No. 282
Donderdag 1 September 1932
48e Jaargang
:djes
ht.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
UT VAN MELLE'S KOEK, OVERAL VERKRIJGBAAR
flen.
wordt
EU W"
per
ont-
nende
JOAN CARISBR0KE
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
uur 4—7, Zoete
|ber 6—10, Zoe-
12, Blom-
|ete Armgaarde
1 p. 100 Kg.
3857, Aard-
-1.40,, Zilver-
100 Kg.; Me-
2.60, Kipeie-
100 etuis; bloe-
irdamsche eier-
|3739, werden
f 4.55, Eendeie-
|)32. Late blau-
fieimers 3550,
ct., alles per
pers 10, Toma-
fsnijboonen 5
Princessen 8—
Druiven 39—
|ruimen 2650,
1112, Clapps
|iarlaken 7—11,
d'Amanlis 18,
Dirkjes 7, Dr
12, Keswick
Iransparant de
Ie Bramen 27,
lleine Peeën 3,
pr K.G. Roode
5,5, Bloemkool
fmmers *41,
neloenen 23—
he 0,52, Prei
j 1—1,5, Rapen
plia 46, Gla-
Peterselie 3,
iv kist. Augur-
ling 50—52 ct.
Ierland.
?9 v. Marseille
pya.
Sabang.
12 v.m.) Perim
middags van
IBERICHT.
d van 1 Sept.:
plijike tot Zui-
fewolkt, weinig
wandering in
g 9 uur:
ag 758.
Iers:
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Aange Vorititruat 70, Ooee.
Tel.: Redactie en Administratis No, 11.
Postrekening No, M455,
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, 1>. Burg. Tel. No. 259.
2Zeeuw
VERSCHIJNT ELEEN WERKDAG-,
Aboaoeasentapslfaj
Per S maasden, Irsnoo per poef, 13.»-
ïioeie nummers
Prijs der Ad vort ent ilss
1—4 zegels £1.29, elke zegel sneer 30 sL
Bij abonnement belangrijke korting.
V De crisis in 1932.
Er is niets nieuws onder de zon.
Eenigen tijd geleden hebben wij de aan
dacht gevestigd op wat Dr Goote schreef
over de crisis in de vorige eeuw en waar
uit bleek, dat er ook op dit gebied niets
nieuws is onder de zon.
Dit blijkt mede uit de bijzonderheden
die Dr Bruno Menth in een Duitsche pe
riodiek meedeelt over een crisis nu juist
honderd jaar geleden.
„In het jaar 1832 bereikte de langdu
rige economische crisis, welke op de Na
poleontische oorlogen gevolgd was, haar
hoogtepunt.
Die oorlogen en de groote veranderin
gen, welke door de invoering der machi
nes het productie-systeem - thans
spreekt men van „rationalisatie" had
ondergaan, waren de voornaamste oorza
ken, terwijl bovendien scherpe tarief
maatregelen in dien tijd evenmin onbe
kend bleken.
Een en ander had ten gevolge, dat er
ontreddering kwam in de prijzen der
handelsartikelen, dat de belastingen zwaar
drukten en dat het aantal dergenen, die
van overheidswege, of door de liefdadig
heid gesteund moesten worden, ongekende
proporties vertoonde.
Duitschlands „verarming", zooals men
toen het hedendaagsche vraagstuk der
werkloosheid noemde, nam in de jaren
tusschen 1820 en 1830 op catastrophale
wijze toe en het jaar 1832 doet, als top
punt van ellende voor 1932 niet onder.
Het aantal aangeslagenen in de belas
ting te Berlijn, die, wegens algeheel gemis
aan inkomen, geen belasting meer betalen
konden, steeg van 2000 in 1815 tot 11000
in 1832.
Nog veel sneller gingen de bedragen
omhoog, welke de stad betalen moest ter
ondersteuning der werkloozen.
Ze stegen van 13000 thaler in 1815 tot
400.000 in 1832, hetgeen beteekende, dat
op elke vijf gezinnen er één uit de open
bare kas werd onderhouden.
