No. 88
Donderdag 14 Jannari 1932
46e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD.
KT VAN MELLE'S KOEK, GEZOND EN LEKKER!
Oit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
Binnenland.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 1L
Postrekening No. £4455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
2Zeeuw
VERSCHIJNT ELKSN WERRSAG.
A b p i?n e su e u t s n t tt ss
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummers
f 0.05
Prijs derAdvertentiën:
1—4 regels fl.20, elke regel meer 30 ct.
Bi] abonnement belangrijke korting.
Oriënteering naar rechts?
Wat zich op dit oogenblik in de S. D
A. P. afspeelt is ook voor buitenstaan
ders van belang.
Hoewel het revolutionaire kwaad vol
strekt niet was uitgebrand is deze partij
toch langzamerhand geworden een refor
mistische partij, die meer op vernieuwing
van het bestaande dan op afbraak, meer
op behoud dan op vernietiging is bedacht.
Er worden wel van tijd tot tijd groote
woorden gesproken en klinkende leuzen
aangeheven en felle artikelen geschreven,
teneinde de massa in de goede stemming
te houden en de groei van de „beweging"
te bevorderen, maar tegelijkertijd blijkt
ook herhaaldelijk, dat de leiders de veel
gesmade kapitalistische maatschappij nog
zoo kwaad niet vinden.
Er is b.v. wel een socialisatie-r a p-
p o r t, maar men heeft zelfs geen behoef
te om er over te spreken.
Medezeggenschap wordt wel als een
klinkende leuze opgeheven, maar in de
eigen ondernemingen wordt, naar onlangs
in het ofgaan van den rooden typografen
bond werd meegedeeld, nog geen over-
1 e g toegestaan.
Men streeft naar een geleidelijke om
zetting van de maatschappij, waarbij
practisch op het geleidelijke den nadruk
valt.
Vele partijgenooten zijn daarmee ech
ter niet tevreden.
Er begint onrust te komen in de gele
deren. Men kan ook bij de S. D. A. P.
van een crisis spreken.
De meer principiëel aangelegde socia
listen, die daardoor dichter bij de Com
munisten staan, beginnen een revolutio
naire actie te ontketenen.
Zij willen de leuzen, die tot nu toe
slechts gebruikt werden om de stemming
er in te brengen, tot werkelijkheid maken.
Wat mannen als Oudegeest, als zij dat
voor de partij-reolame noodig achten,
zeggen, teneinde de massa op te hit
sen, dat willen de linksche elementen
doen.
Maar dat is niet naar den zin van het
partijbestuur, dat over den huidigen gang
van zaken best tevreden is.
De partij is een machtig lichaam ge
worden, de moderne vakbeweging is tot
groote ontwikkeling gekomen, men heeft
macht en invloed en kapitaal en daarom
voelt men voor gewaagde ondernemingen
bitter weinig.
De S. D. A. P., zoo waarschuwde de
bezadigde Vliegen, moet zich niet naar
links, maar naar rechts oriënteeren. Daar
liggen nog allerlei mogelijkheden. Het
millioen christelijke en roomsche arbei
ders wordt van meer beteekenis geacht,
dan de honderdduizend communisten, an
archisten enz.
Of dit gelukken zal?
Het is niet twijfelachtig, welke richting
op het komende Paaschcongres, dat wel
niet veel overeenkomst zal hebben met
een vredescongres, de overwinning zal be
halen.
De linksche oppositie-mannen zullen
wel worden uitgesloten.
Maar dan?
Er zal, zegt de heer Vliegen, allerhan
de ballast over boord gegooid moeten
worden, wil men de klove met de arbei
ders van Christelijke beginselen overbrug
gen. In dit verband werd gewezen op „de
religieuze kwestie".
Deze uitspraak wijst er op, dat de heer
Vliegen toch geen juist inzicht heeft in
de zaken waarom het hier gaat.
Het is niet de ballast, die over boord
moet, maar het beginsel.
De S. D. A. P. is krachtens begin
selrevolutionair, zóó, dat zij niet
alleen op veranderng van maatschappij-
vorm bedacht is, maar zóó, dat zij zich
stelt tegen de ordinantiën Gods, tegen den
Christus1.
