Gemengd Nieuws.
Radio-Nieuws.
Land- en Tuinbouw
troffen door den ondergang van twee
oude gevestigde bankiersfirma's, dan had
1931 tot de goede jaren voor Vlissingen
moeten worden gerekend.
De bevolking steeg van 21710 tot 21750
op 1 Januari j.l,, eene vermeerdering dus
van 34 personen gedurende 1931.
De gewone dienst van het dienstjaar
1930 sluit met een voordeelig saldo van
f 59.497.08, dat aan den gewonen dienst
van 1932 ten goede komt. Afgezien van
oude stedelijk gevestigde schuld bedroeg
onze gemeenteschuld op 1 Januari j.l.
f 1.831.500, een der laagste bedragen voor
alle grootere Nederlandsche gemeenten,
waarbij echter moet worden overwogen,
dat wij geen groote gemeentebedrijven ex-
ploiteeren. Het restant der leening van
1926 is van 5 pet op 4^ pet. geconver
teerd. Evenals het vorige jaar zullen 80
opcenten op de hoofdsom van de gemeen
tefondsbelasting worden geheven. Onze
kaspositie verschaft ons gelukkigerwijze
voorloopig geen bizondere zorgen.
De werkloosheid in de metaalindustrie,
die in September 1930 is begonnen, heeft
in onze gemeente in 1931 ernstige afme
tingen gekregen, gemiddeld waren bij de
gemeentelijke arbeidsbeurs 456 werkzoe
kenden ingeschreven, in de laatste week
van December zelfs 650 personen, het ge
middelde werkloosheidspercentage van
alle verzekerde arbeiders in deze gemeente
steeg in 1931 tot 19 pet. tegen 2.5 pet. in
het vorige jaar. In Mei 1931 werd eene
werkverschaffing ingesteld, waarvan de
leiding na eenige maanden werd opge
dragen aan de Directie van de Neder
landsche Heidemaatschappij. Ruim 300
personen zijn korteren of langeren tijd bij
deze werkverschaffing werkzaam gesteld.
De toenemende werkloosheid noopte ons
in November j.l. ook de rijkssteunregeling
toe te passen, waardoor tot 26 December
j.l. aan ongeveer 110 „uitgetrokkenen"
uitkeeringen zijn gedaan.
Bij de gemeentelijke arbeidsbeurs steeg
het aantal aanvragen om arbeidskrachten
in 1931 tot ruim 1500 tegenover 1100 in
het vorige jaar.
In 1931 zijn er 82 woningen voltooid,
terwijl begonnen is met den bouw van een
complex van 21 woningen voor de Wo-
ningbouwvereeniging „Goed Wonen".
De voormalige Kerkhoflaan, thans Kou-
dekerkscheweg Oost, is geheel nieuw aan
gelegd en voorzien van trottoir en rijwiel
pad. Het riolenplan van het Ingenieurs-
en Architectenbureau v.h. Op ten Noort-
Scheffer is aanvaard. In werkverschaf
fing zijn verschillende werken verricht.
Bij het Volksbad zijn 25 cabines bijge
bouwd. De verfraaiing van den Boulevard
wordt voortgezet. Eveneens de bebossching
van de terreinen op en nabij het voor
malige Fort de Nolle.
Het voortbestaan van het
Christelijk Ziekenhuis B e -
thesda", dat zoowel wat lig
ging als wat inrichting be
treft, aan de hoogste eischen
voldoet, loopt door zeer ern
stige financiëele moeilijkhe-
den, ontstaan door groote ver
liezen, geleden bij de firma's
Siegers en De Koster, groot
gevaar. Het Vlissingsch Zie
ke nhuisvraagstuk is daar
door eensklaps weer acuut ge
worden.
De financiëele resultaten van den Vee-
en Vleeschkeuringsdienst waren gunsti
ger dan in de laatste jaren.
Het Burgerlijk Armbestuur is omgezet
in een gemeentelijke instelling voor Maat
schappelijk Hulpbetoon.
Besloten is de aan de Vlissingsche Duin
waterleiding-Mij verleende concessie met
ingang van 1 Juli op te zeggen.