In de andere Duitsche steden was de
toestand niet beter.
Nijpend gebrek heerschte met name in
de fabriekssteden van het Roergebied,
waar Staat noch Gemeenten over toerei
kende middelen beschikten, om den alge-
meenen nood te lenigen.
Met de prijzen van waren en handels
artikelen was het treurig gesteld.
De index-cijfers gingen voortdurend
omlaag. Een statistiek van 1832 geeft het
cijfer van 47 tegen 100 in 1815.
Vooral de prijzen van katoen- en ijzer
waren vertoonden een sterke daling, en de
eenige inrichtingen, welke „goede zaken"
maakten, waren de banken van leening,
destijds verbonden met de spaarkassenl
Dat ook de geldmarkt onder de econo
mische malaise geducht te lijden had, be
hoeft nauwelijks gezegd. Vooral in Enge
land en Amerika want de crisis deed
zich ook toen in de Oude en Nieuwe We
reld gevoelen volgde de eene krach op
den andere.
Zoo waren een eeuw geleden de toe
standen al even weinig rooskleurig als
heden ten dage."
FEUILLETON.
door
9)
EMMA JANE WORBOLSE.
(Vrij naar het Engelsch.)
„Waarom kroop je weg, Joan?"
„Ik was bang dat u boos zou zijn. En
ik had me eigenlijk al verstopt, voor ik
goed wist, wat ik deed en toen u een
maal binnen was, durfde ik me niet meer
verroeren."
„Je had te voorschijn moeten komen. Je
moet nooit bang zijn om te doen, wat goed
is. Denk je nu eens in, dat ik je niet ont
dekt had en je daar den geheelen nacht
had opgesloten!"
„O". Ze huiverde even en kroop dichter
naar hein toe.
„Zoo, ga nu maar naar bed. Wel te
rusten, kleintje, je hebt nu tenminste
weer wat kleur op je wangen en je han
den. zijn bijna warm.
„Gaat u nog niet naar bed, vader?"
„Zoo meteen. Ik zal vannacht, geloof
ik, maar in de groene kamer slapen. Maar
eerst moet ik het nieuwe jaar afwachten.
Dat heb ik mijn heele leven gedaan. O,
wat een Nieuwjaar! Het is een slecht be
gin voor jou en voor mij, arm kind,
voor ons allemaal trouwens!"
Het heeft lang geduurd eer men in de
vorige eeuw de crisis en malaise te boven
kwam.
Donkere jaren zijn na 1832 nog aange
broken.
Maar eindelijk is het licht dan toch
weer doorgebroken. Op stoffelijk maar
ook op geestelijk gebied.
Zal het nu weer zoo gaan?
Er zijn er die meenen de voorteekenen
van een economisch herstel te zien. Daar
tegenover staan anderen en 't zijn waarlijk
niet de minst deskundigen, die de toe
komst donker inzien en die van oordeel
zijn dat het dieptepunt van de crisis nog
volstrekt niet bereikt is.
Met stelligheid kan niemand hier iets
zeggen.
Toch kan het feit, dat na vroegere
uiterst donkere tijdperken het licht weer
doorbrak bemoedigend werken.
En dan is er voor hen die gelooven nog
het heerlijke opwekkende woord waarvan
de waarheid in den loop der eeuwen is
bevestigd: Heere gij zijt geweest een toe
vlucht van geslacht, tot ge
slacht!
Financieel schandaal ie Weenen.
Te Weenen is een geweldig financieel
schandaal ontdekt. De bankier Karl Egon
Alma, „Kommerzialrat" en zijn zoon, dr
Herbert Fritz Alma zijn in hun villa ge
arresteerd, terwijl tegen den tweeden zoon
van den bankier, dr Hans Alma, die op
het oogenblik in Parijs vertoeft, een bevel
tot inhechtenisneming is uitgevaardigd.