Door wat ballast over boord te werpen
kan men komen tot een rechtsche oriën
tatie in dezen zin, dat men dichter
komt bij liberalen en vrijz. democraten.
Maar voor oriënteering naar rechts in
dezen zin, dat de klove, die de S. D. A. P.
van de Christelijke arbeiders scheidt, is
noodig het loslaten van de Soc. Dem, b e-
g i n s e 1 e n.
De Duitsche credieten.
Het voornaamste financieele orgaan
te Parijs, de „Agence Economique et Fi-
nancière" weet mede te deelen, dat de
Raad van Beheer van de Bank van
Frankrijk zal beraadslagen over de kwes
tie van verlenging der credieten aan de
Duitsche Rijksbank. Tegelijkertijd zou
men in onderhandeling zijn getreden met
de Bank van Engeland en de Federal Re
serve Bank. Hoewel het resultaat van
deze besprekingen pas tegen het einde
van Januari bekend zal zijn, is men in
goed ingelichte Fransche kringen blijk
baar toclji reeds van meening, dat zoowel
de Amerikaansche als de Engelsche Bank
zich bij het Fransche standpunt zullen
aansluiten. Geruchten doen de ronde dat
de Bank van Frankrijk slechts geneigd
zou zijn tot het verstrekken van een cre-
diet van vier weken. Wat er verder zal
gebeuren zal voornamelijk van de confe
rentie te Lausanne afhangen.
Dreigend arbeidsconflict in Zweden.
Sedert van 't najaar de collectieve ar
beidscontracten, voor de metaalindustrie
en het hoogovenbedrijf waren opgezegd
zijn tusschen vertegenwoordigers van
werkgevers en werknemers in Zweden on
derhandelingen gevoerd die kort vóór
Kerstmis geleid hebben tot overeenstem
ming tot bemiddelingsvoorstellen.
Nu hebben de werkgevers deze bemid
delingsvoorstellen aangenomen, doch de
arbeidersorganisaties hebben ze verwor
pen. Er dreigt nu Maandag een staking
daar men vreest, dat de arbeiders niet
voor de verlaagde loonen zullen willen
werken.
Bij de hoogovens en de metaalgieterijen
werken ongeveer 30000 arbeiders, bij de
scheepswerven, de machinefabrieken en
de andere metaalindustrieën ongeveer
60.000, waarvan 17.000 te Stockholm en
ongeveer 10.000 te Gothenburg.
Ook in de houtzagerijen dreigt tegen 1
Februari een conflict, waarbij 17.000 ar
beiders betrokken zijn.
Naar een Europeesch steenkolenkartel?
Over de beslissingen der door het eco
nomische Volkenbondscomité bijeengeroe
pen steenkolenconferentie wordt gemeld'
De conferentie heeft zich in beginsel ten
gunste van het denkbeeld van de vorming
van een Europeesch steenkolenkartel uit
gesproken. Nadat de regeeringsgedele-
geerden en de mijndirecties over het alge
meen hun instemming met deze gedachte
verklaard hadden, hebben gisteren ook
de vertegenwoordigers der mijnwerkers
te kennen gegeven, daartegen in beginsel
geen bezwaar te hebben, mits zekere
waarborgen voor de behartiging van de
belangen der mijnwerkers en der ver
bruikers van steenkolen zullen worden ge
geven.
Het rapport der steenkolendelegatie van
het economisch Volkenbondscomité aan
den Volkenbondsraad zal dan ook de ver
klaring inhouden, dat de deskundigen al
gemeen van oordeel waren, dat zoo spoe
dig mogelijk tot een kartelvorming in de
Europeesche steenkolenindustrie moet
worden overgegaan, waardoor eenige or
de in de steenkolennijverheid zal worden
gebracht, welke zoowel aan de pro
ducenten als ook aan de verbruikers van
steenkolen ten goede zal komen. De re-
geeringsgedelegeerden wezen hierbij op de
waarschijnlijkheid, dat dan verschillende
thans door de individueele landen getrof
fen maatregelen tot bescherming van hun
eigen steenioJenproductile Weer zouden
kunnen worden ingetrokken of althans
verzwakt. Men verwacht in de kringen
der steenkolenconferentie, dat thans wel
dra de verschillende mijndirecties en in
het bijzonder die van België, Duitsch
land, Engeland, Frankrijk, Nederland,
Polen en Tsjecho-Slowakije met elkan
der in bespreking zullen treden over een
kartelvorming, opdat deze zoo mogelijk
reeds binnen weinige maanden een feit
zal zijn geworden.
