No. 254
Zaterdag 30 M1932
46e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD,
ir VAN MELLE'S KOEK, OVERAL VERKRIJGBAAR!
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
De moderne mensch.
Buitenland
Belangrijkste Nieuws.
Binnenland.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA,
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goee.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. «455.
Bijkantoor te middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
Ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELEEN WERKDAG,
Aboaaemsntsgrljs:
Per 3 maanden, innseo per poet, I3S=~
Losse nummers 10.83
Prijs der Advertentlën:
1—4 regels 11.20, slka regel mesr 30 ct
Bij abonnement belangrijke korting.
Er is in onzen tijd meer dan voorheen
bij velen een trek naar religie.
Het koude materialisme geeft tenslotte
toch geen bevrediging.
De mensch is van Gods geslacht en
altijd blijft er de behoefte aan iets hoo-
gers dan de dingen, die men kan zien
en tasten.
En ook al verwerpt men dan het Woord
van God en al loochent men den Christus
als den Zone Gods, die in de wereld
gekomen is om zondaren zalig te maken,
toch is men niet afkeerig van religieuze
aandoeningen.
Vandaar, dat men zelfs in den socia-
listischen kring plaats biedt voor reli
gieuze bijeenkomsten en dat meerdere
vrijzinnige bladen gaarne een plaatsje in
ruimen voor Zondagslectuur met een iet
wat religieus tintje.
Meermalen leerzame lectuur.
Het „Handelsblad" b.v. bevatte de vo
rige week een Zondagmorgen-artikel over
den modernen mensch.
De moderne mensch waarover wij zoo
veel hooren spreken, wat is dat eigenlijk?
En het antwoord luidt:
„De z.g. moderne mensch is niets bij
zonders en van hem kan nog altijd met
de woorden van den Prediker getuigd
worden: „Wat iemand ook zij, aireede is
zijn naam genoemd, en het is bekend,
dat hij een mensch is".
De mensch blijft zichzelf gelijk in alle
tijden, bij alle volken, in alle hemel
streken.
Maar wat valt er dan onder de uit
drukking „de moderne mensch" te ver
staan?
Dat is niet zoo gemakkelijk te zeggen.
Daarvoor zou een diepzinnige zielkundige
ontleding gegeven moeten worden.
Maar men kan toch wel dit zeggen:
de moderne mensch leeft uit
eigen kracht, stelt zichzelf tot
wet en heeft geen ander doel dan zich
naar ingeschapen aanleg uit te leven."
„Goethe zoo gaat de schrijver ver
der teekent zijn beeld in de Faust.
Faust, „de kleine god op aarde", gelijk
de dichter zegt, vindt een deel van zijn
wezen terug in zijn metgezel in Mephisto
„der Geist der stets verneint", en hij
maakt zich onder den invloed van diens
critiek los van alle uitwendig gezag, van
traditie, van dogma en kerk. Hij gaat zijn
eigen weg. Hij zoekt het geluk overal,
maar kan het nergens vinden. Hij zoekt
het in de wetenschap, in de magie, in
drinkgelag en zinnenroes. Hij ziet af van
het absolute. Hij komt tot de overtuiging,
dat men met -het betrekkelijke tevreden
moet zijn. „Am farbigen Abglanz haben
wir das Leben". Hij ontdekt een macht,
die in het vergeetboek was geraakt, doch
die de troost der antieke wereld was, de
macht der schoonheid, en hij vindt vol
doening in een oneindig streven. Hij gaat
aan den arbeid. Een nieuw ideaal wordt
geboren: de aarde in cultuur te brengen.
Hij krijgt een landstreek tot zijn beschik
king. Hij ontwoekert vruchtbare aarde
aan de zee. Hij bouwt zich een burcht,
waar hij vrij zal zijn van schuld en mis
daad, gebrek en zorg. Er staat op zijn
terrein nog een klein kapelletje, waar een
voudige zielen binnengaan „um den alten
Gott zu traun". Dat is een restje van
christelijke beschaving. Dat is een
„Fremdkörper" in de moderne cultuur.
Dat moet weg en wordt in brand gesto
ken. Er is slechts één illusie: „een vrij
mensch te zijn op een vrije aarde".
Dat is de moderne mensch zoo zegt
Goethe."
Deze teekening klopt maar al te zeer
met de werkelijkheid.
