No. 285
Maandag 5 September 1932
111
l*tl
Dagblad voor de Provincie Zeeland
l*l\l
?Es-f
9 S Q g
1I|f
lljls
ill?S
J>
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden,- franco per post, f3.—
Losse nummers f3.05
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
N lïq'm
ffea
pr tv t- c
S-^p-g C
B HS 5
ï|8 I
r <*- r
2
srSlf'
B P 5
CI
||goc
n P- K P
<S P- (B P r
eS't
&<S
I I
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Voretetraat 70, Qoei.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. Hi55.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
VERSCHIJNT EL-EEN WERKDAG.
Prijs der Advertent 1 Sn;
1i regels ïl.20, elke regel meer 30 et.
Bij abonnement belangrijke korting.
Jeugdherbergen.
Wij hebben meermalen plaatsruimte
verleend voor een aanbevelend woord
voor de Nederlandsche Jeugdherbergcen
trale.
Dat voorzichtigheid echter ook hier ge
boden is, blijkt uit wat een lezer van
„De Nederlander", die op dit gebied eeni-
ge ervaring heeft opgedaan, schrijft:
„Na onze nadere kennismaking rezen
bij mij eenige bezwarende vragen:
Mag en kan ik, als belijdend Christen,
doorgaan met lid te zijn van deze bewe
ging? En mag ik mijn kinderen op dezen
weg voorgaan of zelf laten gaan?
Ik weet: deze Jeugdbeweging is nog in
haar jeugd, moet dus nog alle kinderziek
ten doormaken. Doch er zijn ook besmet
telijke ziekten, waaraan men zijn kinde
ren niet mag blootstellen.
Als voorbeeld diene hier de Herberg
vader te X. Van hem is bekend, dat hij
als dienstweigeraar in de gevangenis heeft
gezeten. Van zijn geest getuigen ook re
clameplaten, aanwezig ter plaatse: het
gebroken geweer o.a.
Natuurlijk brengt men met hem in ver
band het nu voorkomen van reeds 40
dienstweigeraars te X. Dit acht ik dus
geen omgeving voor ons en onze kinderen.
Wij zijn niet voor splitsing op split
sing of afscheiding op afscheiding. Toch
worden wij daar tegen onzen zin wel
toe gedreven, als niet zooals ook hier
in weer een goede neutraliteit wordt
gehandhaafd. Doch dan rijst onmiddel
lijk weer de vraag: Is dat dan ook wel
mogelijk?
Op het lid-worden is streng toezicht.
Dat wij dus, op onze laatste pleisterplaats,
zoo'n vlaggetje met gebroken geweer op
een fiets zagen, voldeed ons ook maar
matig, waar mijn oudste zoon lid is van
het Nationaal Jongeren Verbond. Ook viel
ons op het daar gezamenlijk zingen van
een S.D.A.P.-lied.
En nu vraag ik mij af: Kan en moet
dat niet anders? Wij hebben al zoo lang
in ons land allerlei jeugdwerk. Ik meen
toch, dat ons Christelijk werk op dat ge
bied in ons land het oudste is. Zijn daar
ook niet onze Chr. Militaire Tehuizen, enz.
Zou het nu zoo moeilijk zijn om onze
Jongemannen- en -Meisjesvereenigingen
uit te bouwen tot een, liefst één Chr.
J eugdherbergvereeniging
Zou het misschien ook mogelijk zijn,
dat wij christenen een invloed ten goede
uitoefenden op het bestaande lichaam?
Misschien had ik de laatste vraag als eer
ste moeten stellen, doch ik geef toch aan
mijn volgorde de voorkeur."
De aandacht verdient ook wat de redac
tie van „De Nederlander" hierbij opmerkt:
Na er op gewezen te hebben, dat zij
het zou betreuren, wanneer het in deze
beweging tot splitsing zou komen, heet
het verder:
„Nationaal en gezamenlijk optreden is
hier zeer gewenscht. En het is zeer wel
mogelijk; mits... de leiding weet, wat na
tionaal is en hoe de geest moet worden
bepaald, opdat alle trekkers zich in de
herberg kunnen thuis gevoelen.
