No. 180
Dinsdag 3 Mei 1932
48e Jaari
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Oe horizon wordt altijd wit
Voor wie fijn op een Mundus zit
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland.
KING
MT VAN MELLE'S KOEK, OVERAL VERKRIJGBAAR!
Uit de Provincie.
DE BEREIDING
PEPERMUNT
Belangrijkste Nieuws.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goe».
Tel.: Redactie en Administratie No. 11
Postrekenlnq No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHU1J, L. Burg. Tel. No. 250.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f 3.
Losse nummers t0,05
Prijs der AdvertentlSn:
1—4 regels fl.20, elke regel meer 30 cL
BIJ abonnement belangrijke korting.
I it nummer bestaat uit 2 bladen
Tarwesteun en bedrijfsbelang.
De verschillende maatregelen ten bate
van den landbouw, als steun voor de bie
ten en de tarwe, zijn genomen niet om be
paalde personen te helpen maar om bet
landbouw b e d r ij f te steunen.
Het b e d r ij f. Den gebeelen land
bouwersstand. Patroons en arbeiders.
Werkgevers en werknemers.
De vraag rijst of de Tarwewet, waarvan
in bet algemeen de uitnemende werking
niet kan worden ontkend, wel ten volle
aan dit doel beantwoordt.
In „De Tijd" b.v. zagen wij er de aan
dacht op gevestigd, dat in de provincie
Zeeland het tarwe-areaal is gesprongen
van 14.800 bunder in 1931 op 32.000 bun
der thans; dat het dus meer dan verdub
beld is.
„Afgezien van het vraagstuk inzake
uitbreiding van bet menggebod, dat bier
onbesproken blijft, staat bet o.i. buiten
kijf, dat door een dusdanige toeneming
der taxweteelt zoowel onder agrarisch als
onder algemeen maatschappelijk opzicht,
het bij de Tarwewet bedoelde oogmerk
wordt voorbijgestreefd."
Verder wordt er op gewezen, dat 1928
een tarwe-opbrengst bad van 150.000 ton,
waarvan pl.m. 8000 ton voor zaaizaad,
doch dat de uitvoerders der Tarwewet
thans ramen een opbrengst van 318.460
ton, waarvan 21.440 ton voor zaaizaad.
Wat dus zeggen wil, dat opnieuw op een
sterke uitbreiding van den tarwe-verbouw
gerekend wordt.
De vraag of in het algemeen een zoo
danige uitbreiding van het tarwe-areaal
gewenscht is, laten wij rusten.
Maar wel mag er hier op gewezen wor
den, dat op deze wijze het bedrijf niet
geholpen wordt, maar dat integendeel de
toestand voor een deel der bedrijfsgenoo-
ten, de landarbeiders, steeds meer critiek
wordt.
De tarwe vraagt betrekkelijk weinig ar
beidskrachten.
Sterke uitbreiding van de tarwe-teelt
beteekent dus, sterke beperking van de
arbeidsgelegenheid.
Het is duidelijk dat op deze wijze, het
b e d r ij f s belang niet wordt gediend.
De zaak waarom bet hier gaat is met
name voor Zeeland van zeer veel belang.
Zijn er practici onder onze lezers, die
over deze kwestie meer licht kunnen ge
ven, dan willen wij daartoe gaarne de ge
legenheid schenken
Pooltch opmarsch-plan naar Danzlg?
Een speciale correspondent van de
„Daily Express" verneemt van hoogge
plaatste zijde te Danzig, dat graaf Gravina
den secretaris-generaal van den Volken
bond opmerkzaam beeft gemaakt op bet
geval, dat de Europeesche vrede bedreigd
wordt door een Poolscben opmarsch naar
Danzig.
Het doel van deze waarschuwing was
geweest, den Volkenibondsraad en de
groote mogendheden voor verrassingen te
behoeden.
De commissaris geeft als zijn meening
te kennen, dat Polen zijn plan reeds zou
hebben doorgevoerd, indien bet Zaterdag
niet van Frankrijk een wenk bad geikre-
gen.
Graaf Gravina deelde den Engelsohen
consul mede, dat de Polen hun bezinning
verloren hadden.
Indien de Poolsche vloot echter naar
Danzig zou komen, zou de Duitsche daar
binnen 24 uren eveneens zijn.
