No. 115
46o Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
VRIJHEID, GELIJKHEID, BROEDER
SCHAP.
werkt als
gorgelen
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Direoteur-Hoofdredacteur;
H. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. Hi 55.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3,—
Losse nummersf 0.03
Prijs der Advertentien:
1—1 regels fl.20, elke regel meer 30 et
Bij abonnement belangrijke korting.
De opmerking is meermalen gemaakt
en niet geheel ten onrechte, dat Groen
van Prinsterer niet de kunst verstond om
zich populair uit te drukken.
Hij is vaak niet gemakkelijk te ver
staan, wat ook niet verwondert, omdat hij
•zich in de eerste plants richtte tot de
hoogere standen, tot de leiders van het
volk, om van daaruit dien volksgeest om
te zetten.
Maar ai zocht Groen dan niet zijn
kracht in populariteit, toch was hij uit
nemend in staat zich zóó uit te drukken,
dat ook de minst ontwikkelde hem kou
verstaan.
Hieraan dachten wij bij het lezen van
een herdruk van een brochure door Groen
van Prinsterer geschreven onder het
stormgeloei van 1848, over de leuze der
revolutie: Vrijheid, gelijkheid en broeder
schap.
Op meesterlijke wijze hekelde Groen de
gevolgen van het opheffen van deze leuze.
Ter illustratie laten wij hier enkele
aanhalingen volgen
„Wilt gij weten van welke soort de
drieledige gaaf was
V r ij h e i d. Namelijk om te zeggen en
te doen al wat degeen die de overhand
verkreeg, goed vond. Vrijheid om den
Prins te lasteren en te schelden; vrijheid
weldra om allen, die tot dusver Regenten
waren geweest, uit te maken voor ver
drukkers. Vrijheid, om op het aanheffen
van een Oranje-lied en op het dragen van
een Oranje-lint de doodstraf te zetten:
vrijheid om alle vrijheid aan anderen te
ontzeggen. En daarbij was ook het ge-
heele Vaderland vrij. Vrij om alles te ver
richten.... wat aan de Fransohen be
viel.
Gelijkheid. Ja, dat vooral. Er was
niet slechts ééne, maar zelfs tweederlei
gelijkheid; eene voor de partij die boven
op, eene voor de partij die in bet onder
spit geraakt was. Gelijke heerschappij, of
gelijke onderwerping. Gelijkheid in voor
recht of in onrecht. Waarbij' nog een alge
meens gelijkheid voor beide partijten,
voor Oranje-gezindten en Patriotten, ge
lijkheid in verarming en achteruitgang
des Vaderlands gevoegd werd.
Broederschap. In Januari kwa
men de Franschen. In Februari had men
in Holland voor inkwartiering, in som
mige steden en dorpen, geen huizen ge
noeg. Menig gezin werd tot den bedelstaf
gebracht. Daglooners, weduwen en wee
zen, kregen twee soldaten, vier, zes. Het
vragen hield niet op; en het was niet:
„het vragen staat vrij en het weigeren er
bij." Neen, wat de ïhanschen requireer-
den, moest zonder uitstel of klacht wor
den verleend, fourage, brandstoffen, wa
gens, paarden; zij beschikten over alles.
Doch de Franschen maakten veel ver
tering! Welzeker, zij verteerden al wat de
Hollander met vlijt 'gewonnen en met zui
nigheid bespaard bad. Zij betaalden bet
immers? Welzeker, met Adsignaten, met
papier in waardie nagenoeg aan scheur
papier gelijk. 'Goede negotie voorwaar, als
men voor een gulden koopt en met een
stuiver betaalt.
Zij kwamen als vrienden; dus had
den zij recht op vriendelijk onthaal. Als
broeders; dus wilden zij met ons
deelen wat wij van de vaderen geërfd
hadden.
Grove winst was er voor de Fran
schen. Zij waren hönntengehaald; maar
voor de moeite van binnen te komen,
legden zij ons een inkomend recht, een
tegemoetkoming, een douceur op, van
100 millioen. Zij wisten ons op menig
vuldige wijs, te ontlasten van het over
tollige zilver en goud. Bijvoorb., wij had
den beloofd 25.000 man hunner troepen te
onderhouden en te kleeden; terstond fcwa-
25.000 havelooze mannen; zoodra zij ge
kleed waren, kwamen er andere 25.000,
even haveloos, die evenzeer dringende
behoefte 'hadden om, op kosten van Hol
land, tte worden gekleed. Zoo kwamen er
misschien 100.000 en men mocht nog blij
zijn en danken, dat er niet meer kwamen.
