Ho. 274
Dinsdag 23 Anpstns 1932
Dagblad voor de Provincie Zeeland
ga:?- VAN MELLE'S KOEK, OVERAL VERKRIJGBAAR!
Buitenland
FEUILLETON.
JOAN CARISBR0KE
Belangrijkste Nieuws.
Dlnoteax-HooftbreAactaii!
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Oom.
ToL: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. <4455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG-
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franc» per pas?, f3-
Losse nummersf 0.05
Prijs der AdvertentiBn;
14 regels 11.20, elke regel meer 30 ct.
Bi] abonnement belangrijke korting.
Beschutte en onbeschutte bedrijven.
Er wordt dikwijls een tegenstelling ge
maakt tusschen de beschutte en on
beschutte bedrijven. De beschutte bedrij
ven kunnen loon en prijs op een booger
peil houden, omdat zij geen internationale
concurrentie hebben te vreezen. Daarente
gen zijn loonen en prijzen in de onbe
schutte bedrijven geheel van de inter
nationale markt afhankelijk.
Deze tegenstelling zou er toe.moeten
leiden, dat het loonpeil in de onbeschutte
bedrijven meer is gedaald dan in de be
schutte.
Is dat het geval?
Het antwoord is niet zoo eenvoudig,
omdat de verlagingspercentagea in het
zelfde bedrijf op verschillende plaatsen
nog al uiteenloopen.
Maar onze algemeene indruk is toch
wel, schrijft dr v. Rhijn in de Nederlan
der, dat de loonsverlagingen in de on
beschutte bedrijven vrij wat grooter zij».
Men vergelijke maar de volgende cijfers:
Beschutte bedrijven. Loonsverlaging.
Meubelmakers en behangers-
bedrijf 24 °/o
Dameskleedingbedrijf 25
Grafisch bedrijf 25 °/o
Verwarmingsindustrie 36
Heerenkleedingbedrijf 46
Friesche Bouwbedrijf 56
Ondern. van voedings- en genot
middelen 510
Onbeschutte bedrijven
Textielbedrijf
Metaalindustrie
Havenbedrijf
Reeedersbedrijf
Mijnbedrijf
Loonsverlaging
5 °/o
5—15 °/o
7 °/o
9 °/o
10 °/o
Landbouw (Oost-Graningen) 1012,5 °/o
Tuinbouw (Westland) 15 °/o
Bloembollenbedrijf 19 °/o
De arbeidersbeweging zal goed doen
zich van deze cijfers rekenschap te ge
ven, voegt dr v. Rhijn hieraan toe.
Het aantal arbeiders in de beschutte
en de onbeschutte bedrijven is ongeveer
even groot.
Het mag toch nooit zoover komen, dat
de eene helft baar levenspeil handhaaft
ten koste van de andere helft.
Het gevaar, dat de ontwikkeling in die
richting gaat, is aanwezig.
De vlucht van prof. Piccard.
Vroeger dan verwacht was, is Ir Co-
syns, de helper van prof. Piccard, te
Brussel teruggekeerd. Een speciaal vlieg
tuig bracht hem Zaterdag in den record
tijd van 1 uur 45 van Zürich naar
Brussel.
Toen het vliegtuig stilstond, werd een
ovatie gebracht aan den jongen ingenieur.
Hij droeg nog het sportpak en de Baski-
sche baret, die hij bij de opstijging had
gedragen en maakte den indruk van een
beschroomden, opgeschoten man te zijn.
Nadat hij zijn moeder sterk in de ar
men had gedrukt en verscheidene toege-
dooï
EMMA JANE WORBOLSE.
(Vrij naar het Engelsch.)
2) -o-
Maar wilden de denkbeelden dien dag
niet komen had het gure weer den an
ders zoo snel vlietenden stroom van ge
dachten doen stremmen? Of was er iets
gebeurd, dat zijn gewone gelijkmoedig
heid op de vlucht had gejaagd, het geeste
lijk evenwicht had verstoord, zoo noodig
voor de weloverdachte, goed samengestel
de preeken, die men altijd van dominee
Carisbroke te hooren kreeg?
