No. 241
Vrijdag 15 M1932
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERST E BLAD.
Schrikbarende cijfers.
Buitenland
Belangrijkste Nieuws.
Uit de Provincie.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
VERSCHIJNT ELKSN WERKDAG.
Abonnement pprijs;
Per 3 a» eanden, franco per post, f V-
Losse nummersfn.05
Prijs der AdvertantiHn:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct.
BIJ abonnement belangrijke korting.
De economische toestand van ons land
wij hebben er gisteren aan de hand
van het rapport-Weiter de aandacht op
gevestigd is diep treurig.
Er is over de geheele linie een gewel
dige achteruitgang.
Het spreekt vanzelf, dat dit van invloed
moet zijn op den financieelen toestand
van het rijk en de gemeenten.
Terwijl aan den eenen kant, tengevolge
van den crisisnood in breede kringen de
uitgaven vermeerderen, gaan aan den an
deren kant de inkomsten zienderoogen
achteruit.
Groote tekorten kunnen op die wijze
niet uitblijven.
In het rapport-Welter worden daar
omtrent de volgende bijzonderheden ver
meld:
De begrooting voor 1931 was aanvan
kelijk geraamd op f 612.6 millioen aan
uitgaven en f 603.4 millioen aan inkom
sten. Het geraamde tekort was f 9.2 mil
lioen.
Maar reeds thans staat vast, dat deze
raming veel te gunstig is geweest. Het
bedrag der inkomsten is f 37 millioen be
neden de raming gebleven. Berekend wordt
dan ook, dat het jaar 1931 sloot met een
nadeelig saldo van f 49.3 millioen.
En met het verloop in dit jaar 1932
ziet het er niet beter uit.
Waren de uitgaven door de Regeering
bij het indienen der begrooting geschat op
f 593.6 millioen en de inkomsten op f 544.2
millioen, reeds bij de Memorie van Ant
woord moest de regeering meedeelen, dat
de raming derénkomsten f 20 millioen te
hoog was geweest.
Getracht werd het groote tekort te dek
ken door salarisverlaging (f 7 millioen),
benzinebelasting (f 10.5 millioen), ver
hooging van invoerrechten (f 11 millioen).
En daarna nog: door verlaging der uitga
ven (f 6.5 millioen), verhooging der ben
zinebelasting (f 5 millioen), korting op de
uitkeeringen aan de gemeenten en pro
vinciën (f 2 millioen), uit het reservefonds
(f 18 millioen). Toch bleef er nog een on
gedekt tekort over van f 9.5 millioen.
Maar door allerlei omstandigheden, als
tegenvallers bij de conversie van leeningen
het slechter worden der spoorwegfinan-
ciën, het verlies op ponden-sterling door
de Ned.-Bank, enz. valt thans te rekenen
op een tekort van f 43.4 millioen.
Maar naast de gewone begrooting is er
nog een begrooting voor den crisisdienst.
De begrooting voor ondersteuning aan
behoeftige Nederlanders in het buitenland,
werkverschaffing, suikerbietensteun. vïas-
steun, administratiekosten en subsi diën
voor werkloozenkassen, bedraagt f 47.3
millioen. En die der inkomsten (sigaret-
tenaccijns, suikeraccijns, zegelrecht, zuid
vruchten, wijnaccijns), bedraagt slechts
f 20.6 millioen. Dus ook nog een te
kort van f 27 millioen, dat voor 1933 ge
raamd wordt op f 24 millioen.
De begrooting der gewone uitgaven en
inkomsten wordt in het rapport aldus be
rekend, dat zij tenzij sterk bezuinigd
wordt sluit met een te ramen tekort
van f 65.1 millioen.
Men krijgt dus op de gewone begrooting:
Voor 1932 een geraamd tekort van f 43.4
millioen, voor 1933 een geraamd tekort
van f 65.1 millioen, totaal 108.5 m i 1-
1 i o e n, waarbij dan nog komt bet tekort
op den crisisdienst, geraamd op f 24 mil
lioen".
En hierbij komt dan nog, dat ook de
gemeentelijke uitgaven enorm
zijn gestegen.
Voor 1931 werden deze uitgaven ge
raamd op f 700 millioen of f 100 millioen
meer dan in 1928, terwijl bovendien ge
constateerd moet worden, dat de werke
lijke uitgaven de in de begrootingen ge
raamde uitgaven steeds aanzienlijk heb
ben overschreden, in 1929 zelfs met meer
dan f 43 millioen! Dit wijst óf op geflat
teerde begrootingen, óf op een onvoldoen
de begrootingsbewaking.
