No. 161
Maandag 11 April 1932
46e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
MUNDUS
f52.50
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Uit de Provincie.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
Ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELEEN WERKDAG.
Abonnementsprijs;
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersf0.0S
Prijs der AdvertentiBn:
14 regels fl.20, elke regel meer 30 ci
Bi] abonnement belangrijke korting.
Het wetsvoorstel-Ebels.
De Tweede Kamer zal zich in de komen
de dagen hebben uit te spreken over het
initiatief-voorstel van den heer Ebels c.s.
houdende bijzondere maatregelen ten aan
zien van loopende pachtovereenkomsten.
Dit wetsontwerp heeft geen belang voor
de vele gevallen waarin verpachter en
pachter het reeds eens werden over een
vermindering van de in het contract be
paalde pacht, maar het zal wel beteekenis
hebben waar beide partijen bet niet eens
konden worden.
In dergelijke gevallen kan een verbre
king van het contract door den kanton
rechter worden opgelegd en het bedrag
van de pacht opnieuw worden bepaald, ge
zien ook den vermogenstoestand van hen,
wier belangen hier in het geding zijn.
Een ideale regeling is dit zeker niet.
Van veel meer belang zou bet zijn, indien
maatregelen konden worden genomen om
den prijs der producten te verbeteren.
Maar als dit niet mogelijk is, dan kan er
iets voor te zeggen zijn in bepaalde geval
len in het contractrecht in te grijpen.
Toch onze N. Pr. Gr. Grt. beeft
daarop terecht gewezen, is voorzichtig
heid hier eisch en mogen de bezwaren aan
dergelijk ingrijpen verbonden, niet uit het
oog worden verloren.
„Men werkt in deze dingen menigmaal
met een soort socialistisch schema, dat
met de werkelijkheid niets van doen heeft.
Hier is het schema: rijke verpachter aan
den eenen kant, en dan nog liefst een har-
telooze rijke verpachter, en een armen
pachter aan den anderen kant.
Maar zoo is de werkelijkheid niet.
Er zijn verpachters, 'die leven moeten
van het verschil tusschen de pachtsom en
de interest voor de hypotheek. Oude men-
schen, die hun eigen boerderijtje niet meer
konden besturen en dit nu voor een rede
lijke huur aan een ander overdeden. Komt
de pachter in nood, zij niet minder. Krijgt
men moeilijkheden, die in den weg van de
wet moeten worden opgelost, en de kan
tonrechter met soortgelijke zaken over
laden wacht een half jaar met de uit
spraak, dan moet de verpachter wachten
op hetgeen hem toekomt, en dat voor hem
het geld beteekent, waarvoor bij zijn brood
moet koopen.
Men weet, dat de tractementen van ver
schillende predikanten voor een goed deel
bestaan uit opbrengst van huren der pas
toriegoederen.
Die dominé's behooren gewoonlijk ook
niet tot de rijken der aarde.
De pachter kan het zwaar hebben, maar
de nood 'klimt ook door het venster der
pastorie.
Daar zijn diaconiën, die uit de op
brengst van diaconale goederen hare
armen moeten verzorgen.
Kortom, men ite er niet door 'hier in
plaats van de werkelijkheid het eenvoudige
schema te zetten: rijke verpachter arme
pachter.
Zeer zeker hopen wij, dat de weg vrij
komt, om pachters, die in den druk zit
ten, te helpen, maar wij mogen als goede
anti-revolutionairen niet vergeten, dat ook
de verpachter rechten heeft.
Trouwens, als men eenmaal zich op de
zen weg der noodverordeningen begeeft,
waar komt men dan?
Een moratorium over heel de linie is
een der gevaarlijkste dingen, die het maat
schappelijk leven kan treffen.
En verbreking van contracten is een
tweesnijdend zwaard.
Maatregelen van dezen aard kunnen
soms noodi'g zijn. Maar men ziet dan me
nigmaal dit 'gebeuren laat ons slechts
even herinneren aan 'de Huurwetten
dat de goedwillenden er geen voordeel van
hebben, want 'die voldoen aan hun ver
plichtingen zooveel mogelijk, afgezien van
wet of verordening, maar wel nadeel, ter
wijl de gladden en gewieksten altijd wel
weer een maasje weten te vinden, waar
door zij heenglippen, als er nadeel dreigt,
om er dadelijk bij te zijn als er voordooien
te plukken zijn.
Ook uit 'dit oogpunt mag elk voorstel
van dezen aard wel goed worden bezien.
