No. 105
Woensdag 3 Februari 1932
46e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
Binnenland.
DlrecVeu r-Hooldredacteur
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Rodactie en Administratie No. tl.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, 13.—
Losse nummers
f 0.05
Prijs der Advertent'Dn:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 et.
Bij abonnement belangrijke korting.
V Afbraak.
Een niet onbelangrijk deel van de open
bare onderwijzers gaat onvermoeid door
met de openbare school af te breken.
Dat bleek deze week nog weer bij de
behandeling van een onderwijskwestie in
den Haagschen Gemeenteraad in ver
band met het optreden van een onhan-
delbaren onderwijzer, die zijn best schijnt
te doen om de reputatie van een gunstig
bekend staande school zooveel mogelijk
te schaden.
Bij het debat over deze zaak trok het
de aandacht, dat 'niemand minder dan
de Moskoviet Lou de Visser als woord
voerder van een deel der onderwijzers,
die dezen Communist het noodige mate
riaal hadden verschaft, optrad.
Er werd bij dit debat veel over het
belang der openbare school gesproken,
maar het werd, juist door het optreden
van hen, die als speciale vrienden van
het openbaar onderwijs poseeren, voor dit
onderwijs een slechte dag, zeer bevor
derlijk aan de definitieve afbraak.
Dat er voortdurend en met succes aan
de afbraak gewerkt wordt, blijkt ook uit
wat in het orgaan van het Nederl. On-
derw. Genootschap werd geschreven.
Een lid van het N.O.G. had er bezwaar
tegen gemaakt, dat de voorzitter van
deze organisatie lid van den Vrijheids
bond is, bij welke partij hij liefde voor
het openbaar onderwijs mist.
In verband daarmee zegt „Het School
blad":
„De Vrijheidsbond is géén tegenstander
van de openbare school als idee. Maar
hij voelt bedroefd weinig voor een school
welke hij, misleid door de houding van
vele onderwijzers, meent onder den naam
van openbare school verborgen te zien:
de socialistische richti n.g-
school. En als deze vergissing iemand
mag worden verweten, dan moeten daar
voor die onderwijzers vooral aansprake
lijk worden gesteld, die nu letterlijk niets
hebben verzuimd om deze onjuiste op
vatting ingang te doen vinden."
Zoo is het inderdaad.
Het zijn niet in de laatste plaats de
„palstaanders", die de finale afbraak
van de openbare school bevorderen, en
de belangstelling voor het bijzonder on
derwijs, ook het bijzonder Christe-
1 ij k onderwijs, doen toenemen.
Worde het onzen onderwijzers gegeven
om onder die omstandigheden het karak
ter van de School met den Bijbel zuiver
te bewaren en de Christelijke school voor
al innerlijk te sterken,
Boven Genève uit.
Gisteren heeft de Ontwapeningsconfe
rentie te Genève haar arbeid aangevan
gen.
De vraag komt op: zal er eenig resul
taat worden bereikt? Of zal, gezien de
sombere tijd waarin wij leven, het eenige
dat wij nog hebben ons bij de handen af
breken?
Als wij letten op de omstandigheden,
op de spanning die er is in het wereld
leven, dan gaan we twijfelen en komt de
vrees boven dat ook deze conferentie één
groote mislukking zal worden.
Intusschen, de „Nederlander", zegt het
zoo terecht: terwijl de wegen rondom
zijn gesloten, is de weg open naar Om
hoog.
„Niet in Genève wordt de wereldgang
bepaald! Er is een aangrijpende troost
in den Psalm:
De Heere regeert, de aarde verheuge
zich. Dat vele eilanden zich verblijden.
Rondom Zijn troon zijn wolken en
donkerheid.
Gerechtigheid en gericht zijn de vas
tigheid Zijns troons.
De wolken kennen wij. Door de wolken
heen den troon tasten, is de eenige weg
tot stevig staan. En op den troon Hem
weten, die regeert, brengt de innerlijke
rust, die noodig is om naar buiten met
alle kracht en flinkheid door te tasten.
Wij moeten thans boven Ge
nève uit.
En er moet tusschen ons hier omlaag èa
den wereld-troon ginds een gestadig ver
keer zijn in gebed en smeeking, dat de
volkeren dezen tijd en den ernst van dit
uur verstaan. En dat door wat woont in
de ziel van de volken de regeeringen zul
len kunnen en mogen en moeten komen
tot een daad.
