No. 26$
46e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Buitenland.
Uit de Provincie
Belangrijkste Nieuws.
SCf VAN MELLE'S KOEK, GEZOND EN LEKKER!
Binnenland.
Bureau: Lange Vorstetraat 70, Goei.
TeLi Redactie en Administratie No, 11,
Postrekening No. 44(59.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA,
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P- DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
VERSQHIJNT ELKEN WERKDAG,
Pes 3 3>a«edgK, fsaae? nes p?f,.
Losse nummers 10.03
Prijs der Advertentien;
1—4 regels fl.20, elke regel meer 30 ct
Bi] abonnement belangrijke korting.
Bedrijfstelling in den landbouw.
In 1930 vond een bedrijfstelling bij den
landbouw plaats.
Uiteraard eischt de bewerking van de
uitgebreide gegevens dezer enquête veel
tijd en volledige publicatie vond nog niet
plaats.
Wel werden in de Staatscourant van 3
en 4 Juni 1932 enkele voorloopige uitkom
sten gepubliceerd, die ons een indruk ge
ven van den gang der ontwikkeling.
Zij toonen, dat de laatste tien jaren
geen .schokkende veranderingen intraden.
Met betrekking tot de agrarische be
drijf sgrootte neemt Nederland, zoo con
cludeert de „Stand.", een gunstige posi
tie in.
Het klein- en middenbedrijf is bij ons
overheerschend. Bedroeg in 1910 de ge
middelde grootte van een boerderij 11.66
H.A., in 1921 was het 10.80 H.A., volgens
de laatste bedrijfstelling van 1930 moet zij
worden gesteld op 10.99 H.A. Een soepele
opklimming en schakeering kenmerkt on
zen landbouw. Bij ons geen almachtig
overheerschend grootbedrijf, geen alge
meen versplinterend kleinbedrijf, maar
een gelukkige opklimming van klein-,
midden- en grootbedrijf.
De publicatie in de Staatscourant leert,
dat ten onzent uiterst zwak vertegen
woordigd is bet grootbedrijf. Hadden in
1921 nog 250 landgebruikers van 100
H.A. en meer 2.11 pot. van den bodem in
bebouwing, in 1930 is dit geslonken tot
195 gebruikers met 1.56 pet. Ook in de
klasse van 50100 H.A. is achteruitgang
te constateeren: het getal landgebruikers
ging van 2646 tot 2456 terug, terwijl bet
percentage van 8.20 tot 7.19 daalde.
Wat betreft de groep van 2050 H.A.
steeg het aantal landgebruikers van
22.692 in 1921 tot 24.092 in 1930, maar
het percentage van bet geëxploiteerde
land liep van 34.01 tot 33.03 terug. De
meest beteekenende stijging valt in de
groepen van 1020 en 5 tot 10 H.A.
Over het algemeen toont de laatste be
drijfstelling geen ingrijpende wijzigingen
in de structuur van onzen landbouw. De
positie van bet grootbedrijf werd nog iets
verzwakt, en al dreigt nog niet het gevaar
van versnippering van den Nederland-
scben bodem, toch is versterkt de waar
schuwing om te werken voor bet behoud
van groot- en middenbedrijf, die met hun
grootere kapitaalkracht en meer ontwik
kelde techniek soms een voorbeeld kun
nen stellen.
Hitler wil dictator van Duitschland
worden.
De Berlijnsche correspondent van het
Hbld. meldt nog over het dramatisch ver-
loopen bezoek van Hitier aan Von Schlei
cher, Von Papen en Von Hindenburg het
volgende:
De drie adellijke heeren hebben den'
ex-huisschildersleerling nul op het request
gegeven, maar achteraf blijkt, dat Adolf
Hitler, sinds weinige maanden Duitsch
staatsburger, letterlijk had verlangd, dat
de heeren in de Wilhelmstrasse hem
„eenzelfde machtspositie zou
den inruimen als die, welke
Mussolini zich onmiddellijk
na den marsch naar Rome had
aangematig d".
Mussolini werd, toen zijn partijgenooten
Rome binnentrokken, niet alleen minis
ter-president, maar ook dictator. Musso
lini's leger werd als gewapende macht
naast de gewone troepenmacht erkend en
in het staatsverband ingelijfd.
Als men deze bijzonderheid kent, vraagt
men zich verbaasd af, waar de heer Hitier
en zijn staf den moed vandaan haalden
den ouden veldmaarschalk met zulk een
eisch te komen lastig vallen. Men moet
er te meer verbaasd over zijn, nu bekend
is geworden, dat Hitier den rijkspresident
vóór de verkiezingen van 31 Juli zijn
eerewoord had gegeven een door den heer
von Hindenburg te benoemen nationaal
kabinet te zullen steunen.
