No. 206
Zaterdag 4 Juni 1932
46e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD.
MT VAN MELLE'S KOEK, OVERAL VERKRIJGBAAR!
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Buitenland
Belangrijkste Nieuws.
Staten-Generaat
Binnenland.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Buioau: Lange Vorststrnnt 70, Gooi.
Tol.: Rodnctlo cn Adminlstratlo No. 11.
Postrekening No. <£455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ERKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Por 3 maanden, franco por post, f3.—.
Losso nummorsf 0.05
Prijs der Advertentiën:
1—regels fl.20, elke regel meer 30 ci
Bi] abonnement belangrijke korting.
De arbeiders het eerste offer.
Men herinnert zich wat eenige jaren
geleden door Minister Colijn en na hem
door Minister de Geer werd gedaan om
de begrooting sluitend te maken en daling
van de waarde van ons betaalmiddel te
voorkomen.
En men herinnert zich ook, de tegen
werking die met name de heer Colijn daar
bij heeft gehad van de zijde der Sociaal
democraten.
De heer Colijn, zoo heette het, heeft het
op de arbeiders gemunt. Zijn pogen om
inflatie tegen te gaan was, zoo werd het
voorgesteld, in het belang van de „bezit
tende klasse".
Met de meeste felheid werd daarom
tegen dien bewindsman opgetreden. Het
regende steenen.
In verband hiermede gezien is merk
waardig wat thans de Sociaal-democrati
sche pers schrijft over de Kabinetscrisis
in Duitschland.
Wat hier in Duitschland geconcen
treerd wordt, zegt de „Vorwarts"
en het roode „Volksblad" neemt het met
instemming over „is niet de natie, het
zijn conservatieve, reactionnaire krachten,
het zijn kleine machtige belangengroepen,
waarvan het overwegen een gevaar voor
de belangen van het volk beteekent. Hier
wordt de wil tot het verslechten van de
sociale politiek en nog meer geconcen
treerd.
Er dreigt van deze regeering een nog
grooter gevaar. Triumfeerend kondigen de
vrienden van de crisismakers als hun pro
gram aan: geen belastingen, geen nood
verordeningen. Het tekort van de begroo
ting is er echter. Wat moet er gebeuren?
Beteekent nationale concentratie-regee
ring: regeeren tot het doorvoeren van
inflationistische plannen? Zal naar het
voorbeeld van de Engelsche nationale
concentratieregeering het mislukte Engel
sche experiment in Duitschland nogmaals
moeten mislukken? Het zijn de belangheb
benden bij de inflatie, die achter de crisis
makers staan. De arbeiders zul
len hun offer zijn. En met
hen de geheele Duitsche
e c o n o m i e."
Wat hier gezegd wordt is van begin tot
eind een veroordeeling vande Soc.-
Democratische politiek.
Ondanks de dreigende tekorten hebben
de Soc.-Democraten zich met alle macht
tegen het sluitend maken van de begroo
ting verzet.
Van de dreigende inflatie heette het:
„een beetje inflatie is zoo erg niet".
Maar wat zegt men nu?
De arbeiders zullen bij inflatie de eerste
offers zijn. En met hen' de geheele eco
nomie.
Dat heeft de heer Colijn altijd zeer goed
ingezien. En hij heeft er ondanks de
smaad en hoon die zijn deel werd, naar
gehandeld ook.
In het belang van de arbeiders. In het
belang van de geheele volkshuishouding.
Maar de Soc.-Democraten die het poli
tiek belang boven het arbeidersbelang en
boven het volksbelang stelden, steunden
hem niet.
Zij speelden daarbij een gevaarlijk spel,
zooals ze dat nu nog eiken dag doen.
En zij deden en doen dat, getuige ook
bovenstaande aanhaling, welbewust, ter
wijl ze weten, dat als het met de financiën
misloopt, de arbeiders de eerste offers
zullen zijn.
Waaruit volgt, dat men met deze z.g.
arbeidersvrienden nooit te voorzichtig
kan wezen.
Naast Wijnkoop.
Een van de felste bestrijders van het
ontwerp-Donner inzake strafbaarstelling
Godslastering was de communist Wijn
koop.
