No. 194
Zaterdag 21 Mei 1932
46e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
SUPERIEUR!
KT VAN MELLE'S KOEK, OVERAL VERKRIJGBAAR!
ünbouw
EERST E BLAD.
Buitenland
Belangrijkste Nieuws.
LEKKERE KOFFIE
Binnenland.
iLITEiT.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
VAN NELLE" ZIJN
oiaMad".
CJ1 oazvsirgade—
Handelsblad" N.
alar;:. sn verlies-
it jaar 1931 vwrt-
spaald op 2.5 pet.
onderwijzer aan
dhr D. Marinie-
Schoolmu-
il te Middelburg
ocieteit „De Ver-
jaarvergadering
vereen. „School
ging geheel Zee-
iddagvergadering
elyke zaken wor-
ering zal de heer
inspecteur van
rwijs te Utrecht,
Izakelykheid, van
rijs".
et schoolmuseum
d alhier plaats
derlandach Trek-
Cora van P. C.
van idem, Tho-
Gorsel, Tholen;
van E. J. Kos-
'holen van M. J.
lva van Tholen
van W. .T. van
meer; Hedi van
meer; Milla van
da van C. H. C.
Irma van idem,
i J. J. v. d. Slikke
en 2, niet opge-
anderloo" schrijft
criminaliteitssta-
ig, hoe het met
nd in 1931, toen
aenam.
erroepelijke ver-
1944 op 1876, eon
ia boreikt word
schreden (1968).
m, maar bij de
zich voordoen
cn zal er een
che criminaliteit
overtroffen door
epen.
tkennen kunnen
maar de stijging
gering, n.1. van
zijnde een stij-
niet iy2 pet, In
deze stil ging, ver-
1929 aanzienlijk
e het aantal on-
veroordeelingen
omische misdrij-
in 1929 1113 en
is wij boven za-
etgeen een ver
van bijna 10
nog geen ver-
leeftydsgroepen.
dat by het voort-
de crisis steeds
zyn afgestooten
1st voor de j on
iric aan de cate-
er. 17-Jarigen)
rkgelegenheid is
ij wageu slechts
retelling, want
blijft het feit,
het erger wor-
zelfs de econo-
naliteit oer j on
ly ks stijgt. In de
8, '19 hebben wij
leefdi Daar hield
n, totdat de ont-
r den wapenstil-
In verhouding
ddelde cijfer der
misdrijven in de
3 bleef het 4e
daar nog onder
voor in menig
lsnog onverklaar-
ïselen. Dit mogen
itateeren, dal de
iugdcriminaliteit
treden der crisis
geen reden geeft
rooting van de
gestichten, n.l.
arigen, te advi-
i in ieder geval
verschijnsel,
slukkig feit con-
de cijfers over
t aantal onli er-
veroordeelingen
zedenmisdrijven,
strafrechteiyk
daalde van
olwassenen was
ter minder gun-
aling in het jaar
eer een vermeer-
30 en 1931 ging
boven uit.
"l
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Voretetraat 70, Goes.
TeLs Redactie en Administratie No. lt
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, £3.—
Losse nummers 10.08
Prijs der Adverientiën:
14 regels fl.20, elke regel meer 30 ct
BI] abonnement belangrijke korting.
Dwalende broeders.
Zoo noemt do „Christelijke Bakkerapa-
troon" de bakkers van Christelijke begin
selen, die tot den Nederl. Bakkersbond
behooren, en daar vaak een vooraanstaan
de plaats innemen.
„Het is toch bekend, aldus bedoeld or
gaan, dat men onze mannen in de neutrale
organisaties gaarne een verantwoordelijke
post wil geven. Daardoor zijn menschen
van principe daarin ten overvloede met
deze functie's bekleed, wat zeker voor het
Christendom geen schande is.
Maar toch is het ontegenzeggelijk waar,
dat de talenten, die onze mannen bezit
ten, en die de Schepper van hemel en aar
de hun schonk, veel schooner zouden
schitteren, wanneer ze mede gingen ar-
heiden „om de aarde en hare volheid",
de wereld en die daarin wonen, mede aan
te zeggen, dat er tusschen de wieg en het
graf, geen tyd noch plaats te vinden is,
waarvan het niet geldt: Erken, o mensch,
dat hier is uw Koning. En als we daar
maar van overtuigd zyn, dan zetten we
allen onze schouders onder dezen arbeid.