Groot is ook de toeneming geweest van
de gemeentelijke schulden. Bedroegen deze
in 1919 nog f 850 millioen, tien jaren
later waren ze reeds boven de f 2100 mil
lioen gestegen, dus een vermeerdering
met niet minder dan f 150 pet.!
Schrikbarende cijfers!
Wie zich dit alles realiseert, wie reke
ning houdt aan de eene zijde met de sterk
verminderde draagkracht van de bevol
king en aan den anderen kant met de ge
weldige uitzetting der uitgaven, die zal
moeten toestemmen, dat een krachtige
bezuiniging apolitiek absoluut
noodzakelijk is.
Het mes moet er in! Daar is geen ont
komen aan.
Over de middelen om tot het ge-
wenschte doel te geraken kan verschil
van meening bestaan.
Maar niet over de vraag, of het doel
in het rapport-Welter aangegeven, be
reikt moet worden.
Wanneer dit alles vaststaat, dan is een
vruchtdragende behandeling van de be
zuinigingsplannen mogelijk.
Dan blijven dikke woorden als waar
aan de Soc. Dem. pers zich te buiten gaat
achterwege en komt er een ernstig behan
delen van de vraag, op welke wijze het
beoogde doel het best kan worden be
reikt.
De stakingen in België.
Nadat Woensdagavond in de hoofdstad
nog relletjes door de communisten ver
oorzaakt waren, was Donderdag te Brus
sel alles rustig en werden de enkele per
sonen, die gearresteerd waren, weer vrij
gelaten.
Te Sclessin bij Luik hadden Donderdag
nog een paar botsingen plaats tusschen
de politie en de opruiers, evenals in den
nacht te Marchienne au-Pont.
Ook te Gent hebben de communisten nog
den kop opgestoken en de arbeiders van
een metaalfabriek van hun werk weten af
te brengen. De dokwerkers konden zij
biertoe nog niet bewegen.
Vernomen wordt, dat de arbeiders, die
aan het kanaal van Brussel naar Char
leroi werkten eveneens in staking zijn ge
gaan en dat ook in het Neder-Sambre-ge-
bied de beweging zich uitbreidt.
Daarentegen werd in de steengroeven
van Quenlast, Lessines en Soignies bet
werk hervat.
Volgens een me de deeling van bet mini
sterie van bdnnenlandsche zaken is de
toestand in het land thans rustig.
Te Antwerpen zijn twee communisten
aangehouden, die pogingen in het werk
stelden om arbeiders tot staking over te
halen.
In de Borinage zijn de werkzaamheden
in geringen omvang hervat in de cement
en enkele andere fabrieken.
In het bekken van Luik heeft de staking
zich eenigszins uitgebreid.
In het gebied van Charleroi hebben een
honderdtal communisten de arbeiders aan
het kanaal Gharleroi-Brussel overgehaald
om te staken. In het gebied van Namen
zijn overal de communistische aanplak
biljetten verwijderd.
De soldaten van de lichting 1931, die
aanvankelijk nog onder de wapenen zou
den worden gehouden, zullen toch op den
vastgestelden tijd met onbepaald verlof
gaan.
België's financieele toestand.
De correspondent van de „Maasbode"
te Brussel meldt:
Gisteren seinden wij, dat de Belgische
regeering besloten had, een wetsontwerp
in te dienen, teneinde algeheele financi
eele volmacht te hebben tot November en
dat zij, nadat in de Kamers hiertegen
door alle partijen was geprotesteerd, van
dit voornemen nog denzelfden dag afge
zien heeft.
Wat dg regeering hiermede bereiken
wilde en hoe het komt, dat zij het zoo ge
makkelijk prijs gegeven heeft? In regee-
ringskringen wordt hierover het volgen
de gezegd: Het was het gouvernement
alleen maar te doen om de kamer niet tot
in het oneindige toe vast te houden door
haar eventueel de toestemming te moeten
vragen tot diverse financieele operaties
die noodig zouden kunnen zijn of tot het
doorvoeren van speciale schikkingen,
voortvloeiende uit de conferentie van Lau
sanne.
Daar het voornemen van de regeering
om algeheele volmacht te vragen in het
parlement zoo slecht ontvangen werd heeft
ze, daar dit voor haar tenslotte toch op
hetzelfde neerkwam, besloten, de Kamer
tijdens de vakantieperiode bijeen te roe
pen.
De regeering zou zelf geen al te groot
belang gehecht hebben aan haar voorne
men tot het vragen van volmachten.
Met klem wordt echter verzekerd, dat
het in geen geval haar voornemen was om
tot inflatie over te gaan.
