No. 179
Maandag 2 Mei 1932
48e Jaarnaii
Dagblad voor de Provincie Zeeiand
TRANSVALIA SïMi
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland.
Uit de Provincie.
Belangrijkste Nieuws.
Verkrijgbaar bij de bekende Agenten
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau; Lange Vorststraat 70, Goes.
Tol.: Rodactie cn Administratie No. 11-
Postrekeninq No. <£455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Bury. Tel. No. 259.
DeZeeuw
VERSCHIJNT ELEEN WERKDAG.
Abonnementsprijs;
Per 3 maanden, franco per post, 13.'
Losse nummers
fo.es
Prijs derAövertentSën:
1i regels fl.20, elke regel meer 30 et
Bi] abonnement belangrijke korting.
I it nummer bestaat uit 2 bladen
Loonsverlaging en prijsdaling.
Beteekent loonsverlaging in dezen tijd
ook steeds verlaging van het levenspeil?
Deze vraag wordt door het Soc.-Demo-
cratische orgaan „Het Volk" ontkennend
beantwoord.
En het antwoord wordt gemoti
veerd bovendien.
In verband met het beëindigen van de
staking in de Groningsche cartonindus-
tie, waarbij de arbeiders een loonsverla
ging van 5 pet. accepteerden, schrijft het
roode orgaan:
„De afwijzing van den vollen eisch der
fabrikanten kon niet worden doorgezet.
De economische omstandigheden van het
oogenblik spelen, vooral in conflicten van
zulk een langen duur een voorname rol
en 5 pet. vermindering van het loon, die
in de overeenkomst is neergelegd, heeft
thans een andere beteekenis dan op het
oogenblik, dat de werkgevers twintig pet.
verlaging der loonen eischten. In Juni
1931, toen de staking uitbrak, was het in
dexcijfer 153.5. In Maart 1932 was het op
141.1 gezonken. Een prijsdaling dus van
12.4 punten, overeenkomend met een ver
laging van 8 pet. Een loon van f22.80,
zooals thans is aanvaard, heeft dus meer
koopkracht dan het loon van f24, dat in
Juni 1931 werd betaald. Met recht mag
dus van een overwinning der arbeiders
worden gesproken."
Hier wordt dus met de cijfers aange
toond, dat de prijsdaling in dit geval groo-
ter is dan de loonsverlaging.
Op andere plaatsen en in andere om
standigheden b.v. als het gaat om 3 pet.
salarisverlaging van gemeente-personeel
wordt van socialistische zijde meestal
een ander geluid gehoord.
Dan spreekt men van een „brutalen aan
slag op bet levenspeil" en meer van dat
fraais.
Maar de waarde van het bovenstaande
betoog wordt daardoor niet aangetast.
Intern. Arbeidsconferentie gesloten.
De zestiende internationale arbeidscon
ferentie is geëindigd.
Eerst werden de beraadslagingen voort
gezet over de resolutie van Jouhaux, Mer-
tens en Schürch over de dringende nood
zakelijkheid van regeeringsbemoeiing en
volkenbondstusschenkomst voor de oplos
sing van de wereldcrisis en van het
vraagstuk der herstelbetalingen en schul
den. De regeeringsgedelegeerden van
Duitschland, Guatemala en China onder
steunden- de motie, waarna Jouhaux ver
klaarde, dat de arbeidersgroep zich ten
gunste van het amendement van den Ier-
schen regeerings-gedelegeerde zou uit
spreken. Dit werd hierna aangenomen
met 80 tegen 1 stem.
De eenige tegenstem was die van den
Nederlandschen werkgeversvertegenwoor
diger v. d. Bom.
Als laatste onderwerp der agenda bleef
nog over de eindstemming over de con
ventie inzake den toelatingsleeftijd van
kinderen tot niet-industrieele beroepen.
Een nieuwe lezing van het amendement
werd aangenomen volgens hetwelk in
Britsch-Indië iedere arbeid aan kinderen
beneden de tien jaar verboden zal zijn.
Overigens zullen echter de bepalingen
van de conventie voor Britsch-Indië over
het algeemeen niet gelden.
De BrLsch-Indische gedelegeerde die
gevraagd had dat kinderen beneden tien
jaar wel bepaalde soorten van arbeid zou
den mogen verrichten, verklaarde dat de
tegemoetkomingen aan Britsch-Indië on
voldoende zijn om ratificatie mogelijk te
maken. Hierop werd de conventie defini
tief aangenomen met 89 tegen 1 stem, die
van den werkgever van Finland.