Bij de brandweer werd een nieuwe auto-
motorspuit aangeschaft, en eenig verder
materiëel.
Met den verkoop van gemeentegrond is
bij het Grondbedrijf een record bereikt en
is er voor f 120.145.50 grond verkocht te
gen f 90.097.50 in 1930.
Op de Groenten- en Fruitveiling werd
veel meer aangevoerd dan in 1930, ech
ter bij slechte prijzen; er zijn 146 kleine
en 14 groote veilingen gehouden.
Voor het Badbedrijf was 1931 een zeer
ongunstig seizoen, dat verre bij 1930 ten
achter bleef. Toch werd nog een kleine
winst behaald.
De Zeevaartschool „De Ruyterschool"
werd in het afgeloopen jaar door 410'
leerlingen bezocht tegen 394 in 1930, er
werden in de verschillende cursussen 112
diploma's behaald tegen 126 in 1930.
De toestand van het binnenhavenbedrijf
was in 1931 bevredigend. Op 1 Juli 1930
nam ik tijdelijk het directeurschap van
het havenbedrijf op mij, totdat het nieu
we bedrijf van de op te richten N. V. Hei-
ven vein Vlissingen zou zijn georgani
seerd, voorloopig is deze datum echter
nog steeds niet in 't zicht.
Voor het bunkerstation der Steenkolen
Handels Vereeniging, is niettegenstaande
de teruggang sedert September j.l. het
jaar 1931 een recordjaar geworden, er
bunkerden 356 zeeschepen tegen 299 in
1930 en 238 in 1929.
Hoewel de nieuwe haven nog niet ge
outilleerd is en nog niet geëxploiteerd
wordt, is daar sinds kort toch reeds een
kunstmestbedrijf gevestigd.
Op 10 December j.l. meerde het eerste
zeeschip, de „Boskoop" aan den nieuwen
kaaimuur om 3000 ton kunstmest te los
sen.
De verwachting kan worden gekoesterd
dat zoowel de havensporen als de be
stratingen in 1932 gereed zullen komen.
De in verband met de havenverbetering
uit te voeren spoorwegwerken tot wijziging
van het station Vlisingen zijn reeds ver
gevorderd.
Het nieuwe bordes voor de ponton van
de booten der Maatsohappij .Zeeland" en
voor de nieuwe Rijksponton, alsmede het
verleggen van de eerstgenoemde ponton
en het versterken van de toegangsbrug-
gen naar beide, zullen in de eerste helft
van 1932 gereed komen.
Het wachten is nu op het stichten van
de N. V. Haven van Vlissingen; wij ho
pen en vertrouwen, dat daartoe het wets
ontwerp binnenkort bij de Tweede Kamer
der Staten-Generaal zal worden inge
diend.
Voor den dienst van het Belgisch loods
wezen is een mooi kantoorgebouw aan
den Boulevard de Ruyter gebouwd en ge
opend.
Bij den Provincialen Stoombootdienst
was het passagiersvervoer normaal. Het
automobielvervoer nam sterk toe. Indien
de voorgenomen opheffing van de lijn
Vlissingen-Temeuzen werkelijk zou plaats
vinden, zou dit in onze provincie alom
zeer betreurd worden, temeer daar vol
gens deskundigen daarvan geen bezuini
ging het gevolg zal zijn.
Over het algemeen is het vervoer van
de Stoomvaart Maatschappij ^Zeeland"
Koninklijk Nederlandsche Postvaart in
1931 niet slecht geweest. Het passagiers
vervoer was zelfs iets grooter dan het
vorig jaar, het goederenvervoer was on
geveer gelijk, het postvervoer 5 pet. ge
ringer.
De resultaten der exploitatie door de
Maatschappij Zeeland van het Grand Ho
tel Brittannia overtroffen die van 1930,
Het vliegveld Vlissingen werd dezen
zomer met veel succes als basis benut
voor oefeningen van militaire vliegeniers
uit Soesterberg. Het besluit om in het
seizoen Donderdags geregeld het traject
Ostende-Vlissingen te vliegen, kon niet uit
gevoerd worden. In voorbereiding is nu
een plan in de zomermaanden voor een
vliegdienst Rotterdam-Haamstede-Vlis
singen v.v.
