No. 91
Maandag 18 Jannari 1932
46e Jaargan
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Socialisme en Communisme.
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau; Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. <£{55.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
DeZeeuw
VERSCHIJNT ELEEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, 13.—
Losse nummers f 8,05
Prijs der Advertentien:
1regels 11.20, elke regel meer 30 ct.
BIJ abonnement belangrijke korting.
Het komt vaak voor, dat sociaal-demo
cratische sprekers in hun redevoeringen
ook dezen winter in Zeeland, bij de
actie die door S.D.A.P. en N.V.V. wordt
gevoerd elke verwantschap tusschen
socialisme en communisme ontkennen.
Men moet hen niet aan boord komen
met wat b.v. in Rusland geschiedt.
Daarom is het wel goed, dat „het Cen
trum" nog eens duidelijk de verwant
schap tusschen socialisme en communis
me heeft uiteengezet
Het communisme in zijn huidige ge
daante staat zoo lezen we onge
twijfeld scherper tegenover den gods
dienst dan het socialisme van dezen tijd.
Maar wie eenige heugenis heeft aan
het verleden weet, dat socialisme en so
ciaal-democratie in een tijd, welke nog
niet zoo heel ver achter ons ligt, de reli
gie openlijk en systematisch bekampten.
Kerk en geloof werden als vijandelijke
machten beschouwd en als zoodanig be
jegend.
Zoo sprak de bekende Duitsche sociaal
democraat Liebknecht op den partijdag
te Halle in het jaar 1890: „De religie kun
nen wij alleen daardoor te lijf gaan, dat
wij den privaatpersoon rustig zijn gods
dienst laten, maar hem kennis bijbren
gen. De school moet tegen de Kerk ge
mobiliseerd worden, de onderwijzer tegen
de priesters; een goede (richtige) opvoe
ding stelt den godsdienst ter zijde".
Door middel van de school wilde men
dus den godsdienst vernietigen.
En het was niet alleen Liebknecht,
die er zóó over dacht!
„Christendom en socialisme staan
tegenover elkaar als vuur en water",
schreef Bebel. En op den partijdag
van Hannover in 1899 verklaarde deze
leider der Duitsche sociaal-democratie:
„Men vermaant ons niet den gods
dienst aan te vallen. Ik kan u slechts
zeggen: wij doen tegen het streven om
het volk dom te houden op dit gebied
niet te veel, neen te weinig. Op dit ge
bied moest onze pers zeer veel meer
doen."
Tot deze enkele citaten zullen wij ons
bepalen, ofschoon ze met reeksen an
dere, ook uit ons eigen land, zouden
zijn aan te vullen.
Het socialisme keerde zich regelmatig
tegen godsdienst en Kerk en sprak het
onomwonden uit (wat ook thans nog wel
gebeurt), dat de religie van den arbei
der het socialisme moest zijn.
Nu heeft het socialisme of hebben
althans velen zijner aanhangers de wel
eer aangenomen houding tegenover den
godsdienst gewijzigd.
Overwegingen van geestelijken
aard en overwegingen van tactiek
hebben daartoe geleid.
Al willen wij nu niets afdingen op de
oprechtheid der overtuiging van „reli
gieus-socialisten", te ontkennen valt toch
niet, dat zij ook in ons land slechts
een kleine minderheid vormen, en ver
volgens, dat naast, of liever tegenover
hen, vele anderen staan, die voor geloof
en Kerk niets gevoelen, of erger
nog daarvan beslist afkeerig
zijn, en dit ook nimmer verhelen.
De strijd tegen, wat zij het „clericalis-
me" noemen, behoort, volgens hen, te
worden voortgezet.
De oude antithese moge in den vorm
en in haar uiting zijn verzacht, zij is
niet verdwenen.
In zijn diep sten grond is het socia
lisme nog altijd, wat het steeds geweest
is, en vertegenwoordigt het niet slechts
een economisch en maatschappelijk,
maar ook een geestelijk en phi-
losofisch stelsel, dat in commu
nisme en anarchisme zijn uitloopers
vindt
Eerst wanneer het daarmee radicaal
gebroken heeft, kan er sprake zijn van
een ingrijpende en essentiëele verande
ring.
Maar zoolang dit niet het geval is, zal
het verschil tusschen communisme en
socialisme meer een verschil zijn in
graad, dan een in princiep.
Ingezonden Mededeeling.
