No. 283
Vrijdag 2 September 1932
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Uit de Provincie
Belangrijkste Nieuws.
Kerknieuws.
VERSSHÏJNÏ ELEEN WESKDAG,
Abonnemeatsprij s:
Per 3 maanden, franco per post, 13.—
Losse nummers10.03
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Dlriotaur-Hooldridaotiuri
R. ZUIDEMA.
Bureau t Langs Vorststraat 70, Goes,
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 4M55.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 239.
Prijs der Advertentien:
1i regels 11.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
Gemeentelijke autonomie.
Er is in sommige kringen een toe
nemende belangstelling voor de gemeen
telijke autonomie waar te nemen.
Tot op zekere hoogte valt dit toe te
juichen. Maar ook slechts tot op zekere
hoogte.
Men krijgt toch sterk den indruk, dat
hier meermalen niet het gemeentebelang
den doorslag geeft, maar het 'belang van
bepaalde groepen ambtenaren.
Een kwart eeuw geleden werd om de
zelfde reden geroepen om uitschakeling
van de gemeenten.
Het onderwijs, zoo werd betoogd, be
hoorde rijkszaak te zijn. Aan het gesol
met de salarissen der onderwijzers en aan
de groote verschillen inzake de salariee-
ring, moest een einde komen. Het rijk
moest ingrijpen. Ten opzichte van de ge
meenteveldwachters werd eveneens ge
vraagd ter zijde stelling van de gemeen
ten. Ook wat betreft de salarieering van
burgemeesters, secretarissen en ontvan
gers, werd op krachtig ingrijpen van de
hoogere autoriteiten aangedrongen.
Nu ziet men het omgekeerde gebeuren.
Er is nu weer een roepen om behoud en
versterking van de gemeentelijke autono
mie.
Men komt er tegen op, dat de gemeen
ten geprest worden salarisverlagingen toe
te passen. Door de Vereeniging van Leera
ren hij het M. O. werd een pleidooi ge
leverd voor de vrijheid der gemeenten, o.a.
wat betreft de salarisregeling bij het M.O.
Het stemt tot tevredenheid als men ziet,
hoe hier zelfs met een beroep op Groen
van Prinsterer de vrijheid van onderwijs
en de gemeentelijke autonomie worden
verdedigd.
Alleen, de 'gronden waarop deze op zich
zelf begeerlijke goederen worden verde
digd, kan niet bevredigen.
Het gaat hier niet om het beginsel,
maar om het belang.
Het belang, dat straks weer aanleiding
kan geven om wat nu gevraagd wordt te
verwerpen en op onder-curateele-steliing
van de gemeenten aan te dringen.
Een belangrijke Duitsche stap.
Ouitschland eischt gelijkberechtigd held.
De Duitsche regeering heeft zich ge
wend tot de 'ontwerpers van het verdrag
van Versailles met een nota over de bewa
pening.
Duitschland stelt dit alternatief: ont
wapening van de overwinnaars tot het
Duitsche peil, óf een beperkte, meer doel
matige herbewapening van Duitschland,
zoodat ook de veiligheid van dit land af
doende verzekerd is.
Zoo worden de volken voor deze keus
gesteld: zullen wij in het kader van den
volkenbond tot een radicale ontwapening
overgaan, of zullen wij moeten toelaten,
dat Duitschland zich geleidelijk aan steeds
sterker en sterker gaat wapenen, tot,
evenals in Juli 1914, het noodlottige mo
ment van de gewelddadige botsing aan
breekt.
Duitschland wil als gelijkberechtigde
worden beschouwd.
Reeds te Lausanne en te Genève hebben
tusschen Duitschland, Frankrijk en an
dere mogendheden besprekingen plaats
gevonden over het vraagstuk der gelijk
berechtigdheid.
Minister von Neurath heeft nu in een
onderhoud met den Franschen gezant het
Duitsche standpunt inzake het ontwape-
ningsvraagstuk uiteengezet, zooals dat
steeds door Duitschland is geformuleerd.
Duitschland houdt vast aan het stand
punt, dat de ontwapening der andere sta
ten dient te geschieden naar het voorbeeld
der Duitsche ontwapening. Duitschland is
voorstander van een zoo algemeen moge
lijk radicale ontwapening. Deze ontwape
ning kan echter slechts volgens dezelfde
beginselen voor alle staten ten uitvoer
worden gebracht.
Wat voor de anderen geoorloofd is,
moet ook voor Duitschland geoorloofd zijn.
De berichten over den Duitschen stap in
de Ontwapeningsconferentie zijn te Was
hington met groote belangstelling opgeno
men.
