No. 138
Zaterdag 12 Maart 1932
46e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Herziening Lager-Onderwijswet.
1
F
EERSTE BLAD.
If VAN MELLE'S KOEK, OVERAL VERKRIJGBAAR I
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Rest
Belangrijkste Nieuws.
Uit de Provincie.
Binnenland.
Staten-Generaal
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goos.
Tol.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummers 10.05
Prfjs der Advert entlën:
14 regels fl.20, elke regel meer 30 ct
Bij abonnement belangrijke korting.
VI.
Een van de belangrijkste gedeelten van
de wet op L.O. is zeker wel dat gedeelte
waarin de uitvoering van de financieele
gelijkstelling is vastgelegd.
Er is over de bestaande regeling in den
loop der jaren heel wat critiek gehoord.
Het pleit echter voor de bestaande wet
dat een jarenlange ervaring en een diep
gaande studie van een daarvoor aange
wezen Staatscommissie niet geleid hebben
tot ingrijpende voorstellen, waardoor de
grondslagen der wet werden aangetast.
Toch zijn inzake de exploitatie
kosten enkele wijzigingen voorgesteld,
die voor de bijzondere scholen niet zonder
belang zijn.
Zooals bekend, wordt de financieele ge
lijkstelling in drieërlei vergoeding telkens
volgens een ander stelsel toegepast.
Het bedrag van de jaarwedden
voor de verplichte onderwijzers ligt vast
in bet bezoldigingsbesluit en geeft dan
ook tot geen moeilijkheden aanleiding.
De vergoeding voor lokaliteit en
inrichting komt echter ten laste van
de gemeente evenals die van de e x p 1 o i-
tatiekosten.
Wat de lokaliteit betreft, wordt in de
wet het stelsel gehuldigd, dat de werke
lijke kosten worden vergoed, terwijl aan
het gemeentebestuur een zeker recht van
medespreken wordt gegeven over de vraag
welke kosten gemankt moeten worden en
welke kosten terecht gedaan zijn.
Meermalen is men bierbij over en weer
op moeilijkheden gestuit en door de
Staatscommissie werd dan ook een spe
ciale subcommissie benoemd om te onder
zoeken of een zekere normalisatie moge
lijk zou zijn, door b.v. een vast bedrag sa
menhangend met omvang der school en
klasse der gemeente aan te geven.
Het resultaat was echter negatief.
De subcommissie kwam tot de overtui
ging dat een stelsel van normalisatie niet
te verwezenlijken is. Het zou niet aangaan
f 75.000 te vergoeden wanneer slechts
f 50.000 is besteed en het zou ook met de
billijkheid in strijd zijn slechts f 50.000 te
vergoeden wanneer de bouw van een
school f 75.000 moest kosten.
Mede op grond van door de Commissie
verzamelde gegevens is de Minister dan
ook van oordeel, dat, ook al zou een prac-
tisch uitvoerbaar stelsel van normalisatie
ontworpen kunnen worden, een dergelijk
stelsel zeker niet te verkiezen zou zijn
boven het thans bestaande systeem van
vergoeding van de werkelijk gemaakte
kosten, hetwelk bovendien, over het alge
meen de gelijkstelling van openbaar en
bijzonder onderwijs beeft gebracht.
Ten aanzien van de vergoeding van
exploitatiekosten is een soortge
lijk onderzoek ingesteld.
Hier hebben zich inderdaad in de prac-
tijk verschillende bezwaren voorgedaan.
Een eerste bezwaar is, dat bet bestuur
van een school lang na het einde van bet
jaar bet juiste bedrag verneemt, dat het
voor exploitatiekosten had kunnen beste
den.
Dit zou op zichzelf nog niet zoo erg
zijn wanneer dit bedrag van jaar tot jaar
zoo ongeveer gelijk was. Maar zoo is het
niet. Er zijn soms geweldige verschillen
wat tot groote moeilijkbeden aanleiding
kan geven.
Een ander bezwaar is, dat de uitkee-
ringen in sommige gemeenten door bijzon
dere omstandigheden buitengewoon laag
gehouden kunnen worden.
In verband hiermede heeft de Staats
commissie overwogen voor de vergoeding
der exploitatiekosten een geheel ander
stelsel in te voeren, n.l. bet aanvaarden
van een algemeenen standaard, maar ten
slotte beeft ze het verstandig geoordeeld
dit denkbeeld te laten varen.
