No. 247
Vrijdag 22 Juli 1932
46e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD.
van
de 100 huisvrouwen konden
geen verschil vaststellen
tusschen
Blue Band en natuurboter
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Buitenland.
De machtsgreep in Pruisen
Nu de boterprijzen stijgen en Blue Band
25 °/o allerfijnste Roomboter onder
Rijkscontröle bevat, is het voor alle
Nederlandsche Huisvrouwen van het
grootste belang Blue Band te gebruld
ken! Hollands beste Standaardmerk.
Belangrijkste Nieuws.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorstetraat 70, Boei.
Tel.: Redactie en Adminletratle No. 11.
Poetrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummers 10.05
Prijs der AdvertentiBn:
1—4 regels fl.20, elke regel meer 30 ct
Bi] abonnement belangrijke korting.
Zondagssluiting.
In de te Arnhem gehouden algemeene
vergadering van den Koninklijken Neder-
landschen Middenstandsbond (neutraal)
is in den breede gesproken over de Zon
dagssluiting voor de winkels.
Uit het officiéél verslag laten wij hier
een gedeelte volgen:
Het onderwerp werd ingeleid door den
heer L. V o s (Den Haag), die opmerkte,
dat men den winkelier tot gedwongen rust
heeft veroordeeld, waardoor hij slechts
meer tijd heeft gekregen om te tobben, hoe
in het onderhoud van zijn gezin te voor
zien.
De minddenstander vraagt slechts, neen,
eischt, voor zich en zijn gezin te mogen
werkenl De banketbakkers, de fruithande
laren, de Joodsche winkeliers moeten een
andere regeling hebben. Wij moeten terug
naar de oude situatie.
De heer F. Veenhoff (Amsterdam) noo-
digde, mede namens de Algemeene Win-
keliers-Vereeniging, het Bondsbestuur uit,
zich tot de Regeering te wenden om te
komen tot opheffing van de verplichte
Zondagssluiting.
Ook de heer A. Th. Waalberg wees op
de groote bezwaren van de Zondagsslui
ting. Laten wij schouder aan schouder
daartegen strijden. Het Bondsbestuur zou
aan de aangesloten vereenigingen in deze
sombere tijden het mooiste cadeau geven,
wanneer het de Zondagssluiting van de
baan wist te werken.
De voorzitter gaf daarop het woord aan
den heer J. J. Korff (Bondsbestuur), om
namens het Bondsbestuur de navolgende
motie voor te stellen:
„De Koninklijke Nederlandsche Mid
denstandsbond, enz.,
wendt zich in uitersten nood tot de Re
geering en volksvertegenwoordiging met
het dringend verzoek, ten spoedigste
maatregelen te nemen tot een zoodanige
toepassing van bedoelde wet, dat ook aan
die winkeliers, voor wie de Zondag-ver
koop de meest beteekenende bron van in
komsten vormt, de gelegenheid weder ge
geven wordt, door ruimere verkoopsmoge
lijkheid op Zondag voor hun gezin het
brood te verdienen".
Wat hier gevraagd wordt is een maat
regel, welke van de gemeenschap geen
geldelijk offer vergt, en onmiddellijk tot
uitvoering kan worden gebracht. (Dave
rend applaus).
De voorzitter constateerde, dat de motie
met algemeene stemmen is aangenomen,
en deelde mede, dat zij telegrafisch ter
kennis van de Regeering zal worden ge
bracht.
De Kon. Ned. Middenstandsvereeniging
is een organisatie, die ook tal van Chris
telijke winkeliers onder hare leden telt,
met name ook in Zeeland.
En velen meenen, dat daartegen geen
bezwaar bestaat, omdat het een neu
trale organisatie is, die zich uitsluitend
op zakelijk terrein beweegt.
Opnieuw zien we hier echter, wat die
neutraliteit in de practijk beteekent.
Met algemeene stemmen wordt hier be
sloten tot het voeren van een krachtige
actie om de Zondagssluiting ongedaan te
maken, en de ontheiliging van den Zondag
te bevorderen.