Wat de nat.-socialisten nu willen be
reiken is vooralsnog niet erg duidelijk.
Waar zij nu op aansturen al evenmin.
Men weet nu alleen, dat Hitier de vol
ledige dictatuur voor zijn partij heeft
verlangd, dus ongeveer dezelfde machts
positie als Mussolini in Italië en Stalin
in Moskou. Zooiets ware met de Duitsche
grondwet onvereenigbaar zoolang de nal-
socialistische partij niet 51 pet van de
kiezers achter zich heeft
Hevige malaria-epidemie in Zuid-Afrika.
Ongeveer drie jaar geleden begon de
malaria zich voor de eerste maal te ver
breiden in Zoeloeland. De regeering zond
onmiddellijk deskundigen naar de geteis
terde gebieden, die door het uitdeelen
van kinine en door volledige verdelging
van de muskieten de plaag moesten be
strijden. Deze maatregelen konden echter
niet voorkomen, dat de epidemie zich
steeds meer uitbreidde.
Langs de geheele kuststreek van Natal
zijn de hospitalen overvol. Honderden
blanken en duizenden negers zijn reeds
het slachtoffer geworden van deze ge
vreesde ziekte.
Het meerendeel der heidensche negers
weigert halsstarrig, om de kinine in te
nemen, die door de regeering verstrekt
wordt, en derhalve sterven de inlanders
bij tientallen. Veel dorpen zijn reeds totaal
ontvolkt.
Toen de regeering met chemische mid
delen trachtte de waterbronnen te ont
smetten, werd door de inboorlingen be
weerd, dat de regeering het water ver
giftigde....
Aardbeving geregistreerd.
Te Wellington (Eng.) is een aardbeving
geregistreerd, waarvan het centrum op
ongeveer duizend mijlen ten Noord-Oos
ten van Wellington moet liggen.
De aardbeving begon om half negen
en werd gedurende twintig minuten waar
genomen. De bevingen duurden anderhalt
uur. Zij werden eveneens waargenomen
te Chatham en Canterbury.
Prof. Piccard stijgt niet op.
We hebben reeds gemeld, dat Prof. Pic
card er geen kans toe ziet, met zijn twee
den tocht naar de stratosfeer vóór Woens
dag een begin te maken. Daar echter zijn
assistent, Ir. Kipfer, 17 dezer naar Brus
sel moet terugkeeren en Prof. Piccard niet
zonder hem naar hooger sferen wil ver
trekken, beteekent de gisteren gegeven me-
dedeeling, dat de tweede vlucht naar de
stratosfeer voor onbepaalden tijd van het
programma moet worden afgevoerd.
Omtrent de omstandigheden, die tot het
herhaaldelijk uitstellen van den tocht heb
ben geleid, weet de „Neue Freie Presse"
nog te vertellen, dat bet opstijgen vertra
ging heeft moeten ondervinden, daar bet
ionisatie-toestel in den gondel lek was ge
raakt. Vrijdag heeft men bet defect ge
vonden en hersteld. Maar toen was bet
weder inmiddels ongeschikt geworden om
op te stijgen.
Hitte in Berlijn.
Ook te Berlijn heerscht groote hitte.
Zondag bedroeg de temperatuur 34 gra
den in de schaduw, waarmede dit jaar 'n
record is bereikt. Gistermiddag 2 uur was
de temperatuur reeds tot 33 graden opge-
loopen. Reeds beeft de hitte twee slacht
offers geëischt. Een man en een vrouw
vielen op straat bewusteloos neer. De
vrouw werd in ernstigen toestand naar bet
ziekenhuis overgebracht, terwijl de man,
die 64 jaar oud was, is gestorven.
Overal waar maar een plekje schaduw
was, hadden de Berlijners zich verzameld
om de hitte te ontvluchten. De verkeers
middelen hebben' Zondag een record aan
tal personen vervoerd. De spoorwegen
vervoerden meer dan 1.5 millioen Berlij
ners, die buiten de muren van de wereld
stad verkwikking en herademing zochten.
De trams vervoerden 1.3 millioen passa
giers, de ondergrond bracht bet tot onge
veer een half millioen, terwijl de auto
bussen met ruim 350.000 betalende passa
giers de rij sloten.
Hoeveel auto's zijn er in de wereld?
