No. 201
Maandag 30 Mei 1932
46e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
TRANSVAUA «ffl!»
EERSTE BLAD.
Binnenland.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Buitenland.
Verkrijgbaar bij de bekende Agenten
Hoofd-en Kiespij}
MIJNHARDT'5 POEDERS
DERS J
Belangrijkste Nieuws.
Direclour-Hooldredacteur:
H. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorslstraat 70, Goos.
Tol.: Rodnctlo cn Administratie No. 1L
Postrekening No. £££55.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHU1J, L. Burg. Tel. No. 259.
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs;
Per 3 maanden, franco por post, 13.—
Losso nummori 10.05
Prijs der Advertentiën:
1regels f 1.20, elke regel meer 30 ct
Bi] abonnement belangrijkr korting.
V Kan dat zoo doorgaan?
Op gevaar af, dat er zijn, die 't naïef
vinden of er misschien ook wel boos om
worden, maakt het C.-H. weekblad „De
Banier" de volgende opmerkingen:
„Als we letten op den angstwekkenden
climax van allerlei steunregelingen, die
aan de orde van den dag zijn, wordt toch
de vraag, die hierboven staat, ons uit het
hart gedrongen. Dat wat uitzondering
behoorde te zijn, begint langzamerhand
regel te worden. Zoodra er maar hel een
of andere bedrijf in de klem geraakt,
wordt er een aanloop op de regeering
gedaan.
Wanneer nu kon worden gezegd, dat de
rijksschatkist, een onuitputtelijke bron
was, waaruit ieder, die het wenschte zich
kon laven, zouden we velen dat genoe
gen gaarne gunnen. Maar we vreezen, dat
het spaak loopt, waarom de vraag wel
ernstig mag worden overwogen of er
niet een eind moet komen aan al die
steunregelingen. Tot nog toe beperken ze
zich in hoofdzaak tot de bedrijven van
landbouw en veeteelt, en er is zeker
reden te over om verschillende onderdee-
len daarvan voor ondergang te bewaren
en het bestaan mogelijk te maken.
Maar buiten deze bedrijven zijn er nog
andere, die het niet minder moeilijk heb
ben. Scheepvaart en visscherij zuchten
ook onder den druk der tijden, wat door
allerlei vertakkingen, die hierbij betrok
ken zijn, mede gevoeld wordt. Het kan
moeilijk anders worden gezien of de re
geering bevindt zich met al die steun
maatregelen op een gevaarlijk pad. Men
kan er niet mee toe dit alles te verdedi
gen met de geruststellende verzekering,
dat abnormale omstandigheden tot gelijke
voorzieningen nopen, want het abnormale
kan later zoo gemakkelijk genormaliseerd
worden.
Steunen op den breeden rug van Vader
tje Staat wil velen wel aan, 'tis zoo ge
makkelijk. Maar 't is ook gevaarlijk, want
de vrees is niet denkbeeldig, dat 'talie
energie doodt. En wanneer de energie
gebroken is kan er meer stuk geslagen
«zijn, dan thans nu de ongunst der tijden
in menig bedrijf de zorgen doet ver-
grooten.
We willen met dit alles niet beweren,
dat de regeering zich geheel moet terug
trekken, integendeel., Voor wakend en
regelend optreden zal er reden genoeg
zijn. Maar met het doen van grepen uit
de schatkist wordt het kwaad niet be
zworen. 't Voert eer verder af van de sta
biliseering van menig bedrijf en verzwakt
de middelen waarmee het rijk eigen huis
houden moet voeden en besturen.
Dat er hier en daar steun geboden
moet worden betwisten we niet, maar
of het zoo kan doorgaan is de vraag."
Wat de „Banier" hier opmerkt, is on
getwijfeld juist.
Wij bevinden ons met de steunmaat
regelen, die genomen worden, op een ge
vaarlijk pad.
Het gevaar is niet denkbeeldig, dat als
het zoo doorgaat, de volkskracht haast
onherstelbaar wordt geschaad, en dat in-
plaats van een taaie bevolking, die de
tanden op elkaar zet om zich met Gods
hulp door de moeilijkheden heen te slaan,
een slap en futloos geslacht opgroeit.
Men raakt, het kan niet anders, aan
den steun, die in zichzelf een demorali-
seerende strekking heeft, gewoon. Dit geldt
zoowel van de personen als van de be
drijven.
Maar met dit te constateeren, zijn we
niet klaar.
