No. 198
Donderdag 26 Mei 1932
46e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Organisatie naar eigen beginsel?
GIJ DWAAS
WT VAN MELLE'S KOEK, OVERAL VERKRIJGBAAR!
Buitenland
Belangrijkste Nieuws.
Binnenland.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes,
Tel.: Redactie en Adminlstratlo No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
VERSCHIJNT EIiKEN WERKDAG,
Abonnementsprijs:
Por 3 maanden, franco per post, f3.—.
Losse nummers S 0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels fl.20, elke regel meer 30 et
Bij abonnement belangrijke korting.
III. (Slot.)
Wat is eisch van het Christelijk begin
sel?
In de beginselverklaring indertijd gepu
bliceerd door de Christelijke Werkgevers*
vereeniging, wordt hieromtrent o.m. ge
zegd:
In handel en bedrijf sta voorop, dat
ieder medewerker alle gaven en krach
ten heeft in te spannen, tot openbaring
van Gods heerlijkheid, door de gaven in
mensch en natuur gelegd tot volle ont
plooiing te brengen. Daarbij worde er
kend Gods souvereiniteit over al het ge
schapene, ook over het stoffelijk goed.
En in de toelichting werd hierbij nog
opgemerkt:
Ook op dit terrein moet worden bele
den, dat de eere Gods richtsnoer van het
leven zij.
In dien zin is het behalen van materieel
voordeel niet het eerste en hoogste doel in
den beroepsarbeid van den patroon en is
het dus niet uitgesloten, dat het beginsel
zal dwingen tegen het rechtstreeksch
eigenbelang in te gaan. In de plaats van
dit eigenbelang worde gesteld de eere
Gods.
Deze eere Gods eischt, dat de mensch
alle krachten inspant om de gaven, in
hem en in de natuur gelegd, tot ont
plooiing te brengen. Hiermede wordt in
de eerste plaats erkend, dat de mensch is
aangewezen op arbeid en deze arbeid een
zegen Gods is. In de tweede plaats wordt
gezegd, dat deze arbeid zich te richten
heeft op Gods heerlijkheid. Deze kan tot
openbaring komen door een rijke ontwik
keling van den menschelijken geest en
door een in toepassing brengen van de
door God in de natuur gelegde krachten.
De- vooruitgang van techniek, handels- en
verkeersmogelijkheden wordt daarom toe
gejuicht.
Hierbij wordt ook uitgesproken de men-
schelijke afhankelijkheid in tegenstelling
met Gods macht en souvereiniteit. Deze
souvereiniteit werkt over al het gescha
pene en bepaalt voor mensch en stoffelijk
goed de levenswetten."
Deze woorden zullen door iederen Chris
tenpatroon, boer of tuinder of midden
stander, worden onderschreven.
Maar ze worden niet onderschreven
door een neutrale organisatie.
En het is ook niet geoorloofd wijl in
strijd met de neutraliteit voor deze
opvattingen in een neutrale organisatie
propaganda te maken.
Nu zegt men, ja, maar het gaat in een
patroonsorganisatie niet om beginselen,
maar om belangen.
Hetzelfde is ook gezegd en wordt nog
steeds gezegd, door de moderne vakorga
nisatie voor arbeiders. Daar heet het ook
altijd dat de beginselen buiten beschou
wing blijven omdat het alleen gaat over
vragen van loon en arbeidsduur en der
gelijke.
Alsof het behartigen van de stoffelijke
belangen buiten het beginsel omgaat.
„Wie in het maatschappelijk leven op
komt voor zijn „Interesse", schreef inder
tijd Prof. Slotemaker de Bruine, komt op
FEUILLETO N.
Vrij naar het Engelsch.
50.)
„Ik?" zei de lamme man. „O, spreek er
me niet van. Gisterennacht nog droomde
ik, dat mijn oom me een millioen had na
gelaten in van die heerlijke ritselende
bankpapiertjes. Maar juist toen ik mijn
hand uitstak om de stapeltjes te grij
pen
„Werd je wakker?"
„Neen, ik werd niet wakker. Ik ver
anderde in een oester en kwam in geen
tien duizend jaar tot me zelf."
„Dat geloof ik niet!" riep mevrouw
Rhind schaterlachend. „Dat heb je ver
zonnen."