Communistisch complot ontdekt.
Te Alcala de Henares, op 40 K.M. van
Madrid, zijn elf aanhoudingen verricht in
verband met een samenzwering waarvan
deze plaats het centrum was. Sedert eemi-
gen tijd kwamen daarheen uit alle deelen
van Spanje allerlei gevaarlijke lieden:
communisten, anarcho-syndicalisten, ter
roristen enz. De autoriteiten, die gewaar
schuwd werden, vernamen weldra, dat
deze extremisten een revolutionaire cam
pagne voerden in de kazernes van Alcala
de Henares. Men was voornemens om met
behulp van medeplichtigen onder de mi
litairen een kazerne stormenderhand te
nemen. Des nachts namen de autoriteiten
snelle maatregelen om het plan te ver
ijdelen.
Tot de elf gearresteerden behoort
slechts één soldaat.
China dreigt.
China dreigt, dat het de politieke be
trekkingen met Japan zal verbreken. Het
dreigement wordt door Japan niet ernstig
opgenomen. Doch zelfs, als China zijn be
dreiging uit zou voeren, zou Japan nog
zijn consuls in China laten.
Volgens een bericht uit Nanking ver
langt de Chineesche regeering de bijeen
roeping van een conferentie der mogend
heden, die het verdrag van 1922 ondertee
kend hebben, waardoor de souvereine
rechten van China in Mantsjoerije na
drukkelijk erkend zijn.
Deze landen zijn: China, Japan, de
Vereenigde Staten, Engeland, Frankrijk,
Italië, Nederland, België en Portugal.
Mogelijkheid van uitstel der herstel-
conferentie.
De overweging der quaestie of de her
stelconferentie te Lausanne, welker ope
ning naar men weet op 25 Januari is be
paald, al of niet moet worden uitgesteld,
duurt nog steeds voort.
Blijkens de berichten uit Londen en Pa
rijs wint de opvatting steeds meer veld,
dat het aanbeveling zou verdienen de con
ferentie uit te stellen tot na de verkie
zingen in Frankrijk en Pruisen. Deze ver
daging zou tevens gemotiveerd worden
geacht wegens de weigering van de Ame-
rikaansche regeering om officieel noch
officieus aan de conferentie deel te ne
men. Daarentegen meent men, dat het
voornemen bestaat om tijdens den duur
der Ontwapeningsconferentie door middel
van persoonlijke besprekingen tusschen
de dan in Genève aanwezige ministers van
buitenlandsche zaken de Herstelconferen
tie voor te bereiden en vooral de compro
misvoorstellen van de Engelsche en Fran-
sche regeeringen te berde te brengen.
Men verwacht, dat de Engelsche en
Fransche regeeringen een voorstel zullen
doen om de Herstelconferentie eenige
maanden uit te stellen.
Aardschokken bij Manchester.
Zaterdagochtend in de vroegte werden
in de omgeving van Manchester aard
schokken gevoeld, welke waren voorafge
gaan van onderaardsch gerommel.
De huizen schudden en sommige voor
werpen vielen op den grond of werden
omgeworpen.
In verschillende stadjes in Lancashire
en vooral te Swinton en Eecles zijn lichte
aardschokken gevoeld, waardoor voor
werpen van muren en schoorsteenen vie
len en een paar huizen lichte scheuren
kregen. Persoonlijke ongelukken zijn niet
gebeurd.
Naar de ontwapening?
Voor de senaatscommissies van bui
tenlandsche zaken en oorlog te Parijs,
hebben Eccard en generaal Bourgeois het
woord gevoerd over de militaire situatie
van sovjet-Rusland en het militaire ka/-
rakter van het vijfjaren-plan.
De commissies stelden vast, dat de sov
jet-regeering tot nu toe niet de inlichtin
gen over de bewapening heeft verstrekt,
zooals dat door de anidere staten is ge
schied.
Het rapport deelt mede, dat Rusland
de bewapening van zijn nationaal leger j
voltooit door het vijfjarenplan en dat het
leger zich aan gene zijlde van den Oeral
bevindt.
Het actieve leger telt thans bijna een
millioen man, en drie millioen man kun
nen onmiddellijk gemobiliseerd warden.
Het vijfjarenplan blijkt derhalve in elk
opzicht een plan te zijn tot bespoediging
van de nationale militaire bewapening van
Rusland.