De plaats van de christenheid uit alle
kerk en confessie der wereld is thans: de
onderste trede van den Troon, waar zij in
wijden, gesloten cirkel geknield roept
naar omhoog."
HET CONFLICT CHINA-JAPAN.
Zitting van den Volkenbondsraad.
De gistermiddag bijeengeroepen spoed
vergadering van den Valkenbondsraad
droeg door de aanwezigheid van den Fran-
söhen minister van oorlog, Tardieu, den
Britschen minister van koloniën, Thomas,
en den Italiaanschen minister van buiten
landsche zaken, Grandi, het stempel van
een groote politieke aotie.
Als voorzitter van den raad deelde Tar
dieu mede, dat deze zitting was bijeen
geroepen door de Britsohe delegatie, waar
om hij het woord verleende aan den heer
Thomas.
Nadat deze zijn verklaring en de daarin
vervatte vier eisehen, had voorgelezen,
deelde Tardieu, als vertegenwoordiger van
Frankrijk mede, dat Frankrijk zijn ver
tegenwoordigers te Tokio en Nanking op
dracht heeft gegeven, zich bij de de
marche van de Engelsche regeering aan
te sluiten.
De vertegenwoordiger van Italië, Gran
di, deed hierop eveneons de officiëele
mededeeling, dat Italië besloten heeft, der
gelijke stappen als Engeland te doen.
De vertegenwoordiger van China, dr
Yen, sprak zijn voldoening uit over de
afgelegde verklaringen, welke hg zijn re
geering onverwijld zou doen toekomen.
De vertegenwoordiger van Japan, ge
zant Sato refereerde zieh aan de door de
vertegenwoordigers der andere groote mo
gendheden afgelegde verklaringen. Sato
liet vervolgens een uitvoerige uiteenzet
ting voorlezen, om aan te toonen, dat
van de gebeurtenissen in Shanghai, China
de schuld draagt.
Japan heeft den vertegenwoordigers der
mogendheden verzocht om een gemeen
schappelijke vredesactie te Shanghai en
kan zicih over het voorstel tot instel
ling van een neutrale zone slechts ver
heugen.
Tardieu stelde vast, dat de raadszitting
van gisteren de beteekenis heeft, dat de
Volkenbondsraad met zijn moreel gezag
zich aansluit bij de actie der Angelsak
sische mogendheden.
De groote mogendheden schijnen thans
besloten te zijn, krachtiger op te treden,
om aan den brand een einde te maken.
Zoo is dus het gemeenschappelijk een
heidsfront tot stand gebracht.
Binnen een uur was de korte, doch in
drukwekkende raadsvergadering afge-
loopen.
En nu volgen dan weer de oorlogsbe
richten uit het Verre Oosten.
De berichten uit Nanking melden, dat
de Chineezen in allerijl verdedigingsmaat
regelen treffen tegen een eventueelen aan
val der Japanners.
In Swatau hebben zich 5000 man Chi-
neesche troepen samengetrokken, om den
voorgenomen Japanschen vergeldingsaan-
val tegen deze verdragshaven af te slaan.
De „Lokal Anzeiger" verneemt verder
uit Russische bron, dat Swatau reeds ge
bombardeerd is. Japansche troepen wer
den daarna geland en bezetten de haven
en de regeeringsgebouwen.
De Japansche aanval op Shanghai, waar
aan werd deelgenomen door 2000 man,
werd na een gevecht, dat drie en een half
uur duurde, door de Chineezen tot staan
gebracht voor het Noorderstation.
De Japansche verliezen tijdens het ge
vecht bedroegen tot nog toe 23 dooden,
84 zwaar en 75 licht gewonden. Vier
burgers werden gedood en 9 gewond.
Uit Nanking wordt gemeld, dat de be
schieting van de stad het gevolg van een
misverstand is geweest.
Volgens de officiëele mededeeling wa
ren enkele Japansche matrozen aan land
gegaan om levensmiddelen te koopen. De
matrozen werden door een Chineesche
patroelje beschoten, omdat zij niet ant
woordden, toen zjj aangeroepen werden.
De matrozen meldden bij hun terug
keer aan boord, dat de Chineesche troe
pen aanvielen.
De Japansche vlootcommandant twijfel
de aan de juistheid van deze mededee
ling, doch gaf toch bevel om te vuren.
Daarop zijn enkele granaten in de lucht
geschoten om te zien of de Chineesche
forten zouden antwoorden. Dit geschiedde
echter niet, waarop ook de Japanners het
vuur staakten.
