No. 282 Donderdag 1 September 1932 48e Jaargang :djes ht. Dagblad voor de Provincie Zeeland UT VAN MELLE'S KOEK, OVERAL VERKRIJGBAAR flen. wordt EU W" per ont- nende JOAN CARISBR0KE Buitenland. Binnenland. Belangrijkste Nieuws. uur 4—7, Zoete |ber 6—10, Zoe- 12, Blom- |ete Armgaarde 1 p. 100 Kg. 3857, Aard- -1.40,, Zilver- 100 Kg.; Me- 2.60, Kipeie- 100 etuis; bloe- irdamsche eier- |3739, werden f 4.55, Eendeie- |)32. Late blau- fieimers 3550, ct., alles per pers 10, Toma- fsnijboonen 5 Princessen 8— Druiven 39— |ruimen 2650, 1112, Clapps |iarlaken 7—11, d'Amanlis 18, Dirkjes 7, Dr 12, Keswick Iransparant de Ie Bramen 27, lleine Peeën 3, pr K.G. Roode 5,5, Bloemkool fmmers *41, neloenen 23— he 0,52, Prei j 1—1,5, Rapen plia 46, Gla- Peterselie 3, iv kist. Augur- ling 50—52 ct. Ierland. ?9 v. Marseille pya. Sabang. 12 v.m.) Perim middags van IBERICHT. d van 1 Sept.: plijike tot Zui- fewolkt, weinig wandering in g 9 uur: ag 758. Iers: Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Bureau: Aange Vorititruat 70, Ooee. Tel.: Redactie en Administratis No, 11. Postrekening No, M455, Bijkantoor te Middelburg. Firma F. P. DHUIJ, 1>. Burg. Tel. No. 259. 2Zeeuw VERSCHIJNT ELEEN WERKDAG-, Aboaoeasentapslfaj Per S maasden, Irsnoo per poef, 13.»- ïioeie nummers Prijs der Ad vort ent ilss 1—4 zegels £1.29, elke zegel sneer 30 sL Bij abonnement belangrijke korting. V De crisis in 1932. Er is niets nieuws onder de zon. Eenigen tijd geleden hebben wij de aan dacht gevestigd op wat Dr Goote schreef over de crisis in de vorige eeuw en waar uit bleek, dat er ook op dit gebied niets nieuws is onder de zon. Dit blijkt mede uit de bijzonderheden die Dr Bruno Menth in een Duitsche pe riodiek meedeelt over een crisis nu juist honderd jaar geleden. „In het jaar 1832 bereikte de langdu rige economische crisis, welke op de Na poleontische oorlogen gevolgd was, haar hoogtepunt. Die oorlogen en de groote veranderin gen, welke door de invoering der machi nes het productie-systeem - thans spreekt men van „rationalisatie" had ondergaan, waren de voornaamste oorza ken, terwijl bovendien scherpe tarief maatregelen in dien tijd evenmin onbe kend bleken. Een en ander had ten gevolge, dat er ontreddering kwam in de prijzen der handelsartikelen, dat de belastingen zwaar drukten en dat het aantal dergenen, die van overheidswege, of door de liefdadig heid gesteund moesten worden, ongekende proporties vertoonde. Duitschlands „verarming", zooals men toen het hedendaagsche vraagstuk der werkloosheid noemde, nam in de jaren tusschen 1820 en 1830 op catastrophale wijze toe en het jaar 1832 doet, als top punt van ellende voor 1932 niet onder. Het aantal aangeslagenen in de belas ting te Berlijn, die, wegens algeheel gemis aan inkomen, geen belasting meer betalen konden, steeg van 2000 in 1815 tot 11000 in 1832. Nog veel sneller gingen de bedragen omhoog, welke de stad betalen moest ter ondersteuning der werkloozen. Ze stegen van 13000 thaler in 1815 tot 400.000 in 1832, hetgeen beteekende, dat op elke vijf gezinnen er één uit de open bare kas werd onderhouden. In de andere Duitsche steden was de toestand niet beter. Nijpend gebrek heerschte met name in de fabriekssteden van het Roergebied, waar Staat noch Gemeenten over toerei kende middelen beschikten, om den alge- meenen nood te lenigen. Met de prijzen van waren en handels artikelen was het treurig gesteld. De index-cijfers gingen voortdurend omlaag. Een statistiek van 1832 geeft het cijfer van 47 tegen 100 in 1815. Vooral de prijzen van katoen- en ijzer waren vertoonden een sterke daling, en de eenige inrichtingen, welke „goede zaken" maakten, waren de banken van leening, destijds verbonden met de spaarkassenl Dat ook de geldmarkt onder de econo mische malaise geducht te lijden had, be hoeft nauwelijks gezegd. Vooral in Enge land en Amerika want de crisis deed zich ook toen in de Oude en Nieuwe We reld gevoelen volgde de eene krach