Er waren vele kunstjes van dien aard,
zeer eenvoudig en zeer profijtelijk."
'Zoo teekende Groen, op een voor ieder
verstaanbare wijze, de 'bittere vruchten,
die groeiden aan den veel geroemden Vrij
heidsboom.
Ingezonden Mededeeling.
25, 45 en 65 cu. het voorkomt verkoudheid.
Niet minder bevattelijk is wat Hij, na
tegenover de Revolutie het Evangelie te
hebben gesteld, aan het slot schrijft om
trent het voorrecht van den Christen,
die zijn hoop vestigt niet op den Vrij
heidsboom, maar op bet Kruis van Chris
tus.
„Het voorrecht maar wie zou de
zegeningen opnoemen waarin zich het
voorrecht van den Christen voor tijd en
eeuwigheid openbaart
Gelijkheid. Gelijkheid onder den
eeuwigen Meester. „Gij zult niet mees
ters genoemd worden; want één is uw
Meester, namelijk Christus: de meeste van
u zal een dienaar zijn."
Gelijkheid der liefde. „Gij zult uwen
naaste liefhebben als u zeiven."
Gelijkheid met den verheerlijkten Heer
en Meester van allen. „'Hij' zal ons ver
nederd lichaam veranderen, opdat het
gelijkvormig zij aan Zijn heerlijk lichaam.
Als Hij geopenbaard is, zullen wij Hem
gelijk wezen; want wij zullen Hem zien,
gelijk Hij1 is."
V r ij h e i d. Om de natuur en de uit
nemendheid dezer vrijheid te waardeeren,
trachtte men het woord van den Apostel
te verstaan, waar. hij van de v r ij> h e i d
der heerlijkheid van de kinderen
Gods gewag maakt.
Broederschap. Der Christenen
onder elkander. Broederschap met Hem
die, ofschoon Hij de Heer der Heerlijkheid
is, zich niet geschaamd heeft de Zijnen
broeders en vrienden te noemen
en voor hen het leven heeft gesteld."
Het was een uitnemende gedachte om
deze brochure van Mr. Groen van Prin
sterer, die ook ons in dezen tijd nog wel
iet® te zeggen heeft, opnieuw te doen
drukken.
Jammer echter, dat ze in de driemaan-
delijksche, minder populaire en betrek
kelijk weinig gelezen uitgave van „Anti
revolutionaire Staatkunde" werd opgeno
men.
Of mogen wij' op een afzonderlijke en
goedkoope uitgave rekenen?
Japansch offensief tegen China.
Onder escorte van vier kruisers, zeven
torpedojagers en zes torpedobooten zijn te
Shanghai aanzienlijke Japansche troe
pentransporten gearriveerd. Men ziet in
deze nieuwe troepenaankomst het voor
spel van een groot Japansch offensief,
waarvan het doel zal zijn de Ghineezen
geheel uit Tsjapei en Woesoeng te ver
jagen.
Volgens een bericht uit Shanghai heb
ben Japansche bombardeervliegtuigen
Zaterdag de spoorwegbrug vernield, die
de eenige verbinding tusschen Shanghai
en Nanking vormt, aangezien geen straat
wegen voorhanden zijn.
Ook zijn kogels van het Chineesche af
weergeschut in de Fransche concessie te
recht gekomen, waardoor 18 burgerlijke
personen gewond zijn.
Volgens officieele Russische berichten
uit Shanghai hebben de Japansche bom-
bardements-vliegtuigeskaders eergisteren
weer krachtig gebombardeerd.
De Chineesche troepen beschoten van
uit hun stellingen de vliegtuigen. In Tsja
pei is door de bommen groote schade aan
gericht, terwijl talrijke personen gedood
werden.
Volgens Britsche berichten uit Shang
hai hebben de Japanners de Chineesche
stellingen buiten het dorp Woesoeng in
genomen.
In Amerikaansohe kringen te Genève is
men heel pessimistisch over de verdere
ontwikkeling van de gebeurtenissen te
Shanghai. Men verwacht voor de eerste
dagen der volgende week een krachtig
Japansch offensief.