Wij leven nu eenmaal in een abnor-
malen tijd. Er is een noodtoestand, die
noodmaatregelen noodig maakt.
Door den heer Colijn is enkele maan
den geleden met nadruk uitgesproken, dat
het niet tot de taak van de Overheid
behoort maatregelen te nemen, om te
verhoeden, dat er ernstige verliezen zul
len worden geleden op allerlei vormen
van bezit
Maar wel mag van haar verlangd wor
den, dat zij het hare doe om de bron
nen van ons volksbestaan in
stand te houden, om het bedrijfs
leven voor verzinken te behoe
den.
De Overheid moet waar dergelijke na
tionale gevaren dreigen, wel ingrijpen.
Maar een gevaarlijk werk blijft
het. En naast de stemmen, die gehoord
worden en die al maar aandringen op
maatregelen van de Overheid en op steeds
krachtiger maatregelen, is het ook goed,
dat aandacht geschonken wordt aan
waarschuwende woorden, waarin op de
hier dreigende gevaren de aandacht
wordt gevestigd.
Voortzetting der ongeregeldheden In
Dultschland.
Ook Zaterdag is het wederom in vele
Duitsche steden tot ernstige wanordelijk
heden gekomen.
Bij een kloppartij te Recklinghausen
werden vijf personen door steken in buik
of longen levensgevaarlijk gewond.
Te Remscheid werd een agent door een
schot gewond.
Bij een botsing te Gladbach-Rheydt
werden twee communisten levensgevaar
lijk gekwetst door schoten, die naar ver
luidt, door nazi's waren gelost. Een later
bericht meldt het overlijden van een der
beide gewonden.
Ook te Dusseldorf herhaalden zich op
vele punten der stad de wanordelijkhe
den.
In verschillende wijken van Keulen
kwamen betoogende troepen communis
ten in botsing met de politie. Drie perso
nen werden door schoten gewond.
Te Barmen kwam het tot een hevige
schietpartij tusschen communisten en po
litie. Patrouilleerende agenten werden uit
de vensters met karabijnen en klaarblijke
lijk ook met machinepistolen beschoten.
De politie beantwoordde het vuur en ont
bood versterking. Van de agenten werd
niemand gewond.
In een nationaal-socialistische vergade
ring te Hötting bij Innsbruck ontstond
een hevige kloppartij met politieke tegen
standers, voor het meerendeel soc.-demo-
craten, welk gevecht op straat werd voort
gezet De gendarmerie moest met de ge
velde bajonet de omgeving schoonvegen.
Er werden 32 gewonden, o.w. eenige
zwaar gekwetsten naar het ziekenhuis
overgebracht.
Ook te Linz kwam het tot hevige bot
singen. Daar poogden soc.-democraten
een nationaal-socialistische vergadering
uiteen te jagen. Er werden 20 nazi's vrij
zwaar gewond naar het ziekenhuis over
gebracht.
De steunfondsen in Amerika uitgeput.
Vrijdag stonden tienduizend gezinnen
te Toledo in den staat Ohio voor het feit,
dat zij door de eigenaars van de door hen
bewoonde huizen met woninguitzetting
werden bedreigd, aangezien zij door ver
arming en werkloosheid reeds geruimen
tijd niet meer in staat waren huur te be
talen. De burgemeester van Toledo deelde
mede, dat uit openbare en particuliere
fondsen getracht was in den nood der be
woners te voorzien, waarin men geduren
de eenigen tijd geslaagd was, doch thans
zijn al deze fondsen uitgeput. De burge
meester voert thans onderhandelingen
met de huiseigenaars, teneinde te trach
ten betalingsuitstel van zestig dagen te
krijgen.
Geredden van de „Georges Phllippar".
Zaterdagochtend is het s.s. „Comorin"
met ongeveer vijftien geredden van de
„Georges Philippar" te Marseille aange
komen.
Een dichte menigte, waaronder zich in
de eerste plaats de familieleden der ge
redden bevonden, was op de landings
plaats samengestroomd. Er waren strenge
orde-maatregelen genomen, die echter
niet voldoende bleken om een licht ge
drang bij het betreden van het schip te
voorkomen.
De geredde passagiers zaten op het dek
in zeer summiere kleederdracht. Immers,
de ramp op de „Georges Philippar" ge
schiedde 's nachts; gelegenheid om boven-
kleeren aan te trekken of iets mee te ne
men was er niet. Zoo goed en zoo kwaad
als het ging moesten in Aden of Djiboeti
kleeren worden gekocht. Een speciale zaal
was tijdens de reis voor hun verblijf aan
boord ingericht opdat zij zich niet onder
de gewone, goedgekleede passagiers, die
in avondtoilet plachten te dineeren, be
hoefden te mengen.