Dan begeeren we geen gebouw van an
deren, maar dan gaan we samen een
fonds vormen voor een eigen gebouw. En
al zullen wy dat niet meer beleven, dat
onze Bond een eigen gebouw zal hebben,
dat is minder, als er maar voor onze zo
nen een huis is om te wonen I"
Wat hier gezegd wordt, geldt niet al
leen van de bakkers, maar óók, en niet
minder, van onze boeren en tuinders,
waaronder nog maar al te veel „dwalen
de broeders" zyn, die, inplaats van den
Ghristeiyken Bond te steunen, hun ty'd en
kracht aan een neutrale organisatie geven.
Wij geven dan ook gaarne de uitnoodi-
ging van de „Christelijke Bakkerspatroon"
aan dergelyke dwalende broeders, om
„thuis" te komen, door.
Aan onze bakkers.
Maar voorts ook aan allen, die tot nu
toe de neutrale organisaties, waar de
heerschappij van Christus niet erkend
wordt, steunen.
Ons hoogste goed.
Dit kopje is van het liberale „Vadem
land".
En met „ons hoogste goed" is bedoeld
de vrijheid om op den dag des Heeren
de publieke straat te gebruiken voor het
houden van optochten met muziek enz.
Aanleiding voor deze uitspraak was het
optreden van den nestor der liberalen in
den Gemeenteraad van Utrecht die, en
nog wel namens de fractie, als zyn mee
ning uitsprak, dat het niet gewenscht is
optochten te houden op Zondag.
„Iedereen, zoo betoogde hy, moet weten
hoe hy den Zondag wil doorbrengen,
maar men moet anderen niet hinderen.
En dat is nu reeds eenige malen te
Utrecht gebeurd; reeds eenige malen zijn
er op Zondag optochten met muziek en
banieren gehouden, en de liberale fractie
heeft daartegen godsdienstige en maat-
schappeiyke bezwaren."
Het „Vaderland" noemt dit optreden
heel, heel erg, omdat op deze wyze een
kostbaar stuk van het liberale beginsel
verloren gaat.
„Ons hoogste goed", zegt het blad, loopt
op deze wyze gevaar.
In deze woorden is duidelyk aangege
ven het principieele verschil tusschen li
beralen en anti-revolutionairen.
De liberale staatspartij erkent de be-
teekenis van den godsdienst, zij zet de
poorten van de liberale veste open voor
allen onverschillig welke hun godsdien
stige overtuiging is, maar het hoogste
goed is voor haar de „vrijheid" voor den
mensch om zelf te bepalen wat goed is
en kwaad, zich vrij te weten ook van de
goddeiyke ordinantiën.
De antirevolutionair daarentegen be
schouwt als „het hoogste goed" het er
kennen van en het vasthouden aan de
inzettingen des Heeren, ook voor het pu
blieke leven.
Da „Phillppar-ramp".
Volgens berichten uit Aden zal het on
derzoek naar de oorzaken van het onge
luk aan boord van de „Georges Philippar"
opzienbarende onthullingen brengen.
Er zal, volgens deze berichten, aan het
licht komen, dat, in strijd met de voor
schriften, geen oefeningen met reddings-
booten hebben plaats gehad, evenmin als
oefeningen met, de brandalarminstallaties.
Als gevolg hiervan heeft de organisatie
ter bestrijding van den brand niet op be
vredigende wijze gewerkt. De passagiers
zijn niet gewekt.
Volgens een officieel communiqué van
de „Messageries Maritimes" bedraagt het
definitieve aantal geredden van de „Geor
ges Philippar" 683 personen. Het aan
tal personen, dat nog vermist
wordt, bedraagt 84.
Naar Lloyd meldt is de geheel uitge
brande romp van de „Georges Philippar"
gezonken.
Naar de „Daily Express" meldt, is de
brand aan boord van het Fransche stoom
schip „Georges Philippar" het eerst ont
dekt door een der vrouweiyke overleven
den, zekere mevrouw Leon Valentin, de
echtgenoot© van 'n Fransch myningenieur.
In een interview, dat een Fransch pers
vertegenwoordiger met haar had, verklaar
de zij, dat zij den geheelen avond aan
dek van het schip had vertoefd en zich
ongeveer twee uur des nachts naar bed
begaf.
Kort hierop bemerkte ik, aldus de da
me, dat de lichten van mijn hut minder
helder begonnen te branden en daar ik
meende, dat er iets niet in orde was, belde
ik om den steward.
Het knopje van de bel viel echter van
den wand in myn hand en de einden van
de draden waren gloeiend.
Ik snelde myn hut uit om den steward
te roepen en yide vervolgens naar den ka
pitein en den officier van de wacht om
deze te waarschuwen.
Toen ik in myn hqt terugkeerde, hoor
de ik achter den wand het vuur knetteren
en kort daarop stond zij geheel vol rook.