Bij de P. Z. E. M. werd ook dit jaar
de centrale wederom belangrijk uitgebreid
Bij de Kon. Mij „De Schelde" bedroeg
het aantal werklieden met inbegrip van
losse arbeiders te Vlissingen en op buiten-
karweien op 31 December 1930 2310, tegen
op 31 December 1931 ongeveer 1775, met
inbegrip van 104 „tijdelijk" ontslagenen,
wier aantal in de naaste toekomst sterk
zal toenemen.
Het aantal ambtenaren bedroeg op 31
December 1930 296, tegen op 31 Decem
ber 1931 ongeveer 300.
Aan arbeidsloonen en salarissen werd
betaald ongeveer f 3.5 millioen.
Op 31 December zijn reeds ongeveer 700
man definitief en ongeveer 100 man tij
delijk ontslagen. Tenzij de algemeens toe
stand zeer spoedig een belangrijke verbe
tering ondergaat, is in de naaste toe
komst nog ontslag op groote schaal te
verwachten.
Ook de kleine industrieën hebben te
Vlissingen onder de crisis te lijden, de
Koninklijke Electro Tinfabriek ligt nog
steeds stil, de N. V. Fijnwerk is door de
Kon. Mij. ,De Schelde" gekocht.
Spr. eindigde met het aanbieden van
zijn beste wenschen voor 1932.
De heer Van Westen (A.R.) beant
woordde als oudste lid van den Raad deze
rede. Spr. dankte den burgemeester voor
zijn uitgebreid verslag.
Waar we vorige jaren met moeilijkhe
den te kampen hadden, toch konden deze
met inspanning van krachten en zuinig
beheer te boven gekomen worden. De ma
laise waarvan we in vorige jaren wel eens
spraken, heeft zich nu in veel- scherper
vorm doen zien.
Gelukkig zijn ons land en onze goede
stad nog niet in al hun levensbronnen
aangetast, doch de teekenen wijzen er op,
dat het nog veel erger zal worden.
De paradox van een oud Romeinsch
staatsman, Cicero: „Zuinigheid is een
groot inkomen" zal ongetwijfeld de les
voor ons allen moeten zijn.
Zuinigheid en verstandig beleid kunnen
ons helpen, niet alleen geldt dit den Raad
maar ieder persoonlijk. Spr. ziet één licht
punt, n.l. de drang om allerwege de ar
men, zwakken en hulpbehoevenden te
steunen en te helpen waar de nood dreigt;
dit is nog de machtige uiting van de een
heid van ons volk.
Namens den Raad wenschte Spr den
burgemeester Gods zegen toe voor zijn
persoon en arbeid.
(De vergadering duurt voort).
De „Stanfries IV" vergaan.
Naar wij1 vernemen, is gistermiddag
door de reddingboot van Harlingen ten
Westen van Gaast aan Zee (dicht bij
Breezand) het wrak van de Stanfries IV
gevonden. De mast van de Stanfries stak
nog slechts een halven meter boven water
uit. De loodsboot „Vliestroom" is daarop
uitgevaren om een baken te zetten op de
plaats waar de kapitein van de redding
boot „Jhr den Tex" het wrak had aange
troffen.
Gistermiddag is de boot echter onver-
richterzake in Harlingen teruggekeerd,
daar men niets meer had kunnen vinden.
De vernieling op Bali en Lombok.
De eerste directe berichten omtrent het
gebeurde op Bali en Lombok, afkomstig
van een schip, liggende'in de haven Boe-
leleng werden te Batavia met een gevoel
van opluchting ontvangen, zoodra verno
men werd, dat de wereld-bekende tempels
en andere scheppingen van Hindoe-boed
dhistische kunst naar alle waarschijnlijk
heid onbeschadigd waren. Het eiland zal
zich spoedig kunnen herstellen van de ge
volgen van den orkaan, die het deze week
geteisterd heeft, indien de regenstormen
tenminste niet aanhouden.
In de gezwollen rivieren werden dertien
lijken drijvende aangetroffen. Sinds gis
termorgen is het gebruik van telegraaf
en telefoon wederom mogelijk.