Amerika heeft in de eerste plants belang
bij een vermindering der bewapeningen.
Daarentegen zou elke stap, van welke
zijde hij ook kome, die op 'n verhooging der
bewapeningen zou kunnen uitloopen, on
gunstig onthaald worden.
Het Fransche kabinet is gisteren onder
voorzitterschap van Herriot bijeengeko
men. Herriot deelde aan persvertegen
woordigers mede, dat de Duitsche stap in
zake het vraagstuk der gelijkgerechtigd
heid „buitengewoon belangrijk" genoemd
mag worden. Overigens weigerde hij een
verklaring af te leggen.
In goed ingelichte Engelsche kringen
wordt verklaard, dat de Britsche regee
ring zoowel door de Fransche als door de
Duitsche regeering op de hoogte is gehou
den van de door Duitschland ingeleide on
derhandelingen met betrekking tot de be
wapeningsgelijkheid.
Engeland heeft in sterke mate belang
bij deze aangelegenheid, doch het zal mo
menteel nog geen daadwerkelijk aandeel
nemen in de besprekingen.
Pogingen tot economisch herstel in
Midden- en Zuidoost-Europa.
In het derde deel van de Overeenkomst
van Lausanne van 9 Juli 1932, is een re
solutie opgenomen betreffende het econo
misch herstel van Midden- en Zuidoost-
Europa. Naar aanleiding hiervan is een
commissie ingesteld, die de studiecommis
sie voor de Europeesche Unie voorstellen
tot herstel zal doen.
Deze te Lausanne ingestelde commissie
komt thans voor de eerste maal op 5 Sep
tember a.s. onder voorzitterschap van den
Franschen oud-minister George Bonnet te
Stresa in Noord-Italië bijeen. Zij zal zich
onder andere bezighouden met maatrege
len tot bevordering van den handel der
Zuid-Europeesche staten onderling en met
andere mogendheden.
Aan de conferentie van Stresa nemen
deel: Duitschland, Oostenrijk, België, Bul
garije, Frankrijk, Engeland, Griekenland,
Hongarije, Italië, Nederland, Polen, Roe
menië, Zwitserland, Tsjecho-Slowakije en
Joego-Slavië.
Verbetering in den toestand in'de
Ver. Staten.
In het maandoverzicht voor September
van de National City Bank of New York
wordt medegedeeld, dat de stijging op de
effectenbeurzen en productenmarkten een
nieuwe geest van vertrouwen en hoop
heeft ingeblazen in het zakenleven.
De langdurige periode van ontwrich
ting en ongerustheid scheen bijna geen
einde te hebben en had in verscheidene
kringen een pessimisme van de ergste
soort doen postvatten, culmineerende in
de vrees, dat het economische systeem ten
onder zou gaan. De geweldige vrees, die
in de lente bestond, is evenwel niet be
waarheid geworden en thans geven de
markten op duidelijke wijze een herstel te
zien van den paniekachtigen toestand.
Vooral was men bevreesd geweest voor
het vermogen van de Ver. Staten om den
gouden standaard te handhaven en dat
het goud weder naar het land is toege
vloeid, gedeeltelijk als gevolg van aankoo-
pen van Amerikaansche waarden door
het buitenland, waar het vertrouwen in
den Dollar is hersteld, komt aan het ver
trouwen in de credietsituatie ten goede.
Andere omstandigheden die in het over
zicht worden aangehaald, als vormende
de basis voor nieuwe hoop zijn:
1. De stijging der productenprijzen.
2. D'e aanwijzing in Senator Borah's
houding voor een krachtige leiding voor
een verstandige behandeling van het oor-
logsschuldenvraagstuk, wanneer de ver
wachte aanvragen voor herziening in den
herfst worden ontvangen.
3. De conservatieve wijze, waarop de
campagnes voor de presidentsverkiezing
worden gevoerd en beide partijen zich uit
spreken tegen een onverstandige wetge
ving op muntgebied.
4. De verbetering van het Europeesche
sentiment, voortspruitende uit het succes
van de Britsche conversie-operaties.
Volgens het overzicht houden deze om
standigheden niet in, dat de wereld gereed
is voor een vlug herstel tot normale toe
standen- of dat andere periodes van ont
moediging en onzekerheid niet zullen wor
den meegemaakt, doch de Bank verklaart
evenwel, dat zakenlieden tevreden zullen
zijn met een langzaam herstel.
De laatste maanden zijn er
onweerlegbare bewijzen, dat
de inzinking tenslotte voorbij
ia en de wending is gekomen.
Zijdesmokkelaars gearresteerd.
