No. 291
Maandag 12 September 1932
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Ontwerp-Verkiezingsmanifest.
EERSTE BLAD.
Buitenland
Binnenland.
Echt en goed
Belangrijkste Nieuws.
Uit de Provincie
Bureau: &ange Vorititroat 70, Goes.
Tell Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 4M59.
Abonnementsprijs;
Per 3 maanden, franco per poet, 13.—
Losse nummers J 9,03
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Naar gemeld wordt zal aan den ge
zagvoerder van het stoomschip Veendam
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
DeZeeut
VERSCHIJNT EI-KEN WERKDAG.
Bijkantoor te Zfflddelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
Prijs der Advertenfiën:
1—4 regels fL20, elke regel meer 30 cL
BIJ abonnement belangrijke korting.
De vrees is uitgesproken, dat het bij de
komende verkiezingen alleen zal gaan om
zaken van stoffelijken aard.
Dat in verband met de heerschende cri
sis de belangen sterk op den voorgrond
zullen worden geplaatst en de beginselen
op den achtergrond gesteld.
Het dezer dagen gepubliceerde ont-
werp-verkiezingsprogram der Anti-revo
lutionaire partij wijst echter in andere
richting.
Wel wordt het uit den aard der zaak
beheerscht door de crisis-omstandighe
den. Maar niet in dien zin dat het zou
zijn een opsomming zonder meer van te
begeeren crisis-maatregelen.
In de inleiding wordt herinnerd aan de
stoffelijke nood, die alle kringen der
Maatschappij getroffen heeft, maar zoo
heet het verder, er valt niet minder te
wijzen op een ernstig tekort aan geeste
lijke spankracht.
Een ingezonken geloof, doet ons zoo
vaak voorbijzien, dat wij in deze moeilijke
tijden niet maar lijden onder dwaasheden
die de mensch, in zijn waan, over zichzelf
heeft gebracht, doch dat de Almachtige,
de Schepper en Onderhouder van al wat
leeft en bestaat, de wereld met zijn geese-
lingen tuchtigt en met zijne oordeelen de
menschheid bezoekt
Dat moet ons allereerst voor oogen
staan wanneer wij ons opmaken tot den
vierjaarlijkschen stembusstrijd.
„De Heere regeert,rondom Hem
zijn volken en donkerheid."
Maar niet minder: „Geeft den Heere
gij geslachten der volken, geeft den Heere
eer en sterkte."
Het zijn die twee gedachten, die ons
moeten dragen in de maanden die komen,
als wij als antirevolutionairen ter stem
bus willen gaan. Niet als bloote uitdruk
king van gevoel maar als bron van kracht
om de moeilijkheden onder de oogen te
zien zooals God wil, dat wij zulks doen
zullen.
Een ootmoedig belijden, dat het God
is die regeert, die regen geeft en droogte,
voorspoed schenkt en tegenspoed, die het
al bestiert en die door zijn tuchtigingen
tot de wereld spreekt, een rechtvaardig
gericht onder de volken houdt.
Er zij onder ons een beven als wij dit
uitspreken, maar een beven dat toch ook
zich verheugt. Omdat het God i3 die re
geert en niet" de mensch. Omdat Hij hulp
en uitkomst geven kan, waar de mensch,
aan zichzelf overgelaten, machteloos is.
„Geeft den Heere, gij geslachten, geeft
den Heere eer en sterkte". Dan komt ook
de redding op Gods tijd. Zoo we ons voor
Hem nederbuigen, dan zal straks onder
ons ook weder de danktoon der verlossing
gehoord worden, dan mogen we vertrou
wen, dat straks weer de blijde jubel van
een beteren tijd zal worden gehoord.
Zonder dat blijft het donkerheid, blijft
al ons werken slechts tobben. Maan toege
rust met de geestelijke kracht, die we aan
een onwankelbaar geloof in de Almacht
en de Genade Gods ontleenen staan we
sterk in den strijd tegen de stoffelijke zor
gen waartoe God ons roept.
Want Hij wil óók, dat wij werken zul
len, dat wij niet moedeloos de dingen
over ons heen laten gaan, maar dat we de
stoffelijke nooden, waarop we in de twee
de plaats wezen, in Zijn kracht zullen
tegemoet treden en trachten te overwin
nen.
Die stoffelijke nooden zijn ernstiger
dan we in de laatste 100 jaar in ons va
derland gekend hebben.
