No. 277
Vrijdag 26 Anpstus 1932
40o Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
tERSTE BLAD.
Buitenland
Echt en goed
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Uit de Provincie.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Directeur-Hoofdredacteur;
R. ZUIDEMA.
Bureau; Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
VERSCHIJNT BLKF.N W«RKPAG,
Aboanementsns'jE?
Per 3 ssaeoc'eu, te&m 2ï»—
Losse nummers f 0.03
Prijs der Advertentien;
14 regels 11.20, elke regel meer 30 cL
BIJ abonnement belangrijke korting.
EEN GEWAARSCHUWD MAN TELT
VOOR TWEE.
Wij lezen in „De Standaard":
De spanning in Duitschland neemt met
den dag toe. Het gerommel van het „nade
rend onweer", waarvan we onlangs ge
waagden, wordt al duidelijker hoorbaar.
De regeering heeft het moeilijk. Het ter
rorisme, door meer dan één partij uitge
oefend, noopte tot krachtig optreden. En
nu trof het, dat de eerste slag viel in de
gelederen der Nationaal-Socialisten, die
den laatsten tijd van de zijde der Commu
nisten nog al wat te verduren hadden.
De toepassing van de doodstraf op de
daders van den moord in Beuthen is op
zichzelf zeker gerechtvaardigd. Zou dit
ook in gewone omstandigheden zijn. De
bedreven moord toch is van opzettelijke en
beestachtige wreedheid. Maar hij werd be
dreven een paar uren na afkondiging der
noodverordening, die dus nog niet alge
meen bekend kon zijn. En wel kon de
rechter, aan de hand van die verordening,
hiermee geen rekening houden, doch de
politieke macht kan dit wel. Alleen maar
komt ze voor een zeer moeilijk dilemma te
staan. Verzacht zij de straf, dan staat zij
bloot aan de verdenking gezwicht te zijn
voor het gebral van de Nazi's en lijdt haar
gezag schade. Doet zij het niet, dan lokt zij
bijna zeker ernstige onlusten uit van den
kant der Nationaal-Socialisten, met al de
daaraan verbonden gevolgen, die zeer
ernstig zijn.
Gelukkig zijn we niet geroepen om uit
te maken welke weg voor Duitschland de
minst schadelijke is. Alleen weten we
wel, dat wie zich aan een ander spie
gelt zich zacht spiegelt. Een gewaar
schuwd man telt voor twee. En daarom
juichen we het toe, dat onze Minister van
Binnenlandsche Zaken zich met een
schrijven tot de Burgemeesters heeft ge
wend, om hen te wijzen op de gevaren die
in dezen tijd verbonden kunnen zijn aan
allerlei soort van demonstratieve optoch
ten.
De hartstochten eenmaal ontketend,
heeft men het verloop der dingen niet
meer in de hand.
Gelijk in Duitschland thans afdoende
gebleken is.
Ook het „Handelsblad" betuigt zijn in
stemming met de circulaire van den Mi
nister.
„Wij voelen, zoo schrijft het blad, alles
voor de vrijheid van gedachte en van ge
dachte-uiting, mits deze niet ontaardt in
bandeloosheid of in het aantasten van de
vrijheid van andersdenkenden. Men be
hoeft maar even over onze Oostelijke
grenzen te kijken om te kunnen waarne
men, tot welke excessen sommiger ver
langen om te demonstreeren daar heeft
geleid.
Het Duitsche volk lokt waarlijk niet
tot navolgen. Integendeel, het laat ons
zien, hoe het recht om de openbare straat
te gebruiken om te getuigen voor eigen
verlangens en idealen, kan ontaarden in
een onrecht tegenover al diegenen, welke
er andere wenschen en idealen op nahou
den dan de heeren demonstranten.
Dat ook in ons land in sommige krin
gen straatoptochten en betoogingen o
zoo gaarne gebruikt, d.w.z. misbruikt wor
den, om relletjes te veroorzaken met po
litieke tegenstanders slaags te geraken,
weten wij. Wij herinneren slechts aan de
verre van verkwikkelijke kloppartijen tus-
schen wat zich communisten of fascis
ten noemt. Nu de economische crisis voor
al in de eerstvolgende maanden aan de
bezadigdheid van een belangrijk deel van
ons volk wellicht nog grootere eischen zal
stellen dan te voren, komt het er meer
dan ooit op aan alles te doen opdat de
hoofden zoo koel mogelijk blijven.
Vandaar dat eenige beteugeling van
straatdemonstraties geenszins overbo
dig is."
