No. 248
Zaterdag 23 Juli 1932
46e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Ho.
Alle»
V^vci'
BIRTELS
EERSTE BLAD.
SS V VAN MELLE'S KOEK, GEZOND EN LEKKER!
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
Binnenland.
Staten-Generaal
them*
Qliefabriekea N.V., Amsterdam.
Directeui-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. Mi35.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
2Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, 13.—
Losse nummers 10.05
Prijs derAdvertentifin:
1—4 regels 11.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
Inkrimping van den Staatsdienst.
Wij hebben er reeds meermalen op ge
wezen, dat wie rekening houdt met de
harde werkelijkheid, zich, ook al heeft hij
tegen de voorstellen van de commissie-
Weiter verschillende bedenkingen toch
wel zal wachten voor het gebruik van
dikke woorden en holle leuzen.
Daarvoor is de toestand te ernstig.
Het feit ligt er nu eenmaal dat op de
Staatsbegrooting een tekort wordt ge
raamd van ruim f 100 millioen.
Een zeer groot bedrag op een begroo
ting van een kleine f 6 millioen, temeer
daar op een belangrijk percentage van dit
bedrag niet of zoo goed als niet bezui
nigd kan worden.
De bedragen voor pensioenen, invalidi-
teits- en ouderdomsfonds kunnen toch,
zonder de pensioenen en andere uitkee-
ringen in gevaar te brengen, niet worden
verlaagd. En hetzelfde geldt van de rente
en de aflossing van de nationale schuld.
Wanneer men deze bedragen uitzon
dert, dan blijft er over een bedrag van
pl.m. f400 millioen waarop dan de be
zuiniging gevonden zou moeten worden.
De helft hiervan ongeveer is noodig
voor salarissen. Wil men dus de salaris
sen onaangetast laten, dan zou de geheele
bezuiniging gevonden moeten worden op
een bedrag van ongeveer f 200 millioen.
Ieder gevoelt onmiddellijk dat we hier
staan voor een zeer moeilijk probleem,
dat met groote woorden niet is op te los
sen.
Hieruit volgt uit den aard der zaak
niet, dat nu alles wat de commissie-Wei
ter voorstelt, zonder meer geslikt zal moe
ten worden.
Trouwens niet het rapport-Weiter,
maar de voorstellen die straks door de
Regeering gedaan zullen worden, zijn hier
beslissend.
Al is dus, gezien de omstandigheden
voorzichtigheid geboden en critiek voor
barig, toch meenen wij dat hier plaats is
voor een critische opmerking.
Toen Minister Colijn in 1923 Financiën
onder zijn beheer kreeg wees de begroo
ting voor 1924 een ongedekt tekort aan
van f 105 millioen.
Krachtig ingrijpen was toen noodzake
lijk.
Er moesten onmiddellijk maatregelen
worden geraamd om de begrooting slui
tend te maken, terwijl voor de toekomst
als eisch werd gesteld: de staatsdienst
moet worden ingekrompen, gereorgani
seerd, vereenvoudigd.
Na dien is voortdurend gewaarschuwd
ook al was er een tijdelijke opleving
voor het gevaar dat het vandaag of mor
gen met de financiën vast zou loopen.
Ook Minister de Geer heeft herhaalde
lijk zijn waarschuwende stem laten hoo-
ren.
Maar toch en dat is onze grief
tot een ingrijpende inkrimping, reorgani
satie, vereenvoudiging van den Staats
dienst is het niet gekomen.
Was dit wel het geval geweest, dan
waren de uitgaven geleidelijk op lager peil
gebracht en zouden drastische maatrege
len als nu noodig worden geacht, niet
noodzakelijk zijn.
Dit valt te betreuren.
Wij hebben alle respect voor Minister
de Geer.
Maar wij vinden het jammer, dat hij,
nadat Minister Colijn voor hem het bed
had gespreid en het mogelijk gemaakt,
dat aan de gewenschte inkrimping en re
organisatie rustig kon worden voortge-
werkt, wat dit betreft in gebreke is ge
bleven.
Minister Colijn is niet in staat gesteld
zijne plannen te volvoeren.
Maar van zijn opvolger hadden we mo
gen verwachten, dat hij onverwijld aan de
reorganisatie aandacht had geschonken.