Belangrijke arrestatie te Marseille^
Dezer dagen heeft een roofoverval
plaats gehad op het postkantoor St. Bar-
nabe, te Marseille, waarbij twee der da
ders gearresteerd zijn, terwijl de derde
wist te ontkomen en zich nog op vrije
voeten bevindt.
De twee bandieten zijn thans aan een
uitvoerig verhoor onderworpen, waarbij
men den indruk heeft gekregen, dat bei
den ook betrokken zijn geweest bij ten
minste twee aanslagen op den trein Pa
rijs naar Marseille. Misschien beeft men
wel met de hoofddaders te doen.
Japansche kustvaarder gezonken.
Van de 100 passagiers slechts 30 gered.
Vrijdagmorgen is ter hoogte van Hiro-
hoema een Japansche kustvaarder „Koe-
renau Maru 5" geheeten, in aanvaring ge
komen met het stoomschip Nagato Maru.
Binnen enkele minuten was de kustvaar-
de" cezonken.
fes Ia iOQ opvarenden van het schip
konaen slechts 3U worden gered. Tot dus
verre zijn 13 lijken geborgen.
„Terug naar het land".
De „terug naar bet land"-beweging
neemt in den laatsten tijd in Zweden een
grooten omvang aan. Deze jeugdbeweging
is thans georganiseerd in een vereeni-
ging, die 425 plaatselijke afdeelingen met
ongeveer 100.000 leden telt.
Het werk van de vereeniging komt hier
op neer, dat jongelui, jongens of meisjes
een klein stukje land buren en dat dan
zelf bewerken. De vereeniging beschikt
over 18 landbouw-adviseurs, die den le
den alle gewenschte inlichtingen verschaf
fen, terwijl ook alle gelegenheid gegeven
wordt, om zich van de moderne methoden
van het boerenbedrijf op de hoogte te
stellen.
De jeugd ontvangt niet alleen onder
richt, boe voor den oogst gezorgd en hoe
het vee behandeld moet worden, doch ook
wordt geleerd, hoe de producten zoo voor-
deelig mogelijk verkocht kunnen worden.
Reeds is gebleken, dat in de meeste ge
vallen een kleine winst kan worden be
haald.
De 1 Mei-viering.
Te Madrid hebben zich gisteren en
kele incidenten voorgedaan. Communisten
trachtten in optocht van het Castelar-
plein naar de Puerta del Sol te trekken,
waar zich het ministerie van Binnenland-
sche Zaken bevindt. De marechaussee ver
spreidde de betoogers, waarbij eenige
schoten werden gelost; er viel echter geen
slachtoffer, maar wel werden velen gear
resteerd. De politie chargeerde verschei
den keeren in eenige stadswijken.
Te Cordoba kwam het tot een botsing
tussehen communistische betoogers en de
politie, die van de vuurwapens gebruik
maakte en zeven betoogers wondde.
Te Lissabon werd te middernacht de
staat van beleg afgekondigd, omdat de re
geering er zeker van wilde zijn, dat de
orde zou worden gehandhaafd.
lerland's eed van trouw afgeschaft.
Het Iersche parlement heeft met 77 te
gen 71 stemmen de wet tot afschaffing van
den eed van trouw aan den Engelschen
koning aangenomen, nadat te voren een
voorstel van Cosgrave om eerst met En
geland onderhandelingen te beginnen met
dezelfde stemverhouding verworpen werd.
De arbeiderspartij stemde ditmaal met
de aanhangers van De Valera.
De toekomstige legersterkten der staten.
Pertinax meldt in de „Daily Tel.", dat
staatssecretaris Stimson bij de particu
liere besprekingen in zijn villa tabellen
heeft doen rondgaan, waarin van ieder
land afzonderlijk de toekomstige leger-
sterkte voorgesteld werd.
Frankrijk zou volgens deze voorstellen
een leger van ongeveer 100.000 man ver
krijgen.
Bij de besprekingen moet dr Brüning
voorts een vermindering van den dienst
tijd voor het Duitsche leger verlangd heb
ben. Daardoor is weder de moeilijke kwes
tie gerezen van de verhouding der sterkte
van het Duitsche beroepsleger tot die van
het leger der dienstplichtigen in Frank
rijk.
Van Fransche zijde wordt verklaard,
dat in de Amerikaansche voorstellen na
genoeg geen rekening wordt gehouden
met de eischen van de Fransche lands
verdediging.
Wervelstorm boven de Phllippijnen.
Een wervelstorm heeft twee derden van
het historische staje Jolo verwoest.
Het stoomschip „Remededios" is tenge
volge van den storm gezonken, terwijl een
ander stoomschip de „Filipinas" op de
kust werd geworpen. Naar gemeld wordt,
zijn hierbij drie personen om het leven
gekomen.