Enkele verhalen, op hetzelfde neerko
mend, werden gedaan. Een jonge vrouw
vertelde: „Ik word met een schrik* wak
ker, 'ik hoor geschreeuw, ik ruik een
brandlucht. In een seconde begrijp ik bij
intuïtie wat er gebeurt: het schip brandt.
Ik kruip uit mijn bed, neem mijn doch
tertje in mijn armen en snel naar de trap,
die naar de brug leidt. Ik kan den weg
wel droomen. Dit alles duurde- maar en
kele seconden, doch mijn man, die mij
volgde liep brandwonden op. Onze buur
vrouw, in de hut naast ons, die onmid
dellijk daarna kwam, is in de vlammen
omgekomen."
De algemeene indruk is, dat de ramp
door kortsluiting is ontstaan. Inderdaad
hadden zich kort vóór het gebeurde eeni
ge defecten aan de lichtleiding voorge
daan.
De ontscheping der passagiers duurde
geruimen tijd. Er was een geval van pok
ken op het schip geconstateerd, zoodat
de drie a vierhonderd passagiers, alvo
rens het schip te verlaten, eerst moesten
worden gevaccineerd.
Hoog water ln Engeland.
Naar de correspondent van de „Daily
Herald" uit Gainsborough meldt, staat
thans een oppervlakte van dertig mijlen
rondom de rivier de Trent in Lincolns
hire met Gainsborough als middelpunt,
geheel onder water.
Op een zestal plaatsen zijn de dijken
bezweken. Met donderend geweld stroom
de het water huizen en fabrieken binnen.
In de groote houtfabrieken van Newsom
en Co. staat het water bijna twee meter
hoog. Met man en macht is men aan het
werk om de reusachtige houtstapels vaat
te binden, daar deze einders de rivier af
drijven.
Op sommige plaatsen zijn de dijken over
een afstand van drie honderd meter weg
geslagen.
In Gainsborough zijn tweehonderd per
sonen dakloos, ongeveer drie duizend wo
ningen zijn door de overstrooming ge
ïsoleerd Het water stijgt nog steeds.
Vliegramp In de Apennijnen.
Het door Goulette bestuurde Fransche
vliegtuig, dat met een mécanicien en twee
geredden van de „Georges Philippar" van
Port Said naar Brindisi was gevlogen, en
vandaar Woensdag naar Marseille was
vertrokken, is totaal vernield in de Apen
nijnen gevonden nabij Veroli (omstreeks
100 K.M. ten Oosten van Rome). Het toe
stel lag 2000 M. hoog in het struikgewas.
Alle vier inzittenden waren dood.
De „Daily Telegraph" verneemt nader,
dat da twee passagiers aan boord van
het vliegtuig de heer en mevrouw Lang—
Willar waren, die, toen de brand op de
„Georges Philippar" uitbrak, in zee wa
ren gesprongen en gered werden. De pi
loot zou op 3000 Meter in een rechte lijn
naar Marseille vliegen, doch blijkbaar
heeft hij door tegenwind niet de hoog
te kunnen bereiken, die noodig was, om
de bergtoppen te ontwijken en is hij tegen
een berg aangevlogen
Het echtpaar LangWillar laat drie
kinderen achter.
Ongelooflijke kerkhof-toestanden.
Een Italiaansch journalist geeft van de
toestanden op een R.K. kerkhof in Mos
kou de volgende ontstellende beschrij
ving:
„Dit kerkhof is in iets veranderd, dat
deels aan een zigeunerkamp, deels aan
een gigantische picnic herinnert
Tusschen de verbrijzelde graven, wier
marmeren en granieten gedenksteenen
meestal zijn weggehaald en niemand weet
waarheen gesleept zijn, spelen de kinde
ren met ballen en kegels.
Vrouwen uit de hier gebouwde eenver
dieping-barakken „arbeidershuizen"
hangen aan de aan scheeve kruisen ge
spannen draden het pas gewasscben
waschgoed op
Een sovjetburger nestelde zich genoeg
lijk in een tusschen twee kruisen gespan
nen hangmat en speelde harmonica. Tus
schen de grafheuvels zoeken de kippen
naar eten.
