No. 266
Zaterdag 13 Augustus 1932
46e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
8T VAN MELLE'S KOEK, OVERAL VERKRIJGBAAR!
Binnenland.
Dit nummer bestaat uit 3 bladen
rde, dat ze bij
e bedrag zou
escheurde in-
f 500 neertel-
biij genas; de
kwam er met
gens een ge-
et schitterend
zelfs een of-
die blind erx
tchtte het ten
achte zal zich
hebben voor
frouw met de
;aan. Spreker
ïog menschen
uwen kunnen
op als fakir,
ich dan tegen
liek bewonde-
leven bracht
■zegens verrno-
rerdachte boe-
m voor de na-
en 25 d.h.
oensdag door
mbergen voor
lordeeld tot 7
BELGISCH
van het Kon.
preekt dr H.
dsch-Belgische
dat nu het de
mor den duur
het zaak is
onder oogen
niet voor on-
te consequen-
worden over-
ingevolge arti-
Lunnen binden
eenige instel
lende rechten
van derde sta
lden doorhan-
at de omstan-
.unnen leiden,
og b.v. op de
odemproductie
moeten over-
n invoer van
te heffen,
rtoe niet zou
t voor onzen
andere tak-
ernstige con-
In dit verband
ing, dat in het
tusschen de
worden be-
nstandigheden,
den invoer te
le evenwel.dat
;n vastgesteld,
uitzonderings-
mnen zijn dan
3lde der inge-
'ende normale
oor noodig te
oogen worden
en van de toe-
n derde staten,
ouden kunnen
hun overmaat
[ucten en goe
de bij de con-
mgesloten lan-
hinderd in te
n we denken
het bijzonder
et-Rusland,
rder punt, dat
and met deze
naar voren
de kwestie van
stbegunstiging.
tbegunstigings-
in handels
met andere
al, volgens den
ingevolge de
igen in Genève
Internationale
an Koophandel
el beletsel kun-
men voor het
van een con-
ïsschen Neder-
België, welke
id beoogt de
belemmeringen
inderen. Daar-
is in deze con-
le billijkheids
tegenover an-
en opgenomen,
deze het recht
ot deze conven
treden,
wij zullen
n, aldus schrij-
de stappen
ierland en Bel-
rnomen om te
,ot een vermin
van handelsbe-
ngen en daar-
een beteren toe-
economisch ge-
et een gunstig
zullen worden
wij hebben
niet te mogen
er op te wijzen,
aan deze «in
consequenties
'bonden, welke
;ijn ernstig on-
ogen te worden
+4
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau; Lange Vorststraat 70, Goes.
TeL; Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. M55.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3,--
Losse nummers 10.09
Prljs der Advertentien:
1t regels 11.20, elke regel meer 30 et
BI] abonnement belangrijke korting.
Negotie en religie.
Eet wordt meer en meer duidelijk, dat
onze Christelijke middenstanders gedwon
gen worden beslist partij te kiezien, wat
betreft bet organisatieleven.
Wij hebben onlangs de aandacht ge
vestigd op het standpunt door den z.g.
neutralen Middenstandsbond ingenomen
ten opzichte van de winkelsluiting op Zon
dag. Door deze organisatie, waarbij tal
van Christelijke middenstanders zijn aan
gesloten, werd tot de regeering het ver
zoek gericht om de winkelsluiting op Zon
dag ongedaan te maken.
Plaatselijk gebeurde iets dergelijks te
Middelburg. Daar werd door het bestuur
van Handelsbelang een organisatie, die
ook plaats heet te bieden voor de Christe
lijke middenstanders instemming be
tuigd met een adres aan den Gemeente
raad, waarin gevraagd werd gedurende
het zomerseizoen de winkels op Zondag
open te mogen houden.
En nu wordt weer gemeld, dat bet be
stuur van de Vereen, tot bevordering van
het vreemdelingenverkeer te Vlissingen
zich plaatst achter het comité van actie
tegen de winkelsluiting.