Wij voor ons zouden deze soort wet
geving eerst in den uitersten nood willen
aanvaarden.
Maar de crisis kan er ten slotte toe
nopen."
Ingezonden Mededeeling.
Slechts
HINDENBURG TOT PRESIDENT DER
DUITSCHE REPUBLIEK GEKOZEN.
De uitslag van de tweede stemming voor
EEN PRACHT FIETS!!
Let goed opDit is
met kast en vrljwiel.
En zonder (k. en vr.) f 49.
de rijkspresl'dentsvexkiezingen in Duitsch-
land luidt:
Uitgebr. stemmen 36.491.694 37.657.199
Hindenburg 19.359.642 18.654.244
Hitier 13.417.460 11.341.119
Thalmann 3.706.388 4.982.870
Düsterberg 'geencand. 2.558.813
Het resultaat van de tweede stemming
heeft niet teleurgesteld, voor zoover de
stemmen op Hindenburg in aanmerking
komen, daar Hindenburg bij' de tweede
stemming 700.000 'kiezers meer dan bij' de
eerste stemming achter zich heeft ver-
eenigd.
Dat ook Hitier meer stemmen zou krij
gen, was te voorzien, want van de kiezers,
die bij de eerste stemming op den Duitsch-
nationaal Düsterberg hadden gestemd,
moest hij er een deel krijgen, daar een
aantal vooraanstaande Duitsch-nationalen
hiervoor hadden gepleit.
Dit echter, verklaart niet alleen de toe
neming van het aantal stemmen op Hitier
met meer dan twee millioen, daar de com
munist Thalmann meer dan 1.1 millioen
stemmen heeft verloren. Men mag daarom
concludeeren, dat een deel van de com
munistische kiezers op Hitier hebben ge
stemd. Een hooge eer!
Hindenburg beeft bij de tweede stem
ming niet alleen de voorgeschreven be
trekkelijke, maar ook de volstrekte meer
derheid bereikt en deze met meer dan een
millioen stemmen overschreden.
De opkomst van de 'kiezers was ondanks
een krachtige propaganda van de partijen
ditmaal veel geringer dan bij de eerste
stemming.
In Berlijn is bet rustig geweest. Tot een
ernstig incident kwam het alleen in de
Seharnweberstrasze, waar drie nationaal-
socialistische propagandisten door commu
nisten werden aangevallen en tegen den
grond geslagen. Van rond 200 gearresteer
den, onder wie 106 fascisten en 78 com
munisten, is dntusscben 'het grootste deel
vrijgelaten, terwijl 44 menschen nog ach
ter slot en grendel zitten. Tegen twaalf uur
in den middag werden nog 20 personen,
12 communisten en 8 nationaal-socialis-
ten, ingerekend.
Aanslag op Dr Luther.
Zaterdag, op den vooravond van den
verkiezingsdag, midden in den strijd om
Hindenburg, is op den rijksbankpresident,
oud-kanselier Dr Hans Luther, een moord
aanslag gepleegd.
Omstreeks 9 uur (D. T.) losten twee niet
uit Berlijn afkomstige studenten verschei
den revolverschoten op den rijksbankpre
sident, toen deze op bet Potsdammer sta
tion, perron B, op het punt stond, met de
Duitsche delegatie naar Bazel te vertrek
ken.
De meeste schoten misten, slechts door
een sehapipschot werd de rijksbankpresi
dent licbt geraakt.
De daders zijn onmiddellijk gearresteerd,
zij weigerden echter zich over de motieven
van him daad uit te laten.
Op het station is de aanslag bijna on
opgemerkt gebleven zoodat geen oploop
ontstond en bet verkeer van bet reizend
publiek geen vertraging ondervond.
Bij: bet eerste verboor van beide daders
bleek, dat de aanslag niet uit politieke be
weegredenen werd gepleegd. Beide heeren
hebben door bun daad slechts tegen de
valutapolitiek van denpresident van de
rijksbank willen demonstreeren.
Baby Lindbergh.
Volgens een bericht in de „Star" zou
majoor Schoeffel, de AmeTikaansche po-
litie-ambtenaar, die onlangs naar Enge
land gekomen is in verband met de ont
voering van den baby van Lindbergh, drie
dagen geleden naar Nederland zijn geko
men, om ook hier een onderzoek in te stel
len.
Noch bij de Nederlandsche politie, noch
bij de Amerikaansche diplomatieke ver
tegenwoordigers hier te lande, kon het
persbureau V. D. van bovenstaand bericht
eenige bevestiging ontvangen. Omtrent
een onderzoek in Nederland door de Ame
rikaansche politie is hun niets bekend.