Het, kenmerkende van den modernen
mensch is, dat hij alle gezagsbanden
tracht stuk te snijden.
Hij eischt voor zich de vrijheid op om
zich uit te leven.
Het ideaal is, dat de mensch zich in
volle vrijheid, niet gebonden door Schrift
en historie, naar zijn eigen aard kan
ontwikkelen.
Daarom wordt er voortdurend nu
eens met ruwe en geweldige en dan weer
met zeer onschuldig schijnende midde
len geijverd om de christelijke grond
slagen van ons volksleven, waardoor dat
leven in vele opzichten nog een chris
telijk stempel vertoont, te vernietigen.
Het christelijk huwelijk heeft zware
aanvallen te doorstaan. En getracht wordt
het christelijk gezinsleven te vernietigen
tot op den wortel. Denk slechts aan het
boek van de Wibauts met zijn goddelooze
en gevaarlijke theorieën.
De mensch moet vrij zijn. Hij moet leven
uit eigen kracht. Niet naar den regel door
God gegeven, maar zichzelf tot wet
En als dan alle banden zijn verbroken
en de mensch zich geheel naar zijn eigen
aard kan ontwikkelen en uitleven, dan
zal, zoo meent men, „de dag zoo vol van
schoonheid dagen" en zal het verloren
paradijs worden herwonnen.
Maar men ziet bij dit alles één ding
over het hoofd.
Men rekent niet met de waarheid van
Gods Woord, dat de mensch door de zonde
ontadeld is, dat het gedichtsel van 's men-
schen hart boos is, dat de menschen van
nature zijn hatelijk en elkander hatende.
God vraagt van den mensch gehoor
zaamheid. En waar gehoorzaamheid is,
daar is de vrijheid.
Maar de moderne mensch wil zijn eigen
weg gaan. Hij is zichzelf ten wet.
Dat is de revolutie, die den mensch
en de menschheid naar den ondergang
voert.
Tegenover dit revolutionaire streven
moet nu gesteld worden het anti-revolu
tionaire beginsel, dat God alleen groot is
en dat voor Hem alle knie zich heeft
te buigen 1
zegd, dat dit verbod na de opwinding van
den kiesstrijd den politieken vrede ten
goede zal moeten komen en bovendien
het politiepersoneel een welverdiende rust
zal verschaffen.
Verzekerd wordt, dat de rijkskanselier
en de meeste zijner ministers Berlijn na
de verkiezingen zullen verlaten, om eerst
terug te keeren, zoodra de rijksverkie-
zingsleider het officieele resultaat van de
verkiezing zal hebben vastgesteld, wat on
geveer op 10 Augustus het geval zal zijn.
De economische wereldconferentie.
Volgens een bericht in een der Engel-
sche bladen zal de economische wereld-
nergens meer verstoord. Ik leg er den
nadruk op, dat deze benoeming een vol
komen tijdelijk karakter draagt. Zij is ge
volgd om de menschen die zich niet meer
veilig voelden onder het Staatsgezag te
sterken. Ik hoop dat de uitslag van de a.s.
verkiezingen de juistheid van deze maat
regelen zal bewijzen.
Nog een ding. Mijn regeering zal niet
de hand reiken tot het vormen van eenige
soort dictatuur. Maar Duitschland bevindt
zich in het midden van een groote evo
lutie. De eigenlijke oorzaak van onze el
lende is gelegen in het verdrag van Ver
sailles dat 12 jaar na den oorlog Duitsch-
Buitenland.
Prof. Rutgers over de Ontwapeningscon
ferentie.
De IJmuider vloot stilgelegd.
Binnenland.
Rijkskanselier Von Papen tot Amerika.
De stakingen in België.
Spoorwegongeluk in den Poolsehen cor
ridor.
Ingezonden Mededeeling.
Het bergingswerk der „Nlobe".
Voor het bergen van het wrak van de
„Niobe" en van de zich aan boord be
vindende dooden, moet, om in het schip te
kunnen komen, de geheele tuiga
ge worden gekapt. Alleen dit werk zal
bij gunstig weer ongeveer zeven dagen
duren. Pas dan zal men kunnen trach
ten de dooden, die zich in het schip be
vinden, te bergen. De werkzaamheden van
de duikers worden door het hooge water
en de stroomingen bemoeilijkt.
Twee communisten gevonnist.