„Ook wij aldus bedoeld bestuur
dringen aan op sterke actie tegen de
ongelukkige Winkelsluitingswet. De
bijzondere situatie van Vlissingen noopt
ons daartoe. Des Zondags bezoeken dui
zenden Belgen, in mindere mate ook En-
gelschen, onze badplaats. Thans vinden
deze menschen hier de winkels voor een
groot deel gesloten. Gevolg is een onvrien
delijk aspect der stad, groote schade, ook
nationaal, vermindering van vreemdelin-
genbezoek, en verplaatsing van Neder-
landsche bezoekers naar de Belgische kust
met haar zooveel aangenamer sfeer".
Ook hier wordt dus door een algemeene
vereeniging actie gevoerd tegen de Zon
dagsrust.
Op deze wijze wordt het terrein, waarop
samenwerking door velen tot nu toe mo
gelijk werd geacht, steeds kleiner en wor
den de positieve Christenen gedwongen
zich terug te trekken en zich naar eigen
beginsel te organiseeren.
Althans wanneer zij niet allen invloed
willen verliezen.
Op politiek gebied heeft men vroeger
hetzelfde gezien. Oorspronkelijk waren
hier degenen, die stonden op Antirevolu
tionair of Christelijk Historisch stand
punt in hoofdzaak ingelijfd bij de Conser
vatieven.
Invloed van beteekenis ging er van hen
niet uit. Een eigen geluid konden zij niet
laten hooren. En wel werd in sommige
gevallen tot op zekere hoogte met hun in
zichten gerekend, maar de leiding berust
te bij hen niet.
Groen van Prinsterer zag het gevaar
lijke van deze zelfwegcijfering in. In iso
lement, in beginselvastheid zoo waar
schuwde hij ligt onze kracht.
Men heeft Groen van Prinsterer dit op
treden erg kwalijk genomen. Hij werd als
een scheurmaker bestreden, zelfs door
mannen, die hij tot zijn vrienden en geest
verwanten meende te mogen rekenen.
Maar de uitkomst heeft hem in het ge
lijk gesteld.
Op maatschappelijk gebied ziet men iets
soortgelijks. Zeker, men wil daar zoo nu
en dan wel met de opvattingen der Chris
tusbelijders rekening houden. Maar als het
vermeende belang aan de orde komt, dan
gaat dit niet.
De religie wordt ondergeschikt gemaakt
aan de negotie.
Zondagsrust is een goed ding, maar
men moet er geen schade van hebben in
zijn zaken.
In een dezer dagen verzonden circulaire
tegen de Zondagssluiting beet het, dat
men eerbied heeft voor de overtuiging van
hen, die den Zondag tot een rustdag wil
len bestemd zien, maar, zoo heet het ver
der: in deze tijden kan ons volk zich deze
weelde niet veroorloven.
Het beginsel is niet kwaad, maar het
belang laat de toepassing niet toe. En
men verwacht, dat zij, wier beginsel Zon
dagsrust voorschrijft, zich daarbij, zij bet
dan onder stil protest, wel zullen neer
leggen.
Maar Jezus Christus heeft het anders
gezegd.
Hij vraagt van ons, dat we niet als een
stille groep zullen volgen, maar dat we
Zijn Naam zullen belijden. Dat we het
kruis zullen opnemen en Hem volgen.
Aan de negotie mag en moet de volle
aandacht worden geschonken.
Maar de negotie beheerscht door en
ondergeschikt aan de religie.
Een rede van Hoover.
President Hoover heeft in zijn met zoo
veel ophef aangekondigde rede zoowel de
vraagstukken der buiten- als der binnen-
landsche politiek van de Vereenigde Sta
ten behandeld.
Over het vraagstuk der oorlogsschul
den zeide hij, dat de houding van Ame
rika over het schrappen van de oorlogs
schulden bekend is en de schrapping
afhankelijk is van een vermin
dering der bewapening.