Onderhandelingen In Lancashire mislukt.
De vertegenwoordigers der wevers in de
katoennijverheid van Lancashire (Eng.)
hebben in de conferentie met de werkge
vers de voorgestelde loonsverlaging van
2 sh. 9 d. per pd.st. verworpen.
Er is geen nieuwe bijeenkomst bepaald.
i Generaal Sanjurjo ter dood veroordeeld.
Reuter verneemt, dat 't Hoog gerechts
hof te Madrid in het proces Sanjurjo het
volgende vonnis zou hebben geveld:
Generaal Sanjurjo ter dood veroordeeld;
generaal de la Herrau werd tot levens
lange gevangenisstraf veroordeeld; over
ste Esteban tot 12 jaar gevangenisstraf.
Kapitein Sanjurjo werd vrijgesproken.
President Zamora heeft inmiddels het
tegen generaal Sanjurjo uitgesproken
doodvonnis in levenslange dwangarbeid
gewijzigd.
Fransch-Russische besprekingen.
Minister-president Herriot ontving op
Woensdagavond den Russischen gezant
Dowgalewski.
Volgens de „Echo de Paris" is beraad
slaagd over de Russische leeningsbehoef-
ten en tracht Rusland een crediet van 40
millioen dollar op de Fransche markt te
verkrijgen.
Ook is gesproken over de onlangs ge
sloten Fransch-Russische petroleum-over-
eenkomst, volgens welke Rusland jaar
lijks 400.000 ton ruwe olie aan Frankrijk
zal leveren.
De afgevaardigde Baron, voorzitter van
de petroleumcotm.m issie van de kamer1,
vertrekt volgens de „Petit Parisien" de
zer dagen naar Rusland om een onder
zoek in te stellen, hoeveel Rusland kan le
veren.
Frankrijk wil zich zooveel mogelijk on
afhankelijk maken van de groote petro-
leumtrusts en zooveel mogelijk ruwe olie
uit Rusland invoeren.
Economische conferentie in Amerika.
Verschillende economische vereenigin-
gen in Amerka hebben tegen October een
conferentie bijeengeroepen ter bespoedi
ging van het herstel van het economische
leven.
Op deze conferentie zal o.a. beraad
slaagd worden over de invoering van den
zesurigen arbeidsdag en van een werk
week van vijf dagen. Ook over de ophef
fing van het alcoholverbod zal worden
beraadslaagd.
Sociale onrust in Amerika.
De boerenstaking in het Midden-Westen
van Amerika heeft geleid tot verdere bot
singen met „werkwillige" boeren, die hun
waren aan de markt poogden te brengen.
In verschillende deelen van Iowa en
Oklahoma moest de politie tusschenbeide
komen; zelfs moest zij hier en daar van
traangasbommen gebruik maken. Lang
zaam breidt zich de beweging ook uit tot
Nebraska, Wisconsin, Indiana en Minne
sota. Wagens met producten, welke naar
de markt worden gezonden, krijgen een
gewapend escorte mee. Groote hoeveelhe
den vruchten, groenten en melk zijn ver
nietigd of naar de eigenaren terug gezon
den.
Er is reeds sprake van interventie der
federale regeering op grond van beweerd
onwettig samenspannen met de boeren,
doch de boeren tarten de regeering tot
tusschenbeide komen en wijzen op het feit
dat de marktprijzen lager zijn dan de pro
ductiekosten.
Men meldt uit New Vork: De toestand
in het gebied van de mijnwerkersstaking
in Illinois is nog steeds zeer gespannen.
Te Dowell hebben zich 13.000 stakende
mijnwerkers verzameld, die voornemens
zijn een marsch te ondernemen naar de
kolenvelden van Franklin en Williamson.
Ondanks de waarschuwingen der autori
teiten zijn zij in groote groepen, dikwijls
met vrachtauto's en bussen, naar Dowell
vertrokken. De autoriteiten hebben maat
regelen getroffen en gewaarschuwd tegen
het houden van den voorgenomen marsch,
aangezien zij van plan zijn daartegen met
machinegeweren en bommen op te treden.
De stakers verklaarden deze wapens des
noods te zullen trotseeren en niet uit het
kolengebied te vertrekken, voordat de dag-
loonen zijn verhoogd van 5 op 6.10 dollar.
Aartshertog Karei van Habsburg
gearresteerd.
