u*
m
Dagblad voor de Provincie Zeeland
5
BUS"
I 3
-irl|
EERSTE BLAD.
Buitenland
Binnenland.
il1
tf Bl
ii :i
sispg'fe.B'-
i||
tHiirt
6H&I>
Jf Is*! i-S5
g
3
2. s.
k
l£ I
No. 195
Maandag 23 Mei 1932
46e Jaargang
i
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Belangrijkste Nieuws.
w I
h i
e?
ffi p-
5 W
c!
9 3
H» w
i 2. cd P
E^g 0.
ill*
i' BSi
C w «Ei 5
*g*£-
u
o-BtZi'
g.<al8
g-irr
8 2 ft!
i e pl 5 o
- - j C P 5*
aw trS.a.
B-&8 s F 5*
gJ
*J M u
,&Ff g
5 B a p>
p p" S i2
s m
Fn a g-p
tr d
S-pga«'
g p a
eS rS|S
f 2-5-1
pxr co tfcj
F" p p o
£p p
I P-I g i"
I* ^S-®
a
P Ft-
tr 8
M L7
c+ p> CD
2
g
<1 w
g M O
P co -ar
co
s
5 03 J?
H CD
M CD
rs
CD
a B "p I
p I 1 B
S <K" s- a
1 e P. Q <i
Oq P 2 O
'2^8
a p,p p. t#
68 I aS
i<s in
I PS
IS. 2.
2
H I 8 M
JilsTB
g a SP
B h.3. p P
T5 3:
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goos.
Tol.: Rodactio en Administrate No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 mnandon, franco por post, i 3.—
Losso nummers10.03
Prfjs der Advertentiën:
14 regels fl.20, elke regel meer 30 ct
BI] abonnement belangrijke korting.
Werkelijkheidsbesef.
Het is een treurig verschijnsel, dat bij
een groote partij als de S. D. A. P. in
deze dagen van crisis, het werkelijkheids
besef zoo goed als geheel schijnt te ont
breken.
Dat is niet a 11 e e n bij de S. D. A. P.
het geval.
Vermoedelijk lijden alle partijen en
groepen wil min of meer aan deze kwaal.
Men wil de naakte werkelijkheid liever
niet zien en knijpt daarom de oogen stijf
dicht.
Dit is ook wel eenigszins te verstaan.
Wij zijn over het geheel genomen
een ieder in zijn stand, aan een soort
weelde-leven gewoon geraakt.
Het leven van nu is eenvoudig niet te
vergelijken, met dat van een 40 of 50 ja
ren geleden.
Er zijn allerlei behoeften geschapen,
die om vervulling roepen.
Denk slechts aan de woninginrichting
en zooveel andere dingen.
Een meer sobere levenswijze, als vroe
ger regel was, en waarbij men zich
heusch niet ongelukkig gevoelde, schijnt
nu een van de grootste rampen die ons
treffen kan.
Wie nuchter is, weet wel dat het tot
versobering zal moeten komen.
Maar wij willen het liever niet. En
sluiten daarom voor de werkelijkheid de
oogen.
Het is niet alleen de S. D. A. P. bij
wie een tekort is aan werkelijkheidsbesef.
Maar bij de S. D. A, P. toch wel zeer
in 't bijzonder.
Trouwens al is er 't besef, dan valt het
voor een partij als deze toch niet gemak
kelijk daaraan uiting te geven.
Een partij die er haar werk van maakt
de menschen ontevreden te houden, voor
wie het een kwestie is van te zijn of
niet te zijn, kan moeilijk hare volgelingen
bij de harde werkelijkheid bepalen.
Het zijn slechts de enkelingen die hier
toe den moed hebben.