Naar officiëel wordt medegedeeld, zijn
Dinsdag twee torpedojagers te Tschifoe,
tegenover Port Arthur gelegen, binnenge-
loopen „ter bescherming van de Japan
sche belangen".
Bovendien zijn, naar het ministerie van
marine mededeelt, drie mijnenleggers uit
gevaren naar Amoy tegenover Formosa.
DE ONTWAPENINGSCONFERENTIE
GEOPEND.
De Algemeene Ontwapeningsconferen
tie is gistermiddag te halfvijf te Genève
door haar president, Henderson, geopend.
Deze Wereld-Conferentie voor Ontwa
pening voor geopend te verklaren, aldus
de voorzitter, is heden mijn plicht en te
vens een groot voorrecht.
Eerst herinnerde Spr. aan de tragische
omstandigheden, waarop deze conferentie
bijeenkomt, die ten doel h6eft den wereld
vrede te verzekeren. Hij noemde den toe
stand in het Verre Oosten zeer ernstig en
sprak zijh overtuiging uit, dat alle onder
teekenaren van het Volkenbondspact en
het Kellogg-pact zich tot taak zullen stel
len deze waarborgen tegen den oorlog toe
te passen.
Het iq, sedert 1918 niet voorgekomen,
dat meer dan 60 landen vertegenwoordigd
waren op één conferentie, nooit heeft een
machtiger en indrukwekkender aantal mi
nisters deel genomen aan eenige vroegere
conferentie. De taak, die wij hebben uit te
voeren is van groot belang voor de wel
vaart van de menschheid. Wij onderschat
ten de moeilijkheden niet, doch wij hopen
dat deze ons zullen inspireeren, om ze met
vertrouwen onder het oog te zien.
Wij moeten vast besloten zijn de moei
lijkheden te overwinnen en wij vertrou
wen, dat wij het doel, de welvaart der
menschheid, zullen bereiken.
Spr. ziet de taak der conferentie drie
ledig, n.l. het bereiken van een collectie
ve overeenkomst, gebaseerd op practische
voorstellen om een aanzienlijke vermin
dering en besparing van alle nationale be
wapeningen te verkrijgen. Ten tweede, om
te besluiten, dat geen bewapening buiten
het kader van het verdrag, dat naar alge
meene ontwapening zal moeten leiden, zal
plaats hebben en ten slotte voortzetting
van het werk dezer conferentie door la
ter te houden soortgelijke conferenties.
Het internationale leven wordt bedor
ven door wederzijdsche vrees die tot een
bewapeningswedloop leidt.
Spr. herinnerde aan de verschrikkin
gen van den vorigen oorlog en noemde
hetgeen ons in een toekomstigen te wach
ten zou staan, onbeschrijfelijk.
Wij moeten trachten den vicieuzen cir
kel te verbreken, aldus de president,
waarin de volkeren der wereld dreigen
gevangen te raken. Het gevoel van onvei
ligheid leidt tot een vermeerdering van
bewapening; een vermeerdering van bewa
pening verhoogt weder het gevoel van on
veiligheid.
Henderson herinnerde vervolgens aan
het nauwe verband, waarin het pro
bleem der ontwapening staat tot de ern
stige economische en financieele crisis
van het huidige oogenblik. De financieele
las^. der bewapeningen en de verplichtin
gen voortvloeiende uit vorige oorlogen zijn
inderdaad de voornaamste oorzaken die
tot haar ontstaan hebben medegewerkt.
Het gemiddelde van de militaire uitga
ven van 61 landen gedurende de laatste
vier of vijf jaren bedraagt de enorme som
van vierduizend millioen dollar per jaar.
Het slot van Henderson's rede was een
gloedvol betoog voor ontwapening. „De
wereld eischt ontwapening," zoo riep hij
uit. „De wereld heeft dringend behoefte
aan ontwapening! Het is onze taak het
stramien der komende geschiedenis te
helpen maken."
Aan de ontwapeningsconferentie nemen
ongeveer 60 Staten deel. Behalve vrijwel
alle 50 Volkenbondsstaten, zijn ook 8 niet-
Volkenbondsstaten aanwezig, n.l. Afgha
nistan, Brazilië, Costa Rica, Egypte, Hed-
jas, Sowjet-Rusland, Turkije en de Ver-
eenigde Staten van Amerika. Het totaal
aantal gedelegeerden, plaatsvervangende
gedelegeerden, deskundigen en secretaris
sen, wordt op ongeveer 1500 geschat. Bo
vendien wonen er ongeveer 500 journalis
ten de conferentie, althans in de eerste
weken, bij. Het aantal buitenlandsche be
langstellenden wordt op ongeveer 500 ge
schat, zoodat in het geheel circa 2500
personen in da conferentiezaal aanwezig
zijn.
