No. 238
Dinsdag 12 Juli 1932
Dagblad voor de Provincie Zeeland
MT VAN MELLE'S KOEK, OVERAL VERKRIJGBAAR!
cËRSTE BLAD.
Buitenland
Selangrijkste Nieuws.
Bureau: I>anBe Voratitraat 70, Goes.
Tel.: RednoUe en Admlnletrntle No. 11.
Poetrekening No. 4MS5.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Dlrecteur-Hoofdredaoteox:
R. ZUIDEMA.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Psr 3 maanden. ïranoe per pest, 2 3,—
Losse nummers 10,08
Prijs der Advertentien:
1l regels 11.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
Het rapport-Weiter.
Het rapport-Weiter, waaromtrent reeds
tal van geruchten in omloop waren, is
thans verschenen.
Ben prettige boodschap brengt dit rap
port niet.
Diep ingrijpende bezuinigingen worden
noodzakelijk geoordeeld;
Doorvoering van de hier gegeven wen
ken beteeicent voor de ambtenaren een
aanmerkelijke teruggang, terwijl ook aller
lei op zichzelf begeerlijke zaken moeten
worden losgelaten.
Over heel de linie wordt een drastische
beperkmg van de uitgaven voorgeschre
ven en het onaangename bij dit alles is,
dat er niet de minste zekerheid bestaat,
dat zelfs bij volledige toepassing van de
voorgestelde maatregelen het beoogde
doel: een sluitende begrooting, zal worden
bereikt.
Dat publicatie van dit rapport niet ge
ringe opschudding zou geven was te voor
zien.
Niet dat het, wat de hoofdzaken betreft,
zooveel nieuws brengt.
Wat hier omtrent den algemeenen toe
stand gezegd wordt, was niet onbekend.
Mannen als Dr Colijn hebben niet na
gelaten ons volk het noodige werkelijk
heidsbesef bij te brengen.
De ernst van den toestand was niet
onbekend, maar velen spraken er liever
niet over. De ooren werden dicht gestopt
en als men vlak bij den dreigenden af
grond werd gebracht, de oogen dicht ge
knepen.
Maar zwijgen is nu niet meer mogelijk.
Men wordt nu gedwongen de werkelijk
heid hoe weinig aantrekkelijk ook
onder de oogen te zien.
Toen Minister Colijn in 1923 zijn bezui
nigingsplannen aankondigde, werd voor
speld, dat het steenen zou regenen.
En zoo is het ook gegaan.
Hetzelfde kan nu ook worden verwacht.
Als de Regeering de in het rapport-
Weiter voorgestelde bezuinigingen mocht
overnemen, dan zal er een waar bombar
dement losbreken.
De voorteekenen zijn er al van.
De S. D. A. P., die groote behoefte heeft
om de aandacht van de moeilijkheden in
eigen kring af te wenden en die door de
communisten op een geweldige manier
wordt voortgedreven, is reeds begonnen
aan de voorbereiding van een groote volks
beweging.
Te Zaandam werd reeds een groote
meeting gehouden, waaraan ook de O. S.
P., die nu haar zin krijgt, mocht deelne
men.
Aan groote woorden is er daarbij geen
gebrek. Het rapport-Weiter wordt aange
grepen niet om verbetering in den toe
stand te brengen, maar om de massa op
te ruien.
En dat zal erger worden, naarmate de
verkiezingen dichterbij komen.
Toch is er in vergelijking met 1923 een
belangrijk verschil.
Toen Minister Colijn met zijn bezuini
gingsmaatregelen kwam, was de noodza
kelijkheid daarvan minder duidelijk dan
thans het geval is.
De algemeene toestand was beter, er
was een schijnbare welvaart, de vorige
rekeningen gaven belangrijke batige saldi
enz.
Het was toen vrij gemakkelijk de massa
in den waan te brengen, dat Minister Go-
lijn een pessimist was en bezuiniging min
der noodzakelijk.
Thans echter staan de zaken anders.
De uitkomst heeft Minister Golijn in het
gelijk gesteld.
Niemand kan ontkennen, dat op het
vermogen belangrijke verliezen zijn gele
den en dat van onze voornaamste bron
nen van inkomsten een belangrijk deel
vrijwel is opgedroogd. Het bedrijfsleven
ligt voor een groot deel lamgeslagen, han
del en scheepvaart kwijnen, de uitvoer
van land- en tuinbouwproducten is mis
schien voorgoed onmogelijk gemaakt.