Tot deze enkelingen behoort o.a. de
heer L. H. Mansholt, lid van Ged. Staten
van Groningen, die reeds vroeger van zijn
afwijkend standpunt inzake loonsverla
ging blijk gaf, en die thans een beschou
wing over dit onderwerp in „De Sociaal-
Democraat" aldus besluit:
„Als ik een drenkeling met een haak
boven water kan houden, vraag ik mij
niet af, of hij ook kans loopt met die
haak een schram op te loopen. Ik kies
het kleinste kwaad, en tracht hem te red
den.
Zoo sta ik thans in vele
gevallen aan de zijde van
de regeering en ik acht loyale me
dewerking onzerzijds geboden, waar ze
tracht te redden wat te redden valt,
wetende dat ik daardoor behoor tot die
genen waarover ons partijblad „Het Volk"
geregeld in de meest felle bewoordingen
oordeelt. Ik zal dat gelaten over mij heen
laten gaan, in de vaste overtuiging, dat ik
mijn standpunt in deze crisistijd volkomen
in overeenstemming weet met mijn eerlijke
sociaal-democratische overtuiging."
Omdat het bij. de S. D. A. P. zulk een
zeldzaam artikel is en omdat in dien
kring van eenig besef van den ernst van
den toestand zoo weinig blijk wordt ge
geven, verdient het werkelijkheidsbesef
waaraan de heer Mansholt uiting geeft,
bijzondere waardeering.
Shanghai's ontruiming.
Volgens berichten in de Japansche bla
den, zal de ontruiming van Shanghai
door de Japansche troepen op 4 Juni a.s.
geëindigd zijn. Slechts een mijnenlegger
met kleine bemanning zal te Shanghai
achterblijven.
De bevelhebber der Japansche troepen
in Shanghai generaal Shirokawa heeft
verklaard, dat de Chineesche regeering
zich verplicht heeft, de Chineesche troe
pen uit Shanghai terug te trekken.
De Chineesche regeering heeft thans
inderdaad bekend gemaakt, dat de Chi
neesche troepen spoedig zullen worden
teruggetrokken.
Een complot In Spanje.
Naar de Madrileensche correspondent
van de „Times" meldt, bevestigt een door
de politie ingesteld onderzoek het bestaan
van een over geheel Andalusie vertakt an
archistisch complot. Tegen het einde van
deze maand zou in alle deelen van Anda-
lusië een boerenopstand uitbreken.
De politie heeft echter niet alleen het
voornaamste springstoffendepot der op
standelingen ontdekt, maar ook zooals
reeds gemeld de fabriek, waar de bommen
vervaardigd werden.
In een der buitenwijken van Madrid
legde de politie beslag op ongeveer 450
dynamiet-patronen, acht pistolen en een
hoeveelheid springstoffen.
Een economische wereldconferentie?
De 67ste vergadering van den raad van
den volkenbond is gesloten.
De raad besloot aan de vergadering
van den volkenbond in September een
voorstel voor te leggen tot het bijeenroe
pen van een economische wereldconferen
tie, waartoe het initiatief eveneens van de
internationale arbeidsconferentie is uitge
gaan.
De Grieksche regeering treedt af. Uitbrei
ding der poststaking.
De Grieksche regeering is afgetreden.
De aftredende regeering is besloten,
den strijd tegen de stakende ambtenaren
onverbiddelijk voort te zetten De staking
is nog in vollen gang. Een uitbreiding er
van is zelfs mogelijk, daar ook de bakkers
en het spoorwegpersoneel zich voor sta
king hebben uitgesproken. De toestand
moet als kritiek worden beschouwd.
Sedert Vrijdagnacht komen te Sofia
moeilijk te controleeren berichten binnen,
volgens welke in Grjekenland een alge-
meene staking zou zijn uitgebroken en in
verband daarmede bloedige straatgevech
ten zouden zijn voorgekomen in steden
van Grieksch Macedonië en Thracië.
Volgens berichten van de Bulgaarsche
grenzen zijn de Grieksche grenstroepen
over de geheele lengte versterkt. Iedere
desbetreffende inlichting wordt echter ge
weigerd.