Bovendien zou het annuleeren van de
schulden wellicht bevorderd worden, in
dien de schuldenaars-staten den Vereen.
Staten een compensatie aanbieden waar
door een versterkte afzet van Amerikaan
sche producten mogelijk wordt. Voorstel
len in dezen zin zullen door Amerika
eveneens worden bestudeerd.
Een ander telegram geeft intusschen
de volgende lezing van Hoover's stand
punt inzake de schuldenHoover sprak
de hoop uit, dat de ontwapening de be
lastingbetalers in de door schuld gedrukte
landen zoodanig zou ontlasten, dat deze
landen in staat zouden zijn, hun schuld
aan Amerika te betalen. Hij geloofde, dat
het Amerikaansche volk vermindering der
schulden zou overwegen, indien het in-
plaats van vastgestelde jaarbetalingen,
een bepaalde schadevergoeding zou kun
nen krijgen en bepaalde concessies voor
den afzet van zijn landbouwproducten.
In geen geval zou schrapping der schul
den op de Amerikaansche belastingbeta
lers afgewenteld mogen worden.
Voor de economische crisis stelde Hoo
ver in hoofdzaak de Europeesche Staten
verantwoordelijk, waarbij hij wees op de
bronnen van politieke onzekerheid, waar
door het economische leven der wereld
wordt verlamd. De Vereenigde Staten
doen hun best, om aan het herstel van het
economische leven van de wereld mede te
werken, gelijk reeds in de jaren na den
oorlog gebleken is, toen de Vereenigde
Staten de middelen ter beschikking heb
ben gesteld om het economische leven
van Duitschland weder te doen opleven.
Een voorwaarde voor het herstel van de
wereld is de vermindering van de oor
logsuitgaven en ook op dat gebied heeft
Amerika reeds stappen gedaan door ver
mindering van deze uitgaven.
Ten slotte behandelde Hoover nog de
binnenlandsche politiek, waarin hij zich
verklaarde, voor een herziening van het
alcoholverbod, aangezien de prohibitiewet
als een mislukking moet worden be
schouwd, daar een groot gedeelte van de
bevolking tegen de wet is, en de mis
bruiken tengevolge van deze wet zeer
toegenomen zijn.
Voorts verlangde Hoover een nieuwe
regeling van het Amerikaansche bank-
stelsel, waarbij vooral een einde moet
worden gemaakt aan de vele kleine ban
ken, die thans over het geheele land ver
spreid zijn.
De dreigende staking in de Engelsche
textiel-industrie.
Het is zeer waarschijnlijk dat ook het
dagelijksch bestuur van de textielfedera
tie, om wiens steun het algemeen bestuur
van den weversbond heeft verzocht bij
de textielfederatie zijn ongeveer 200.000
arbeiders aangesloten zich voor een
algemeene staking uitspreekt.
Mocht dit tegen de verwachting in niet
het geval zijn, dan zouden de vakvereeni-
gingen van de wevers, die tot de machtig
ste en rijkste vakvereenigingen behooren,
alleen in staking gaan. Spreekt zich ech
ter het dagelijksche bestuur van de tex
tielfederatie wel voor staking uit, dan
bestaat toch nog de mogelijkheid, dat van
de zijde van het departement van arbeid
pogingen tot bemiddeling zullen worden
gedaan. In elk geval is de situatie in de
Engelsche katoenindustrie op het oogen-
blik uiterst critiek.
De graanprijzen in Frankrijk.
Vandaag zal een buitengewone kabi
netsraad beraadslagen over de daling van
de graanprijzen, die wegens het naderen
van den nieuwen oogst is ingetreden.
Verschillende landbouworganisaties
hebben delegaties naar Parijs gezonden
om de hulp van de regeering in te
roepen.
Vandaag zal de buitengewone minister
raad erover beraadslagen, of aan de wen-
schen van den landbouw gevolg kan war
den gegeven.
Na den opstand in Spanje.
Naar in officieele kringen te Madrid
verluidt, is de opstand als gedempt te
beschouwen.