Zou het nu nog niet duidelijk worden,
dat in de gegeven omstandigheden organi
satie onder eigen banier gebiedende eisch
is?
Misleiding.
Het was te voorzien, dat van Soc. Dem.
zijde van het rapport-Weiter met het oog
op de komende verkiezingen geweldig mis
bruik zou worden gemaakt.
Dat wordt dan ook gedaan.
Dit rapport, waarin harde, maar in
vele opzichten helaas noodzakelijke maat
regelen worden gevraagd, wordt aange
grepen om de massa op te hitsen en te
misleiden.
Een sterk staaltje van die opzettelijke
misleiding heeft men te Utrecht, waar de
Soc. Dem. een protest-meeting hielden,
kunnen waarnemen.
De heer F. S. Noordhoff, die het woord
voerde namens de roode ambtenaren-ver-
eeniging, vertelde daar o. m., dat het niet
aangaat om de bourgeoisieklasse als ver
armd al te schilderen, zoolang er nog
22000 Nederlanders zijn, die een jaar-
lijksch inkomen hebben van f 100.000 of
meer. Als men al deze personen 1000 gul
den meer belasting liet betalen, dan zou
al f 22 millioen van het tekort op de
Rijksbegrooting gevonden zijn.
Men begrijpt, dat het applaus niet uit
bleef.
Maar wat zegt het „Vaderland":
Het is misschien goed hier tegenover
mee te deelen, dat het aantal landgenoo-
ten met een dergelijk inkomen in het jaar
1930 nog geen duizend bedroeg.
Het spreekt vanzèlf, dat dit aantal in
1931, waarover de gegevens nog niet be
kend zijn, aanmerkelijk lager zal zijn
en over het loopende jaar nóg weer lager.
Wat de rijke Residentie betreft, volgens
de laatste gegevens bedroeg het aantal
aangeslagenen met een inkomen van een
ton of meer in het zéér gunstige jaar 1929
slechts 162, een cijfer, dat thans natuur
lijk enorm gedaald is.
Zoo wordt de massa voorgegelicht
neen, willens en wetens misleid!
De beteekenis van het g^eurde.
Van alle kanten komt de vraag hoe de
machtsgreep in Pruisen is te verklaren.
Wat beteekent dit eigenlijk zoo wordt ge
vraagd. Wat zit er achter?
Een correspondent van het „Vader
land" die op deze vragen een antwoord
tracht te geven schrijft o.m.:
De beslissing van den president wordt
ten volle duidelijk, zoo men zich reken
schap geeft van den stand van zaken.
Zooals men weet, regeerde in Pruisen van
het ontstaan der republiek af een linksch
kabinet, waarin socialisten en centrum de
leiding hadden. Bij de verkiezingen in
April is de Landdag echter omgegaan:
de twee partijen, die de macht in handen
hadden verloren hun meerderheid, maar
deze viel niet in handen van rechts: op de
wip zaten de communisten. Gevolg: men
kon geen nieuw Kabinet vormen, zoodat
de oude regeering-Braun-Severing bleef
zitten. Eindelooze strubbelingen, vruchte
loos onderhandelen van centrum met
rechts.
Het centrum beheerschte nog immer
den toestand in Pruisen. Zoolang het wei
gerde met Hitier en Duitsch-nationalen
een coalitie te vormen, zoolang was een
regelmatige regeering niet mogelijk. De
politiek van Brüning bleef gehandhaafd.
De regeering Papen evenwel streefde van
begin af aan naar een regeling in Pruisen,
die ook in dit land een rechtschen koers
mogelijk maakte.
Deze strijd tusschen Papen en het cen
trum is eergisteren met harde hand ten
gunste van den kanselier beslist. De twee
standpunten staan thans duidelijk omlijnd
voor ons. Eenerzijds Brüning. „Was het
noodig, zoo zeide hij eergisteren te Mün-
chen, 'n man als Severing tot aftreden te
dwingen, die veertien jaar van zijn leven
tegen het communisme en voor het Duit-
sche volk heeft gewerkt?"
