No. 147
Woensdag 23 Maart 1932
46e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
it nummer bestaat uit 2 blade-1.
EERSTE BLAD.
Een aangrijpende klacht.
Buitenland
Hier werkt
Belangrijkste Nieuws.
Binnenland.
DirocVou i-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Buioau: Lange Vorststraat 70, Goos.
Tol.: Rodactlo en Administratie No. tl.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Por 3 maanden, franco per post, f 3.-™
Lasso nummers f 0.05
Prijs der AdvertentJën:
14 regels fl.20, elke regel meer 30 et.
Bij abonnement belangrijke korting.
OP DEN GOEDEN VRIJDAG ZAL
;,DE ZEEUW" NIET VERSCHIJNEN.
ZIJ DIE ZICH THANS ABONNEE-
REN ONTVANGEN DE TOT 1 APRIL
VERSCHIJNENDE NUMMERS GRATIS.
Een zoo schromelijk onjuiste voorstel
ling van zaken, als thans in „De Banier"
staatkundig gereformeerd dagblad, van
Maandag 21 Maart 1932 is neergeschre
ven, kwam nog zelden, ook niet in dat
blad, voor. De nuchtere waarheid dwingt
hier tot publieke weerspraak.
De hier bedoelde beschouwingen ver
schenen onder het opschrift: „Een aan
grijpende klacht". De weerspraak mag
onder denzelfden titel aan den schrijver
van het artikel, de heer Kersten, blijkens
de onderteekening, worden teruggegeven.
Het gaat over de „Landbouwnood" en
de „Verzekerings-ellende". Er is weer
sprake van den „bloedhond, die op ons
losgelaten is, en dat nog wel door de z.g.n.
Christelijke heeren".
De heer Kersten moge het voor zichzelf
verantwoorden, dat hij dergelijke kwalifi
caties publiekelijk durft uitspreken en
neerschrijven en zich dan nog beklagen,
wanneer men hem onder het oog brengt,
dat hij in deze benarde tijden brandstof
voor den opstandigen volksgeest aan
draagt, zóó, dat de communisten hem met
een grijnslach op den schouder kloppen
en zeggen: We gaan samen den boer opl
Maar de heer Kersten diende zich
dan toch wel wanneer hij zich geroepen
acht tot zulk optreden, op een degelijker
fondament te stellen. Kwade trouw mogen
we bij hem niet veronderstellen, maar dan
blijft er toch nu geen andere mogelijkheid
meer over, dan dat hij zijn vloekspraken
bouwt op zijn volslagen onwetendheid van
de dingen, waarover hij schrijft.
Wij ga.an dat aantoonen, door een ge
deelte uit het bewuste artikel woordelijk
af te schrijven. Het luidt aldus:
„Evenmin als het principieels bezwaar,
dat wij noemden, weegt het den genoem
den heeren, dat de arbeider onder cura-
teele is gesteld. Uit den treure zijn zij er
op gewezen door een man uit hun eigen
gelederen, maar wat Prof. Fabius ook zei-
de, men bleef oostindisch doof. En nu ko
men de financieele lasten 1 Ge vraagt u af,
hoe het toch mogelijk is, dat nog één
mensch aan de bestaande regeling vast
houdt! Ja, hoe is het mogelijk?
Dezer dagen kwam ons in handen het
verslag van de Raden van Arbeid over
1930. Laat men die cijfers eens overwegen!
Bekend is, dat alleen aan zegels wordt
geplakt per jaar veertig millioen gulden,
zegge f 40.000.000, gezogen uit de bedrij
ven. Dat is dan alleen nog maar voor de
invaliditeitswet. Voeg daarbij nu nog eens
wat de ongevallenwet kost en de ziekte
wet. En waar blijven nu die lieve centen?
Daar zouden de armen en ouden, en inva
liden toch eens goed mee kunnen zijn!
Vooral, wijl dat bedrag nog jaarlijks ver
meerderd wordt met elf millioen honderd
drie en twintig duizend gulden door den
staat, getrokken uit de belastingen, die
reeds tot ongekende hoogte zijn geklom
men. Voor 1932 was dit bedrag nog veel
hooger.
En wat krijgen nu de weduwen en wee
zen en invaliden van al die millioenen?
Schrik niet lezer!
Aan ouderdomsrente ex. art. 373 der
Inv.-wet werd betaald f 1.723.700,26
Aan weezenrente - 222.160,94
Aan weezenrente - 222.160,94
Totaal f 2.444.482,37
Nog geen f2.5 millioen dus uitgekeerd
van de ontvangen f 51.123.000. Nog geen
f 2.5 millioen voor de behoeftigen, ter
wijl aan raden van arbeid werd uitbetaald
bijna zeven en een half millioen
(f 7.334.076,63).
