No. 187
Donderdag 12 Mei 1932
46e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
GEBR. STEUTEL, Klokstr., GOES.
FLANELLEN PANTALONS
De nood van het platteland.
GIJ DWAAS.
W VAN MELLE'S KOEK, OVERAL VERKRIJGBAAR!
F EUILLETON.
Buitenland.
ONTVANGEN:
Binnenland.
Staten-Oeneraal
Belangrijkste Nieuws.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 1L
Postrekening No. <44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummers f 0.05
Prijs der Advertentiën:
1—4 regels fl.20, elke regel meer 30 ct
Bij abonnement belangrijke korting.
i.
De vraag wat er gedaan kan worden om
de positie van onze landbouwende bevol
king te verbeteren, is een zeer belang
rijke.
De welvaart van het platteland is voor
de welvaart van de gebeele bevolking on
miskenbare voorwaarde. Ook nu nog geldt
het woord, dat zelfs de Koning van bet
veld wordt gediend.
Het cultureele leven, dat over het al
gemeen in de steden meer tot ontwkke-
ling is gekomen kan hoezeer vaak ook
uit de hoogte op de plattelandsbevolking
wordt neergezien alleen bloeien, als de
basis van dat leven gezond is.
De vraag wat er gedaan kan en moet
worden om het platteland van den onder
gang te redden is dus zeer zeker van alge-
meene beteekenis.
Gelukkig wordt dit ingezien, ook door
de Volksvertegenwoordiging en de Regee
ring. Tal van steunmaatregelen werden
dan ook reeds genomen.
Maar nu komt aan de orde de vraag,
of die maatregelen, hoe goed ook bedoeld,
wel aan het doel beantwoorden. Hierom
trent is in sommige kringen twijfel ge
rezen, met name ten aanzien van de
Tarwewet.
Deze wet is tot stand gekomen om het
b e d r ij f s belang te dienen, om den ge-
heelen landbouw met allen die daarin
werkzaam zijn, op de been te houden.
De goede werking van deze wet in het
algemeen wordt niet ontkend. Maar
daarnaast rijst de klacht, dat, hoezeer ook
de landbouwers van dezen maatregel mo
gen profiteeren, de landarbeiders daar
door niet geholpen worden, maar dat deze
wet zelfs de tendenz heeft, de werkloos
heid te vermeerderen. Uitbreiding van
de tarweteelt, zoo heet het, beteekent ver
meerdering van de werkloosheid.
Ook deze kant van de zaak is van be
teekenis. Het is van algemeen belang,
dat er ook voor de arbeiders op het land,,
werk is en brood.
Ook hier geldt, dat het eene lid tot het
andere niet kan zeggen: ik heb u niet
van noode.
Er is de aandacht op gevestigd, dat er
de laatste jaren onder de landarbeiders
een trek naar de stad was en naar de in
dustrie.
Maar hoe kwam dat? Lag de oorzaak
niet mee daarin, dat het voor vele land
arbeiders niet mogelijk was een behoor
lijk stuk brood te verdienen? Zijn in de
goede jaren niet vele landbouwers zelf
mee oorzaak geweest, dat getracht werd
het platteland te ontvluchten?
De heer Geelhoed maakte de opmerking,
dat nu ook de industrie in de put zit, de
boeren weer goed genoeg zijn om te helpen.
Maar dan mag toch ook gevraagd: hoe
is het gegaan in de v e 11 e jaren? Hebben
toen ook de arbeiders naar evenredigheid
geprofiteerd van de winsten die gemaakt
werden? Heeft het in de jaren dat het bij
de boeren regende, bij de arbeiders ge
druppeld?
Zeker er zijn ook andere oorzaken voor
den trek naar ide steden.
Het is nu eenmaal een feit, dat de ste-
Vrij naar het Engelsch.
40)
De jongens zaten aan twee lange tafels
en het moet gezegd worden, dat ze zich
over 't algemeen behoorlijk gedroegen.
Men zag er goede en kwade gezichten on
der en er waren er ook, waarop de in
vloed van de nieuwe omgeving zich begon
af te spiegelen. Aan 't hoofd van de ta
fel der jongeren zat een man met grijzen
snor en verbrande gelaatstrekken aan
wien men met één oogopslag den oud
gediende herkende. Tegenover hem aan
't beneden einde der tafel zat zijn vrouw.