Dit is thans nog niet steeds het geval.
Wat hier uit X. verhaald wordt, bewijst
het; zoo iets mocht niet kunnen voor
komen. Ons zijn voorbeelden op
ander gebied bekend, die even
eens tot bezinning manen."
Wij behoeven hieraan momenteel niets
toe te voegen.
Het is duidelijk, dat groote voorzichtig
heid hier geboden is.
Frankrijk en Duilschlands stap.
Minister-president Herriot verklaarde
aan de journalisten, dat de Fransche re
geering haar beslissing over het Duitsche
memorandum al nemen, zoodra de resul
taten van het overleg met de mogendhe
den, die tot het consultatieve pact van
Lausanne zijn toegetreden, bekend zijn.
Zaterdag was er kabinetszitting te Pat
rijs.
Na de buitenlandsche politiek te hebben
besproken, hield het kabinet zich met de
belangrijkste financieele vraagstukken be
zig, o.a. met de voorgenomen conversie
van de rente op de staatsleeningen en de
bijeenroeping van het parlement.
Het voornemen schijnt te bestaan, ka
mer en senaat op 17 en 18 September a.s.
bijeen te roepen, waardoor men beurs
speculaties wü vermijden. Tot aan de in
diening van het regeeringsvoorstel op 16
September a.s. zullen de voorwaarden
voor converteering streng geheim worden
gehouden. In economische kringen ver
wacht men, dat de nieuwe rentevoet on
geveer 4 procent zal bedragen.
De mijnwerkersstaking in België.
De federatie van werkgeversverenigin
gen uit de steenkoolindustrie onderzocht
Zaterdag de nieuwe compromisvoorstellen
van den minister van nijverheid en ar
beid, Heyman.
Besloten werd een schriftelijk antwoord
aan den minister te zenden met nadere
verklaringen over sommige punten.
Anderzijds heeft de federatie aan den
premier Renkin een schrijven gezonden,
om tegen het ontworpen Duitsch-Belgisch
steenkoolaccoord te protesteeren.
Een vermindering van het contingentee-
ringsgedeelte tot 45 pet. wordt niet vol
doende geacht om de Belgische productie
te absorbeeren en de oplossing van het
werkloozenprobleem te bevorderen.
In officieele kringen heerscht de in
druk, dat de mijnwerkers de ministerieele
voorstellen zullen aannemen.
Ook boekenvervalschingen bij den
broeder van Kreuger?
De houtslijpfabriek Högbroforsens In
dustrie A/B, waarin de broeder van Ivar
Kreuger, de consul-generaal Torsten
Kreuger, grooten invloed had, is sedert
eenige dagen het onderwerp van een diep
gaand onderzoek van de recherche. De
politie heeft beslissende ontdekkingen ge
daan in de koopmansboeken, zoodat er
een strafvervolging tegen de betrokkenen
verwacht zou kunnen worden. De zaken
werden steeds in bet bureau van Torsten
Kreuger afgehandeld, terwijl als accoun
tants twee directeuren van Ivar Kreuger
fungeerden.
Bedoelde Mij., die een aandeelenkapi
taal had van 4.5 millioen kr., heeft on
langs haar faillissement aangevraagd.
Amerika en de oorlogsschulden.
De Amerikaansche staatssecretaris
Gastle heeft verklaard, dat de Vereenig-
de Staten van Duitschland betaling van de
op 30 September a.s. vervallende bedra
gen verwachten.
Dit bewijst, dat de Vereenigde Staten
vasthouden aan de politiek, dat de oor-
logsscbulden betaald moeten worden. Het
vervallende bedrag beloopt 12.5 millioen
Rijksmark voor bezettingskosten en 20.4
millioen Rijksmark voor schadevergoedin
gen en aanspraken van Amerikaansche
onderdanen tegenover Duitschland.