Dit wil echter niet zeggen dat nu alles
bij het oude blijft.
Het bestaande vergoedingssysteem blijft
behouden, maargezuiverd van de
fouten die in de practijk zijn gebleken.
Om te beginnen zijn regelen gesteld,
waardoor een betere verdeeling wordt
verkregen tusschen de kosten welke als
kapitaalsuitgaven worden vergoed en die
welke onder de exploitatieuitgaven vallen.
De Minister die ook hierin met de Com
missie accoord gaat vertrouwt dat op deze
wijze een einde zal komen aan de onbe
vredigende juris prudentie welke op dit
punt thans bestaat.
Maar er is meer.
Er is wel financieele gelijkstelling,
maar dit neemt niet weg, dat de school
besturen vaak heel wat moeite hebben
om bet geld los te krijgen; dat ze soms
jaren moeten wachten eer ze krijgen
waarop ze recht hebben.
Dit wordt nu anders.
Voorgesteld wordt om niet een voor
schot van 80 pet. te geven, maar naar
evenredigheid eenzelfde bedrag als voor
de gemeentescholen op de begrooting is
uitgetrokken.
Verder is bepaald, dat voor 1 October
de vergoeding over het afgeloopen jaar
moet worden uitgekeerd.
Dit laatste is van belang.
Er zijn gemeentebesturen die met de
uitbetaling altijd traineeren en die nooit
haast maken met aan hunne verplichtin
gen te voldoen, wat voor de schoolbestu
ren tamelijk lastig kan zijn.
Met ingenomenheid maken wij dan ook
van de voorgestelde wijzigingen melding.
Ingezonden Mededeeling.
De Volkenbond en hei Japansch-
Chineesch geschil.
De buitengewone Volkenbondsvergade
ring heeft gisteravond vergaderd.
De Japanner Sato verklaarde door zijn
regeering te zijn gemachtigd te verklaren,
dat de Japanscbe troepen te Sjanghai
zullen worden teruggetrokken, zoodra de
staking der vijandelijkheden werkelijkheid
zal zijn geworden. Daarna zullen de Ja-
pansche troepen ook uit Sjanghai geleide
lijk vertrekken, zoodra de rust daar ver
zekerd zal zijn.
Met bet oog echter op de juridische be
zwaren, die Japan van den beginne af
gemaakt beeft tegen een beroep op art. 15
van het Volkenbondsverdrag door de re
geering van China, terwijl de procedure
van art. 11 nog loopt, kon Japan zijn
stem aan de resolutie niet geven.
Na de verklaring van Sato nam de
algemeene commissie eenstemmig de re
solutie aan, terwijl Japan en China zich
van stemming onthielden.
Ontzettend noodweer in den Elzas.
De sneeuw- en regenstorm, welke reeds
meer dan 24 uren de omgeving van
Straatsburg teistert, heeft een groot deel
der telefoon- en telegraafverbindingen ge
stoord. De telegraafdienst was Woensdag
volkomen gestagneerd, zoodat de tele
grammen per trein naar Parijs moesten
worden gezonden. Ook Donderdag waren
de verbindingen in de provincie nog on
derbroken. Alleen te Straatsburg zijn
reeds meer dan 1000 telefoonlijnen ge
stoord. Sinds 14 jaren heeft men in den
Elzas niet van zulk een ernstig noodweer
te lijden gehad.
De vestingwerken fe Yperen.
Het bericht, dat in Engeland veel op
schudding verwekte, als zou de gemeen
teraad van Yperen besloten hebben de
oude vestingwerken van deze stad te doen
sloopen, teneinde de talrijke werkloozen,
die toch moeten worden ondersteund, zoo
veel mogelijk te helpen, blijkt op een
mystificatie te berusten. Men denkt er niet
aan de oude wallen nabij de oude poort
van Meenen, waar zich het bekende groot-
sche monument ter herinnering aan de
250.000 Britsche militairen die in 't Vlaan-
derenland 't leven lieten bevindt, te doen
verdwijnen.Alles blijkt zich te bepalen tot
het sloopen van eenige oude kazematten
nabij het station, welke zich aan d© tegen
overgestelde zijde van de stad bevinden,
waar men een nieuwen weg wil bouwen.