Aan den voet van de tweede tafel zat een
bejaarde dame met zachte gelaatstrekken,
de huishoudster van den dominee, die
hem van Kelvinside gevolgd was. Domi
nee Clement nam plaats boven aan de ta
fel en de jongens, die waren opgerezen,
toen hij binnentrad, gingen weer zitten.
Dadelijk begon de predikant een ge
sprek met de jongens, die in zijn nabij
heid zaten. Hij vroeg hen naar hun arbeid
en wees hen op de dingen, die hij in de
krant gelezen of op straat gezien had. Hij
delingen in vele opzichten bevoorrecht
zijn. De loonen zijn er hooger, de arbeids
tijd is er korter, het onderwijs goedkoo-
per, er is voor de jonge menschen meer
gelegenheid om vooruit te komen enz. De
stedelingen worden in menig opzicht ver
troeteld en vaak ten koste van de plat
telandsbevolking, die dan bovendien nog
door velen als burgers van lagere orde
worden aangezien.
De vlucht van het platteland en het
zijn niet alleen de arbeiders die naar de
steden trekken is dan ook wel eenigs-
zins te verklaren, temeer omdat een ieder
nu eenmaal de neiging heeft, niet den an
der uitnemender te achten dan zichzelf,
maar wel den ander meer bevoorrecht te
achten.
En niet steeds wordt bedacht, dat de
dingen niet altijd zijn zoo ze schijnen, en
dat ook hiér vaak' de schijn bedriegt.
Maar hoe dit ook zij, de trek vein het
land naar de steden, hoe verklaarbaar in
sommige opzichten ook, is niet in het al
gemeen belang, is tenslotte ook niet in
het belang van den landbouw. En zoo is
het dan ook noodzakelijk dat van steun
maatregelen wordt geprofiteerd door
werkgevers en werknemers beide, dat
steunmaatregelen het b e d r ij f ten goede
komen.
Het belang van de geheele plattelands
bevolking is hier in het geding.
Daarover nog iets in een volgend ar
tikel.
De moord op president Doumer.
Gorgoelof heeft Woensdagavond tegen
over den rechter van instructie verklaard,
dat hij het voornemen heeft gehad óf
Doumer, óf Hindenburg, óf Masaryk te
vermoorden. In Frankrijk evenwel werd
hem de gunstigste gelegenheid geboden.
Bovendien heeft hij vroeger 't plan gehad
den Sowjetgezant te Parijs Dof galef ski
dood te schieten. Toen Lenin nog leefde
heeft hij voortdurend met de gedachte
rondgeloopen de wereld van dezen man
te bevrijden.
Het verhoor van den moordenaar heeft
overigens niet veel aan het licht gebracht.
Gorgoelof beweert nog steeds zonder
aanstichting en buiten medeweten van
anderen of helpers te hebben gehandeld.
Ongeluk met een luchtschip.
Gistermiddag heeft het Amerikaansche
luchtschip Akron een poging tot landen
gedaan te Camp Kearny. Daarbij is een
ernstig ongeluk gebeurd, dat aan twee
leden van de landingsploeg het leven
heeft gekost.
Drie leden van het landingspersoneel
werden n.l. aan de landingstouwen om
hoog getrokken, toen het luchtschip kort
na de ankering weer lossloeg. Twee hun
ner zijn van aanzienlijke hoogte gevallen.
Zij waren op slag dood. De derde kon
door de bemanning van het luchtschip
voorzichtig in een gondel worden getrok
ken.
De uitvaart van Albert Thomas.
De begrafenis van Albert Thomas heeft
te Champigny plaats gehad; 42 regeerin-
gebruikte minder van het eenvoudige
voedsel dan gewoonlijk en hij vertelde zijn
discipelen, dat hij naar een bruiloft was
geweest. De jongeling die aan zijn rech
terhand zat en die hem zeer genegen was,
drong er op aan, dat hij zich toch goed
moest voeden. Hij was een flinke knaap,
dien Clement als een soort luitenant ge
bruikte en die hem menigmaal goede
diensten had bewezen in zijn arbeid.
Toen het maal ten einde liep, raakte hij
den mouw van zijn weldoener aan. „Do
minee", fluisterde hij, ik heb nieuws van
Peter Lander".