Alma en zijn zoons worden ervan be
schuldigd Opper-Oostenrijk voor ontzag
lijke bedragen te hebben opgelicht. Naar
verluidt zou het bedrag 30 millioen Schil
ling bedragen.
De speciale rechtbanken in Duitschland.
Voor de speciale rechtbank te Beuthen
hebben 17 communistische mannen en
vrouwen terecht gestaan, verdacht van te
hebben deelgenomen aan de samenscho
ling op 10 Juni van dit jaar te Mikult-
schuetz. De verdachten zouden daarbij de
politie hebben aangevallen, waardoor ver
scheidene beambten gewond waren.
Twee beklaagden werden ieder veroor
deeld tot twee jaar tuchthuisstraf, een
derde beklaagde werd veroordeeld tot an
derhalf jaar tuchthuisstraf. Alle andere
beklaagden werden veroordeeld tot gevan
genisstraffen van zes tot negen maanden.
Twee vrouwelijke beklaagden werden vrij
gesproken.
Voor de tweede speciale rechtbank te
Berlijn werd behandeld de zaak van een
communistischen overval op een natio-
naal-socialistisch partijlokaal in den
nacht van 19 Juli 1.1. Een verdachte werd
veroordeeld tot drie en een half jaar
tuchthuisstraf. Twee andere beklaagden
zagen zich veroordeeld tot negen maan
den gevangenisstraf, terwijl één beklaagde
werd vrijgesproken.
De speciale rechtbank te Altona behan
delde gisteren de strafzaak tegen 13 com
munisten, wegens poging tot politieken
„En die arme, kleine baby!"
„Spreek er me niet van! Ik kan er niet
aan denken! Je moeder zou nog bij ons
zijn, als als. Maar, we willen er niet
verder over praten! We waren heel tevre
den, toen jij onze jongste was, Joan; we
wenschten geen wieg en luiermand meer.
Nog eens, lieve kind; goeden nacht."
En Joan begreep, dat ze nu gaan moest.
Voor niets ter wereld zou ze haar vader
nu willen ontstemmen, terwijl hij zoo
vriendelijk voor haar was geweest en
terwijl hij zooveel zorg had. Ze vond een
kandelaar op de tafel in de hal en heel
zacht sloop ze naar haar eigen kamertje.
Alles was heel stil in huis, ze meende,
dat ze, haar vader, die nog in de biblio
theek zat uitgezonderd, de eenige was,
die nog niet sliep. In de keuken om het
vuur echter zat het dienstpersoneel, ze
nuwachtig en van streek en dronk warme
wijn, om het Oude Jaar uitgeleide te doen
maar dat wist Joan niet.
Hoe flink ze ook was, ze was blij, toen
ze eindelijk voor de deur van haar ka
mertje stond. Ze wierp even een blik in
het aangrenzend vertrek. Netta en Brenda
waren vast in slaap. Ze hielden elkaar
vast omklemd en er waren nog sporen
van tranen zichtbaar op haar rozige
wangen. Of ze hadden de afwezigheid
van Joan niet bemerkt, öf ze hadden niet
de moeite genomen zich af te vragen, waar
ze dan wel zou zijn. Het bedroefde Joan
moord. Twee verdachten werden veroor
deeld tot ieder zes jaar tuchthuisstraf, een
verdachte kreeg 4 jaar tuchthuisstraf,
twee beklaagden kregen anderhalf jaar
tuchthuisstraf. Terwijl vier beklaagden
werden vrijgesproken, kregen de anderen
gevangenisstraffen varieerend tusschen
acht maanden en twee jaar.
Algemeene dienstplicht in China?
Naar Reuter uit Sjanghai bericht, houdt
het Chineesche kabinet zich bezig met een
wetsontwerp tot invoering van den alge-
meenen militairen dienstplicht in China.
Als voorbeeld zouden de militaire dienst
plichtwetten in Frankrijk en Italië dienen.
De wet zou van kracht worden op den dag
harer afkondiging.
Niet terug over den Oceaan vliegen.