De resident van Bali en Lombok heeft
in een telegram medegedeeld, dat het
westelijk deel van Bali, de onderafdeeling
Djembrama, door een hevigen storm en
bandjir op 3 Januari ernstig is geteis
terd. Vier nieuwe bruggen zijn wegge
slagen.
De schade, welke aan wegen, bruggen
en telefoon werd toegebracht, wordt in
totaal voorloopig geraamd op f 200.000.
Door den storm en bandjir is verlies aan
menschenlevens te betreuren, terwijl ook
vee verloren is gegaan. (Aneta.)
Omtrent deze ramp deelt een Aneta-
telegram van 7 dezer nog de volgende
bizonderheden mede
Nadat het Zaterdagmiddag 2 Januari
over geheel West- en Midden-Bali nood
weer was geweest, en hevige regens wa
ren gevallen, zijn Zondagmiddag groote
bandjirs ontstaan.
Voor zoover tot dusver bekend, zijn be
trekkelijk weinig menschenlevens verlo
ren gegaan.
Op den weg Pengastoelan naar Poe-
poean, de verbinding naar Zuid-Bali,
hebben groote aardverschuivingen plaats
gehad. Aan het herstel van deze verbin
dingen wordt krachtig gewerkt. Aan vele
sawahs werd ernstige schade toegebracht.
In de Kali Tabanan zijn twaalf lijken ge
vonden. De gemeenschap is nog aller
wegen gestoord, zoodat de onderafdeeling
Djembrana vrijwel geisoleerd is.
Nog steeds relletjes te
Enschedé. Aanvankelijk zag het er
naar uit, dat het te Enschedé gisteren
rustig zou blijven, dank zij het verbod van
samenscholing.
's Avonds was in de omgeving van de
fabrieken van Janning en de volkswijk
Pathmos een beduidend aantal menschen
op de been, doch de belangstelling was
lang niet zoo groot als op vorige dagen.
De politie hield de menschen voortdu
rend in beweging. Soms werd aan de be
velen der politie slechts schoorvoetend
voldaan en door enkelen een uitdagende
houding aangenomen, doch ongeregeld
heden vielen niet voor.
In den loop van den middag is het ech
ter wederom rumoerig geworden, en des
avonds hebben de relletjes zich op ver
schillende punten in de stad herhaald,
zoodat de toestand hoogst bedenkelijk
blijft, 's Middags werden ruiten inge
gooid bij de fabrieken van de firma ter
Kuile aan den Bothof. Eveneens was dit
het geval bij een tweetal werkwilligen,
wonende aan den Bothof en de De Bou
terstraat. Herhaaldelijk moest de politie
hier ingrijpen.
's Avonds is het opnieuw tot woeste
straattooneelen gekomen. Dit keer vonden
de relletjes echter plaats in een geheel
ander deel van de stad, meer in de om
geving van de fabrieken Tubantia en
Schuttersveld.
Om half zes verzamelde zich een vrij
groot aantal menschen voor de laatste fa
briek. Men schreeuwde en schold en vol
deed ternauwernood aan de politiebeve-
len. Zoodra met steenen werd gewor
pen, en eenige lantarens waren stuk ge
gooid, werd door politie en marechaus-
sée te paard gechargeerd. Verschillende
personen liepen rake klappen op.
In de Wagelerstraat is op een mare-
chaussée gegooid met steenen; de daders
sloegen op de vlucht, doch werden achter
volgd. Uit een donkere zijstraat, waar de
lantarens even te voren waren stukge
gooid, werd wederom uit het publiek met
steenen geworpen. De marechaussee heeft
toen drie schoten gelost, waarop de rust
is weergekeerd.
Om half zes was ook in de Tubantia-
straat en omgeving veel publiek op de
been. Er heerschte een zeer rumoerige
stemming en tegen zeven uur werden ook
hier tal van lantarens onder „vuur" ge
nomen. Dit was voor de politie het sein,
om gestreng op te treden. Er werd duch
tig op los geslagen, en bij een der charges
kreeg zekere V. een houw met een kle
wang over het gezicht.
