330.079.92
Voordeelig saldo 27.942.986.411/2
Het overschot op den gewonen dienst
werd in de vorige nota gesteld op
ƒ22.739.470.79. Thans blijkt een overschot
aanwezig van 27.942.986.411/2. Dit gunstig
verschil is toe te schrijven aan een wij
ziging zoowel in de cijfers der uitgaven,
als in die der ontvangsten.
Voor 1931 wordt de volgende uitkomst
becijferd:
Uitgaven ƒ606.469.672.60
Middelen „556.887.992.70
N&deelig s&ldo 49.581,649.90
wordt door het gebruik van „Zij"-Crême,
zoo frisch en zacht als een rozeblaadje.
In prijzen van 203045 en 75 cent.
Blijkens de aanvankelijk toegestane be
grootingen werd aan gewone uitgaven ge
raamd ƒ612.663.599 en aan gewone mid
delen 603.447.281. Aanvankelijk werd dus
een nadeelig saldo verwacht van
ƒ9.216.318, te verminderen met ƒ3 mil-
lioen „besparing", en voor ƒ4 millioen te
dekken uit den verhoogden accijns op het
gedistilleerd. Hierna zou een ongedekt te
kort van ƒ2 millioen overblijven, waar
voor geen bijzondere maatregelen werden
voorgesteld. Het thans becijferd nadeelig
saldo geeft dus, in vergelijking met het
aanvankelijk geraamde, een on-
gunstiger uitkomst van ƒ40.365.31.90.
Wat het loopende dienstjaar 1932 be
treft, wordt er op gewezen, dat aanvanke
lijk een tekort geraamd was van
ƒ43.804.849. Intusschen zijn verschillende
maatregelen genomen om dit tekort te
dekken, maar de noodzakelijke verhoo
ging van sommige uitgaven en de daling
van de opbrengst der middelen, is oor
zaak, dat op een aanzienlijk tekort moet
worden gerekend.
De begrooting voor 1933 sluit met een
geraamd nadeelig saldo van ƒ54.633.855.
Aanvankelijk was een tekort geraamd
van ƒ147.6 millioen.
Ter dekking van dit tekort zijn de vol
gende maatregelen genomen:
lo. Een besparing op de uitgaven tot
bedrag van ƒ66 millioen, indien als uit
gangspunt genomen wordt de bij de be
grooting voor 1932 door de Staten-Gene
raal gevoteerde uitgaven. Wordt als uit
gangspunt genomen wat juister is
diezelfde uitgaven, verminderd met de
straks vermelde 7 2 millioen, dan
geldt het een besparing van 57 millioen,
2o. Een salarisverlaging ad 14.5 mil
lioen.
3o. Een versterking der middelen met
ƒ36 miilloen.
4o. Een tegoedschrijving aan den dienst
voor 1933 van ƒ18 millioen uit het reser
ve-fonds.
Een gezamenlijke dekking alzoo van
57 14.5 36 18 125.5 millioen
zoodat een tekort overblijft van ƒ147.6
ƒ125.5 millioen 22.1 millioen.
De maatregelen sub 2 en 4 konden nog
niet in de begrooting verwerkt worden,
zoodat het fonneele tekort ƒ54.6 millioen
bedraagt.
Bij de aangebrachte besparingen is een
dankbaar gebruik gemaakt van het rap
port der Commissie-Welter, dat echter niet
in alle opzichten werd gevolgd.
DE LEENINGSPOLITIEK DER
REGEERING.
Niet allen koks die lange messen dragen.
In de MiUiaeneimota wordt wat be
treft de leeningpolitiek o.m. gezegd:
Wat het, niet alleen voor de ambte
naren, maar ook voor anderen die stof
felijke belangen of ideëele desiderata door
de noodzakelijke versobering bedreigd
zien, soms niet-gemakfcelijk maakt zich
hij het onvermijdelijke neer te leggen,
zijn de fantastische verhalen ,die meer
malen 'de ronde doen over wat de Staat
zou kunnen besparen, indien de goede
wil daartoe aanwezig was en niet-wil-
lekeurig, of zelfs tendentieus, bepaalde
takken van Staatsdienst aan den greep
der bezuiniging werden onttrokken. Het
dragen van lange messen zonder vol
doende koks-routine komt nu eenmaal op
dit gebied veel voor.
De stelling is bepleit, dat het budget
behoorde ontlast te worden door een
verlaging van de rente der Staatsschuld.
Anderzijds is als schaduwzijde hiervan
naar voren gebracht dat door zulk een
een verlaging vooral kleine spaarders en
nuttige instellingen zouden worden ge
troffen.
Beide opvattingen schijnen van de ver
onderstelling uit te gaan, alsof de door
den Staat te betalen rente goeddeels van
hemzelf afhangt. Dit berust op een
misvatting. De overheid leent steeds,
evenals ieder particulier, tegen de laagst
mogelijke rente, waartegen zij geld brij
gen kan. Indien zij een leening van hoo-
ger rentetype kan aflossen door een "!ee-
ning van lager rentetype aan te gaan
hetzij dan bjj dezelfde hetziji bq nieuwe
geldgevers, m.a.w, wanneer zjj con-
verte^ren kan mag, zij zulks geen
Binnenland.