Gastle verklaarde, dat men tot nog toe
van Duitschland geen mededeeling om
trent de betaling van deze bedragen beeft
ontvangen. In de Vereenigde Staten ver
wacht men dan ook, dat deze gelden vóór
den vervaldatum betaald zullen worden.
Het Mandsjoerijsche conflict.
Naar de „Times" meldt, staat de stad
Toenhoea ten Oosten van Kirin op ver
scheidene plaatsen in brand tengevolge
van 'n aanval van Chineesche bandieten.
De Japansche en Mandsjoerijsche troe
pen voeren een verwoeden krijg met de
bandieten.
Volgens de „Daily Express" heeft de
waarschuwing, welke de Mansjoekoeo-re-
geering aan de Nanking-regeering gericht
heeft, groote consternatie gewekt te Nan
king en te Peking, waar zij geïnterpre
teerd wordt als een bedreiging, om de
Japanners een voorwendsel aan de hand
te doen, de provincie Jehol binnen te val
len en mogelijk ook den Ghineeschen muur
over te trekken en in China zelf een inval
te doen.
De Fransche gezant te Tokio, die op het
oogenblik te Parijs vertoeft, beeft over
den toestand in bet verre Oosten verklaard
dat hij niet aan de mogelijkheid van een
conflict tusschen Rusland en Japan of
tusschen Japan en de Vereenigde Staten
gelooft, hoewel Amerika niet gaarne ziet,
dat Japan de hand op Mandsjoerije legt.
China steun op den Volkenbond, om
zich recht te verschaffen.
Uit Moekden wordt gemeld, dat een
nieuwe Chineesche aanval op de stad is
gedaan. De aanval was goed voorbereid
en werd uitgevoerd door 500 man vrijwil
ligers, die ook uitgerust waren met artille
rie en machinegeweren.
Communistisch complot ontdekt.
Kort geleden zijn te Madrid 17 commu
nisten tijdens een geheime vergadering
gearresteerd. Naar thans door de Ma-
drileensche politie wordt medegedeeld,
maakten deze communisten deel uit van
een commissie van actie van een commu
nistische internationale beweging, die op
4 September in geheel Spanje terroristi
sche daden wilde plegen. In verscheidene
steden in Spanje zouden dan aanslagen en
brandstichtingen gepleegd worden.
Noodweer en aardschokken in Bosnië
Naar uit Serajewo (Bosnië) wordt ge
meld, heeft boven de Oostenrijksche ge
bieden van Bosnië een hevig onweer ge
woed. Tijdens den storm en den regen, te
gen 10 uur des avonds, werd een aard
schok waargenomen, .die enkele minuten
later door een tweede; gevolgd werd; da
ken stortten in, muren vielen om, venster
ruiten sprongen in splinters. Ondanks het
noodweer vluchtten de bewoners naar bui
ten.
Nader wordt gemeld, dat de aardbeving
in Turje, in het district Bihao, drie slacht
offers heeft geëischt, n.l. drie meisjes, die
onder het puin van een ingestort huis be
dolven werden. Een vierde meisje kon le
vend geborgen worden, doch werd zwaar
gekwetst.
Serajewo zelf is door een wolkbreuk
overstroomd. Aan het Drina-meer in de
buurt van Visegrad is een passagierstrein
ingesloten door bet water, zoodat hij ver
scheidene uren ter plaatse moest blijven
staan. Ook in de buurt van Priboj werd
de spoorlijn over een afstand van ver
scheidene bonderden meters vernield, zoo
dat het treinverkeer stop gezet moest wor
den.
Korte Berichten.
Gisteren werd te Warschau een com
munistisch jeugdcongres gehouden. Zater
dag heeft de politie een inval gedaan in
een geheime centrale van het Communis
tisch Jeugdverbond en 14 communisten
aangehouden, die in het bezit bleken van
50.000 Zloty voor de propaganda. Dit geld
is in beslag genomen. Ook beeft de politie
een geheime communistische drukkerij ge
sloten, welke al geruimen tijd een com
munistische soldatencourant en vlug
schriften drukte.
