No. 108
Zaterdag 6 Februari 1932
46e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
I
AMSTERDAMSGHE
BANK N.V.
EERSTE BLAD.
Er dreigen gevaren.
Bijkantoor
GOES
ALLE BANKZAKEN
SAFE-LOKETTEN
Belangrijkste Nieuws.
mw VAN MELLE'S KOEK, GEZOND EN LEKKER2
Buitenland.
HORLOGES
Binnenland.
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
KAPITAAL f 55.000.000,—
RESERVE f 46.500.000,-
TIJDELIJK VLASMARKT 18
Telefoon 441 (2 lijnen)
Hier werkt
C. JOOSSE,
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Boes.
Tel.: Redactie en Administratie No. ÏL
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, 13.—
Losse nummers10.05
Prijs der AdvertentlSn:
14 regels 11.20, elke regel meer 30 ct.
Bi] abonnement belangrijke korting.
Het volksleven ia volgens Antirevolu
tionaire opvatting gegrond, op twee sterke
zuilen: gezag en vrijheid.
Aan de eene zijde is steeds hooggehou
den het door God aan de overheid ge
schonken gezag.
Maar aan den anderen kant is ook altijd
weer het pleit gevoerd voor devrijheid
van de maatschappelijke kringen, die niet
aan den Staat hun aanzijn danken.
De Overheid is niet een natuurlijk hoofd,
organisch uit het volksleven uitgegroeid,
maar, zooals Dr Kuyper het uitdrukte,
een mechanisch hoofd, dat van buiten op
den volksromp is gezet. Een stok bij de
plant aangebracht, om haar overeind te
doen staan, daar ze anders, tengevolge van
haar innerlijke verzwakking, op den
grond zou neerslaan.
Er is in een volk aan de eene zijde aller
lei organische levensuiting, en daar
naast en daarboven de mechanische
eenheidsdrang der Overheid.
Het gevolg daarvan is, dat er allerlei
wrijving en botsing ontstaat.
Naast het pogen van verschillende rich
ting om het Overheidsgezag te vernieti
gen en den gezagsband radicaal te bre
ken, is er bij de Overheid zoo licht de nei
ging om heel het maatschappelijk leven
aan zich te onderwerpen en het mecha
nisch te regelen.
Nu is van Antirevolutionaire zijde die
Staatsalmacht, die het vrije volksleven
verstikt en de volkskracht vermoordt,
steeds bestreden.
Wij kennen geen alles-mogende en alles-
vermogende Staat, maar hebben geleerd,
die als een g e v a a r af te wijzen.
Het is niet overbodig op dit gevaar in
dezen tijd de aandacht te vestigen en er te
gen te waarschuwen.
Alles roept in onze dagen om hulp
van den Staat.
De Staat, zoo meent men, moet het doen
en kan het doen en zal het doen.
Allen, die al of niet tengevolge van de
crisis in moeilijke omstandigheden gera
ken, heffen hoopvol het oog op naar den
Staat. Van hoog tot laag, arbeiders, boe
ren, middenstanders, fabrikanten, hande
laren, alles roept om hulp van de Over
heid, die voor zoo ongeveer alle ramp en
onheil verantwoordelijk wordt gesteld.
De vakorganisaties besteden een groot
deel van hun tijd en kracht aan het ver
zenden van adressen aan de Overheid om
steun aan de werkloozen, om sociale maat
regelen voor verzekering en woningbouw
en verbetering van arbeidsvoorwaarden en
wat niet al. De Overheid moet het doen!
In het bedrijfsleven is het niet anders.
De bedrijven hebben met allerlei moeilijk
heden te kampen en om aan die moeilijk
heden te ontkomen schijnt er maar één
weg te zijn: de Staat.
Onze boeren en tuinders, die zoolang van
Overheidsinmenging afkeerig waren, roe
pen nu niet minder hard dan anderen
om ingrijpen door de Overheid. De Staat
moet het doen!