Dreigende moeilijkheden in Chili.
In de Zuid-Amerikaansche republiek
Chili dreigt een conflict tusschen het par
lement en den staatspresident.
De senaat van Chili beeft n.l. een wets
ontwerp aangenomen, waarbij Chili den
gouden standaard prijsgeeft, doch waarbij
tevens de bepaling was gemaakt, dat de
tarieven voor licht, water en gas alsmede
andere betalingen voor openbare diensten
niet mochten worden verhoogd.
Tegen die bepaling is veel verzet ont
staan en de minister van financiën heeft
reeds verklaard, dat hij het wetsontwerp
in zijn huidigen vorm niet zal onderteeke
nen. Men vreest nu dat het tot onlusten zal
komen. Zooals reeds gemeld, is de staat
van beleg in Chili afgekondigd.
De nieuwe moeilijkheden in Chili zijn
in de eerste plaats te verklaren uit de eco
nomische crisis, welke ook deze Zuid-
Amerikaansche republiek teistert. De af
zet van Chilisallpeter is n.l. reusachtig
gedaald en reeds geruimen tijd speelt ook
in Chili de werkloosheid een groote rol.
Korte berichten.
De Antwerpsche justitie treedt den
laatsten tijd scherp tegen woekerinstellin-
gen op. Thans heeft zij weer de boekhou
ding van vijf credietinstellingen in beslag
genomen. Hierbij is aan het licht geko
men, dat de Hollandsch-Belgische Cre-
dietbank soms intresten van 138 pet. in
rekening bracht.
De loonbesprekingen in de Zweed-
sche cellulose-industrie zijn definitief mis
lukt. Vandaag gaan 17.000 arbeiders in
staking.
Met betrekking tot de ontvoering van
Lindberg's baby verluidt, dat de majoor
van politie, die op het oogenblik in ver
band met deze zaak in Engeland vertoeft,
daar in een bank het door de roovers ge-
eischte losgeld heeft gedeponeerd.
De „Graf Zeppelin" heeft de terug
reis van Pernambuco naar Friedrichs-
hafen Zaterdagmorgen aanvaard.
- Bij de Talbot-autofabrieken te Pa
rijs is door een brand een schade van
acht tot tien millioen francs aangericht.
Het Britsche s.s. „Deerpool" heeft
draadloos geseind, dat het schip vier ma
trozen heeft opgepikt van een Fransch
zeilschip „Rouzic" genaamd, dat in de
Golf van Biscaje is een storm is gezonken.
Acht reddingsbooten waarin zich 28
man hadden ingescheept worden vermist.
De „Rouzic" was uit St. Malo afkomstig.
Naar het „Berliner Tageblatt" meldt
heeft de douanepolitie vier Berlijnsche
bankiers, wier namen in bet belang van
het onderzoek nog niet genoemd mogen
worden, wegens deviezensmokkelariji ge
arresteerd. De politie heeft een aanzien
lijke som in beslag genomen.
Naar de „Echo de Paris" uit Milaan
verneemt, is een stuk van een verstands
kies van Gabriele d'Annunziö, Italië'fl
grooten dichter, bij opbod op een liefda
digheidsfeest voor 300 lires verkocht!
De Indische financiën.
Het Bat. Nieuwsblad kondigt princi-
pieele wijzigingen aan in de bezuinigings-
politiek doordat het denkbeeld om op basis
van een normale begrooting ad f 400 mil
lioen te streven naar een in 1932 te be
reiken evenwicht, is verlaten.
Het Opperbestuur drong aan op bet
zoo spoedig mogelijk in overeenstemming
brengen van de inkomsten en uitgaven
des lands.
1932 laat de open vraag of de geraam
de f 305 millioen aan inkomsten wel zul
len worden gehaald.
Voor de begrooting voor het dienstjaar
1933 wordt gestreefd naar een sluitend
budget, hetgeen de uiterste beperking, zoo
noodig afbraak van geheele diensten im
pliceert.
De voorstellen tot loonsverlaging bij de
spoorwegen.
In de Zaterdag gehouden vergadering
van het dagelijkseh bestuur van spoor- en
tramwegpersoneel is, naar „Het Volk"
meldt, besloten:
op 23 April a.s. een vergadering van
den vereenigingsraad te houden;
op 24 April zes mobilisatievergaderin
gen te houden n.l. te Rotterdam, Gronin
gen, Zwolle, Arnhem, Amsterdam en
Maastricht;
tegen 22 Mei een groote demonstratie
bijeen te roepen te Utrecht.