De republikeinsche regeering is steeds
overtuigd van de betrouwbaarheid van
bet leger. Dit vertrouwen heeft bet leger
niet beschaamd.
Verschillende gemeenteambtenaren, die
Sanjurjo hebben gesteund, zijn afgezet.
In de beschuldigingsacte eischt de re-
geeringscommissaris, die deel uitmaakt
van de rechtbank, welke de opstandelin
gen zal vonnissen, tegen verschillende
personen de doodstraf.
Savilla beeft baar gewone aspect her
kregen, hoewel de winkels nog steeds ge
sloten blijven.
Honderden monarchisten zijn in 't ge
heele land gearresteerd, o.a. José Antonio
Primo de Rivera, de zoon van den vroe-
geren dictator.
eenigbaar zijn met den eisch: lucht, licht,
zon.
Korte Berichten.
In sommige diplomatieke kringen
te Genève bestaat de vrees, dat Japan zich
in de volgende maand uit den Volkenbond
zal terugtrekken, wanneer zal blijken,
dat de Volkenbond de door den Ameri-
kaanschen staatssecretaris Stimson ver
kondigde stellingen met betrekking tot
de interpretatie van het Kellogg-pact aan
vaardt
De start van Prof. Piccard, die gis
teren zou plaats hebben, is wegens de
weersomstandigheden uitgesteld tot Dins
dag.
Naar uit het overstromingsgebied
in Mandsjoerije wordt gemeld, heerscht er
thans in dit geheele gebied hongersnood.
Het is onmogelijk levensmiddelen te trans
porteeren naar de in het geteisterde ge
bied gelegen steden. De bewoners, die zich
tijdig kunnen redden, vluchten bij duizen
den naar bet Zuiden. Te Peking zijn reeds
de eerste vluchtelingen aangekomen.
In verscheiden Duitsche steden zoo
als Berlijn, Hamburg, Krefeld, e.a. is
gisteren huiszoeking gedaan in commu-
Binnenland.
Het onweer van gisteren.
Het conflict te Aardenburg.
Komt er een koffiebelasting?
Buitenland.
De toestand in Spanje.
Een buitengewone arbeidsconferentie.
Een rede van Hoover.
periode van 15 dezer tot en met 3 Sept.
bepaald op 9 cent per K.G. geslacht ge
wicht.
Steunverleening aan den graven tuinbouw
in West-Friesland.
Op een vraag van het lid der Tweede
Kamer, den heer IJzerman, betreffende
spoedige uitbetaling van de ten behoeve
van den groven tuinbouw in West-Fries
land verleende rentelooze voorschotten aan
degenen, die daarvoor in aanmerking ko
men, heeft de minister van economische
zaken en arbeid geantwoord:
Door ondergeteekende is bij de centrale
commissie van advies inzake steunverlee
ning aan den groven tuinbouw in West-
Ingezonden Mededeeling.
In verschillende steden van Zuid-Span-
je hebben zich nieuwe ongeregeldheden
voorgedaan. Te Granada maken nog
steeds groepen extremisten de straten on
veilig. Het Tomas-klooster is in brand
gestoken, evenals de St. Nicolaas-kerk.
Ook op verschillende andere punten is
brand uitgebroken. De autoriteiten heb
ben strenge maatregelen genomen tot
herstel van de orde.
Ook in Cordova zijn onlusten voorge
komen, als gevolg van bet feit, dat de
bevolking in verzet kwam tegen de aan
stichters van de monarchistische bewe
ging. Het kwam tot gevechten, waarbij
drie personen werden gedood en ver
scheiden gewond.
Onweer in Groot-Brittannië.
Na verscheidene dagen intense warmte
is gisteren boven Londen en op verschil
lende andere plaatsen in Engeland, Schot
land en Ierland een onweer losgebarsten,
dat aanzienlijke schade heeft aangericht,
in het bijzonder aan 'den graan- en fruit
oogst in het graafschap Huntingdon en
in Ierland, en in het Noorden en Westen
van Ulster, waar de bliksem hooibranden
veroorzaakte, en in de graafschappen Ty-
ronne en Donegal. In het gebied van Lon
den werden 341 telefoonlijnen buiten wer
king gesteld.