Hiertegenover betoogt Papen in zijn ra
diorede, dat de socialistische autoriteiten
in Pruisen het communisme begunstigen;
althans niet krachtig bestrijden; dat men
in dat land een „onnatuurlijk front" vormt
met de communisten en tegen Hitier.
„Ik ontzie mij niet, zoo riep hij uit, in
alle openlijkheid te verklaren, dat het de
zedelijke plicht van deze regeering is een
duidelijke scheidingslijn te trekken tus
schen de vijanden van den staat, de ver
stoorders van onze cultuur en de krachten
in ons volk die voor het welzijn van allen
vechten."
Hier leggen de twee tegenstanders hun
motieven eerlijk bloot; hier is geen tactiek
of spelen met woorden, dit is duidelijke
taal. Brüning weigert de staatsgetrouwe
socialisten aan te vallen; Papen wil niet
de Hitlerianen van zich stooten.
Brüning meent met mannen als Seve
ring, die immers 14 jaar lang front kozen
tegen de communisten, den staat te kun
nen behouden tegen radicalisme van
rechts. Papen gelooft niet aan de staats-
trouw der marxisten en ziet het gevaar
der communisten dan eerst recht, wan
neer men niet tijdig er voor zorgt die ele
menten welke den staat positief willen
steunen, dus ook de beweging der natio-
naal-socialisten, te betrekken in den op
bouw van het nieuwe Duitschland.
BLIJE BAND
BB 4-8-01© H
Dit meeningsverschil bepaalt den verde
ren gang van zaken. In laatste instantie
berust dit verschil op een andere opvat
ting omtrent de kracht en de toekomst van
het communisme, zoowel als van de bewe
ging van Hitier.
Zij, die het optreden der regeering la
ken, vervolgt het blad, miskennen dit eene
groote feit: dat het gevaarlijk zou zijn ge
weest een beweging als van de nat.-socia-
listen nog langer tegen de verdrukking in
te laten groeien. Zij ware aldus tot een
gevaar voor den staat geworden. Thans is
het voor een regeering, die weet wat zij
wil, nog altijd mogelijk haar in de juiste
banen te leiden.
Hier zijn historische krachten aan het
werk, die ver uitgaan boven de macht
van den enkeling; een regeering kan
slechts zorgen er niet door meegesleept te
worden en moet er naar streven leiding en
richting aan deze jonge krachten te geven.
Dat de regeering zoo redeneert en zoo
de zaken ziet heeft geleid tot haar daad.
Men stelt het voor, alsof die daad meer
een succes is voor Hitier dan voor Hin
denburg. Ten onrechte. Zoolang de regee
ring blijk geeft de leiding te kunnen hou
den en niet voor doortastende maatrege
len terugschrikt, is er van een eigenlijk
succes van Hitier geen sprake. Daarvan
zou men alleen kunnen gewagen wanneer
in Berlijn een president zetelde, die zich
enkel met behulp van Hitiers strijdfor-
maties kon staande houden. Maar dat lijkt
er niet naar. Eergisteren deed Hindenburg
iets, wat den lieden van uiterst rechts ple
zier deed, morgen zal hij misschien iets
doen wat hen ergert.
De uitkomst doet zien, dat de regeering
inderdaad baas blijft. Er is geen werkelijk
verzet losgekomen. Zelfs van eenig verzet,
van eenige poging tot een georganiseerde
actie zien de leiders der socialistische ar
beiders af. Zij bepalen zich tot een pro
test. Dat heeft zeker moreele beteekenis.
Maar als zij andere wapenen hadden, zou
den zij die gebruiken. Die zijn hun echter
uit de hand gevallen.
Behalve regeering, sociaal-democratie,
Binnenland.
Het garantievoorstel Kippenhouderij door
de Eerste Kamer aangenomen.
De stand der tuinbouwgewassen.
De electro-generator van de P.Z.E.M.
Buitenland.
Het conflict tusschen de Rijksregeering en
Pruisen.