De totale kosten voor de verzekerings
wetten (Invaliditeit, ouderdom, ongevallen,
land- en tuinbouwongevallen) bedroegen
nota bene bijna zeven en een half millioen.
En de weduwen en weezen en ouden van
dagen ontvangen samen slechts twee mil
lioenen en vier ton!
Is het geen dwaze wetgeving, die verze-
keringewetgeving? Weg, die legeltjeeplak-
kerij! Weg er mede! Geef het geld den
armen 1"
We moeten allereerst op een betrekke
lijke kleinigheid letten. Er schuilt in het
door „De Banier" gegeven staatje der uit-
keeringen aan weduwen, weezen en inva
liden elke aandachtige lezer kan dat
trouwens terstond zien een fout, een
drukfout, een verschrijving of zoo iets.
Het bedrag der weezenrente is tweemaal
opgenomen; dat der weduwenrente ont
breekt. Het staatje moet er volgens het
verslag zóó uitzien:
Ouderdomsrente enz.
Weduwenrente
Weezenrente
f 1.723.706,26
- 489.615,17
- 222.160,94
Totaal f 2.435.482,37
Dit is een kleinigheid. En hierom gaat,
het dan ook niet, als we op onze beurt
tot den heer Kersten spreken van „een
aangrijpende klacht" en hem onder de
aandacht brengen, dat hij de kiezers op
grove wijze onjuist voorlicht, hun zand in
de oogen strooit en gevaar loopt, als ge
volg van eigen onwetendheid gepaard aan
brutaal optreden, opstandigheid te ontke
tenen.
Wat toch is het geval?
In plaats van de schromelijk onjuiste
voorstelling, volgens welke, naar de heer
Kersten beweert, van de f 40 millioen, die
jaarlijks aan zegels geplakt worden,
slechts een kleine 2.5 millioen aan ouden
van dagen, invaliden, weduwen en weezen
ten goede zou komen, is de naakte
waarheid, dat jaarlijks bijna f 25
(vijf en twintig) millioen wordt uit
gekeerd.
Hoe is het dan mogelijk, dat de heer
Kersten zich zóó kan vergissen?
O, lezer! heel eenvoudig. Maar voor
een man als den heer Kersten, Kamerlid,
volksvertegenwoordiger, partijleider en
dagbladschrijver, toch waarlijk méér dan
bar.
De heer Kersten heeft uit het door hem
bestudeerde verslag van de Raden van
Arbeid alléén genomen de bedragen, weiar
mee.de uitkeeringen in 1930 ver
hoogd zijn, vermeerderd boven 't
bedrag, dat in het vorige jaar werd uit
gekeerd.
Indien de heer Kersten juiste voorlich
ting had willen geven, had zijn staatje er
anders moeten uitzien.
We geven hier de cijfers, die op 21
Maart 1932, den datum, waarop Ds Ker-
ten's artikel in „De Banier" verscheen,
bekend waren in afgeronde cijfers:
Loopende inval.rente p. jaar f 5.087.000
Loopende ouderdomsrente - 14.200.000
Loopende weduwenrente - 3.376.000
Loopende weezenrente - 2.134.000
Totaal f 24.797.000
Inplaats van nog geen 2M, „krijgen
de weduwen, weezen en invaliden" 25 mil
lioen per jaar.
Zóó licht de heer Kersten de kiezers
voor!
Waarlijk, hij mocht er wel aan toevoe
gen:
„Schrik niet, lezer!" dat men U op deze
schandelijk onware wijze voorlicht.
En dat de heer Kersten dan daarbij
„het geroep der ellendigen" en de smeek
bede van Daniël tot Nebucadnezer durft te
pas brengen,
daarzwijgen we maar liever over.
R. A. d. O.
Bericht van Llndberg's zoontje?
Volgens de „New York Herald" heeft
men een postduif gevonden met een brief
je, waarin stond: „Kind in jacht, dat geen
haven aandoet; voorschriften behandeling
goed opgevolgd; buiten 't rechtsgebied der
Vereen. Staten; zend vogel terug".
De politie veronderstelt, dat het briefje
betrekking heeft op het zoontje van Lind
bergh.
Klachten over de Russische sporen.
De „Prawda" is niet tevreden over den
toestand op de Russische spoorwegen, 't
Blad signaleert tal van inbreuken op de
arbeidsdiscipline. Op de spoorwegen in
Zuid-Rusland asemt hst aantal trein-on-
gelukken tengevolge daarvan toe. Een der
de deel van de administratieve straffen
komen op rekening van leden der commu
nistische partij of van den communisti-
schen jeugdbond.