Het snelgerecht te Boedapest heeft
twee communistische leiders, Sallai
en Fürsit, ter dood veroordeeld. Den
veroordeelden werd ten laste gelegd
dat zij een revolutie hebben trach
ten te ontketenen. Nog denzelfden
dag werd het vonnis met den strop vol
trokken.
Ernstig spoorwegongeluk in den Poolsehen
corridor.
Gistermorgen ontspoorden tusschen
Subkau en Narkau de laatste vijf wagens
van den uit Posen komenden sneltrein
KrakauGdingen. De vijf wagons werden
ernstig beschadigd en gedeeltelijk zelfs
vernield. Twintig personen werden ge
wond, waarvan zes ernstig.
Kort na de ramp vertrok een amhulan-
cetrein uit Dirschau met doktoren en ver
plegend personeel. De oorzaak van de
ontsporing is nog onbekend.
OmtrenJt dit spoorwegongeluk wordt
nog nader gemeld, dat het aantal gewon
den dertig bedraagt, van wie tien zwaar.
Een vrouw stierf tijdens het vervoer naar
het ziekenhuis.
Talrijke passagiers kregen een hersen
schudding en liepen snijwonden op.
De catastrophe zou door den eerste
der ontspoorde wagons veroorzaakt zijn,
waarvan het onderstel niet in orde was.
Dit zou reeds op het voorgaande station
bemerkt zijn.
Volgens een andere lezing waren de
dwarsliggers op het traject Harkau-Suib-
kau, geheel verrot. De materieele schade
is zeer groot.
Politieke rusf na de verkiezingen.
De Duitsche rijksregeering heeft een
politieken godsvrede van veertien dagen
afgekondigd, die onmiddellijk na de ver
kiezingen ingaat. Deze godsvrede zal on
geveer dezelfde strekking hebben als die,
welke door het kabinet-Brüning verleden
jaar met Kerstmis en ook nog met Pa-
schen van dit jaar werd geproclameerd.
De bepalingen inzake den nieuwen gods
vrede worden vastgelegd in een noodver
ordening, die gisteravond is verschenen.
De godsvrede begint 31 Juli en duurt
tot en met 10 Augustus, Alle politieke
vergaderingen en betoogingen zijn gedu
rende den duur van den godsvrede ver
boden.
In een verklaring, welke aan de nood
verordening is toegevoegd, wordt o.a. ge
conferentie later worden bijeengeroepen
dan oorspronkelijk het voornemen was,
teneinde de Amerikaansche regeering ge
legenheid te geven, de conferentie naar
Washington bijeen te roepen, waartoe se
nator Borah den wensch te kennen heeft
gegeven.
De stakingen In België.
Dé afgevaardigden der werkgevers en
der werknemers uit het Kempensche
mijnhekken zijn tot een overeenstemming
kunnen komen, waardoor de situatie be
gin volgende week weer geheel normaal
zal zijn.
Vrijdag waren er in de provincie Lim
burg reeds 613 stakers minder dan den
vorigen dag.
Ook in de streek van Luik, Namen en
in de Borinage neemt het aantal werk
willigen steeds toe.
Britsch monument aan de Somma.
De prins van Wales zal Maandag te
Thiepval, in het centrum van het slag
veld langs de Somme, een gedenkteeken
onthullen ter eere van meer dan 70.000
Britsche soldaten, die in deze streek zijn
gesneuveld, doch wier laatste rustplaats
niet bekend is.
Tijdens de plechtigheid zullen oud-strij
ders op het Engelsch-Fransche kerkhof,
waar het monument is opgericht, asch uit
strooien afkomstig van kleine houten
kruisjes die geplaatst zijn te midden van
de „poppies" op het veld van het Britsche
legioen buiten de Westminster Abdij.
Bij zijn aankomst te Thiepval zal de
prins de Fransche eere-garde inspecteeren
en den president der Fransche republiek,
Lebrun, ontvangen, die hem na de onthul
ling een boodschap zal overhandigen.
Op het monument staat vermeld, dat
het is opgericht ter eere van de nage
dachtenis van 73.367 soldaten, die him
leven hebben gelaten aan de Somme in
dienst van hun koning en vaderland, doch
wier graven onbekend zijn gebleven.
Rijkskanselier Von Papen tot Amerika.