op den andere. Zoo waren een eeuw geleden de toe standen al even weinig rooskleurig als heden ten dage." FEUILLETON. door 9) EMMA JANE WORBOLSE. (Vrij naar het Engelsch.) „Waarom kroop je weg, Joan?" „Ik was bang dat u boos zou zijn. En ik had me eigenlijk al verstopt, voor ik goed wist, wat ik deed en toen u een maal binnen was, durfde ik me niet meer verroeren." „Je had te voorschijn moeten komen. Je moet nooit bang zijn om te doen, wat goed is. Denk je nu eens in, dat ik je niet ont dekt had en je daar den geheelen nacht had opgesloten!" „O". Ze huiverde even en kroop dichter naar hein toe. „Zoo, ga nu maar naar bed. Wel te rusten, kleintje, je hebt nu tenminste weer wat kleur op je wangen en je han den. zijn bijna warm. „Gaat u nog niet naar bed, vader?" „Zoo meteen. Ik zal vannacht, geloof ik, maar in de groene kamer slapen. Maar eerst moet ik het nieuwe jaar afwachten. Dat heb ik mijn heele leven gedaan. O, wat een Nieuwjaar! Het is een slecht be gin voor jou en voor mij, arm kind, voor ons allemaal trouwens!" Het heeft lang geduurd eer men in de vorige eeuw de crisis en malaise te boven kwam. Donkere jaren zijn na 1832 nog aange broken. Maar eindelijk is het licht dan toch weer doorgebroken. Op stoffelijk maar ook op geestelijk gebied. Zal het nu weer zoo gaan? Er zijn er die meenen de voorteekenen van een economisch herstel te zien. Daar tegenover staan anderen en 't zijn waarlijk niet de minst deskundigen, die de toe komst donker inzien en die van oordeel zijn dat het dieptepunt van de crisis nog volstrekt niet bereikt is. Met stelligheid kan niemand hier iets zeggen. Toch kan het feit, dat na vroegere uiterst donkere tijdperken het licht weer doorbrak bemoedigend werken. En dan is er voor hen die gelooven nog het heerlijke opwekkende woord waarvan de waarheid in den loop der eeuwen is bevestigd: Heere gij zijt geweest een toe vlucht van geslacht, tot ge slacht! Financieel schandaal ie Weenen. Te Weenen is een geweldig financieel schandaal ontdekt. De bankier Karl Egon Alma, „Kommerzialrat" en zijn zoon, dr Herbert Fritz Alma zijn in hun villa ge arresteerd, terwijl tegen den tweeden zoon van den bankier, dr Hans Alma, die op het oogenblik in Parijs vertoeft, een bevel tot inhechtenisneming is uitgevaardigd. Alma en zijn zoons worden ervan be schuldigd Opper-Oostenrijk voor ontzag lijke bedragen te hebben opgelicht. Naar verluidt zou het bedrag 30 millioen Schil ling bedragen. De speciale rechtbanken in Duitschland. Voor de speciale rechtbank te Beuthen hebben 17 communistische mannen en vrouwen terecht gestaan, verdacht van te hebben deelgenomen aan de samenscho ling op 10 Juni van dit jaar te Mikult- schuetz. De verdachten zouden daarbij de politie hebben aangevallen, waardoor ver scheidene beambten gewond waren. Twee beklaagden werden ieder veroor deeld tot twee jaar tuchthuisstraf, een derde beklaagde werd veroordeeld tot an derhalf jaar tuchthuisstraf. Alle andere beklaagden werden veroordeeld tot gevan genisstraffen van zes tot negen maanden. Twee vrouwelijke beklaagden werden vrij gesproken. Voor de tweede speciale rechtbank te Berlijn werd behandeld de zaak van een communistischen overval op een natio- naal-socialistisch partijlokaal in den nacht van 19 Juli 1.1. Een verdachte werd veroordeeld tot drie en een half jaar tuchthuisstraf. Twee andere beklaagden zagen zich veroordeeld tot negen maan den gevangenisstraf, terwijl één beklaagde werd vrijgesproken. De speciale rechtbank te Altona behan delde gisteren de strafzaak tegen 13 com munisten, wegens poging tot politieken „En die arme, kleine baby!" „Spreek er me niet van! Ik kan er niet aan denken! Je moeder zou nog bij ons zijn, als als. Maar, we willen er niet verder over praten! We waren heel tevre den, toen jij onze jongste was, Joan; we wenschten geen wieg en luiermand meer. Nog eens, lieve kind; goeden nacht." En Joan begreep, dat ze nu gaan moest. Voor niets ter wereld