Dat zijn feiten.
Harde werkelijkheden, waarmee ook de
felste criticus rekening moet houden.
Natuurlijk volgt hieruit niet, dat de
plannen van de Commissie-Welter zonder
meer uitgevoerd zouden moeten worden.
Rustige bestudeering is noodzakelijk.
Maar de groote beteökënis van dit rap
port is in de eerste plaats, dat voor den
ernst van den toestand de oogen zijn ge
opend en in de tweede plaats, dat er nu
concrete voorstellen zijn, die verderen ar
beid vergemakkelijken.
En wie ook maar eenig verantwoorde
lijkheidsgevoel bezit, zal verstaan, dat af
wijzing van de voorgestelde maatregelen
met zich brengt den plicht om daarvoor
betere in de plaats te stellen.
DE REVOLUTIE-POGING IN BELGIE.
DREIGENDE TOESTAND. DE KONING
TERUGGEKEERD.
De mijnwerkersstaking in Wallonië
breidt zich uit als een olievlek; er komen
steeds meer stakers en steeds meer en hoe
langer hoe ernstiger botsingen.
Zaterdagavond heel laat beleefde Char
leroi werkelijke opstandtooneelen. De sta
kers hadden zich meester gemaakt van
een groot deel der stad, richtten barri
cades op en rukten telefoonpalen en
straatkeien uit den grond, waar ze de po
litie mee bombardeerden. Deze antwoord
de met revolverschoten, zoodat er meer
dere zwaar gewonden vielen.
Te Marchienne staken zij het kasteel
van den directeur der providence fabrie
ken in brand en beletten de brandweer
van Charleroi om het vuur te gaan blus-
schen.
Zondagmorgen heeft in de hoofdstad
een Ministerraad plaats gehad om te deli-
bereeren over de dreigende wending, wel
ke de staking genomen heeft.
Te Montigny en Sambre vielen de sta
kers de gendarmen aan, die zoodoende
gedwongen waren om te schieten; er vie
len daar vier gewonden, waarvan een in
levensgevaar verkeert.
De stakers waren reeds bezig met den
stroom van de electrische centrale van de
providencefabrieken af te snijden, toen
een ingenieur het op tijd ontdekte en ver
hoeden kon. Was deze poging der stakers
geslaagd, dan zouden alle hoogovens ge
sprongen zijn.
Nu de zaken zulk een ernstigen keer
nemen, hoort men van alle zijden, dat de
communisten de aanstokers zijn en de so
cialisten zijn de eersten om dit te bevesti
gen.
Meer en meer wordt echter aangeno
men, dat deze laalsten de ware schuldi
gen zijn en niet die enkele communisten,
die in de beweging gemengd zijn, en dat
zij nu bang zijn geworden, en op die ma
nier probeeren de verantwoordelijkheid
van zich af te schuiven.
Naar verluidt zouden de leiders van de
Brusselsche communisten een beroep ge
daan hebben op de Nederlandsche com
munisten, om hun versterkingen te sturen,
aangezien men in België over niet genoeg
agitators beschikt.
Te Charleroi sprak de socialistische lei
der Van der Velde de menigte van het bal-
con toe, doch moest zich terugtrekken, on
der het gejouw der menigte.
In „La Gravache", het socialistisch or-
gaaij van de Borinage, verscheen de vol
gende oproep: Wij zullen de revolutie ont
ketenen. Binnen 48 uur moeten allen, die
de oorzaak zijn van ons lijden, onschade
lijk gemaakt zijn!
Te Bergen werd de hand ge
legd op documenten, waaruit
blijkt, dat men te doen heeft
met een complot, gesmeed te
Brussel, Parijs en Berlijn, om
heel het land in revolutie te
zetten.
De socialistische leider, Plumat, secre
taris van de mijnwerkerscentrale, heeft
een artikel geschreven, waarin hij be
weert, dat de revolutie naderend is en dat
deze week nog een voorloopig bewind te
Brussel zou worden gevormd.
„Wij willen, zoo zei hij, de staking uit
breiden tot geheel België. Wij willen het
vervoer stil leggen en geheel den handel
verlammen. Wij willen ons meester ma
ken van de macht. Een voorloopig bewind
aanstellen, dat binnen veertig dagen ver
kiezingen zal organiseeren.