Vannacht om half een heeft de Duitsche
Rijkskanselier Von Papen een radio-toe
spraak tot heit Amerikaansche volk ge
houden. Hij werd ingeleid door den te
Berlijn vertoevenden Duitsch-Amerikaan-
schen journalist Karl von Wiegand, die
na afloop de toespraak in het Duitsch
vertaalde.
Von Papen zeide: Het is niet gemakke
lijk voor een vreemdeling de politieke
ontwikkeling van Duitschland te door
zien. Een bekend Amerikaansch schrij
ver, die het vorig jaar Duitschland be
zocht heeft, heeft gezegd dat de Duiit-
schers slechts in één ding eensgezind wa
ren n.l. in hun oneenigheid.
Tot zekere hoogte is dit waar, maar als
hij nu terug zou komen zou hij zien dat zij
ook eensgezind zijn in hun verlangen
naar orde en gezag. De gebeurtenissen
der laatste weken hebben dit duidelijk be
wezen. Duitschland is aan den rand van
een burgeroorlog door de onwettige ac
tiviteit van de radicalen van rechts en
links.
Het grootste gevaar leveren de commu
nisten, die, wal ieder Amerikaan hoorde
met mij eens te zijn, niet alleen een ge
vaar opleveren voor Duitschland, maar
voor de geheele wereld. Het was hun ge
lukt sterke strijdkrachten voor hun doel
einden uit te rusten en geen regeering kan
natuurlijk zulk een toestand dulden zon
der haar gezag volkomen te verliezen. Uit
dien hoofde heeft President von Hinden
burg een Rijkscommissaris voor Pruisen
benoemd, waar het gevaar accunt was en
nu 2 weken na diens benoeming, heeft het
volk de bedoeling begrepen en de orde is
land nog steeds in een toestand van min
derwaardigheid en ongelijkheid wil hou
den.
Dit is onrecht tegenover onze jeugd, die
niet inziet waarom zij moet lijden onder
de gevolgen van dit verdrag. Vooral de
partij van Hitler is bijzonder gevoelig
op dit punt. Maar ook ik zeg dat het iets
ondragelijks is voor het Duitsche volk om
thans nog geweerd te worden als gelijke
uit den Raad der Volkeren. Ik ben over
tuigd dat het Amerikaansche volk met
zijn grooten zin voor Recht en Vrijheid dit
gevoel volkomen zal verstaan en ik doe
een beroep op dit volk om samen met
Gods hulp een betere wereld op te bouwen
voor het algemeen welzijn.
Korte Berichten.
De politie te Havana heeft opnieuw
een complot ontdekt, dat als eerste doel
de vermoording van president Machado
beoogde. Talrijke arrestaties zijn verricht.
i Te Charleroi is een vergadering ge
houden van de paritaire commissie der
vensterglas-industrie. Besloten is„ de hui
dige loonen te stabiliseeren tot 1 Novem
ber.
In het Oosten van Britsch-Indië is
een revolveraanslag gepleegd op het hoofd
der politie, die ernstig gewond werd. De
dader, een Indiër, is gearresteerd.
Volgens berichten uit Chili heeft de
regeering, vreezende voor een nieuwe op
standige beweging, maatregelen genomen
om nieuwe ongeregeldheden te beletten.
De paleiswacht is versterkt.
VERKIEZINGEN EERSTE KAMER.
Bij de verkiezing voor leden van de
Eerste Kamer zijn gisteren, naar uit den
uitslag valt te gissen, waarschijnlijk in
gevolge vooraf gemaakte afspraken, en
kele stemmen op candidaten van een an
dere politieke richting uitgebracht. Zoo
heeft de lijst van den Vrijheidsbond! één
stem meer verworven, dan er V. B.-Sta/-
tenleden zijn; die van den Vrijz. Dem.
Bond twee stemmen meer en die van de
Chr. Hist. Unie één stem meer.
Waarschijnlijk zijn deze stemmen af
komstig resp. van het Herv. Geref. lid en
uit de fracties van de S. D. A. P. en R. K.
Staatspartij.
Wanneer alle partijen hun eigen can
didaten hadden gesteund, dan zon ip
de plaats van den Vrijz. Democraat een
candidaat van de S. G. P. zijn gekozen.
Hadden alleen de rechtsche partijen op
hun eigen candidaten gestemd, dan zou
een der Chr. Hist, leden plaats hebben
moeten maken voor den man van de S.
