h
No. 253
Vrijdag 29 Juli1932
408 Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
I
EERSTE BLAD.
Buitenland
Belangrijkste Nieuws.
Binnenland.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
et
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Ooe».
Tel.: Redactie en Admlnletratle No. 11.
Poetrekenlng No. 41139.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, LBorg. TeL No. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per poet, 13=—
Losse nummers f 0.23
Prije der Advertentien:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct
BIJ abonnement belangrijke korting.
Bezuiniging.
Hoe ontzaglijk moeilijk het voor de
Regeering is om straks met een sluitende
begrooting te komen, blijkt duidelijk uit de
critiek die op het rapport-Weiter wordt
uitgeoefend.
Wij denken hierbij niet aan de onzin
nige critiek zooals die gegeven wordt in
de Soc.-Democratische pers en die slechts
bedoelt agitatie te wekken en de kiezers
gunstig te stemmen. Dergelijke critiek
waarbij alles wordt afgekeurd, en die
slechts politieke beteekenis heeft kan ge
voegelijk buiten beschouwing worden ge
laten. Zij heeft slechts negatieve waarde.
Wel echter hebben wij hier op het oog
de critiek van hen die met de Regeering
van oordeel zijn dat krachtige bezuiniging
absoluut noodzakelijk is; die een sluitende
begrooting beschouwen als een levensbe
lang voor ons volk.
Bezuiniging, zoo heet het van die zijde,
uitnemend. Maarmen rake daarbij
bij niet aan vitale belangen.
Met het oog daarop wordt en op
goede gronden een minder sterke ver
laging van de salarissen bepleit.
Gevraagd wordt toch rekening te hou
den met de belangen van het onderwijs.
Er mag dan bij het onderwijs eenige over
bodige franje worden weggesneden, maar
verder moet hierbij dan ook niet worden
gegaan. Het betreft hier een volksbelang
van de eerste orde.
En dat geldt dan niet alleen van het
lager- maar zeker in niet mindere mate
van het nijverheids- en van het landbouw
onderwijs. Door hier sterk te bezuinigen
wordt de volkskracht geschaad wat zich
in de toekomst zal wreken.
Van andere zijde wordt de aandacht
gevestigd op de uitgaven voor de volksge
zondheid. Dat is een terrein, zoo wordt
geoordeeld, waarop nu eenvoudig niet
mag worden bezuinigd. Tuberculosebe
strijding, kankerbestrijding, kinderuitzen-
ding e.d. zijn van zoo groot sociaal nut,
dat men door daarop te beknibbelen een
onvergeeflijke domheid zou begaan.
Weer anderen voeren het pleit voor het
preventieve werk voor de minderjarigen,
dat van de grootste beteekenis is voor de
vermindering van de criminaliteit en dat
daarom wel in de allerlaatste plaats voor
inkrimping in aanmerking komt.
Ditzelfde geldt in nog sterkere mate
naar betoogd wordt, van de uitkeeringen
aan de werkloozen, waarop in het alge
meen belang geen cent mag worden be
zuinigd.
En zoo zouden we door kunnen gaan.
Erkend moet worden dat de argumen
ten die worden aangevoerd om te behou
den wat verkregen werd, in de meeste ge
vallen zéér sterk zijn.
De juistheid van het betoog kan als
regel niet worden ontkend.
Alleendoor aan al die vertoogen
aandacht te schenken, wordt de bezuini
ging onmogelijk gemaakt.
En bezuiniging is óók noodig. In de
allereerste plaats noodig.
Het is noodzakelijk op deze dingen tel
kens weer de aandacht te vestigen, niet
om opbouwende critiek tegen te gaan,
maar wel om het besef levendig te hou
den dat de Regeering hier staat voor een
uiterst moeilijke taak.
DE RIJKSDAGVERKIEZINGEN OP
ZONDAG 31 JULI.
De samenstelling van den ouden Rijksdag.
Vergelijkende cijfers.
Zondag 31 Juli, dus meldt het Pers
bureau Vaz Dias, zal het Duitsche volk
voor de vierde maal in dit jaar naar de
stembus gaan, tot het doen van een uit
spraak, die in alle opzichten belangrijker
zal zijn dan de drie andere dit jaar ge
houden verkiezingen; de beide verkiezin
gen voor het Presidentschap en de Land
dagverkiezingen in Pruisen en een aantal
andere staten. Niet minder dan 44,5 mil-
lioen stemgerechtigde staatsburgers en
staatsburgeressen staan voor een gewich
tige beslissing.