Invoer van wol en meubelen in België.
Naar uit Brussel wordt gemeld, berich
ten de bladen aldaar, dat de inwerking
treding van het Kon. besluit, waarbij de
invoerrechten op wol en meubelen met 50
pet. worden verhoogd, om technische re
denen eenige dagen is uitgesteld.
Korte berichten.
In een drukke straat van Chicago is
een vliegtuig neergestort. Het vloog in
brand en werd volkomen vernield. De twee
inzittenden waren op slag dood.
De districten Mongones en Eshowe
(Natal) worden thans door een hevige
malaria-epidemie geteisterd. Tot nu toe
zijn ongeveer 1200 inboorlingen gestor
ven. De missionarissen hebben dringend
om toezending van kinine verzocht.
Steun aan de Zuivelindustrie.
Het Verbond van vakorganisaties van
hoofdarbeiders in Nederland heeft een
adres gezonden aan den minister van bin-
nenlandsche zaken en landbouw, waarbij
in verband met de overwogen steunmaat
regelen voor de veehouders, in het belang
van de zuivelindustrie een beroep wordt
gedaan op de medewerking van den mi
nister ten aanzien van het vraagstuk der
arbeidsvoorwaarden. Verzocht wordt, aan
de steunmaatregelen de voorwaarde te
verbinden, dat de werkgevers met betrek
king tot wijzigingen van de arbeidsvoor
waarden in ongunstigen zin, tot overleg
met de betrokken vakbonden gehouden
zijn.
De natie April-maand.
Hèt Filiaal van het Kon. Metereologisch
Instituut deelt ons mede:
Van het begin der regenwaarnemingen
Augustus 1909 af is April 1932 met
94 m.M. de natste geweest. Natte April
maanden waren 1927 met 83 1922 met 72,
1920 met 70 m.M., terwijl het gemiddelde
over 3 jaar 49 m.M. bedraagt.
Nieuwe departementale indeeling.
Gisteren is de wijziging in de departe
mentale indeeling in werking getreden.
De wijziging omvat:
lo. de overbrenging van de statistiek,
de Directie van den Landbouw e.a. en de
Visscherij van het departement van Bin-
nenlandsche Zaken en Landbouw naar
het Departement van Arbeid Handel en
Nijverheid (vanaf 1 Mei Departement van
Economische Zaken en Arbeid);
2e. de overbrenging van de volksge
zondheid, de werkloosheidsverzekering en
arbeidsbemiddeling van het departement
van Arbeid, Handel en Nijverheid naar
het departement van Binnenlandsche Za
ken en Landbouw (vanaf 1 Mei departe
ment van Binnenlandsche Zaken).
De directie van den Landbouw blijft
voorloopig (ongeveer tot medio Mei) ge
vestigd aan het departement van Bin
nenlandsche Zaken (Binnenhof), terwijl
de afdeelingen Volksgezondheid en de
Werkloosheidsverzekering en Arbeidsbe
middeling voorloopig nog in het departe
ment van Economische Zaken en Arbeid
(Bezuidenhout) gevestigd blijven.
Burgemeesters.
De burgemeester van Enschede de heer
Edo J. Bergsma heeft met ingang van 15
Juli a.s. eervol ontslag als zoodanig aan
gevraagd.
Denk om uw wegenbelastingkaart!
De Koninklijke Nederlandsche Automo
biel Club herinnert automobilisten er aan,
dat met 1 Mei een nieuw belastingjaar is
ingegaan voor de wegenbelasting. Men zal
dus goed doen niet te verzuimen de
nieuwe wegenbelastingkaart bij eventueele
tochten mede te nemen, omdat men an
ders kans loopt door belastingambtenaren
te worden aangehouden en te worden be
boet.
Slapte in de industrie.
Sinds eergisteren staat te Helmond het
eertijds bloeiende bedrijf der Koninklijke
Nederlandsche Cacaofabriek stop. Tot
Kerstmis j.l. werd nog met vele arbeiders
gewerkt. Toen begon de groote afvloeiing.
Op dit oogenblik bedroeg de personeel-
sterkte nog slechts 50 man.
De directie van de Koninklijke Neder
landsche Machinefabriek v.h. E. H. Bege-
man ziet zich wegens onvoldoende werk
gelegenheid genoodzaakt geleidelijk haar
werkplaatsen stop te zetten. De vorige
week werden zeven arbeiders ontslagen,
terwijl thans weer 40 man volgden.
Loonsverlaging spoorwegpersoneel.