zou ze haar vader nu willen ontstemmen, terwijl hij zoo vriendelijk voor haar was geweest en terwijl hij zooveel zorg had. Ze vond een kandelaar op de tafel in de hal en heel zacht sloop ze naar haar eigen kamertje. Alles was heel stil in huis, ze meende, dat ze, haar vader, die nog in de biblio theek zat uitgezonderd, de eenige was, die nog niet sliep. In de keuken om het vuur echter zat het dienstpersoneel, ze nuwachtig en van streek en dronk warme wijn, om het Oude Jaar uitgeleide te doen maar dat wist Joan niet. Hoe flink ze ook was, ze was blij, toen ze eindelijk voor de deur van haar ka mertje stond. Ze wierp even een blik in het aangrenzend vertrek. Netta en Brenda waren vast in slaap. Ze hielden elkaar vast omklemd en er waren nog sporen van tranen zichtbaar op haar rozige wangen. Of ze hadden de afwezigheid van Joan niet bemerkt, öf ze hadden niet de moeite genomen zich af te vragen, waar ze dan wel zou zijn. Het bedroefde Joan moord. Twee verdachten werden veroor deeld tot ieder zes jaar tuchthuisstraf, een verdachte kreeg 4 jaar tuchthuisstraf, twee beklaagden kregen anderhalf jaar tuchthuisstraf. Terwijl vier beklaagden werden vrijgesproken, kregen de anderen gevangenisstraffen varieerend tusschen acht maanden en twee jaar. Algemeene dienstplicht in China? Naar Reuter uit Sjanghai bericht, houdt het Chineesche kabinet zich bezig met een wetsontwerp tot invoering van den alge- meenen militairen dienstplicht in China. Als voorbeeld zouden de militaire dienst plichtwetten in Frankrijk en Italië dienen. De wet zou van kracht worden op den dag harer afkondiging. Niet terug over den Oceaan vliegen. Da Oceaanvlieger Mollison heeft, gehoor gevende aan de wenschen van zijn echt- g^noote en zijn dokter, besloten om zijn plan, ook over den oceaan naar Enge land terug te vliegen, op te geven. Mollisson zal Zaterdag met de Empress of Britain naar Engeland terugkeeren. Zijn zenuwen schijnen bij den tocht van Ierland naar Amerika zeer in de war te zijn geraakt. Wederom arrestaties in Spanje. In alle deelen van Spanje zijn wederom verscheidene personen gearresteerd. Te Madrid werden o.m. gearresteerd de her tog van Sevilla, een bloedverwant van den ex-koning, en de graaf Villada, in wiens huis wapens gevonden waren. Te Alicante werd in verband met den jongsten opstand de overste der Fran- ciskaners gearresteerd. Voorts heeft de regeering bet ontslag gelast van alle hooge ambtenaren, die verdacht worden van monarchistische sympathieën. In het mi nisterie voor landbouw en nijverheid is men met deze ontslagen reeds begonnen. Korte berichten. President Hoover beeft tegen 14 September a.s. een congres bijeengeroepen ter bestrijding der werkloosheid, waaraan door de vertegenwoordigers van alle hulp- comité's der Vereenigde Staten zal wor den deelgenomen. De burgemeester van New-York, Jim my Walker, heeft een zenuwinstorting ge kregen, waardoor hij verder niet verboord kan worden. De doctoren hebben ver klaard, dat Walker voor geruimen tijd niet meer zal kunnen worden gehoord, weshalve zij uitstel eiscben van de behan deling van het tegen Walker aanhangige onderzoek. Dé stakers van wevers in de katoen industrie heeft te Earby tot een ernstige botsing geleid tusschen 2000 stakers en een honderdtal politie-agenten, waarbij verscheidene personen gewond werden. Een aantal stakers is gearresteerd. In een aantal Noord-Duitsche straf gevangenissen is een hongerstaking uitge broken, die een opvallend karakter draagt en naar men vermoedt een gevolg is van communistische propaganda. Woensdagmiddag werd in het Oos ten van Canada en van de Vereenigde Staten een zonsverduistering waargeno men, die gedurende een minuut en veertig seconden zichtbaar was. De berichten uit Lancashire (Eng.) wijzen er op, dat de staking zich geleide lijk uitbreidt. Bezuiniging op het landbouwonderwijs. In verband met de noodzakelijke bezui niging op alle rijksuitgaven, zullen ook de