Het bestuur was van oordeel, dat zoo
sterk mogelijk verzet tegen de voorstellen
tot loonsverlaging moet worden gepleegd.
Uit de steenindustrie.
In een onder leiding van dr A. R. Zim
merman gehouden vergadering van verte
genwoordigers van de geheele steenindus
trie in Nederland is in beginsel de wen-
schelijkheid uitgesproken van een nog
verder gaande beperking van de metsel
steenproductie gedurende het tijdvak van
1 Mei 1932 tot 1 Mei 1933 dan thans
reeds geldt, en wel door de stopzetting
van de ringovens gedurende zes maan
den.
Invaliditeits- en Ouderdomsrente.
Op 1 Maart werden 20,242 weduwren-
ten en 13,030 weezenrenten krachtens de
Invaliditeitswet genoten. Op genoemden
datum waren krachtens artikel 373 van
die wet 94,601 personen in het genot van
een als vrucht van hun verzekering ver
kregen ouderdomsrente van drie gulden
per week.
Voorts genoten 35,015 personen een in-
validiteitsrente als bedoeld in artikel 71
van die wet.
Krachtens artikel 24 van de Ouder
domswet 1919 waren op vorengenoemden
datum 132,394 personen in het genot van
een als vrucht van hun verzekering ver
kregen ouderdomsrente van drie gulden
p>r week.
Salariskorting.
De Gemeenteraad van Bedum heeft een
commissie van drie leden benoemd, om
met B. en W. een salarisverlaging voor
het gemeentepersoneel te ontwerpen, op
een basis van 10 pet.
NederlandschBelgische kolenhandel.
Het bericht over een bespreking met
Nederlandsche belanghebbenden in den
kolenhandel, welke Vrijdag te Brussel
plaats gehad zou hebben op het departe
ment van buitenlandsche zaken aldaar,
moet, naar het „Hbld." verneemt, onjuist
zijn.
Er is te Heerlen bij onze mijndirecties
van een dergelijke bespreking niets be
kend.
Wel is op 31 Maart j.l. een dergelijke
bespreking gehouden, 'n bespreking, die
totaal onbevredigend verliep. Sindsdien is
met de Belgen noch te Brussel noch elders
onderhandeld, en de vertegenwoordigers
van onze mijnen bevonden zich dan ook
Vrijdag elders, ter onderlinge bespreking
van de thans weer dreigende beperking
van invoer in België, maar niet in België
en zonder dat er Belgen bij aanwezig wa
ren.
Nader wordt nog gemeld:
Het beste bewijs, dat bedoeld bericht
niet juist kan zijn vindt men wel in het
feit, dat Vrijdag op het departement van
buitenlandsche zaken te 's Gravenhage een
bijeenkomst is geweest van dr Nederbragt
met de vertegenwoordigers van mijndirec
ties in Limburg. Omtrent het verloop de
zer bijeenkomst kon men geen inlichtin
gen verstrekken, doch wel kon men mede-
deelen dat de besprekingen de contingen-
teeringsmaatregelen van België betroffen.
Deze besprekingen waren van dien aard,
dat publicatie op dit oogenblik niet van
voldoende belang werd geacht.
MENGGEBOD VOOR MARGARINE.
Melange van 50 percent.
Zooals gemeld werd, is bet aangekon
digde wetsontwerp in zake den steun aan
de veehouderij naar den Raad van State
om advies gegaan.
Naar de „Tel" verneemt, heeft de re
geering uit de verschillende voorgestelde
systemen dat van een menggebod voor
•margarine gekozen. De veronderstelling,
dat daarbij een mengpercentage van 50
pet. gekozen zal worden schijnt niet te
gewaagd, zoodat dan een melange half
margarine half natuurboter in den handel
zal komen.
De reden dat de regeering aan een
menggebod de voorkeur heeft gegeven bo
ven een heffing op spijsvetten, waaruit
een toeslag aan de melkproducenten zou
worden uitgekeerd, moet gelegen zijn in
de omstandigheid, dat zij tegen een
menggebod den geringsten politieken
weerstand verwacht, hetgeen mede met
het oog op het spoedeischende van de
aangelegenheid van groot belang geacht
wordt. Duidelijk is n.l. dat tegen een hef
fing op spijsvetten van de zijde der stede
lijke bevolking bezwaar bestaat.
