^1!
iiK
No. 85
Maandag 11 Januari 1932
46e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
5 Elf
SIS,
Stillen de hoest
Maken los
Gebroken Bakken
3 i
rs 2
;siu
Buitenland.
werkt als
gorgelen
Belangrijkste Nieuws.
(Wordt vsrvoigd.)
i s s»
H H 09 c?
B a>
tp rg.
to f
W
1 P p
g P
P-p P
sr^'® 9
ffi PL rt- S-
.3
p. s S.
e a
r a o <K>
P S p
e
o
a
N
CP
3
O
O
•1
N
<J9
CD
P
2.
CD
XS
a
o
b*8K
*8 3 w
a
;CK5 SP 2;
W
&t«
S 8?
CP, HJ CP
t) >-+»
O 0
P- H'
O CD P-
cp hi o
H
K
i
2 p,
i. CP
p- sd
SOB
<^g
i p
w
B
g<§
5} M-
IS
2 3^
CP H- m
13 g|
P-
g s
CP
p
CP
OQ
CD
cp {3*
o
CO
72 H
£3
?S
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. £4455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
VERSCHIJNT ELEEN WERKBAS.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.-
Losse nummers f 0.05
Prijs der Advertentien:
1—4 regels fl.20, elke regel meer 30 et
Bij abonnement belangrijke korting.
Onderwijs.
De linkervleugel van de S. D. A. P. die
zich geweldig roert den laatsten tijd, ijvert
ook voor een meer principieel optreden
tegenover het bijzonder onderwijs.
Het gaat thans, zoo betoogt „De So
cialist", het orgaan van deze groep, een
verkeerde richting uit.
In landen als Rusland, Mexico en
Spanje, daar gaat het goed.
„Men ontrukt de kerk haar bevoor
rechte positie, men trapt de parasieten
hft land uit of dwingt ze te werken,
men ontrukt de school aan de kerk
En in 't ontwikkelde West-Europa, in
't ontwikkelde Holland daar zuigt de
kerk langzaam maar zeker, met volle
dige medewerking van de moderne ar
beidersbeweging de kinderen naar zich
toe. Op 'toogenblik gaan al 62 pet. der
kinderen op de bijzondere school in ons
land."
Een andere houding is daarom nood
zakelijk.
„De schoolstrijd is een strijd tegen Ie
bezittende klasse, dus klassenstrijd. De
schoolstrijd is een strijd tegen de kerk.
Volgens deze beide beginselen moet hij
gestreden worden. En dat kunnen al
leen doen organisaties, die op dat
standpunt staan, die den klassestrijd
voeren en den kerkstrijd voeren moe
ten. Dat zijn alleen S.D.A.P. en Gomm
Partij. De Communisten hebben in de
zen 't juiste standpunt ingenomen."
Het is vooralsnog weinig waarschijn
lijk dat deze groep het in ons land voor
't zeggen zal krijgen.
Maar aan den anderen kant moet óók
niet worden vergeten dat zij sterk staat,
omdat zij het echt principieele Soc -
Democratische geluid laat hooren.
Daarom is het nooit zeker wat ons van
die zijde te wachten staat.
Het blijft te betreuren dat de oplos
sing van de schoolkwestie niet in een
andere richting is gezocht.
Er is nu de vrijheid, maar een vrijheid
waardoor onze scholen in den grond der
zaak aan handen en voeten gebonden
zijn.
En die onvermijdelijk tot gevolg heeft,
dat de belangstelling van de ouders ver
slapt, dat het zelfdoen verleerd wordt.
Krijgen we nu een andere politieke con
stellatie en dat blijft toch altijd mo
gelijk dan kan op dit gebied zonder al
te veel moeite onnoemelijke schade wor
den aangericht.
Daarom is het verstandige tactiek om
aan de waarschuwing die uit het socialis
tische kamp tot ons komt goede aandacht
te schenken.
Ingezonden Mededeeling.