Koning Albert, die enkele dagen rust
was gaan nemen in Zwitserland, is te
Brussel teruggekeerd en heeft onmiddel
lijk de ministers van binnenlandsche za
ken en van oorlog ten paleize ontboden,
voorbeen onderhoud.
De socialistische, syndicalistische en po
litieke federaties van het bekken van
Charleroi hebben besloten, tot de alge-
me ene staking over te gaan.
Onder beschuldiging van samenzwering
tot het aanstoken van burgeroorlog zijn,
op last van het parket, dertien communis
tische leiders gearresteerd.
Bij de door het parket in beslag geno
men documenten, bevindt zich ook een
uitvoerige correspondentie met Moskou,
een handpers en een bedrag van 10.000
francs.
Van de stakers, die tijdens de opstootjes
te Roux gewond werden, zijn er twee
overleden aan de gevolgen hunner ver
wondingen.
In de nabijheid van het in brand gesto
ken i.asteel La Providence bij Marchienne,
hebben de stakers een barricade opgericht
met dwarsliggers en steenen en van hui
zen afgerukte hekken. Zij lieten toen een
doorgang van 70 c.M. op den steenweg.
Ieder persoon, die door wenschte te gaan,
moest een tol betalen van tien tot twintig
franken, naar men aannam dat bij zou
kunnen missen.
Betreffende de brandstichting in het
kasteel La Providence, wordt nog gemeld,
dat dit slot geplunderd werd voor het aan
de vlammen werd prijs gegeven.
De communistische agitatie heeft ook
het Vlaamsche land aangetast. Te Ninove
schoolden stakers, die uit het Walenland
waren gekomen en de plaatselijke arbei
ders hadden opgeruid, voor een groote
kunstzijdefabriek samen. Het scheelde
weinig of de fabriek werd door de hui
lende en schreeuwende bende bezet. Deze
ging evenwel uiteen toen de gendarmerie
zich gereed maakte om met scherp te
schieten.
Elders in Oost-Vlaanderen, o.m. te Zot-
tegem, deden zich eveneens incidenten
voor. Bij de belegering van een fabriek
van witgoed werden twee zonen van den
eigenaar gewond. Een gendarme liep
eveneens een kwetsuur op.
Te Antwerpen was de politie er van op
de hoogte gesteld dat door de communis
ten een krachtige actie wordt op touw ge
steld om te Antwerpen roering te brengen.
In de industrieele ondernemingen zoo
wel als in de haven zijn voorzorgsmaat
regelen getroffen om dadelijk te kunnen
ingrijpen.
Maandagavond hebben de communisten
te Charleroi een nieuwe straatbetooging
gehouden. Door de troepen en de maré-
chaussée werd op een vooruit afgespro
ken moment een beweging uitgevoerd,
welke het mogelijk maakte de leiders en
een 150-tal betoogers van de rest af te
zonderen en te arresteeren. Met de ma
chinegeweren is vervolgens in de lucht
geschoten, wat tot een radelooze vlucht
van de andere communisten heeft geleid.
Door een groep industrieelen is op het
departement van Binnenlandsche Zaken
met de ministers van Binnenlandsche Za
ken en Landsverdediging geconfereerd
over de maatregelen, die nog noodig wor
den geacht om de 160 mijnschachten en
1000 metaal- en glasfabrieken van de ar
rondissementen Charleroi en Mons op af
doende wijze tegen de gewelddaden der
stakers te beschermen. Naar hun oordeel
zal de beweging nog slechts enkele dagen
duren.
definitieve en finale regeling der schade
loosstelling te zijn niets definitiefs en fi
naals regelt en dat er, tenzij de Ver. Sta
ten tot iets bereid zijn, dat Frankrijk be
vredigt, later een nieuwe crisis zal ont
staan.
In officieele kringen te Londen wordt
verklaard, dat tijdens de conferentie van
Lausanne geen enkel geheim accoord is
gesloten.
Ook van bevoegde Duitsche zijde wordt
verklaard, dat er geen geheime overeen
komst met andere mogendheden is ge
sloten.