En zelfs vele Gemeenten doen niet
anders. Ook zij richten zich tot de cen
trale regeering om hulp en steun en ver
liezen uit het oog de groote beteakenis
van een zelfstandig gemeentewezen.
Van den Staat wordt alles verwacht!
En nu kan worden toegegeven, dat het
in vele gevallen moeilijk anders kan, dat
centrale regeling noodzakelijk is.
Wij leven in abnormale tijden, waarin
abnormale maatregelen noodig kunnen
zijn.
Als de trap in brand staat, heeft deze
week de heer Colijh in ander verband
gezegd, dan klauter ik desnoods langs de
regenpijp naar beneden.
Zoo gaat het ook hier.
In een toestand als waarin we thans
verkeeren, kunnen noodmaatregelen niet
alleen toelaatbaar, maar zelfs gewenscht
zijn.
Maar we moeten dan ook wel verstaan
en geen oogenblik uit het oog verliezen,
dat wat er nu gedaan en gevraagd wordt,
abnormaal is, geboren uit en slechts ver
dedigbaar door den nood der tijden.
Het gevaar bestaat echter, dat dit niet
gedaan wordt, dat het besef van de be
perkte taak der Overheid verzwakt, dat
de Staatsalmacht als iets zeer normaals
wordt beschouwd en dat zoo langzamer-
Ingezonden Mededeeling.
Opgericht 1871
hand heel het leven aan den Staat dienst
baar wordt gemaakt.
Want, het ligt voor de hand de Over
heid doet niets voor niets.
Zij helpt, maar zij beperkt tevens de
vrijheid en naarmate zij1 méér helpt, wor
den ook de teugels strakker aangetrokken.
Zoo krijgt de centrale Overheid het
over heel de linie voor het zeg
gen.
Met helt noodwendig gevolg, dat de
volkskracht verslapt.
De eigen taak wordt zoodoende uit het
oog verloren.
De natuurlijke grenzen worden niet
meer gezien. Het leven, het door moeite en
strijd gesterkte en gestaalde leven, ver
slapt en gaat kwijnen.
En daarnaast is er nog een ander ge
vaar.
Naarmate de Staat meer macht krijgt
en de macht en het gezag meer worden ge
centraliseerd, wordt de kans om met suc
ces een greep naar de macht te doen,
grooter.
Wie er dan in slaagt onverhoeds of met
geweld het Regeerkasteel te bezetten, is in
staat heel het volksleven te beheerschen.
En het doen van zulk een greep wordt
gemakkelijker omdat de natuurlijke weer
standskracht is verslapt.
Daarom is het noodig, het Anti-revo
lutionair beginsel niet uit het oog te ver
liezen en rekening te houden met de door
God in het leven gestelde ordeningen.
Abnormale maatregelen zijn in deze
tijden niet steeds te vermijden.
Maar hier dreigen gevaren
waarvoor we het oog niet mogen sluiten.
Een compliment.
De politieke hoofdredacteur van „Het
Vaderland" maakt in zijn ijver om de
Christelijke politiek te bestrijden de Anti
revolutionairen en Christelijk-Histori-
schen een mooi, zij 't misschien niet be
doeld compliment.
„Het tijdperk van de zoogenaamde
Christelijke politiek ten onzent, zegt hij,
is het tijdperk van de onoprechtheid om
in de gunst te komen bij de bovendrijven
de partij; hoevelen hebben wij toen niet
hun jasje zien omdraaien? Zeer bekend is
het geval van het liberale Statenlid van
Noord-Holland, jaar in jaar uit in Alk
maar bij de gratie van Rechts naar de
Staten afgevaardigd, die tegen 1913
Ghristelijk-Historisch werd, nadat van die
zijde was verklaard, dat men hem bij de
zich toespitsende geschillen niet langer
kon steunen."
Hier wordt dus niet meer of minder
gezegd, dan dat er na den val van het
liberalisme heel wat liberalen waren, die
eenvoudig hun jasje omkeerden en zich
als Ghristelijk-Historisch aandienden.