Na de gebeurtenissen in Pruisen valt
moeilijk te voorspellen, welke tendenz
deze verkiezingen voor den Rijksdag zul
len laten zien. Het is waarschijnlijk, dat
de deelneming aan de verkiezingen zeer
groot sal zijn, misschien nog grooter dan
bij de eerste verkiezingen voor het pre
sidentschap op 13 Maart j.l., toen 86,2 pet.
van de kiezers is opgekomen. Bij de twee
de stemming daalde het percentage tot
83,5. Aan de laatste verkiezingen voor den
Duitschen Rijksdag op 14 September 1930
werd door 82 pet. der kiezers deelge
nomen.
Bij de verkiezing voor den Rijksdag in
Duitschland wordt aan elke 60.000 uit
gebrachte stemmen een zetel toegewezen.
De thans ontbonden Rijksdag, gekozen
op 14 September 1930 telde 577 zetels, die
als volgt over de partijen waren ver
deeld.
De eerste kolom geeft aan het aantal
afgevaardigden bij het bijeenkomen en de
tweede kolom bij de ontbinding van den
Rijksdag.
Sociaal-Democraten 143 136
Nat. Socialisten 107 110
Communisten 77 78
Centrum 68 69
Duitsch-Nationalen 41 42
Duitsche Volkspartij 30 27
Economische Partij 23 21
Beiersche Volkspartij 19 19
Duitsche Landvolk 19 16
Württ. Boeren en Wijn
bouwers Landbond) 3 3
Duitsche Staatspartij 14 16
Chr. Soc. Volksdienst 14 14
Conserv. Volkspartij 4 4
Duitsch Hannoveranen 3 3
Volksnat. Rijksver6 6
Duitsche Boerenpartij 6 5
Soc. Arbeiders Partij 6
Bij geen fractie aangesl2
De Sociaal-Democraten hebben zes af
gevaardigden aan de S.A.P. en één afge
vaardigde aan de Communisten verloren.
De Nationaal-Socialistische Fractie werd
gedurende de zittingsperiode met drie af
gevaardigden van de Duitsche Landvolk
Partij versterkt. De versterking van het
Centrum spruit voort uit het overloopen
van een lid der Economische Partij, ter
wijl de Duitsch-Nationalen een afgevaar
digde van de Duitsche Volkspartij erbij
kregen. Laatstgenoemden verloren nog
twee leden uit hun fractie door het uit
treden van Dr Curtius en Von Kardorff,
die gedurende den laatsten tijd bij geen
fractie meer waren aangesloten. De Duit
sche Staatspartij tenslotte is met twee
leden versterkt door het overgaan van een
afgevaardigde van de Economische Partij
en de Duitsche Boerenpartij.
DE VOORNEMENS VAN VON PAPEN.
Een interview met den Rijkskanselier.
Rijkskanselier Von Papen heeft in een
interview met een vertegenwoordiger van
de „United Press" uitvoerige mededeelin-
gen gedaan over de voornemens zijner re
geering.
Hij verklaarde, dat de vlugste weg naar
het herstel van de wereldwelvaart zou
zijn, dat Duitschland zijn plaats onder de
zon terug zou krijgen. De wereld zou niet
tot welstand kunnen geraken, zoolang
Duitschland niet de positie van een gelijk
gerechtigden staat inneemt.
Von Papen verklaarde, dat zijn regee
ring als haar voornaamste taak be
schouwt voor Duitschland de economi
sche en politieke plaats in het volksleven
terug te winnen, waarop het recht heeft.
Hierdoor zullen de levensmogelijkheden
van Europa slechts verhoogd worden en
bovendien zal het bijdragen tot oplossing
van de geheele wereldcrisis.
Daarbij achtte hij het vanzelf sprekend,
dat in het belang van de wereld de dis
criminatie waarvan Duitschlalnd door het
verdrag van Versailles slachtoffer is ge
worden, en die o.a. tot uiting komt in de
leugen over de schuld aan den oorlog en
het wegnemen van de Duitsche koloniën
onder het voorwendsel, dat de Duitschers
de slechtste kolonisators ter wereld wa
ren, zal verdwijnen.