In tal van hotels en pensions is echter
nog plaatsruimte in overvloed aanwezig.
In de zaal ziet men natuurlijk een groot
aantal Staatslieden, die uit de Volken
bondsvergadering en uit de zitting van de
commissie van voorbereiding-Loudon be
kend zijn.
Daarentegen mist men ook eenige der
bekendste personen uit de voorbereidings
commissie, n.l. de voorzitter, jhr Loudon,
graaf Bernstorff, Lord Cecü, terwijl na
tuurlijk ook gemist wordt een der mannen
die in de Volkenbondsvergadering vele re
devoeringen over het ontwapeningsvraag-
stuk gehouden heeft, Brian.
Na de openingsrede van Henderson,
werd de president van Zwitserland Motta
tot eere-voorzitter der conferentie gekozen.
De conferentie riep vervolgens drie com
missies in het leven voor drie spoedei-
schende quaesties.
Op voorstel van Henderson werd beslo
ten, dat de ontwapeningsconferentie Za
terdagochtend in buitengewone openbare
vergadering zal bijeenkomen tot het in
ontvangst nemen van die petities, die
reeds hier zijn ingekomen en die dan
reeds door de desbetreffende commissie
zullen zijn onderzocht.
Hierna werd de eerste bijeenkomst der
ontwapeningsconferentie gesloten. Ver
moedelijk zal de eerstvolgende vergade
ring Vrijdag plaats hebben voor do goed
keuring van het reglement van orde.
Engeland en het herstelvraagsfuk.
Op een vraag in het Lagerhuis aan
gaande het probleem van de schadever
goeding en de oorlogsschulden, heeft Ne
ville Chamberlain geantwoord, dat de po
litiek der regeering streeft naar een vol
ledige en permanente oplossing van dit
probleem.
Zooals de vorige regeeringen, gelooven
wjj dat een algemeene schrap
ping van de herstel- en oor-
logsschulden het beste middel
zou zijn om ditdoel te bereiken.
Wij hebben een voorloopige regeling
voorgesteld, geldig voor een jaar, ingaand
bjj afloop van het moratorium van Hoo
ver; daar wij echter geen volledige over
eenkomst hebben kunnen sluiten met de
voornaamste betrokken mogendheden, is
het misschien beter deze kwestie over te
laten aan do toekomstige herstelconfe
rentie.
Duitschland is niet in staat, opnieuw
ztfn verplichtingen na te komen en het
is duidelijk, dat, wanneer de sohuld-
eischende mogendheden deze verplichtin
gen zullen overwegen, zij rekening zullen
moeten houden met dit feit.
Duitschland blijft juridisch gebonden
aan de besluiten van Den Haag, maar nu
is de commissie te Bazel, die een onder
zoek heeft ingesteld naar de betalings
capaciteit van Duitschland, tot de con
clusie gekomen, dat Duitschland niet meer
in staat zal zijn om die herstelbetalin
gen te hervatten. Dit niet kunnen is heel
iets anders dan niet willen.
Overstrooming in de Weichsel-Delta.
Tengevolge van den krachtigen storm
steeg Maandagavond het water in den
Dooden Weichsel zóó snel, dat het bij
Schellmühl buiten zijn oevers trad. Het
water stond een halven meter hoog in de
huizen.
Nog grootere overstroomingen veroor
zaakte de storm bij Heubude. Kleine boe
ren en tuinders hebben voornamelijk
schade geleden.
De dijken tusschen Dantzig en Neufahr
zijn voor een groot deel onderspoeld.
Ook aan het strand heeft de storm groote
schade aangericht.
Zeven vliegtuigen in de
Vereenlgide Staten vermist
Volgens een bericht uit New-York wor
den op het oogenblik, tengevolge van den
mist en den storm in de Ver. Staten zeven
vliegtuigen vermist, die te samen c.a. 20
personen aan boord hebben. Luchlpar
trouilles, militaire vliegtuigen, auto's en
motorbooten zijn uitgezonden om opspo
ringen te ondernemen. Tot nog toe heeft
men in de bergen van Californlë de ver
koolde wrakstukken van één der vlieg
tuigen aangetroffen, maar van de zes
andere is nog geen spoor gevonden.
Opstand In Ecuador.