Het schijnt, dat de onderhandelingen
te Shanghai tusschen de vertegenwoordi
gers van Engeland, Amerika, Japan en
China mislukt zijn.
In opdracht der Japansche regeering
heeft de Japansche zaakgelastigde te
Sjanghai verklaard, dat de Japansche re
geering weigert onderhandelingen, van
welken aard ook, te Sjanghai te voeren
met de vertegenwoordigers der Chinee
sche autoriteiten in zake de regeling der
Japansch-Chineesche geschillen.
Koudegolf en sneeuwstorm in Amerika.
Nadat in de staten van het midden
westen van Amerika gedurende eenigen
tijd een voor den tijd van het jaar zeer
hooge temperatuur had geheerscht, waar
bij zelfs de zomersche onweersbui niet
ontbrak, ontstond Vrijdag- plotseling een
hevige koudegolf, gepaard met sneeuw
stormen.
De wind bereikte te Chicago een snel
heid van 90 a 100 K.M. per uur. Er werd
groote materieele schade aangericht, drie
personen kwamen bij verschillende onge
lukken om het leven.
Volgens den meteorologischen dienst
werd nog strenger vorst verwacht.
Ingezonden Mededeeling.
Verkrijgbaar in iederen goeden rijwiel
handel.
Fabrikante: Firma Gebrs. Kaan, Mid
delburg.
Aanslag op een sneltrein.
De sneltrein 6, VentimigliaParijs, die
Zondagavond om 17.40 uur Toulon pas
seerde, is nabij Marseille ontspoord. Het
ongeluk wordt toegeschreven aan de ont
ploffing van een helsche machine, die op
de rails was geplaatst. De locomotief had
juist een kleine gemetselde brug bereikt,
toen een hevige ontploffing plaats had,
die vele kilometers in den omtrek hoor
baar was. De locomotief reed een 100
meter door met den kolentender, den
postwagen en den restauratie-wagen, die
uit de rails waren geloopen.
De drie volgrijtuigen ontspoorden even
eens en kwamen terecht op den 6 a 8
meter hoogen spoordijk.
Eenige reizigers werden licht gewond.
Men uit de veronderstelling, dat het
hier gaat om een aanslag van ban
dieten met het doel de passagiers te be-
rooven.
„Professor" Hitler.
De benoeming van Adolf Hitler tot bui
tengewoon hoogleeraar aan de technische
hoogeschool te Brunswijk kan ieder
oogenblik verwacht worden.
De benoeming van Hitier tot buiten
gewoon hoogleeraar zal geschieden zon
der er de universitaire instanties in te
kennen.
Kost wat het kost, moet Hitier Duit-
scber worden. Lukt het niet door hem
commandant te maken van de gendarme
rie, dan maar hoogleeraar.
De ontwapeningsconferentie.
Voordat Zaterdagmorgen de discussie
ter ontwapeningsconferentie een aanvang
nam, noodigde Henderson de delegaties
uit, him concrete voorstellen, voor zoover
deze in het voornemen lagen of reeds
in algemeens verklaringen vervat waren,
zoo spoedig mogelijk beknopt en over
zichtelijk in te dienen, opdat het bureau
der conferentie een hesluit kon nemen no
pens de procedure.
Voor de algemeene discussie der vol-
g nde week zijn nog aanmeldingen bin
nengekomen van Duitscbland, Oostenrijk
e.a. Europeescbe en Zuid-Amerikaansche
staten.
Ook Zaterdag voerden wederom een
aantal sprekers der kleinere staten het
woord.
Bouwvakarbeiders aanvaarden 20 pet.
loonsverlaging.
Door 50.000 bouwvakarbeiders te Chi
cago is een loonsverlaging van 20 pet.
aanvaard.
De arbeiders hebben deze loonsverla
ging aangenomen, om mede te werken
aan de verbetering van den economischen
toestand en omdat hierdoor de mogelijk
heid bestaat, dat vele duizenden werk-
loozen te werk zullen worden gesteld.
Financieele maatregelen in België.
In den Belgischen ministerraad hebben
zoo meldt het „Hbld.", drukke onderhan
delingen plaats gehad aangaande den fi-
nancieelen toestand. De wetsontwerpen
zullen Dinsdag in de Kamer worden inge
diend en een onmiddellijke behandeling
door het parlement zal worden gevraagd.