(N. R. C.)
Waf in Ierland nu mogelijk is.
Peletons gewapende republikeinen, die
onder de regeering van Cosgrave een on
wettige organisatie was, bewegen zich
thans ongehinderd op straat.
Het blad „De Republiek" is weer in
zijn ouden vorm verschenen. Fraule
Ryan, de hoofdredacteur van dit blad, is
een der politieke gevangenen, die op vrije
voeten worden gesteld.
Korte berichten.
Blijkens een bericht uit Helsingfors
is het aantal op ijsschotsen in de Finsche
golf afgedreven visschers veel grooter,
dan aanvankelijk werd gemeld. Ofschoon
er reeds 300 zijn gered, constateerden
vliegers, die levensmiddelen neerwierpen,
Voor GENEESMIDDELEN >t
best,
naar A. C. VAN DER
Ass. Apotheker.
GOES.
dat er zich op ronddrijvende schotsen nog
400 a 500 man en talrijke paarden bevin-
'den.
De begrootingen van de departe
menten van burgerlijk bestuur in Enge
land zijn bekend gemaakt. Zij geven een
vermindering aan uitgaven van bijna 6
millioen pond.
Op handel en industrie is bijna 5 mil
lioen bezuinigd.
Binnenlandsche zaken en justitie be
sparen ook een millioen.
Volgens het maandschrift „Francis
cans in China" zijn einde 1932 door com
munisten en roovers 42 missionarissen
gevangen en gedood of tengevolge van
mishandelingen en ontberingen gestorven.
De Belgische senaat heeft met 69
stemmen tegen 68 het wetsvoorstel voor
het veroorloven van lijkverbranding in
België, goedgekeurd.
Vóór stemden de socialisten en de li
beralen; tegen: de katholieken en de fron-
ters.
Haag gehouden vergadering, waarbij zoo
wel cigarettenfabrikanten als -importeurs
waren uitgenoodigd, werd besloten aan
den minister van Financiën te verzoeken,
bij de reeds bestaande banderolle-prijzen
drie nieuwe prijsklassen in te voeren, n.l.
die van 1 Vt ct., 2/4 ct. en 2% ct., en
wel met het oog op de aanstaande verhoo
ging der opcenten op de banderolles.
Mijnwerkers aanvaarden loonsverlaging.
De Ned. R.K. Mijnwerkersbond, de
Prot. Chr. Mijnwerkersbond en de Cen
trale van Werknemers in bet Mijnbedrijf
hebben een schrijven gericht tot de Con
tactcommissie voor het Mijnbedrijf te
Heerlen, waarin zij zeggen, dat de bespre
kingen in de laatste vergaderingen der
Contactcommissie hen niet hebben kun
nen overtuigen van de noodzakelijkheid
der doorvoering van de door de directies
voorgestelde maatregelen inzake de ver
mindering der mijnwerkersloonen, den
kinderbijslag en de wijziging der verlofs
regeling.
Binnenland.
De Eerste Kamer nam de Justitiebegroo-
ting aan.
Loonsverlaging voor de mijnwerkers.
Buitenland.
Noodweer in den Elzas.
De Volkenbond en bet Japansch-Chi-
neesch geschil.
Goes. De vereeniging „Handelsbelangen"
hield Donderdagavond haar 29ste jaarver
gadering in de melksalon-Bustraan. De
voorzitter, dhr J. Donner, opende de ver
gadering met een kort woord en sprak
den wenscb uit, dat in het nu ingetreden
vereeniging s jaar de crisis waar ook
vooral de handeldrijvende middenstand den
druk van gevoelt plaats moge maken
voor meerdere welvaart.
Naar aanleiding van een circulaire van
den Kon. Ned. Middenstandsbond, waarin
gevraagd werd een bijdrage te geven aan
bet Nat. Crisis Comité, werd besloten
daar geen gevolg aan te geven, maar wel
zal de vereeniging f 50 schenken aan bet
Goesche Crisis-Comité.
Uit het jaarverslag van den secretaris
bleek, dat de vereeniging thans met in
begrip van de twee leden die nu werden
Ingezonden Mededeeling.
Een bijzondere school in de
Wieringermeer?
