No. 107
Vrijdag 5 Februari 1932
40e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Nationaal Bureau voor Theologische Ontwikkeling.
EERSTE BLAD.
Buitenland.
GESLAAGD
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Uit de Provincie
□it nummer bestaat uit 2 bladen.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. ££455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
HkZeeute
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersf 0.05
Prijs der Advertentiën:
1regels f 1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
Ingezonden Mededeeling.
Wel amusant, maar niet juist.
De politieke hoofdredacteur van „Het
Vaderland" stond in de dagen toen hij nog
bij het onderwijs werkzaam was, bekend
als een uitstekend docent.
Velen van zijn oud-leerlingen, onver
schillig van welke richting, spreken nog
met groote waardeering over zijn onder
wijs aan de R. H. B. S. te Enkhuizen.
Van iemand die zoo voortreffelijk ge
schiedenis-onderwijs wist te geven, zou
men verwachten dat hij in andere functie
ook van de politieke geschiedenis van de
laatste jaren een juist beeld zou geven.
Dit blijkt echter niet het geval te zijn.
Naar aanleiding van een uitspraak van
„De Nederlander" dat het geheele samen
stel der gebeurtenissen van den laatsten
tijd in Europa een nieuw bewijs is, hoe
schreiend de behoefte is aan christelijke
politiek, schrijft hij toch o.m.:
„Er zou naar ons inzien geen grooter
ramp over Nederland kunnen komen, dan
dat dat genre christelijke politiek van dien
zoogenaamden gemeenschappelijken ge-
loofswortel hier wederom den schepter
zwaaide. Het benepen sectarisme, waar
onder wij zuchten, en dat zoowel tot
Roomsch-Katholieke geitenfokkerij als uit
eindelijk tot seciaal-democratisch voetbal
spel leidde, is er het gevolg van. En als
er ooit haat in de politiek bestaan heeft,
dan was het toen ter tijde, toen de bok
ken ter linker- en de schapen ter rechter
zijde stonden, nademaal al wie niet R.-
Katholiek, Anti-revolutionair, wat toen
vrijwel identiek was met Gereformeerd, of
Christelijk-Historisch, wat zeggen wilde
orthodox lid van de Ned. Herv. Kerk
was, op de lijst van Nederlandsche bur
gers tweede klasse werden geplaatst."
En verder:
„Christelijke politiek in Nederland be-
teekent haat zaaien tusschen burgers van
hetzelfde land, en 't aankweeken van on
oprechtheid op dat gebied, waarop gemis
aan waarheid het weerzinwekkendst is, en
daarom zullen wij er met alle kracht, die
in ons is tegen blijven waarschuwen, ook
al wordt ze, zooals in dit geval, met goe
de bedoeling voorgestaan."
Wat hier gezegd wordt, klopt niet met
de werkelijkheid.
Het is toch niet zoo dat in die da
gen, wie niet tot de rechterzijde behoorden
als burgers tweede klasse werden be
schouwd, maar het is zóó, dat in de glo
riedagen van het liberalisme, wie niet libe
raal waren, niet alleen zelfs niet op de
lijst van Nederlandsche burgers tweede
klasse werden geplaatst, maar dat ze zelfs
niet als vijfderangs-burgers werden be
schouwd.
En het is één van de vruchten van de
Christelijke politiek geweest dat aan deze
achteruitzetting, aan deze benepen en
anti-nationale politiek een einde is ge
maakt. De liberalen hebben uit kracht van
traditie nog wel steeds de eerste plaats
behouden, maar aan de stelselmati
ge achteruitzetting van andersdenkenden
is dan toch een einde gekomen.
En wat het tweede punt betreft: dat
er in de dagen toen de rechtsche partijen
aan het bewind kwamen een geweldige
haat in de politiek kwam, is helaas juist,
maar die uitingen van haat kwamen niet
van de rechterzijde.
Wij behoeven hieromtrent geen bijzon
derheden te geven.
Met afkeer en schaamte denken vele no
bele liberalen nog steeds aan wat in het
begin dezer eeuw in tal van plaatsen
we behoeven slechts Zierikzee te noemen
plaats greep.
De politieke hoofdredacteur van „Het
Vaderland" verstaat nog steeds de kunst
om zijn lezers te boeien.