Uit Griekenland in Sofia aangekomen
verkeersvliegtuigen melden eveneens een
groote uitbreiding van de staking.
Sinds eenige dagen staat de post- en
telegrambestelling zoo goed als stil. De in
dienst genomen hulpkrachten moesten ge
deeltelijk weer worden ontslagen, omdat
het briefgeheim werd geschonden, aange-
teekende brieven werden geopend en de
telegrafische verbindingen niet tot stand
kwamen. De beambten der douane, der
belastingen en van het ministerie van Fi
nanciën zijn voornemens zich bij de sta
king aan te sluiten. De arbeiders en de
trambeambten overwegen eveneens het
werk neer te leggen.
Venizelos verklaarde, dat de regeering
de staking der beambten beschouwt als
een revolutie en het land daarom in oor
logstoestand acht. De postbeambten wor
den, wanneer zij zich niet binnen den
vastgestelden tijd voor hervatting van het
werk aanmelden, met vervolging door
den Krijgsraad bedreigd. De toestand
wordt nog verscherpt, doordat de opposi
tie in de Kamer stelling zal nemen tegen
maatregelen der regeering.
Botsingen met werkloozen.
In Walterhausen is het tot ernstige
botsingen gekomen tusschen de politie en
werkloozen.
De agenten werden daarbij met steenen
bekogeld, terwijl ook op hen geschoten
werd.
De politie maakte gebruik van den gum
mistok, doch zag zich, toen zij in het
nauw gedreven werd, gedwongen, van de
vuurwapenen gebruik te maken.
Bij deze botsingen werden in totaal 7
politie-agenten door schoten, messteken
en steenworpen gewond.
Laat in den avond was de orde her
steld.
Van de demonstranten zijn 12, bijna al
len tot de communistische partij behoo-
rende, personen vrij zwaar gewond. Eén
der gewonden, een fabrieksarbeider, is
aan de bekomen verwondingen overleden.
De overige gewonden zijn naar het zie
kenhuis vervoerd.
Op bevel van de politie werden alle
café's in de stad gesloten. Tot dusverre
zijn 15 personen, waaronder 3 commu
nisten uit Gotha, in arrest gesteld.
Rusland koopt graan.
De Sovjetautoriteiten hebben te Londen
belangrijke graanaankoopen gedaan uit
Canada en Australië.
De handelsdelegatie van Sovjet-Rusland
kocht 40,000 ton tarwe uit Manitoba en
7000 ton graan uit Australië. Binnen en
kele dagen zal nog een partij tarwe groot
100.000 ton worden aangekocht. De tar
we, die in Londen gekocht werd, moet on
middellijk verscheept worden naar Wla-
diwostock. De betaling geschiedt in Cana-
deesche dollars.
De Sovjets hebben zelf groote schepen
gezonden, die in de maanden Mei en Juni
het graan naar Wladiwostock zullen ver
voeren.
Het was vroeger een gewoon straat
beeld in Moskou als men boeren uit de
Ukraine zag, die diverse koopwaren ten
verkoop aanboden: linnen weefwerk, ge
kleurde doeken enz. Tot nog toe brachten
de boeren ook brood, spek en zuivelpro
ducten naar de vrije markt. Maar thans
zijn de rollen omgekeerd. Nu worden de
boeren zelf door den honger naar de stad
gedreven, om daar brood of levensmidde
len te koopen. Want er heerscht op het
oogenblik een vreeselijke hongersnood in
het Wolgagebied, in de Ukraine en in Ka
zakstan. In het zuiden van de Ukraine is
het broodrantsoen tot op de helft vermin
derd. Een correspondent van de N. F. P.,
voegt er aan toe, dat men er gerust op
kan rekenen, dat in den herfst van 1932
de Sovjetregeering haar economische po
litiek geheel zal wijzigen.
De onlusten te Bombay geëindigd.