Da Oceaanvlieger Mollison heeft, gehoor
gevende aan de wenschen van zijn echt-
g^noote en zijn dokter, besloten om zijn
plan, ook over den oceaan naar Enge
land terug te vliegen, op te geven.
Mollisson zal Zaterdag met de Empress
of Britain naar Engeland terugkeeren.
Zijn zenuwen schijnen bij den tocht van
Ierland naar Amerika zeer in de war te
zijn geraakt.
Wederom arrestaties in Spanje.
In alle deelen van Spanje zijn wederom
verscheidene personen gearresteerd. Te
Madrid werden o.m. gearresteerd de her
tog van Sevilla, een bloedverwant van den
ex-koning, en de graaf Villada, in wiens
huis wapens gevonden waren.
Te Alicante werd in verband met den
jongsten opstand de overste der Fran-
ciskaners gearresteerd. Voorts heeft de
regeering bet ontslag gelast van alle hooge
ambtenaren, die verdacht worden van
monarchistische sympathieën. In het mi
nisterie voor landbouw en nijverheid is
men met deze ontslagen reeds begonnen.
Korte berichten.
President Hoover beeft tegen 14
September a.s. een congres bijeengeroepen
ter bestrijding der werkloosheid, waaraan
door de vertegenwoordigers van alle hulp-
comité's der Vereenigde Staten zal wor
den deelgenomen.
De burgemeester van New-York, Jim
my Walker, heeft een zenuwinstorting ge
kregen, waardoor hij verder niet verboord
kan worden. De doctoren hebben ver
klaard, dat Walker voor geruimen tijd
niet meer zal kunnen worden gehoord,
weshalve zij uitstel eiscben van de behan
deling van het tegen Walker aanhangige
onderzoek.
Dé stakers van wevers in de katoen
industrie heeft te Earby tot een ernstige
botsing geleid tusschen 2000 stakers en
een honderdtal politie-agenten, waarbij
verscheidene personen gewond werden.
Een aantal stakers is gearresteerd.
In een aantal Noord-Duitsche straf
gevangenissen is een hongerstaking uitge
broken, die een opvallend karakter draagt
en naar men vermoedt een gevolg is van
communistische propaganda.
Woensdagmiddag werd in het Oos
ten van Canada en van de Vereenigde
Staten een zonsverduistering waargeno
men, die gedurende een minuut en veertig
seconden zichtbaar was.
De berichten uit Lancashire (Eng.)
wijzen er op, dat de staking zich geleide
lijk uitbreidt.
Bezuiniging op het landbouwonderwijs.
In verband met de noodzakelijke bezui
niging op alle rijksuitgaven, zullen ook de
landbouweursussen hiertoe hun deel moe
ten bijdragen. Voor den komenden winter
moet er op gerekend worden, dat de cur
sussen voor volwassenen dienen te wor
den beperkt, tot cursussen in bediijfscon-
trole en electriciteitsleer, alsmede tot die
cursussen, welke herhalings- en vervolg
cursussen zijn voor gediplomeerden van
algemeene landbouweursussen.
Het honorarium voor de curcussen
voor volwassenen wordt teruggebracht
tot f 2.75 voor de eerste 24 lesuren; f 2.25
voor de volgende 24 lesuren en f2 voor
alle verdere lesuren.
Voor verplaatsingskosten wordt geen
vergoeding meer verleend voor het ge
bruik maken van een auto door de leer
krachten aan de cursussen. Voor afstan
den van 10 K.M. (20 K.M. heen en terug)
en minder, wordt het gebruik van een
auto niet noodig geacht en zal dus, ook
bij het bezit van een eigen auto, slecht3
nog de tegemoetkoming voor het gebruik
van een eigen rijwiel (thans 2% ct. per
K.M.) worden toegekend. Indien bij slecht
weer een auto noodig mocht zijn, dan zal
de betrokken organisatie dat voor haar
rekening dienen te nemen.
Wanneer geen leerkrachten binnen den
afstand van 10 K.M. beschikbaar zijn en
het afleggen van dien grooteren afstand
per rijwiel bezwaren oplevert, dan zal in
den regel van de oprichting van een cur
sus moeten worden afgezien.