Volgens de ontwerpen zullen alle sa
larissen van het Rijkspersoneel met
tien procent worden verlaagd
behalve de bezoldiging van de gehuwde
ambtenaren, die beneden de 20 duizend
francs verdienen. Al de begrootingsuit-
gaven, die niet door contracten zijn ver
bonden, zouden met tien procent worden
g reduceerd. A1 de pensioenen, ook
ouderdomspensioenen, worden met bet
zelfde percentage verminderd, de pen
sioenen van oud-strijders, behalve inva
liden, met vijf procent.
Sommige rechten en accijnzen, die niet
voorwerp van internationale overeen
komsten uitmaken, worden met vijf tot
tien procent verhoogd, behalve de grond
belasting en belasting op vrije goederen
die niet zullen worden verhoogd.
Voorts werd besloten de Kamer ver
gunning te vragen voor de emissie van
een leening van twee milliard.
Eischen van Duitschlands groente
kweekers.
De Duitsche kweekers van vroege voor
jaarsgroenten hebben zich tot een „Not-
gemeinschaft" aaneen gesloten, teneinde
op die manier stootkracht te kunnen bij
zetten aan hun pogingen om regeerings-
steun te bekomen.
In een memorandum aan de autoritei
ten verklaren zij, op het punt te staan hun
business te moeten opgeven. De rentelast,
waaronder zij gebogen gaan is ondraag
lijk en staat in geen verhouding meer tot
de lage prijzen, welke zij voor hun pro
ducten maken. De kunstmest en het
stookmateriaal voor de kassen zijn niet
meer te betalen. De kassen zelf worden
niet langer onderhouden en verkeeren be
reids in een staat van verval. Op grond
daarvan worden de vier volgende eischen
gesteld:
1. De invoer van het buitenland moet
direct ingekrompen worden.
2. De credieten van vroege groenten,
welke door de openbare hand gegeven
werden, moeten in proportie met de in
zinking van het bedrijf kwijt gescholden
worden.
3. De rente voor de credieten moet te
ruggebracht tot 4 pet. en 1 pet. aflossing.
4. Een moratorium van drie jaar.
Korte berichten.
Volgens een bericht uit Sebastopol
woedt aldaar sedert enkele dagen een
hevige storm. De scheepvaartverbindin
gen tusschen Sebastopol en de andere
Zwarte Zeehavens zijn onderbroken. De
Russische radio-stations ontvangen voort
durend S. 0. S.-seinen. Negen visschers-
booten, welke Sebastopol 10 dezer hadden
verlaten, worden vermist.
De heer Hindenburg zal waarschijn
lijk a.s. Dinsdag bekend maken of hij be
reid is voor de tweede maal een candida-
tuur voor de functie van Rijkspresident
te aanvaarden.
De ontslagen bij den Wieringermeerpolder
Een aantal gemeentebesturen uit het
noorden van Noord-Holland heeft gisu
teren te Anna Paulowna een druk be
zochte vergadering gehouden ter bespre
king van het dreigend gevaar, dat een
groot aantal arbeiders uit die gemeenten
die thans werkzaam zijn bij het in cul
tuur brengen van den Wieringermeerpol
der, zullen worden ontslagen. Er werd
door verschillende sprekers den nadruk
op gevestigd, dat het ontslag van de ar
beiders voor vele gemeenten bijna ondra
gelijke financieele lasten met zich zal
brengen, omdat vele gemeenten reeds door
werkloosheid worden getroffen. Vele men-
schen uit andere provincies hebben zich
in de betrokken gemeenten gevestigd, zoo
dat zij, worden zij ontslagen, ten laste
van deze gemeentebesturen komen. Ten
slotte werd een commissie benoemd, om
al het mogelijke te doen dit dreigend ont
slag te voorkomen.
Hei textielconflict in Twente.
De conferentie der drie vakcentrales,
N.V.V., R.K. Werklieden Verbond en
Ned. Chr. Vakverbond in zake het textiel
conflict, zal Woensdag a.s. worden voort
gezet en dan tevens worden bijgewoond
door vertegenwoordigers van de hoofd
besturen der drie bij 't conflict betrokken
textielarbeidersbonden De Eendracht, St.
Lambertus en Unitas.
Nader wordt gemeld:
De Landelijke Federatie van Textielar
beiders en het Nat. Arbeids-Secretariaat
hebben, naar aanleiding van de bespre
kingen van den burgemeester van En
schede met de werkgevers en besturen
van de vakcentralen het N.A.S. had
Binnenland.