Wij hebben dit verwijt meer gehoord.
Of het juist is laten we daar. Wij hebben
geen reden om curieuselijk te onderzoe
ken of vroegere liberalen uit beginsel dan
wel om zekere bijoogmerken zich bij een
andere partij aansloten.
Waar het voor ons in dit verband op
aankomt is, dat dit verschijnsel is waar
genomen n a den val van het liberalisme
en niet toen alleen en uitsluitend
liberalen voor benoemingen in aanmer
king kwamen en de verleiding om het po
litieke jasje om te keeren, veel sterker
moet zijn geweest.
Een bewijs dat het in die dagen ernst
was met de belijdenis van de Christelijke
beginselen. Dat men liever smaad en ach
teruitzetting trotseerde dan de huik naar
den wind te hangen.
Het is een mooi compliment.
Ingezonden Mededeeling.
fiet geeft meer weerstand
tegen kouvatten
Doozcn 25, 45 en 65 ets.
staten en Nederland een bevoorrechte po
sitie in te ruimen.
Terwijl echter voor Noorwegen en Zwe
den de verhouding tamelijk eenvoudig
wordt geacht, bestond er van Engelsche
zijde eenig verzet tegen de beide staten
met hun grooten agrarischen uitvoer, Ne
derland en Denemarken.
De correspondent wijst erop, dat het
eerste contract tusschen de vertegenwoor
digers der genoemde mogendheden slechts
een particulier karakter droeg.
Duiischland beschuldigd.
De eerste rapporteur van de legercom-
missie van de Fransche Kamer, Bouil-
loux-Lafont heeft zijn rapport ingeleverd.
Uit dit rapport publiceert de „Matin"
o.m. de volgende bijzonderheden:
Duitschland heeft nooit opgehouden, de
verdragen op alle mogelijke manieren te
Binnenland.
Nieuwe contingenteeringsmaatregelen.
Wetsontwerp tot instelling van een econo-
mischen Raad.
Verduistering door een ex-bankier te
Vlissingen.
Buitenland.
De strijd in China.
Weer verhoogde invoerrechten in Enge
land.
De Engelsche rechten op groenten,
fruit en snijbloemen.
Het Britsche Lagerhuis heeft gisteren
middag het voorloopig artikel, waarbij
landbouwproducten met honderd procent
Ingezonden mededeelingen.
Bloedige strijd in Shanghai.
Gistermorgen vroeg werd Shanghai
opgeschrikt door het lawaai van houwit-
servuur. Alle andere beschikbare artil
lerie werd eveneens in werking gesteld,
terwijl den geheelen dag zware bombar
dementsvliegtuigen dood en verderf over
Scbapei zaaiden.
Toch hielden om kwart voor vijf uur
de Gbineescbe troepen nog steeds bet
Noorderstation bezet en sloegen de aan
vallen der Japanners af, hoewel deze
laatsten er in geslaagd waren, den
Shanghai-Woesoengspoorweg verder naar
bet Noorden over te steken. Zij zijn een
mijl verder doorgedrongen, niettegen
staande den wanhopigen tegenstand van
de door den strijd uitgeputte Cbineezen.
Er worden ernstige pogingen in bet
werk gesteld om de duizenden vluchte
lingen uit Hongkew en Scbapei, waar
deze in bun armzalige buisjes, welke
bijna aanhoudend onder granaatvuur
staan, blijven vertoeven, te verwijderen.
Een Chineesoh Hd van bet Roode Kruis
vond donkere 'kelders, volgepakt met ver
schrikte vrouwen en kinderen en slechts
enkele mannen.
Na veel aandringen konden zij er ein
delijk toe besluiten te voorschijn te ko
men. Een vrouw was na een week in een
kelder te hebben doorgebracht, krankzin
nig geworden.
