No. 130
Donderdag 3 Maart 1932
46e Jaaroani
Dagblad voor de Provincie Zeeland
mr VAN MELLE'S KOEK, OVERAL VERKRIJGBAAR l
Buitenland
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Staten-Generaal.
Directeur-Hoofdredacteur:
H. ZUIDEMA.
Bureau; Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie cn Administratie No. 11.
Postrekening No. {4455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
VERSCHIJNT ELEEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, lranco per post, 2 3.—
Losse nummers10.05
Prijs der Advertentiën:
regels fl.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
Werkloosheidsdebat.
.De Ministers mogen in dezen tijd wel
over een uitstekende gezondheid en over
stalen zenuwen beschikken.
Terwijl ze in verband met de heer-
schende crisis met werkzaamheden over
laden zijn en vaak met de handen in het
haar zullen zitten omdat op elk gebied
de behoeften zoo groot zijn en de midde
len om daarin te voorzien zoo weinige,
woiden ze telkens weer verplicht uren
lange debatten in de Kamer bij te wo
nen en te luisteren naar meer of minder
geslaagde redevoeringen, waarbij ze wel
heel zelden iets nieuws zullen hooren.
De interpellatie van den heer Weit-
kamp over den noodtoestand van den
landbouw behoorde nauwelijks tot het
verleden of een andere interpellant stond
klaar om de Regeering aan den tand te
voelen over de werkloosheid en wat daar
mee in verband staat.
Er is gisteren over dit zoo diep ingrij
pende vraagstuk weer heel wat ten beste
gegeven.
Allerlei wenschen die reeds meermalen
herhaald werden, zijn opnieuw telkens in
anderen toonaard, herhaald.
De werkloosheidskassen mogen niet
worden uitgeput, de werkloozen moeten
zooveel mogelijk plaatselijk te werk wor
den gesteld, zij moeten bij voorkeur in
hun gewone werk blijven, de bijslag voor
loonderving moet worden verhoogd, de
ongehuwden en jonggehuwden moeten be
ter worden geholpen, ook op het bouw
bedrijf moet de crisisregeling in toepas
sing worden gebracht, enz. enz.
Goede wenschen over het algemeen,
maar waarbij echter één ding uit het oog
werd verloren: dat er zooals Dr Slotema-
ker de Bruine opmerkte, behalve een so
ciale ook een economische kant aan de
crisis is; dat er niets gedaan kan wor
den of het moet betaald worden; dat be
taling alleen mogelijk is als de Regeering
over de noodige middelen beschikt en dat
als niet groote voorzichtigheid wordt be
tracht het gevaar bestaat, dat het met de
financiën hopeloos vastloopt, met het ge
volg dat de werkloozen dubbel worden
getroffen.
Minister Verschuur heeft daarop met
een enkel woord gewezen, toen hij ver
klaarde dat de werkloozen- en armenzorg
reeds pl.m. f 25 millioen per maand vor
deren.
Duidelijk liet de Minister ook doorsche
meren, dat het niet in de eerste plaats de
vraag is of verbeteringen mogelijk zijn,
maar of het mogelijk zal zijn de hulp- en
steunverleening in den tegenwoordigen
vorm te handhaven.
Dat was den interpellant en allen die
na hem het woord voerden natuurlijk niet
onbekend. Maar 'tzou toch ook goed ge
weest zijn als ze dit hadden laten b 1 ij -
ken.
Zoo licht worden met goede bedoe
lingen allerlei wenschen geuit die den
indruk wekken dat het meer een kwestie
is van willen dan van kunnen, en worden
onwillekeurig verwachtingen gewekt die
op teleurstelling moeten uiloopen en
die daardoor feitelijk de ellende vermeer
deren.
De strijd tusschen Japan en China.
De Chineesche troepen hebben gister
nacht een algemeenen terugtocht onder
nomen, waarvan de Japanners klaarblij
kelijk niets bemerkt hebben. De Chinee
sche troepen zullen thans nieuwe stellin
gen, die buiten de 20 K.M.-zone liggen,
bezetten. Mochten de Japansche troepen
achterna rukken, dan zullen de Chineezen
in de nieuwe stellingen den hevigsten te
genstand bieden.
Aangezien de Japanners het terugtrek
ken der Chineezen als voorwaarde voor
het terugtrekken van hun eigen troepen
hadden gesteld, verwacht men thans met
spanning, wat de Japanners zullen doen.