De aan het eind van 1921 ingezette
en door de crediet-inflatie van de jaren
19251929 tijdelijk onderbroken na-oor-
logscrisis, heeft zich sinds het begin van
1930 ook ten onzent in steeds verscherpte
mate doen gevoelen, en bedreigt zelfs de
grondslagen onzer stoffelijke welvaart.
Het is ijdel te voorspellen wanneer het
einde dezer crisis mag worden verwacht,
maar, lettend op hare diepere oorzaken,
zoomede op de door de regeeringen der
verschillende landen toegepaste maatre
gelen om de gevolgen ervan voor het
ejgen land zooveel mogelijk af te wenden
of te temperen, moet worden aangenomen
dat dit einde niet spoedig kan worden
tegemoet gesien. Maar ook al ware het
uitzicht daarop meer hoopvol dan het is,
dan nog zullen de gevolgen van wat reeds
achter ons ligt zich jaren lang doen ge
voelen.
Deze opvatting over den toestand in de
e.k. jaren brengt mee, dat de parlemen
taire periode, die in 1933 een aanvang
neemt, gezien moet worden als een pe
riode, die door de crisis en of hare gevol
gen beheerscht wordt. Het zal dus een
zeer moeilijke periode zijn. Niet minder
echter ook een zeer gewichtige. Omdat het
te voeren staatkundig beleid, al naar
't kompas dat gebezigd wordt, het schip
van staat in veilige haven brengen kan,
maar het ook naar den ondergang kan
voeren.
Meer dan gewone voorzichtigheid is
mitsdien dtmaal vereischt bij de opstel
ling van wat wij on3 Program van Actie
voor de stembus plegen te noemen.
Thans in het midden latend in hoeverre
de in latere jaren gevolgde methode van
een uitvoerig en in bijzonderheden afda
lend stembusprogram op zichzelf al dan
niet aanbeveling verdient, zeker is het,
dat zulk een program bij de komende ver
kiezing niet op zijn plaats is. Waar zóó
weinig te voorzien valt omtrent het ver
loop van de economische en financieele
vei houdingen, ware het pure misleiding
aan de kiezers een reeks maatregelen in
uitzicht te stellen, waarvan men tevoren
op goede gronden aannemen moet, dat
geen enkel kabinet er uitvoering aan zal
kunnen geven, indien de omstandigheden
zijn, zooals nu te voorzien is, dat ze zullen
zijn.
Niet alleen echter in dezen meer alge-
meenen zin is soberheid bij de stembus
gewenscht. Ook waar het geldt maatrege
len, die, juist in verband met de bijzon
dere tijdsomstandigheden, wel genomen
zullen moeten worden, zal men zich tot
algemeene aanduidingen hebben te bepa
len.
Indien wij b.v. van oordeel zijn, dat de
Regeering geroepen is om maatregelen te
nemen tot instandhouding van onze bron
nen van volksbestaan dan valt het, onder
de bekende omstandigheden, ten eenen-
male buiten het bestel van een stembus-
program om aan te geven door welke
middelen dit doel moet bereikt worden.
Daarvoor toch kunnen in 1934 geheel an
dere middelen noodig zijn dan in 1935 en
in 1936 weer andere dan in het jaar te
voren.
Neemt men dit alles in acht, dan zal
het concept-program, wil men, ons ver
kiezingsmanifest, kort moeten zijn, niet
mogen vervallen in bijzonderheden en in
zijn karakter moeten beantwoorden aan
den eisch van voldoend duidelijke om
schrijving van het te voeren crisisbeleid.
En mocht dan, in den loop van de ko
mende parlementaire periode, tegen alle
verwachting in blijken, dat wij ons ver
gist hadden in den blik op de toekomst,
dat het bewind vein de jaren 19331937
nog wel op iets anders dan op een zuiver
crisisbeleid gericht zou kunnen zijn, wel
nu, dan bieden zoowel ons beginselpro
gram als de nog niet ten uitvoer ge
brachte wenschen van ons Program van
Actie voor de stembus van 1929, meer dan
genoeg om aan onze actie in de Kamer
richting te kunnen geven.
Het bezuinigingsplan der Belgische
regeering.
Hoewel minister-president Renkin, in
de Kamer met geen enkel woord gespro
ken heeft over de bezuinigingsmaatrege
len welke, in November ter goedkeuring,
aan de parlementsleden zullen worden
voorgelegd, weet men toch, in officieuse
kringen, te verzekeren, dat de ouderdoms
pensioenen aan een zeer strenge herzie
ning zullen worden onderworpen.
Hetzelfde geldt voor de invaliditeits
pensioenen der militairen in actieven
dienst en der ambtenaren oud-strijders,
die later toch van een pensioen zullen ge
nieten.