Het minimum aantal leerlingen voor
een le jaars algemeene landbouwcursus
wordt verhoogd tot 15.
Het honorarium voor de algemeene
landbouweursussen wordt teruggebracht
tot f 2 per lesuur.
Werkioozensteun in naiura.
Naar men weet, heeft de regeering on
der voorzitterschap van oud-minister
Lambooy een commissie ingesteld om te
onderzoeken of tot zekere hoogte de werk-
loozenuitkeeringen in natura verstrekt
konden worden.
Tot lid van deze commissie was o.a.
benoemd de Haagsche soc.-dem. wethou
der Drees.
Binnenland.
Verbreeding van het kanaal door Zuid-
Beveland.
Bezuiniging op landbouwonderwijs.
De Koninginnefeesten.
Het conflict in de koopvaardij. De Volen-
dam vertrekt niet.
Buitenland.
Financieel schandaal te Weenen.
Algemeene dienstplicht in China?
Nog steeds arrestaties in Spanje.
Naar „Eet Volk" thans verneemt, heeft
de heer Drees deze benoeming niet aan
vaard.
De staking in de koopvaardij.
De Contactcommissie van. organisaties
van werknemers in de koopvaardij heeft
gisteravond een schrijven aan den rijks
bemiddelaar gezonden, waarin wordt me
degedeeld, dat men op bet voorstel van
den rijksbemiddelaar om verschillende re
denen niet kan ingaan.
Het vertrek van de „Volendam" in den
nacht van Donderdag op Vrijdag, met
welke boot de passagiers zullen reizen,
die de Olympische ploeg tegemoet gaan,
is daardoor zeer onzeker geworden.
Uitvoer van rug- en buikspek.
Het bestuur der Nederlandsche Var
kenscentrale maakt bekend, dat na uit
voer van rug- en buikspek, afkomstig van
varkens met een slachtgewicht van 190
Kg. en meer, geslacht in de week van 5 tot
en met 11 September, door haar aan de
exporteurs een bedrag zal worden vergoed
van 9 cent per Kg. uitgevoerd spek, zijn
de het bedrag dat bij de slachting als hef
fing is betaald.
Tot bet verkrijgen van deze vergoeding
zal het rug- en buikspek als bovenbedoeld
gewaarmerkt moeten zijn door den keu
ringsdienst, welke de keuring heeft ver
richt van het varken, waarvan het spek
afkomstig is. Tevens moet het spek voor
zien zijn van een duidelijk dagstempel van
dezen keuringsdienst. Tot het verkrijgen
van de terugbetaling moet de uitvoer
plaats hebben vóór 15 October a.s.
Regenval in Augustus.
De filiaal-inrichting van het K. N. M.
I. te Amsterdam meldt:
Sinds in 1909 de waarnemingen in den
Hortus Botanicus te Amsterdam zijn aan
gevangen is Augustus 1932 met 12 m.M.
regen de droogste maand geweest, dicht
op de hielen gezeten door Augustus 1911
met 13 m.M. Zeer nat waren 1912 met
200 en 1924 met 181 m.M. regen, terwijl
bet gemiddelde 86 m.M. bedraagt.
Aan de filiaal-Inrichting is sinds 1887
regen waargenomen, maar door de op
stelling van den regenmeter op het dak
in feilen wind, wordt daar gewoonlijk
Ingezonden Mededeeling.
een beetje, dat niemand haar scheen ge
mist te hebben. Lavinia zou Maggie ge
mist hebben; Netta en Brenda zag men
altijd samen; zij alleen behoorde bij nie
mand in 't bijzonder. Nu mama was heen
gegaan, had men haar al even weinig
noodig als de pas geboren baby. O, maar
nu vergat ze, dat vader zoo lief, zoo heel
erg lief was geweest; misschien gaf hij
toch wel een beetje om haar, verlegen,
onhandig en leelijk als ze was! Want
Joan meende werkelijk, dat ze leelijk was
en verlangde er vaak naar iets van de
etalage-popachtige knapheid van de twee
lingen, van Lavinia's elegante figuurtje
of Maggie's klassieke neus te bezitten.