MIJN HARDT'S
SALMIAK-TABLETTEN
Doozen 20 en 30 ct. Bij Apoth. en Drogisten
FEUILLETON.
door H. Zeeberg.
39.)
,,'t Is best mogelijk," vond Huib, om
toch maar wat te zeggen. Het gesprek in
teresseerde hem niet. En Cor Zuiderman
kon hem heel niet schelen.
Eerst een half uur later verschenen
Harry en zijn danseres, die zich een kort
manteltje over de schouders Met werpen.
„Waar blijft Cor, Gré?"
„Die is in haar knollentuin, dat weet
je," lachte het meisje. „Geen wonder. Wij
gaan straks toch terug, Harry?"
„Natuurlijk," zei Harry.
Zij1 gingen terug. EnDolf ging mee.
Hij kon het niet verdragen, dat een ander
met Cor Zuiderman danste
HOOFDSTUK XH.
't Was reeds lang acht uur, toen Dolf
met den zoon van zijn hospita thuis 'kwam.
Hij was óp van vermoeidheid en wierp
zich op den divan.
Er was niemand thuis. Zijn brood stond
DUITSCHLANDS MIDDELEN
UITGEPUT.
Verklaring van Brüning.
Onder het opschrift „Duitschlands ul
timatum", publiceert de „Star" een tele
gram uit Berlijn betreffende een bezoek
van den Britschen ambassadeur bij den
rijkskanseMer dr Brüning.
Hierbij heeft de rijkskanseMer den ge
zant medegedeeld, dat Duitschland noch
op dit oogenbMk, noch in de toekomst
herstelbetaMngen verder zal kunnen ver
richten.
De Duitsche delegatie moet op de con
ferentie van Lausanne krachtig opkomen
voor een volkomen schrap
pen der herstelbetalingen.
Te Berlijn wordt bevestigd, dat dr Brü
ning Vrijdagmiddag een onderhoud heeft
gehad met den Engelschen ambassadeur
over de herstelbetaMngen.
Dr Brüning heeft in zijn onderhoud
met den Engelschen ambassadeur nog
verklaard, dat het Duitsche bedrijfsleven
staat voor een débacle, die onvermijde
lijk is, indien men Duitschland de her
stelbetalingen niet kwijtscheldt.
Ingeval de herstelbetaMngen van de
baan zouden zijn, zal Duitschland zijn
particuliere schulden binnen afzienbaren
tijd kunnen delgen.
Het is echter onmogelijk in staat, zoo
wel de particuliere als de oorlogsver-
pMchtingen na te komen.
De Duitsche delegatie zal er derhalve
in Lausanne op aandringen, dat de
herstelverplichtingen volko
men en definitief geschrapt
worden.
De verklaring van den rijkskanseMer
aan den Engelschen ambassadeur, dat
Duitschland geen verdere herstelbetaMn
gen kan doen, komt in Amerikaansche re-
geeringskringen niet onverwacht. Wel
had men aangenomen, dat deze mededee-
Mng te Lausanne^ zou gedaan zijn.
Senator Borah heeft naar aanleiding
van deze verklaring gezegd, dat Europa
op het oogenbMk in den meest ernstigen
toestand sedert den wapenstilstand ver
keert.
De verklaring van Brüning wordt in
parlementaire kringen te Parijs algemeen
zeer ernstig opgevat. Men meent, dat zij
de conferentie van Lausanne feitelijk
doelloos maakt, zoodat deze reeds bij
voorbaat tot mislukking zou zijn ge
doemd.
De „Liberté" spreekt over een „sensa^
tioneelen coup de théatre" van Brü
ning.
De „Paris Soir" meent, dat men het be
richt nauwelijks geloof zou kunnen schen
ken, wanneer het niet uit zoo betrouw
bare bron kwam.
De toestand in Britsch-lndië.