Het graf van den schrijver Pissemski,
waarvan de gedenkplaat afgerukt is,
vormt een kleine omgewoelde en omge
spitte vlakte door ijzerdraad afgezet. Hier
heeft iemand.een kippenren van gemaakt.
Kippen woelen in de aarde.
Een deel van het kerkhof is voor aard
appelveld gebruikt, waarvoor de grafheu
velen met den grond gelijk gemaakt zijn.
„Wiens graf was hier?" vroeg de Italiaan
belangstellend. „Wie kan dat weten?"
antwoordde onverschillig een man, dié
scherven van de porceleinen medaillons,
waarmee kransen uit kunstbloemen ge
sierd waren, bijeen zocht. „De graven zijn
immers allen gelijk".
Uit het keldergewelf onder den dom
klinkt muziek. Een smalle wenteltrap met
Ingezonden Mededeellng.
MOOIER
STERKER
BILLIJKER
afgeloopen treden voert naar de diepte.
Hier is een Komsomolzen-club geves
tigd.
Niet ver van hier spelen kleine jongens
„oorlog". De eene partij verdedigt het graf
van generaal Broessiloff, de andere wil
het bestormen. Als projectielen dienen
aardklompen van het grai van den gene
raal".
Oostenrijks financieels nood.
De Italiaansche regeering heeft haar
vertegenwoordigers te Londen, Parijs en
Berlijn opdracht gegeven, om de betrok
ken regeeringen opmerkzaam te maken
op den financieelen toestand van Oosten
rijk en op de noodzakelijkheid te wijzen,
dat de conferentie der financieele des
kundigen van de regeeringen en van de
financieele commissie van den Volken
bond ten spoedigste bijeengeroepen zal
worden.
Korte Berichten.
Uit Montpellier wordt gemeld, dat
in het gebergte aldaar sneeuw is gevallen.
Ook op andere plaatsen in de Pyreneeën
is 15 c.M. sneeuw gevallen. Bijna overal
in Frankrijk heerscht een voor dit jaarge
tijde ongewone koude.
Ingezonden Mededeellng.
Doos 4-5ct. Perstuk 8ct.
Bij Uw drogist
De Pachtwetten en de R.-Katholieken.
De R.-K. Partijraad, die Zaterdag te
Nijmegen bijeen is geweest, heeft de
quaestie vein de verwerping der Pacht
wetten door de Eerste Kamer besproken
en met 67 tegen 16 stemmen de volgende
motie van den - Rijkskieskring Utrecht
aangenomen:
De Vergadering van den Partijraad der
R.K. Staatspartij, kennis genomen heb
bende van de verwerping van het ont-
werp-Pachtwet door de Eerste Kamer der
Staten-Generaal;
constateerende dat deze verwerping
mede is veroorzaakt doordat zes R.K. le
den dier Kamer tegen het wetsontwerp
hun stem hebben uitgebracht;
betreurt ten zeerste dat zes R.K. leden
der Eerste Kamer hun stem tegen dit ont-
werp-Pachtwet hebben uitgebracht;
besluit deze motie te publiceeren in de
pers.
Bezuinigingsrapporf Welter.
Zaterdag is het tweede en laatste deel
van het Rapport der Bezuinigingscom-
missie aan H. M. de Koningin aangebo
den.
Het bevat voorstellen tot verlaging van
uitgaven betreffende de Departementen
van Defensie, Waterstaat, Economische
Zaken en Arbeid en Koloniën. Voorts be
schouwingen over het gemeentelijk finan
cieel beheer en het vraagstuk der kleine
gemeenten, in verband met de Rijksfinan
ciën, een samenvatting van het geheele
rapport en slotbeschouwingen over den
financieelen toestand in de naaste toe
komst.
Bezuiniging op de verlofsfractementen.
Bij den Indischen Volksraad is een ont
werp ingediend tot wijziging van de or
donnantie inzake tijdelijke vermindering
vein alle verlofstractementen, waardoor
deze korting per 1 Juli a.s. van 5 op 10
pet. zal zijn gebracht. In de Memorie van
Toelichting wordt opgemerkt, dat de Re
geering zich tot verdere tijdelijke verla
ging genoopt zag in verband met de drin
gende noodzakelijkheid tot verdere bezui
niging op de personeelsuitgaven.
De voorgestelde verlaging van de ver-
lofswedden is gereeder te aanvaarden in
verband met de daling van de kosten van
levensonderhoud in Nederland. De voor
gestelde vermindering zal een bezuiniging
opleveren van f 300.000 per jaax.
Binnenland.