Het Tweede Kamerlid Oud heeft tot den
minister van onderwijs, kunsten en weten
schappen de volgende schriftelijke vragen
gericht:
Kan de minister bevestigen, dat bet
voornemen bestaat in de Wieringermeer
een bijzondere school voor gewoon lager
onderwijs te stichten, buiten de voor
schriften der Lager-Onderwijswet om, van
welke school de kosten geheel door bet
rijk zullen worden gedragen?
Zoo ja, acht de minister een dergelijke
handelwijze dan in overeenstemming met
bet bepaalde bij de eerste zinsnede van
het voorlaatste lid van artikel 195 der
Grondwet?
Salariskorting Rijksambtenaren.
In het Staatsblad is opgenomen een
Kon. Besluit, volgens hetwelk de tijdelijke
korting op de bezoldiging o.m. van de
burgerlijke Rijksambtenaren over het tijd
vak 1 Maart 1932 tot 1 Maart 1935, over
eenkomstige toepassing vindt voor het
personeel van de directie der Pensioen
fondsen voor de Koloniale Landsdiena
ren en Locale Ambtenaren.
Salariskorting in Gelderland.
Ged. Staten van Gelderland hebben aan
de gemeenteraden in die provincie mede
gedeeld, dat het voorloopig in de bedoe
ling ligt een salariskorting toe te passen
op de jaarwedden van burgemeester,
secretaris en ontvanger en wel overeen
komstig de regelen, welke ten aanzien van
rijksambtenaren zijn getroffen; daar in
werkingtreding op 1 Maart jl. wellicht be
zwaar zou ontmoeten, zou de korting, in
afwijking van de regeling voor de rijks
ambtenaren, kunnen gelden voor twee
jaar en tien maanden en alzoo ingaan op
1 Mei.
Uitgetrokken leden landarbeidersbonden.
In verband met het spoedig uitgetrok
ken raken van vele tegen werkloosheid
verzekerde leden der moderne, chr. en
r.k. landarbeidersbonden hebben de be
sturen dier organisaties aan alle betrok
ken gemeentebesturen een adres gezon
den, waarin verzocht wordt aan de ver
zekerde arbeiders allereerst en bij voor
keur werkgelegenheid te verschaffen; bij
gebreke van werkgelegenheid de nog niet
of niet meer trekgereebtigde verzekerde
arbeiders in de bestaande plaatselijke
steunregeling op te nemen, en bij gebreke
van werkgelegenheid en steunregeling een
zoodanige steunregeling in te voeren, dat
de leden een uitkeering ontvangen, gelijk
aan die, welke zij zouden kunnen genieten
krachtens de werkloosheidsverzekering.
Cigaretten-banderolles.
Op een door de drie landelijke bonden
van sigarenwinkeliers dezer dagen in Den
Zij erkennen intusschen, dat de mijn
industrie mede tengevolge van de door
het buitenland getroffen maatregelen in
een ongunstiger positie verkeert dan in
1925, in welk jaar de thans geldende
loonregeling werd afgesloten.
Indien de directies bereid worden ge
vonden, de verlofregeling en den kinder
bijslag ongewijzigd te handhaven zijn zij
bereid de nog te houden besturenconfe-
renties hunner organisaties te adviseeren
een verlaging der loonen met 5 pet. te ac
cepteeren.
DE HILVERSUM 3. Een N.S.F.-
wisselstroomtoestel dat slechts f 150 kost.
Hoofdagent: J. M. Polderman, Groote
Markt, Goes. Tel. 129, (Adv.)
EERSTE KAMER.
De Eerste Kamer is gisteren met de be
handeling van de Justitiebegrooting ge
reed gekomen. Minister Donner zag zijn
zevende begrooting zonder hoofdelijke
stemming aangenomen.
TWEEDE KAMER.
De Indische begrooting.
Bij de voortzetting van de Indische be
grooting werd door Minister De Graaf
opgemerkt, dat men een overzicht van den
financieelen toestand kan krijgen, als men
de uitkomsten van 1931 vergelijkt met die
van andere jaren. Vergeleken met de ja
ren 1925 tot 1929 is er een achteruitgang
van de inkomsten met 43 pet.
Spr. wijst verder op den stijgenden sa
larislast, daar de laatste jaren bet aantal
ambtenaren met 25 pet. is gestegen.