G. P.
H. M. de Koningin.
H. M. de Koningin kwam gistermorgen
per trein uit het buitenland te Nijmegen
aan en vertrok vandaar per auto naar
Soestdijk.
Geen druiven per K. L. M. naar IndiB
Kort geleden is door enkele personen
in het Westland het denkbeeld geopperd
om bij wijze van proef Westlandsche drui
ven per K. L. M. naar Indië te zenden,
niet zoozeer uit het oogpunt van een han
delsbelang als wel voor een proef op wel
ke wijze het fruit bij verzending over den
langen afstand door de lucht reageert.
Met succes heeft de K. L. M. destijds
versche aardbeien tot diep in Afrika ver
voerd, zoodat de kans zeer groot is, dat
druiven in uitstekende conditie in Indië
zullen arriveeren.
De tarieven zijn echter van dien aard,
dat het fruit voor den Indischman onbe
taalbaar zou worden. Om deze redenen
heeft de K.L.M. dan ook voorshands af
wijzend beschikt op een verzoek van en
kele geïnteresseerden om medewerking
voor een dergelijke proefneming te ver-
leenen. Mocht in de toekomst een belang
rijke tariefsverlaging mogelijk worden,
dan zal alsnog een proefzending met de
druiven kunnen plaats hebben.
Drie kwartjes per koe.
Aan ruim 20.000 veehouders in de pro
vincie Friesland is aan „koegeld" (f 0.75
per koe, drie weken lang) uitgekeerd een
bedrag van een half millioen gulden (dus
ruim 220.000 koeien).
Seinlichten spoorwegen.
Naar het „Hbld." verneemt, zullen in
den loop van het volgende jaar de sein
lichten bij de Nederlandsche Spoorwegen
gewijzigd worden.
Tot dusver beteekende een rood sein
licht „onveilig", een wit licht „veilig" en
een groen licht „langzaam rijden". Dit zal
nu worden rood „onveilig", groen „veilig"
en wit (geel) „langzaam rijden".
Pensioen voor de arbeiders in de
tabaksindustrie.
Het hoofdbestuur van den R.K. Ta-
baksbewerkersbond zal in de 13 AJug.
a.s. in Nijmegen te houden extras-bonds^
vergadering voorstellen, dat de leden van
de door hen verdiende loonen, beginnen
de de eerste werkweek in de maand Sep
tember 1932, 1 pet. voor het Bedrijfspen
sioenfonds zullen betalen.
Sinds December 1930 is door de werk
geversorganisaties de 1 pet. bijdrage ge
stort en er is reeds een niet onaanzien
lijk bedrag voor het stamkapitaal van
het te stichten pensioenfonds bijeenge
bracht. Van de zijde der patroonsorga
nisaties wordt nu gevorderd dat de werk
lieden beginnen bij te dragen, zoodat op
korten termijn met pensioenuitkeering
kan worden begonnen. Het plan is om met
1 Jan. 1933 hiermee aan te vangen.
Boter uit Letland.
De Minister van Economische Zaken
en Arbeid brengt ter kennis van belang
hebbenden, dat boter afkomstig uit Let
land, welke voorzien is van een der Let-
landsche botercontrolemerken, voor zoo
ver de bepalingen der Boterwet betreft,
vrij mag worden ingevoerd, mits de bo
ter vergezeld is van het vereischte bewijs
van herkomst en de vaten, indien de boe
ter niet rechtstreeks uit Letland wordt in
gevoerd, verzegeld of gelood zijn op een
wijze waaruit blijkt, dat de waar zich in
origineelen staat en in origineele verpak
king bevindt.
Prijs van het botermerk.
De Minister van Economische Zaken
en Arbeid heeft met ingang van 31 Juli
als prijs voor het merk van boter f0.55
per K.G. vastgesteld.
Voorts wordt met ingang van denzelf
den datum de vervoervergunning voor bo
ter op 55 cent bepaald.
Het stadhuis te Bergen op Zoom.
De Raad der gemeente Bergen op Zoom
besloot Vrijdag met algemeene stemmen
over te gaan tot restauratie van den voor
gevel van het gemeentehuis, hetgeen een
totaal van f 60.000 zal kosten. De Raad
kwam hiertoe omdat de minister van On
derwijs, K. en W. tegen 1934 in principe
een Rijkssubsidie heeft toegezegd, waaruit
volgt, dat de provincie eveneens een sub
sidie aan dat bouwwerk zal verleenen.