Tegen de verwildering der zeden.
De Duitsche regeering heeft zich in
haar regeeringsverklaring voor verdedi
ging der christelijke grondbeginselen en
handhaving der zedelijkheid uitgespro
ken.
In overeenstemming hiermede heeft de
plaatsv. rijkscommissaris voor Pruisen,
dr Bracht, besloten binnen de grenzen
van het mogelijke krachtige maatregelen
te nemen tegen de verwildering der ze
den, vooral in de groote steden.
In een desbetreffend officieel commu
niqué komt dr Bracht speciaal op tegen
de schaamtelooze verlaging van de eer en
waardigheid der vrouw, welke moet wor
den beschouwd als een verschijnsel, dat
medewerkt tot de vernietiging van de
christelijke beschaving, de nationale ze
den en zedelijkheid, en als zoodanig moet
worden bestreden. Hij wijst met name op
de naaktvoorstellingen in schouwburgen
enz., welke moeten worden verboden,
evenals de bediening in café's door vrou
wen, die onvoldoende zijn gekleed en
daardoor een gevaar voor de zedelijkheid
vormen.
Verder oefeqt Bracht scherpe critiek
op het verschijnsel, dat vrouwen slechts
in een licht costuum gekleed, door een
jury en een talrijk publiek haar lichame
lijke bekoorlijkheden laten taxeeren met
het d'oel, als schoonheidskoninginnen te
worden gekroond. En dergelijk bedrijf is
een teeken van achteruitgang in bescha
ving, en het moet in de toekomst met de
scherpste middelen worden tegengegaan.
Het leven aan onze meren, rivieren en
badstranden, zoo wordt in het stuk verder
gezegd, heeft vormen aangenomen, welke
voor het grootste gedeelte niet meer ver-
nistische partijbureaux, vergaderzalen,
redactielokalen, enz. Ook woningen van
communisten werden doorzocht. Er is veel
materiaal in beslag genomen, dat thans
wordt onderzocht.
Gistermiddag zijn te Krefeld in de
winkels en kantoren der firma's Wool-
worth en Epa, beide z.g. „eenheidsprijs
zaken", traangasbommen geworpen. De
magazijnen moesten worden ontruimd en
de verkoop worden gestaakt. De brand
weer en militairen met gasmaskers ver
leenden hulp. De daders ontkwamen.
KOFFIEBELASTING OP KOMST?
Bate van 18% millioen voor de schatkist.
Eenige jaren geleden is de regeering
gekomen met plannen om een koffiebe
lasting in te voeren. In handels- en ook
in scheepvaartkringen ontmoetten die
plannen toen echter een dusdanig verzet,
dat zij werden teruggenomen. Thans ver
luidt echter, dat zij opnieuw vasten vorm
hebben aangenomen en de „Wekelijksche
Uitlotings-courant" weet zelfs te melden,
dat bij de indiening van de Rijksbegroo-
ting in September a.s. zal worden voorge
steld tot de heffing ervan over te gaan.
Is het blad wel ingelicht, dan zal deze
belasting dertig cent per pond bedragen.
Aannemende, dat tengevolge van deze
belastingheffing het verbruik met 100.000
balen vermindert, dan zal toch, zoo be
rekent het blad, bruto nog ongeveer 18%
millioen gulden uit deze belasting worden
verkregen.
Uitvoer van spek.
Het bestuur van de Nederlandsche Var
kens-Centrale deelt mede, dat zij voor
het rug- en buikspek van varkens met een
slachtgewicht van 200 K.G. of meer, ge
slacht in de week van 15 tot en met 20
Augustus 1932 en uitgevoerd uiterlijk 15
October 1932, welk rug- en buikspek ge
waarmerkt moet zijn voor het gewicht
van 200 K.G. of meer van het desbe
treffende varken, door den keurings
dienst, onder wiens toezicht het varken
geslacht is, en welk spek tevens voorzien
moet zijn van het duidelijk dagstempel
van den betrokken keuringsdienst, de som
van 9 cent per K.G. zijnde het geheven
bedrag, na uitvoer aan de exporteurs zal
terugbetalen.