Ofschoon Japan zich in principe bereid
verklaarde tot het voorgestelde weder-
zijdsche terugtrekken der troepen uit
Shanghai, heeft het toch niet gezegd, dat
het gelijktijdig met het Chineesche
leger zijn troepen zou terugtrekken.
De verschillende telegrammen schijnen
den indruk te bevestigen, dat er op het
oogenblik niet zoo zeer sprake is van een
Japansche overwinning als wel van een
tactischen terugtocht van de Chineezen.
Woensdagmiddag zijn de Japansche
troepen Tsjapei binnengerukt. Het geheele
stadsdeel staat in lichtelaaie, aangezien
de Chineezen voor hun aftocht overal
branden hebben gesticht.
Geheel Tsjapei is door de Chineesche
I burgerbevolking ontruimd.
De Woesoeng-forten bevinden zich nog
steeds in handen der Chineezen.
Van Japansche regeeringszijde werd
Woensdag te kennen gegeven, dat de di
recte terugtrekking der Japansche troe
pen te Sjanghai en de terugzending naar
Japan, direct zou kunnen plaats hebben,
indien na het terugtrekken der Chineezen
de neutrale mogendheden zich bereid zou
den verklaren met haar troepen de noo
dige veiligheidsmaaregelen te treffen,
waardoor een terugkeer der Chineesche
troepen onmogelijk zou worden gemaakt.
De buitengewone Volkenbondsvergadering
De buitengewone Volkenbondsvergade
ring zal van morgen om 11 uur worden
geopend. Paul Boncour zal als voorzitter
van den Volkenbondsraad de openings
rede uitspreken.
Dit is de tweede buitengewone plenaire
Volkenbondsbijeenkomst sinds de stich
ting van den Bond. Het wordt algemeen
vrij zeker geacht, dat de Belgische minis
ter van Buitenlandsche Zaken, Hijmans,
tot president zal worden benoemd.
De vertegenwoordigers van China en
Japan zullen principieele verklaringen
afleggen.
De toestand in Finland.
De toestand in Finland was gisteren
over het geheel genomen onveranderd.
Volgens tot nog toe onbevestigde be
richten zouden gistermiddag de Lappo-
troepen zijn begonnen met een opmarsch
van Maenssaele naar Helsingfors.
De Lappo-aanhangers schijnen zich,
behalve te Mantsala, ook te Björneborg en
Seinojoki sterker te concentreeren.
De verlofgangers zijn onder de wapenen
geroepen.
Korte berichten.
Opnieuw is er te Rome sneeuw ge
vallen; zoo overvloedig, dat er meer dan
1000 werklieden en 100 vrachtwagens
noodig zijn geweest om de straten van de
sneeuw te bevrijden.
Te Brussel heerscht sedert enkele
dagen een ware griep-epidemie. Verschil
lende scholen werden gesloten, omdat
soms maar 20 pet. leerlingen aanwezig
was.
De openbare diensten ondervinden veel
hinder door de afwezigheid van een groot
deel van het personeel.
Nadat de Bond van Duitsche café
houders en zijn ondergeschikte afdeelin-
gen over de bierstaking te Berlijn had
den beraadslaagd werd in de late nacht
uren beslotenwegens de verklaringen
van den Rijksminister van Financiën, met
ingang van heden den boycot stop te zet
ten.
De Belgische Kamer heeft met 122
tegen 19 stemmen en 24 onthoudingen het
wetsontwerp aangenomen betreffende het
taalgebruik in het landsbestuur. Volgens
dit ontwerp zal in het Walenland het
Fransch en in Vlaanderen het Vlaamsch
als voertaal worden gebruikt.
Eerste Kamer.
De Eerste Kamer is gisteren 2 Maart
begonnen met de algemeene beschou
wingen over de Staatsbegrooting 1932.
Nadat de voorzitter tot kortheid had
aangemaand hield Prof. Diepenhorst een
rede die ongeveer 1H uur duurde; hij1
werd gevolgd door Prof. van Embden, die
nog veel meer tijd noodig had, waarna
tenslotte nog de heer Wibaut het woord
voerde.
Nederlandsche Industrie.
Naar gemeld wordt, heeft de Stoom
vaart-Mij. Zeeland een order geplaatst bij
De Rotterdamsche Droogdok Mij. voor
den bouw van nieuwe ketels in het s.s.
Oranje Nassau. Door nauwe samenwer
king tusschen genoemde werf en de
Stoomvaart Mij. Zeeland is het gelukt dit
werk voor Nederland te behouden, niet
tegenstaande de felle concurrentie van
het buitenland.