Hij zat met gefronste wenkbrauwen
met zijn pen te spelen, doopte haar nu
eens in den inktpot, om haar zonder er
een woord mee te schrijven, weer te laten
opdrogen, dan weer knabbelde hij er op
als een hongerige muis, toen er zacht op
de deur geklopt werd en binnenstapte een
dame van onbepaalden leeftijd, heel een
voudig gekleed en uiterst bedaard in haar
bewegingen. Ze geleek dusdanig op den
predikant, dat een vreemdeling, die ze
naast elkaar zag staan, geen oogenblik
zou getwijfeld hebben, welke familie-ver
wantschap er tusschen hen bestond.
stoken handen had gedrukt, wilde hij wel,
op verzoek van prof. Willems, de journa
listen uog even te woord staan. Zijn re
laas is zoo eenvoudig, dat het er naar uit
ziet, alsof hij met prof. Piccard de ge
woonste zaak van de wereld had vol
bracht.
Op de vraag, wat er nu eigenlijk van
aan was wat betreft het breken van toe
stellen bij de landing, die met een vrij har
den schok gepaard ging, antwoordde Ir
Gosyns, dat slechts eenige ondergeschikte
wetenschappelijke toestellen, zooals de
thermometer en zoo meer gebroken zijn.
Alle waarnemingen werden zorgvuldig
opgeteekend en dienen thans zoo spoedig
mogelijk bestudeerd.
Wat den tocht zelf betreft, verhaalde
Ir Gosyns nog, dat daarboven de koude
uiterst streng was. Toen 15 gr. beneden
het vriespunt werd geregistreerd, moesten
de toestellen met veel zorg behandeld wor
den. Deze maal werkte de veiligheidsklep,
waarvan bet dalen afhankelijk was, voor
treffelijk, maar er moest met omzichtig
heid gemanoeuvreerd worden. De radio
verbinding liet geen enkele maal te wen-
scben over. Met het vliegveld van Duben-
dorf werd bestendig contact onderhou
den.
Op de vraag, of hij verdere plannen
bad, om de stratosfeer te verkennen, ant
woordde Ir Gosyns, dat bij steeds bereid
zou zijn, om opnieuw zijn hulp te ver-
leenen, indien een nieuwe opstijging noo
dig zou blijken.
Na Ottawa.
Volgens de op de rijksconferentie geslo
ten overeenkomsten mogen producten van
bet Britsche rijk die thans onbelast zijn,
ook na 15 November a.s. vrij in Engeland
worden ingevoerd met enkele uitzonderin
gen.
De Engelsche regeering heeft zich voorts
verplicht het invoerrecht op zekere bui-
tenlandsche producten niet te verlagen,
zonder de dominions te raadplegen.
De Britsche regeering beeft zich ver
bonden de volgende invoerrechten te hef
fen: op buitenlandsch graan twee shilling
per quarter (12.7 kilogram), op buiten-
landsche boter 15 shillings per hundred
weight, op buitenlandsche kaas 15 pro
cent van de waarde, op koper twee pence
per pond.
Aan den anderen kant heeft Canada
een lijst opgesteld van 220 artikelen voor
den invoer waarvan aan Engeland prefe-
rentieele voorwaarden worden toegekend.
Drie Oceaan vluchten.
De volgende vliegers zullen vandaag
starten voor een Oceaan vluchtWilliam
Ulbrich, miss Edna Newcomer, dr Pis-
culli met bestemming voor Rome, alle drie
in den eendekker „American Nurse".
Miss Newcomer zal een parachute
sprong (voor het eerst van haar leven)
boven Florence ondernemen.
VervolgensSolberg (Noorwegen) die
Petersen vergezelt en in 36 uren tracht tot
Oslo te komen.
Tenslotte Hutchinson met de leden van
zijn familie in het toestel „Flying Family"
bestemming Edinburgh.
„Wel Jane?" En de gouden pen, die
hij juist weer had ingedoopt, viel op het
open blad van het in kostbaar leer gebon
den Grieksch testamentje. Een uitroep van
ergernis ontsnapte den leeraar, ja, nau
welijks hield hij een ruw woord terug,
toen hij een stuk vloeipapier greep en het
zoo onhandig gebruikte, dat hij het
kwaad nog erger maakte, inplaats van
het te verbeteren. En eerst, toen het onge
luk zoo goed mogelijk hersteld was en hij
in velerlei bewoordingen zijn spijt over 't
voorgevallene had te kennen gegeven, her
haalde hij zijn vraag „Wel Jane?"
„Het is achter den rug, en het is een
klein meisje."
„Bah!" riep de dominee uit, die hoe
langer hoe meer uit zijn humeur raakte
en het gevoel had, of hij zeer onbillijk
behandeld werd. En hij wendde zich tot
zijn zuster met een gelaat, zoo streng,
alsof zij op de een of andere manier ver
antwoordelijk was, dat het ongelukkige
kindje, dat door niemand gewenscht werd,
zelfs niet door zijn eigen vader en moeder,
nu bovendien nog een meisje bleek te zijn.