landbouweursussen hiertoe hun deel moe ten bijdragen. Voor den komenden winter moet er op gerekend worden, dat de cur sussen voor volwassenen dienen te wor den beperkt, tot cursussen in bediijfscon- trole en electriciteitsleer, alsmede tot die cursussen, welke herhalings- en vervolg cursussen zijn voor gediplomeerden van algemeene landbouweursussen. Het honorarium voor de curcussen voor volwassenen wordt teruggebracht tot f 2.75 voor de eerste 24 lesuren; f 2.25 voor de volgende 24 lesuren en f2 voor alle verdere lesuren. Voor verplaatsingskosten wordt geen vergoeding meer verleend voor het ge bruik maken van een auto door de leer krachten aan de cursussen. Voor afstan den van 10 K.M. (20 K.M. heen en terug) en minder, wordt het gebruik van een auto niet noodig geacht en zal dus, ook bij het bezit van een eigen auto, slecht3 nog de tegemoetkoming voor het gebruik van een eigen rijwiel (thans 2% ct. per K.M.) worden toegekend. Indien bij slecht weer een auto noodig mocht zijn, dan zal de betrokken organisatie dat voor haar rekening dienen te nemen. Wanneer geen leerkrachten binnen den afstand van 10 K.M. beschikbaar zijn en het afleggen van dien grooteren afstand per rijwiel bezwaren oplevert, dan zal in den regel van de oprichting van een cur sus moeten worden afgezien. Het minimum aantal leerlingen voor een le jaars algemeene landbouwcursus wordt verhoogd tot 15. Het honorarium voor de algemeene landbouweursussen wordt teruggebracht tot f 2 per lesuur. Werkioozensteun in naiura. Naar men weet, heeft de regeering on der voorzitterschap van oud-minister Lambooy een commissie ingesteld om te onderzoeken of tot zekere hoogte de werk- loozenuitkeeringen in natura verstrekt konden worden. Tot lid van deze commissie was o.a. benoemd de Haagsche soc.-dem. wethou der Drees. Binnenland. Verbreeding van het kanaal door Zuid- Beveland. Bezuiniging op landbouwonderwijs. De Koninginnefeesten. Het conflict in de koopvaardij. De Volen- dam vertrekt niet. Buitenland. Financieel schandaal te Weenen. Algemeene dienstplicht in China? Nog steeds arrestaties in Spanje. Naar „Eet Volk" thans verneemt, heeft de heer Drees deze benoeming niet aan vaard. De staking in de koopvaardij. De Contactcommissie van. organisaties van werknemers in de koopvaardij heeft gisteravond een schrijven aan den rijks bemiddelaar gezonden, waarin wordt me degedeeld, dat men op bet voorstel van den rijksbemiddelaar om verschillende re denen niet kan ingaan. Het vertrek van de „Volendam" in den nacht van Donderdag op Vrijdag, met welke boot de passagiers zullen reizen, die de Olympische ploeg tegemoet gaan, is daardoor zeer onzeker geworden. Uitvoer van rug- en buikspek. Het bestuur der Nederlandsche Var kenscentrale maakt bekend, dat na uit voer van rug- en buikspek, afkomstig van varkens met een slachtgewicht van 190 Kg. en meer, geslacht in de week van 5 tot en met 11 September, door haar aan de exporteurs een bedrag zal worden vergoed van 9 cent per Kg. uitgevoerd spek, zijn de het bedrag dat bij de slachting als hef fing is betaald. Tot bet verkrijgen van deze vergoeding zal het rug- en buikspek als bovenbedoeld gewaarmerkt moeten zijn door den keu ringsdienst, welke de keuring heeft ver richt van het varken, waarvan het spek afkomstig is. Tevens moet het spek voor zien zijn van een duidelijk dagstempel van dezen keuringsdienst. Tot het verkrijgen van de terugbetaling moet de uitvoer plaats hebben vóór 15 October a.s. Regenval in Augustus. De filiaal-inrichting van het K. N. M. I. te Amsterdam meldt: Sinds in 1909 de waarnemingen in den Hortus Botanicus te Amsterdam zijn aan gevangen is Augustus 1932 met 12 m.M. regen de droogste maand geweest, dicht op de hielen gezeten door Augustus 1911 met 13 m.M. Zeer nat waren 1912 met 200 en 1924 met 181 m.M. regen, terwijl bet gemiddelde 86 m.M. bedraagt. Aan de filiaal-Inrichting is sinds 1887 regen waargenomen, maar door de op stelling van den