Treinverbinding GroningenHolland.
Maandag heeft tusschen Amsterdam en
Groningen en terug een proeftrein geloo-
pen bestaande uit 16 rijtuigen van het
zwaarste materieel, om na te gaan, in
hoeverre het mogelijk is, de sneltreinen
v&n Holland naar het Noorden en omge
keerd later te kunnen laten vertrekken
om toch nog eerder dan tot dusverre het
geval was, aan te komen. De snelheid zal
daarbij worden opgevoerd tot 90 K.M. per
uur. Het ligt in de bedoeling om, wanneer
de proef slaagt, dezen versnelden dienst
met de zomerdienstregeling van Mei a.s.
te laten ingaan.
Buitenlandsche aangelegenheden.
De voorzitter van de Tweede Kamer
heeft in de commissie voor buitenland
sche aangelegenheden als opvolger van dr
Schokking aangewezen den heer J. R.
Snoeck Henkemans.
Terugreis Minister Deckers.
De minister van Defensie, mr dr L. N.
Deckers, wordt Woensdag 9 Maart a.s.
met den Staatsspoortrein van 9.49 v.m. te
's Gravenhage terugverwacht.
Minister Reymer ongesteld.
De minister van Waterstaat, mr P. J.
Reymer, zal wegens ongesteldheid verhin
derd zijn de eerstvolgende dagen zijn
ambtsbezigheden waar te nemen.
bij werkverschaffers te komen! Overigens
neme men in aanmerking, dat alles ge
makkelijk gaat, als men geen econo
mische eischen aan de werkverschaf
fingsobjecten stelt en slechts nagaat, of
zij gelegenheid bieden voor verlooning. Dat
de objecten niet in onbeperkte mate voor
vermeerdering vatbaar zijn, maakt het
wel noodzakelijk een zekere beperking toe
te passen bij de tewerkstelling van arbei
ders. De beperkende bepalingen voor on
gehuwden en jonge gehuwde arbeiders
kunnen niet worden ingetrokken.
Men zegt, dat alleen de gemeenten daar
over kunnen oordeelen, maar het Rijk
moet de gemeenten zoo noodig een waar
schuwend „halt" toeroepen.
Wat het bouwbedrijf belangt, het aan
tal in aanbouw zijnde woningen op 1 Jan.
1932 is allerminst gering en volkomen
normaal. Over de eerste negen maanden
van 1930 is voor f 148 millioen aanbe
steed en van 1931 voor f 123 millioen,
wat wijst op een gelijk gebleven bedrijvig
heid, als men de daling van de prijzen
der bouwmaterialen in aanmerking neemt.
Binnenland.
De betaling van onze land- en tuinbouw
producten door Duitschland.
Loonsverlaging bij de mijnen.
Begrootingsdebatten in de Eerste Kamer.
De Tweede Kamer over de werkloozen-
zorg.
Buitenland.
De Chineezen trekken terug. Wat zal Ja
pan doen?
De toestand in Finland.
Vandaag buitengewone Volkenbondsver
gadering.
voortbestaan dezer kassen, in gevaar ge
bracht wordt.
De heer E b e 1 s (V. D.) vestigt de aan
dacht op de mogelijkheid van plaatselijks
werken van algemeen nut, waaraan niet
de noodige aandacht wordt besteed.
Ten aanzien van den machinalen arbeid
vraagt men in normalen tijd slechts, hos
Ingezonden Mededeeling.
Uit de textielnijverheid.
De gisteren gehouden besprekingen tus
schen de directie van de bandfabriek
Scholten en van Heek met bestuursleden
van de drie samenwerkende organisaties,
de Eendracht, Unitas en St. Lambertus,
betreffende de voorgestelde loonsverla
ging, hebben tot geen resultaat geleid.
Naar loonsverlaging bij de mijnen?
In de gisteren te Heerlen gehouden
vergadering van de contactcommissie in
het mijnbedrijf deelden de mijndirecties
mede, dat zij in verband met den huidigen
toestand in het mijnbedrijf genoodzaakt
zijn, de loonen met inbegrip van den ge
zinsbijslag, ingaande 1 April met 10 pet.
te verlagen.
Zij zullen echter ook tot verdere ver
laging van de kosten van het levenson
derhoud meewerken. Zoo zullen zij de hu
ren der aan de mijnen toebehoorende ar
beiderswoningen eenigszins verlagen voor
zoover deze niet reeds abnormaal laag
zijn. De prijs der aan de arbeiders ver
strekte huisbrandkolen zal met 10 pet.
verminderd worden.