Vroeger dan gewoonlijk het geval is, is
te Bombay de natte moesson aangevan
gen. De regen was zoo hevig, dat vele
straten in een oogwenk blank stonden,
terwijl door den krachtigen wind tal van
boomen werden ontworteld. Door dit on
verwacht vroege intreden van den regen
tijd is er een plotseling eind gekomen aan
de onlusten.
Er zijn niet minder dan 153 personen
in de vorige week gedood, en aan de be
komen verwondingen overleden, terwijl er
nog 1650 gewonden in de ziekenhuizen
worden behandeld. Men neemt aan, dat er
drie tot vier maal zooveel gewonden zijn
geweest, doch dat het meerendeel geen
plaats heeft gevonden in de ziekenhuizen.
De straten der stad liggen nog vol met
het puin der vernielde winkels en huizen.
Groote stapels katoenen goederen, half
verbrand, belemmeren het verkeer.
De „Philippar"-ramp.
De „Compagnie Messageries Mariti-
mes" geeft bet aantal vermisten van de
„Georges Philippar" met 48 aan.
Aan het rapport van den kapitein van
de Georges Philippar wordt o.a. ontleend,
dat de kapitein om 2 u. 10 's nachts door
den dienstdoenden officier met de mede-
deeling gewekt werd, 'dat een daime in
haar hut brand had ontdekt. Op de com
mandobrug had de 'kapitein den eersten en
tweeden officier aangetroffen, die reeds
om 1 u. 35 's nachts 'gewekt waren door
dat het alarmsignaal in het bagageruim
van 'het schip op onopgehelderde wijze
plotseling in werking was gekomen. Bo
vendien was dit alarmsignaal den vorigen
nacht op even onverklaarbare wijze ook in
werking geweest. Zeer eigenaardig is -het,
dat ook in de marconi-hut, 'die van den
brand in kajuit V, dek D. zeer ver verwij
derd lag, tegelijkertijd 'brand is uitgebro
ken, zoodat het niet mogelijk was S.O.S.-
seinen uit te zenden. Bovendien was de
batterij' van de draadlooze hulpinstallatie
opgebruikt, zonder 'dat 'dit feit van tevoren
was vastgesteld.
Vlucht over den Oceaan volbracht.
De Amerikaansche vliegster Amelia
Earhart heeft den sprong over den Atlan-
tischen Oceaan volbracht en is Zaterdag
middag te 1.45 behouden te Londonderry
in Ierland aangekomen.
Van haar aanvankelijk plan, om ineens
naar Parijs te vliegen, heeft 'zij moeten
afzien, daar sedert enkele uren een uitlaat
pijp van den motor verstopt was, waarom
zij het raadzamer heeft geacht, een tus-
schenlanding te Londonderry te maken.
Gedurende haar tocht had zij met ont
weer, storm en mist te kampen.
Toch heeft zij nog kans 'gezien, den over
tocht in een recordtijd te volbrengen, daar
zij den afstand van 2065.5 mijl in slechts
15 uur en 39 minuten heeft afgelegd!
Begrijpelijkerwijze 'heeft het bericht der
landing in Ierland te Parijs eenige teleur
stelling teweeggebracht.
Vele sportvrienden en bewonderaars wa
ren reeds Zaterdagmorgen naar 't vliegveld
gegaan om bij de landing tegenwoordig te
kunnen zijn. De politie had uitgebreide
maatregelen genomen om het vliegveld' vrij
te houden en de van uur tot uur aan
groeiende menigte op een afstand te 'hou
den. Omstreeks 12 uur was oolk de Anae-
Ingezonden Mededeeling.
rikaansche ambassadeur Edge aangekó
men. De vele geestdriftigen hebben echter
een vergeefsche reis gemaakt.
Korte Berichten.
De Poolsche minister van Financiën
heeft de salarisverlaging der ambtenaren
afgekondigd. De salarissen der civiele be
ambten worden negen procent, die der
militaire beambten acht procent verlaagd.
Van deze verlaging zijn uitgezonderd alle
beambtensalarissen in Warschau.