Een Amerikaansche statistiek telt 29.3
millioen personen-, 5.6 millioen vracht
wagens en 352.000 autobussen. De wereld
inventaris is met circa 1.5 procent of
500.000 stuks teruggeloopen. Van alle
landen kon alleen het rijke Frankrijk
zijn aantal van 253.000 tot 1.713.000 ver-
hoogen en daarmede Engeland overvleu
gelen. Duitschland's cijfer liep tot 672.000
terug. In Duitschland werden ten gevolge
van de crisis 10 procent, in andere lan
den 30 pet. uit het verkeer genomen.
Zelfs op het eiland Spitsbergen wordt één
vrachtauto gevonden. Zóó nauwkeurig is
de Amerikaansche statistiekl
Dreigende staking in de Engelsche
spinnijverheid.
Het Centrale Bureau van de Textiel
federatie in de noordelijke graafschappen
heeft besloten, dat als er voor 20 dezer
geen verandering in den toestand komt,
het aan de bij de federatie aangesloten
arbeiders in de spinnerijen (met uitzon
dering van de katoenspinnerijen) zal aan
raden, op 28 dezer den arbeid te staken.
In dat geval zou een kwart millioen ar
beiders het werk neerleggen.
Korte Berichten.
Van officieel© Gbineescbe zijde ver
luidt, dat het aantal der door boog water
en cholera opa bet leven gekomen personen
gedurende de laatste twee dagen gestegen
is tot ongeveer 35.000.
In het industriepaleis der vroegere
Wembley-tentoonstelling, waarin thans 'n
meubelzaak is gevestigd, is een geweldige
brand uitgebroken. De aangerichte schade
is zeer groot. 150 employó's, onder wie
een 50-tal vrouwen, hadden nog juist den
tijd om zich te redden.
De oogst in Litauen is door onop
houdelijke regens voor gemiddeld 50 pet.
verwoest; in sommige deelen van het
land is zelfs 90 pet. van den oogst ver
loren. Het gevolg hiervan is, dat de graan
prijzen in de laatste dagen sterk zijn
gestegen.
Incassobank aan den Goudschen Singel te
Rotterdam?
Zoo ja, beeft de minister dan ook ge
lezen, dat de president van genoemd ge
rechtshof den verdachte in deze zaak toe
gevoegd beeft: „Nu sta je bier, alsof je
geen tien kunt tellen, je moest je schamen,
je hebt je heele leven bedorven. Je lijkt
wel gek, of liever was je dat maar. Dat
zou beter voor je zijn". En even later: „Je
bent een domme lummel"?
Is de minister niet van meening, dat
het beter ware geweest, wanneer de tus-
scben aanhalingsteekens geplaatste woor
den, als ze werkelijk gesproken zijn, ach
terwege waren gebleven, omdat zij onnoo-
dig grievend zijn voor den verdachte?
En als de minister deze meening is toe
gedaan, wil zijn excellentie dan een wenk
in die richting geven?
Tengevolge van de uitvoering van
herstellingswerken is de Postbrug over
Binnenland.
De uitvoering der crisis-vaikenswet.
Buitenland.
Hitte en onweer in het buitenland.
De dictatorsbevlieging van Hitier.
Malaria in Zuid-Afrika.
van Waveran te Haamstede, en als zijn
plaatsvervangers a. H. Toledo te Haam
stede, en b. P. L. Krepel te Bruinisse
B. T h o 1 e n 1. J. L. Groenewege te
St. Maartensdijk, en als zijn plaatsver
vangers a. A. Wisse te Anna, Jacoba-
polder, en b. L. J. van Nieuwenhuyzen te
St. Philipsland 2. W. L. Klompe te Tho-
len, en als zijn plaatsvervangers a. Abr.
van der Slikke, te Stavenisse, en b. J. A.
Stols, te St. Philipsland
Ingezonden mededeelingen.
Boven Midden-Mecklenburg heeft
Zondagnacht een hevig onweer gewoed.
Door den bliksem geraakten verscheidene
gebouwen in brand en een aantal schuren
met den pas bin n engehaalden oogst,
brandden af, terwijl ook in de stallen
verscheidene stuks vee omkwamen.
De regeeringscommissie voor het
Saargebied heeft, ondanks het protest der
bevolking, besloten de belastingen te ver-
hoogen. Er ontbreken 60 millioen om de
begrooting sluitend te maken. De verhoo
gingen moeten 54 millioen opbrengen.
Het Nederlandsch-Belgische verdrag
inzake wederkeeringe toepassing van
verzeker i ngswetgev i n g.