Ansari, de voorloopige president van
het Al-Indische congres, die pas gevan
gen is genomen, is veroordeeld tot zes
maanden gevangenisstraf.
Roy, het hoofd van de Britsch-Idische
communisten, beklaagd van samenzwe
ring tegen de regeering, is veroordeeld
tot 12 jaar verbanning.
op tafel, maar hij had niet den minsten
trek, wat met Huib ook het geval was.
Daarom bracht hij alles in de keuken, be
halve de melk, die hij gTetig opdronk.
„Wat ga je doen?" vroeg hij aan Huib.
„Een beetje luieren. En dan naar bed.
Wij zullen wel kunnen maffen."
„Blijf hier nog wat gezelsen," zei Dolf.
„We steken een sigaar op. 'k Vond het
niet ongezellig vanmiddag. En jij?"
,,'k Ben meegegaan, om jullie een ge
noegen te doen. Mij persoonlijk kon het
niet schelen. Juffrouw Gratama begreep
datook wel. Wij waren zoowat het vijfde
rad" aan den wagen. Maar juMie hebben je
best vermaakt, niet?"
„Inderdaad, 't Is ook een leuk stel. Dat
kun je niet ontkennen."
„Ontken ik ook niet. Die juffrouw Zui
derman vond ik eerst onuitstaanbaar,
maar 'k moet eerlijk 'bekennen, dat zij; op
den duur meevalt. Zij is mij alleen te
vrijpostig. Ik houd er niet van. Zeg, ben
je werkelijk van plan, dansles te nemen?
Of was het een mop?"
,,'k Weet nog niet, 't Lijkt mij in ieder
geval gemakkelijk, als je het kent. 'k Vond
het een saaie boel, dat ik moest toekijken.
Welke bezwaren heb jij toch tegen dan
sen?"
„Bezwaren, bezwaren, 'k Vind het een
Vrijdag werden in alle deelen van In-
dië opnieuw arrestaties verricht van
vooraanstaande congresleden, De derde
president van het Pan Indisch congres,
Asariu, werd evenals de secretaris-gene
raal van het congres gearresteerd en
naar de gevangenis overgebracht.
Talrijke autoriteiten te Bombay heb
ben bijzondere volmachten ontvangen,
waarbij zij maximumstraffen van zeven
jaren kunnen opleggen in plaats van
twee jaren, zooals tot nu toe het geval
waa.
Een nieuw decreet machtigt de regee
ring in speciale gevaüen bijzondere rech
ters aan te wijzen, die doodvonnissen zul
len kunnen uitspreken en verbanningen.
Op de regeeringsgebouwen te Bombay
werden Vrijdag door onbekenden plakka
ten aangeslagen - waarop o.m. stond te
lezen: „Neemt U in acht, Gij demonen
van een ineenstortend wereldrijk".
Het zakenleven te Bombay is bijna ge
heel stilgelegd, aangezien de Treurweek
nog niet ten einde is. Voor aUe winkels,
waar buitenlandsche artikelen worden
verkocht, wordt gepost.
De Amerikaansche vloot niet voldoende
paraat.
In de Senaatscommissie voor marine
heeft schout-bij-nacht Bristol, chef van
den algemeenen marineraad, die voor
een ondervraging was ontboden, ver-
verklaard, dat de marine der Vereenig-
de Staten niet modern is en aanzienlijk
achter staat bij die van andere landen,
die overeenkomstige vlootstrijdkrachten
onderhouden.
Deze verklaring volgt op die van ad
miraal Pratt, chef van de vlootoperaties,
die eveneens den bouw van oorlogssche
pen aanbeval tot de limieten, toegelaten
bij het vlootverdrag van Londen.
Staking bij Berlijnsche gemeentebedrijven
afgewend.
Bij de eerste stemming over de staking
bij de stedelijke waterleiding en het ste
delijk gasbedrijf te Berlijn heeft zich
zestig procent van het personeel voor sta
king uitgesproken, terwijl twee en negen
tig procent van het personeel aan de
stemming deelnam. Voor doorvoering van
een staking is echter een meerderheid
van drie vierden noodig.