„Eindelijk!"
Peter Lander was een van de jongens,
die was weggeloopen, iets wat voor do
minee Clement een voortdurende kwelling
was.
„En weet je waar we hem kunnen vin
den, Steve?"
Deze knikte.
„Heb je lust om vanavond met me mee
te gaan. Dan zullen we probeeren, of we
hem kunnen overhalen om weer bij ons
te komen."
Steve's gelaat gloeide van trots.
„Dolgraag, dominee. Ik denk, dat hij
wat blij zal zijn om terug te komen, maar
hij heeft verkeerde vrienden, en die hou
den er hem van terug."
„Laten we dan om acht uur Op weg
gaan. Waar bevindt hij zich?"
gen waren vertegenwoordigd. Er zijn 11
redevoeringen uitgesproken.
In zijn rede bij de begrafenis van Al-
bert Thomas, herinnerde de minister van
Arbeid, Laval, eraan, dat Thomas de on
vermoeibare apostel is geweest voor den
socialen vrede.
Men kan zeggen, dat, sedert 12 jaar de
geheele sociale organisatie te Genève in
het kader van den Volkenbond, het werk
van Albert Thomas was.
Thomas was de voorstander van een
geleidelijke organisatie van den arbeid vol
gens de Fransche traditioneele methode.
Korte berichten.
Het Oostenrijksche bondsparlement
zal ontbonden worden. De nieuwe verkie
zingen zullen echter eerst laat in den
herfst worden gehouden.
Het debat over het taalwetontwerp
in de Belgische Kamer heeft niet tot een
crisis geleid, doch de kwestie is geenszins
opgelost.
Rijkskanselier Brüning heeft in den
rijksdag een rede over ontwapening en
herstel gehouden.
De Nederlandsche delegatie heeft
besloten, dat professor Mr V. H. Rutgers
Nederland vertegenwoordigen zal in de
commissie inzake den chemischen en bac-
teriologischen oorlog.
Naar uit Hanoi gemeld wordt, is
door den jongsten wervelstorm ook in een
andere provincie groote schade aangericht
Tot nu toe zijn 134 lijken van inlanders
door de zee aangespoeld en geborgen. 170
visschersvaartuigen zijn vergaan.
Ingezonden Mededeeling.
moderne dessins,
in prijzen van f3.50, 4.75, 5.—, 7.50.
Een gift van Prinses Juliana.
H. K. H. de Prinses heeft opnieuw een
bijdrage van f 30.000 ter beschikking ge
steld van het Nat. Crisis Comité.
De garantie-regeling voor de kippen-
houderij.
De vereeniging van Nederlandsche eier-
exporteurs, gevestigd te Apeldoorn, heeft
aan de Tweede Kamer verzocht, het wets
ontwerp inzake garantieregeling voor de
kippénhouderij niet aan te nemen.
Mocht evenwel de Tweede Kamer een
garantie-uitkeering ten behoeve van de
eierproducenten wenschelijk oordeelen,
dan geeft adressante haar in overweging:
I. Deze garantie niet te verstrekken ten
behoeve van de kippenhouderij, doch van
de pluimveehouderij, opdat ook de eenden
houders bij deze regeling betrokken kun
nen worden.
2. In het plan van uitvoering ook den
vrijen handel de hem toekomende plaats
in te ruimen, door de garantie te verlee-
nen „aan een rechtspersoonlijkheid be
zittend lichaam, gevormd door het Ne-
derlandsch Eiercontrole-Bureau, waarin
immers de vrije handel op voet van ge-
lijkgerechtigheid is opgenomen.
Art. 2 ware dan als volgt te lezen:
Deze centrale verbindt zich om gedu
rende de maanden Mei, Juni en Juli van
de bij het Nederlandsche Eiercontrole-
Bureau aangeslotenen voor eigen reke
ning over te nemen en te bewaren in koel-
inrichting 10 pet. van het in 1931 door
ieder dier aangeslotenen uitgevoerde aan
tal eieren of zooveel minder, enz.
De overige artikelen kunnen onveran
derd blijven, behoudens art. 7, dat bij deze
regeling overbodig wordt. Daarvoor in de
plaats ware een artikel in te voegen,
waarbij de Centrale vrijheid krijgt, een
deel dezer eieren te doen kalken in plaats
van ze in koelhuizen op te slaan.