De vlammen vraten zich door de muren
heen en sloegen over op de aanliggende
hutten.
Het schip stopte onmiddellyk en alle
ventilatie-openingen werden gesloten, ten
einde te trachten het vuur te smoren, doch
het plantte zich met verwonderlijke snel
heid voort.
Pest In Zuid-West-Afrika.
Het noordelyk gedeelte van het man
daatgebied Zuid-West-Afrika wordt door
een ernstige pest-epidemie geteisterd. Tot
dusverre zijn reeds 40 personen het slacht
offer geworden.
In verband met de groote afstanden en
het ontbreken van een effectieve organi
satie tot het aanmelden van ziektegeval
len, gelooft men echter, dat het aantal
dooden in werkelijkheid veel grooter is.
4000 man personeel op straat.
Vrijdag a.s. zullen de Vereenigde Tex
tielfabrieken Wagner Moras A.G. te Zit-
tau de productie definitief stilleggen.
De maatschappij is tot deze maatrege
len overgegaan, daar zij haar verplich
tingen niet kan nakomen. Alleen de fa
briek te Reichenau zal blijven doorwerken.
Door de stopzetting der fabrieken te
Zittau, Eibau, Schirgiswalde, Ostritz, Al-
bersdorf en Ebersbach zullen 4000 arbei
ders en employé's werkloos worden.
De crisis In België.
Renkin heeft gisteren de conferenties
in verband met de eventueele samenstel
ling der nieuwe regeering druk voortge
zet. Anderzijds vergaderden de liberalen,
om hun houding te bepalen. Zij spraken
zich in beginsel uit voor het voortzet
ten der regeeringssamenwerking op den
grondslag van het programma, waarvan
Renkin hun de hoofdtrekken mededeelde.
Hierin komt o.m. voor het handhaven
der z.g. minderheidsklassen, welke ech
ter onder toezicht van het centraal bestuur
zouden komen te staan.
Gisteravond verklaarde Renkin goede
hoop te hebben op het welslagen zijner
pogingen. Hij meende te mogen zeggen,
dat, indien alles naar wensch blijft gaan,
hij Maandag of Dinsdag de regeering zal
hebben samengesteld.
De bommenvangst in Spanje.
De Spaansche politie heeft in talrijke
steden omvangrijke wapen- en munitie
depots ontdekt.
In Manresa werden in een particuliere
woning, waarvan de eigenaar gearresteerd
is, twee bommen, 254 dynamietpatronen,
een flesch nitroglycerine, 500 scherpe en
500 losse patronen in beslag genomen.
In C&rmona, waar reeds een groot bom-
mendepot ontdekt werd, werden wederom
veertig bommen en talrijke dynamietpa
tronen in beslag genomen. In verband met
deze springstofvondsten werden 15 per
sonen gearresteerd.
Korte berichten.
De Fransche douane is een geval van
ontduiking van invoerrechten op groote
schaal op het spoor gekomen. Gebleken is,
dat sedert 4 jaren talrijke Amerikaansche
auto's zonder betaling van invoerrech
ten in Frankrijk ingevoerd zijn. De fiscus
moet daarbij voor vele millioenen bena
deeld zyn.
Gisteren zijn te Leipzig vier winkels
van levensmiddelen geplunderd. Overal
werd op gelyke wijze te werk gegaan,
zoodat men aanneemt, dat hier een cen
trale organisatie aan het werk is, die vol
gens een bepaald plan te werk gaat.
De Grieksche kamer heeft de invoe
ring van de evenredige vertegenwoordi
ging goedgekeurd.
Amelia Eerhart, de Amerikaansche
vliegster, is gister in haar eentje te Har
bour Grace op Newfoundland opgestegen
voor haar tocht over den Oceaan; haar
doel is Parijs.
De frontpartij heeft Ward Hermans
uitgesloten, weggns zyn sympathiseerende
houding ten opzichte van de groep van het
Dietsch nationaal solidarisme, die Hitlë-
riaansche opvattingen heeft.
Het nieuwe Oostenryksche kabinet is
gevormd. Het bestaat uit 6 christelijk so
cialen, 2 vertegenwoordigers van den
landbond en van het Heimatblok en 1
ambtenaar.
De politie te Tokio bereidt, naar
gemeld wordt, een campagne op groote
schaal voor tot het arresteeren van ter
roristen, van wie nieuwe complotten en
beraamde aanslagen ontdekt zijtn.
Het heet, dat de bedrijvers dezer aan
slagen deel uitmaken van drie afzonder
lijke groepen terroristen, die nauw met
elkaar samenwerken.