Het voorstel tot loonsvermindering ging
vergezeld van gegevens omtrent de be
drijfsresultaten der mijnen.
TWEEDE KAMER.
Werkverschaffingen en werkverruiming.
Weer een interpellatie.
In de Tweede Kamer is gisteren aan
de orde gekomen een interpellatie van den
heer Hiemstra over de werkverschaf
fingen.
Spr. betoogde, dat de loonen bij de werk
verschaffingen geen redelijk levensonder
houd waarborgen. Hij bepleitte een onder
zoek naar de loonen en stopzetting der
werkverschaffing gedurende eenige we
ken in den winter, in welke periode de
werkloozenkassen met steun van de regee
ring konden helpen, en stelde voorts een
aantal vragen.
De Minister van Arbeid, de heer Ver
schuur zegt, dat de heer Hiemstra meer
zijn kracht gezocht heeft in de bespreking
van bepaalde gevallen, dan in een analyse
van de algemeene regelingen.
De eerste vraag, of de Regeering bereid
is te bevorderen, dat de taxieven in de
werkverschaffing zoodanig worden vast
gesteld, dat deze bij behoorlijk werken
een redelijk levensonderhoud waarborgen,
beantwoordt spr. bevestigend, met een
verwijzing naar de werkelijkheid.
Wat betreft de tarieven is overleg ge
pleegd met de landarbeidersbonden en
klachten over tarieven waren volkomen
ongegrond. Dat ze thans toch weer her
leven is een verrassing voor de Regeering.
De Regeering is gaarne bereid ruimere
aandacht te schenken aan de wenscholijk-
heid eener stopzetting gedurende eenige
weken in den winter. Zij is bereid te on
derzoeken of de kassen de hieruit voort
komende hoogere uitgaven kunnen dra
gen.
Wat aangaat uitsluiting van jongge
huwden bij werkverschaffing, het is voor
gekomen, dat menschen gaan trouwen, om
De bouwbedrijven trekken, arbeiders uit
andere bedrijven aan, doordat de loonen
er buitengewoon hoog zijn.
De heer DeVissei (C. P.): Een fa
bel!
Minister Verschuur: Doordat men
de loonen op dezelfde hoogte houdt, is de
regeering uitermate huiverig, op 't bouw
bedrijf de crisissteunregeling toe te pas-
sen
Wat betreft de uitbetaling aan de ge
meenten, zegt Spr., dat de uitbetaling
plaats vindt met den meesten spoed. Als
er vertraging is, wordt dit meestal ver
oorzaakt, doordat de gemeenten niet aan
stonds declaraties indienen. Op ruime
schaal maken de gemeenten gebruik van
de gelegenheid om voorschotten te krij
gen. Zij behoeven daarvoor geen rente te
betalen. De gevallen van vertraging, zon
der toedoen der gemeenten, zijn met een
lantaarntje te zoeken.
De Minister deelt verder mede, dat
bij de Regeering in vergevorderden staat
van voorbereiding is een plan van crediet-
verleening voor bouwwerken. Het zal be
treffen een voorschot van het Rijk of be
vordering van credietverleening door an
deren. De credieten zullen verleend wor
den voor bouw van particuliere-, gemeen
te- en vereenigingswoningen.
Bepaald zal worden een prijs per kubie-
ken meter. Daarbij wordt uitgegaan van
het contractloon in de bouwbedrijven en
van verwerking van materialen tegen la
gen prijs. Het bedrag waarvan wordt uit
gegaan, zal voor verschillende gemeenten
verschillend zijn.
Wat betreft het aanspreken van de re
serves der werkloozenkassen, de bedoeling
is niet, dat met 1 Januari deze naakt
zouden staan, zonder de minste bezittin
gen. De bedoeling is, dat zij dan nog iets
meer zullen hebben dan haar statuten en
haar huishoudboekje en dat zij dan nog
een bescheiden reserve zullen hebben.
In het algemeen wil spr. hieraan toe
voegen, dat men de eischen der
economie niet uit het oog mag ver
liezen bij de werkloosheidszorg. Deze kost
f 12 millioen per maand of f 150 millioen
per jaar. Men kan rekenen, dat daarbij
thans f 150 millioen komt voor gewone
armenzorg of maatschappelijk hulpbetoon.