Herziening L.O.-wet,
In verband met geruchten, volgens
welke het wetsontwerp-Terpstra (herzie
ning L.O.-wet) eerst na het zomerreces
van de Tweede Kamer aan de orde zou
komen, kan het „Hbld." mededeelen, dat
hieromtrent nog niets vaststaat.
Wel is er een strooming in de Tweede
Kamer, die hiervoor veel zou voelen,
doch eerst na het verder overleg, dat nog
tusschen den minister en de commissie
van voorbereiding zal plaats hebben
zijn wij wel ingelicht, dan komt de com
missie nog deze week met den minister
samen zal het mogelijk zijn hierom
trent iets definitiefs te vernemen.
Melkprijs in Friesland twee cents.
Naar wij vernemen, zegt het H d b 1.,
zullen de coöperatieve zuivelfabrieken
voor de in de eerste week van Mei ver
werkte melk, af-boerderij, uitbetalen zes
tig cents per vetprocent per 100 K.G. be
nevens 70 pet wei- en 10 pet karnemelk
(in de week daarvoor 75 cents).
Bij het gemiddelde vetprocent van 3.3
ontvangen de Friesche boeren dus per
100 K.G. melk 3.3 X 60 198 cents, plus
70 liter wei- en 10 liter karnemelk. De
waarde hiervan als veevoer kan men op
zijn allerhoogst aanslaan op 40 cents
(immers het veevoer is goedkoop en de
veeprijzen, vooral van varkens, ongekend
laag). In totaal krijgen de boeren dus
f2.38 per 100 liter melkdat is dus
nog geen vierduitstuk per liter, doch zij
krijgen slechts twee cents in de handl
TWEEDE KAMER.
Economische Raad.
In de vergadering van gisteren wer-
Binnenland.
De. regeeringshulp voor de melkveehou
derij. Voorloopig Verslag der Tweede
Kamer.
De Eerste Kamer over de loopende pacht
overeenkomsten.
De Tweede Kamer over den steun aan de
kippenhouderij.
Buitenland.
De uitvaart van Doumer en Albert Tho
mas.
Stemmingen in den Duitschen Rijksdag.
den de beraadslagingen over het wetsont
werp tot instelling van een Economischen
Raad voortgezet.
Het amendement-J o e k e s (niet uit
sluiten van de mogelijkheid, om behalve
over een bepaald ondez'werp de „latente"
adviescollego's ook do Economische Raad
te hooren) werd aangenomen met
51 tegen 19 stemmen.
Het amendement-van Voorst tot Voorst
(om ook tot de erkenning als adviescol
lege te kunnen toelaten colleges die nu
nog niet bestaan) werd aangenomen
met 52 tegen 19 stemmen.
Op art. 8, dient de heer J o e k e s
(V.D.) een amendement in, om een bij
zondere commissie van advies te kunnen
doen instellen door den Economischen
Raad. Hij acht dit een consequentie van
de aanneming van het amendement op
art. 6.
Het amendement werd verworpen met
40 tegen 27 stemmen.
De eindstemming wordt gehouden op
Vrijdag a.s.
Uitvoering Ongevallenwet.
In verband met een reeds vroeger door
den heer K. ter Laan ingediende motie,
werd verder gehandeld over de uitvoering
van de Ongevallenwet.
De stelling van den heer Ter La.an was
deze: de Ongevallenwet, een sociale wet bij
uitnemendheid, wordt on-sociaal uitge
voerd. Daarom moet het medische element
bij de uitvoering op den achtergrond ge
drongen worden en het sociale element op
den voorgrond gesteld.
Gedurende de bespreking wend de oor
spronkelijke motie ingetrokken en vervan
gen door een nieuwe motie van den heer
Drop, waarin de Kamer uitspreekt, dat
een onderzoek van de vraag, of de Onge
vallenwet 1921 geheel wordt uitgevoerd in
volledige overeenstemming met het sociale
doel en strekking der wet, gewenscht is, en
den minister uitnoodigt, dit onderzoek te
doen instellen door een commissie, be
staande uit vertegenwoordigers van regee
ring, bestuur der rijksverzekeringsbank,
beroepsorganen en vertegenwoordigers van
werkgevers en werknemers.