Japan en Amerika.
De Amerikaansche nota tegen Japan's
optreden in Mantsjoerije is op het depar
tement van buitenlandsche zaken te Tokio
en door de pers zeer koel ontvangen.
Het gerucht, als zouden Engeland en
Frankrijk het voornemen koesteren zich
aan te sluiten bij een interventie door de
Vereenigde Staten, schijnt onjuist. In di
plomatieke kringen te Parijs wordt de
opmerking gemaakt, dat nu de regeMng
van het Chineesch-Japansche conflict ter
beslechting is voorgelegd aan den Volken
bondsraad, het in hoofdzaak door tus-
schenkomst van den Volkenbond is, dat
Frankrijk zijn invloed tot matiging zou
kunnen laten gelden.
De herstelconferentie van Lausanne
begint 25 Januari?
Daar de Fransche regeering te kennen
heeft gegeven, dat, tengevolge van drin
gende parlementaire zaken, 25 Januari
idioot gedoe, 'k Zeg het moeder zoo vaak.
Ik begrijp ter wereld niet, hoe dat mensch
het in haar hersens haalt, op haar leeftijd
een dancing te bezoeken, 't Is gekkenwerk.
Bovendien kost bet veel geld. Zeg, Van
Lankeren."
Dolf was even verbaasd over den ern
stigen 'klank in de stem van den spreker.
„Wat had je?" vroeg Hij:.
„Als je dansen gaat leeren, je moet dat
natuurlijk zelf weten, en je bezoekt dan
cings, kijk dan goed uit je doppen. Er zijn
bier dancings, dat zijn eenvoudig holen
van onzedelijkheid. PubMeke vrouwen en
meisjes bij de vleet.'
„Dank je voor je waarschuwing. Ik ben
echter niet van plan, dancings te bezoe
ken. Als ik dansen leer, 'k weet nog niet,
of ik bet inderdaad doe, leer ik het alleen,
om bij' voorkomende gelegenheden niet
voor Piet Snot te staan of te zitten."
„Nu ja, je moet bet zelf weten. Maar
van het een 'kom je in het ander. Ik vind
die publieke dancings eenvoudig een pest
voor de maatschappij. Wat kijk je mij ver
baasd aan?"
Inderdaad deed Dolf dat. Hij vond Huib
Haverma heel wonderlijk; niet een jonge
ling van de wereld, al was bij dan een
bekend voetbaMer.
„Ik verbaas mij er over," antwoordde
Ingezonden Mededeeling.
25, 45 en 65 cu. het voorkomt verkoudheid.
de vroegste datum is, die haar schikt
voor de herstelconferontie te Lausanne,
heeft de Engelsche regeering daarvan de
overige betrokken regeeringen in kennis
gesteld en de hoop uitgesproken, dat deze
datum aannemelijk voor hen zal zijn.
Hongermarsch van Amerikaansche werk-
loozen onder leiding van een Pater.
Het woord „hongermarsch" heeft al
gauw een onsympathieken 'klank gekregen
waar de communisten in Duitschland en
Amerika er voor gezorgd hebben, dat
bij dergelijke marscben de gummistok een
onvermijdelijk verschijnsel is geworden.
Dit feit is echter voor pater Cox te
Pittsburg geen beletsel geweest, een werk-
loozentocht te organiseer en naar Wash
ington, om de regeering den nood der
werklooze massa duidelijk, doch op kal
me wijze, onder het oog te brengen.
Dinsdag j.l. b.egaf zich n.l. uit Pitts
burg een karavaan weridoozen naar Wash
ington, om daar te pleiten voor „werk
voor allen" en eenigerlei vorm van werk
loosheidsverzekering op den grondslag van
het Engelsche systeem.