Ook op den werkloozensteun zal beter
dan vroeger worden gelet. Werkloozen
die tot een gezin behooren, waarvan de
andere leden werken, zullen niet meer
worden ondersteund.
Van de begrooting van landsverdedi
ging zal eveneens iets worden afgedaan.
De verdedigingswerken langs de Duitsche
grens zullen echter worden voltooid.
Getracht zal worden op de salarissen
van het rijkspersoneel niets meer te kor
ten.
Kreuger's nalatenschap.
Het rapport over de activa en passiva
van de in staat van faillissement ver
klaarde nalatenschap van Ivar Kreuger
is gepubliceerd.
De schulden bedragen 1.170.606.855
kronen en de activa slechts 98.412.834
kronen.
Mussolini geeft Duitschland gelijk.
De „Börsen-Kurier" publiceert een ar
tikel van Mussolini, getiteld: „Duitsch
land heeft gelijk", waarin de dictator van
Italië Duitschland een mogendheid noemt
die inderdaad op de tweede rang is ge
plaatst door het verdrag van Versailles.
De motiveering en de rechtvaardiging van
de Duitsche eisch van bewapeningspari
teit liggen in de mislukking van de Ge-
neefsche conferentie, die ten doel had het
bestaan van tweeërlei recht tusschen
Duitschland en de andere mogendheden
te doen voortduren. Wanneer Duitsch
land niet meer op de ontwapeningsconfe
rentie zou verschijnen, zou dat voor de
conferentie een beslist verval aankondi
gen. Werkelijke veiligheid is alleen mo
gelijk op de basis van een minimum stan
daard in bewapening, niet omgekeerd. Lo
gisch gesproken heeft Duitschland gelijk
zijn bewapening op te voeren, wanneer de
minimum bewapeningsstandaard niet mo
gelijk gemaakt wordt.
Korte Berichten.
Een hevige storm heeft boven Mar
seille gewoed; de regen zette straten en
kelders onder water. Trams en auto's
konden niet rijden en er zijn twee huizen
ingestort. De schade is zeer aanzienlijk.
Het Japansche oppercommando deelt
mede, dat de berichten over een te ver
wachten Ghineeschen aanval op Tsangt-
sjoen door de officieele Mandsjoerijsche
en Japansche instanties worden beves
tigd.
De Ghineesche regeering heeft 150.000
Chineesche soldaten geconcentreerd. De
aanval kan ieder oogenblik worden ver
wacht.
In het westen van den Mexicaan-
schen staat Jalisco heeft een aardbeving
aanzienlijke schade aangericht. Eenige
dorpen zijn totaal vernield.
President Hindenburg wordt 2 Oc
tober 85 jaar.
De orkaan, die op 5 Sept. aan de
oostkust van Amerika woedde en vooral
een der Bahama-eilanden, Noord Abaco,
teisterde, verwoestte op dat eiland zes ne
derzettingen, waarbij elf personen werden
gedood en velen gewond.
In verband met de politieke onrust,
die zich te Leoben en Hallenstein in Stier
marken uitte door vechtpartijen waarbij
een nationaal-socialist werd gedood en
verscheidene gewond heeft de regeering
van Stiermarken demonstraties in de
open lucht tot 2 October verboden. De po
litie is opgedragen scherp toezicht te oefe
nen dat deelnemers aan vergaderingen
binnenshuis niet gewapend zijn.
Te New-York is Vrijagavond voor
twee schouwburgen een bom ontploft op
het oogenblik dat de bezoekers naar huis
gingen. Er werden geen menschen ge
wond; wel is er stoffelijke schade.
Zaterdag heeft een buitengewoon
zwaar onweer boven Leuven en omstre
ken gewoed en zeer veel schade aange
richt. De groote radiomast van 't Vlaam-
sche zendstation Velthem werd door den
bliksem getroffen en voor een groot deel
vernield. Eerst laat in den avond heeft de
Vlaamsche radio-omroep zijn uitzending
kunnen hervatten.
Uit Asuncion, de hoofdstad van Pa
raguay komen berichten, die er op schij
nen te wijzen, dat de oorlog tusschen Bo-
livië en Paraguay thans in ernst is be
gonnen. De Boliviaansche troepen zouden
een groot offensief hebben ontketend te
gen Paraguay.
De ex-Keizer.
Naar uit Zandvoort wordt gemeld is de
gewezen keizer van Duitschland Zater
dagmorgen uit Zandvoort waar hij lo
geerde in de villa van baron van der
Heydt, weer naar Doorn vertrokken.