„Het is meer dan ongelukkig", hervatte
de dominee, toen juffrouw Carisbroke
geen antwoord gaf, maar er uit zag, alsof
ze zich schaamde over haar broer.
Ze was een stijve, oude dame en de uit
roep, dien haar broer zoo juist ontsnapte,
was een predikant zoo geheel en al on
waardig, zoo vulgair! En hij had het met
Een proces tegen negen nazi's.
Voor een speciale rechtbank te Beuthen
werd gisteren de behandeling gesloten
van het proces tegen een negental be
klaagden, leden van de S. A., verdacht
van moord en het toebrengen van zwaar
lichamelijk letsel op de gebroeders Pietr-
zuch te Potenta in Duitsch Opper-Silezië.
's Middags werd de uitspraak bekend ge
maakt. De president van de speciale
rechtbank las het volgende vonnis voor:
De bekl. Kottisch, Wolnitza, Müller en
Graupner werden wegens politieken dood
slag en het toebrengen van zwaar
lichamelijk letsel ter dood veroordeeld.
Bovendien werden de beklaagden Kot
tisch, Müller en Graupner ieder veroor
deeld tot twee jaar en de beklaagde Wol
nitza tot 1 jaar tuchthuisstraf.
Beklaagde Lachmann werd als aan
stichter ter dood veroordeeld, terwijl hem
alle burgerrechten werden ontnomen.
De beklaagde Hoppe werd wegens mede
plichtigheid tot twee jaar tuchthuisstraf
veroordeeld.
Ten slotte werden de beklaagden No-
wak, Hadamik en Czaja vrijgesproken.
Terwijl het bij de voorlezing van het
vonnis en van de toelichting tot geen
interrupties of andere incidenten in de
rechtzaal kwam, speelden zich onmiddel
lijk na afloop van het proces opgewonden
tooneelen af, die zich van de gerechtszaal
uit tot de straten in de omgeving uit
breidden.
Betoogende nationaal-socialisten wer
den door de Schupo, die van stalen hel
men en karabijnen voorzien was, terug
gedreven. De nationaal-socialisten strekten
gebalde vuisten tegen het gerechtshof uit.
Op straat schoolden de nationaal-socia
listen samen tot een grooteren troep.
Het Kaiser Franz Joseph-plein, dat voor
het gerechtsgebouw gelegen is, moest door
de Schupo ontruimd worden. De zijstraten
werden afgezet en de betoogers terug
gedreven.
Tegen zes uur was, volgens een nader
bericht, de rust hersteld. De politie had
de menschenmenigte bijna geheel ver
strooid.
Na den aftocht van de nationaal-socia
listen namen de samenscholingen voor
het gerechtsgebouw weder toe. Het ge
bouw is door sterke posten afgezet.
Alle Joodsche zaken in de stad zijn
gesloten en hebben de rolluiken naar be
neden gelaten.
De Pruisische regeering ero de openbare
zedelijkheid.
De gevolmachtigde van den Rijkscom
missaris voor Pruisen Dr Bracht heeft
een circulaire gericht aan alle politie-auto-
riteiten over de handhaving van de open
bare zedelijkheid in schouwburgen en
restaurants en tegen de uitwassen van
het badleven.
In het rondschrijven van Dr Bracht aan
alle politie-autoriteiten wordt gezegd, dat
er voor gewaakt moet worden, dat bij
vertooningen in schouwburgen, variété's,
café's e.d. artistieke doeleinden niet wor
den nagejaagd ten koste van de door de
openbare zedelijkheid geboden ingetogen
heid bij de ontblooting van het mensche-
lijk lichaam. In het bijzonder moeten
echter die vertooningen verboden worden,
die slechts schijnbaar artistieke doelein
den nastreven en in werkelijkheid slechts
erotische. Daarom moeten alle naakt-
voorstellingen verboden worden.
Verboden wordt verder, slechts in een
badpak openbare café's te bezoeken, ten
zij deze slechts van het badstrand of uit
badinrichtingen toegankelijk zijn. Ver
boden worden o.a. ook schoonheidswed
strijden in badcostuum e.d.