Was dit gedaan en hadden we gekre
gen een geleidelijke inkrimping van de uit
gaven, dan zou nu de toestand minder
precair zijn en zou een deel van de voor
velen zeer pijnlijke maatregelen die nu
naar te vreezen staat onafwendbaar zullen
blijken, achterwege kunnen blijven.
DE TOESTAND IN PRUISEN.
Een rede van Dr Bracht.
Gisteravond heeft Dr Bracht in zijn
kwaliteit van gevolmachtigde van Rijks
commissaris Von Papen, een radiorede
gehouden over de taak en de bedoeling
van den Rijkscommissaris.-
Hij wees er o.m. op, dat de taak van
den Rijkscommissaris eenvoudig deze is,
de orde en rust in Pruisen te herstellen
en aan die breede kringen der bevolking,
die het gevoel hadden dat zij geregeerd
werden door een stel partij-politici, het
vertrouwen te hergeven in de boven de
partijen staande regeering van het alge
meen welzijn.
De rijksregeering had de bewijzen van
dit wantrouwen, zij werd op vele en ba-
langrijke punten door de Pruisische re
geering bemoeilijkt of tegengewerkt en
daarom was er slechts één weg om daar
aan een einde te maken, n.l. door de re
geering in den voornaamsten staat gelijk
gezind te maken met de regeering dea
Rijks.
De regeering, zoo zeide hij verder, wil
geen invloed op de Rijksdag-
verkiezingoefenenl Zij wil
uitsluitend, dat die verkiezing op nor
male, ordelijke wijze zal gehouden wor
den, zonder moord en doodslag of terro
riseering van een deel der kiezers door
een ander deel.
Wanneer de verkiezingen achter den
rug zijn, en het ordelijk beloop zullen ge
nomen hebben, dat de door mij getroffen
maatregelen lijken te waarborgen en wan
neer daarna de Landdag een werkelijke
regeering zal kiezen, dan zal het rijks
commissariaat, dat nu noodig was, weer
even snel kunnen verdwijnen.
Bracht bracht nog een woord van dank
aan alle ambtenaren en soldaten, die in
deze drie dagen van overgang hun plicht
zoo nauwgezet zijn nagekomen.
Opheffing vóór de verkiezing.
Volgens de Vossische Zeitung moet het
in de bedoeling van de Rijksregeering
liggen den Rijkspresident te adviseeren
den militairen uitzonderingstoestand nog
vóór de aanstaande verkiezingen op te
heffen. Een besluit hieromtrent heeft de
Rijksregeering echter nog niet geno
men. Dit zal eerst geschieden na den
terugkeer van den Rijkskanselier uit
Stuttgart.
Verzachting demonstratieverbod.
Aangezien de laatste dagen de versto
ringen der openbare orde aanmerkelijk
zijn verminderd, heeft de rijks-minister
van binnenlan-dsche zaken gisteren bij
verordening een verzachting van het de
monstratieverbod vastgesteld.
Van 24 Juli af geldt het verbod niet
meer voor gedenkfeesten, gecostumeerde
optochten e.d. manifestaties met artis
tieke, cultureele of folkloristische beteeke-
nis, wanneer zij1 door organisaties van
niet-politiek karakter op touw zijn gezet.
Ook van deze betoogingen moet echter 48
uur van te voren bij -de politie aangifte
worden gedaan en zij kunnen worden
verboden, als voor het verstoren der open
bare orde wordt gevreesd. Morgen, Zon
dag, mogen reeds optochten van dien
aard worden gehouden.
Verder heeft de minister aan de be
trokken autoriteiten medegedeeld, dat be
grafenissen, bruidstoeten, processies enz.
natuurlijk niet onder het verbod vallen,
evenmin als sportdemonstraties, -die -geen
demonstratief karakter dragen.
Alle verloven der Berlljnsche Schupo
ingetrokken.
Von Rundstedt, de militaire opperbevel
hebber voor Berlijn en Brandenburg, heeft
gistermiddag den Berlijnschen politie-
president order gegeven onmiddellijk alle
verloven voor -de Berlijnsche Schupo in
te trekken. De agenten, -die reeds onder
weg zijn, worden telegrafisch teruggeroe
pen.