„Wees nou niet jaloersch op mijn
droom," zei Handyside vroolijk verwijtend.
„Ik weet wel, dat hij. niet haalt bij de trap
roeden. Maar
,;En wat deed je, toen je een oester
was?"
„Hield een stijve bovenlip."
'Barker lachte, hij wist eigenlijk niet
waarom. Deze luchthartige, praatgrage
menschen waren nieuw voor hem. Hij
voor de vervulling van zijn taak, voor het
voldoen aan zijn roeping. En het zal niet
worden ontkend, dat de toon van het le
ven, dat de klank van het gedrag volko
men wisselt al naar God dan wel de
mensch zelf doel en middelpunt is van
alle sociale bemoeienis."
De heer Maas is van meening, dat we
door organisatie naar eigen beginsel de
algemeene organisaties den weg der re
volutie opdrijven.
Hij wil daarom de zuurdeesemgedachte
zien toegepast.
Maar hij vergeet dat er ook nog een
andere zuurdeesem is.
Prof. L. van Aken heeft eens aan het
adres van sommige Roomsche patroons
gezegd, dat zij daarom de neutrale orga
nisatie prefereeren, omdat zij meer heil
zien in de liberalistische opvatting die
dweept met „de vrijheid van het arbeids
contract".
Welnu, het zijn waarschijnlijk niet al
leen de Roomsche patroons die door dezen
zuurdeesem besmet zijn.
Nog al te veel ontbreekt de geneigdheid
om de Christelijke gemeenschapsgedachte
te aanvaarden en toe te passen.
Dat geschiedt niet altijd opzettelijk. In
vele gevallen is het een gevolg van de fa
tale werking van den zuurdeesem der neu
trale kranten- en de neutrale organisaties,
zoodat men niet meer beseft den eisch van
het eigen beginsel.
De inzender meent, dat wij door de
neutrale organisaties te steunen de door
werking van de revolutiebeginselen kun
nen keeren.
Maar dan zijn wij het toch meer eens
met Prof. Gerbrandy toen hij schreef:
„Ongetwijfeld is er slechts dan in het
sociale leven hoop op behoud van gezag
en orde, wanneer de ondernemer volko
men bereid is aan de klasse der werklie
den een gunstiger plaats in het productie
proces te garandeeren. En nu voorzie ik,
dat die geneigdheid langs de neutrale or
ganisaties, die zoo moeilijk haar
oogenblikkelijk-bblangenstandpunt verla
ten niet, maar daarentegen langs de
Christelijke organisaties wel bevorderd
wordt."
Natuurlijk volgt hieruit niet, dat geen
samenwerking mogelijk is.
Dat is zeer zeker het geval
Maar dan in den geest van Groen van
Prinsterer toen hij het bekende en vaak
misbruikte woord sprak: In ons isole
ment, in onzee zelfstandigheid, in onze be
ginselvastheid ligt onze kracht."
Eerst isolement op eigen basis. En dan
samenwerking op alle punten waar dat
mogelijk is.
Dan zullen onze Christelijke organisa
ties in staat zijn invloed uit te oefenen.
Dan zal de eisch van het eigen begin
sel meer beseft worden.
En dan zullen daarvap ook profiteeren
de neutrale organisaties, naar het woord
van Prof. Gerbrandy:
„Wordt door isolement de interne kracht
verhoogd, dan bestaat er te meer
hoop, dat de zuigkracht der
Christelijke beweging de neu
trale organisaties meetrekt
in de goede richting."
vroeg zich af, hoe ze het toch deden
Rhind een zakenman, met de naam van
heel scherpzinnig te zijn; Handyside, van
wien men begon te fluisteren, dat hij in
financieele moeilijkheden verkeerde. Óver
mevrouw Rhind's radheid van tong ver
baasde hij zich minder, haar heele ver
schijning deed weinig ernst vermoeden en
toch verbeeldde hij zich, dat ze in vele
opzichten een flinke vrouw was. Hij zat
met genoegen te luisteren naar al dien on
zin, ofschoon hij zelf den luchtigen toon
niet te pakken kon krijgen en vergeleek in
gedachten deze ontvangst met een partijtje
bij Cruden aan huis, wat zeer ten nadeele
van den laatste uitviel.
Er werd koffie rondgediend, zilveren
aschbakjes kwamen op tafel en de gast
heer presenteerde sigaren en sigaretten.