Van Papen bij Hindenburg.
Officieel wordt medegedeeld, dat de
rijkspresident gisteren den Rijkskanselier
Von Papen ontvangen heeft, die rapport
uitbracht over de onderhandelingen te
Lausanne.
De rijkspresident bracht den Rijkskan
selier dank voor zijn werk te Lausanne en
verzocht hem, dien dank over te willen
brengen aan de andere leden der delega
tie. Hierna ontving de president een ge
meenschappelijk rapport van den rijks
kanselier en den rijksminister van bin-
nenlandsche zaken over binnenlandsche
kwesties.
NOODWEER IN HET MOEZELDAL.
Naar Wolff uit Coblenz seint, hebben in
het Moezeldal hevige slagregens ernstige
schade aan de wijnbergen toegebracht.
Nader meldt nog een V. D.-bericht. In
Zeil stroomden enorme watermassa's van
de wijnbergen. Het water drong in de hui
zen, welker bewoners moesten vluchten
naar de hoogere deelen van de stad. Vele
huizen zijn beschadigd door de aardmas-
sa's, die het water met zich meevoerde.
Ook in het St Joseph-ziekenhuis wer
den groote verwoestingen aangericht.
Het graan ligt verpletterd tegen den
grond. In de dorpsstraten hebben zich me
ters hooge aardhoopen opgestapeld. De
autoriteiten hebben voorgesteld in Zeil
den noodtoestand af te kondigen. Uit
Merl, Puendericj en Kaimt worden soort
gelijke verwoestingen gemeld. De spoor
weg door het Moezeldal moest den gehee-
len nacht den dienst staken. Er wordt met
koortsachtige haast gewerkt aan bet vrij
maken van de Moezelstraatweg.
Ook het Kaiserstuhl-gebied werd zwaar
geteisterd. Langer dan een half uur woed
de hier een orkaan, met wolkbreuken en
hagelslag. De wijnbergen en de velden zijn
volkomen vernield. De oogst voor de eer
ste twee of drie jaar is verwoest.
De hagel viel zoo dicht, dat de men-
scben er tot de knieën in wegzakten. Het
laagste deel van Endingen staat geheel
onder water.
Bij Achkarren reed een wagen door het
slechte zicht op den spoorweg, juist toen
er een trein aankwam. Bij de botsing die
volgde, werd een vrouw gedood.
Zwaar geteisterd werd ook de stad Brei-
sach. Geheele straten werden vernield.
Verder wordt ook schade door onweer
gemeld uit het Kehler-gebied en uit Mid
den-Baden.
Ernstige onweerschade in Frankrijk.
Uit verschillende Fransche departemen
ten wordt gemeld dat door onweders groo
te schade is aangericht. De rivieren zijn
ten deele buiten hare oevers getreden en
hebben de te velde staande gewassen vol
komen vernield.
In bet bijzonder is aanzienlijke schade
aangericht in de omgeving van Toulouse.
In de rivieren is veel vee verdronken. De
materieele schade bedraagt millioenen
francs.
De Garonne is op schrikbarende wijze
gestegen, zoodat men verdere overstroo
mingen vreest. Ten behoeve van de be
volking der bedreigde streken zijn reeds
omvangrijke voorzorgsmaatregelen getrof
fen.
Noodweer in Noord-ltalië.
Tengevolge van zware onweders in den
nacht van Maandag op Dinsdag is de Ta-
naro bij Asti buiten zijn oevers getreden,
waardoor uitgestrekte gebieden tot Alba
en Alessandria overstroomd zijn. D'e ge
heele koren- en hooioogst is daar ver
woest. De schade bedraagt vele millioe
nen lire.
Bij Guneo is de hut van een landbou
wer door de golven van een rivier meege
sleurd waarbij de bewoner den dood vond.
Te Parma beeft een onweer met een
orkaanachtigen storm en stortregens een
deel van de stad en de aangrenzende vel
den onder water gezet. Ook hier leed de
oogst groote schade.
Te Massa sloeg de bliksem het kruis
van den klokketoren weg en beschadigde
het koepelgewelf.
De droogte In Hongarije.
Naar de Magyarorszag bericht, heeft de
droogte, die reeds sedert weken in het
Hongaarsche graafschap Vas heerscht,
tengevolge gehad, dat het riviertje Perint
geheel is uitgedroogd, met uitzondering
van enkele plaatsen, waar nog 10 tot 20
c.M. water staat. Op deze plaatsen hebben
zich tienduizenden visschen verzameld,
die ellendig te gronde zijn gegaan en een
verschrikkelijken stank verspreiden.