De Do X is van de Azoren te Vigo
aangekomen en vlot voor anker gegaan.
Volgens berichten uit Midden-Ame
rika heeft zich aldaar een hevige aard
beving voorgedaan, welks centrum Salva
dor was en die ook het omliggende land
over groote afstanden heeft geteisterd. Tot
dusver wordt als aantal dooden zes opge
geven.
De veertig arbeiders, die door de in
storting van den Andes-tunnel bij Val
paraiso van de buitenwereld werden af
gesloten, zijn allen in leven. De reddings
brigade heeft contact met hen en is thans
doende, om hen uit de ruïne te bevrijden.
De Belgische kroonprins Leopold en
prinses Astrid zullen zich op 25 Mei te
Batavia aan boord van het Hollandsche
ss. „Baloeran" inschepen, om de thuis
reis te aanvaarden. Zij worden rond 15
Juni te Brussel terug verwacht.
Op het station Saarburg in Lotha
ringen heeft een ernstig spoorwegongeluk
plaats gehad.
Tot dusver telt men reeds twee dooden
en 20 gewonden. Dit aantal kan echter
nog veel grooter worden, aangezien nog
verscheidene reizigers onder de vernielde
wagons liggen.
Het door den oceaanvlieger Endresz
bestuurde vliegtuig „Justice for Hunga
ry" stortte kort na de landing op het
vliegveld Littorio brandend neer. De pi
loot en de overige bemanning kwamen om
het leven.
Naar een telegram uit Rome meldt, is
ook de Oceaanvlieger Magyar tegelijk met
Endresz om het leven gekomen.
Bij presidentieel besluit is een eind
gemaakt aan den staat van beleg in Chili,
die 7 April j.l. is afgekondigd, in verband
met de ontdekking van een militair com
plot, dat tot doel had het paleis van den
president te overmeesteren.
Een vliegtuig, waarmede persfoto's
van de aankomst van mevrouw Earbaxt
te Londonderry naar Londen zouden wor
den gebracht, is, naar de „Tel." meldt,
in een dichten mist in Schotland neerge
stort. De bestuurder en de fotograaf, die
zich als passagier aan boord bevond, kwa
men beiden om het leven.
Op de jaarlijksche vergadering der
Amerikaansche spaarbanken, welke te
New-York werd gehouden, is door onge
veer 1000 bankiers een motie aangenomen
waarin president Hoover uitgenoodigd
wordt, een commissie te benoemen, om
met de schuldenaarsstaten over het vraag
stuk der oorlogsschulden te beraadslagen.
De Sunlight Insurance Cy., de groote
verzekeringsmij. van Canada, zou zich in
financieele moeilijkheden bevinden.
Men rekent met de interventie van de
Canadeesche regeering.
Uit Mendoza wordt gemeld, dat de
Descabezado, gelegen in 't Ghileensch-Ar-
gentijnsch grensgebergte, weer in uitbar
sting is gekomen. De vulkaan draagt een
rookpluim en er valt een aschregen tot
op grooten afstand.
BEPERKING DER KAASPRODUCTIE.
Het standpunt van den Frieschen Bond.
Het bestuur van den Bond van Coöpe
ratieve Zuivelfabrieken in Friesland heeft
aan de fabrieken de volgende circulaire
gezonden:
Binnenland.
Een nieuwe 5 pet. Staatsleening.
Dr Posthuma richt een open brief tot Mi
nister Verschuur.
Beperking kaasproductie in Friesland.
Buitenland.
Aftreden der Grieksche regeering.
Rusland koopt weer graan.
Een complot in Spanje.
De Friesche Coöperatieve Zuivelexport-
vereeniging deelde mede, dat door de ge
zamenlijke aangesloten fabrieken (38)
thans minder dan 50 pet. van den melk
aanvoer tot kaas wordt verwerkt.