Zweedsch schip met oorlogsmateriaal
voor Sovjet-Rusland aangehouden.
De -„Pester Lloyd", een te Boedapest
verschijnend blad, bevat een bericht uit
Boekarest, dat de Roemeensche haven
autoriteiten in Gonstanza aanwijzingen
hadden gekregen, dat het Zweedsche s. s.
„Erlan", dat daar in de haven lag, ka
nonnen, wapens en munitie aan boord
had, welke lading voor Sovjet-Rusland
was bestemd. Men liet het schip ongehin
derd vertrekken, aldus gaat het bericht
volgens Wolff verder, maar in open zee
werd het door twee Roemeensche oor
logsschepen aangehouden en gevisiteerd.
Het oorlogsmateriaal, dat in het scheeps
ruim werd gevonden, werd in beslag ge
nomen.
De kapitein van de „Erlan" zou ver
klaard hebben, dat de munitie afkomstig
was uit de Skoda-fabriek in Pilsen, en
dat de lading te Hamburg ingenomen
was.
Arbeidsconflict bij de Amerikaansche
spoorwegen.
De directies der Amerikaansche spoor
wegen hebben in een conferentie aan
de vertegenwoordigers van 1.900.000
spoorwegemployes formeel medegedeeld,
dat een verlaging der loonen met tien
procent noodzakelijk ia om in de toe
komst de spoorwegen weder tot bloei te
brengen.
De arbeiders hebben hierop geant
woord, dat zij onmiddellijke hulp voor
de werkloozen wenschen in den vorm
van een korteren arbeidsdag en kortere
werkweek en stabilisatie der arbeidsr
voorwaarden bij de spoorwegen.
De arbeidersleider David Robertson
stelde voor, dat een werkdag van zes
uur zal worden ingevoerd, en dat een
gemiddeld aantal vaste arbeiders, aan
wie het volle jaar arbeid zal zijn ver
zekerd, zal worden vastgesteld.
Men verwacht, dat de arbeiders voor
den tijd van één jaar een loonsverlaging
van tien procent zullen aanvaarden in
ruil voor een verhoogde werkgelegenheid.
Alle gedelegeerden op de conferentie
van de directies der spoorwegen met de
vertegenwoordigers der vakvereenigingen
waren optimistisch gestemd en men ver
wacht, dat deze week overeenstemming
zal worden bereikt
Personentrein ontspoord in Frankrijk.
Zondagavond is de personentrein Pa-
rijs-Abbéville om 7.10 uur bij St Just-en-
Ghaussée ontspoord. Voor zoover tot dus
ver kon worden vastgesteld, zijn hierbij
zeven personen omgekomen, terwijl er
voorts eenige zwaargewonden zijn.
Ondergrondsche actie in Britsch-lndië.
Men is algemeen van imeening, dat
door de nieuwe strenge maatregelen der
regeering de congresbeweging geleidelijk
tot ondergTondschen arbeid zal worden
gedwongen. Het wordt zeer goed mogelijk
geacht, dat er weldra van de geheele con
gresbeweging niets meer te bespeuren zal
zijn. Er blijft dan echter groot gevaar
voor bestaan, dat de beweging plotseling
weer met groote kracht zal uitbarsten.
Ook thans reeds is er uiterlijk weinig
te bemerken van de congrescampagne.
Wel staan voor de winkels in de Euro-
peesche wijk als gewoonlijk de congres-
vrijwilligers gereed om de koopers te be
wegen, niet te koopen, doch overigens is
het moeilijk te bemerken, dat de boycot
inderdaad een ernstige bedreiging voor
den handel vormt.
Het krachtig optreden van de regee
ring tegen het congres duurt onveranderd
voort. Gisteren zijn ook de vier nog over
gebleven leiders naar de gevangenis over
gebracht. De congresbulletins van weleer
zijn weer verschenen. Door de politie wor
den alle pogingen in het werk gesteld, de
verspreiders van dit blad te vinden, doch
tot dusver zonder resultaat. Het bulletin
bestaat uit enkele bladzijden gewoon pap
pier, waarop met stencils heftige aanval
len op het Engelsche bewind zijn afge
drukt, terwijl voorts de tijden en plaatsen
der congresbijeenkomsten worden bekend
gemaakt. In verband met het publiceeren
dezer bulletins zijn tot dusver vijf perso
nen gearresteerd.