Op de schriftelijke vragen van den
heer Kupers betreffende het tijdstip van
indiening van bet wetsontwerp tot goed
keuring van bet Nederlandsch-Belgisch
verdrag inzake de wederkeerige toepas
sing van de invaliditeits- en ouderdoms-
verzekering hebben de ministers van bui-
tenlandsche zaken en van oeconomiscbe
zaken en arbeid geantwoord
Het Belgische wetsontwerp tot goed
keuring van bet verdrag betreffende we
derkeerige toepassing van de invalidi
teits- en ouderdoms-verzekering, is 23
Juni j.l. in de Kamer van Volksvertegen
woordigers aangenomen en is thans aan
bangig bij den Senaat.
Aan de gedane toezegging is, voor zoo
veel mogelijk bleek, voldaan en het wets
ontwerp is 16 Juli j.l. aan de Tweede
Kamer der Staten-Generaai aangeboden.
De uitvoering van de crisisvarkenswet.
De Nederlandsche Varkens-Centrale
deelt mede, dat zij maatregelen beeft ge
nomen waardoor de prijs der varkens
langzaam aan dichter bij den kostprijs
zal komen.
Zij beeft den „richtprijs" voor export-
varkens, welke van Donderdag 18 Augus
tus af zullen worden geslacht, vastgesteld
op 15 cent per pond, levend gewicht.
Men heeft dezen prijs op dit peil vast
gesteld, met de bedoeling om te zien, boe
de handel hierop reageeren zal, doch de
Nederlandsche Varkenscentrale hoopt,
dat zij zeer spoedig een hoageren richt
prijs zal kunnen vaststellen.
Reorganisatie bij het Departement van
Defensie.
Door reorganisatie bij het Departement
van Defensie zullen met ingang van 1 Jan.
a.s. een 20-tal hoogere en lagere ambte
naren afvloeien met toekenning van
wachtgeld en een 2-tal worden gepensi-
onneerd wegens het bereiken van den 65-
jarigen leeftijd.
De behandeling van een strafzaak voor
het Gerechtshof te 's-Gravenhage.
Het Eerste Kamerlid Hermans, beeft
tot den minister van Justitie de volgende
schriftelijke vragen gericht:
Heeft de minister kennis genomen van
bet verslag eener zitting van het gerechts
hof te 's-Gravenhage, waarin, in hooger
beroep, behandeld werd: De overval in de
het kanaal door Zuid-Beveland tijdelijk
voor het verkeer te land gesloten van
16 tot 20 dezer. Het verkeer wordt thans
voornamelijk geleid over de Schorebrug
en voor een klein deel over de Bonzij
brug bij Wemeldinge.
DE RADIODOKTER steeds en over
al te ontbieden. Thans lage afstandsta
rieven. J. M. Polderman, Goes, Tel. 129.
(Adv.)
i Men heeft te Hulst bet plan tegen
begin September een groot vliegfeest te
organiseeren.
De Hoenderloo-colleete welke verle
den week gehouden werd bracht op te
Zoutelande f 28.97 en te Westkapelle
f 38.03^.
Naar Zeeland. Voor leden der
Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer
en van de Algem. Reisvereeniging voor
Nederland wordt een 3-daagsche reis
naar Z.-Beveland en Walcheren georga
niseerd op 23, 24 en 25 Augustus a.s. per
autocar.
Het beginpunt is 's Gravenbage. Via
Rotterdam, Dordrecht, Bergen op Zoom
wordt eerst naar Yerseke gereden, waar
na een rondrit volgt over bet eiland met
als eindpunt Goes.
Dan komt Walcheren aan de beurt met
bezichtiging der steden Middelburg, Vlis-
singen, Veere en een rondrit door het
eiland. Ook staat op het programma be
zichtiging van het verlicht stadhuis en
den marktdag.
De terugreis gaat weer over Goes, via
Wouwsche Plantage, Breda, Dordrecht,
Rotterdam naar Den Haag terug.
Het dreigend conflict te
Aardenburg. In de Zaterdagavond te
Aardenburg gehouden vergadering van
landbouwers is besloten zich niet contrac
tueel aan een arbeidsloon te binden. De
landbouwers willen zelfstandig blijven in
bet bepalen van bet loonl
Dit besluit zal worden medegedeeld
aan den Rijksbemiddelaar en aan de ar
beidsorganisaties. Er zal dan verder wor
den afgewacht of deze laatste tot een sta
king zullen overgaan.