Verder werd door den heer Kuiper
(R. K.) een motie ingediend, waarin de
Ingezonden Mededeeling.
„O, het is een heel eind, dominee. Aan
den overkant van de rivier."
De dominee glimlachte. „Steve, ik ben
je heel dankbaar voor je zorgen. Wees
zoo goed de jongens te zeggen, dat ze hem
niet moeten plagen, als bij terug komt."
„Dat zal Bob Murray wel voor me wil
len opknappen." De lezer moet weten dat
Bob de sterkste jongen van het tehuis
was en armen bezat als een smidshamer.
De dominee ging de trap op naar zijn
zitkamer, waarvan de wanden van boven
tot onder waren voorzien van planken, ge
heel met boeken gevuld, een artikel, zel
den gebezigd in die drukke dagen. De
oud-militair volgde hem om eenige za
ken te regelen voor den Zondag en toen
deze was heengegaan kwam zijn huis
houdster hem een brief brengen, die juist
bezorgd was.
„U ziet er moe uit vanavond, dominee,"
merkte ze op.
„Dat kouit van die trouwerij, denk ik.
Mevrouw Gruden beeft me een extra dik
stuk cake voor je meegegeven, Marie,"
zeide bij luchtig. „Heb je al kennis ge
maakt met het nieuwste lid van ons ge
zin? Ik kón het niet laten den armen
stakker maar mee te nemen. Niets bijzon
ders vandaag geweest, alles goed gegaan,
ja? Uitstekend. Ik heb met den sergeant
afgesproken, dat hij voor de jongens zal
lezen, vanavond, want bet is niet onmo
gelijk, dat ik laat thuis kom."
„U gaat toch niet weer uit, dominee?
Het is hondenweer op 't oogenblik."
„Ja? Ik ga straks met Steve uit en mis
schien brengen we een van onze jongens
mee terug; wees zoo goed den kok te zeg
gen om nog wat eetbaars voor ons te be
waren en om de koffie op den kachel te
laten staan."
„Hij knikte zijn huishoudster vriende
lijk toe en deze waardige matrone ging
ernstig hoofdschuddend been.
Dominee Clement zuchtte en sneed de
enveloppe open, waaruit hij twee stron
ken papier baalde; de een was een memo
randum van de „Coast and Country Sto
res Maatschappij", waarop in keurig
bandschrift slechts enkele woorden waren
geschreven:
„Met groeten van Robert Barker".
Het andere strookje was een chèque
voor drie duizend gulden.
„O, gij kleingeloovige," motapelde hij.
Domiqee Clement's oogen werden
vochtig.
HOOFDSTUK XIII.
Harry Clement hing de telefoon op den
haak en liet zich met een vermoeid gebaar
in zijn stoel terugvallen. Dat gebaar druk
te moedeloosheid uit. Hij zag er uit als
een geest. En bij was ziek inderdaad,
zijn geest was gebroken. „Hoop doet le
ven", zegt de man van gewaagde specu
laties. En Harry hoopte steeds en
moest betalen.
Het was ongeveer vijf uur op een zon-
nigen namiddag, den dag van het huwe
lijksfeest van de familie Cruden. Vierhon
derd mijl van de plek waar Harry zich
bevond was zijn vader in druk gesprek
met zijn vriend Gruden. De ramen van bet
smaakvol gemeubelde vertrek, Harry's
werkkamer, stonden open en de geluiden
van bet verkeer in Queen Victoria Street,
drie verdiepingen beneden hem Monken
gedempt in de ooren van den jongen man,
die afwezig zat te staren naar het roze
vloeiboek op de schrijftafel voor hem.
„Cupola Coppers, 13.5 verkoopers."
Dat was de noteering, die bij net per tele
foon had opgenomen. Dertien en een half!
Een daling van zes gulden sedert den
koers van hedenmorgen; een daling van
vier en twintig gulden sedert den dag, dat
hij kocht, nu tien dagen geleden.
Harry bukte zich en nam een potlood
op. Dan wierp hij het weer neer en liet
zich weer achterover in zijn stoel vallen.
De totale som, die bij bij de aanstaande
afrekening zou moeten bijpassen hoefde
hij niet meer op papier te berekenen, die
wist hij wel uit zijn hoofd.
("Wordt vervolgd).