In de provincie Karachi is een revolu
tionaire beweging uitgebroken, die zich
volgens mededeeling van de regeering
over alle deelen van Ecuador heeft uitge
breid.
De gouverneur der provincie heeft den
minister van oorlog dringend om verster
king versoeht
Binnenland.
De locaalspoor op Zuid-Beveland. Een
vergadering van gemeente- en polder
besturen.
De gemeentebesturen en de werkloozen-
zorg.
Buitenland.
Zitting van den Volkenbondsraad over de
kwestie ChinaJapan.
De ontwapeningsconferentie geopend.
China aanvaardt de Volkenbondsvoor
waarden, Japan verwerpt ze.
Dreigende uitsluiting in Denemarken.
Aardbeving op Cuba.
DE GEMEENTEBESTUREN IN Dl
WERKLOQZENZORG,
De minister van binnenlandsche zaken
en landbouw heeft de volgende circulaire
met vragenlijst aan alle gemeenten gezon
den:
„Nu de werkloosheid in ons land zeer
omvangrijk is geworden en de uitgaven
van de overheid eveneens belangrijk zijn
toegenomen, is het alleszins wenschelijk,
dat de regeering regelmatig op de hoogte
is en blijft van de uitgaven, welke ten be
hoeve van de werkloozenzorg door de ge
meentebesturen zijn gedaan. Ongetwijfeld
zal ook uw college het nut hiervan inzien
en ik mag daarom uw medewerking in
roepen om voortaan maandelijks de des
betreffende vragenlijst, welke u regelma
tig zal worden gezonden, ingevuld terug
te zenden. Ook wanneer eventueel geen
uitgaven zijn gedaan, wordt terugzending
op prijs gesteld.
Voor de eerste maal worden de gege
vens verzocht over de periode van 3 tot en
met 30 Januari, terwijl u vervolgens, in
de eerste week van elke maand, een lijst
zal worden gezonden, waarop zal zijn
aangegeven, over welk tijdvak de inlich
tingen worden verzocht".
In de vragenlijst wordt gevraagd, of de
gemeente steun aan werkioozen heeft uit
gekeerd en, zoo ja, hoeveel in totaal. Ge
lijksoortige vragen worden gesteld met be
trekking tot uitgaven voor werkverschaf
fing, niet vallende onder art. 29, lid 2,
der Armenwet. Ook wordt gevraagd, hoe
veel in de gemeente de besturen der werk-
loozenkassen aan de leden van die kassen
hebben uitgekeerd en hoeveel werkioozen
bij het plaatselijk orgaan der arbeidsbe
middeling waren ingeschreven.
De Nederlanders te Sjanghai.
Bij het ministerie van buitenlandsche
zaken is de telegrafische mededeeling ont
vangen, van den Nedarlandschen consul-
generaal te Shanghai, dat de Nederland-
sche kolonie aldaar welvarend is.
Nederland's beschermende maatregelen.
Uit Brussel werd gisteravond gemeld.
In de Eerste Kamer heeft senator Van-
dewiele er over geklaagd, dat de Ne-
derlandsche regeering onlangs een in
voerrecht op weefsels met twee procent
heeft verhoogd en bovendien de mogelijk
heid onderzoekt om den invoer van som
mige buitenlandsche producten te rege
len en slechts den invoer toe te laten van
weefsels van vreemden oorsprong tot een
hoeveelheid die overeenstemt met de pro
ductie in Nederland.
De heer Vandewiele zei, dat deze be
schermingsmaatregelen van de zijde van
Belgische commissionarissen en groote
kleederenfabrikanten krachtdadig verzet
uitlokken, temeer daar de Nederlandsche
fabrikanten niet in de mogelijkheid ver-
keeren om sommige bijzondere producten
te leveren, die in België worden vervaar
digd. Hij vroeg de minister van Buiten
landsche Zaken onmiddellijk stappen bij
de Nederlandsche regeering te doen, opdat
dit ontwerp niet ten uitvoer zou worden
gebracht. Nederland, zoo zei hij, is één
van de bijzonderste afzetgebieden voor
Belgische weefsels en moest een dergelijke
maatregel toegepast worden, dan zou dit
een ramp zijh voor de Belgische weefnij
verheid.
Minister Deckers In IndlB.
De Minister van Defensie, de heer dr
Deckers, heeft Zondag een rondrit door
Bandoeng gemaakt in gezelschap van den
burgemeester en den legercommandant.
Onder anderen werd een bejoek gebracht
aan de sterrewacht te Lemb&ng. 's Avonds