Een groote groep menschen trok daarop
naar het Volkspark. Politie en marechaus-
sée maakten hier een omtrekkende be
weging en ontmoetten de herrieschoppers
op den Pathmossingel. Ook daar zijn toen
gevoelige klappen gevallen.
Naderhand heeft de politie in de Tu-
bantiastraat nogmaals van de vuurwa
pens gebruik gemaakt omdat er met stee
nen was gegooid. Een uur later is daar
in de omgeving opnieuw gechargeerd.
Aan den Rigtersweg zijn de ruiten in de
woning van een werkwillige ingegooid.
Omstreeks half elf werd gerapporteerd,
dat bij een villa-bewoner in de Stadswei
(een bekende villa-wijk in Enschedé) een
groote ruit was ingegooid. De daders ble
ven onbekend.
Zigeuners. Nabij Budel trachtte
Woensdag een troep Zigeuners met zes
wagens uit België onze grens te pessee-
ren. De grenswacht heeft deze poging
verijdeld.
O'ntduiking van de ben-
zine-belasting. De ontduiking vein
het bijzonder invoerrecht op benzine blijkt
hier en daar groote afmetingen te hebben
aangenomen.
In de omstreken van Gouda zijn de
proces-verbalen niet van de lucht.
Behalve te Haastrecht, zijn bekeuringen
gevallen te Stolwijk, Reeuwijk, Moordrecht
Moercapelle, Schoonhoven en Bergam
bacht. In deze laatste gemeente werd bij
één persoon zelfs 4100 liter aangetroffen.
De ambtenaren der invoerrechten en
accijnzen trekken er dageliiks hip uit, ge
wapend met gepunte ijzeren stavon, om
dat zelfs de benzinevaten ingegraven in
den grond worden aangetroffen,, om niet
te spreken van andere listen, die te baat
worden genomen.
Drie koeien geëlectrocu-
t e e r dGisternacht is door den hevigen
wind kortsluiting ontstaan in den boven-
grondschen kabel der P. N. E. M. te Val-
kenswaard, tengevolge waarvan op den
stal bij den landbouwer Jonker 3 koeien
zijn geëlectrocuteerd.
Het hooge water te Gro
ningen. Tusschen Winschoten, Boven
buren en Meerland (gem. Midwolda) zijn
vele landerijen en wegen onder water ge-
loopen. Alle verkeer is daardoor ge
stremd.
In den Noordoosthoek van de provincie
is het niet tot bijzondere gebeurtenissen
gekomen. Het water is gestegen maar ern
stige doorbraken van beteekenis hebben
niet plaats gehad. Hetzelfde geldt voor het
Schil dmeer.
De grootste waterzee staat op het
oogenblik nog steeds aan den westkant
van de stad Groningen. Van het Eelder
diep af tot het Lerscher meer is het een
aaneengesloten watervlakte over een af
stand van ongeveer 2% uur gaans.
Er bestond groot gevaar voor het door
breken van de dijken.
Men heeft een kwaden nacht gehad,
doch gelukkig is het overal goed gegaan.
De keerdammen, welke men heeft aange
legd, zijn wel in staat de watermassa's te
gen te houden. Het spreekt van zelf, dat
men onafgebroken op zijn qui vive moet
blijven.
Wel kan gezegd, betreffende het hooge
water in de provincie, dat aan de hand
van den waterstand in de provincie door
de bevoegde autoriteiten wordt verwacht,
dat het hoogtepunt voorloopig is bereikt.
In den Veentjerpolder in de nabijheid
van Siddeburen, was de situatie gisteren
slechter geworden, doordat het water is
gestegen. Verscheidene nieuwe stukken
land zijn daar onder water gtloopen. Het
water van het Schildmeer is door den
regenval en den hevigen storm over den
weg SiddeburenAppingedam geslagen.
Gisterenmiddag stond deze weg blank.
Gelukkig is het echter niet tot een door
braak gekomen, mede tengevolge van het
feit, dat de wind naar hot Noorden is ge-
loopen.
Programma van Zaterdag 9 Januari.
HUIZEN. 298 M. Uitsl. K.R.O.-uitz. 8
uur gramofoon. 10 uur concert door het
KRO-trio. 12.15 concert door het KRO-
sextet. 2 uur gramofoon. 2.30 kinderuur
tje. 4 uur concert. KRO kunst-ensemble.