Hij beschouwde dit ontwerp als regel
recht gericht tegen de communisten die
openlijk den strijd tegen den Godsdienst
hebben aangebonden en die daarbij in het
openbaar uitdrukkingen gebruiken, die
hier niet herhaald kunnen worden.
Hij kwam er rond voor uit: „dat wij
overal in alle hoeken en gaten de Godsidee
en het bestaan van dat zoogenaamde Op
perwezen ontkennen, bestrijden en weg
werken".
Hij aarzelde niet het uit te spreken,
dat de communisten strijd voeren tegen
den godsdienst en dat zij zich in de keuze
van hun middelen alleen en uitsluitend
laten leiden door de vraag, wat aan de
vernietiging van den godsdienst dienst
baar kan zijn.
„Wij wenschen inderdaad, zoo ver
klaarde hij, de godsdienstige overtuiging
als het maatschappelijk kwaad te doen
verdwijnen."
Van iemand die op zulk een standpunt
staat en die werd afgevaardigd door een
partij die durft optreden op zulk een
wijze dat door den Minister met recht
van uitbraakselen van de hel kon worden
gesproken, is het te verstaan dat hij zich
met alle macht keerde tegen het ontwerp.
Maar daarom blijft het temeer te be
treuren, dat de Staatk. Gereformeerden,
ook al hadden zij liever een andere rege
ling gewild, zich tegenover den Minister
en naast den heer Wijnkoop plaatsten.
Juist de felle bestrijding van den Com
munist had hen moeten nopen om den Mi
nister bij de beteugeling van de smalende
Godslastering te steunenl
China en Japan.
De Chineesche regeering heeft den sec
retaris-generaal van den volkenbond een
memorandum doen toekomen, waarin
nogmaals een dringend beroep wordt ge
daan op de buitengewone assemblée en
de commissie van negentien, om een ver
dere verscherping van den gespannen mi
litairen toestand in Mandsjoerije te ver
hinderen.
De vijandelijkheden in Mantsjoerije zijn
nooit gestaakt, aldus deze nota. De bezet
ting van Mandsjoerije door de Japansche
troepen gaat verder. Nieuwe troepen wor
den geconcentreerd. In den komenden tijd
kan in een aanval over een groot front
op de Chineesche troepen worden ver
wacht.
Men verwacht, dat naar aanleiding van
dit memorandum de commissie van ne
gentien op 12 Juni a.s. te Genève zal
bijeen komen.
De Sovjet stookt in Spanje.
Naar de Times meldt, wordt het steeds
duidelijker, dat de Spaansche republiek
in de laatste weken vooral het slachtoffer
wordt van een geweldige samenzwering
tegen de wet en openbare orde. Dit is zoo
evident geworden, dat de minister van
binnenlandsche zaken een wetsontwerp
heeft ingediend, hetwelk inmiddels reeds
door het kabinet is aangenomen, ten einde
alle verdere revolutionnaire agitatie
krachtdadiger te kunnen onderdrukken.
Bij den opstand in Llobregat in de pro
vincie Barcelona deed minister Gasares
indertijd reeds de geenszins opzienbaren
de mededeeling, dat uit een onbekende
bron buiten Spanje geld aan de opstande
lingen toevloeide. De laatste onlusten in
Andalusië, waarbij ontzaglijke hoeveelhe
den bommen ontdekt werden, heeft deze
„onthulling" van den minister bevestigd.
Eenige dagen geleden werden te San
tander wederom vijftig bommen gevonden.
Te Barcelona en San Sebastian werd
een groot aantal revolutionnaire pamflet
ten door de politie in beslag genomen.
Naar de Spaansche bladen melden, be
vinden zich onder de revolutionnairen
jongens van 10 tot 12 jaar, die lid zijn
van de communistische jeugdbeweging.
Zondag werd een aantal van deze jeug
dige rebellen gearresteerd. Zij droegen
plakkaten bij zich met opschriften als:
Weg met de bourgeois, leve de sovjetl
Nieuwe krach te Brussel.
Het van ouds bekende Comptoir Pali-
got et Cie te Brussel heeft zijn betalingen
gestaakt. Het tekort zou 14 millioen
francs bedragen. Een der firmanten, die
aan een hartziekte leed, is, bij het verne
men van de krach, plotseling overleden.
Aardbeving.
Een aardschok van buitengewone he
vigheid is gisteren tegen den middag in
het observatorium van West-Bromwich
(Eng.) geregistreerd.