De vliegende Hitier.
Volgens de „Völkischer"Beobachter" zal
Adolf Hitler Vrijdag in verband met den
verkiezingsstrijd een nieuwe vlucht door
Duitschland maken.
Meer dan vijftig maal zal Hitler in den
loop van de volgende veertien dagen van
plaats tot plaats vliegen, om verkiszings-
redevoeringen te houden.
Hittegolf in Polen.
Een hitte als thans in Polen heerscht is
in geen vijftig jaar geregistreerd. In de
zon is het 50, in de schaduw 35 graden.
Vele personen werden door de warmte
bevangen en vielen flauw.
In de omgeving van Kattowitz heeft
een geweldig onweer gewoed, gepaard
met een orkaan.
Rumoer in de Belgische Kamer.
De besprekingen der in overweging ne
ming van het Vlaamsch nationalistische
voorstel tot herziening van de Belgische
grondwet heeft Donderdagmiddag in de
Belgische Kamer tot zeer ernstige inciden
ten aanleiding gegeven.
Men weet, dat dit voorstel reeds ruim
een jaar geleden werd ingediend en neer
komt op een hervorming van het Belgische
staatsregime. De unitaire staat zal vol
gens dit voorstel plaats maken voor een
Vlaamsch-Waalsch koninkrijk op federa
tieven grondslag.
De eerste spreker was de Waalsche so
cialistische afgevaardigde Hubdn, die in
een lange rede op het verschil wees, dat
tusschen de Vlaamsche en Waalsche men
taliteit bestaat, welk verschil sedert de
Vlaamsche' zelfstandigheidsgedachte als
gevolg van den oorlog zooveel terrein ge
wonnen heeft, in kracht is toegenomen.
Hubin maakte van de gelegenheid gebruik
om van zijn liefde voor Frankrijk te ge
tuigen. Hij verklaarde aan het eind van
zijn rede zich samen met de andere socia
listen van stemmen te zullen onthouden.
Toen de Minister van binnenlandsche
zaken, Carton, na hem aan het woord
kwam, werd van de zijde der Vlaamsche
nationalisten tegen deze inbreuk op de
parlementaire traditie hevig geprotesteerd
De Vlaamsche nationalisten beweerden,
dat bij besprekingen als deze steeds een
der onderteekenaars van bet voorstel ge
legenheid werd gegeven om dit te ver
dedigen, voordat de minister aan het
woord kwam. Carton wilde evenwel niet
van zijn voornemen afzien. Hij sprak en
kele woorden tot de Vlaamsche nationa
listen, die in het rumoer verloren gingen,
maar tot een nieuw algemeen kabaal aan
leiding gaven.
De leerplicht in Rusland.
Te Moskou heeft een conferentie plaats
gehad ter bespreking van den cultureeren
opbouw gedurende de periode van het
tweede vijfjaars-plan.
Medegedeeld wordt, dat de plannen ge
durende de eerste vijfjarige periode ge
heel zijn uitgevoerd. Dit jaar worden in
Rusland ongeveer 80 millioen menschen
onderwezen. Aan het einde van het tweede
vijfjaarsplan zullen in alle onderwijs-in-
richtingen tot 130 millioen personen on
derwijs ontvangen.
Thans ontvangt van elke twee burgers
in Sovjet-Rusland één onderwijs; in 1937
zullen van elke drie burgers twee onder
wijs ontvangen.
Tot het uitbreken van den oorlog kre
gen in Rusland slechts 8 millioen men
schen onderwijs; dit jaar reeds tienmaal
zooveel en aan het einde van het tweede
vijfjaarsplan zullen het vijftien maal zoo
veel zijn. De geheele invoering van den
7-jarigen schoolplicht zal waarschijnlijk
in 1935 plaats hebben.
Boerenonlusten in Rusland.
Volgens een bericht van de „Agentur
Express" zijn kortgeleden in enkele plaat
sen van de republiek der Wolga-Duit-
schers onlusten onder de boeren uitge
broken, welke door de G.P.U. bloedig zijn
onderdrukt.
Alleen reeds in Urby en Krasnyj-Put
zouden ruim negentig kolonisten zijn
neergeschoten.
Volgens dit bericht zouden de oorza
ken der onlusten zijn, dat de plaatselijke
Sovjet-autoriteiten de verordening van
Stalin over den gedeeltelijk vrijen handel
in levensmiddelen niet willen uitvoeren.
Op talrijke plaatsen, waar de kolonisten
hun producten ten verkoop wilden aan
bieden, zouden hun goederen in beslag
genomen zijn.
Binnenland.