In de Vrijdag gehouden bestuursverga
dering is overwogen, bij de regeering aan
te dringen op een productieregeling. Het
bestuur is echter van oordeel, dat hiertoe
niet moet worden overgegaan, doch dat
de fabrieken voorloopig met de beperking
van de productie van kaas moeten door
gaan. Het bestuur dringt er dan ook bij
fabrieken op aan, het kaasmaken to be
perken tot ten hoogste 50 pet. van den
melkaanvoer. De noodtoestand eischt dat
vermeend direct eigenbelang opzij wordt
gezet.
Het bestuur heeft verder do vraag over
wogen, of de ondermelk gratis dan wel
tegen vergoeding zal worden teruggege
ven.
Met het oog op do uiteenloopende om
standigheden, waaronder de fabrieken
verkeeren, en ter vermijding van directe
uitbreiding van het kaasmaken, zoodra de
prijsverhouding tusschen boter en kaas
daartoe aanleiding geeft, acht het bestuur
het gewenscht, voor de ondermelk een
prijs in rekening te brengen. Het bestuur
adviseert, dezen prijs te stellen op 0,5 ct.
per liter. Tegenover andere voedselmidde-
len is de waarde van de ondermelk onge
veer 0,9 ct. per liter.
De commissie van arbeidsvoor
waarden uit den Bond van Coöpera^-
tieve Zuivelfabrieken in Friesland heeft
aan de besturen van de fabrieken, welke
boter en kaas maken, als haar conclusie
meegedeeld, dat voor een fabriek, waar 7
a 8 millioen K.G. melk wordt aangevoerd,
los personeel niet meer noodig is en van
het vaste personeel 2 a 3 arbeiders over
bodig zullen worden, indien ten hoogste
50 pet. van de aangevoerde melk tot kaas
wordt verwerkt. Ten aanzien van de vaste
arbeiders adviseert de commissie, hen in
het dienstverband te behouden, met dien
verstande, dat van hun loonen de fabriek
1/3 deel en het geheele personeel 2/3 deel
voor zijn rekening neemt.
PROTESTMEETING
VAN SPOOR- EN TRAMPERSONEEL
Dreigementen tegen de Regeering^
Eenige duizenden spoorwegmannen heb
ben gisteren Zondag te Utrecht ge
demonstreerd tegen de door de Directie
van de Nederlandsche Spoorwegen aange
kondigde loonsverlaging.
Het woord werd gevoerd door de hee-
ren H. J. van Braambeek, secretaris van
de Ned. Vereen, en E. van Hinte, lid van
bet dagelijksch bestuur.
De verbittering van het spoorwegperso
neel adus de heer Van Hinte komt
langzamerhand over de lippen. Als men
ons poogt terug te dringen tot den tijd
van vóór den oorlog, tot het pauperisme,
dan moeten spoorwegdirectie en regeering
er maar op rekenen, dat wij op een
andere wijze kunnen deznon-
streeren dan hier in Utrecht
geschiedt. Voor het tramwegperso
neel geldt reeds precies hetzelfde als voor
dat van de spoorwegen. De directie maakt
gebruik van het feit, dat de arbeidsvoor
waarden in bet chauffeursbedrijf zoo
slecht zijn, om onze voorwaarden kapot te
maken. Het hoofdbestuur van de Nederl.
Vereeniging is genegen de leiding van een
scherp verzetop zich te nemen.
De heer H. J. van Braambeek, secreta
ris van de Nederl. Vereeniging, noemde
deze meeting de heftigste bedrei
ging, die ooit tegen de regee
ring en de directie is uitge
sproken, doch voornamelijk tegen de re
geering. Ondanks de overeenstemming met
de directie, dat de geldigheid van de ar
beidsvoorwaarden tot 1 Jan. 1933 zou du
ren, heeft de minister van Waterstaat,
de geldigheid er van tot 1 Juli 1932 ven-
kort. En daarom ons protest tegen de re
geering.
De aanwezigen namen tenslotte een ma-