De politie-autoriteiten vein Duitschland,
Oostenrijk, Tsjecho-Slowakije en Polen
waren reeds geruimen tijd op het spoor
van een bende, die zich bezig hield met het
smokkelen van zijden goederen over Tsje
cho-Slowakije en Duitschland naar Po
len. Het is thans de politie te Kattowitz
gelukt, een aantal leden dezer bende te
arresteeren. In Kattowitz, Warschau en
andere plaatsen in Polen werd smokkel
waar in beslag genomen tot een waarde
van verscheidene duizenden zloty.
De werkloosheid opgelost.
De Ghileensche regeering heeft een wet
uitgevaardigd, welke een einde maakt aan
de werkloosheid.
De promulgatie van deze wet ging ver
gezeld van een verklaring, waarin de ver
schillende industrieën worden opgesomd,
welke de werkloozen, wier aantal 20.000
bedraagt, moeten opnemen.
Korte Berichten.
Eergisteravond zijn de Pommersche
districten Stolp, Bütow en Rummelsburg
getroffen door zware wolkbreuken, die op
de velden groote schade hebben aange
richt. Vooral in het district Rummelsburg
viel in twee uur tijds een geweldige hoe
veelheid regen. Langs de spoorlijn Bütow-
Zollbrück werden in een acht meter hooge
helling meterdiepe kuilen gegraven. Het
weggespoelde zand hoopte zich op de
spoorlijn op in een laag van een meter
dikte. Een trein, die hierin was blijven
steken kon eerst na drie kwartier hard
werkens worden vrijgemaakt en zijn weg
vervolgen. Velden en wegen geleken op
onmetelijke zeeën. De schade is aanzien
lijk
In de stad Waldenburg in Silezië en
het district van dien naam hebben zich
den laatsten tijd 16 gevallen van kinder
verlamming voorgedaan. Een zuigeling is
aan meningitis gestorven.
De Engelsche spoorwegmaatschap
pijen zijn geregeld bezig de snelheid van
haar treinen op te voeren. Met ingang van
de winterdiensten zal de snelheid van den
Great Western Cheltenham Flyer, thans
reeds den snelsten trein ter wereld, van
69.18 tot 71.3 mijlen per uur worden op
gevoerd. (Een Engelsche mijl is 1600 M.)
Naar de Star meldt, heeft het per
soneel van de Engelsche arbeiderspartij'
aanzegging gekregen, dat alle loonen en
salarissen met vijf percent verlaagd zul
len worden. Er zijn ook nog andere be
zuinigingen ingevoerd en ook is het per
soneel eenigszins verminderd. Ook Hen
derson, de secretaris van de partij, en an
dere hoofdambtenaren moeten zich een
salarisverlaging laten welgevallen.
i De Londensche makelaars in huizen
verwachten, dat de huishuren binnenkort
omhoog zullen gaan.
Er is te New-York weer eens een
brutale bankroof gepleegd. Zes gewapende
inbrekers zijn gistermiddag de Benson
and Hurst National Bank te Brooklyn
binnengevallen, waar zij zich meester
maakten van 10.00 dollar in specie, waar
mee zij de vlucht namen.
Uit Desmoïnes wordt gemeld, dat er
een wapenstilstand is afgekondigd in den
„boerenkrijg" voor hoogere prijzen der
landbouwproducten, in afwachting van
een bijeenkomst der gouverneurs van de
Staten uit het Midden-Westen, die hun
bemiddeling hebben aangeboden.
De waarnemende Pruisische regee
ring zal heden vergaderen en o.a. de
kwestie van de doodvonnissen van Beu-
then behandelen. Algemeen wordt ver
wacht, dat de veroordeelden zullen wor
den begenadigd en dat de vonnissen in
gevangenisstraffen zullen woren gewij
zigd.
Naar een telegram uit New-York
meldt, schat Green, de leider van den
Amerikaanschen vakvereenlgingsbond,
het aantal werkloozen in de Vereenigde
Staten thans op 11 millioen.
Het Werkgeversverbond voor Keu
len en omgeving heeft aan de bij het col
lectieve contract betrokken vakvereeni-
gingen medegedeeld, dat het de loonover-
eenkomst tegen 30 September a.s. opzegt.
In de metaalindustrie van het eigenlijke
district Keulen zijn thans nog een 8000
arbeiders werkzaam.
Uit Colon (Panama) wordt gemeld,
dat een Amerikaansch marinevliegtuig,
dat een verkenningsvlucht uitvoerde,
neergestort is, doordien de motor plotse
ling weigerde. Alle inzittenden, 4 Ameri
kaansche vliegers, zijn om het leven ge
komen.