Voor louter pessimistische beschou
wingen is intusschen geen reden, omdat
bij eenige verbetering van den wereldtoe
stand Indië zich vlug kan herstellen. De
totale schuldenlast van Indië op 1 Janu
ari 1933 zal f 1400 millioen zijn, welk be
drag aanleiding moet geven tot een zeer
voorzichtige financieele politiek, ook ten
aanzien van kapitaalscredieten.
De minister behandelde voorts eenige
onderwijsbelangen en zeide, dat op het
bijzonder onderwijs niet méér zal worden
bezuinigd dan op het openbaar onderwijs.
Op defensie is reeds f 20 millioen bezui
nigd. Er moet echter een militair appa
raat blijven, dat voldoende is ter verze
kering van orde en rust. De motie-Cramer
moet spr. ernstig ontraden.
Spr. betoogde voorts, dat de salariskor
ting noodzakelijk was en een bezuiniging
brengt van f 17 millioen. De eerste motie-
Kupers heeft geen beteekenis, omdat de
korting van den aanvang af als tijdelijk
bedoeld was. De tweede, de korting op
1 Mei a.s. op te heffen, is onaanvaard
baar. De Kamer dient beide moties te
verwerpen.
Over deze moties zal a.s, Dinsdag wor
den beslist.
ingeschreven 196 leden telt, wat in één
jaar een vermeerdering van 42 leden be-
teekent.
Het jaarverslag van den penningmees
ter sprak ook van vooruitgang. De inkom
sten hadden de uitgaven overtroffen, zoo
dat een flink batig saldo in kas was.
De afdeeling glasvérzekering vermeldde
eveneens gunstige resultaten, zoodat. zij
voorstelde om de verzekerden, die tweo
jaar premie betaald hadden, 50 pet. re
ductie te verleenen, wat met algeaieone
stemmen werd aangenomen.
Bij de verkiezing van bestuursleden
werd dhr J. F. Thisry herkozen en inplaats
van dhr J. G. Noordboek, die niet meer
in aanmerking wensebte te komen, geko
zen dhr A. v. Zweeden.
Als lid van de financieele commissie
werden gekozen de hecren A. Bleuzé, A. v.
Zweeden en J. de Roe. Als bestuursleden
van de afdeeling glasverzekering werden
herkozen do beeren Pb. Wessels en J. M.
Broekstra.
Het verslag van de verkeerscommissie
werd door dhr Joh. van Melle in dicht
maat gegeven, waarvan het refrein was:
Dat was een aangename "feer, op de
conferentie van 't verkeer.
Na eenige bespreking over een te beu
den winkelweek of tentoonstelling, werd
een commissie benoemd, die zal trachten
op de eerstvolgende vergadering met voor
stellen daaromtrent te komen.
Besloten werd om samenwerking te
zoeken met anderen, teneinde zoo moge
lijk een actie te ontwikkelen, welke tot
doel beeft om bij de regeering ernstig pro
test aan te teekenen tegen een nieuw Ant-
werpen-Moerdijkkanaal en een beroer te
doen op allen, die van meening zijn, dat
eigen nationale welvaart niet moet wor
den opgeofferd aan een naburigen staat,
met wie wij overigens in vriendschappe
lijke verhouding wenscben te blijven leven.
Hierna sluiting.
Gisteravond werd bier in bet
Schuttershof een propaganda- en film
avond van den Bijz. Vrijw. Landstorm ge
houden.
De burgemeester opende de bijeenkomst
en verwelkomde de aanwezigen, in het bij
zonder overste Bierman en den heer P.
G. Laernoes.
De beer Bierman beeft daarna het doel
en de werkwijze van den B. Y. L. geschetst
en enkele mededeelingen van meer inter
nen aard gegeven. De beer Laernoes wees
op de noodzakelijkheid van de B. V. L. in
verband met communistische gevaren, die
nog steeds dreigen.
Enkele films, en wel over de rondreis
van H. M. de Koningin door Nederland
en over de 1 andstormdagen en schietwed
strijden werden vertoond.
Ook reikte Overste Bierman de brevet
ten voor koning- en scherpschutter uit.
De burgemeester sloot dezen welgeslaag
den, prettigen avond, die uitging van de
landstormafdeelingen Goes, Kloetinge en
1 Wemeldinge.