Hier is echter van pas, wat naar hij
zelf meedeelt, een grijze onderwijs-autorl-
teit na afloop van een door dezen bijge
woonde geschiedenisles opmerkte: Amu
sant is dit wel, maar geschiede-
n i s-onderwijs is dat niet.
Het doet ons buitengewoon genoegen te kunnen berichten, dat de
CANDIDATEN, die onzen wekelijkschen schriftelijken cursus hebben gevolgd.
ALLEN GESLAAGD zijn voor het EXAMEN GODSDIENST
ONDERWIJZER.
Vraagt prospectus en proeflessen bij onze Administratie Vonder 48,
Rotterdam. Lesgeld f 25.— per jaar (ook in gedeelten).
Nieuwe gevechten te Sjanghai.
Naar het Telegraaf agentschap van de
Sovjet Unie mededeelt hebben Donder
dagmorgen 15 zware Japansche bombar
dementsvliegtuigen, alle Japansche oor
logsschepen en de landbatterijen een he
vig vuur geopend op de Ghineesche stel
lingen.
Tsjapei is ernstig geteisterd. Het Noord
station is plat geschoten. Beide partijen
hebben ernstige verliezen geleden. Na het
artillerievuur gingen de Japanners tot
den aanval over.
Naar uit Sjanghai wordt gemeld zijn
de Chineezen bij het Noordstation bij re
gen en lichten sneeuwval na een voor
bereiding door de artillerie overgegaan
tot den tegenaanval. De Chineezen zijn
er in geslaagd twee bataljons Japansche
mariniers gedurende eenigen tijd te om
singelen.
Te Tsjapei werden honderden huizen
door brand vernield. De internationale ne
derzetting wordt door de branden ernstig
bedreigd. Ook in bet Japansche hoofd
kwartier zijn Chineesche granaten terecht
gekomen.
Een muur van vuur van bijna twee
K.M. lengte verlichtte gisteravond den
heuvel, na een vreeselijk Japansch lucht
bombardement van Tsjapei, dat vier uur
geduurd heeft.
Gistermiddag kwam het tot een ernstig
gevecht, toen de Japanners een nieuwe
poging ondernamen om de Chineezen uit
Noord-Tsjapei te verdrijven.
De Japanners zouden, ondanks alle
bombardementen, geen stap vooruit zijn
gekomen.
De Amerikaansche regeering heeft op
nieuw geprotesteerd tegen bet gebruik der
internationale concessie als basis der Ja
pansche aanvallen op China.
Het antwoord van Japan op de nota
van de drie mogendheden is gistermiddag
om zes uur (plaatselijke tijd) aan de be
trokken gezanten overhandigd.
Japan belooft hierin de vijandelijkhe
den te zullen staken mits de Chineezen
hetzelfde doen. Is dit niet het geval, dan
is Japan verplicht zich volkomen vrijheid
van handelen voor te behouden.
Met het oog op den ernst van den te
gen woordigen toestand acht de Japan-
sché regeering het onmogelijk, om geheel
af te zien van mobilisatie of voorbereidin
gen tot vijandelijkheden.
Japan verwerpt niet de instelling van
een neutrale zone in het Tsjapei-kwar-
tier.
Het is echter noodzakelijk, dat de kwes
tie betreffende Shanghai geheel geschei
den van de kwestie inzake Mantsjoerije
worde beschouwd, welke laatste kwestie
moet worden beschouwd in verband met
de resolutie van den volkenbondsraad van
10 December j.l.
In deze kwestie is Japan niet bereid de
hulp te aanvaarden van neutrale waar
nemers en de vijfde voorwaarde is dan
ook voor Japan onaannemelijk.
De Duitsche „Vorwarts" is zeer ver
bolgen over bet Japansche antwoord aan
de mogendheden
Wanneer, zoo meent dat pacifistische
ontwapeningsblad, de mogendheden dit
antwoord aanvaarden, moet men van een
geblameerd Europa spreken en van een
Amerika zonder ruggegraat.
Het zou een schande zijn, zoo heet het
verder, indien de mogendheden de Ja
pansche tegenvoorstellen aanvaarden.