De staking in de Poolsche petroleum
industrie omvat 11.000 arbeiders, die op
honderd bedrijven, putten en raifinade-
rijen, werkzaam zijn.
Te Liverpool is de nieuwe Engelsche
kruiser, Achilles, die was opgenomen in
het vlootbouwprogranima van 1930, te
water gelaten. De Achilles behoort tot de
Leanderklasse, meet 7000 ton en is o.a. be
wapend met 8 stukken geschut van 15 cM.
De onderhandelingen ie Berlijn.
Een der berichtgevers van de „N. R.
Ct." te Berlijn meldt:
De onderhandelingen over Duitschlands
boterinvoer met Denemarken zijn eergiste
ren nog niet ten einde gebracht. Zij zou
den heden worden voortgezet.
Gemeld wordt trouwens, dat zich bij de
onderhandelingen met Nederland nog
zeer belangrijke moeilijkheden voordeden.
De voornaamste daarvan betreft de ver
deeling van het contingent van 50.000 ton
over de verschillende landen.
Het plan tot het oprichten van een for
meel invoermonopolie schijnt men in ze
kere mate te hebben opgegeven. Men wil
thans klaarblijkelijk pogen tot de oprich
ting van een invoerbureau, dat uitsluitend
de binnenkomende hoeveelheden boter
alsook de prijzen zou hebben te controlee
ren.
Volgens de „Berliner Börsen-Courier"
is niet te verwachten, dat de verschillende
maatregelen ter beperking van den invoer
van landbouwproducten reeds door de
groote noodverordening, wejke Dinsdag
wordt gepubliceerd, zal worden geregeld,
daar de beraadslagingen hieromtrent nog
niet geëindigd zijn.
Reeds thans staat echter vast, dat het
ontwerp van den rijksminister van Land
bouw, dat in een sfioot aantal belangrijke
contingenteeringen voorzag, in dezen om
vang niet zal worden ten uitvoer gebracht.
Verschillende in dit programma voorge
stelde maatregelen zijn definitief van de
hand gewezen.
De „B. B. G." heeft den indruk, dat te
verwachten contingenteeringen in geen
geval terstond in haar geheel in werking
zullen treden, maar slechts na overleg met
de importeerende landen.
Dubbele keuring vervallen.
Een wijziging in het militair keurings
reglement heeft één van de bezwaren, die
aan het z.g. vooroefeningsinstituut waxen
verbonden, opgeheven.
Dit betrof n.l. de keuring. Deze geschied
de tot heden door burger-geneesbeeren
ter plaatse, doch droeg geen bindend ka
rakter. Allen werden gedurende bet oefen
jaar nogmaals aan het geneeskundig on
derzoek onderworpen door den officieelen
keuringsraad.
Gevolg was, dat enkelen ongeschikt
werden verklaard, die alsdan werden ont
slagen en zoodoende onnoodig een half
jaar hadden geoefend.
Thans is ook aan dit door velen gevoeld
bezwaar tegemoet gekomen. Het genees
kundig onderzoek zal dit jaar voor de a.s.
vrijwilligers plaats hebben voor den aan
vang van den cursus, n.l. tusschen 10 en
24 September door een officier van ge
zondheid; tevens wordt deze keuring bin
dend verklaard.
Door dezen maatregel komen dus uit
sluitend werkelijk a.s. dienstplichtigen
practisch nog voor een verbintenis in aan
merking.
Nadeelig saldo crisis-zuivelfonds.
In het Friesch Landbouwblad wijdt de
handelsconsulent dier organisatie de heer
N. H. Blink, een beschouwing aan den
melkprijs. Hij komt tot de slotsom, dat de
zuivelwaarde der melk, met inbegrip van
1 Vi cent toeslag, thans bedraagt ongeveer
3.45 cent per kilo melk van 3 pet. vet.
Zonder toeslag zou 3 pet. melk dus nog
geen 2 cents per Kg. opbrengen!