Op de vraag of Duitschland's eisch tot
gelijkberechtiging ten aanzien van de be
wapening beteekende dat Duitschland zou
willen bewapenen, indien de andere mo
gendheden niet zouden willen ontwape
nen, verklaarde Von Papen: „Neen, wij
willen een leger uitsluitend voor onze vei
ligheid en voor de bescherming van onze
grenzen, die geenszins zoo beveiligd zijn
als de grenzen van Frankrijk. Dit betee-
kent niet, dat wij een leger verlangen dat
man voor man zoo sterk moet zijn als dat
van Frankrijk, doch dat wij vasthouden
aan de moreele gelijkberechtigdheid en het
recht, om een moderne militaire bewape
ning te bezitten.
Op de vraag of naar zijn meening het
herstel van Duitschland ook het herstel
der monarchie met zich zou brengen, ant
woordde de rijkskanselier: „Wij hebben
andere problemen op te lossen, die veel
gewichtiger zijn. Deze heele kwestie is op
het oogenblik eenvoudig niet actueel."
Ten aanzien van de binnenlandsche
verhoudingen zeide Von Papen, dat de
staat over de macht beschikt om met het
communistisch gevaar af te rekenen. De
strijd van zijn regeering tegen het commu
nisme richt zich tegen het geestelijke en
cultureele bolsjewisme.
Met betrekking tot de schulden ver-
klaarde Von Papen, dat Duitschland voor
nemens is zijn particuliere schulden te
delgen. Wanneer de kwestie van verla
ging van den rentevoet voor de Duitsche
particuliere schulden aan het buitenland
aan de orde komt, dan zal Duitschland
zeker geen eenzijdige stappen in deze
richting doen, doch trachten tot overeen
stemming met zijn crediteuren te komen.
De veroordeeling van Gorguloff.
Daar de gisteren ter dood veroordeelde
moordenaar van president Doumer, Gor
guloff, van de hem aangeboden gelegen
heid, om binnen drie dagen het cassatie
verzoek in te dienen, geen gebruik maakt,
zal het hof van begenadiging in de tweede
helft van Augustus over zijn lot beslissen.
De executie zou in ieder geval niet voor
de maand September plaats hebben.
Een „diplomatiek Incident".
Naar de correspondent van de „Times"
uit Caïro meldt, heeft zich Dinsdag op
het strand van Alexandrië een „diploma
tiek incident" voorgedaan.
Daar de zee erg woest was, we!rd op het
strand een zwarte kegel geheschen ten
teeken, dat het verboden was om te baden.
Desniettemin besloot de Oostenrijksche mi
nister, baron Versbach, een bad te nemen.
De strandwachter, die een bekend ka
naalzwemmer is, Ishaik Effendi Hilmi,
gaf den minister daarop in minder zachte
bewoordingen te kennen, dat hij zijn
zwemlust maar wat moest temperen.
Het kwam hierbij tot een heftige woor
dentwist en tenslotte werd de minister in
strandpyama naar 't politiebureau ge
bracht. Zijne Excellentie heeft zijn regee
ring onmiddellijk van het geval in kennis
gesteld.
Aardverschuivingen in de Zwltsersche
Alpen.
Naar de Geneefsche correspondent van
de „Times" meldt, hebben de zware re
gens, die de laatste weken bijna zonder
ophouden in Zwitserland gevallen zijn, in
vele deelen van de Alpen groote aardver
schuivingen veroorzaakt.
In het kanton Glaris hebben op den
Kilchenstock, bekend als de „bewegende
berg", in de laatste dagen zware aard
stortingen plaats gevonden.
De autoriteiten hebben bewoners van
deze streken den raad gegeven, hun wo
ningen te verlaten.
De mijnwerkersstaking in Belgisch
Limburg.
Vaz Diaz meldde gisterenavond uit
Hasselt: Op initiatief van den minister
van Arbeid Heyman is vanmiddag in
tegenwoordigheid van den gouverneur der
Provincie Limburg een bijeenkomst ge
houden van mijneigenaars en mijnwerkers
uit het Belgisch-Limburgscb kolengebied.
In den loop dezer samenkomst is een alge-
meene overeenkomst verkregen die een
eind maakt aan de staking. Reeds morgen
zal een groot gedeelte der mijnwerkers den
arbeid hervatten, terwijl Maandag bet
werk volledig zal worden hervat.
Opgravingen in MesogotamiB.
De in 1929 voortgezette Duitsche opgra-
vingsarbeid in Mesopotamië vordert
steeds. Thans zijn de leiders Jordan en
Nöldeke doorgedrongen na 18 voor
historische woonlagen met een totaal van
24 M. diepte doorgegraven te hebben
tot de uit den oudsten steentijd dateeren-
de vestigingen van de oerbevolking. Deze
bevolking woonde aanvankelijk in zeer
primitieve hutten uit hout en riet samen
gesteld. De Sumeriërs onderwierpen later
dezen stam. Voorts vond men in de
vijfde voorhistorische laag resten van
een tempel en in de vierde laag het
archief van een tempel met zeer oude
schriftteekens, welker ontwikkeling van
beeld- tot klankschrift in de bovenste la
gen kan worden nagegaan.