Staking in de Engelsche textiel-industrie.
15 a 20.000 arbeiders worden getrof
fen door een staking die gisterenmiddag
is afgekondigd door de federatie van tex
tielarbeiders te Burnley als protest- tegen
de voorgestelde loonsverlagingen. De sta
king gaat heden in.
De staking der Belgische mijnwerkers.
Vrijdagochtend werd in al de mijnen
der provincie Luik een sterke toeneming
van het aantal stakers geconstateerd. In
sommige schachten is slechts 1/10 van het
personeel aan den arbeid. Elders is de
staking algemeen. Dit is o.a. het geval in
al de kolenputten van Ans, Herstal, Vi-
vegnis, Jupille, enz. In totaal telt men
7000 stakers meer dan Woensdag j.l.
Twee militaire vliegtuigen neergestort.
Twee militaire vliegtuigen zijn te Tokio
omlaag gestort. Het eene verongelukte
tengevolge van een motordefect. De pi
loot en twee inzittenden werden gedood.
Het andere stortte bij nachtoefeningen
neer in de omgeving van Osaka. Bij dit
ongeval werden twee personen gedood.
meening hieromtrent te kennen heeft ge
geven.
Volgens de Vossische Zeitung kan ver
wacht worden, dat de nieuwe regeling van
de botertarieven voor het Duitsche zuivel
bedrijf de noodige bescherming zal voor
zien, zonder dat hierdoor de beste afne
mers van de Duitsche industrie, zooals
tot nu toe het geval was, op overbodige
wijze worden gekrenkt.
De tot stand koming van een matig en
prohibitief werkend tarief, tezamen met
proportioneele contingenten, welke door
de hoogte van den tot nu toe bestaanden
Binnenland.
De steun aan de Varkenshouderij. (Eerste
Kamer.)
Verhoogde toelatingsleeftijd voor de la
gere school.
Minister Ruys voor de sprekende film.
De invoer van boter in Duitschland.
Buitenland.
Commissaris Braun over den toestand in
Pruisen.
De EngelschIersche tarievenoorlog.
Ingezonden mededeelingen.
Hevig-onweer in Polen.
Het Noordwesten van Polen is geteist-
terd door een hevig onweer, dat in vele
plaatsen groote schade heeft aangericht.
Bij Kaliscz is de bliksem in een deta
chement soldaten, die van een manoeuvre
huiswaarts keerden, geslagen. Een infan
terist werd onmiddellijk gedood. Twee an
deren werden zwaar gewond.
Verder zijn in andere plaasen nog vier
personen door den bliksem getroffen.
De interparlementaire conferentie.
De interparlementaire conferentie, die
gisteren in Genève geopend is en waar
bij Nederland vertegenwoordigd is door
jhr Michiels van Kessenich, prof. Rut
gers en generaal Duymaer van Twist
heeft gisteren en eergisteren de algemeene
beschouwingen over den internationalen
toestand gehouden.
Daarbij heeft de minister van finan
ciën van Denemarken de Nederlandsch-
Belgische handelsconventie als een der
weinige lichtpunten van den te-
genwoordigen tijd besproken. Hij erken
de, dat de Nederlandsch-Belgische con
ventie tegen het beginsel der meestbe-
gunstigingsclausule indruischt, doch zag
hierin geenerlei bezwaar, daar de meest-
begunstigingsclausules het herstel der in
ternationale samenwerking op econo
misch gebied niet mogen in den weg
staan.
De Engelsch-Iersche tarievenoorlog.
Het Iersche kabinet heeft eergisteren
een lange lijst van Engelsche goederen
vastgesteld, waarop de nieuwe invoer
rechten van toepassing zullen zijn.
Deze lijst zal vermoedelijk vandaag
worden gepubliceerd, nadat de „Dail" in
een bijzondere zitting de regeering de
noodige volmachten zal hebben gegeven.
Waarschijnlijk zullen de rechten terug
werkende kracht hebben.
Tot de nieuwe noodrechten zal, naar
men verwacht, ook een prohibitief recht
op den invoer van kaas en andere melk
producten behooren.
Naar Reuter nog uit Dublin meldt,
heeft een conferentie van zuivelproducen-
ten van den Ierschen Vrijstaat besloten,
af te zien van den export van boter van
Ierland naar Groot-Brittannië.