Verder wijst hij op de cijfers van in
komsten en uitgaven der Crisis-zuivelcen-
trale, die vrijwel met elkaar in evenwicht
zijn tot dusver. Bij die cijfers is echter
géén rekening gehouden met de „drie
kwartjes per koe", welk geld is voorge
schoten, doch ten laste komt van de Cri-
sis-zuivelcentrale. De heer Blink rekent
uit, dat 1.3 millioen kalf- en melkkoeien
het Crisis-zuivelfonds dus een nadeelig
saldo hebben bezorgd van 1.3 mill. X 3
kwartjes 1 millioen gulden.
Hier maakt hij echter een fout, zegt het
„Hdbl.", doordat hij vergeet, dat per melk
gevende koe drie maal 3 kwartjes is uit
betaald (n.l. over 3 weken), zoodat het
nadeelig saldo, hetwelk door de accijns
heffing op boter en margarine moet wor
den ingehaald, ook niet één, doch drie
millioen gulen bedraagt!
De vischomzet te IJmuiden.
In de afgeloopen maand was de visch
omzet aan den Rijksafslag te IJmuiden
bijna 300.000 gulden minder dan in de
zelfde maand van 1931. De omzet heeft in
de afgeloopen maanden van dit jaar bijna
2'A millioen gulden minder bedragen dan
in hetzelfde tijdperk van het vorig jaar,
hetgeen ook voor het Rijk vanzelf belang
rijk minder inkomsten medebrengt.
Te veel afgevaardigden?
Het Tweede Kamerlid Braat heeft den
minister van waterstaat gevraagd:
Is het juist, dat naar de a.s. interna
tionale telegraaf- en radioconferentie,
welke te Madrid gehouden zal worden,
elf Nederlandsche afgevaardigden worden
gezonden en één naar het Comité consul-
tatif international des communications té-
léphoniques a grande distance, ook te
Madrid, dus totaal twaalf man?
Is de minister bereid mede te deelen:
lo. hoeveel dit den staat zal kosten, en 2o.
of niet 3 a 4 man evengoed deze zeer ze
ker zware taak vervullen kunnen?
Economische voorlichtingsdienst.
Naar verluidt zal een dezer dagen de
benoeming afkomen van den heer A. Th.
Lamping tot directeur van den Economi-
schen voorlichtingsdienst.
De heer Lamping, die is opgeleid voor
den consulairen dienst, was laatstelijk, se
dert 1927, tijdelijk zaakgelastigde te San
tiago. Hij werd 17 Juni 1893 te Bram
men geboren. Na het gymnasium te heb
ben bezocht genoot de heer Lamping zijn
opleiding voor de consulaire examens. Hij
was o.a. van 1922 tot 1924 consul-gene
raal a.i. te Smyrna, waarna hij gedeta
cheerd werd bij de directie van economi
sche zaken bij het Departement van Bui
tenlandsche Zaken. Na daar tot 1927 te
zijn werkzaam geweest, werd bij als con
sul in algemeenen dienst in Chili geplaatst
als zaakgelastigde a.i. bij ons gezantschap
te Santiago tevens als waarnemend con
sul-generaal aldaar.
Hollandsche bollentrekkers naar
Frankrijk.
In verband met de verschillende export
bemoeilijkingen is het trekken van bloem
bollen in ons land niet meer loonend,
waarom naar een andere gelegenheid
wordt gezocht,
Binnenland.
Belgische passagiersboot op de Wester-
schelde in nood.
Einde der feestelijkheden te Middelburg.
Ernstig verkeersongeval bij Amsterdam.
Twee dooden.
De werking van de crisis-varkenswet.
Buitenland.
Aardschokken in Bosnië.
Het Mandsjoerijsche conflict.
Frankrijk en Duitschlands stap.