regenmeter op het dak in feilen wind, wordt daar gewoonlijk Ingezonden Mededeeling. een beetje, dat niemand haar scheen ge mist te hebben. Lavinia zou Maggie ge mist hebben; Netta en Brenda zag men altijd samen; zij alleen behoorde bij nie mand in 't bijzonder. Nu mama was heen gegaan, had men haar al even weinig noodig als de pas geboren baby. O, maar nu vergat ze, dat vader zoo lief, zoo heel erg lief was geweest; misschien gaf hij toch wel een beetje om haar, verlegen, onhandig en leelijk als ze was! Want Joan meende werkelijk, dat ze leelijk was en verlangde er vaak naar iets van de etalage-popachtige knapheid van de twee lingen, van Lavinia's elegante figuurtje of Maggie's klassieke neus te bezitten. En om de waarheid te zeggen, ze was ook allesbehalve een schoonheid. „Zoo weinig innemend", zei de oude pleegzus ter, „zoo ruw" noemde haar moeder haar, „zoo'n ongeluksvogel" vonden de dienst boden, want het scheen haar noodlot te zijn, alles te breken of te bederven, wat ze in handen kreeg. Vreemd genoeg ge leek ze meer op haar vader dan één van de andere kinderen, en toch was hij even knap, eenige jaren geleden tenminste, als zij leelijk was! Terwijl ze zich langzaam ontkleedde, hielden de klokken op met luiden en zonder er bij te denken sloeg ze een ouden omslagdoek om, opende het raam en keek naar buiten in den win ternacht. Hoe plechtig was alles! Alles was stil als de dood zelf. Het had opgehouden met sneeuwen; maar hoe wit en koud zag de wereld er uit in de bleeke glinste ring van het sneeuwdek! Hoe spookachtig schenen de graven in het zwakke, kille sterrelicht! Ver weg was er misschien moest er wel leven en licht en vroolijk- heid zijn, stemmen, die zongen en praat ten en lachten; maar hier was alles stil en verlaten en het was gemakkelijk te begrijpen, dat het Oude Jaar op sterven lag. Neerknielend en het hoofd steunend op de vensterbank wachtte Joan op de kerkklok de doodsklok van het gestor ven jaar. Daar begon het; ze hoorde den eersten zwaren slag van de twaalf één twee drie! En ze telde ze, zooals ze de ongerepte stilte van den nacht ver braken en het kwam haar voor, of de verlaten, met sneeuw bedekte wereld den adem inhield in eerbied en ontzag; men vernam slechts het zachte klagen van den wind ver weg, door de kale takken der boomen en het weergalmende slaan van de klok. Een oogenblik stilte en toen begonnen de klokken weer, maar niet het heldere, vreugdevolle gelui, dat zoovele jaren vroo- lijk over velden en weiden, over water en bosch weerklonken had, om het blijde nieuwjaar te begroeten. Ze klonken dof en droevig, zoo scheen het haar toe requiem voor het Oude Jaar; en toen zwegen ze en weer heerschte er stilte. Toen Joan huiverend in bed kroop, voel de ze zich minstens tien jaar ouder dan de vorigen avond. Maar niet lang was ze zich daarvan bewust. Uitgeput viel ze al spoedig in den diepen droomloozen slaap der jeugd en werd pas wakker, toen Netta en Brenda, die reeds gekleed waren, haar een stand je kwamen maken, omdat ze zoo lui was, met een boodschap van Maggie, dat, als ze niet gauw beneden kwam, het ontbijt afgeruimd zou worden. Geen woord sprak Joan over wat er den vorigen avond was voorgevallen. Nie- man vernam ooit, hoe zij en haar vader elkaar ontmoet hadden in de kamer der doode, noch, hoe ze te middernacht ge luisterd had naar het luiden der klokken in 't besneeuwde landschap. Haar vader had haar niet verzocht te zwijgen, maar instinctief begreep ze, dat hij het niet prettig zou vinden, als ze er over sprak en bovendien was er niemand, met wie ze graag over dit onderwerp, dat haar heilig was, van gedachten had gewisseld. Maar een van de dienstboden merkte op, dat „juffrouw Joan er uitzag, alsof ze zich het verlies meer aantrok dan een van de anderen, hoewel ze er minder drukte over maakte en niet zooveel vra gen stelde, zooals de anderen deden." (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1932 | | pagina 1