Pater Cox leidt den niet minder dan
400 mijlen langen tocht, waarvoor 650
auto's en vrachtauto's worden gebruikt.
Deze vervoermiddelen, waarvan er vele
zeer oud zijn, zitten vol werkloozen, ten-
wijl 500 man de reis te voet zijn begon
nen. 'Er zijn menschen bij van alle be
roepen, van witkielen tot mijnwerkers en
fabrieksarbeiders toe.
Elke deelnemer bezit een velddöken en
levensmiddelen voor een week.
Bij den uittocht van. den bonten optocht
waren 50.000 menschen samengestroomd.
Het weer is voor dit jaargetijde mooi,
hoewel de temperatuur laag is. Onder
wijl zullen andere karavanen zich komen
aansluiten.
Wanneer de werkloozenstoet Washing
ton's voorsteden bereikt, zal een speciale
van overheidswege opgelegde regeling
moeten worden nageleefd. Slechts onder
die voorwaarden zullen afgevaardigden
warden toegelaten tot het Witte Huis, om
een bezoek te brengen aan Hoover of aan
het Congres hun verlangens voor te
leggen.
Mijnwerkers na zes dagen insluiting
nóg gered.
Het bergingswerk in de mijn te Beu-
then, waar Maandag 4 dezer 14 mijn
werkers door een instorting van de bui
tenwereld werden afgesneden, beeft gis
teren plotseMng succes gehad. Men slaag
de er namelijk in met zeven der mannen
contact tot stand te brengen. Zooals be
grijpelijk is, werd toen bet reddingswerk
in een koortsachtig tempo voortgezet.
Even na zessen smaakten de redders
de voldoening, den gehuwden mijnwerker
Paul Kulpok als eerste in veiligheid te
brengen. Hij had geenerlei letsel van be-
teekenis gekregen en had de zes dagen
onder de aarde betrekkelijk goed door
staan. Zijn wonderlijke redding viel juist
ti—wei——
hij, „dat je zoo serieus bent in je levens
opvatting."
„Waarom zou ik dat niet zijn? Kijk
eens, ik moet van de kerk en den gods
dienst niets hebben. Dat is allemaal ape
kool, dat geklets over slechte menschen,
of zooiets, die dan beter moeten en kun
nen worden. Allemaal gekheid. Elk mensch
is goed. 't Is zijn eigen schuld, als iemand
het verkeerde pad opgaat of dingen doet,
die niet deugen. Dan moet hij de lippen
maar op elkaar klemmen en zijn verstand
gebruiken, 'k Weet niet, hoe jij over die
dingen denkt en dat behoef ik ook niet
te weten. Mijn opvatting is zoo en niet
anders. En niemand kan wat op mij aan
merken, daar pas ik wel voor."
Wat Huib met groote stelMgheid
leeraarde, beviel Dolf wel, al moest hij
dan ook bij zichzelf constateeren, dat het
precies bet tegenovergestelde was van
wat hem van jongsaf was ingeprent: de
mensch is van nature geneigd, God en zijn
naaste te haten; hij is een groot zondaar;
hij kan zichzelf niet redden; een ander
moet voor zijn zonde betalen. Neen, zei
Huib, elk mensch is goed en als hij zijn
verstand gebruikt, blijft hij goed. 't Was
een standpunt, waarvoor Dolf wel iets
voelde, maa* dat, hij wiet het, in. strijd
was met den Bijbel.
Binnenland.
Moordaanslag te IJmuiden.
De heer J. Sinke, oud-burgemeester van
Ierseke overleden.
Mislukte bankroof te Soest.
Onze tuinbouw en de Engelsche invoer
rechten.
Buitenland.
Duitschland verklaart zich onmachtig tot
verdere herstelbetalingen.
Wonderbaarlijke redding van ingesloten
mijnwerkers.
De toestand in Britsch-Indië.
samen met zijn 25ste verjaardag.