De directie van de Nederlandsche Spoor
wegen heeft eergisteren aan den Perso-
neelraad bericht, dat zij haar voorstel tot
loonsverlaging ongewijzigd aan den mi
nisterraad heeft toegezonden.
Ingezonden Mededeeling.
MOOIER
STERKER
BILLIJKER
De Zeeuwsche luchtlijn.
Heden, tegen 11 uur, vereenigden zich
op het vliegveld te Vlissingen vele auto
riteiten, onder wie leden van het Wal-
chersehe propaganda-comité, dageUjkache
besturen van Vlissingen, Souburg en Mid
delburg; vertegenwoordigers van de Ka™
mer van Koophandel, van de vereeniging
Vreemdelingenverkeer te Vlissingen en
die te Middelburg, de garnizoenscomman
dant van Middelburg, de onder-comman
dant der Marine, den hoofdingenieur-di
recteur van den Rijkswaterstaat, den in
specteur van de belastingen enz. enz.
Even na elf uur kwamen drie K. L. M.-
vliegtuigen keurig naast elkaar aanvlie
gen en daalden met totaal 27 personen
kort na elkaar op het veld.
In de vliegtuigen waren o.a. gezeten
een vertegenwoordiger van. de Kamer van
Koophandel te Den Haag, de heeren v. d.
Pauw, Bouman en Scholten van de K.
L. M., en het volledige vliegcomité van
Schouwen, de meeste leden met hun da
mes.
Na een hartelijke verwelkoming, nor
men de meeste aangekomenen plaats in
een door de firma Smits beschikbaar ge
stelde touringcar voor een tocht rond het
eiland.
Aan verschillende genoodigden uit Wal
cheren bood de K. L. M. een vlucht boven
het eiland aan.
Na terugkomst had in Brittannia een
eenvoudige lunch plaats, aangeboden door
het gemeentebestuur.
De luchtlijn RotterdamHaamstede
Vlissingen is hiermede officieel geopend.
Vliegongeval te Haamstede
Zaterdagmiddag te ongeveer één uur had
op het vliegveld West-Schouwen te Haam
stede een vliegtuigongeluk plaats, dat
nog betrekkelijk goed is afgeloopen.
Het militaire vliegtuig No. 526 kwam,
doordat het vermoedelijk met den wind
mede daalde, .verkeerd op het terrein
terecht. De schroef kwam in aanraking
met den grond, zoodat de machine over
den kop sloeg. Ongeveer 25 M. verder
bleef de machine onderstboven liggen. De
bestuurder, luitenant Verwijs, kwam met
den schrik vrij, terwijl een mede-inzitten
de sergeant-vlieger aan het hoofd werd
gewond, en bewusteloos in zijn zitplaats
bleef hangen.
Spoedig toegeschoten hulp wist beiden
uit hun moeilijke positie te bevrijden. Na
ongeveer 15 minuten kwam de sergeant
vlieger bij kennis. De plaatselijke genees
kundige verleende de eerste hulp.
Goes. Op feestelijke wijze is vanmorgen
het zilveren juhilé van den heer A. A.
Nederhand, hoofd der Chr. school voor
L. O., Westwal 34a, alhier, met de kin
deren in „De Prins van Oranje" gevierd.
Plm. half tien werd de jubilaris en me
vrouw de eenigszins versierde zaal bin
nengeleid, waarna de jeugd hun 't inge
studeerde feestlied toezong. Hierna feli
citeerden 7 jongens, vertegenwoordigers
van alle klassen, den jubilaris, en 7 meis
jes, ook uit alle klassen, boden mevrouw
Nederhand bloemen aan. De heer De Borst
sprak namens de kinderen en overhan
digde den jubilaris het geschenk der
leerlingen: een luidspreker. De heer L.
Duvekot Czn feliciteerde namens 't be
stuur en dhr Meindersma namens het
personeel. Eindelijk nam de heer Neder
hand 't woord. Hij bedankte allen voor
de genoegelijke uurtjes de leerlingen
voor het mooie cadeau de sprekers
voor de goede wenschen, hem toegespro
ken. Daarna wist de jubilaris de jeugd
nog enkele oogenblikjes interessant bezig
te houden. Leuke episoden uit de voorbije
25 jaren werden naar voren gebracht.
't Slotwoord sprak dhr Smit, voorzitter
van het Bestuur. Welvoldaan ging plm.
twaalf uur de jeugd naar huis na
heerlijk te zijn getracteerd op limonade
en chocolade.
Zaterdag werd in de Evangelische
kerk een Jongensdag gehouden van den
Binnenland.
Geen maatregelen tot uitstel van be
talingen.