Uit Kasjmir komen berichten, die er
op wijzen, dat de orde hier nog niet her
steld is. („Tel")
Belgische gemeenten zonder geld.
Het verbod van de Belgische regeering
aan de gemeenten tot het aangaan van
nieuwe leeningen heeft de nadeeligste ge
volgen voor de gemeenteambtenaren ge
had. Te Gent vergaderden de gemeente
secretarissen van Oost-Vlaanderen. Daar
bij kwam aan het licht, dat de meesten
sinds verscheidene maanden geen salaris
meer hebben ontvangen.
De vergadering nam een motie aan,
die aandringt op rechtstreeksche uitbe
taling door den staat, zooals bij de onder
wijzers het geval is.
Korte berichten.
In de drie eerste weken van Dec.
is, blijkens een mededeeling van het En
gelsche ministerie van arbeid, het aantal
ingeschreven werkloozen verminderd van
2.622.000 tot 2.510.000. Van deze 112.000
zjjn er 35.000 afgeschreven wegens de
jongste wijzigingen in de steunregeling;
de andere 77.000 beteekenen achter in
derdaad een vooruitgang.
De inkomsten uit de laatste drie
kwartalen zijn in Ganada ongeveer 16
millioen dollar bij de uitgaven ten achter
gebleven. Canada's schuld is in het ka
lenderjaar 1931 met 122 millioen dollar
(gestegen.
De politierechter in Malborough-
street te Londen heeft een man naar den
strafrechter verwezen, die van het feit,
dat zijn naam gelijk was aan die van een
dokter, gebruik had gemaakt om jaren
lang onbevoegd de geneeskunde uit te
oefenen. Hij had zelfs de brutaliteit gehad
als deskundige voor een jury te verschij
nen.
De te Warschau gepubliceerde uit
komsten van de volkstelling van 1930 ge
ven een totaal inwoners van 32% miljoen.
Tegenover 1920 is de bevolking mat 13
pet. toegenomen, de sterkste toeneming in
geheel Europa.
700 onderwijzers en onderwijzeres
sen aan Joodsche scholen in Palestina
zijn in staking gegaan, als protest tegen
het feit, dat him sinds vier maanden geen
salaris is uitbetaald en omdat, naar hun
meening, onvoldoende financieele waar
borgen voor de toekomst worden geboden.
De achterstallige salarisschuld bedraagt
30.000 P.S.
In Perzië hebben zware sneeuw
stormen gewoed. Overal in het land zijn
menschen van kou omgekomen. De tele
graaf- en telefoonverbindingen zijn ge
stoord, omdat de draden onder het ge
wicht van de sneeuw zijn gebroken.
DE EUROPEESCHE OECONOMISCHE
SAMENWERKING.
Het standpunt der Nederl. regeering
Het Volkenbondssecretariaat heeft, naar
de N. R. C. meldt, de opmerkingen open
baar gemaakt, die de Nederlandsche re
geering op verzoek van de Europeesche
oommissie tot den Volkenbond heeft ge
richt met betrekking tot het rapport van
de «economische deskundigencommissie
onder voorzitterschap van dr Trip, over
de kwestie van cLe Europeesche oeoono
mische toenadering.
Onze regeering verklaart het rapport der
oommissie in overweging te hebben ge
nomen, doch een gedetailleerde bespre
king er van op het oogenblik zonder nut
te hebben geacht.
Over het algemeen is de Nederlandsche
regeering de draagkracht van het rap
port der commissie-Trip gunstig gezind
maar het is thans niet het oogenblik
daarover in bijzonderheden zich uit te
laten, aangezien de pogingen om tot een
Europeesche oeconomische samenwerking
te komen iederen dag nieuwe moeilijk
heden ontmoeten en de oeconomische
toestanden van het oogenblik niet alleen
verschillend zijn van die welke beston
den toen de commissie-Trip haar rapport
redigeerde, doch bovendien nog binnen
korten tijd zich opnieuw zullen kunnen
wijzigen.
Intusschen verklaart de Nederlandsche
regeering, dat de overwegingen, die een
oeconomische toenadering in Europa be
velen zóó machtig zijn, dat de vertegen
woordigers van de staten, die de con
ventie van Oslo onderteekend hebben,
eenerzij ds overtuigd zijnde, dat een Euro-
Binnenland.
Een initiatiefwetsvoorstel van den heer
Albarda.
Een drama te Huissen.