Reuter meldt uit Barcelona, dat giste
ren aldaar op een der boulevards een auto
stond, welke de koninklijke initialen der
Bourbons droeg. Het gevolg was dat voor
bijgangers protesteerden en er een oploop
ontstond. Teneinde de menigte te versprei
den verzocht .de politie den chauffeur om
de auto naar een garage te brengen, daar
de eigenaar niet was komen opdagen.
Later vernam men, dat de eigenaar de
Oostenrijksche aartshertog Karei van
Habsburg-Bourbon was, die sedert lang
te Barcelona woont. Hij werd gearresteerd
en gevangen gehouden.
Een later bericht meldt, dat de aarts
hertog in hechtenis werd genomen omdat
men meent dat hij bij het jongste monar
chistische complot betrokken is geweest.
De menigte poogde zijn auto in brand te
steken.
Clara Zetkin zal den Rijksdag openen.
De communistische rijksdagfractie heeft,
den voorz. van den rijksdag, Löbe, mede
gedeeld, dat Glara Zetkin, als oudste lid
van den nieuwen rijksdag, de consti-
tueerende zitting zal leiden.
Intusschen worden pogingen gedaan,
om, ten einde een conflict in de openings
zitting te vermijden, de bepalingen om
trent het presideeren door het oudste lid
in jaren gewijzigd te krijgen.
De communistische rijksdagfractie heeft
bij den nieuwen rijksdag reeds meer dan
50 voorstellen ingediend, w.o. moties van
wantrouwen tegen v. Gayl, v. Schleicher
en het geheele kabinet.
zijn Poeders alleen, wanneer zij de hand-
teekening dragen van den fabrikant A.
Mijnhardt. Maagpoeders, Hoofdpijnpoe
ders, Kiespijnpoeders, Hoestpoeders,
Wormpoeders, enz.
Per poeder 8 ct. Per doos 45 ct. Bij uw
drogist.
De bevolking der aarde.
De statistiek van het Jaarboek voor
1932 van den Volkenbond meldt dat er nu
2.012.000.000 menschen op aarde zijn,
dat is 20 millioen meer dan in 1931. Azië
staat vooraan met 1.103.000.000 zielen en
een vermeerdering van 11 millioen sinds
1931. Het geheele vasteland van Amerika
heeft er vier milloen bijgekregen en her
bergt thans 255 millioen inwoners. Euro
pa komt nu voor het eerst boven de grens
van een half millard. Het telt 8 millioen
Europeanen meer dan in 1931 en het
totaalcijfer is daardoor gestegen tot 506
millioen. Rusland is met 127 millioen in
woners het volkrijkste land van Europa.
Alleen Groot-Britannië heeft niet meer
dan de 46 milloen zielen die het ook in
1931 al telde. Italië is (wonder boven won
der) met 41 millioen zielen, 40.000 bene
den het bevolkingscijfer van 1931 geble
ven. Australië en Nieuw-Zeeland zijn ge
schat op 10 millioen inwoners.
Modern bijgeloof.
De Oceaanvlieger Mollison vloog van
Dublin naar Amerika en hij ondervond
vóór zijn heengaan geweldige belangstel
ling bij de Ieren.
Twintig Iersche vrouwen gaven Molli
son amulettes mede. Een 18-jarig meisje
overhandigde hem zelfs een munt met de
beeltenis van Sint Antonius, zeggende:
Houdt hem in de rechterhand en u is be
schermd tegen elk gevaar".
Vliegers neergestort.
De Noorsche Oceaanvliegers zijn op een
wonderbare wijze aan den dood ontsnapt,
toen zij gisteren met hun vliegtuig neer
stortten.
Om aan een hevigen regenval te ont
komen stegen zij tot een hoogte van 5000
voet, waar zij in een sneeuwstorm geraak
ten.
De motor weigerde en het vliegtuig
stortte met den neus in het water van de
Placentia-baai op zestig mijlen van Har
bour Grace.Visschers pikten de vliegers op.
Korte berichten.
In Finland kunnen 20.000 personen,
die veroordeeld zijn wegens overtreding
van de prohibitie-wetten, niet naar de ge
vangenis, omdat de Finsche „staatshotels"
reeds overvol zijn.
De politie heeft op het koersplein en
in verschillende winkels van de stad Os-
tende beslag gelegd op in totaal circa 100
valsche bankbiljetten van 100 frs. De bil
jetten zijn iets kleiner dan de echte.
Naar de „Daily Express" uit Mos
kou verneemt, is de bevolking van de Sov
jet-Unie sinds 1926 met 16 millioen toe
genomen en wordt thans geschat op 163
millioen.
Uit Manilla wordt gemeld, dat het
noordelijke Philippijnen-eiland Luzon
door een hevige aardbeving is geteisterd.