Ingezonden Mededeellnp.
BENT U ZIEK OF ONGESTELD?
KOOPT UW GENEES- EN VERSTER
KINGSMIDDELEN BIJ A. C. VAN DER
REST, Ass.-Apotheker, GOES. Telef. 168.
wet voor de melkveehouderij niet meer
verantwoord is, en er op aangedrongen
wordt, dat de minister onverwijld nood
maatregelen treft.
Tijdelijke heffing van een bijzonder
invoerrecht op benzine.
Ingediend is een wetsontwerp tot wij
ziging van de wet van 19 December 1931
tot tydelijke heffing van een byzonder in
voerrecht op benzine. Het is gebleken, dat
de redactie van art. 2 eerste lid dezer wet
niet aan de bedoeling beantwoordt om
alle brandpetroleum buiten de heffing van
het byzonder invoerrecht voor benzine te
doen vallen en alle benzinesoorten, welke
al dan niet vermengd, als motorbenzine
gebezigd worden, daarentegen aan dit
recht te onderwerpen. Door de thans
voorgestelde nieuwe redactie van het eer
ste lid van genoemd artikel wordt dit
euvel verholpen.
De Zuiderzee.
Waarschijnlyk zal a.s. Woensdag de af
sluiting van de Zuiderzee een feit worden.
Als er tegenvallers komen geschiedt de
dichting misschien Donderdag.
Vermoedelijk zal Prinses Juliana bij de
definitieve afsluiting aanwezg zyn.
De reductie voor het vervoer per spoor
van land- en tuinbouwproducten.
De Tweede Kamerleden Kampschöer
en Van de Bilt hebben den minister van
waterstaat gevraagd:
Is de minister bereid te bevorderen, dat,
evenals het vorig jaar, een tydelijke ver
laging van de spoorwegtarieven zal plaats
hebben voor het vervoer van vroege aard
appelen?
Is de minister bereid te bevorderen, dat
inzake de z.g.n. reductie voor het vervoer
per spoor van land- en tuinbouwproduc-
Binnenland.
Memorie van Antwoord van den Minister
over den steun aan de veehouderij.
De kerkelijke kwestie te Biezelinge.
Onze koleninvoer naar Frankrijk weer
verminderd.
Buitenland.
Nieuwe arrestaties in Japan.
De kabinetscrisis in België.
Pest in West Zuid-Afrika.
EEN KOFFIE MET ZOO'N SMAAK,
ZOO'N GEURMOET VAN
I»
sel willen aanvaarden, dat slechts Re-
geeringshulp moet worden geboden daar
waar de noodzaak intreedt.
Als algemeene gedachte van het Re-
geeringsbeleid wordt in verband met het
Ingezonden Mededeeling.
Onze uitvoer naar Frankrijk.
Volgens een officieele mededeeling is
het contingent metaaldraadlampen, dat
van Nederland in Frankrijk mag worden
ingevoerd tot 30 Juni, uitgeput. Geen en
kele invoer van deze goederen zal dus
plaats kunnen hebben, voordat een nieuw
besluit is uitgevaardigd.
De werkloozenzorg.
Het dagelyksch bestuur van het Neder-
landsch Verbond van Vakvereenigingen
heeft zich, zoo meldt het „Volk", met een
brief tot de regeering gewend. Gewezen
wordt daarin op het feit, dat aan ge
meenten met veel werkloozen bij de thans
geldende regeling tien cents per jaar
per inwoner slechts zeer geringe uit-
keeringen door het crisis-comité gedaan
kunnen worden. Er is te weinig geld be
schikbaar om in de behoeften aan klee
ding, schoeisel, enz. te kunnen voldoen.
De beschikbaar gestelde bedragen zullen
daarom belangrijk moeten worden ver
hoogd en dienovereenkomstig zal de re
geering belangrijk meer dein f 750,000
voor z.g.n. extra-verstrekkingen beschik
baar moeten stellen.
Bovendien wordt in den brief opge
merkt, dat aan gemeenten, welke geen
steunregeling hebben, doch den werkloo
zen door werkverschaffing hulp bieden,
evenveel moet worden uitgekeerd als aan
de andere.
Uit de textielnijverheid.
Bij de firma H. ten Gate Hzn. Co. te
Almelo zal met ingang van 23 dezer om
de andere week door de helft van het per
soneel worden gewerkt. De fabrieken zul
len dus wel de geheele week draaien, doch
telkens met de helft van het personeel.
De noodtoestand in het zuivelbedrijf.