Latere berichten melden:
In verband met bet beweerde interview
van de „Daily Express" met Graaf Gra
vina, waarin aan Polen voornemens wor
den toegeschreven om Danzig te bezetten,
deelt de Poolsche commissaris te Danzig
Pappee, mee, dat de Volkenbondscommis
saris Gravina hem verklaard heeft, dat bij'
op de stelligste wijze het bericht van de
„Daily Express" tegenspreekt en zijn ver
ontwaardiging uitspreekt over den cor
respondent van de „Daily Express".
Het Poolsche gezantschap verklaart,
dat de inlichtingen, in zekere Londensche
bladen verschenen, volgens welke Polen
agressieve bedoelingen tegen Danzig zou
koesteren, van bet begin tot bet einde
v&lsoh zijn.
Ingezonden Mededeeling.
Van bevoegde zijde wordt vernomen,
dat, ook blijkens de vaststellingen van het
Poolsche Departement van Buitenland-
sche Zaken, blijkbaar de officieels krin
gen van Warschau niet achter dergelijke
planen staan. Men acht bet echter moge
lijk, dat zekere elementen in Polen derge
lijke plannen koesteren.
In politieke kringen is men van mee
ning, dat de Duitsche regeering eventueel
alle haar ten 'dienste staande middelen
aanwenden zal, om een dergelijke band-
greep ten scherpste te bestrijden en dat
zij de ontwikkeling der 'dingen met een
waakzaam oog zal volgen.
Engelands Politie-corps.
In bet Engelsche Lagerhuis beeft de
minister van Binnenlandsche Zaken, sir
Herbert Samuel, gezegd, dat voor den
oorlog de politie in Engeland en Wales
zeven miUioen pond kostte en verleden
jaar waren die kosten gestegen tot 21
millioen, hoewel bet corps thans 58.000
in plaats van 54.000, dus slechts 4000
man meer telt.
In Londen wordt ongeveer 7 Yt procent
van het corps gebruikt voor bet regelen
van bet verkeer. Aanzienlijke besparing
kon worden verkregen door automatische
lichtsignalen, die buitengewoon doeltref
fend waren en welker uitbreiding ge
wenscht was. Door wijziging der bepaling
in dier voege, dat automobilisten bnn par-
keerende wagens kunnen afsluiten, wordt
voorkomen, dat bandieten van gestolen
wagens gebruik maken. Hij gaf den raad
geen voorwerpen van waarde in de auto's
achter te laten.
De werkloosheid in BelgiS.
Daar talrijke gemeenten aan de regee
ring lieten weten, dat zij niet langer kun
nen voortgaan met het uitkeeren van
extra-steun aan de werkloozen, hebben de
ministers van Binnenlandsche Zaken en
Arbeid besloten de desbetreffende circu
laire weer in te trekken. Voorstellen ter
voorziening in dezen toestand zullen
Maandag in de wekelijksche vergadering
van bet kabinet worden ontwikkeld.
Naar in goed ingelichte kringen wordt
verzekerd moet bet plan bestaan een be
drag van 1 milliard francs aan den werk-
loozensteun te besteden.
Mac Donald.
Mac Donald bracht gisteren bij zijn te
rugkeer uit Genève een bezoek aan zijn
oogarts, die hem aan een grondig oogon
derzoek onderwierp.
De premier hoopt deze week in het La
gerhuis te verschijnen, doch het is niet
onwaarschijnlijk, dat bij er niet 's avonds
zal blijven.
Een Reuter-bericht meldt nader, dat
ofschoon de algemeene gezondheidstoe
stand van Mac Donald goed is bevonden,
de oogarts niet volkomen tevreden is over
het rechteroog van den premier, en dat
waarschijnlijk een derde geneeskundige
zal worden geconsulteerd nppens de be
handeling van dit oog. De dokters staan
er op, dat Mac Donald zijn bezigheden be
perkt.
Korte berichten.
Volgens eenige telegrammen uit
Spanje hebben gisteren in verschillende
plaatsen ernstige onlusten plaats gehad.
Te Madrid vernam de politie, dat een
aanslag was beraamd op den minister
president Azana. Zij arresteerde een ad
vocaat en twee andere personen, die ver
dacht worden van medeplichtigheid aan
het complot.