Uit Shanghai wordt 'gemeld, dat de
artilleriestrijd tusschen de Japanners en
Ohineezen iets in hevigheid verminderd
is. De stellingen van beide partijen heb
ben bijna 'geen wijziging ondergaan.
De opperbevelhebber van de Ameri-
kaansche strijdkrachten te Shanghai
deelde zijn regeering mede, dat de ge-
'heele Ohineezenstad noig slechts een puin
hoop is.
De Japanners zijn voornemens in Zui
delijke richting landwaarts op te mar-
cheeren en de spoorlijn ShanghaiNan
king te blokkeeren, met het doel ver
dere Chineesche troepentransporten naar
Shanghai te verhinderen.
Bij het 'secretariaat van den Volken
bond zijn drie nieuwe Chineesche en twee
Japansche nota's ontvangen met bijzon
derheden over de gevechten bij: Shanghai
en bij Oharbin.
De nota's zijn terstond doorgezonden
aan de leden van den Volkenbondsraad.
Het officieele telegraaf-agentschap
meldt uit Shanghai, dat in verband met
het verdere oprukken 'der Japansche troe
pen te Hankow en Tientsin de staat van
beleg is afgekondigd.
De Oslo-conventie.
Het dagblad „Politiken" meldt uit Ge-
nève, dat aldaar tusschen vertegen
woordigers van de mogendheden, die het
Oslo-verdrag hebben onderteekend, n.l.
Denemarken, Zweden, Noorwegen en Ne
derland voorloopig particuliere bespre
kingen hebben plaats gehad met leden van
de Britsche delegatie te Genève over een
tariefovereenkomst tusschen deze staten
en Engeland.
De speciale correspondent van het Ko-
penhaagsche blad weet naar aanleiding
hiervan mede te deelen, dat de Engel-
schen, teneinde een tegenwicht te krijgen
tegen de eischen van hun koloniën gaarne
bereid zouden zijn, den Scandinavischen
ontduiken. Duitschland beschikt over ge
heime bewapeningen, die grootendeels
voortkomen uit de oude oorlogsdepots.
Bovendien is de vervaardiging van wa
penen in een heele reeks van fabrieken
weer hervat. De chemische industrie be
reidt zich voor op den chemischen oorlog.
De firma Heinkel bouwt typen van jacht
en verkenningsvliegtuigen. Junkers en
Dornier bouwen in het buitenland mili
taire vliegtuigen.
De oorlogsbegrooting geeft het rijk de
mogelijkheid een half millioen geweren of
mitrailleurs, 1250 kanonnen, 15.000 ma
chinegeweren en 1300 mijnwerpers te bou
wen.
Het rijk heeft buitendien aandeel in ver
schillende bankondernemingen en heeft
zich op deze wijze geheime bronnen van
inkomsten verschaft.
Het zelfde doel streeft het na door deel
te nemen in zekere industrieondernemin
gen, ook in het buitenland. De fabriek
van Soleur in Zwitserland is een filiaal
van de Rheinmetallwerke in Dusseldorf.
De werktuigmachinefabriek in Oerlinken
bij Zurich wordt bijna uitsluitend door
Duitsch kapitaal gedreven, en de lucht-
scheepswerven van Romanshorn en Alten-
rhein zijn voor het grootste gedeelte in
staatsbezit.
In Nederland is het de Hollandsche in
dustrie en handelsmaatschappij „Side-
rius", die artilleriemateriaal voor Duitsch
land vervaardigt. De Nederlandsche In
strumentmaatschappij van VehLo is een
filiaal van de Zeiss-fabrieken.
De vliegtuigindustrie van Linchham in
Zweden is een filiaal van Junkers en de
artillerie-fabriek van Bofors in Zweden
is een filiaal van Krupp.
(Merkwaardig is het feit, dat dit docu
ment, ondanks alle officieel e teger spra
ken, en het bezoek van een Franschen at
taché ter plaatse („Siderius"), met onver
minderde stelligheid Nederland en Zwe
den in het geding blijft betrekken.)