De benzineprijzen zijn gisteren te
Berlijn en vermoedelijk ook in het gan-
sche rijk verhoogd met 3 pfennig per
liter. Tevens schijnt een verdere prijsver-
hooging met 3 pfennig tegen 15 Septem
ber te kunnen worden verwacht, zoodat
de gansche prijsverhooging 6 pfennig
of ongeveer 20 pet. bedraagt.
Schuu'r afgebrand. In den
afgeloopen nacht is te Stroopuit, gemeente
IJzendijke afgebrand d© kapitale
landbouwschuur van den landbouwer de
Vlieger, waarbij de gansche graanoogst
benevens een groot aantal landbouw
werktuigen verbrandden en eenigts var
kens, kippen en een stier in de vlammen
omkwamen. De bewoners van de hoeve
waren reeds ter ruste. De oorzaak van
den brand is onbekend en verzekering
dekt de schade. Door de politie wordt een
onderzoek ingesteld.
Invrijheidstelling. Door de
Justitie te Middelburg is in vrijheid ge
steld zekere J. B., koopman te 'sHeer
Arendskerke, die er van verdacht was
eenigen tijd geleden brand te hebben ge
sticht in een hooischelf en alstoen door de
politie werd aangehouden.
Donderdag j.l. verbleef de Justitie
uit Middelburg te N i e u w v 1 i e t, tot het
instellen van een onderzoek naar de
doodsoorzaak van het onder die gemeente
op 30 Augustus j.l. verdronken meisje.
Middelburg. De politie heeft aangehou
den twee personen, resp. verdacht van
diefstal en heling. Zij zullen aan de
Justitie worden voorgeleid.
Vlissingen. In de gisterenavond alhier
gehouden en zeer druk bezochte vergade
ring van de anti-rev. kiesvereeniging is
besloten dhr G. van Westen niet langer
te kunnen erkennen als haar vertegen
woordiger in den Gemeenteraad, in ver
band met zijn houding in de raadszitting
van 8 Juli j.l. tegenover het voorstel tot
het openhouden der winkels op Zondag.
In den afgeloopen nacht ont
dekte de wacht der marine brand in
het zgn. steenen gebouw op het terrein
van de marine aan de binnenhaven. De
man maakte alarm en niet alleen de
marinebrandweer, doch ook de spuit der
vrijwillige brandweer was spoedig ter
plaatse.
Men kon den brand, die te kwart over
twee ontdekt was, nog vóór drie uur als
gebluscht beschouwen. Vanaf den weg is
aan het gebouw niets te bespeuren, doch
innerlijk heeft het vuur gewoed in het
zgn. kabelgat, een bergplaats voor poets-
goed, verf enz.
De onder-commandant der marine, de
kapitein ter zee C. Rühl, nam de leiding
van het blusschingswerk op zich.
Den geheelen nacht hebben de marine-
autoriteiten en de commissaris der poli
tie het onderzoek voortgezet; maar termen
om aan kwaadwilligheid te denken, zijn
niet gevonden.
Zeer wel mogelijk is het, dat smeulen
van de poetslappen den brand heeft ver
oorzaakt.
Goes. Bevolking. Ingekomen: F. P.
van Maanen, dienstbode, van 's-Graven-
hage, Lange Kerkstraat 12a; J. K. Dage
vos en gezin, boekhouder, van Kloetinge,
Nieuwstraat 53; P. Melis en gezin, zonder
beroep, van Serooskerke (W.), Westsingel
131; F. M. Koeners, opzichter, van Berg
ambacht, 's-H. H. kinderenstraat 21; A. M.
Kauffmann, zonder beroep, van Etten en
Leur, Korte Vorststraat 10; J. Verhage,
schoenmaker, van Krabbendijke, Lange
Vorststraat 80; P. A. van Oosten, dienst
bode, van Yerseke, Oude Vischmarkt 4;
E. N. C. van Riesen, koopman, van Has-
kerland, Voorstad 99; S. van den Boom
gaard, koopman, van Heinkenszand,
's-H. H. kinderendijk 50; J. v. d. Vreede,
geb. de Muijnck, zonder beroep, van Kort-
gene, van Galenstraat 4, Wed. J. Kambier,
zonder beroep, van Emmen, Ruij terlaan
40; M. Verhoeven, koopman, van Tilburg,
St.-Jacobstraat 22; P. de Koeijer, dienst
bode, van Arendskerke, v. d. Boutstraat 4;
R1 Knuist, zonder beroep, van Axel, Oude
Singel 76.