Barker schudde het hoofd. „Neen, dank
u, ik zal geen gebruik maken."
„Rookt u niet, mijnheer Barker?"
„Neen, heusch niet."
,Niet een sigaret? Een Egyptische
Virginië?"
„Ik ben me nog nimmer aan tabak te
buiten gegaan en zal het ook nu niet
doen."
„En u is ook geheelonthouder?"
„Ook dat, mevrouw Rhind."
„Ik zou wel eens willen weten, wat dan
uw zwakke punt is" zei ze, een rodk-krin-
getje nakijkend, tot het stootte tegen een
Een bloedige vechtpartij in den Pruisi-
schen landdag tusschen de nazi's en com
munisten. Verscheidene gewonden.
Gisteren vergaderde de Pruisische
Landdag.
De nationaal-socialist Kerrl werd met
262 van de uitgebrachte 416 stemmen tot
voorzitter gekozen, terwijl als ondervoor
zitters gekozen werden de sociaal-demo
craat Wittmaack, de centrumsafgevaar
digde Baumhoff en de Duitsch-nationaal
dr Kries.
Tot zoover ging alles goed. Toen ging
men echter debatteeren over het verlee-
nen van gratie aan politieke misdadigers,
waarbij een communist den nationaal-so-
cialisten toevoegde: „In jullie gelederen
zitten moordenaars!" Hierover ontstond
kabaal.
Plotseling gaf een communist Franken
een nationaal-socialist een slag midden
in het gezicht. Als een compagnie storm
troepen vlogen de nationaal-socialisten
op de communisten af. Het regende sla
gen heen en weer.
Intusschen was de voorzitter van zijn
stoel gevlucht en de middenpartijen, die
niets met den strijd te maken wilden heb
ben, ontruimden de banken.
Stoelen vlogen dwars door de zaal. De
communisten moesten vluchten of werden
tegen den grond geslagen. Men nam
lampen en keilde ze als projectielen naar
de linkerzijde. Zware bronzen inktkokers
werden voor hetzelfde doel gebruikt.
Talrijke afgevaardigden bleven met
bloed bedekt liggen en werden uit de zaal
gedragen.
De zittingszaal bood na de kloppartij
een beeld van ernstige verwoesting en ge
leek op het tooneel van een veldslag.
Zware leeren fauteuils lagen gebroken op
den grond.
Betrekkelijk zwaar gewond zijn bij de
kloppartij de leider der soc.-dem. land
dagfractie, afgevaardigde Jürgensen (die
niet bij de ruzie betrokken was), alsmede
de communistische afgevaardigden Krae-
mer, Kuntz en Gohlke. Jürgensen moest
bewusteloos uit de zaal gedragen worden
en naar een ziekenhuis worden overge
bracht.
Afgev. Kraemer kwam weinige minu
ten na de vechtpartij met geheel verbon
den hoofd weer in de zittingszaal. Door
het verband heen liep het bloed nog over
zijn gezicht.
Nieuwe drastische bezuinigingen in
Engeland verwacht.
Volgens den diplomatieken correspon
dent van de Daily News overweegt de En-
gelsche regeering op het oogenblik een
nieuw bezuinigingsontwerp, hetwelk ten
doel zal hebben om nog tot een bedrag
van 100 millioen pond te bezuinigen. Zon
der dezen maatregel zou het sluiten der
begrooting aan ernstige gevaren bloot
staan. Als de diensten, waarop deze ge
weldige som voornamelijk gevonden zal
worden, noemt deze correspondent de
pensioenen," volksgezondheid, onderwijs
en werkloosheidsverzekering. Onder meer
zou de verwachting van een zeer veel la
gere opbrengst van de inkomstenbelas
ting deze zeer ingrijpende bezuiniging
noodzakelijk maken.
Politieke onrust in Brazilië.
Volgens een bericht uit Rio de Janeiro
is het te San Paulo tot ernstige on
lusten gekomen in verband met de misluk
king der pogingen, om een nieuwe regee
ring te vormen. De betoogers bestormden
enkele politiebureaux, waar alles kort
en klein geslagen werd.
Ook vielen zij het centrale bureau van
het revolutionaire legioen aan, dat echter
met machine-geweren verdedigd werd.