De rijksbegrooting voor 1933: Een tekort
van 101 millioen en een ongedekt tekort
van 22 millioen. Pensioenbijdrage
Rijkspersoneel verhoogd van 3 tot 8 pro
cent. Salarisaftrek voor ongehuwden
verhoogd van 3 tot 5 procent. 30150
opcenten öp de Gemeentefondsbelasting.
30 Extra-opcenten op de Vermogens
belasting. Tijdelijke heffing van 30
opcenten op het tarief van invoerrech
ten tot 31 Dec. 1933.
Communistische relletjes te Den Haag.
De pers over de troonrede.
Vlasfabriek te Appingedam afgebrand.
Buitenland.
Verklaring van Hoover over Duitschlands
wegblijven van da Ontwapeiüagsconfe
rentie.
Opdracht aan den leider der Zweedsche
sociaal-democraten tot vorming van een
ministerie.
Gandhi is de hongerstaking begonnen.
dag uitstellen. Aldus is het te allen tijde
verstaan, zoowel door het Rijk als door
de andere publiekrechtelijke lichamen.
Iedere conversie, die mogelijk is, is
tevens geboden.
Naar deze gedragslijn is door het Rijk
ook gedurende het laatst verloopen jaar
gehandeld. De 6 pet. Staatsleeningen 1922
A en B, tezamen groot f300 millioen,
waren met 1 Maait, 1932 aflosbaar, dat
wil practised zeggen „converteerbaar".
Daar de rentestand gedurende de laatst
verloopen jaren tot ongeveer 4 pet. ge
daald was 'in 1928 en 1929 heeft de
Staat 6 pet. jeeningen en in 1931 een
5 pet. leening geconverteerd in 4i/2 en
4 pet. schuld werd in de Millioen en-
nota van het vorig jaar er op gerekend,
dat op 1 Maart 1932 de rente van deze
f 300 millioen aanmerkelijk zou kunnen
worden verlaagd. Kort na de millioenen-
nota gaf Engeland den gouden standaard
prijs, met den bekenden nasleep van de
hier te lande intredende vertrouwenscri
sis, welke o.a. alle gemeenten op Rijks
voorschotten aanwees en den rentestand
omhoog joeg. Van een conversie met 1
Maart jJ. der 6 pet. f 300 millioen leening
in een 4 pet. leening kon toen geen sprake
meer zijn. Sommige deskundigen advi
seerden zelfs, Van alle conversie af te
zien.
De Regeering heeft niettemin tot con
versie op "bescheiden schaal besloten.
Met 1 April j.l. heeft zij de helft der
f300 millioen in een 5 pet. leening ge
converteerd en op 1 Juli j.l. de andere
helft. Beide malen heeft zij tegelijkertijd
f 100 millioen der vlottende schuld
geconsolideerd. Alzoo werd tweemalen
f 250 millioen tegen 5 pet. geleend, waar
van telkens f 150 millioen conversie. Deze
beide leeningen zijn geslaagd. De lee
ning van 1 April had een volledig succes,
zoodat een oogenblik overwogen is de
leening van 1 Juli tegen 41/2 pet. uit te
geven. Dat hiertoe tenslotte niet beslo
ten is, bleek achteraf juist gezien, want
het succes van de tweede leening stond
bij dat van de eerste ten achter.
Na deze recente gebeurtenissen zal het
niet verwonderen, dat de Regeering met
zekere bevreemding zioh in deze dagen
door sommigen de vraag heeft zien stel
len: zoudt gij niet eens tot een conversie
overgaan? De Regeering gaat altijd, in
in goede en in kwade dagen, tot iedere
conversie over, die mogelijk is. Zij heeft
dit gedaan in 1928, in 1929, in 1931
en in 1932. Zij acht dit haar meest
elementairen plicht, daar zij niet geroe
pen is, aan obJigatiehouders een hoog era
rente te geven, dan economisch nood
zakelijk is. f f j
Het eenige middel tot geforceerde
rentedaling, dat ten slotte nog overblijft,
zou zijn: een gedwongen leening,
uit welker -opbrengst een oude leening
(van hooger rentetype) zou worden af
gelost. Hiertegen ware juridisch of mo
reel uiteraard niets in te brengen.
Practisch bezien zijn hiertegen echter
zeer groote bezwaren aan te voeren.
Vooreerst moet niet vergeten, dat zelfs
in den oorlogstijd steeds het parool is
geweest, dat de gedwongen leeningen
moesten worden uitgegeven tegen een
rente, welke overeenkwam met de markt-
rente van den dag. Voor de toekomstige
credietwaardigheid van den Staat achtte
men dit noodig. Streng werd hieraan
da band gehouden, VoncUar dat in Deo.