Uit een ander rondschrijven, met be
trekking tot het baden, blijkt, dat de Prui
sische regeering in het belang van de
verbetering van de volksgezondheid het
streven naar zon, lucht en water van
harte toejuicht, maar zich keert tegen de
ontaarding, die hier en daar optreedt
Daarom wordt het in het openhaar naakt
baden of in aanstootelijk badcostuum ver
boden. In en bij het water moet alles na
gelaten worden, dat in zedelijk opzicht
ergernis wekken kan. De verordening
geldt voor alle manieren van baden, ook
voor luchtbaden.
Het loonconflict in Engeland.
Volgens een bericht van Reuter uit
Manchester wijst alles er op, dat de sta
king der wevers in Lancashire Zaterdag
zal uitbreken. De arbeiders meenen, dat,
indien zij eenige loonsverlaging aanvaar
den, dit geen goed zal doen aan de in
dustrie en dat de werkgevers over een
jaar een nieuwe loonsverlaging zullen
voorstellen.
Vertegenwoordigers van beide partijen
in het conflict van Lancashire zijn uit-
genoodigd om Woensdag te confereeren
om de mogelijkheid te overwegen om
de onderhandelingen te hervatten.
De burgerlijke ongehoorzaamheid In
Britsch-lndië.
Het wekelijksch rapport omtrent de
burgerlijke ongehoorzaamheidsbeweging
in Indië vermeldt, dat in de Vereenigde
Provincies nog steeds treinen worden
aangehouden door Congresvrijwilligers,
terwijl telegraafdraden worden doorgesne
den. Enkele plaatselijke politieke leiders
wisten door hun optreden nieuwe activi
teit te ontwikkelen.
Hoe men in Spanje straft.
Volgens een bericht uit Madrid zal het
stoomschip „Espana V" dezer dagen 300
monarchisten naar Afrika overbrengen,
die zich schuldig hebben gemaakt aan
deelneming aan den jongsten opstand.
Onder de gedeporteerden bevinden zich
niet minder dan 92 personen vein adel.
Het is nog niet zeker, of de monarchis-
Binnenland.
De feesten te Middelburg.
Een auto rijdt te De Bilt op een militaire
colonne in.
De financieele toestand van Vlissingen.
Buitenland.
Onweer in verschillende landen.
Bestrijding der onzedelijkheid in Pruisen.
Opstand in Brazilië.
ten naar Kaap Juba of naar Bata in
Spaansch Guinea zullen worden gebracht.
Iedere gedeporteerde moet zijn reis zelf
betalen.
De wet, volgens welke de goederen van
deelnemers aan den opstand door den
staat in beslag genomen worden, wordt
scherp toegepast.
Het schijnt alsof de regeering met be
hulp van deze in beslagnemingen de agra
rische hervormingen wil doorvoeren. Het
groot grondbezit, vooral dat van den
adel, zal geparcelleerd worden.
De hertog van Medina Celi, die gearres
teerd is, omdat hij duizend peseta's heeft
geschonken als bijdrage in de kosten van
organisatie van den opstand, moet 80.000
H.A. land bezitten. Ook dit bezit is ge-
confiskeerd.
De aardbeving in Natsjitsjewan.
Uit Natsjitsjewan wordt gemeld, dat tot
nog toe 148 slachtoffers van de aardbe
ving in het gebied zijn geborgen, zoodat
de omvang van de ramp grooter is dan
men aanvankelijk dacht. Het opruimings-
werk is nog niet geëindigd. De materieele
schade wordt geschat op anderhalf mil-
lioen roebel.
Korte berichten.
i Boven het gebied van de Elbe heb
ben hevige onweders gewoed, die van ha
gelslag en zware regenbuien vergezeld
gingen. Op vele plaatsen is belangrijke
schade aangericht.
Te Hamburg werden 60 boomen ont
worteld, verscheidene daken afgerukt en
vele ruiten ingedrukt. Op enkele plaatsen
ontstond brand door bet inslaan van den
bliksem.
Van de 16.000 man autobuspersoneel
te Londen hebben zich 12.000 tegen ver
mindering van de salarissen uitgesproken.
Het is niet waarschijnlijk, dat reeds dade
lijk een staking het gevolg zal zijn, want
heden worden tusschen werkgevers en
werknemers onderhandelingen geopend.