Er ontstond een verbitterd gevecht,
waaraan eerst een einde kon worden ge
maakt, nadat de politie versterkingen had
ontvangen.
Een rare burgemeester.
Naar de correspondent van de „Man
chester Guardian" uit New-York meldt,
heeft het langdurig ondferzoek naar de
corruptiemethodes van den gemeenteraad
van New-York thans zijn hoogtepunt be
reikt met de behandeling van de tegen
den burgemeester van New-York, mr
Jimmy Walker, ingediende aanklachten.
De voornaamste beschuldigingen tegen
hem luiden, dat hij een gift van 26000
dollar heeft aangenomen van een man
die belang heeft bij het stedelijk autobe
drijf en dat de kosten van zijn Europee-
sche reis in 1927 ten bedrage van 13000
dollar betaald werden door den vertegen
woordiger van een autobusonderneming,
welke in ruil daarvoor van de stad bijzon
dere faciliteiten ontving.
Het geld voor de Europeesche reis werd
hem gegeven in den vorm van een crediet-
brief van 10.000 dollar. Jimmie draaide
er echter in Parijs in tijd van vier dagen
7000 dollar door, zoodat de vertegenwoor
diger der autobusonderneming hem later
nog drie duizend dollar moest nazenden.
Algemeen is men van meening, dat de
burgemeester van New-York zijn ambts
periode niet zal beëindigen en uit zijn
ambt zal worden ontslagen.
Sneeuwstormen in Noord-Zweden.
Sedert den nacht van Zondag op Maan
dag woeden in geheel Norrland sneeuw
stormen, dia op enkele plaatsen ernstige
vertraging in het trein- en busverkeer
hebben veroorzaakt. Volgens een mede-
deeling van den meteorologischen dienst
is te Ostersund, de hoofdstad van Jamt-
land, de temperatuur in nog geen 24 uur
tijds van 22 gr. G. boven nul tot 3 gr. on
der het vriespunt gedaald.
De overstroomingen in Engeland.
Wie buiten de overstroomde gebieden
leeft, heeft geen besef van de onmetelijke
Binnenland.
Het wetsontwerp tot steun aan de melk
veehouderij door de Tweede Kamer
aangenomen.
Prinses Juliana bezoekt de Wieringer-
meer.
Buitenland.
Weer bezuinigingen in Engeland ver
wacht.
Bloedige vechtpartij in den Pruisischen
Landdag.
Sneeuwstormen in Noord-Zweden.
schade, die door het water in de Mid
lands is aangericht. Te Derby staan de
vier hoofdstraten nog onder water en
wordt de schade op 120.000 gulden ge
schat.
Nog een vijftigtal dorpen en steden staan
onder water. Talrijke huizen zijn inge
stort en in de rivieren ziet men nog
steeds vele kadavers van vee. De arbeid
ligt in vele fabrieken stil. De boeren heb
ben eveneens veel schade geleden. Mijlen
ver staan de landerijen blank en veel vee
is door het water weggevoerd. De telefo
nische verbindingen met vele dorpen'zijn
verbroken.
Korte Berichten.
Gisteren hebben boven geheel Polen
hevige onweders gewoed. Te Warschau is
de bliksem ingeslagen in een boom, in
een kinderspeeltuin, waaronder verschei
dene kinderen een schuilplaats hadden
gezocht. Zes kinderen werden gewond.
In verschillende deelen des lands is door
den hagel veel schade toegebracht aan
de veldgewassen.
Te Lyon is door het inslaan van den
bliksem een ernstige ontploffing veroor
zaakt in een chemische fabriek, waar
voornamelijk filmmateriaal vervaardigd
wordt. Twee gebouwen zijn geheel ver
woest, terwijl ook enkele belendende ge
bouwen beschadigd werden. Er zijn twee
arbeiders gedood en zes gewond.
De poststaking te Shanghai begint
zich thans uit te breiden tot Tientsin en
tal van andere steden in de provincie Hoe-
pei, zoodat het postverkeer in geheel
Noord-China dreigt te worden stilgelegd.
Wijziging Tarwebesluit.
In Staatsblad no. 202 is opgenomen een
Kon. Besluit tot wijziging van het Tarwe
besluit.
Deze wijziging houdt verband met de
taak, welke krachtens het Tarwebesluit
aan de Meelcentrale is opgedragen.
Herziening Lager Onderwijswet.