Onweer. In den nacht van Za-
dag op Zondag heeft boven Schouwen-
Duiveland een hevig onweer gewoed. Te
Zierikzee werd bet huis van den beer V-
in bet Vrije getroffen. Het bovenste deel
van den gevel werd eenigszins bescha
digd. De bewoners bekwamen geen letsel.
Te Brouwershaven sloeg de bliksem in
de telefoonleiding.
Ook Vrijdagmiddag is de bliksem op
verschillende plaatsen ingeslagen, o.a. in
bet electrisch net te Zierikzee, in een
stapel erwten te Haamstede, in een trans
formatorbuisje te Nieuwerkerk en in een
woning te Bruinisse.
Kamer van Crisispacht
zaken. Bij! Kon. Besluit van 5 Aug. zijn
benoemd tot deskundig bijzitter in de
kamer van crisispachtzaken van het kan
tongerecht te
A. Zierikzee: 1. H. C. van de
Zande, te Nieuwerkerk, en als zijn plaats
vervangers a. J. Padmos te Duivendijke,
en b. G. Gast te Brouwershaven2, J. A.
G. Goes: 1. W. Kakebeeke te Goes,
en als zijne plaatsvervangers a. G. P.
Vogelaar te Krabbendijke, en b. P. Rijk,
te Oudelande; 2. P. Scbeele de Putter, te
Biezelinge, en als zijne plaatsvervangers:
a. P. Boonman, te 'sHeer Arendskerke,
en b. P. Klaassen te Kats
D. Middelburg: 1. G. Franse, te
Kleverskerke, ,en als zijn plaatsvervan
gers: a. A. Aarnoutse, te Gapinge, en
b. mr. M. G. van der Minne, te Middel
burg '2. J. Bosselaar, te Aagtekerke, en
als zijn plaatsvervangersa. H. M. van
der Putte, te Ritthem, en b. L. Maas, te
Vrouwepolder
E. O O s t b u r g 1. A. I. Leenhouts,
te Retranchement, en als zijn plaatsver
vangers a. A. H. de Milliano, te Water
landkerkje, en b. P. de Bruine, te Oost
burg 2. J. M. Breijaert, te Sluis, en als
zijne plaatsvervangers.a. L. van Dijke,
te Groede en b. J. Ramondt, te Scboon-
dijke
F. Terneuzen: 1. Ja4 Weyns,
Spui, Axel, en als zijne plaatsvervangers,
a. Herm. Dieleman, te Hoek (Z.), en b.
B. G. Puylaert, te Sas van Gent; 2. Jan
Scbeele P.Jzn. te Terneuzen (Markt) en
als zijn plaatsvervangersa. A. de Mul,
te Zaamslag, en b. Jos. van Haelst, te
Zuiddorpa
G. Hulst: 1. L. van Waesberghe, te
Hulst, en als zijn plaatsvervangers a.
W. J. Anthonisse, te Hontenisse, en b. G.
Plasschaert, te Absdale; 2. A. E. Langen-
horst te Hulst, en als zijn plaatsvervan
gers a. Job. Scbeele, te Boschkapelle, en
b. P. J. Nijskens, te Terhole (Hontenisse).
Te Wassenaar is overleden de heer
J. F. Fokker, oud-inspecteur der dir. be
lastingen. Hij werd geboren op 1 Mei 1861
te Zuidzande (Zeeland). Op 1 November
1887 werd hij ontvanger te Veere, op 1
Mei 1891 adjunct-controleur en op 1 Juli
1893 controleur te Heerenveen, enz.
Kunstkring „Het Zuiden".
De kunstkring „Het Zuiden" te Vlissin-
gen opent morgen de derde tentoonstelling
in dit seizoen, en wel van werken van
verschillende Zeeuwsche schilders.
Middlburg, De aangekondigde
lo onsverlaging aan „The V i -
trite Works". Men schrijft ons:
Door de samenwerkende vakorganisa
ties is aan de Directie der „Vitrite
Works" bekend gemaakt, dat op een ma
nier als thans is geschied, geen loonsver
laging kan worden aanvaard. Echter zijn
de organisaties bereid de moeilijkbeden
van het bedrijf mede onder oogen te zien,
waarom zij voorstellen ter conferentie
deze zaken te bespreken.
Het is te hopen, dat de Directie zal ver
staan hoe in 1932 een loonsverlaging dient
aanbangig gemaakt te worden.
Goes. De oudste agent van politie, de
heer P. Zandee, heeft tegen 1 Oct. a.s.
ontslag aangevraagd. De beer Zandee
heeft 34 dienstjaren.
Tot diakones voor de wijkverpleging
in deze gemeente is benoemd zuster S. van
der Velden.