Slachtoffers van het ijs.
De regeering en het werkloosheidsvraag
stuk.
Rede van Minister Beelaerts van Blok
land te Genève.
Buitenland.
Financieele maatregelen in België.
Japansch offensief tegen China.
Koude en sneeuw in Amerika.
Aanslag op een sneltrein.
Hindenburg stelt zich beschikbaar voor
het presidentschap.
Ingezonden Mededeeling.
lilt flcn mfijld .Jk Wil niet nalaten
un UCia 1UU11U u mede te deelen. dat
ik sinds het gebruik
van Uw tandpasta „Chlorodont" hel der-witte
tanden bezit, terwijl bovendien de onaan
gename reuk uit den mond, waarvan ik
vroeger last heb gehad, is verdwenen. Ik kan
Uw Chlorodont dan ook sterk aanbevelen."
(w. g.) E. G., Mainz. Verlangt alleen de
'échte Chlorodont - tandpasta met rood-wit.-
blauwe garantiestrook, tube 35 cent en 60 cent!
geen uitnoodiging ontvangen besloten
in zake de staking te Enschede elk com
promis af te wijzen, waarvan bet gevolg
is, dat door de textielarbeiders loonsver
laging zou moeten worden aanvaard.
Het bestuur der Almelosche Fabrikan-
tenvereeniging beeft hedenmorgen aan de
organisaties bericht, dat het onderhoud
in zake de loonsverlaging kan plaats
hebben de volgende week Donderdag te
Almelo.
Onze uitvoer bedreigd.
Dit Praag wordt aan de „N. R. Crt."
gemeld:
Met ingang van 15 Februari wordt de
lijst van artikelen, voor den invoer waar
van de deviezen voortaan worden gerant
soeneerd, en een bijzondere vergunning
van de deviezencommissie zal worden
vereischt, opnieuw uitgebreid. Op de lijst
zijn o.m. gloeilampen geplaatst,
waarvan Nederland een vijfde van den
geheelen invoer levert, en in 1931 voor
ongeveer 4 millioen kronen importeerde,
alsmede neon-lichtreclarnebuizen.
Uit het drukkersbedrijf.
De firma Job. Enschedé en Zonen te
Haarlem heeft, omdat het reeds geruimen
tijd op verschillende afdeelingen zeer stil
was, geleidelijk personeel ontslagen. Het
aantal ontslagenen is thans tot ongeveer
200 gestegen.
Uitvoer van vleesch en boter naar België.
Een Nederlandsche delegatie welke zich
dezer dagen naar Brussel heeft begeven,
heeft in gemeen overleg met een Belgi
sche delegatie, den toestand van de
vleesch- en botermarkt op het gebied van
de Belgisch-Luxemburgsche economische
tol-unie bestudeerd.
Het desbetreffend onderzoek heeft aan
getoond, dat men niet de mogelijkheid kan
buitensluiten, dat België op een gegeven
oogenblik genoopt zal zijn, het treffen
van beperkende maatregelen ten aanzien
van den invoer van vleesch en boter van
vreemde herkomst onder het oog te zien.
In den loop van de gevoerde bespre
kingen heeft men de verzekering ontvan
gen, dat in ieder geval in billijke mate
rekening zal worden gehouden met den
normalen uitvoer van vleesch en boter uit
Nederland naar de Belgisch-Luxemburg
sche Unie.
Uit de kunstzijde-industrie.
De directie van de A. K. U. heeft aan
het fabriekspersoneel medegedeeld, dat,
met ingang van 22 Februari, een loons
verlaging zal worden ingevoerd van 5 pet.
en dat een tweede verlaging van 5 pet.
zal ingaan op 16 Mei.
De directie behoudt zich het recht voor,
de laatste verlaging te mitigeeren voor de
lagere loonen.
De besprekingen van het hoofdbureau
van de verschillende organisaties met het
personeel te Arnhem en Ede hebben nog
niet tot een resultaat geleid. Waarschijn
lijk zal morgen een beslissing worden ge
nomen.
Chr.-Hlst Unie.
Mr dr J. Schokking zal op 1 Maart als
lid van den Raad van State worden ge
ïnstalleerd.
Zijn wij goed ingelicht, zegt de „Maas
bode", dan zal de huidige ondervoorzitter
de heer Snoeck Henkemans hem opvol
gen als voorzitter van de G.-H. fractie.