Gemeld wordt, dat het wijzigingsont-
werp van de Lager Onderwijswet, na be-
Ingezonden Mededeeling.
roos. De tafel was versierd met roze rozen
zonder blaren.
„Mijnheer Barker heeft geen zwak
heden," mengde de gastheer zich in 't ge
sprek met een vriendelijk knikje naar zijn
gast. „Ik heb zaken met hem gedaan en
weet het dus."
„Ik dacht niet aan zaken, lieve," ant
woordde ze vriendelijk.
„Ik heb zoo'n idee," begon Handyside,
terwijl hij traag in 't restant wijn keek dat
nog was blijven staan, „ik heb zoo'n
idee
„Hoort," riep de gastvrouw, die deed
of de kwestie haar erg interesseerde.
Dat mijnheer Barker's zwakke punt,
als hij me ten goede wil houden, dat ik
zoo persoonlijk wordt, de muziek is."
De vroolijke trek op Barker's gezicht
maakte plaats voor verbazing.
„Ik beweer niet, dat het zijn eenige
zwakheid is," ging de invalide onbewogen
voort, „maar u neemt het me toch niet
kwalijk? En zeg me eens of ik ongelijk heb,
mijnheer Barker?" vroeg Handyside ern
stig.
Barker lachte. „Ik denk er niet aan.
Maar ik zou wel eens willen weten, wat
u op het idee brengt, dat muziek een van
mijn zwakheden is. Ik bespeel geen enkel
instrument; ik zing niet; ik begrijp zelfs
geen muziek en ik heb haast niets ge
hoord, Ik heb luisteren naar muziek altijd
als tijdverspilling beschouwd."
„En toch," hield Handyside vol, „geloof
ik, dat ik gelijk heb. Als u naar een con
cert gaat, vindt"
„Ik ben nog nooit naar een concert ge
weest, mijnheer Handyside."
„Dat is merkwaardig!" riep mevrouw
Rhind uit.
„Inderdaad, Barker?" vier haar echtge
noot bij.
„Ja, het is heusch waar," zei de aange
sprokene.
„Dat zegt allemaal niets," hield Handy
side vol. „Niets van dat alles behoeft mijn
theorie te ontzenuwen. Het beteekent al
leen maar, dat mijnheer Barker zijn eigen
zwakheden nog niet kent.
„Maar waar is uw redeneering dan op
gegrond?" vroeg Barker nieuwsgierig.
„Als u me een steekhoudend bewijs kon
geven, dan zou ik stellig, uitgenomen onze
straatorgels, die men nu eenmaal niet ont-
loopen kan, voor de rest van mijn leven
alles wat maar op muziek lijkt, op een af
stand houden. U weet, een spreekwoord
zegt: „Een gewaarschuwd man geldt voor
twee".
„"Werkelijk Gordon, ,je moet je nader
verklaren", zei de gastvrouw.
„Kent u de beroemde Serenata van
Tosti?" wendde hij zich tot haar.
Ze knikte.
„Hebt u die wel eens gezongen?"
„Zeker, maar dat is al jaren geleden".
„Met den Italiaanschen tekst?"
„Natuurlijk, do Engelsche woorden zijn
niet te genieten. Maar wat wil je daar
mee?"
„Zou u de muziek er van kunnen vin
den, om ze straks te zingen?"
Mevrouw Rhind keek weifelend voor
zich.
„Ik weet bijna zeker, dat ik, toen juf
frouw Canning de vorige maal je muziek
doorsnuffelde, op zoek naar 't een of an
der liedje, dat ze ongelukkigerwijze vond,
de Serenata er bij gezien heb", meende
Rhind. „Maar wat is u geheimzinnig,
mijnheer Handyside", ging hij voort. „Be
grijp jij er wat van, Barker?"
Barker schudde glimlachend het hoofd.
„Wenscht mijnheer Handyside me soms
op de proef te stellen? Ik kan hem verze
keren, dat ik het eene lied niet van het
andere kan onderscheiden".
„Als u mevrouw Rhind het lied hebt
hooren zingen, waarover we het hadden,
dan verzeker ik u, dat u het voor immer
van alle andere zult onderscheiden. Han
dyside bediende zich van een versche si
garet. Houdt u van muziek?" vroeg hij
zijn gastheer.
(Wordt vervolgd).