De nieuwe Amerikaansche gezant te
Londen.
President Hoover verzocht Mellon, den
tegenwoordigen Amerikaanscben minister
van financiën, den post van ambassadeur
in Groot-Brittannië te aanvaarden.
Mellon heeft er in toegestemd, generaal
Dawes op te volgen als Amerikaansch ge
zant te Londen.
Hoover noemde Mellon een van de
wijste en meest ervaren dienaren van de
Amerikaansche belangen.
Hij voegde er aan toe, dat de kritieke
situatie, waarin alle landen der wereld
verkeeren, met betrekking tot de interna
tionale belangen en menigvuldige econo
mische en andere problemen, een verstan
dige oplossing eischt en dat daarvoor een
buitengewone ervaring en kundigheid
noodig zijn.
Mellon, de nieuwe Amerikaansche ge
zant is 77 jaar.
Mellon, thans multi-millionair, en een
van de jijfcste vier mannen ter wereld,
werd geboren te Pittsburgh, in 1855. Hij
was Amerikaansch minister van Finan
ciën sinds 1921. Hij was toen al formi
dabel rijk geworden, als medewerker en
helper van Henry C. Fricik, den staal-
en spoorwegmagnaat. Mellon deed na
tuurlijk ook onafhankelijk van Fricik groote
zaken. Thans wordt zijn vermogen ge
schat op 300.000.000 dollar. Ten tijde,
dat hij als minister in het kabinet trad
was Mellon de eigenlijke leider van vier
groote banken, vier levensverzekerings
maatschappijen enzeventig nijver-
heidsondernemingen, w.o de groote car-
borundum-fabriek te Niagara Falls, de
Aluminium Cy of America en de Gulf
Oil Corporation, Hg was, toen hij zich
uit de actieve leiding der bank- en nij
verheidszaken terug trok en minister werd
reeds 67 jaar.
Na den oorlog minister van Financiën
te Washington geworden, heeft hij kans
gezien, de openbare schuld van de Ver-
eeniigde Staten te verminderen niet 6
milliard dollar. Maar thans loopt voor
de Unie het getij' der schuld weer op.
Het is bekend, dat Mellon voorstander
is van een, voor Engeland, zeer edelmoe
dige oplossing van het schuldenvraagstuk.
Het nieuwe Engelsche tarief.
Neville Chamberlain, de kanselier van
de Engelsche Schatkist, heeft gisteren in
een zeer vol Lagerhuis, in tegenwoordig
heid van den prins van Wales en den
hertog van York, de tariefpolitiek van de
regeering uiteengezet.
De basis der voorstellen is een alge
meen recht ad valorem van 10 pet. op alle
ingevoerde producten, behalve voor dege
nen, die genoemd zijn in de bepaalde lijst
en waartoe behooren graan en tarwe, ruw
katoen en wol, thee en in Britsche sche
pen aangevoerde visch. De tabaks-, sui
ker-, McKenna- en beveiligingsrechten,
evenals de rechten voor de abnormale
omstandigheden (anti-dumping) en die op
tuinbouwproducten blijven bestaan.
Een onafhankelijke gesalarieerde advi-
seerende commissie van niet minder dan
2 en niet meer dan 5 leden zal zich be
zig houden met vast te stellen, welke aan
vullende rechten nog geheven zouden
moeten worden en wat de algemeene be
langen van handel en industrie zijn.
Bijzondere maatregelen zijn noodig.
De belangrijkste industrieën in Enge
land kunnen slechts uiterst moeilijk op
gang worden gebracht. De ijzer- en staal
industrie verkeeren nog steeds in een toe
stand van stilstand. De scheepvaart en de
landbouw staan nog steeds op bet laagste
punt. Het Engelsche pond is wel is waar
sinds langen tijd wonderlijk stabiel ge
weest, doch de regeering gelooft dat het
vertrouwen niet ten volle kan worden
hersteld, zoolang de handelsbalans on
gunstig zal zijn.
Het invoeroverschot heeft in de jaren
1921 en 1931 meer dan 200 millioen pond
sterling bedragen.
Hitier geen Dultsch onderdaan?