De „Graf Zeppelin" is gistermorgen
om ruim 5 uur onder stroomenden regen
opgestegen voor de vierde reis van dit
jaar naar Zuid-Amerika onder commando
van kapitein Lehmann.
Uit Nanking wordt gemeldt, dat
daar 25 communisten terechtgesteld zijn,
die er van beschuldigd werden, de tegen
woordige Chineesche regeering te hebben
willen omver werpen.
Vandaag zal de overeenkomst in
zake den wapenstilstand tusschen Chinee-
zen en Japanners worden geparafeerd,
waardoor aan de wekenlange onderhan
delingen te Shanghai een einde komt.
Kon. Ned. Landbouwcomité.
Onder voorzitterschap van den voorzit
ter, den heer J. L. Nijsingh, van De Wijk,
had dezer dagen de gewone maandelijk-
sche vergadering plaats te 's Gravenbage
In verband met de pogingen, welke
worden ondernomen om landbouwers, die
krachtens de suikerbietensteunregeling
suikerbieten verbouwen, zoo noodig een
voorschot te verleenen op de te verbouwen
bieten in 1932, is besloten zich met betiek-
king tot deze aangelegenheid tot de re
geering te wenden.
Besloten werd bij de regeering aan te
dringen op wijziging van de Ziektewet.
Besloten is bij de regeering nog eens
aan te dringen op verlaging van het door
de bedrijfsvereenigingen tot uitvoering der
Land- en Tuinbouwongevallenwet aan de
Rijksverzekeringsbank jaarlijks te betalen
bedrag.
Dr Lovink en het Margarinewetje.
Naar het „Hdhl." verneemt, zal dr H.
J. Lovink lid der Tweede Kamer, voorzit
ter der Holl. Mij. van Landbouw en voor
zitter der door de regeering ingestelde
Landbouw-crisiscommissie, niet deelne
men aan de beslissing van de Kamer no
pens bet Margarinewetje.
Wij herinneren er aan, dat deze door dr
Lovink gepresideerde regeeringscommis-
Ingezonden Mededeeling.
van KINQ pepermunt
staat in het teeken der
controle:
Controle op de grond
stoffen allereerst, om
dat hier de oorzaak ligt
van de opwekkende
eigenschappen en fijne
•maak der origineele
maar bovendien con
trole op de samenstel
ling, op de verpakking
en verzending, op de
toepassing der hygiëne
in alle vormen.
En als extra waarborg
voor echtheid en zui
verheid de controle
van het lab. Dr. van
Hamel Roos Har-
mens, A'dam.
Binnenland.
De commissie-Lovink en het margarino-
wetje.
Buitenland.
Poolsch opmarschplan naar Danzig?
Vandaag wapenstilstand te Shanghai.
telijke en telegrafische gelukwenschen in
gekomen, o.a. van den heer Abeleven, in
specteur L. O.
Nadat door alle aanwezigen den heeT
Nederhand een zegenbede was toege
zongen, werd een uitgebreide serie licht
beelden uit het leven van den jubilaris
op het doek gebracht, die echter voor
een deel der aanwezigen niet tot hun
recht kwamen. De heer Hofstra gaf hierbij
een toelichting.
In do nu volgende pauze werden thee
en eenige versnaperingen aangeboden.
Na do pauze bracht de secretaris-pen
ningmeester, de heer J. Laport, jaax-ver-
slag uit. Dit getuigde wederom van groei
en bloei. Nog steeds stijgt het aantal leer
lingen der school. Met dankbaarheid
ook in financieel opzicht ma.g op
het afgeloopen jaar worden teruggezien.
Bestuursverkiezing, nazien van de reke
ning van den penningmeester, vaststelling
der begrooting, exxz. werden van de agen-
Ingezonden Mededeeling.
sie de regeering inzake steun aan de vee
houderij had geadviseerd een accijnsbef-
fing op boter en margarine, doch dat de
regeering dit advies ter zijde beeft gelegd
en dat der particuliere zuivelindustrie, be
helzende accijns voor boter en menggebod
voor margarine, heeft overgenomen.