Men dient met de Ned. Varkens-Cen
trale over de uitvoering van dezen maat
regel nader overleg te plegen.
De Crisis-Zuivelwet.
De crisis-zuivel-centrale deelt mede,
dat voor de week van 14 t/m 20 Augus
tus de prijs van het botermerk wederom
is vastgesteld op 55 ets. per K.G., even
eens die van de vervoervergunning.
De Crisls-Varkenswet.
De minister van economische zaken en
arbeid heeft het bedrag, bedoeld in art. 6
van de Crisis-Varkenswet 1932, voor de
Friesland en bij de betrokken gemeente
besturen bij herhaling aangedrongen om
zoo spoedig mogelijk maatregelen te ne
men, welke een snelle uitkeering van de
toegestane gelden kunnen bevorderen.
Zoodra een gemeente, overeenkomstig
het plan van uitvoering inzake de rente
looze voorschotten ten behoeve van den
graven tuinbouw in West-Friesland, aan
de centrale commissie van advies heeft
medegedeeld, welk bedrag benoodigd is,
en ten genoege van ondergeteekende is
aangetoond, dat over de 30 pet., welke
door de gemeenten moet worden bijgedra
gen, beschikt kan worden, kan met de uit
keering van de gelden een aanvang wor
den gemaakt.
Verwacht mag worden, dat zulks bin
nen zeer korten termijn zal plaats hebben.
Slapte in de steenindustrie.
Tengevolge van de groote slapte in de
steenindustrie heeft de N.V. Steenfabriek
G. van Daal Co. te Tienray, zich ge
noodzaakt gezien, aan een groot gedeelte
van haar personeel ontslag aan te zeg
gen per 1 September a.s.
Notariaat
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot notar
ies binnen het arrondissement 's-Graven-
hage, ter standplaats de gemeente Naald
wijk, R. H. Arentsen, candidaat-notaris
te Honselersdijk.
Tot notaris binnen het arrondissement
Arnhem, J. G. Goster, candidaat-notaris
te 's-Gravenhage.
Gevolgen van de Winkelsluitingswet.
Naar gemeld wordt, zijn met het Be
stuur van den Koninklijken Nederland-
schen Middenstandsbond aan het Ministe
rie van Economische Zaken en Arbeid
besprekingen gevoerd over de gevolgen
van de sedert 1 Mei 1932 in werking ge
treden winkelsluitingswet 1930.
Daarbij zijn verschillende bezwaren
naar voren gebracht, die zich bij de uit
voering der wet hebben voorgedaan, in
het bijzonder die welke de winkels van
banket, suikerwerk en chocolade, alsmede
eenige andere zaken ondervinden van de
sluiting op Zondag.
Aan voornoemd bestuur werd toegezegd
dat zoo spoedig mogelijk te dier zake een
onderzoek zou worden ingesteld en dat
naar aanleiding daarvan zou worden
overwogen of en op welke wijze aan de
geopperde bezwaren zou kunnen worden
tegemoet gekomen.
Geref. Veren, voor Drankbestrijding.
In de algemeene vergadering van de
Geref. Vereeniging voor Drankbestrijding
kwam o.m. aan de orde een voorstel-
Z eel and om een commissie te benoe
men, die de afdeelingen van voorlichting
dienen zal. Dit voorstel ontlokte discus
sie van Middelburg, Utrecht, Bussum, Z.-
HoIIand, Kampen en Arnhem. Meerderen
bestreden het voorstel. Er zijn eer te veel
dan te weinig commissies.
Een voorstel der verschillende Rotter-
damsche afdeelingen om een contact-