De N.V. C. Koster Zonen te Boven-
kaspel pachtte om deze reden een bedrijf
in het Oosten van Frankrijk, dat werd uit
gerust met trekkassen, verwarmde drui-
venkassen en platglas, en dat ongeveer 4
H.A. groot is, om daar bloembollen te for-
ceeren._Een der directeuren zal zich met
terwoon in Frankrijk vestigen.
te
DE WERKING VAN DE
CRISIS-VARKENSWET.
De Nederlandsche Varkenscentrale
's-Gravenhage schrijft:
Herhaaldelijk wordt er gevraagd, op
welke basis de Crisis-Varkenswet werkt.
Het uitgangspunt van deze wet is natuur
lijk iedereen duidelijk, n.l. dat do wet be
doelt een steun aan de varkenshouderij.
In art. 2 van de wet staat, dat bij algemee
nen maatregel van bestuur de uitvoer al
leen kan worden toegestaan aan een
rechtspersoonlijkheid bezittend lichaam, de
Nederlandsche varkenscentraie. Dit artikel
geeft eigenlijk reeds duidelijk aan, dat de
gevolgen van deze wet van dien aard zul
len of kunnen zijn, dat door bet kunstma
tig opdrijven van den binnenlandscben
prijs ook de prijs der exportvarkens kunst
matig moet stijgen en boven de wereld
markt moet komen.
Dit laatste geschiedt dan ook en het ge
volg daarvan is, dat de export niet meer
mogelijk zou zijn en dat men niet meer
zou weten, waar men met deze soort var
kens heen zou moeten. Dit kan natuurlijk
nooit de bedoeling van de wet zijn, omdat
deze dan niet aan baar doel zou beant
woorden en het tegendeel zou worden be
reikt van wat men wenscht te bereiken,
n.l. een steun aan de varkenshouderij. De
varkens, .die voor den export hier in Ne
derland worden geproduceerd, moeten er
dus uit en kunnen niet booger worden ge
waardeerd dan "de werkelijke exportwaar
de is.
Uitgaande van deze basis, die de eenige
juiste is, waarvan men kan uitgaan, komt
men dus tot het feit, dat men de voor ex
port bestemde varkens, die men kunstma
tig duur inkoopt, in prijs moet terugbren
gen tot de normale exportwaarde. Om dit
te kunnen doen, moet men den binnen
landscben prijs nogmaals verhoogen. Zou
men dit nu doen op de gewone wijze, n.l.
door een minimumprijs ie stellen, dan zou
men kunstmatig weer den prijs voor alle
varkens verhoogen. Men zou dan in een
vicieuzen cirkel komen, waar geen uitweg
meer mogelijk is. Ten einde dit te vermij
den, beeft men den prijs voor het binnen
land in twee deelen gesplitst en wel: 1.
in een deel van den inkoopsprijs en 2. in
een deel van de heffing.
Deze heffing nu moet opwegen tegen
datgene, dat men teveel bij den inkoop
heeft betaald voor de voor het buitenland
bestemde varkens. Het zal duidelijk zijn,
dat men hier dus juist met bet tegendeel
te doen heeft van een uitvoerpremie of
dumping, want hier wordt alleen kunst
matig de prijs van aankoop verhoogd en
weer teruggebracht tot de normale wereld
basis. De wet wil alleen bereiken, dat de
boer zoo dicht mogelijk bij den kostprijs
komt en dat nog alleen door den consu
ment een prijs te laten betalen, die niet
boven den kostprijs uitkomt. Hieruit zal
het duidelijk zijn, dat men nooit kan spre
ken van eon export-premie.
Ten einde te zorgen, dat de productie
niet te groot wordt, is er een regeling ge
troffen, die het mogelijk maakt de pro
ductie te beperken en te regelen. Dit heeft
tot voordeel, dat men geen groote schom
melingen krijgt en dat men zich aan den
export zoowel als aan den binnenlandsche
consumptie kap aanpassen.
Om te beginnen is men uitgegaan van
een prijs van 15 cents voor de varkens van
80 tot 100 K.G. Deze prijs is bij lange na
nog niet de kostprijs, doch men hoopt
langzamerhand de kostprijs te komen.