Geruchten volgens welke de commissie-
Lovink, naar aanleiding van dezen gang
van zaken en bloc zal aftreden, berusten
niet op waarheid. Weliswaar is dit denk
beeld bij eenige leden, o.a. bij dr Lovink
zelf, opgekomen, doch de meerderheid is
er tegen.
De steun aan de melkveehouderij.
De firma Eper Margarine Industrie, ge
vestigd te Epe (Geld.) beeft naar aanlei
ding van het ingediende wetsontwerp tot
steun aan de melkveehouderij, een uitvoe
rig adres aan de Tweede Kamer gezon
den:
Zij protesteert er tegen, dat bet uitne
mende volksvoedsel, dat margarine is,
door de voorgestelde regeling aanzienlijk
veel duurder zal worden.
In bet ontwerp schuilt bovendien een
groote onbillijkheid tegenover de marga
rinefabrikanten, die allen voor tiendui
zenden guldens verpakkingsartikelen in
voorraad hebben, welke waardeloos zou
den worden ingeval bet ontwerp wet zou
de worden. De beoogde steunverleening
zou dus hierop neerkomen, dat deze cate
gorie industrieelen beroofd zou worden
onder het mom van hulp aan anderen.
Bij adressante is voorts de vraag ge
rezen, wie aan de betrokken fabrikanten
bet noodige kapitaal zal fourneeren om
dp benoodigde boter te betrekken. Een we
kelijksche productie van 100.000 Kg. kost
ongeveer f 50.000 meer. In dezen tak van
handel is een voorraad van twee weken
en een credietverleening gedurende vier
weken gebruikelijk, zoodat met deze ver
plichte verwerking van bet natuurproduct
bij een wekelijksche productie van 100.000
Kg. in totaal pl.m. f 300.000 méér kapitaal
gemoeid is. Het wetsontwerp zwijgt ook
over de vragen, wie dit kapitaal fourneert
en wie de risico draagt van het vluggere
bederf van de natuurboter.
Adressante veroorlooft zich tenslotte
nadrukkelijk naar voren te brengen, dat,
ingeval bet ontwerp wet mocht worden,
alle margarine-fabrikanten, makelaars in
oliën en vetten, olieslagers en raffineer-
ders in Nederand de helft of méér van
bun personeel zullen moeten ontslaan,
terwijl de veemen, stoomvaartmaatschap
pijen en andere transportondernemers de
behandeling van een boeveelheid grond
stoffen, ter grootte van circa dertig mil
lioen k.g. per jaar zullen moeten missen,
waardoor de werkloosheid wederom aan-
zienijk verhoogd zal worden.
Goes. Leger des Heils. Op 8 Mei
a.s. zal bet 40 jaar geleden zijn dat, zoo
als het in Leger-taal beet, bet Leger des
Heils officieel te Goes het vuur opende, en
dat bier de eerste officieren werden voor
gesteld.
In verband met dezen gedenkdag ver
scheen 'n speciaal Goes-nummer van de
„Strijdkreet", met verschillende foto's van
onderdeelen van het jubileerende korps.
Verder bevat bet blad van veel waar
deering getuigende bijdragen van den
burgemeester van Goes, den beer Haje-
nius, de wethouders, de beeren Van Melle
en Mr Goedbloed, en van de predikanten
Ds Steinz en Ds v. d. Vis.
Oude herinneringen worden opgehaald
door kapitein Harinck te Assen en zijn
echtgenoote kapiteine Harinck-den Boer
en door majoor J. de Dreu, terwijl de cor
respondent vertelt van den tijd toen het
Leger in Goes kwam.
„W i 1 m a". Ter gelegenheid van „de
Boekenweek", georganiseerd door de Ver
een. ter bevordering van de belangen der
boekbandels, zal a.s. Maandag de beken
de schrijfster „Wilma" op nader aan te
kondigen tijd en plaats bier een lezing
houden. Aan belangstelling zal bet dien
avond wel niet ontbreken.
Gisteravond hield de vereeniging
tot bevordering van Gbr. Schoolonderwijs
(Westwal) baar jaarvergadering in de
Prins van Oranje. Tevens was deze ver
gadering bedoeld als ouderavond, een
avond, die ook een feestelijk karakter
droeg, omdat gevierd zou worden bet 25-
jarig onderwijs-jubileum van bet hoofd
der school, den heer A. A. Nederhand.