Bij een menggebod nu, zoo redeneert
men wordt wel is waar de margarine
duurder, doch blijven de prijzen der ove-
Binnenland.
Een menggebod voor margarine?
Rumoerige vergadering te Amsterdam.
De smokkelbenden langs de grens.
Vreemdelingenverkeer op Zuid-en Noord-
Beveland.
Groote bankzaak te Den Haag sluit hare
loketten.
Nieuwe bezuinigingen in Indië.
Beperking metselsteenindustrie.
Buitenland.
Hindenburg tot president der Duitsche re
publiek gekozen.
Aanslag op den president der Duitsche
Rijksbank.
Moeilijkheden in Chili,
■■■■w—m—k—wm—wwamm ii i—na.^
rige spijsvetten onaangetast. Bovendien
acht men margarine gemengd met een
groot percentage natuurboter een beter
voedsel dan margarine alleen, waardoor
de prijsverhooging eveneens eeniigszins
gecompenseerd zou worden.
Zooals bekend geven verreweg de
meesten der belanghebbenden en deskun
digen de voorkeur aan een heffing op
spijsvetten. Men vreest namelijk van een
menggebod groot nadeel voor den naam
van de Nederlandsche natuurboter op de
buitenlandsche markt en ducht anderzijds
dat velen die thans zuivere natuurboter
gebruiken, tot do consumptie van het
mengsel zullen overgaan. Tegenover het
eerste bezwaar voeren de voorstanders
van een menggebod echter aan, dat het
scherpe toezicht op de vöor export be
stemde natuurboter zal blijven bestaan,
zoodat het buitenland spoedig genoeg zal
weten dat het geen vrees voor knoeierijten.
behoeft te koesteren.
Vreemdelingenverkeer op Zuid- en
Noord-Beveland.
Zaterdag werd in de Prins van Oranje
te Goes de algemeene vergadering gehou
den van de Vereeniging tot bevordering
van het Vreemdelingenverkeer in Zuid- on
'N.-Beveland, die zooals gewoonlijk slechts
door enkele leden was bezocht. De voor
zitter, de heer J. M. van Bommel van
Vloten, verwelkomt in het hijzonder den
burgemeester van Goes en weth. Van Melle
en dankt tevens de gemeentebesturen voor
hun voortdurenden steun aan de vereeni
ging.
Verder deelt de voorzitter mede, dat de
Ned. Spoorwegen in het a.s. zomerseizoen
vijf goedkoope treinen uit verschillende
deelen des lands naar Zeeland zullen doen
rijden. Voor deze gelegenheid zullen kleine
boekjes, bevattende de voornaamste be
zienswaardigheden van Zeeland worden
uitgegeven. Gegevens daarvoor zijn voor
deze omgeving verstrekt.
De K. L. M. vraagt subsidie voor den
dienst Rottendam—HaamstedeVlissin-
gen. Hierover zal door het bestuur wor
den beslist.
De voetbalvereeniging Ajax te Ierseke
vraagt beschikbaarstelling van een prijs
voor een wedstrijd met een Belgische
club, bij welke gelegenheid vele Belgen in
Ierseke zullen komen. Het bestuur zal
ook hierin een beslissing nemen.
Vervolgens brengt de secretaris, dhr
Houtekamer, het jaarverslag uit.
Op 31 December bedroeg het aantal le
den en begunstigers 273, en subsidieerende
gemeenten 8.
Het Bureau was voorzien van een uit
gebreide collectie folders, reclameplaten
en gidsen op velerlei gebied, zoodat vrijwel
nimmer een vergeefsch verzoek gedaan
werd om de gewenschte inlichtingen, die
van den meest verscheiden aard waren,
't zij met het oog op tijdelijke verblijf, 't
zij met betrekking tot vestiging in de stad.
In totaal werden verzonden plm, 2000
folders van Goes en omgeving, 1000 gidsjes
„Kleine uitstapjes door Zeeland", bene
vens talrijke raambiljetten voor de sta
tions en algemeene reclame, plus ettelijke
duizenden postbladen.
'Het bestuur regelde het bezoek van
journalisten en vertegenwoordigers van
reisbureaux.
We verleenden onze medewerking voor
de herziening en opstelling van den tekst
voor verschillende uitgaven.
Het bestuur regelde het bezoek van
Zeeuwische gezelschappen aan de folklo-
rische feesten te Utrecht en Spa, hij welke
gelegenheid zeer veel reclamemateriaal
werd verspreid; organiseerde een voor-