En om de waarheid te zeggen, ze was
ook allesbehalve een schoonheid. „Zoo
weinig innemend", zei de oude pleegzus
ter, „zoo ruw" noemde haar moeder haar,
„zoo'n ongeluksvogel" vonden de dienst
boden, want het scheen haar noodlot te
zijn, alles te breken of te bederven, wat
ze in handen kreeg. Vreemd genoeg ge
leek ze meer op haar vader dan één van
de andere kinderen, en toch was hij even
knap, eenige jaren geleden tenminste, als
zij leelijk was! Terwijl ze zich langzaam
ontkleedde, hielden de klokken op met
luiden en zonder er bij te denken sloeg
ze een ouden omslagdoek om, opende het
raam en keek naar buiten in den win
ternacht.
Hoe plechtig was alles! Alles was stil
als de dood zelf. Het had opgehouden
met sneeuwen; maar hoe wit en koud
zag de wereld er uit in de bleeke glinste
ring van het sneeuwdek! Hoe spookachtig
schenen de graven in het zwakke, kille
sterrelicht! Ver weg was er misschien
moest er wel leven en licht en vroolijk-
heid zijn, stemmen, die zongen en praat
ten en lachten; maar hier was alles stil
en verlaten en het was gemakkelijk te
begrijpen, dat het Oude Jaar op sterven
lag. Neerknielend en het hoofd steunend
op de vensterbank wachtte Joan op de
kerkklok de doodsklok van het gestor
ven jaar. Daar begon het; ze hoorde den
eersten zwaren slag van de twaalf één
twee drie! En ze telde ze, zooals ze
de ongerepte stilte van den nacht ver
braken en het kwam haar voor, of de
verlaten, met sneeuw bedekte wereld den
adem inhield in eerbied en ontzag; men
vernam slechts het zachte klagen van den
wind ver weg, door de kale takken der
boomen en het weergalmende slaan van
de klok.
Een oogenblik stilte en toen begonnen
de klokken weer, maar niet het heldere,
vreugdevolle gelui, dat zoovele jaren vroo-
lijk over velden en weiden, over water
en bosch weerklonken had, om het blijde
nieuwjaar te begroeten. Ze klonken dof
en droevig, zoo scheen het haar toe
requiem voor het Oude Jaar; en toen
zwegen ze en weer heerschte er stilte.
Toen Joan huiverend in bed kroop, voel
de ze zich minstens tien jaar ouder dan
de vorigen avond.
Maar niet lang was ze zich daarvan
bewust. Uitgeput viel ze al spoedig in den
diepen droomloozen slaap der jeugd en
werd pas wakker, toen Netta en Brenda,
die reeds gekleed waren, haar een stand
je kwamen maken, omdat ze zoo lui was,
met een boodschap van Maggie, dat, als
ze niet gauw beneden kwam, het ontbijt
afgeruimd zou worden.
Geen woord sprak Joan over wat er
den vorigen avond was voorgevallen. Nie-
man vernam ooit, hoe zij en haar vader
elkaar ontmoet hadden in de kamer der
doode, noch, hoe ze te middernacht ge
luisterd had naar het luiden der klokken
in 't besneeuwde landschap. Haar vader
had haar niet verzocht te zwijgen, maar
instinctief begreep ze, dat hij het niet
prettig zou vinden, als ze er over sprak
en bovendien was er niemand, met wie
ze graag over dit onderwerp, dat haar
heilig was, van gedachten had gewisseld.
Maar een van de dienstboden merkte
op, dat „juffrouw Joan er uitzag, alsof
ze zich het verlies meer aantrok dan een
van de anderen, hoewel ze er minder
drukte over maakte en niet zooveel vra
gen stelde, zooals de anderen deden."
(Wordt vervolgd.)