Hei conflict in het zeevaartbedrijf.
van de Holland-Amerikalijn, welk schip
op weg is van New-York naar Europa,
telegrafisch order worden gegeven om
niet naar Rotterdam te komen, maar om
te Boulogne sur Mer alle passagiers aan
wal te laten gaan. Daarna moét hij naar
Southampton varen, om de lading te los
sen en voor Amerika bestemde lading in
te nemen. Vervolgens moet de Veen dam
terugkeeren naar Boulogne, om daar de
van het vasteland van Europa komende
passagiers aan boord te nemen. Daarna
moet het schip opnieuw naar Southamp
ton varen, teneinde daar de Engelsche
passagiers te laten embarkeeren, waarna
de Veendam weer naar New-York moet
vertrekken. De vertrekdatum is voorloo-
pig op 17 September vastgesteld.
Yanmorgen zou over de verzending van
het telegram aan den gezagvoerder defi
nitief worden beslist
Zooals men weet, was een feoortgdirke
maatregel overwegen voor het stoom
schip Rotterdam. De dienstweigering aan
boord van dit schip is er de oorzaak van
geweest, dat men van dit plan moest af
zien. Thans probeert men dus het stoom-
zijn Poeders alleen, wanneer zij de hand-
teekening dragen van den fabrikant A.
Mijnhardt. Maagpoeders, Hoofdpijnpoe
ders, Kiespijnpoeders, Hoestpoeders,
Wormpoeders, enz.
Per poeder 8 ct. Per doos 45 ct. Bij uw
drogist.
schip Veendam buiten het conflict in het
zeevaartbedrijf te houden. Of het lukken
zal?
Hierop is Zondagmorgen door de Con
tactcommissie het volgende aan de be
manning geseind:
„Indien schip niet naar Rotterdam
komt, verklaar U dan bereid het naar een
veilige Kanaalhaven te brengen en te me
ren. Eischt daar afmonstering. Kosten
overtocht voor rekening Gentralen Bond.
Zoodra ons haven van bestemming be
kend is, komen wij over."
Inmiddels kwam van de bemanning na
der telegrafisch bericht, dat de kapitein
afmonstering weigerde. Overkomst van
vertegenwoordigers werd verzocht.
In verband hiermede zijn twee hoofd
bestuurders van den Gentralen Bond op
reis naar Boulogne gegaan.
De belastïngverhooging.
Tri aansluiting aan het bericht, dat we
aan de Rotterdammer over een te ver
wachten belastingverhooging ontleenden,
verneemt het blad nog, dat, behalve de
gemeenten, die al 80 en meer opcenten
heffen en dus tegen het plafond zitten,
alle gemeenten nog 20 opcenten op de ge
meentefondsbelasting (krijgen. Zij, die dan
nog niet aan de 80 toe zijn, (krijgen de
helft van het verschil daar nog boven op.
Om een voorbeeld te nemen: Den Haag
•heeft 6 opcenten, krijgt er dus 26; is dan
nog 54 van de 80 af, krijgt er dus 27 bij,
zoodat voor een stad als Den Haag in to
taal 53 opcenten zullen worden geheven.
H. M. de Koningin. In de Hoofdstad.
H. M. de Koningin en H. K. H. Prinses
Juliana zijn Zaterdagmiddag per auto uit
Amsterdam naar het Loo teruggekeerd.
Voor het vertrek had een huldebetoo-
ging plaats. Door het comité Oranje Ge
trouw waren vereenigingen opgeroepen
om op den Dam aan de Koningin hulde
te brengen.
Tegen half drie waren vele vereenigin
gen met vlaggen en vaandels samengeko
men. Daarachter schaarde zich een tal
rijk publiek. Dr W. G. Harrenstein, predi
kant bij de Gereformeerde Kerk en mevr.
Sehut-Buré waren naar bet Paleis gegaan
en hadden er een 'bouquet oranjerozen
aangeboden. Om even over half drie kwa
men de Koningin en de Prinses op het
balcon, vergezeld van bovengenoemds co
mité-leden en den burgemeester.
Verschillende 'liederen werden gezongen
door de verzamelde menigte, o.ni. het Wil
helmus en Dat 's Heeren zegen op U daal'.
De Koningin dankte hartelijk voor de
hulde.
(Bijl het vertrek reed de auto langzaam
langs de vereenigingen. Aan de grens van
de gemeente werd nog door de Oranje
vereniging Amsterdam-Oost, een hulde
gebracht. Ook hier werden bloemen aan
geboden. Na een kort oponthoud werd de
tocht voortgezet, nadat de burgemeester
afscheid van Hare Majesteit had geno
men.