Vooral de aan de westkust gelegen haven
stad San Fernando werd zwaar getrof
fen. Honderden huizen zijn ingestort en
duizenden bewoners zijn dakloos. De
schokken waren zoo sterk, dat de naalden
der seismografen afbraken.
Onder een brug in de nabijheid van
Oakland is een hoeveelheid dynamiet ge
vonden, voldoende om een schrikkelijke
ontploffing aan te richten. De lonten wa
ren dusdanig gelegd, dat zij een ontplof
fing zouden veroorzaken bij het voorbij
rijden van een trein.
In het warenhuis van Tietz te Rem-
scheid is gisteren opnieuw een pak neer
geworpen, dat een soort traangas bevatte.
Drie vrouwen ,die hiervan verdacht wor
den, zijn gearresteerd.
Wederom contingenteering voor
verschillende artikelen.
De Staatscourant van gisteren bevat
eenige Kon. besluiten, waarbij de contin
genteering van den invoer van verschil
lende artikelen geregeld wordt.
Gedurende een tijdvak van 7 maanden,
aanvangende 1 Augustus 1932 en eindi
gende 28 Februari 1933, is de invoer uit
ieder land verboden van kousen en sok
ken, voor zoover deze meer bedraagt dan
90 ten honderd van hetgeen gemiddeld per
7 maanden in de jaren 1930 en 1931 van
die goederen uit dat land is ingevoerd,
naar de waarde berekend.
Gedurende een tijdvak van 7 maanden,
aanvangende 1 Augustus 1932 en eindi
gende 28 Februari 1933, is de invoer uit
ieder land verboden van tapijten, tapijt-
goed, karpetten, loopers, kleedjes en mat
ten, voor zoover deze meer bedraagt dan
75 ten honderd van hetgeen gemiddeld per
7 maanden in de jaren 1930 en 1931 van
die goederen uit dat land is ingevoerd,
naar de waarde berekend.
Gedurende een tijdvak van 7 maanden
aanvangende 1 Augustus 1932 en eindi
gende 28 Februari 1933, is de invoer uit
ieder land verboden van katoen en ge
twijnd naai- en rijggaren in eiken op
maak en afwerking, voor zoover deze meer
bedraagt dan 80 ten honderd van hetgeen
gemiddeld per 7 maanden in de jaren
1930 en 1931 van die goederen uit dat
land is ingevoerd, naar de waarde be
rekend.
Gedurende een tijdvak van 7 maanden
aanvangende 1 Augustus 1932 en eindi
gende 28 Febr. 1933 is de invoer uit ieder
land verboden van tafel- en servetgoed,
handdoeken en ander huishoudgoed, zoo
wel afgepast als aan het stuk, bedde-
lakens en sloopen, voor zoover deze meer
bedraagt dan 70 ten honderd van hetgeen
gemiddeld per 7 maanden in de jaren
1929, 1930 en 1931 van de goederen uit
dat land is ingevoerd, naar de waarde
berekend.
Deze besluiten treden alle heden in
werking.
Minder arbeiders-controleurs.
Het lid van de Tweede Kamer, de heer
Maenen heeft den minister van Water
staat gevraagd:
Is het juist, dat de regeering voorne
mens is met ingang van 1 Januari 1933
het aantal arbeiders-controleurs, belast
met het toezicht op de naleving van het
mijnreglement, te verminderen van vijf tot
drie?
Is het den minister bekend, dat naar
het oordeel van den hoofdingenieur der
Mijnen (neergelegd in een schrijven aan
de Mijnwerkersbonden van 11 Augustus
j.l.) „de crisis de veiligheid in de mijnen
op abnormale wijze vermindert en er dus
alle aanleiding zou bestaan het toezicht
eer uit te breiden dan in te krimpen"?
Acht de Minister, gelet op deze ziens
wijze van den hoofdingenieur der Mijnen,
niet voldoende termen aanwezig om van
een eventueel voornemen af te zien, te
meer, daar reeds uit bezuinigingsoverwe
gingen aan de aanvankelijk door de regee
ring noodzakelijk geachte uitbreiding van
het aantal dezer arbeiders-controleurs van
vijf tot acht geen uitvoering werd gegeven?
Het heengaan van Jhr van Sasse van
IJsselt.
In verband met een desbetreffend be
richt van Yaz Dias had de 's-Hertogen-
bossche Courant een telefonisch onder
houd met Jhr Mr van Sasse van IJsselt
in zijn hotel te Interlaken. Jhr Mr van
Sasse van IJsselt sprak ten stelligste te
gen, dat door hem ontslag zou zijn aan
gevraagd.