De nood der landarbeiders.
Hevige botsing tusschen communisten en
fascisten.
Buitenland.
Noodweer in het Moezeldal.
De stakingen in België.
Boerenonlusten in Rusland.
In vele gevallen heeft men den eigenaar
gearresteerd en aangeklaagd wegens le
vensmiddelen-speculaties.
Op verschillende plaatsen zou het tot
directe vuurgevechten zijn gekomen tus
schen de bevolking en afdeelingen van de
G.P.U., die uit Moskou versterkingen
heeft moeten ontbieden.
De „Kurjer Warszwaski" publiceert
een bericht over bloedige botsingen tus
schen Oekrainsche boeren en de G.P.U.
In een plaatsje in het gouvernement
Kiew zouden de boeren geweigerd heb
ben de vereischte hoeveelheden graan te
leveren.
Toen daarop de G.P.U. het graan in
beslag wilde nemen, dreven de boeren de
troepen uit het plaatsje.
Na aankomst van versterkingen is het
dorp omsingeld en, althans volgens dit
bericht, aan alle vier hoeken in brand
gestoken.
Verder meldt het bericht nog, dat 350
personen bij den aanval op het dorp om
het leven zijn gekomen.
Scheldebeker-zwemwed-
strijd. Het zal niet meer noodig zijn,
de belangstellenden te herinneren aan den
derden Schelddbeker-zwemwedstrijd, die
morgenmiddag van Breskens naar Vlis-
singen plaats heeft, maar kan worden vol
staan met de mededeeling, dat de start
tusschen half één en één uur plaats
heeft. Voor drie uur zal er dus aan het
strand te Vlissingen wel niet veel van de
zwemmers te zien zijn. Dit wil niet zeg
gen, dat er voor dien tijd niet voor vol
doende attractie zal worden gezorgd.
Goes. Loop der bevolking:
Ingekomen: Ph. Haak en gezin, van
Kapelle, Scbeldestraat 88. M. de Jonge,
dienstbode, van 's-Heerenhoek, Beesten
markt 25. L. G. de Waard en gezin, kan
toorbediende, van Kloetinge, Piccardtstr.
28. J. 0. Verlinde en gezin, bakkersknecht
van Axel, 's-H. Hendr.kinderendijk 34.
Wed. J. de Wit, pensionhoudster, van
Zwijndrecht, Vogelzangsweg 38. G. Th. G.
de Graaf en gezin, kapper, van Zand-
voort, Couwervestraat 20. J. W. Taat, off.
L. d. H., van Amsterdam, Ravelijn 10. A.
Knopjes, dienstbode, van 's-Heerenhoek,
v. d. Goeskade 69. P. M. den Boer geb.
't Gilde, zonder beroep, van Terneuzen,
Westerstr. 16. P. Goedegebure, dienstbo
de, van 's-Heer Arendskerke, 's-H. H.k.
straat 56. G. J. C. Drever, zonder beroep,
van Amsterdam, Korte Vorststr. 8. A. v.
d. Berge, chauffeur, van Wolfaartsdijk,
Ad. v. Westerw. buurt 16.
Vertrokken: M. P. Molhoek, verpleeg
ster, naar Dordrecht, Hysterboekstr. 20-
zwart; J. van der Weele, loodgieter, naar
Kloetinge, A 133; L. M. van Breen, jour
nalist, naar Renesse, B 102; C. Louwerse,
en gezin, behanger, naar Middelburg, O
164; W. Leijten geb. Zuidijk, zonder be
roep, naar Roosendaal, Fortuinstr. 2B;
L. van den Boomgaard en gezin, chauf
feur naar Bergen op Zoom, Nieuwe Dreef
15; Wed. P. Wessels, zonder beroep, naar
Culemborg, Stationsweg llbis; W. Ippel,
smid, naar Werkendam, Slikstraat; A. T.
Jansen, liefdezuster, naar Amsterdam, O.
L. Vr. Gasthuis; Wed. J. Goedegebure,
zonder beroep, naar Zutphen, Coehoorn-
singel 74; C. Sinke, kellner, naar Middel
burg, Hotel du Commerce; G. Zoethout,
Off. L. d. H., naar Hilversum, Frans Hals
straat 15; L. Smit en gezin, boekdruk
ker, naar Kloetinge, B 126.
Naar wij vernemen is de toestand
van den heer P. Mulder, die gisteren door
een auto werd aangereden, vrij bevredi
gend.
Kloetinge, Gisteravond speelde de voet
balvereniging K.V.V. een wedstrijd tegen
Goesche Boys. Goesche Boys won met
3—1.