Ook de seismograaf van de technische
hoogeschool te Karlsruhe heeft Vrijdag
middag een hevige aardbeving geregis
treerd, waarvan de haard ongeveer 10.000
K.M. van Karlsruhe verwijderd moet zijn.
De wijzers schommelden zóó hevig, dat
als zeker kan worden aangenomen, dat de
aardbeving, indien zij in bewoond gebied
heeft plaats gehad, ontzaglijke schade
aangericht heeft.
Gemeld wordt, dat de seismograaf te
Mexico een buitengewoon hevige aardbe
ving, welke ongeveer 20 minuten heeft ge
duurd en wier haard waarschijnlijk in
den staat Oaxaco is gelegen heeft gere
gistreerd.
In het bijzonder zou de grensplaats Pa-
nikarti zijn geteisterd. De bewoners heb
ben ijlings hun huizen verlaten.
Rijksdag-ontbinding.
Het Duitsche kabinet heeft in zijn zit
ting van gisteren besloten, den rijkspresi
dent de ontbinding van den rijksdag voor
te stellen.
Het desbetreffend decreet van den rijks
president zal vandaag worden gepubli
ceerd.
De nadere bijzonderheden omtrent de
nieuwe verkiezingen staan nog niet vast;
het is echter te verwachten, dat deze
volksraadpleging in de tweede helft van
Juli zal plaats vinden.
Kabinetsvorming in Frankrijk.
President Lebrun heeft den leider der
radicaal-socialisten, Herriot, met de vor
ming van een nieuw kabinet belast. Her
riot heeft deze opdracht aanvaard.
Het Kabinet is reeds gevormd. Herriot
is president van den Ministerraad en mi
nister van Buitenlandsche Zaken; Bon
cour heeft Oorlog en Germain Martin
Financiën.
het „Hbld", dat de boter zóó snel (bijna
al te snelweer op 'n gulden noteert
maar een andere vraag is, of de markt
verhoudingen en daar draait de zaak
toch oml een evenredige verbetering
hebben ondergaan in de afgeloopen zeven
dagen. Met andere woorden: heeft
Duitschland zijn boterpolitiek gewijzigd,
heeft Frankrijk zijn contingent verhoogd
en kunnen wij plotseling beter met de De
nen concurreeren op de Londensche
markt? En het antwoord moet dan lui
den: helaas neenl Integendeel, de vooruit
zichten zijn er, dat Duitschland, onzen
allergrootsten afnemer normaliter betreft,
niet gunstiger op geworden door de regee-
ringsverschuiving naar rechts daar ite
lande.
Waarschijnlijker is, dat de toezegging
van den minister, om de opslag-, koel- en
vrieskasten voor hare rekening te zullen
nemen, benevens het opslaan van boter
door particulieren met het oog op de na
derende accijnsheffing en tenslotte het
practisch stilstaan van den export, een
dusdanige vraag op de binnenlandsche
markt hebben doen ontstaan, dat daardoor
de prijs zoo snel en krachtig is gaan op-
loopen. Wij; willen geen pessimist zijn,
doch meenden toch even op een en ander
te moeten wijzen.
Binnenland.
De Eerste Kamer nam het wetje-Ebels
aan.
Voorloopig Verslag der Eerste Kamer
over den steun aan de melkveehouderij.
De Tweede Kamer over de sociale verze
kering.
Regeling van invoer van boter.
Buitenland.
Aardbeving geregistreerd.
Rijksdagontbinding in Duitschland.
Kabinetsvorming in Frankrijk.
TWEEDE KAMER.
Wetsontwerp-Wijnkoop.
De Tweede Kamer had gisteren eerst te
behandelen het wetsvoorstel van den heer
Wijnkoop, houdende regelingen ter bestrij
ding van de nadeelige gevolgen van de eco
nomische crisis voor de arbeidersklasse,
voortgezet en beëindigd.
Nadat artikel 1 met op één na alge-
meene stemmen was verworpen, werd het
voorstel ingetrokken.
Ingezonden Mededeeling.
Korte Berichten.
De Grieksche regeering Papanasta-
sioe, die verleden week gevormd werd, is
reeds weer afgetreden,
Het pachtontwerp-Ebels.