Ook op den spoorweg van Moskou naar
Leningrad is gebleken, dat daar onbevredi
gende toestanden heerschen. Het aantal
opgelegde straffen wegens overtreding van
de arbeidsdiscipline wordt voortdurend
grooter; sinds Januari 1931 zijn er ge
middeld 5000 straffen per maand opge
legd. Herhaaldelijk zijn treinongelukken
het gevolg van het slordige werken en al
leen al in de tweede helft van 1931 heb
ben de spoorwegen uit dien hoofde een
verlies van anderhalf millioen roebel ge
leden. Van de overtreders van de disci
pline zijn hier ongeveer negen procent
leden van de bolsjewistische partij. Een
maal werd een geheele spoorwegbrigade
met den leider aan het hoofd dronken op
het station Dno aangetroffen. De plaatse
lijke partij-organisatie noch het plaatselijk
blad vonden aanleiding de aandacht te
vestigen op de noodzakelijkheid van een
verbetering der discipline. Evenmin werd
iets gedaan, toen drie wisselwachters op
het station Poesjtsjino tijdens de dienst
uren in beschonken toestand werden aan
getroffen.
Te Nowosibirsk neemt het verzuim on
der de spoorwegarbeiders nog voortdu
rend toe en de leden der communistische
partij doen in dit opzicht even hard mee
als de niet politiek georganiseerden. Een
plaatselijk voorman der partij wist het
zelfs klaar te spelen, dat hij op een werk
week van vijf dagen slechts drie dagen
werkte.
Het Moskousche orgaan besluit zijn op
somming met de mededeeling, dat op de
aansporing tot meer arbeidsdiscipline her
haaldelijk wordt geantwoord: Waarom
zouden we vergaderen en over de tekort
komingen spreken? Iedereen kent ze en er
is toch niets tegen te doen!
Engeland en Ierland.
In antwoord op een vraag betreffende
den toestand in Ierland zeide de Engel-
sche minister Thomas, dat hij van de re
geering van den Ierschen vrijstaat een
zeer belangrijk document ontvangen had
betreffende de kwestie van de betaling
der annuiteiten ten bedrage van drie
millioen pond sterling aan de Engelsche
regeering voor de indertijd door de Brit-
sche regeering verleende faciliteiten voor
den aankoop van grond door Iersche
pachters.
Thomas voegde eraan toe, dat hij waar
schijnlijk vandaag een officieel antwoord
op de hem gestelde vraag zal geven
Het document, aldus Thomas, is te be
langrijk dan dat ik reeds nu de vraag kan
beantwoorden, maar ik ben van meening,
dat ik geen twijfel kan laten bestaan over
den ernstigen aard van den toestand.
Uit het antwoord, dat Neville Cham
berlain vervolgens op een desbetreffende
vraag gaf, bleek, dat Ierland reeds 13
millioen pond heeft afgelost en dat er nog
c.a. 76 millioen pond moet worden be
taald.
Een enkele lucifer verplettert een
reusachtig concern.
Bij den dood. van Ivar Kreuger hebben
velen zich de vraag gesteld, wat toch de
reden geweest mag zijn, dat deze geld
magnaat de hand a'an zioh zelf sloeg. Hij
had aan Polen beloofd een leening te slui
ten van 20 millioen dollar: hij 'kon zijn be
lofte niet vervullen. Heeft hij daarom zelf
moord gepleegd? Hij bezat in Berlijn
bouwterreinen, schouwburgen, hypothe
ken, er deden zich plotseling moeilijk
heden voor. Greep de lucifers'koning daar
om naar den revolver?
Dit zijn allemaal veronderstellingen, die
men bij den dood van Ivar Kreuger ge
maakt heeft.
Aan één ding heeft men echter geen
aandacht geschonken, n.l. dat heel de
lucifers- indusrie in de geheele wereld in
haar diepste grondvesten bedreigd werd.
Want reeds maanden lang vocht Ivar
Kreuger tegen zijn tegenstander; het was
een verbitterde strijd, welke in het don
kere geheim werd uitgevochten.
Ivar Kreuger heeft dezen slag verloren.
Ruim een jaar geleden heeft er in de bla
den een klein bericht gestaan over een
opzienbarende uitvinding. Een chemiker
in Weenen, dr Ringer, had den „eeuwigen
lucifer" uitgevonden, een klein „stekske",
zooals de Vlamingen zeggen, dat men on
geveer 600 maal kon aansteken en dat veel
goedkooper was dan 600 lucifers.