Worden de eieren duurder?
Vergadering van den polder Walcheren.
Z. L. M. en Chr. Boeren- en Tuinders-
bond.
Buitenland.
Scheepsramp bij de Japansche kust.
Intern. Arbeidsconferentie gesloten.
De verkiezingen in Frankrijk.
Ring Zuid-Beveland van Jongenscluh's en
Knapenvereenigingen.
De bijeenkomst werd geopend door den
voorzitter dhr M. Schipper Mz. van 's-H.
Hendrikskinderen. Dhr H. Gordeau, Alg.
Secretaris van het Ned. Jonge], Verbond,
sprak de jongens toe. Uitgaande van den
jaardag onzer Kroonprinses werd terug
gegrepen naar de Stammoeder der Oran
jes, Juliana van Stolberg en hare zonen.
Achtereenvolgens belichtte de spr. de ver
schillende figuren der Oranjes, o.a. Prins
Willem I en III. Wat kan een jongens
leven buitengewoon raar loopen, maar
ook wat kan een jongensleven buiten
gewoon rijk gezegend worden.
Hierna werd begonnen met de afwer
king van een gevarieerd programa. Sa
menspraak, muziek, zang en voordrach
ten wisselden elkaar af. Alle nummers
apart noemen gaat niet. Wij denken aan
de Marmergroep van Wemeldinge, aan
Mr Jeroen en z'n kweekeling van Waar
de, terwijl ook de boys van Ierseke een
stuk jongensleven weergaven in hun: De
club van zessen klaar. Noemen wij nog
de pittige fluitnummers van de club van
's-Heer Arendskerke, die de aangename
muzikale afwisseling bracht.
De wijzer der klok was inmiddels tot
5 uur genaderd, toen dhr Gordeau den
middag sloot. Wat kan een jongen met
Jezus doen? Wat moet je met Hem op
je school, 't voetbalveld, fabriek, werk
plaats? Ze praten er niet over, denken
er niet aan, je wordt er om uitgelachen.
Denk aan de wonderbare spijziging, de bo
terham van een jongen. Je hebt beenen,
je hebt hersens gekregen van Jezus. Wat
kon Hij doen hiermee? Denk aan Johan
nes den Dooper, die alles gaf behalve zich
zelf, zoodat hij kwam tot zijn twijfelvraag
in den kerker van Herodes.
Ruim 250 jongens hebben een prettigen
middag gehad. Buiten scheen de vroolijke
lentezon, doch ook binnen was er de
stemming in.
Voor het concert, dat „Hosanna" Za
terdagavond gaf ter gelegenheid van den
jaardag van Prinses Juliana bestond,
dank zij vooral het mooie weer, groote
belangstelling. Het was inderdaad een
mooi concert, waarvoor ons muziekgezel
schap een woord van hulde toekomt.
's-Heer Arendskerke. In de Zaterdag
gehouden Raadsvergadering, waarin dhr
P. van den Dries met kennisgeving afwe
zig was, werd medegedeeld, dat de be
groeting dezer gemeente voor 1932 door
Ged. Staten was goedgekeurd.
Op een verzoek van do Commissie
„Handhaving Drankwet" uit de Nationale
Commissie tegen het alcoholisme om ver
laging van het maximum van verloven,
wordt afwijzend beschikt, aangezien een
verlaging van dit maximum eerst moge
lijk is in 1935.
Op verzoek van Ged. Staten wordt be
sloten het Raadsbesluit d.d. 18 December
'31, betreffende opheffing van den spoor
wegovergang in het Goozaardswegje aan
te vullen met de bepaling, dat dit besluit
eerst van kracht wordt op den dag, waar
op bet nieuwe Rijkswegvak voor het ver
keer zal worden opengesteld en mits de
verbinding van bet ten noorden van den
spoorweg gelegen gedeelte van het ge
noemde wegje met dat nieuwe wegvak
alsdan voor bet verkeer bruikbaar zal
zijn.
Een verordening, regelende de eischen
van benoembaarheid en de bezoldiging
van dé rijksveldwachters dezer gemeente
wordt vastgesteld.
Alsnu komt ter tafel een in handen
van B. en W. ter beantwoording gestelde
vragenlijst, ingezonden door de Commis
sie, benoemd uit de gemeente- en polder
besturen in Zuid- en Noord-Beveland, om
met de Directie der Ned. Spoorwegen te
onderhandelen over vermindering van het
in 1920 vastgestelde subsidie.
Na breedvoerige besprekingen wordt
besloten B. en W. te adviseeren voor
noemd© Commissie ts benches,, dat psije