L'e Amerikaansche bladen daarentegen
melden nog de volgende bijzonderheden
omtrent het gentlemen's agreement
Het document houdt de voorwaarden in
voor de ratificatie van de overeenkomst
betreffende de Duitsche herstelschuld van
drie millard mark. Zij1 stelt de ratificatie
afhankelijk van een vermindering der
Amerikaansche vorderingen op de Euro-
peosche debiteuren der Ver. Staten. Dit
schijnt de eenige manier te zijn geweest
om de overeenkomst met Duitschland aan
nemelijk te maken voor de Franschen en
de Italianen.
Het gentlemen's agreement bepaalt
eveneens, dat in geval een herziening van
de schulden aan Amerika niet zou wor
den verkregen, het herstelverdrag van
Lausanne niet zal worden geratificeerd,
waarna de wettige status van de 'herstel-
guaestie zal terugkeeren tot die, welke be
stond alvorens het Hoover-moratorium
werd afgekondigd.
De berichten uit Lausanne en Parijs,
dat, ondanks alle démentis, er toch een
gentlemen's agreement zou bestaan, heeft
te "Washington scherpe ontevredenheid
verwekt en werd door eenige parlements
leden als een bewijs voorgesteld, dat
„Europa zich vereenigd heeft voor een
reusachtige zwendelarij te koste van Ame
rika."
De Herald Tribune brengt den volledi-
gen tekst der geheime overeenkomst.
Stimson beperkte zich in zijn officieel
commentaar tot 3 punten
1. De regeering heeft geen officieele ken
nis van het gentlemen's agreement.
2. Geen buitenlandsch diplomaat heeft
de regeering hierover gepolst.
3. Geen vertegenwoordiger der Ameri
kaansche regeering heeft aan bespreking
over het agreement deelgenomen.
Het Hbld. gelooft niet, dat men aan deze
heele geschiedenis al te veel beteekenis
moet toekennen. Men kan op den weg, dien
men nu heeft ingeslagen, niet meer terug.
Een niet ratificeeren van het verdrag zou
nooit tengevolge hebben, dat de betalingen
van het plan-Young werden hervat, maar
integendeel, dat ook de schuldbekentenis
sen die Duitschland beloofd heeft te ver
strekken niet worden uitgeleverd. Het ge-
heele geval heeft veel van een politieke
manoeuvre, waarvan de politieke beteeke
nis niet overgroot zou zijn, als zij niet
zoo'n ongelukkigen invloed moest uitoefe-
Binnenland.
De brand op de Dempo gebluscht.
Persbeschouwingen over het rapport-
Weiter.
Buitenland.
i De revolutionaire actie in België.
Het verdrag van Lausanne op losse
schroeven gezet?
Te Hagenow (Mecklenburg) is het Zon
dagavond tot een ernstige hotsing geko
men tusschen nationaal-socialisten en le
den van het ijzeren front. Er ontstond
een vechtpartij waarbij 15 personen licht
gewond weraen.
Te Keulen is bij een twist tusschen drie
jeugdige communisten en twee nazis een
18-jarig'e communist door een schot in
den buik zoo ernstig gewond, dat hij kort
daarop in het ziekenhuis overleed.
Ook in Reichenbach is het tot ernstige
botsingen tusschen S.A.-leden en leden
van het IJzeren front gekomen.
Ook in Gnadenfrei is het Zaterdag tot
ernstige botsingen gekomen. Messen, stok
ken, bijlen en pistolen werden als wapens
gebruikt. Ook van de daken werden scho
ten gelost.
Twee nazis zijn doodelijk gewond, ter
wijl verscheidene andere ernstig en een
nog grooter aantal personen lichter ge
wond werden.
Te Kiel en in enkele andere plaatsen
van SleeswijkHolstein hebben eveneens
vechtpartijen plaats gehad. Te Kiel wer
den drie personen gewond.
In Aken werden deelnemers aan een
nationaal-socialistische betooging door
politieke tegenstanders met bierflesschen
en bloempotten bekogeld en met warm
j water overgoten. Zeven personen werden
gewond.
De laatste hoop vervlogen.
De duiker van de „Artiglio" heeft nog
maals klopsignalen gegeven op den ge
zonken onderzeeër „Promethee", maar hij
ontving niet het minste antwoord.
De maritieme prefect heeft order gege
ven, halfstok te vlaggen.
Nieuwe revolutie In Brazilië.
Naar uit Rio de Janeiro wordt gemeld,
is in Brazilië opnieuw een revolutie uitge
broken tegen de regeering-Vargas, welke
in hoofdzaak in de Zuidelijke Staten San
ta Gatharina en Sao Paulo om zich heen
grijpt.