Ingezonden Mededeeling.
in alle metalen, ais vest- en pols
model. Prijzen beneden alle concurrentie.
St. Adriaanstraat Goes
Communistische agitatie.
Donderdagmiddag hebben de commu
nisten in alle groote steden der Vereen.
Staten demonstraties voor werkloozen ge
organiseerd.
Te New York trokken vele duizenden
personen met vele roode vlaggen naar het
stadhuis, dat door een sterke politie- af-
deeling bewaakt werd. De communisten
konden het gebouw niet binnendringen.
In Philadelphia moesten 500 politie
agenten worden opgeroepen om het raad
huis te beschermen.
Ook te Washington werden politie
maatregelen genomen om te verhinderen
dat de werkloozen naar het Witte Huis
trokken.
In Chicago hadden eenige communisti
sche massa-vergaderingen plaats.
van de aangegeven waarde worden beiast,
bekrachtigd.
Minister GBmoren zeide, dat hem uit
verscheidene deelen van heit land be
richten bereikt hadden, volgens welke
landbouwers en vooral tuinders de ge
legenheid te baat genomen hadden, om
zich op de productie van soorten toe Je
leggen, die voor December vrijwel alle
uit het buitenland kwamen. Spreker ver
wachtte in het voorjaar een flinke ople
ving in den land- en tuinbouw, maar dan
moest deze ook afdoende tegen heit goed-
koope buitenlandsche product beschermd
worden.
Grenfell bestreed het voorstel namens
de oppositie, omdat er ten hoogste een
kunstmatige productie door zou ontstaan,
die bet na een paar jaar toch tegen het
inmiddels gerationaliseerd buitenlandsch
product zou afleggen. Het eerste gevolg
zou natuurlijk een stijging zijn in den
prijs van aardappelen en groenten, die on
der de categorie van eerste levensbe
hoeften vielen.
Het artikel is ten slotte aangenomen,
na nog enkele opmerkingen met 203 tegen
31 stemmen.
Korte berichten.
Volgens de „Echo de Paris" wordt
overwogen, binnenkort een Fransch-
Engelsche conferentie te houden, teneinde
een aanmerkelijke verbetering in dé
Fransch-Engedsche betrekkingen tot stand
te brengen.
De Indische vakvereenigingen heb
ben in het Noord-Westelijke gebied van
Britsch-Indië een algemeene staking uit
geroepen als protest tegen de maatregelen
van de re'geerdng. Er 'zijn troepenverster
kingen naar het betrokken gebied gezon
den, daar men voor 'het uitbreken van
onlusten bevreesd is.
Een sneeuwjacht, zooals dezen win
ter nog niet is voorgekomen, heeft Don
derdag in do noordelijke en centrale sta
ten van Amerika gewoed. Tengevolge van
den storm zijn in Chicago drie personen
om het leven gekomen.
In het Oosten van Tsjecho-Slowakije
heeft een hevige sneeuwstorm 'gewoed. Op
sommige plaatsen ligt de sneeuw 2 M.
hoog. Het autobusverkeer moest geheel
gestaakt worden. Een trein is in de
sneeuw blijven steken.
Vrijdagmorgen zijn tengevolge van
een springvloed in de Koege-bocht aan
de Deensche kust groote uitgestrektheden
'land overstroomd.
In die plaatsen zijn meer dan 150 hui
zen van de buitenwereld afgesneden.
MOBILISATIE EN GENERALE STAF.
Een verklaring van Generaal Snijders.
In verband met het initiatief-voorstel-
Albarda dat bij mobüisatie den invloed
van de Volksvertegenwoordiging wil ver
sterken, schrijft generaal Snijders in „De
Militaire Spectator" over de mobilisatie
van 1914 o.m. het volgende:
„Het verdient de aandacht, dat het be
sluit tot mobiliseeren in beginsel op
30, en definitief op 31 Juli door de
regeering geheel uit eigen beweging werd
genomen, zonder eenigen druk of aan
drang van den chef van den generalen