Binnenland.
De loonen in het bouwbedrijf.
De toestand van den Commissaris dor
Koningin in Zeeland.
De invoer van buitenlandsch fruit.
Uitspraak in het drama te Putbroek.
Het scheepvaartconflict.
Dé uitvoering van de crisis-varkenswet.
Buitenland.
Storm in het Kanaal.
De fossfaud van dsn OeaunSsa&ris der
KöiïïrssJrst
De toestand van den CoiaEismsi d&s
Koningin }z. Zeeland jfor Qnasdea ven. Ui-
ford, is sesr fearoeiigoajdL Het is gebla&an,
dat de Commissaris dleea vleesdliwouden
hóeft opgeloopen. Zaterdag veelde da pa
tiënt zich zoo goed, dat hij1 het bod. reeds
weer wilde verlaten.
De behandelende geneesheer achtte het
echter beter, dat zulks voorloopig nog niet
geschiedde.
Op een vrij spoedig' herstel mag worden
gehoopt.
Voor de echtgenoot© van jhr. Quarks
van Ufford is het ongeluk niet zoo gunstig
afgeloopen als men aanvankelijk meende.
Zij blijkt n.l. geen been te hebben gebro
ken, doch een bekkenfractuur te hebbes
opgeloopen, ook voor haar mag eohtar op
herstelling worden gehoopt.
De zuster van den Ctoiomiissaris alleen
bleef bij het ongeluk geheel ongedeerd. Zij
kwam met een hevigen schrik vrij.
Het ergst is de ongeveer tachtigjarige
moeder er aan toe, die in zeer bedenke-
lijken toestand verkeert.
Betreffende het ongeluk zelf vernemen
wij' nog, dat van den auto niets meer dan
eeu ruïne over was. De carosserie ia
scheef op het chassis komen te hangen, de
achterbanken zijn een flink eind de hoogte
ingedrukt, de ruiten zijn totaal vernield,
evenals de portieren.
Omtrent de oorzaak van het ongeval
tast men volledig in het duister. Eenige
technici hebben-opdracht gekregen, den
auto nader te onderzoeken, maar zij zullen
daarbij waarschijnlijk geen resultaten
kunnen boeken, daar ook van de stuur
inrichting niets meer over is dan een ver
zameling verbogen stangen e.d.
'Onmiddellijk nadat het ongeval was
ontdekt, waarschuwden omwonenden den
zoon van het slachtoffer, die in zijn wo
ning te Middelburg verbleef. Deze begaf
zich dadelijk naar Roosendaal, waar hij
zijh vader in het ziekenhuis opzocht.
De commissaris was toen niet buiten
'bewustzijn, want bij onderhield zich en
kele oogenblikken met zijn zoon. De eerste
woorden, die hij tot hem richtte, hielden
een opdracht in, te zien naar in den auto
aanwezige officieele papieren.
Hedenmorgen vernemen wij uit de beste
bron, dat do toestand van den Commis
saris der Koningin, zoo veel verbeterd is,
dat jhr Queries van Ufford zeer vermoe
delijk nog deze week het ziekenhuis zal
kunnen verlaten.
Ook mevrouw Quarles van Ufford, de
echtgenoote van den Commissaris, maakt
het veel beter, al zal haar verblijf in het
ziekenhuis uit den aard der zaak veel lan
ger "duren. De toestand van de moedor
van den Commissaris is ook vooruitgaan
de en geeft hoop, dat ook zij het ongeluk
zal te boven komen.
NIEUWE RADIOTOESTELLEN
(N.S.F. en Philips) vanaf f129. Ziet de
etalage. Hoofdagent: J. M. Polderman.
Goes. Tel. 129. (Adv.)
Vlissingen. Een 24-jang persoon van
hier werd Zaterdagavond op de tram on
wel en stak zijn hoofd van het balcon,
waardoor hij onzacht met een boom in
aanraking kwam. De man is ernstig ver
wond naar het St. Josephzickenhuis over
gebracht.
Wemeldlnge. Het motorschip „Maria",
schipper Stooter, van Amsterdam, is he
denmorgen op de Ooster-Schelde met een
opperlast cokes omgeslagen en gezonken.
De opvarenden, de schipper, zijn vrouw
en een knecht, hebben zich in de roeiboot
kunnen redden en zijn hier onderdak ge
bracht. Gepoogd zal worden het schip te
lichten.