De Eerste Kamer heeft gisteren z. h. st.
aangenomen het wetsvoorstel van de hee-
ren Ebels en Oud, houdende bijzondere
maatregelen ten aanzien van loopende
pachtovereenkomsten.
De K. L M.
In de gister gehouden jaavergadering
van aandeelhouders der K. L. M. werden
de jaarstukken over 1931 goedgekeurd.
In de vacature in den Raad van Be
stuur, ontstaan door het aftreden van Ir
J. A. Kalff werd voorzien door de be
noeming van Ir M. H. Damme, directeur-
generaal der Posterijen, Telegrafie en Te
lefonie.
De K. N. I. L. M. In April 1932.
Na de toeneming in Februari en Maart
toonde April weder eenige inzinking voor
wat betreft het vervoer op de regelmatige
lijnen.
De deelneming aan de rondvluchten
was echter zeer bevredigend en liep met
eenige honderden passagiers omhoog. In
totaal werden 1544 passagiers vervoerd.
Aan luchtvracht werd vervoerd 4155
K.G., aan luchtpost 1633 K.G. of ruim
144.000 brieven.
Het ledental van het C. N. V.
Blijkens den kwartaalstaat van het G.
N. V. op 1 April steeg het ledental van
103.246 op 107.541, dus met 4.293 leden
of 4.16 pet.
Van de 23 organisaties gingen 19 in le
dental vooruit, w.o. Fabrieks- en Trans
portarbeiders 1041, Landarbeiders 1474.
Het resultaat is, dat twee organisaties
in ledental gelijk bleven; 19 organisaties
met 4.327 leden vooruitgingen en twee or
ganisaties een verlies hadden te boeken
van 34 leden. De vooruitgang bedraagt
dus 4.327 34 is 4293 leden of 4.16 pet.
„De Gids", het orgaan van het C. N.
V., besluit deze mededeelingen als volgt:
Aangenomen kan worden, dat wij thans
reeds de 110.000 leden hebben overschre
den. Want de landarbeiders, die op één
April genoteerd staan met 18.344 leden,
zijn thans reeds gestegen tot over de 20
duizend.
Leeuwarder boiernoteering.
De Leeuwarder boternoteering, die twee
weken geleden op het laagste punt stond,
dat bij menschenheugenis bereikt is, n.l.
74 cents, en den vorigen dag opliep tot 78
cents, is gisteren gesprongen op 100
cents, een stijging dus met 22 cents of
28 pet.
Het is natuurlijk zeer verheugend, zegt
De communistische kikker.
Volgens „De Tribune" heeft het com
munistische Kamerlid De Visser bij de
behandeling van het wetsontwerp op de
smalende Godslastering „de werkelijke be
doelingen van de regeering ontmaskerd",
die met deze wet de kapitalistische maat
schappij nog tracht te redden van haar
wissen ondergang door wat godsdienst-
gehuichel.
Hoe hevig deze „ontmaskering" bij de
Kamer insloeg, verhaalt het communisten
blad o.m. aldus:
„Ds Kersten, die wel voelde, dat het
hier speciaal tegen hem ging, trachtte
aanvankelijk te interrumpeeren, doch
werd door de niets ontziende kracht van
de Visser's betoog dermate beteuterd, dat
hij doodsbleek werd en gedurende de rest
van de rede wezenloos op den grond bleef
staren".
En verder: „De Visser's rede werd in
doodsche stilte aangehoord. Je kon een
speld hooren vallen. Minister Donner zat
ineengedoken achter de ministerstafel.
Het verder debat was kleurloos en wei
nig interessant."
Bij al de tragiek van het moderne Ba-
bel, zegt de Maasb., mogen we om zulke
pyramidale naïveteiten toch wel even
lachen.
Loting voor den dienstplicht.
De loting ter bepaling van den inge
schrevene, die in elke gemeente of in elke
groep van gemeenten het eerst in aan
merking komt om tot gewoon dienstplich
tige te worden bestemd, geschiedt in het
openbaar voor de lichting 1934 op Vrij
dag 17 Juni om 14 uur, te 's-Gravenhage
in de „Weeskamer", Binnenhof 8.
De Overheid en de Nederlandsche
industrie.