De Katholieke Nederlandsche Boeren- en
Tuindersbond heeft aan den minister van
economische zaken en arbeid een telegram
verzonden, waarin gezegd wordt, dat door
de katastrofale prijsdaling van de zuivel
producten het afwachten van de aanne
ming en in werking treding van de Steun-
ten een betere regeling tot stand zal ko
men, in dien zin, dat de voordeelen recht
streeks ten goede komen van de bedrij
ven van land- en tuinbouw zelve?
Baron van Wijnbergen.
Het Tweede Kamerlid A. baron van
"Wijnbergen was gisteren na langdurige
afwezigheid wegens ziekte, weer in de
vergadering der Kamer tegenwoordig.
De ramp in N. O. Celebes.
Blykens mededeeling van het departe
ment van koloniën heeft de assistent-resi
dent van Gorontalo aan den gouverneur-
generaal van Ned.-Indië het volgende ge
seind:
Eindresultaat opneming: drie dooden,
vyf zwaargewonden, twee lichtgewonden.
Ingestort een passerloods, twee steenen
huizen, 242 bamboewoningen; vele wonin
gen, passerloodsen, scholen beschadigd
alle verspreid over onderafdeeling Go
rontalo; getaxeerde schade f 12,600.
In onderling hulpbetoon opbouw be
gonnen; plaatselijke herstelmiddelen Go
rontalo voldoende.
Nagekomen berichten uit Kotaboean,
onderafdeeling Bol. Mongondou, vermel
den 12 licht-, één zwaargewonde.
Door aardsehuiving Manimporokge-
bergte op 17 dezer hevige bandjirs vier
rivieren naby Batahan, eenige schade we
gen, bruggen, rijstpelmolens, geen per-
soonlyke ongelukken.
In Mepaloes onderling hulpbetoon wordt
allerwegen hard gewerkt. Gentrum Kakas
wordt geholpen door naburige negorijen
en leerlingen ambachtsschool; verstrek
king eenig materiaal, rijst enz. 17 dezer
aangevangen.
HULPVERLEENING
AAN DE MELKVEEHOUDERIJ.
Oplossing der moeilijkheden door
verhooging van gebruik In eigen land.
Aan de Memorie van Antwoord aan de
Tweede Kamer van den Minister van
Economische Zaken en Arbeid, inzake
het bovengenoemde wetsontwerp wordt
het volgende ontleend:
Zeker zal men wel als algemeen begin-
algemeene plan aandacht gevestigd op
de wenschelykheid om afzetgebieden te
behouden.
Van die gedachte is de Regeering geheel
vervuld. Zij streeft met alle beschikbare
middelen in die richting. Zij zal, om in
die richting nog meer met kracht te kun
nen doen, nog meer bevoegdheden vragen.
Zoo is o.m. over het geven van steun
aan het bedrijf op de zandgronden een
onderzoek gaande.
Inderdaad is onder de veehouders de
nood zóo hoog gestegen, dat velen hunner
den ondergang nabij zijn, waardoor niet
alleen de landbouw, doch de geheele
volkswelvaart op ernstige wyze wordt be
dreigd.
Het ontwerp zoekt in de eerste plaats
een oplossing uit de moeilijkheden, door
verhooging van het gebruik in het eigen
land en dus niet uitsluitend in den ex
port.
Inderdaad zal de voorgestelde regeling,
indien zij slaagt, den prijs der spijsvetten
doen stijgen en bijgevolg ook de kosten
van het levensonderhoud verhoogen. Even
wel, de prijzen blyven op een zeer redelijk
peil; bovendien wegen de nadeelen van
den hoogeren prijs in de verte niet op
tegen die van den ondergang van de
landbouwbevolking, welke te verwachten
is, wanneer deze eenvoudig aan haar lot
wordt overgelaten.
Bezwaren der Margarine-
fabrikanten niet overwegend.
De bezwaren, ten aanzien van de mar
garinefabrikanten geopperd, acht de Mi
nister niet overwegend. Het komt hem
zelfs voor, dat de voorgestelde maatrege
len ook de margarine-industrie baat zul
len brengen. Ook deze industrie lijdt door
de goedkoopte der boter, als gevolg waar
van zij haar debiet zeer belangrijk zag
inkrimpen. Op dit oogenblik is in den
kleinhandel boter zelfs goedkooper te ver
krijgen dan bekende merken margarine.
Bleef deze verhouding bestaan, dan zou
een veel grooter debiet van dte margarine
industrie wegvallen, dan wanneer door
de styging der boterprijzen ook de met
boter gemengde margarine op een rede-
lyk prijspeil wordt gebracht. Ook de han
del en de scheepvaart zoomede aan de