Alls Duitsche regeeringen van 1931 voor
het Rijksgerecht gedaagd.
Door een aantal Hessische nationaal-
socialistische landdag-afgevaardigden is
een verzoek ingediend, om tegen het ge
heele Hessische ministerie, dat in den
zomer 1931 in functie was, een vervolging
in te stellen wegens begunstiging van
communistische plannen van landver
raad en hoogverraad, meldt het Wolff-
bureau.
Dit verzoek is ingediend in verband
met de indertijd door de „Hessische Lan-
deszeitung" gepubliceerde z.g. geheime do
cumenten, waaruit zou blijken, dat het
genoemde ministerie de plannen der com
munistische partij zou hebben begunstigd.
Naar een later Wolff-telegram echter
meldt, hebben de nationaal-socialistische
afgevaardigden niet alleen tegen de Hes
sische regeering, doch tegen de rijksregee-
ring, die in den zomer van 1931 aan het
bewind was, en tegen alle toentertijd in
functie zijnde niet-nationaal-socialistische
landsregeeringen, bij den Oberreichsan-
walt een aanklacht ingediend wegens be
gunstiging van de plannen tot hoogver
raad der communistische partij.
Zij gronden die aanklacht op „een ge
heim document".
Naar van gezaghebbende zijde verluidt
betreft het hier een mededeeling, welke
van de zijde der rijksregeering aan de
betrokken instanties der afzonderlijke
landsregeeringen is gedaan.
Wijziging
van de Amerikaansche schuldonpolitiek?
De Amerikaansche minister van buiten
landsche zaken, Stimson, heeft, naar uit
Washington gemeld wordt, een langdurig
onderhoud gehad met Mellon, den Ameri-
kaanschen gezant in Londen. Een der be
sproken kwesties zou die der oorlogsschul
den zijn geweest.
De staatssecretaris had ook een onder
houd met senator Borah, naar aanleiding
van diens per radioi wereldkundig ge
maakte voorstellen inzake de schulden-
schrapping. De conferentie had plaats op
verzoek van Stimson. Geen van beiden
beeft zich na afloop van bet onderhoud
uitgelaten over het resultaat ervan. Men
heeft echter algemeen den indruk, dat
Borah in zijn houding door Stimson is
versterkt.
De Amerikaansche ambassadeur te Pa
rijs, Edge, heeft Herriot ervan in kennis
gesteld, dat de basis van Fransch-Ameri
kaansche samenwerking ligt in ontwape
ning. Het staat vast, dat de Amerikaan
sche regeering niet van plan is het initi
atief te nemen tot herziening van de oor
logsschulden en het zal een groote bewa
peningsvermindering eiscben als prijs.
Over dit bezoek van Edge aan Herriot
publiceert het Fransche departement van
buitenlandsche zaken de volgende mede
deeling:
Edge, de Amerikaansche ambassadeur
te Parijs, heeft een bezoek behracht aan
Herriot om uitdrukking te geven aan den
gelukkigen indruk, dien het resultaat van
Genève heeft gemaakt.
Herriot verklaarde zich gelukkig te
achten, in een geest van wederzijdsch ver
trouwen te hebben kunnen samenwerken
met de Amerikaansche delegatie om zoo
veel mogelijk metterdaad gevolg te geven
aan den vredelievenden wenseh van Hoo
ver.
Edge verklaarde daarop in het reeds
bereikte werk een aanmoedigende aan
wijzing te zien voor de gelukkige resulta
ten, die metertijd een actieve, vertrouwe
lijke samenwerking tusschen beide landen
kan opleveren.
Tegelijkertijd heeft in Amerika nog een
andere bekende senator, Watson, leider
der republikeinen, over de schulden, de
ontwapening en de wereldconferentie het
woord gevoerd.
De beste voorbereiding tot een econo
mische conferentie, waarop, overeenkom
stig het voorstel van senator Borah, de
kwestie der oorlogsschulden zou worden
besproken, zou volgens Watson zijn de
ontwapening van Europa.