Volgens een bericht uit Berlijn heeft het
Rijksministerie van binnenlandsche za
ken het onderzoek beëindigd van de docu
menten, die het door de regeering van
Thüringen zijn toegezonden over bet geval
Hitier, en zal het zijn bevindingen heden
in een rapport uitbrengen.
De bevoegde autoriteiten zouden tot de
conclusie gekomen zijn, dat de oorkonde
waardoor Hitier tot commandant der gen
darmerie werd aangesteld, slechts een
schijnvoorstelling is geweest en dus geen
effect kan sorteeren.
Oproep van Hoover.
President Hoover heeft een oproep tot
de Amerikaansche bevolking gericht, om
hem te steunen in zijn bemoeiingen voor
den wederopbouw van het economische
leven.
Daartoe is in de eerste plaats noodig,
dat de opgepotte gelden weder dienstbaar
worden gemaakt aan het economische le
ven. Het bedrag dezer gelden wordt op
ruim iyi milliard dollar geraamd.
Mislukte aanslag op een sneltrein.
In den nacht op Donderdag werd in de
nabijheid van het station Tmisch een
aanslag gepleegd op den sneltrein Bud-
weisPraag. Op de rails was een beton
nen blok neergelegd, tewijl een ijzeren
plaat door middel van een draad aan de
rails was vastgemaakt. De locomotief ver
nielde echter het betonblok en schoof de
ijzeren plaat ter zijde, zoodat de sneltrein
zonder vertraging kon doorrijden. Van
den dader ontbreekt ieder spoor.
Korte berichten.
Tengevolge van gebrek aan orders
voor alle afdeelingen der gietstaalfabrie-
ken heeft de Friedrich Krupp Action Ge
selschaft den regeeringspresident te Dus-
seldorf medegedeeld, dat zij zich gedwon
gen ziet ruim 2000 arbeiders en bedien
den te ontslaan.
Aan de Duitsche douanegrens in het
Saargebied bij Bruchmühlbach zijn vier
communistische leiders uit Saarbrücken
en bet communistische Rijksdaglid Kohl-
mann tijdens een autotocht gearresteerd.
De Belgische regeering heeft hare
toestemming verleend tot het verlengen
van den Noordzeeboulevard, door koning
Leopold II ontworpen, die zich thans
reeds uitstrekt van Knokke tot Westende.
Deze breede weg zal nu over Nieuwpoort-
Bad, Oostduinkerke, Koksijde en Sint-
Idusbaldus tot De Panne worden doorge
trokken. Later zal over de monding van
den IJzer, die de beide deelen van den
boulevard voorloopig nog van elkander
zal blijven scheiden, een brug worden ge
bouwd. De huidige toestand der schatkist
laat zulks nu nog niet toe.
De Ontwapeningsconferentie hield
gistermiddag weer een korte bijeenkomst,
die binnen het uur was geëindigd. Zon
der eenige discussie werden de rapporten
der drie commissies goedgekeurd die
dezer dagen benoemd waren.
De fabrikanten in de voormalige ver
woeste Fransche gebieden, die reeds eeni
ge malen om verlichting van den belas
tingdruk hebben verzocht, hebben nu be
sloten, indien niet binnen een maand ver
lichting van de belastingen is verleend,
geen belasting meer te betalen en hun be
drijf stop te zetten.
Mac Donald heeft een vrij rustigen
nacht gehad. De toestand van zijn oog
is bevredigend.
In Turkije heerscht een griepepide
mie. Alleen te Konstantinopel wordt het
aantal zieken op 80.000 geschat; waar
schijnlijk zullen binnenkort alle open
bare lokalen en schouwburgen gesloten
moeten worden. Te Smyrna wordt het
aantal zieken geschat op 30.000. Te Adana
zijn de scholen voor twee weken gesloten.
De revolutionaire actie te Groningen.
Breed is in den Groningschen raad ge
sproken over het bij de staking in de
werkverschaffing door den burgemeester
uitgevaardigde verbod van sameusc.-nlin-
gen. De communisten Stuive en Smit
dienden een motie in om den raad te doen
uitspreken, dat hij het verbod afkeurde.
Zij spraken van provoceerend optreden
der poliitie, van ongemotiveerde belem
mering van de vrijheid der stakers om te
vergaderen en keurden overigens het in
gooien der ruiten en het joelend volgen
van raadsleden af. Zij meenden echter dat
dit niet door stakers maar door de pro
vocateurs was gebeurd.