Inmiddels had zich het nieuwtje, dat er
contact was met de vermisten, als een
loopend vuurtje door Bouthen verspreid,
zoodat er met aUerlei voertuigen een wa
re volksverhuizing begon naar de Kar-
sten-mijn, waar het ongeluk had plaats
gehad. Voor de mijn verzamelde zich dan
ook spoedig een enorme menigte.
Groote opwinding maakte zich van de
menigte meester, toen bevestigd werd,
dat er inderdaad contact met 7 der ver
misten was verkregen. Tusschen 7 en 8
uur 's avonds werden nog twee geredden
geborgen. Zij werden naar het mijnwer
kersziekenhuis overgebracht. Op dat tijd
stip bevonden er zich nog vier geredden
in de mijn, waar zij geleidelijk aan den
luchtdruk werden gewend. Om half negen
waren twee hunner, beiden met beenbreu
ken naar bet ziekenhuis overgebracht.
De beide laatste der 7 nog in leven aan
getroffen mijnwerkers zijn eveneens naar
bet ziekenhuis overgebracht, de eerste
met Mchte vleeschwonden, de tweede met
een eveneens niet ernstige beenbreuk.
Omtrent de redding zijn tevens de vol
gende bijzonderheden bekend geworden.
Zondagmiddag omstreeks drie uur con
stateerden de reddingsmanschappen, die
met het boren bezig waren, plotseling een
leege ruimte. Dit zette de redders tot nog
grooter spoed aan, want hieruit viel af
te leiden, dat een deel van de mijngang
niet was ingestort. Het boorgat werd met
de uiterste voorzichtigheid vergroot en
spoedig hoorde men klopteekens, die on
middellijk beantwoord werden. Toen de
opening groot genoeg was, Meten de red
ders een lamp naar binnen schijnen en
tot hun overmatige verbazing en blijd
schap zagen zij vijf mannen gehurkt bij
eenzitten.
De geredden verteUen, dat zij him be
houd te danken hebben aan het feit, dat
de luchttoevoer niet werd afgesneden.
De instortende steenmassa's Meten nog een
kleine ruimte, waarin zij op eventueele
redding konden blijven wachten. Als eenig
voedsel hadden zij wat broodkorsten. Hun
dorst leschten zij, doordat zij om beurten
het water aflekten van de luchttoevoer
buis, waartegen waterdamp uit de lucht
zich tengevolge van de groote hitte con
denseerde.
Onmiddellijk na het ongeluk bevonden
zij zich op verschillende plaatsen. Zij heb
ben echter voortdurend naar elkaar ge
zocht, zoodat er tenslotte zeven bijeen
waren gekomen. De eerste vijf uur zaten
„Ik boud ook niet van uitgelaten pret",
zeide bij. „Maar een mensch mag toch
wel wat hebben?"
„Wel natuurlijk, kerel. Wij behoeven
nieit als blikken dominé's te leven. Als
Sk uit wil gaan, ga ik uit. Alleen bin>-
nen de perken van het fatsoen. En daar
kun je zelf alles aan doen."
„Dat spreekt vanzelf. Ik ben mij niet
bewust, dat ik vandaag in fatsoen tekort
geschoten ben."
„Maar, man, dat beweer ik heelemaal
niet", lachte Huib Haverma. „Ik spreek
absoluut in het algemeen."
„Ben jij een vrouwenhater?" vroeg Dolf
opeens.
Schijnbaar had die vraag niet van doen
met den loop van het gesprek. Maar
voor Dolf beteekende ze wel iets.
„Laat Harry maar kletsen. Ik ben geen
vrouwenhater. De tijd komt wel, dat i'k
'mij verloof en trouwen ga. Maar ik maak
niets geen haast. Waarom zou ik het
doen? Bovendien is de rechte nog niet
komen opdagen."
„Kom, kom, meisjes genoeg," beweer
de Dolf, zich een ;air gevend.
„Indexdaad. Maar niet voor mij."