Wanneer echter de voorstellen der com-
missie-Welter door de regeering worden
overgenomen en daardoor een leeftijds
grens voor rechterlijke ambtenaren wordt
vastgesteld, zal deze evenals voor andere
rechterlijke ambtenaren uiteraard ook
Binnenland.
Koninklijk bezoek aan Amsterdam.
Onze zuivel-export.
Weer contingenteeringsbepalingen.
Regeling vent- en vervoerarbeid van jeug
dige personen.
Buitenland.
Sociale onrust in Amerika.
De opening van den Duitschen Rijksdag.
Aardbeving qp de Philippijnen.
Het vonnis tegen generaal Sanjurjo.
voor Jhr Mr van Sasse van IJsselt van
toepassing zijn.
Hel Chr. Nai. Vakverbond.
Het ledental van de bij het Christelijk
Nationaal Vakverbond aangesloten orga
nisaties steeg van 1 April j.l. van 107.541
tot 116.046, alzoo een stijging van 7.9 pet.
Aan dezen vooruitgang werkten 16 orga
nisaties mede, terwijl de andere 7 een
verlies hadden te boeken.
Koninklijk bezoek aan Amsterdam.
Naar de „Tel." verneemt, zal bet Ko
ninklijk bezoek aan de hoofdstad, dat geen
officieel karakter draagt, plaats hebben
op 7, 8 en 9 September. Bij de aankomst
der Koninklijke familie, alsook bij de ver
schillende bezoeken, zal het uiterlijk gala-
vertoon dit jaar achterwege blijven.
Druiven eten in de kas. Het
blijkt ons, dat er ook in Zeeland lief
hebberij is voor het druiven eten in de
kas. De druivenkweeker Verhulst te Bie-
zelinge, die in ons nr. van Dinsdag j.l. een
annonce plaatste, kreeg reeds Woensdag
zóóveel bezoek (zelfs van extra-autohus-
sen), dat Woensdagavond alle rijpe drui
ven waren uitverkocht.
Opheffing 14e regiment te
Middelburg. Volgens de „Limb. Koe
rier" worden op 1 Januari acht regimen
ten infanterie opgeheven, waarbij ook het
14e (Bergen op Zoom en Middel
burg).
Autobusdiensten. Ged.
Staten van Zeeland hebben besloten:
1. In te trekken hun besluit van 15
April 1932, waarbij aan J. A. Manneke
te Breskens vergunning werd verleend
tot het in werking houden van een dage-
lijkschen autobusdienst van Breskens over
Schoondijke, Oostburg en Aardenburg
naar Ede (Belgische grens), en omge
keerd.
2. in te trekken hun besluit van 15
April 1932, waarbij aan J. A. Manneke
te Breskens vergunning werd verleend
tot het in werking houden van een dage-
lijkschen autobusdienst, van 1 Juli15
September, van Breskens over Schoon
dijke en Oostburg naar Sluis (Belgische
grens), en omgekeerd.
BLIKSEMAFLEIDERS, in eiken
omvang en voor elk bouwwerk. Installa
teur: J. M. Polderman, Goes. Tel. 129.
(Adv.)
Ver een. voor Ziekenhuis»-
verpleging. Van uit Kapelle deelt
men ons mee, dat de oudste leden van de
onderafdeeling der Vereeniging „Zieken-
huisverpleging" in Zuid- en Noord-Beve
land daar resp. 92 jaar, 86 jaar en 85 jaar
zijn, ook telt deze afdeeling drie leden van
84 jaar. De onderafdeeling Waarde moet
het dus tegen Kapelle afleggen.
Bij Kon. besluit is herbenoemd tot
burgemeester van Oostkapelle jhr W. Z.
van Teijlingen.
Middelburg. Een rijdende ten
toonstelling. Gisteren tegen den
avond arriveerde alhier op de Markt de
groote reisauto van den A.N.W.B., toe
ristenbond voor Nederland, waarin op
zeer practische wijze een geheele tentoon
stelling van kaarten, boekwerken enz.,
uitgegeven en verkrijgbaar gesteld door
den Bond, geboTgen is. In een minimum
van tijd kunnen de zware platte koffers
op passende schragen worden uitgereden.
Dit alles is vlug met een keurige tent over
dekt en een tentoonstellingsstand is ge
reed. Een en ander trok veel belangstel
ling en moet als een goede propaganda
voor dezen Bond worden aangemerkt.