Samen f 300 millioen per jaar.
Hoe zal men zich op zulk een uitgaven
niveau kunnen handhaven? De regeering
vraagt zich ernstig af, op welke punten
het uit deze cijfers opkomende, donkere
gevaar moet worden bestreden. Eerlijk
heidshalve heeft spr. gemeend, dit laatste
niet te mogen verzwijgen.
De heer Hiemstra repliceert en
dient een motie in, waarin de Kamer uit
spreekt, dat de tarieven in de van rijks
wege gesubsidieerde werkverschafing zoo
danig moeten worden vastgesteld, dat zij
bij behoorlijk werken een redelijk levens
onderhoud waarborgen.
In de tweede motie, die spr. indient,
spreekt de Kamer uit, dat alle kassen moe
ten worden in staat gesteld, aan haar le
den over 1932 de reglementaire uitkeerin-
gen te verstrekken, zonder dat de reser
ve* zoodanig worden aangetast, dat het
men met de minste kosten het grootst
mogelijke 'resultaat kan bereiken. Maar
onder de tegenwoordige omstandigheden
bezie men het vraagstuk ook eens uit het
oogpunt van de werkgelegenheid.
De heer Bakker (G. H.) zegt, dat er
wel eens te veel wordt gerekend met de
gezinsinkomsten in den zomer en niet met
de omstandigheden waaronder het gezin
tijdens de werkverschaffing leeft.
De centrale werkverschaffing worde
zooveel mogelijk beperkt. Zij worde enkel
als noodmaatregel toegepast, in die ge
meenten, waar men eenvoudig weg met de
arbeiders geen raad weet.
Door den noodtoestand in don landbouw
kunnen tal van boeren niet datgene aan
hun landerijen doen, wat zij er andera
aan doen. Daarom moeten de arbeiders
met betrekking tot de werkverschaffing
in staat worden gesteld, in hun oude werk
te blijven. Dat zal gebeuren, als de boeren
in staat worden gesteld hen aan het werk
te laten.
De heer Vos (lib.) is het eens met den
minister, dat de interpellant min of meer
onbillijk wordt, als hij uitzonderingen aan
voert als grieven tegen het regeeringsibe-
ieid. De activiteit der regeering op het ge
bied van werkverschaffing, steunverlee
ning en werkloosheidsverzekering heeft
spr. zeer getroffen. Juist het feit, dat zoo
weinig tegen haar beleid aangevoerd kan
worden, bewijst de deugdelijkheid er van.
Handhaving en uitbreiding van de werk
verschaffing op het platteland brengt de
regeering in moeilijkheden tegenover de
landarbeiders, boven wier loonen die van
de stadsarbeiders vaak ver uitgaan en die
klagen, dat de stadsarbeiders hun stukje
brood komen weghalen.
De regeering heeft laten doorschemeren
overweging van de vraag of men de werk-
loozenondersteuningen in dezen vorm kan
handhaven. Spr. kan zich voorsteden, dat
er voor deze overweging een oogenblik
komt, maar hoopt, dat 'het nog verwijderd
zal zijn. Maar spr. kan zich niet voorstel
len, dat het door den minister genoemde
bedrag van 300 millioen juist zou zijn. Het
moet ten minste 100 millioen te hoog zijn.
Maar er moet sterk bezuinigd en 'besnoeid
worden op de uitgaven der publiekrechte
lijke lichamen en er moeten unificatie en
vereenvoudiging komen op het gehied van
sociale wetgeving.
Mevr. DeVries -Bruins (S.D.) be
pleit verbetering van de omstandigheden,
waaronder de werkloozen arbeiden, terwijl
de heer Van der Hou ven (S.D.) spe
ciaal de aandacht vestigt op de belangen
der bouwvakarbeiders.
De heer Slotemaker de Bruine
(G.H.) acht de tweede motie-Hiemstra
geheel overbodig in verband met 's minis
ters desbetreffende toezegging.
Den heer Hiemstra wijst spr. er op, dat
het vraagstuk, door hem besproken, een
economischen kant heeft, die niet
verwaarloosd mag worden. Wij hebben in
Nederland nog het merkwaardige, dat wij
hebben een gaven gulden. Dit be-
teekent, dat wij op een eiland wonen. In
de Kamer moeten wij dit probleem aan
vatten van den economischen en niet van
den propagandistischen kant. De heer
Hiemstra zeide, dat er nog werkverschaf-
fings-objecten zijn, waarbij millioenen gul-