De Belgische spoorwegen.
De ontvangsten der Nationale Maat
schappij der Belgische Spoorwegen over
Juni 1932 belo-open na aftrek van de be
lastingen 191.5 millioen tegen 263.7 mil
lioen in Juni 1931.
Daarentegen verminderden de bedxijfs-
uitgaven over Juni 1932 tot 212.5 millioen
(v.j. 250.8 millioen). Zij overtreffen de
ontvangsten met 21 millioen. De bedrijfs
coefficient is 110.97 pet. In Juni 1931 be
liep de zuivere opbrengst 12.9 millioen
en bedroeg de bedrijfscoefficient 95.09 pet.
Voor de eerste zes maanden van 1932
is er een tekort van 165.7 millioen en een
bedrijfscoefficient van 113.85 pet. Voor
het overeenkomstig tijdperk van 1931 be
liep de zuivere opbrengst 4.9 millioen en
de bedrijfscoefficient 99.68 pet.
De Invoer van boter in Duitschland.
De correspondent van de N. R. Crt
meldde gisteravond:
De Duitsche landbouwraad en het rijks-
verbond van de Duitsche industrie hebben
dezer dagen besprekingen gehouden aan
gaande de kwestie van de botertarieven.
Hierbij is een toenadering tusschen de
wenschen van de lan-dbouwkringen en de
belangen van de exporteerende industrie
tot stand gekomen. De overeenkomst is
thans onderworpen aan het oordeel van
den rijksminister van landbouw en zal
•worden gepubliceerd, zoodra deze zijn
invoer zullen worden bepaald, zal ook,
aldus de Vossische Zeitung, voor N e-
d e r 1 a n d en Denemarken een reden zijn
om den strijd tegen de Duitsche waren te
staken, vooral omdat de mogelijkheden
o-p de Engelsche markt voor deze landen
door de resultaten van de conferentie van
Ottawa wellicht wijzigingen zullen onder
gaan.
Korte Berichten.
Reuter meldt uit Buenos Aires, dat
de regeeringen van de Ver. Staten en Ar
gentinië onderhandelingen zullen ope
nen over een wederkeerige verlaging van
de invoerrechten.
Op den D-trein HannoverBerlijn
werd gisteren op het station Koenigslut-
ter door een onbekenden dader een schot
gelost. Een raam van den restauratie
wegen werd verbrijzeld. Passagiers wer
den gelukkig niet gewond.
In de Aragoneesche bergen heeft het
hevig gesneeuwd, waardoor vele dorpen
zijn geïsoleerd. Door het wassen van vijf
rivieren is een groot gedeelte van de
provincie overstroomd.
Volgens de „Daily Telegraph" ver
toont de Italiaansche schatkist voor het
fiscale jaar dat 30 Juni eindigt, een defi
cit van 15.210.000 a pari.
14 Augustus a.s. wordt te Zürich
een internationale Joodsche conferentie
geopend ter bespreking van de politieke
en economische moeilijkheden van Joden
in alle deelen van de wereld.
Een voorbeeld van den senaat.
Naar wij vernemen, is de Eerste Kamer
der Staten-Generaal voornemens geweest
een maaltijd aan te bieden aan haar me
deleden, Jhr Mr van Sasse van Ysselt en
Mr Smeenge, die onlangs den tachtigjari
gen leeftijd mochten bereiken. Aan dit
voornemen is echter geen uitvoering gege
ven wegens de huidige crisis, welke het
betrachten van soberheid op elk gebied en
door een ieder, noodzakelijk doet zijn. De
Kamer meende, ook anderen ten voor
beeld, van het aanrichten van een gast
maal te moeten afzien.
Ontslagen op 's Rijkswerf te Willemsoord.
Men meldt aan de N. R. G r t., dat aan
40 contractarbeiders van 's Rijkswerf te
Willemsoord met ingang van 7 Augustus
ontslag is aangezegd.
EERSTE KAMER.
Steun aan de Varkenshouderij.
Nadat gisteren waren behandeld de
wetsontwerpen inzake de behartiging van
de nationale scheepvaartbelangen, kwam
aan de orde het wetsontwerp tot steun
aan de varkenshouderij.