Reeds vijf jaar lang heeft dr Ringer aan
■ijn uitvinding gewerkt; zijn laboratorium
Ingezonden Mededeeling.
liet geeft meer weerstand^
tegen .kouvatten
Doozcn 25, 45 en 65 ct5.
is een keer in de lucht gevlogen, maar hij
hield vol. Wie zal er nog lucifers koopen,
als hij een „stekske" heeft, dat veel goed
kooper is en dat 'bovendien een grooteren
levensduur heeft.
Zoodra deze uitvinding bekend werd,
kreeg dr Ringer bezoek van een afgevaar
digde van het Kreuger-concern. Hij bood
een kleine som gelds voor de uitvinding:
langzamerhand werd het aanbod verhoogd
tot een aanmerkelijk bedrag. Maar er werd
niet op ingegaan.
In de komende maanden was dr Ringer
voortdurend op reis: per trein, per boot,
per vliegmachine. In alle groote steden
der wereld werden onderhandelingen ge
voerd. 'Overal werden handelsmaatschap
pijen opgericht, welke den „eeuwigen luci
fer" zouden gaan exploiteeren.
In Zwitserland werd de centrale geves
tigd. Overal waar dr Ringer verscheen,
waren door het Kreuger-concern „mijnen"
gelegd. Maar alles tevergeefs.
Binnenkort zal de „eeuwige lucifer" zijn
groot offensief 'beginnen. De exploitant ia
met den uitvinder overeengekomen, dat er
eerst een groote massa „eeuwige lucifers"
vervaardigd moeten zijn, zoodat men dan
in eens op alle markten met de nieuwe
uitvinding voor den dag kan komen.
Cycloon in de Vereenigde Staten.
In de Vereenigde Staten heeft de lente
ingezet met cyclonen en sneeuwstormen,
welke in verscheiden staten slachtoffers
hebben geëischt en groote materieele
schade aangericht.
In Alabama, waar de cycloon gepaard
ging met hevige slagregens zijn vele ste
den geteisterd. Te Greensboro, Northfort,
Faunsdale, Demepolis, Mario en Tusca
loosa welke gemiddeld 500 a 1000 inwo
ners hebben en op 50 a 100 K.M. afstand
ten zuiden van Birmingham liggen vielen
talrijke slachtoffers, te Northport alleen
24 dooden en honderdtal gewonden.
Te Columbiana werden vijftien personen
gedood en 75 gewond. Hier zijn honderd
gebouwen ingestort.
De aangerichte schade wordt op min
stens 500 millioen dollar geschat.
De scheepvaart langs een gedeelte der
Pacific-kust was geheel onmogelijk, tal
van schepen moesten een goed heenko
men zoeken in de havens. Ook het lucht
verkeer moest grootendeels worden stop
gezet. Een vliegtuig met twee inzitten
den, dat door den storm werd overval
len en een noodlanding trachtte te maken
op een eilandje in de Ohio-rivier, werd
tegen den grond gedrukt en vernield. De
beide inzittenden werden gedood.
In de Noordelijke staten viel een groote
hoeveelheid sneeuw, vooral in Chicago,
Philadelphia, Pittsburgh, Cleveland en
New-York
Tot dusver bedraagt hrt aantal dooden
140, waarvan 113 in Alabama.
Een later Reuter-bericht, uit Birming
ham in Alabama schat het aantal dooden
in de vijf geteisterde staten op 184, waar
van 155 alleen in Alabama.
Het aantal gewonden wordt op 500
geschat.
Volgens de laatste berichten moeten in
totaal minstens 214 menschen bij de
stormramp zijn omgekomen.
Korte berienten.
In antwoord op een vraag of Am-
stelbier nog geschonken wordt aan de le
den van het Engelsche Lager Huis, ant
woordde Ganzoni, namens de buffet-com
missie, dat sinds 1914 geen bestellingen
meer bij' de Amstel-bierbrouwerij gedaan
zijn en dat sinds dien geen bier uit het
buitenland meer betrokken wordt.
Met het naderen van het Paasch-
feest tracht een opvallend groot aantal
Russische boeren de Poolsche grens te
overschrijden met het doel zich tarwe te
verschaffen. In de afgeloopen drie dagen
zijn niet minder dan 65 Russen gearres
teerd.
Te Wilna is een geval van lepra
(melaatschheid) geconstateerd biji een
leerhandelaar aldaar, die veel zaken doet
met Oost-Siberië. Bij onderzoek is geble
ken, dat de afschuwelijke ziekte is over
gebracht door een leerzending uit Ooet-
Slbfrlë.