Op de vragen van bet Tweede Kamer
lid, Mevr. Bakker-Nort, betreffende bet
verschaffen van gelegenheid aan de Ne
derlandsche industrie tot mededinging bij
alle van overheidswege aanbestede of on
dernomen werken, heeft de minister van
economische zaken en arbeid, geantwoord:
Het is den ondergeteekende niet be
kend, dat nog steeds niet bij alle werken,
van overheidswege aanbesteed of onder
nomen, aan de Nederlandsche industrie
de gelegenheid wordt gegeven mee te din
gen.
De regeering heeft reeds meermalen er
op aangedrongen, dat voorkeur zal wor
den gegeven aan Nederlandsche producten
hetgeen insluit, dat de Nederlandsche in
dustrie niet wordt uitgesloten van mede
dinging bij de bedoelde werken. Verwe
zen zij o.m. naar circulaires van den mi
nister van binnenlandsche zaken en land
bouw aan zijn ambtgenooten, zoomede aan
Gedeputeerde Staten en gemeentebesturen.
In verband hiermede is de ondergeteeken
de van oordeel, dat op het oogenblik geen
aanleiding bestaat tot het verzenden van
een circulaire, als in de vraag bedoeld,
Motie-Duys sociale verzekering.
Na afhandeling van het wetsvoorstel-
Wijnkoop heeft de Tweede Kamer giste
ren in behandeling genomen de motie van
orde van den heer Duys betreffende het
brengen ten laste van den staat van de
premie voor de sociale verzekering, Ver
schuldigd door werkgevers, die niet, of
voor minder dan f 1500 inkomen in de
rijksinkomstenhelasting zijn aangeslagen.
De heer Duys (S.D.) zegt, dat het hier
kleine werkgevers betreft, met een inko
men zooals arbeiders dat in normalen tijd
hebben.
Als de Minister de motie uitvoert, kost
dit precies hetzelfde, want dan verminde
ren de kosten voor ouderdom, invaliditeit,
ongevallen en ziekte. Het is een verplaat
sing van kosten, niet een vergrooting.
De heer Vos (lib.) zegt, de gedachte
van de motie sympathiek te vinden, maar
aanvankelijk ten aanzien van zijn stem
voorbehoud te moeten maken. Waarom
beperkt de heer Dnys de motie tot een
inkomensgrens van f 1500? Het is zeer
wel mogelijk, dat werkgevers met een in
komen daarboven en met een groot perso
neel in moeilijker omstandigheden verkee-
ren.
Spr. bespreekt vervolgens de noodzake
lijkheid van bezuiniging op de Invalidi
teitswet. Te Rotterdam wordt een gebouw
gemaakt van een half millioen, terwijl
men een bestaand gebouw voor veel min
der geld bad kunnen krijgen. Te Nijmegen
krijgt de Raad van Arbeid een duur ge
bouw.
Spr. dient een motie in, waarin
de Regeering werd uitgenoodigd
a. de verzekering van de arbeiders, hun
weduwen en weezen tegen de geldelijke
gevolgen van invaliditeit plaats vindt op
collectieven grondslag, in aansluiting aan
de ziekteverzekering en waarbij
b. een premievrij pensioen wordt toege
kend aan alle Nederlanders op een leeftijd
en beneden een inkomensgrens, nader (bij
de wet vast te stellen.
De beer Br a at '(platteland) dient
daarna een motie in, waarin de Kamer
uitspreekt, dat bet in deze moeilijke tijds
omstandigheden gewenscht is, dat de pre
mies voor de sociale verzekering, die de
werkgevers moeten betalen, en het deel der
premie van de ziektewet, dat de werkne
mers moeten 'betalen, tijdelijk worden ge
dragen door den Staat, en waarin de Ka
mer aan de regeerirug verzoekt, voorstel
len 'dienovereenkomstig te doen.
De beer Weitiamp (C.H.) bespreekt
den moeilijken toestand 'der kleine land
bouwers. Zij werken bard, leven eenvou
dig en toonen steeds een loffelijk streven
om zicbzelven te helpen. Spr. is tegen
stander van afschaffing van de sociale
wetgeving en moet niets hebben van des
heeren Kersten's redeneeringen daarover.
Men kan den zieken arbeider niet laten
verhongeren en verkommeren met zijn ge
zin. Spr. kent verscheidene oude boeren
echtparen, die leven van de ouderdoms
rente en van wat hun «rond opbrengt.