De heer Smeenge (Lib.) merkt op,
dat reeds veertig jaar geleden, toen Spr.
lid der Tweede .Kamer werd, de leuze aan
geheven werd: „beter bacon, betere var
kens". Doch tegen de thans aanhangige
regeling heeft spr. toch bezwaren. Spr. is
er van overtuigd, dat deze wet voor velen
zal zijn een steen om den hals. Men zorge
er voor, dat niet sommigen in betere con
ditie worden gebracht ten koste van an
deren. Spreker wijst op de verschillende
adressen van landbouw-organisaties aan
de Kamer. De Minister wake tegen een
zijdige bevoordeeling.
De heer W e s t e r d ij k (V. D.) wijst
op het belang der varkenshouderij in be
paalde streken des lands. Spr. bepleit ter
steunverleening aan de veenkoloniale boe
ren een regeling, waarbij het overtollige
aardappelmeel aan de varkens wordt ge
voerd. Spr. zet uiteen, dat van alle graan
soorten de tarwe alleen loonend te ver
bouwen is, dank zij de Tarwewet. De ove
rige graansoorten kan men slijten aan de
varkens. Deze opmerkingen zijn echter bij
dit wetsontwerp bijzaak.
Hoofdzaak is steun aan de varkenshou
derij en daarom dient dit wetsontwerp te
worden aangenomen. Een bezwaar is, dat
de binnenlandsche verbruikers van var-
kensvleesch zullen worden belast met niet
alleen een prijsverhooging van eigen con
sumptie, doch ook voor den export. Men
zal echter om de hoofdzaak te redden hier
over moeten heenstappen.
Spr. bepleit een niet-eenzijdige samen
stelling van de varkens-centrale. Daardoor
zal veel onrust worden weggenomen.
De heer Hermans (S. D.) critiseert
het afwentelen der hoogere prijzen op de
consumenten. Spr. wil op grond daarvan
geacht worden tegen het wetsontwerp te
stemmen.
Voor een groot aantal menschen is het
in dezen tijd van loonsverlaging niet doen
lijk, hoogere prijzen te betalen. Er is ge
zegd, dat vele prijzen lager waren dan
voor den oorlog; daaruit concludeerde
men dan de billijkheid van loonsverlaging
Van dit goedkoope leven hebben we ech
ter niet veel gemerkt.
Ingezonden Mededeeling.
moet men
tetten °P- 4 .t
Nog steeds wordt den veehouders namaak
Bertels' Lijnzaadkoekjes met Suiker en half
zachte- en murwe kilo lijnkoeken geleverd met
12—14 procent vochtZie gepubl. Analyses.
Eischt Bertels' Lijnkoek of Schilferl
Beter kwaliteit: 5 °/o vocht minder.
Verhooging der melkproductie en van het
melkvet en belangrijke voederbesparing
Is verkregen door rationeele voedering van
Iedere koe naar hare melkgift met Ratio A.
RafifV A uitgebalanceerd
IV.» dagrantsoenkoekje
voor Iedere melkgift tot 4 °/0 melkvet.
De melk hiervan kost nog geen 3 ct. p. liter.
T? 7\ f 1 Cl R uitgebalanceerd koekje
IVa 11U JJ voor mestrunderen.
Ratio A en B (wettig gedeponeerd) bevat
de juiste dosis jodium, opgeloste ijzerver
bindingen en voedingszouten waardoor
grooter weerstandsvermogen tegen verschillen
de ziekten o. a. mond- en klauwzeer en
in 't algemeen verbetering van den gezond
heidstoestand der dieren en vergrooting der
melk- en vleeschproductie wordt verkregen zoo
als op verschillende veebedrijven is gebleken.
Ratlokoekjes mogen op geen stal ontbreken!
De prijs is billijk A f. 7.90. B f. 7.15 per
100 Ko. vrij spoor/boot Amsterdam.
Brochure met ruw- en krachtvoederranlsoe-
nen voor Iedere melkgift gratis.
Weigert namaak I Let op ons ongeschonden
Loodje en dat in elk koekje voluit den
naam Bertels staat en niet een enkele B.
Bestel bi] Uw leverancier in Uwe plaats
Indiër daar niet voorradig direct a.d. fabriek.