Naar uit Rio de Janeiro wordt gemeld,
eLchen de drie opstandige Zuidelijke
Braziliaansche staten de directe instelling
eener constitutioneele regeering. Tot nu
toe is de beweging zonder bloedvergieten
verloopen.
Ingezonden Mededeeling.
Het verdrag van Lausanne door geheime
overeenkomsten op losse schroeven?
De bijzondere correspondent van de He
rald te Lausanne meldt en die van de
Times bevestigt het dat behalve het
eigenlijke pact van Lausanne nog vier
gentlemen's agreements gesloten zijn die
na het teekenen van het eigenlijke pact
zijn onderteekend en waarvan de voor
naamste aan de Duitsche delegatie mede
gedeeld is. Deze overeenkomsten houden
in een afspraak tusschen Groot-Britannië,
Frankrijk en Italië om het pact niet te ra
tificeeren voordat een bevredigende rege
ling met hun eigen schuldeischers getrof
fen is en een afspraak tusschen de drie
genoemde staten dat geen van hen met de
Ver. Staten een met de belangen der an
deren strijdige regeling zal treffen; een
afspraak tusschen Frankrijk en Groot
Brittannië om de Fransche betalingen aan
Engeland onder het Churchill-Caillaux
pact op te schorten, en een overeenkomst
tusschen Groot-Britannië en Italië, om
wanneer Duitschland's schuldeischers met
hun eigen schuldeischers niet tot een
overeenstemming kunnen komen het plan-
Young weer wettelijk van kracht te laten
worden. In dat geval zal een nieuwe con
ferentie moeten plaats hebben. Genoemde
corresponndent van de Herald merkt op,
dat het pact van Lausanne, verre van een
nen in Duitschland.
i Over de conferentie te Lausanne zeide
Churchill in 'het Lagerhuis: Ik kan mij
niet voegen 'bij1 de toejuichingen over de
overeenkomst van Lausanne.
Minder dan 15 jaar na den oorlog is
Duitschland geheel verlost van alle lasten,
bestemd om de vreeselijke schade te her
stellen, die het aan zijn buurman had be
rokkend. Men zegt, dat Duitschland leeg
gebloed was, maar het tegenovergestelde
'heeft plaats gehad. Duitschland wacht
slechts op de herleving van den handel om
overal in de wereld de leiding te nemen.
Wij hebben zeker het recht te vragen: wat
er gebeurd is.
Neville Chamberlain vroeg in zijn ant
woord het Huis om tot vandaag te wach
ten tot Mac Donald zijn verklaring over
Lausanne heeft afgelegd.
Weer verschelden dooden en tientallen
gewonden In Duitschland.
Te Ohlau zijn gisternacht een aantal
nationaal-socialisten, die van een verga
dering naar huis terugkeerden door leden
van de Reichsbanner aangevallen. Twee
nationaal-socialisten werden gedood,
meerderen gewond.
Te Eibelstadt werden bij een gevecht
tusschen nationaal-socialisten en commu
nisten 9 personen ernstig gewond.
Volgens berichten uit Brazilië zijn alle
berichten uit Rio aan een strenge censuur
onderworpen. De Braziliaansche regee
ring verklaart, dat zij meester is van den
toestand.
De opstandelingen deelen in een ver
klaring mede, dat alle federale troepen te
Sao Paulo zich bij de opstandige bewe
ging hebben aangesloten. Ook de door de
regeering gezonden strijdkrachten zouden
naar de insurgenten zijn overgeloopen.
Een officieel bericht zegt, dat de mili
taire opstand te Sao Paulo tot de hoofd
stad beperkt is en dat het in de andere
staten rustig is.
De leniging
van de werkloosheid in Amerika.
Zooals verwacht «werd, heeft Hoover
zijn veto uitgesproken over het besluit
van beide Huizen van het congres, waar
bij 2122 dollar beschikbaar werd gesteld
ter leniging van de werkloosheid.
Korte berichten.
Charleston in den staat Virginia is
geteisterd door een onweer, dat groote
overstroomingen ten gevolge heeft gehad,
waardoor elf menschen verdronken zijn.
Tal van huizen staan onder water.
Na de drukkende hitte, die reeds
Zaterdag in geheel Zuid- en Centraal-En-