Binnenland.
Werkloozenrelletjes te Haarlem.
De Eerste Kamer heeft de ontwerpen
pachtwet verworpen.
Buitenland.
De nieuwe Amerikaansche gezant te Lon
den.
Het nieuwe Engelsche tarief.
Weer gevechten te Shanghai.
De heer Gasau (s.dcritist-orde ook de
houding der politie die wel eens to vlug
en te hard geslagen had.
De burgemeester echter zeide te betreu
ren, dat de klappen nog niet vlugger en
harder waren uitgedeeld. Hoe vroeglydi-
ger wordt ingegrepen bij revolutionaire
actie, hoe te eerder deze actie is neerge
slagen. Hij zeide ook verder met kracht le
zullen waken voor de eigendommen en
veiligheid der burgerij, welke woorden de
instemming van de meerderheid van den
raad uitlokten.
Een gesubsidieerde proeftuin en de
particuliere handel.
Het Tweede Kamerlid de heer Van
Rappard heeft aan den minister van bin
nenlandsche zaken en landbouw de vol
gende vragen gesteld:
Is het den minister bekend, dat in „De
Nieuwe Courant", nieuws- en adverten
tieblad voor West-Friesland, van Woens
dag 13 Januari 1932 een advertentie
voorkwam, waarin werden aangeboden
rozenstruiken, voor perk gesnoeid, 20
stuks f 1.25, 50 stuks f 2.50 en 100 stuks
f 4.50 (gewone prijs circa f 20 per 100
stuks) en dat deze aanbieding is uitge
gaan van den proeftuin te Aalsmeer, die
door rijk, provincie en gemeente wordt
gesubsidieerd?
Is de minister niet van meening, dat
een gesubsidieerde proeftuin het gebied
van den particulieren handel volstrekt
niet mag betreden en zich moet onthou
den van zulk een moordende concurren
tie?
Is de minister bereid te bevorderen, dat
aam dezen wantoestand ten spoedigste een
einde komt?
Het gemeentefonds.
In het Voorloopig Verslag der Eerste
Kamer over het wetsontwerp tot vaststel
ling van de begrooting van inkomsten
en uitgaven van het Gemeentefonds voor
het begrootingsjaar 19321033 werd ge
vraagd, of de Regeexing reeds een oor
deel heeft kunnen vormen over de vraag,
of het systeem van de Wet op de Finan-
cieele verhouding aan redelijke verwach
tingen ten opzichte van billijke verdeeling
der lasten over de gemeenten beantwoordt
Men vestigde er de aandacht op, dat een
30-tal gemeenten over 1931-'32 100 op
centen en een aantal van 208 80 opcenten
op de Gemeentefondsbelasting moet hef
fen bij gelijktijdige hooge personeele be
lasting en heffing van opcenten op de
Vermogensbelasting in het door de zoo
genaamde overlapping van belasting voor
de belasting-opbrengst zoo bij uitzonde
ring gunstige jaar 1931.
Wijst dit er niet op, zoo werd gevraagd
dat een afdoende regeling nog niet is ver
kregen?
Het Nationaal Crisis-Comité en de
Zondag.
Het zal de opmerkzaamheid hebben ge
trokken, zegt de „Rotterdammer", hoe in
het bericht over de verstrekking van de
zwavelzure ammoniak aan boeren en
tuinders door het Nationaal Crisis-Comi
té werd medegedeeld, dat Zondagavond
7 Februari vragen dienaangaande pe)rt
radio zouden worden beantwoord.
Weet het Crisis-Comité niet, dat dit ve
len met recht ontstemmen zal? Moet het
zóó inbreuk maken op de steeds verder
gaande losmaking van den Zondag van
het gewone dagelijksche leven?
Wij hopen, dat deze uitzending op Zon
dag voor dit doel nog voorkomen kan wor
den en dat van uit den kring van het Co
mité zelf hiervoor stappen worden ge
daan.
Goes. Gisteravond hebben de Goesche
padvinders een demonstratie gegeven in
het Schuttershof. Be zaal was .flink ha-