„Het is ondenkbaar, aldus de senator,
dat wij den Europeanen zullen toestaan, 't
geld, dat zij ons schuldig zijn, te behou
den, om hen op deze wijze in staat te stel
len, hun militaire bewapeningen nog op
te voeren. Zoover wij echter kunnen zien
is dit Europa's doel".
Deze uitlating van Senator Watson
wordt aldus opgevat, dat hij tracht, de re
geering de idee uit het hoofd te praten,
aan een internationale conferentie deel te
nemen, voordat Europa nieuwe stappen in
de richting der ontwapening heeft gedaan.
Verder zal er wel w&t verkiezingspropa
ganda in zitten, de republikeinsche partij
Binnenland.
Verkiezing leden van de Eerste Kamer.
De invoer van onze kolen in België.
Een conferentie over de verlaging werk-
loozensteun.
De loonen in de typografie.
Buitenland.
Von Papen over den toestand in Duitsch
land.
De Rijksdagverkiezingen op a.s. Zondag.
moet natuurlijk gevrijwaard worden voor
het verwijt, dat zij Amerikaansch geld wil
weggeven, zonder tegenprestatie.
Korte Berichten.
Te Kamen in Westfalen is het gis
teravond tusschen menschen van den
Rijksbanier en nazi's tot een kijfpartij
gekomen. Een lid van de Rijksbanier is
daarbij doodgestoken en zes nazi's zijn in
hechtenis genomen.
De staking te Burnley is gisteren
overgeslagen op de naburige stad Black
burn, waar de arbeiders in drie spinne
rijen het werk hebben neergelegd als pro
test tegen de voorgestelde loonsverlaging.
Reuter verneemt, dat de boter-com-
missie uit de Dominions een ontwerp
heeft ingediend, strekkende om het ge
bruik van buitenlandsche boter in Groot-
Britannië afdoende te beperken.
Het aantal ingeschreven studenten
in Duitschland bedroeg in het afgeloo-
pen winter-semester ruim 129.000, wat
een geringen achteruitgang beteekent bij
het wintersemester van 19301931.
Ongeveer een zesde van de studeeren
den waren vrouwen.
Te New York is een neger-omroep-
maatschappij opgericht. De bedoeling
hiervan is, de belangen der negerbevol
king te dienen en te töonen, dat deze ook
in cultureel opzicht een niet te onder
schatten rol in de Vereenigde Staten
speelt.
Reuter seint uit Santiago (Chili):
Het Vaticaan en Panama hebben de Ghi-
leensche regeering erkend.
Sir William Willcocks, een bekend
ingenieur, die den Nijldam bij Assoean
heeft ontworpen, is tengevolge van long
ontsteking en dysenterie overleden.
VERLAGING VAN DEN WERK-
LOOZENSTEUN.
Een audiëntie bij minister Ruys.
Woensdagmiddag heeft, naar de „Volks
krant" meedeelt een conferentie plaats ge
had tusschen den minister-president en
een deputatie van het R.K. Werklieden
verbond bestaande uit de heeren A. G. de
Bruijn en G. J. Kuiper, waarin bezwaren
werden kenbaar gemaakt ten opzichte van
het voorstel der commissie-Weiter om den
werkloozensteun over de geheele linie met
15 procent te verlagen.
Na afloop van de conferentie deelde de
deputatie aan een redacteur van het blad
een en ander mee.
De heeren hadden den minister als de
meening van het Verbondsbestuur gege
ven, dat op grond van de feitelijke ver
houdingen: de hoogte van den steunnorm
en den langen duur der werkloosheid,
zelfs de minste verlaging ongemotiveerd
is. Aan verlaging aldus was met klem
van redenen betoogd mag niet gedacht
worden zoolang 's rijks budget met
name door extra verhooging der inkom
stenbelasting kan worden sluitend ge
maakt.
De Regeering aldus had de minister
president den Verbondsbestuurders ver
klaard blijft vervuld met bijzondere
zorg voor den toestand der werkloozen;
met die zorg voor oogen, zal zij het voor
stel der commissie-Weiter inzake de 15
procent verlaging der steunnormen be-
oordeelen. Zeer tot haar leedwezen is de
regeering niet in de gelegenheid mede te
deelen welke beslissing zij ook daarom
trent nemen zal; mededeelingen van haar
standpunt zal de regeering pas kunnen
doen op den derden Dinsdag in Septem
ber aan het Parlement.
Op de vraag aan de heeren De Bruijn
en Kuiper of zij in de een of andere rich
ting een bepaalden indruk hadden gekre
gen, meenden zij te kunnen zeggen, dat