De afsluiting van de Zuiderzee heeft Za
terdag plaats gehad.
Buitenland.
Kabinetscrisis in Duitschland.
Nog steeds watersnood in Engeland.
Ongeregeldheden in Duitschland.
Geredden van de Georges Philippar ko
men te Marseille aan.
Oostenrijks financieele toestand.
Steun aan de melkveehouders.
In aansluiting aan het bericht, dat de
Eerste Kamer Dinsdagavond in openbare
zitting o.m. de wijziging der Inkwartie-
ringswet zal behandelen en Woensdag
een aanvang zal maken met de behande
ling der Indische Begrooting enz., kan
nog medegedeeld worden, dat de voorzit
ter voornemens is aan de Gentrale-afdee
ling voor te stellen in de afdeelingen te
doen onderzoeken op Vrijdag 3 Juni, des
v.m. te 11 uur het wetsontwerp betreffen
de tijdelijke maatregelen tot hulpverlee
ning aan de melkveehouderij.
De nood in de Haarlemmermeer.
Men schrijft uit de Haarlemmermeer
aan het „Hbld.":
Vijf jaren geleden kwamen er op de
boerderijen in Mei vele handen te kort.
Toen kwamen een paar honderd arbei
ders uit andere provincies om mee te hel
pen op den akker en er was volop werk.
Nu zijn er nog geen honderd vreemde ar
beiders in dit polderland en toch zijn
bijna 800 inwonende arbeiders zonder
werk.
De bietencultuur is dit jaar van geen
beteekenis en niet rendabel, omdat de
rijkssteun onvoldoende is om alle onkos
ten goed te maken. Vijf jaar geleden was
meer bezaaid met suikerbieten, een opper
vlakte van ongeveer 4000 hectare en als
regel werd in het voorjaar voor wieden,
op stukken zetten en schoonhouden f 60
per hectare betaald, hetgeen dus nu betee-
kent een verlies aan arbeidsloon van
f 240.000. Daarbij kwam dan in den herfst
nog eens circa f 50 per hectare voor
rooien en het vervoer van de suikerbieten
van het land naar de schuit of de fabriek,
zoodat met elkaar de sterke inkrimping
van deze suikerbietenteelt alleen voor de
zen polder beteekent een verlies aan ar
beidsloon van meer dan f 400.000.
Sterke bezuiniging in Indië.
Het Indische dagblad de „Preanger-
bode" wijst in een artikel over den P.T.T.-
dienst in het bijzonder op de groote aan
dacht, welke werd gewijd aan het tegen
gaan van den teruggang van het verkeer,
waarmede men reeds succes heeft gehad,
gezien het stijgend buitenlandscb verkeer
per radio in den tijd van vijf jaren van
8 tot 47 procent van het geheele verkeer.
De inkrimping van de personeelsforma
tie heeft de volle aandacht.
De afvloeiing gaat steeds verder, zoodat
in den laatsten tijd gesproken kan worden
van ontslag op groote schaal.
In het jaar 1931 zijn 70 ambtenaren
afgevloeid, terwijl 58 ambtenaren op ver
zoek werden gepensionneerd, en voorts,
voor zoover bekend, dit jaar 250 ambtena
ren zullen worden ontslagen en ruim 120
op wachtgeld gesteld.
Deze aantallen zullen aanzienlijk stij
gen, wanneer het verkeer zich niet
eenigszins hersteld.
De opleiding tot controleur is stopgezet,
terwijl op verschillende kantoren het aan
tal bestellingen van 3 is teruggebracht
op 2.
Prov. Stalen van Noord-Holland.
Door den voorzitter van het Centraal
Stembureau is tot lid van de Prov. Sta
ten van Noord-Holland benoemd ver
klaard de heer W. J. Bossenbroek te Am
sterdam, secretaris van het Ned. Werkl.
Verb. „Patrimoium", zulks ter voorzie-
ning in de vacature in dat college ont
staan door het overlijden van den heer J.
F. H. Spier te Amsterdam.
De werkloozenzorg.
Het departement van binnenlandsche
zaken heeft de volgende gegevens inzake
de werkloozenzorg over het tijdvak van 3
April tot en met 30 April verstrekt.
Bovengenoemd departement heeft aan
alle gemeenten een vragenlijst gezonden.
Van 103 gemeenten met rond 584.843 in
woners, waaronder Amersfoort met 38.551
inwoners, Hengelo met 34,328 inwoners,
Rheden met 24,051 inwoners, Zutfes, met