Bulgarije en de herstelbetalingen.
Moesjanof, de Bulgaarsche premier,
heeft verklaard, dat Bulgarije niet in staat
is tot het doen van herstelbetalingen. De
toestand van het land is zoo slecht dat
men uitstel zal moeten aanvragen voor
aflossing en rentebetaling van de bui-
tenlandsche schulden. Bulgarije zal vra
gen ook aan de conferentie te Lausanne
te mogen deelnemen.
Een nieuw Fransch Kabinet.
Laval heeft een kabinet gevormd.
De toewijzing der portefeuilles is als
volgt:
Laval, buitenlandscbe zaken; Cathala,
binnenlandsche zaken; Tardieu, oorlog;
Fould, landbouw; De titularissen van an
dere portefeuilles blijven onveranderd.
Senator Paul Boncour heeft het aan
bod van Laval om als opvolger van Briand
de portefeuille van Buitenlandsche Zaken
over te nemen, afgeslagen.
De directie van een Russische trust
gearresteerd.
Uit Moskou wordt gemeld, dat de ge
heels directie van de levensmiddelentrust,
die de levensmiddelenverzorging van alle
spoorwegarbeiders in de Oekraine leidt,
ontslagen en in arrest gesteld is. De di
rectie van de trust wordt er van beschul
digd, valsche rapporten bij de regeering
te hebben ingediend over de resultaten
van haar arbeid. In werkelijkheid zou de
directie der trust echter staatsgelden
hebben verduisterd. Met het onderzoek
in deze zaak is de bekende communist
Roisemann belast.
heeft zij de aandacht van den minister
gevestigd op het feit, dat eenige Neder
landsche tuinbouwproducten ernstiger
worden getroffen dan 'diezelfde produc
ten, uit andere landen afkomstig.
Ten tweede heeft de commissie den
minister gewezen op de buitengewone be
teekenis van het Engelsche invoerverbod
voor Fransche groenten en aardappelen
met het oog op het in Engeland binnen
dringen van den Coloradokever.
De daardoor in zeer ernstige moeilijk-
beden geraakte Fransche tuinbouw zal
ongetwijfeld pogingen aanwenden om zijn
producten via andere landen naar Enge
land te exporteeren. Wat het gevolg is
indien dit via ons land geschiedt, heeft
onze export van versch vleesch ondervon
den. Deze export werd namelijk eenige
jaren geleden door een Engelsch invoer
verbod totaal vernietigd. De veiligstelling
van den Nederlandsohen tuinbouwexport
naar Engeland is dan ook alleen ver
zekerd, indien ook de Nederlandsche re
geering gelijktijdig eenzelfden maatregel
uitvaardigt, als Engeland thans heeft ge
nomen.
De commissie mocht van den minister
Binnenland.
De financieele toestand van Neder-
landsch-Indië.
Communistische agitatie.
Uitvoer van onze tuinbouwproducten naar
Engeland.
Buitenland.
Een nieuw Fransch kabinet.
Een steenkolenkartel?
Ook Bulgarije kan niet betalen.
worden nagemeten. Komt zulk een wagen
terug met een grootere hoeveelheid, dan
betaalt de bestuurder invoerrecht.
Voor Nederlandsche wagens gelden
deze bepalingen niet.
Officieels algemeens autobus-reisgids.
Bij drukkerij V. D. E. te Eindhoven is
verschenen een officieele alg'-meene auto
bus-reisgids samengesteii door den Ne-
derlandschen Bond van Autobuso iderne
mers.
Ingezonden mededeelingen.
Korte berichten.
Gisternacht heeft het in en om En
geland weer hard gestormd; vooral in het
Kanaal en de Noordzee. Heel wat sche
pen zochten een toevlucht in de havens
op de Engelsche Zuidkust.
De politie te Boedapest arresteerde
negen en veertig communisten, die sinds
weken op groote schaal opgewekt heb
ben tot het houden van een rooden dag op
13 Januari. In door hen onder de werk-
loozen verspreide pamfletten wordt ge
zegd, dat de werkloozen op 13 Januari
op straat moeten gaan en de burgerlijke
maatschappij moeten aanvallen, ook wan
neer het tot bloedvergieten komt.