Vergadering ontwapeningsconferentie.
centrum en Hitlerbeweging is er de bur
gerij, die wel geen groote actie op touw
zet, maar toch nog altijd het fundament
vormt van den staat. Deze is in hoofdzaak
met de maatregelen van Hindenburg inge
nomen.
Het conflict tusschen Pruisen en het Rijk.
In een te Erlangen gehouden centrums
vergadering heeft de staatspresident van
Wurtemburg, dr Bolz, een waarschuwing
uitgesproken tegen alle dictatoriale aspi
raties, welke het Duitsche volk steeds
dichter naar een burgeroorlog drijven.
Het volk is gerechtigd tegenstand te
bieden, indien een revolutie van 'boven af
komt. Het zou diep treurig zijn, indien de
grondwet in gevaar zou worden gebracht
door lieden, die deel uitmaken van een
regeering.
Niet de landen, die hun constitutioneele
rechten verdedigen, zondigen tegen de
eenheid van het Rijk, doch zij die het
wagen de Grondwet aan te tasten.
Hitler aan het woord.
Adolf Hitler heeft het woord gevoerd
op notianaal-socialistische verkiezings
demonstraties in Kiel, Hamburg, Bremen
en Lueneburg. Wij bevinden ons op het
oogenblik op het keerpunt in Duitsch-
lands geschiedenis, zeide hij. Het gaat
thans niet om het kabinet-Von Papen,
maar thans gaat over DuitsChland de
roep: Hier centrum en socialisme, en hier
het Duitsch nationaal socialisme. Dat zijn
de 'beide wereldopvattingen, die met el
kander strijden.
Wanneer onze tegenstanders verklaren,
dat de nat.-socialisten geen andere partij
naast zich willen dulden, dan hebben zij
volkomen gelijk. Wij willen, dat Duitsch
land eindelijk bevrijd wordt van den vloeik
der 30 partijen.
Wanneer nationale politici mij voorhou
den, dat ik voor de burgerlijke partijen
niet halt houden wil, antwoord ik hun:
inderdaad, voor die eerst recht niet.
Men bestrijdt ons met terreur en rekent
op onze discipline. Maar dien tegenstan
ders voeg ik toe: „Als de tijd gekomen is,
dat we met jullie afrekenen, dan moge de
hemel jullie genadig zijhl"
Een resolutie der S.P.D.
Het partijbestuur en de partijraad van
Duitsche sociaal-democratische partij, die
gisteren hébben vergaderd, 'hebben met
algemeene stemmen een resolutie aange
nomen, waarin het o.m. heet:
„De partijraad van de S. P. D. brand
merkt voor het geheele Duitsche volk en
voor de geheele wereld de gewelddadige
en in strijd met de grondwet zijnde actie
van de rijksregeering tegen de Pruisische
staatsregeering.
Het gewelddadige ingrijpen, dat door de
nationaal-socialdsten geëischt en door de
rijksregeering voltrokken is, heeft den ver
antwoordelijken arbeid in den Pruisischen
vrijstaat voorloopig onderbroken.
Evenals in het rijk is thans ook in
Pruisen de alleenheerschappij van enke
len gevestigd en elke invloed van de bree
de werkzame massa ten volle uitgescha^
keld.
Het ligt evenwel in handen van het
volk, om door de verkiezing van sociaal
democraten op 31 Juli de gestoorde
rechtsorde van de republiek te herstellen
en zichzelf weer den aan hetzelve toe
komenden invloed op de openbare zaken
te verschaffen.
De 31ste Juli moet een dag van vergel
ding worden voor de wanregeering der
baronnen en hun n a tionaal-s ocialis tisc'he
helpers. Het mag niet gelukken, de aan
dacht af te leiden van het feit, dat Hitier
en zijn partij voor den sociaal-reactionai
ren koers, die thans ingeslagen wordt, de
volle verantwoordelijkheid dragen. Zon
der Hitier geen hongernoodverordening.
De communistische leiders, die sinds
jaren schouder aan schouder met de nat.-
socialisten den strijd tegen Braun en Se
vering gevoerd, hun omwerping, hun af-