Tariefonderhandelingen tusschen België
en Nederland.
De crisis in de baksteenindustrie.
Buitenland.
Treinramp in Frankrijk.
Weer uitstel der herstel-conferentie?
Aardschokken in Engeland.
peesche samenwerking op groote schaal
in een onmiddellijke toekomst niet te
verwezenlijken is door de multilaterale
methoden en anderzijds, dat de omstan
digheden niet langer toezien en afwach
ten veroorloven, besloten zijn, voor de
aanstaande zitting van de Europeesche
commissie opnieuw bijeen te komen, ten
einde meer duurzaamheid aan hun onder
linge samenwerking te geven.
De Nederlandsche regeering is van
meening, dat de beweging van Oslo op
deze wijze voortgaande op een vruchtbare
manier zal kunnen bijdragen tot het werk
van oeconomische samenwerking, dat
door den Volkenbond is ondernomen.
Een initiatiefvoorstel van wet Albarda e.e.
betreffende de vrijwillige opkomst van
dienstplichtigen en reservepersoneol.
Bij de Tweede Kamer is een voorstel
van wet van den heer Albarda o.s. inge
diend, dat ten doel heeft te voorkomen,
dat de regeering voor binnenlandsche
doeleinden den Bijzonderen Vrijwilligen
Landstorm zou mobiliseeren, zonder ver
plicht te zijn voor het onder de wapenen
blijven van die macht de goedkeuring van
de Staten-Generaal te vragen.
Aan de memorie van toelichting is het
volgende ontleend:
Art. 187 der Grondwet bepaalt, dat
wanneer in geval van oorlog, oorlogsge
vaar of andere buitengewone omstandig
heden de dienstplichtigen, die niet in wer-
kelijken dienst zijn, geheel of ten deele
onder de wapenen worden geroepen, on
verwijld bij de Staten-Generaal een wets
voorstel moet worden ingediend om het
onder de wapenen blijven der dienstplich
tigen zooveel noodig te bepalen.
Door de oprichting van den Bijzonde
ren Vrijwilligen Landstorm is echter een
gewapende macht ontstaan, die kan wor
den gemobiliseerd, zonder dat de regee
ring verplicht is, onverwijld den Staten-
Generaal de mobilisatie mee te deelen en
van het onder de wapenen doen blijven
van die macht de goedkeuring van de Sta
ten-Generaal te vragen.
De Bijzondere Vrijwillige Landstorm ia
een, zij het ook door de regeering begun
stigde, buitenwettelijke organisatie. Zijn
leden worden door den minister van De
fensie tot den werkelijken dienst toegela
ten. Op deze wijze staan bijna vijftigdui
zend man gereed om, wanneer aanleiding
wordt gezien om met gewapende macht
de openbare orde of rust te handhaven of
te herstellen, vrijwillig onder de wapenen
te komen. De mobilisatie van deze macht
is tot in bijzonderheden voorbereid.
De indieners van het initiatiefwetsvoor
stel achten het dringend noodzakelijk, dat
aan den tegenwoordigen toestand een
eind wordt gemaakt. Het gereed staan van
een organisatie, die de regeering in staat
stelt om, met voorbijgaan van art. 187 der
Grondwet, en dus buiten de Staten-Gene
raal om, voor doeleinden van binnen
landsche politiek een vrijwilligersleger op
de been te doen komen, achten zij niet be
vorderlijk voor orde en rust.
Volgens de voorstellers moet worden
hersteld de toestand, waarin geen mobili
satie, van welken omvang en met welke
strekking ook, kan worden ondernomen,
zonder dat voldaan wordt aan art. 187
der Grondwet.
35 steenfabrieken stopgezet.
De geheele Nederlandsche Baksteenin
dustrie, met uitzondering van Limburg
en enkele op zich zelf staande fabrieken,
heeft besloten voor dit jaar met 1 Mei
de ovens drie maanden te sluiten. Deze
maatregel was noodig, omdat niettegen
staande de maatregelen,' genomen door
het Extra Rood Contract, n.1. om de pro
ductie harde metselsteen zooveel moge»-
lijk te beperken door het extra-fabricee-
ren van groote binnenmuursteen (welke
nog in groote hoeveelheden uit het bui
tenland worden ingevoerd) toch de voor
raden harde metselsteen tengevolge van
de diep in het bedrijf ingrijpende crisis,
wwtedg fcst geheel© fcs»