Te Roetgen (district Erkelenz) zijn
uitgebreide onregelmatigheden in de boek
houding ontdekt. Op grond van het resul
taat van het voorloopig onderzoek werden
de burgemeester en de gemeentesecretaris
voorloopig van hun ambt ontheven.
Men gelooft dat een bedrag van 50
100.000 M. is verduisterd.
Volgens officieel Russisch bericht is
de Chineesche regeering voornemens om
in de eerstvolgende dagen af te treden.
De motieven worden voorloopig nog niet
bekend gemaakt.
Naar uit Birmingham in den staat
Alabama werdt gemeld, heeft een wer
velstorm erg huisgehouden. Er zijn elf
dooden, 150 gewonden. Zeer groote stof
felijke schade is aangericht en er is veel
vee gedood.
De vroegere koningin Sophie van
Griekenland is na een lang lijden gister
avond ontslapen.
Naar Reuter uit Londen seint, is
gisterochtend vroeg in de streek twintig
mijl bezuiden bet graafschap Camavon,
een korte maar vrij hevige aardschok
waargenomen.
Gisteren opende de onderkoning van
Britsch-Indië bij Sukkur een groot irriga-
tienet, dat een dorre en afgelegen streek
van de grootte van geheel Engeland
vruchtbaar zal maken.
De uitvoering van bet werk heeft acht
jaar geduurd.
Tuinbouwproducten naar Engeland.
De commissie, welke in de op 2 Januari
j.l. op het Centraal Bureau der Tuin
bouwveilingen te 's-Gravenhage gehou
den vergadering van kweekers en expor
teurs werd 'benoemd in verband met de
maatregelen der Engelsche regeering in
zake den invoer van tuinbouw-producten,
is gisteren door den minister van Binnen
landsche Zaken en Landbouw, jhr. mr.
Ch. Ruys de Beerenhrouck, in audiëntie
ontvangen. Zij' heeft den minister een uit
voerige uiteenzetting gegeven van de
moeilijkheden, welke de export van onze
groenten, fruit en afgesneden tulpen naar
Engeland ondervindt ten gevolge vau de
onlangs door de Engelsche regeering vast
gestelde invoerrechten. In het bijzonder
de toezegging ontvangen, dat hij de door
de commissie aangegeven punten in ern
stige overweging zou nemen.
Staking in de werkverschaffing te
Groningen.
Gistermiddag had in Hotel „Gentrum",
te Delfzijl, een groote vergadering plaats
van stakers uit de werkverschaffingen in
de provincie Groningen. Uit de geheele
provincie had men afgevaardigden naar
Delfzijl gezonden. Ter vergadering werd
als voornaamste punt de eischen der sta
kers besproken.
Na afloop der vergadering begaf zich
een deputatie naar bet gemeentehuis om
den burgemeester van Delfzijl, den beer
L. Buiskool in zijn kwaliteit van Rijks
inspecteur der werkverschaffingen in de
provincie de eischen kenbaar te maken.
Daar de burgemeester echter afwezig was,
werden de eischen daarop schriftelijk in
gediend.
De brief, die werd afgegeven, deelde
mede, dat de stakers hun eisch handha
ven. Te Jipsinghuizen hebben gisterna
middag dertig schippers het werk neer
gelegd. Zij zijn daarna ontslagen.
Slapte in het bedrijf.
De Noord-Nederlandsche Machinefa
briek te Winschoten beeft wegens slapte
in het bedrijf 25 man personeel ontslagen.
De werkloosheid onder de landarbeiders.
Over de week van 28 Dec.2 Jan. j.l.
bedroeg bet aantal werklooze leden van
den Ned. Chr. Landarbeidersbond 9638.
Bijna 10.000 dus, op een ledental van
16.000.
Wegencommissies.
Naar wordt vernomen heeft de minis
ter van waterstaat op 13 dezer aan de
voorzitters van de Rijkscommissie voor de
wegen en van de Rijkscommissie van
overleg voor de wegenverbetering mede
gedeeld, dat het zijn voornemen is de bei
de commissies op te heffen en door een
nieuwe commissie te vervangen.