Te Vaxholm bij Stockholm is Zater
dag de verkooping begonnen van de villa's
van Kreuger. Een groot aantal belang
stellenden was hierbij aanwezig. Voor het
bekende buitenverblijf Aengsholmen en
twee kleinere villa's werd tezamen slechts
Ingezonden Mededeeling.
zoo'n nadruk gezegd, dat het waarschijn
lijk als synoniem bedoeld was voor iets
nog veel vulgairders, een predikant nog
meer onwaardig. „Het is al erg genoeg,
weer een kinderkamer te moeten inrich
ten! Het is al ergerlijk genoeg, dat we op
onzen leeftijd en na al die jaren nog op
die manier lastig gevallen worden! Maar
ik zou het geduldig hebben kunnen dra
gen, als bet nu tenminste maar een jon
gen geweest was! Voor een jongen is al
tijd nog wel een plaatsje te vingen. Als hij
zoo een jaar of zestien, zeventien is, is bij
wel in staat zijn eigen boterham te verdie
nen, als hij ten minste iets waard is; of
schoon noch de jongens, noch de meisjes
van tegenwoordig zijn, wat ze in onzen
tijd waren, Jane. Maar een meisje, 1
alweer een meisje! een zesde dochter! Als-
ik niet meer dan mijn portie had, toen
twaalf jaar geleden die zwakke, kleine
Susie stierf".
„Het komt me zoo voor, dat je bezig
bent, je tegen de Voorzienigheid te ver
zetten", zei juffrouw Carisbroke rustig.
„God bad er ongetwijfeld een goede be
doeling mee, toen Hij je dit kind zond en
je bent verplicht het een vaderlijk wel
kom te geven. En wat het geslacht aan
gaat, het is maar goed, dat het een meis
je is. Jongens, zooals ik maar al te goed
weet, kosten handen vol met geld voor ze
ook maar in staat zijn een droge boter
ham te verdienen, en gewoonlijk zijn ze
daar lang niet mee tevreden. Denk er
maar eens aan, wat je zelf gekost hebt. Ik
ben nog lang niet vergeten, hoe Annie en
ik ons moesten bekrimpen om jou schul
den te Oxford te betalen; hoe wij melk en
water en slappe thee dronken, dat jij wijn
zou kunnen schenken aan je vrienden, hoe
wij door het slijk en het stof wandelden
en ons zelfs een rit op de omnibus ontzeg
den, dat jou rekeningen voor het huren
van paarden niet onbetaald weggestuurd
behoefden te worden; hoe wij goedkoope
japonnetjes droegen en alle ultverkoopen
afliepen, dat jij altijd 's morgens, 's mid
dags en 's-avonds gekleed zou kunnen
verschijnen als een heer! En we deden de
wasch thuis en dat is wel een van de
ergste dingen, waartoe een zich zelf res-
pecteerende familie kan vervallen om
geld over te sparen, dat jij.
„In vredes naam, houdt op, Jane! Je
kunt moeilijk veronderstellen, dat het me
eenig belang kan inboezemen, of jullie
vijf en dertig jaar geleden slecht gekleed
gingen; en wat voor bezuinigingen en ver
velende
Maar onbewogen ging Jane verder: „En
toen we die afschuwelijke rekeningen van
jou tot de laatste penning toe betaald had
den, begon Ralp zijn loopbaan en deed al
zijn best om jou edel voorbeeld zoo goed
mogelijk te volgen; en nu schijnt je eigen,
eenige zoon zijn vader en oom nog de
loef af te willen steken in dwaze ver
kwisting. Heusch, alle vijf ;d'e meisjes
samen, om van dat arme bundeltje mensch
boven nog maar eens niet te spreken, kos
ten minder dan mijnheer Frank alleen".
De dominé kreunde; zijn zuster had
een zeer teer punt aangeraakt. Zijn
zoon, zijn eenige zoon, veroorzaakte hem
heel wat zorg. Hij studeerde in Oxford
in de theologie; en de zeer ruime toelage,
die zijn vader hem met eenige moeite had
kunnen toestaan, was als sneeuw voor de
zon versmolten. Het was voor hem ge
weest een zakgeldje, waaruit hij diners
en dergelijke kon betalen, als boottochtjes,
fooien aan bedienden, de aankoop van
kunstvoorwerpen, want hij had de artis
tieke smaak van zijn vader geëerfd, zoo
dat, toen hij na zijn eerste vacantie naar
college terugkeerde en op zijn tafel een
heele stapel rekeningen vond van allerlei
leveranciers, er letterlijk niets meer in
zijn beurs was om ze te betalen. En nu
was de onvoorzichtige jonge man er bo
vendien nog in geslaagd in de klauwen
te vallen van geldschieters, en zijn schul
den waren gTooter en talrijker dan ooit.
Werkelijk, de predikant kon niet veel
zeggen, in wat zijn zuster hem verweet.
(Wordt vervolgd.)