Binnenland.
De Koningin in Friesland.
Belangrijke bezuinigingsmaatregelen.
Steun aan het zuivelbedrijf.
De uitspraak inzake De Kanter en Hor-
dijk's Bank.
Buitenland.
Een cycloon in de Vereen. Staten.
Klachten over Russische spoorwegen.
Het aantal werkloozen in Duitsch-
land bedroeg op 15 dezer 6.129.000. Ver
geleken bij den stand der werkloosheid op
1 Maart is geen noemenswaardige wijzi
ging in den toestand ingetreden.
DE KONINGIN EN DE LANDBOUW
CRISIS.
De Koningin in Friesland.
Gisterochtend heeft de Koningin zich
ten huize van den Commissaris der Ko
ningin in Friesland met de volgende hee
ren onderhouden: B. W. Okma, lid van
Gedeputeerde Staten van Friesland; Ir W.
Oosterbaan, voorzitter van de Friesche
Maatschappij' van Landbouw; Marra, voor
zitter van den Ghr. Landarbeidersbond,
en J. Jongsma, voorz. van den Roomsch-
Katholieken Boeren- en Tuindersbond.
Na afloop van de besprekingen heeft de
particuliere secretaris van de Koningin
aan de pers het volgende communiqué ter
hand gesteld:
De uitkomsten van het veehoudersbe-
drijf zijn diep teleurstellend. De omstan
digheden, waaronder dit bedrijf moet wer
ken, zoo bijzondere als algemeene, zijn
dermate ongunstig, dat een ieder is ver
vuld van groote zorg voor hetgeen in de
toekomst voor dit bedrijf verborgen ligt.
De eerste slagen zijn toegebracht aan
den akkerbouw op de zware gronden. Met
bewonderenswaardigen moed en een hard
nekkigheid, die van groote wilskracht ge
tuigt, heeft de talrijke groep landbouwers,
boeren en arbeider-s, getracht het hoofd te
bieden aan de wangunst der tijden.
Niet bij machte de oorzaken van de
moeilijkheden weg te nemen, heeft de re
geering getracht, de ergste gevolgen al
thans eenigszins te temperen. Zoo zijn
achtereenvolgens maatregelen ten behoeve
van 'de tarweteelt, den beetwortelverbouw,
de aardappelmeelproductie, de vlasteelt
genomen. Ook aan den groven tuinbouw
in West-Friesland is hulp geboden. Deze
maatregelen verschillen in aard en strek
king, in overeenstemming met de eigen
aardigheden van den tak van bedrijf, die
geholpen moest worden.
Wat in den aanvang reeds werd ge
vreesd, op grond van de ervaringen uit
de vroegere crisisperioden, is gebeurd. De
noodtoestand bepaalde zich niet tot den
akkerbouw. Het aanvankelijk gespaarde
veehoudersbedrijf werd weliswaar later,
maar niet minder ernstig getroffen. Even
min als bij den akkerbouw kon de regee
ring eenigen onmiddellijken invloed uit
oefenen op de oorzaken van bet kwaad.
Een groote belemmering voor het treffen
van maatregelen is gelegen in de omstan
digheid, dat bedrijfs- en bestaansmoeilijk-
heden zich in a 11 e takken van het maat
schappelijke leven in ernstige mate ver-
toonen. Naast voortvarendheid moet dan
ook voorzichtigheid worden betracht, wil
men de uitwerking van hetgeen wordt be
oogt, niet reeds aanstonds in gevaar bren
gen.
Weest er van overtuigd, dat de regee-
ring met inachtneming van dit alles zoo
veel, als haar mogelijk is, en 'zoo spoedig
als het mogelijk is, de helpende hand zal
bieden, ook aan de veehouderij.
Zij vergeet de plattelanders niet!
Gisterenmiddag heeft H. M. de Konin
gin per auto enkele bedrijven in Friesland
welke in moeilijke omstandigheden ver-
keeren, bezocht. Allereerst bracht de Ko
ningin een bezoek aan een boerderij in
Oenkerk. H. M. reed vervolgens over
Hardegarijp, Veenwouden en Zwaag-
westeinde, naar Zwagerveen, alwaar we
derom een bezoek werd gebracht aan een
klein boerenbedrijf. De Konigin vervolgde
haar tocht over Veenklooster, Eestrum,
Oostermeer en Nijega naar Oudega, al
waar H. M. nogmaals een klein boeren
bedrijf bezichtigde.
Over Wartena, Warga en Goutum keer
de H. M. naar Leeuwarden terug.
Naar wij vernemen zal de Koningin
heden nog enkele bedrijven in een ander