Vertrokken: A. C. Lamain, geb. de
Jonge, zonder beroep, naar Leiden, Bui
tenruststraat 3; L. L. Vogelaar, geb. de
Binnenland.
Onze uitvoer naar Engeland.
De staking in de scheepvaart.
Een ernstige aanrijding. Drie dooden.
Vergadering Breede Watering Bewesten
Ierseke.
Buitenland.
Verbetering in den economischen toestand
in Amerika.
Een belangrijke stap van Duitschland.
Graag, zonder beroep, naar Krabbendijke;
T. Pieters, geb. Fagel, zonder beroep,
naar Lewedorp; II. Koelewijn en gezin,
monteur, naar Bergen op Zoom, Parallel
weg 34; C. Govers, dienstbode, naar Am
sterdam, Rustenburgstraat 239II; A. C. P.
Eist, landb. ing., naar Wouw, A 119; J.
D. Feenstra, dienstbode, naar Amsterdam,
Orteliusstraat 329II; D. G. L. F. Vermeijs,
huish., naar Deventer, Ceintuurbaan 5;
Wed. E. F. van Marcke, zonder beroep,
naar Maastricht, Witte Vrouwenweg 17;
H. Paauwe, dienstbode, naar Kapelle, D
76; P. Reijnhout, los werkman, naar Kloe
tinge, B 76; A. de Jonge, dienstbode, naar
Wolphaartsdijk, C 111.
Arnemuiden. Loop der bevolking over
de maand Augustus.
Ingekomen: uit Middelburg Ja. de Rij
ke, D 11.
Vertrokken: naar Middelburg, I 313,
Maria van den Berg-de Rijke; naar Vlis
singen, Nieuwstraat 45, Adriana Theune,
geb. de Meulmeester.
Hoedekenskerke. Loop der bevolking
over de maand Augustus.
Ingekommen: Forra Schouwenaar, zon
der beroep, uit 's-Gravenpolder; Catharina
Johanna Maria van Velzen, onderwijze
res, uit Bergen.
Poortvliet. Woensdagavond heeft de
muziekvereeniging „Kunst naar Kracht"
een concert gegeven op de muziektent al
hier met medewerking van de Chr. Zang-
vereeniging „De Lofstem". Eerst werden
drie coupletten van het Wilhelmus geza
menlijk gezongen, onder leiding van den
directeur der muziekvereeniging, dhr Jac.
Elenbaas. Daarna hebhen beide vereeni-
gingen om de beurt eenige nummers ten
beste gegeven, om tenslotte weer gezamen
lijk met het Wilhelmus te sluiten, onder
leiding van den directeur der Zangveree-
niging, dhr J. I. Hollebrant.
Het publiek, dat in grooten getale aan
wezig was, was dan ook zeer tevreden;
inzonderheid de zangvereeniging oogstte
veel bijval voor haar welluidende en cor
recte zang. Hier is ook een woord van
hulde op zijn plaats aan den directeur,
die deze jeugdige vereeniging reeds op
zulk een peil heeft weten te brengen. Het
mag dan ook een welgeslaagde avond hee-
ten.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Alphen aan den Rijn (vac.-
J. G. L. Brouwer), W. M. A. Kalkman
te Katwijk aan Zee. Te Dinteloord, J. A.
Klomp te Ede (G.). Te Avereest (toez.), A.
J. W. Grolman te Wijnjeterp.
Aangenomen naar Nijbroek, W. Okken
te Tienhoven (U.) Naar Mijdrecht, A. van
Griethuijzen te Zuid-Beijerland.
Chr. Geref. Kerk.
Beroepen te Aalten, W. Meijnhout, cand.
te Haarlem.
Geref. Gemeenten.
Tweetal te Gouda, H. Kok te Veenen-
daal en M. Heikoop te Utrecht.
Beroepen te Gouda, R. Kok te Veenen-
daal.
Bevestiging en intre
de. Ds C. F. Nolte, beroepen predikant
bij de Evang. Luth. gemeente te Middel
burgVlissingen, zal Zondag 18 Septem
ber des morgens te Middelburg beves
tigd worden door ds J. Bergman van
Leeuwarden, voorheen te Groede.
's Avonds doet ds Nolte zijn intrede,
terwijl hij Zondag 25 September te Vlis
singen zijn intrede hoopt te doen. Ds
Nolte zal zich metterwoon te Middelburg
vestigen.
Hulpprediker. Bij de Geref.
Kerk te Charlois is benoemd tot hulp
prediker de heer A. W. T. Nijenhuis, hulp
prediker te Schiedam. De benoeming is
aangenomen.