De voorzitter, dhr L. Smit, opende op
de gebruikelijke wijze de druk bezochte
bijeenkomst. Onder bet zingen van een
welkomstlied werden de heer en mevrouw
Nederhand binnengeleid, waarna de voor
zitter zich tot den jubilaris richtte en hem
wees op bet rijke voorrecht, dat bij een
kwart eeuw in dienst van bet Cbr. onder
wijs mocht arbeiden. Speciaal dankte
Spr. den heer Nederhand voor wat bij
in de negen jaren, gedurende welke bij
te Goes werkzaam is, voor de Cbr. school
aan den "Westwal beeft mogen zijn. Na
mens de vereeniging bood Spr. den heer
Nederhand een geschenk in enveloppe
aan.
Vervolgens voerden de beeren J. Vree-
ke (namens bet personeel), F. G. G. Rot
huizen (namens de ouders), Mr J. "W.
Goedbloed (namens Burg. en Wetb.) en
R. v. d. Welle te Middelburg (als vriend)
het woord. Uit al deze toespraken bleek
groote waardeering voor den persoon
en het werk van den jubilaris. Namens
bet personeel werd een staande electrische
lamp aangeboden. Ook waren vele scbrif-
da afgevoerd en zullen in een binnen
kort te houden ledenvergadering plaats
hebben.
Ten slotte beeft de beer Nederhand
allen hartelijk dank gebracht voor de tot
hem gesproken vriendelijke en waardee-
rende woorden en de hem aangeboden
geschenken.
De beer G. Duvekot Lz. eindigde met
dankgebed.
Vermelden wij nog, dat vóór de verga
dering gelegenheid bestond bet werk der
leerlingen te bezichtigen, waarvan weor
door vele ouders gaarne gebruik werd
gemaakt.
's-Gravenpolder. Maandagavond kwam
de gemeenteraad voltallig bijeen. Ingeko
men was de Koninklijke goedkeuring op
de winkelsluitingswet. Een blief was inge
komen van den hoofdingenieur van den
provincialen waterstaat betreffende vex--
betering van den verkeersweg naar Ka-
pelle volgens bet provinciaal wegenplan.
Een verzoek om opgaaf van kosten zal ter
bevoegder plaatse geschieden.
Een verzoek van de caféhouders om het
raadsbesluit inzake Zondagsluiting yan
berbergen in te trekken en anders ieder
f 200 per jaar vergoeding te geven, bracht
weer heel wat beroering. Wetb. Schouten
noemt bet drijverij. "Wetb. Bakker zegt,
wij gehoorzamen eenvoudig aan Gods wet.
Het voorstel-Schouten om bet raadsbe
sluit in te trekken wordt verworpen met
43 stemmen (rechtslinks). Het ver
zoek om bet sluitingsuur voor vergaderin
gen te verlaten wordt toegestaan. "Wetb.
Schouten wil de voorstemmers van Zon
dagsluiting te zamen f 600 laten betalen.
Dhr Mol zegt: dan moeten wij ook de pe-
troleum-verkoopers schadeloos stellen,
want die zijn ook door bet raadsbesluit
verminderd in hun verdienste.
Een schrijven van de commissie tot bet
overleg plegen met de directie der spoor
wegen over bet opheffen der personentrei
nen zal beantwoord worden. Gevraagd
zal warden 50 pet. korting op de subsidie.
Tegen dhr Verbuist omdat hier door de
gemeente geen Cijfers op redelijke gronden
genoemd kunnen worden. Dit kan de
commissie beter bepalen.
Een verzoek van dhr A. C. van der Ha
ve te Oosterland om het onderhoud van
bet graf dier familie voor f 60 over
te nemen wordt goedgevonden.
Een verzoek van de Nat. Commissie te
gen bet Alcoholisme om vermindering van
verloven wordt voor kennisgeving aan
genomen. Eveneens bet bekende verzoek
van B. en W van Ooststeliingwerf. Een
verzoek van P. Braam om de beerbak
te laten ruimen, wordt druk besproken,
Dhr Vermue stelt voor B. en "W. te machti
gen hem op te ruimen. Dhr Verhulst stelt
voor de werkloozen dat te laten doen. Hij
stelt tevens voor te trachten bij de stort
plaats een plaats te buren m hem daar