De commissaris der Koningin in Noord-
Brabant, mr dr A. B. G. M. van Rijcke-
vorsel, beeft zich bereid verklaard het
voorzitterschap te aanvaarden van de
nieuwe commissie, waarvan de instelling
binnenkort kan worden tegemoet gezien.
Benzinecontrole aan de Belgische grens.
In antwoord op een verzoek van de
Automobiel Club van Duitschland om op
heffing van de bepaling, dat alle automo
bilisten, die Duitschland binnenkomen,
invoerrechten moeten betalen voor de hoe
veelheid benzine in hun tank, welke de 2G
liter te boven gaat, heeft de Duitsche mi
nister van financiën medegedeeld, dat hij
daaraan niet kan voldoen en zich o.m. be
roepen op het feit, dat bij het binnenko
men van België invoerrecht moet worden
betaald voor den volledigen voorraad ben
zine welke zich in de tank bevindt.
De Kon. Ned. Automobiel Club heeft in
verband hiermede van haar bestuurslid
en gedelegeerde voor België, jhr J van
Vredenburch, bericht ontvangen, dat aan
de Belgische douanekantoren bij uitgang
naar Nederland van alle wagens met Bel
gisch nummer de hoeveelheden benzine
Deze gids, bevattende alle autobusver
bindingen in het geheele land, zal door
velen met groote ingenomenheid worden
begroet.
Er zijn tal van plaatsen die vanaf be
paalde punten per autobus te bereiken
zijn. Andere verbindingen ontbreken.
Maar boe lent is er de bus. En hoeveel
maal per dag wordt gereden? Vragen
waarop geen enkele reisgids tot nu toe
het antwoord gaf.
Dank zij echter het optreden van den
bond van autobusdienst-ondememers is
hierin nu verandering gekomen.
De thans verschenen gids heeft het for
maat van „het groote" spoorboekje. Van
iedere provincie is er een afzonderlijk
kaartje ingevoegd.
De directie van de spoorwegen heeft er
in toegestemd, de reisgids in de stations
boekhandel op de perrons te verkoopen.
Nagekomen wijzigingen worden ter
kennis van het publiek gebracht door het
gratis verkrijgbaar stellen van supple
menten aan de Stationskiosken.
Er wordt naar gestreefd de gids gelijk
tijdig met de officieele spoorwegdienst-
regeling, tweemaal per jaar dus, te laten
verschijnen.
Het lijdt geen twijfel of deze gids, die
practisch samengesteld is, zal zijn weg
wel vinden.
Dat de samenstellers zich voor even-
tueele op- of aanmerkingen aanbevolen
houden, spreekt vanzelf.
De toestand van den ex-Keizer.
Naar aanleiding van de veelvuldige
aanvragen verklaart het Hofmarschal-
lamt te Doom het volgende:
De Keizer heeft uit de verkoudheid van
onlangs nog een hardnekkige bronchitis
overgehouden. Het verloop is koortsvrij,
maar deze overblijvende ziekteverschijn
selen maken het noodig, den eersten tijd
nog voorzichtig te zijn.
Ontslag huwende ambtenares.
Provinciale Staten van Zuid-Holland
hebben gisteren een reglement voor de
provinciale ambtenaren vastgesteld. Daar
in is de bepaling opgenomen, dat aan de
huwende ambtenaressen ontslag zal wor
den verleend.
Een amendement van Mevr. De Vries
Bruins (Soc.-Dem.) om het desbetreffen
de artikel uit het reglement te schrappen,
is verworpen.
Collectief contract in het bakkersbedrijf.
De Centrale Bedrijfscommissie in het
bakkersbedrijf zal Donderdag 21 Januari
de thans aangevangen besprekingen met
vertegenwoordigers van werkgevers en
werknemers over het collectief contract
voortzetten.
Wegenverbetering.
De minister van Waterstaat beeft aan
de voorzitters van de rijkscommissie voor
de wegen en van de rijkscommissie van
overleg voor de wegenverbetering mede
gedeeld, dat het zijn voornemen is, de bei
de commissies op te heffen en door een
nieuwe commissie te vervangen.
De Commissaris der Koningin in Noord-
Brabant, mr dr A. B. G. M. van Rijeke-