6.20 Journalistiek overzicht. 7.45 gramo
foon. 8 uur concert. 9 uur Den Dré met
een praatje. 10 uur concert KRO-salon-
orkest.
HILVERSUM. 1875 M. Uitsl. VARA-
uitz. 10 uur VPRO.
DAVENTRY. 1554.4 M. 10.35 Morgen
wijding. 1.202.20 Orkestconcert. 3.50
Orkestconcert. 5.05 Orgelspel. 6.50 zang.
7.50 Radio-opera.
Programma van Zondag 10 Jan. 1932.
HUIZEN, 298 M. 8.30 R. K. morgen
wijding, 9.30 Ned. Herv. kerkdienst te
Huizen (Ds A. Luteyn), 12.15 Lunchcon
cert. 2.30 Middagconcert. 5 u. Geref. kerk
dienst te Maassluis (Ds J. H. Rietberg).
6.30-7.45 N. G. R. V. Dameskoor. 8.15 K.
R. O.-orkest.
HILVERSUM, 1875 M. 9.30 Instrumen
taal concert. 10.30 Vrijz. kerkdienst. 12
Kamerorkest. 2.30 Concertgebouworkest.
6 Orkest. 8.15 AVRO-omroep-orkest (me
dewerking Mr Kamp).
Over den smaak der eieren en waterig
eiwit.
Deze week werd mij een vraag of liever
een aantal vragen gesteld, die van bij
zonder groot belang zijn inzake de kennis
van eieren, en die thans, nu men meer
op de kwaliteit der eieren gaat letten, in
allerlei landen der wereld de aandacht
trekken.
De brief luidde als volgtEen aantal
kippen van het bedrijf legt eieren die zeer
klein van formaat zijn en die wanneer ze
gekookt worden, wel een vasten dooier
vormen, doch waarvan het eiwit niet of
zeer onvolkomen wil stollen. Ook de
smaak is niet aangenaam. Het zijn Bar
nevelder hennen, maar zij leggen eieren
ter grootte van de eerst gelegde eieren
van jonge Leghorns. Verleden jaar kwam
het voor en dit jaar is het weer precies
hetzelfde. Het zijn een achttien hennen,
die verleden jaar gekocht zijn. De andere
hennen op het bedrijf leggen eieren waar
van het eiwit bij koken wolkomen normaal
stolt en die ook goed van smaak zijn. De
hennen zijn goed gezond en mooi van
kleur. Ik heb aan de voeding gedacht, die
bestaat uit maismeel, tarwemeel, mais en
tarwe als korrelvoer, en verder wat de
dieren in de weide en op het erf en het
bouwland vinden. Verleden jaar werd
geen mais gevoerd, en geen maismeel,
daar ik verband zocht tusschen de mais
en te groote vetafzetting en het onver
mogen van het eiwit om te stollen."
Hier hebben we feitelijk in één brief
drie hoofdvragen:
le. kleine eieren; 2e. onstolbaar eiwit;
3e. minder goed smakende eieren.
Over elk dezer onderdeelen zou een
serie artikelen te schrijven zijn, doch daar
kunnen we niet aan denken, omtrent de
kleine eieren zeg ik in het "kort slechts
dit: Het kan een voedingsfout zijn doch is
meestal een fokfout. Bij de fokkerij te
veel Ietten op het aantal eieren en te
weinig op de maat der eieren, leidt spoe
dig tot een veel te hoog gehalte aan kleine
eieren. Een onaangenaam en zeer duide
lijk voorbeeld hiervan werd gedurende 2
jaar in Engeland op een internationalen
legwedstrijd gedemonstreerd door een in
zending Hollandsche Wit Leghorns. Deze
kippen sloegen een droevig figuur, niet
omdat ze te weinig legden, integendeel,
ze legden veel, doch allemaal haast on-
dermaatsche eieren.
Het leggen van kleine eieren kan dus,
als men niet goed oppast, bij het fokken
snel in een stam kippen in hooge mate
voorkomen en daar helpt geen goed voe
ren meer aan. Ook kan het voorkomen,
dat men jonge dieren te veel op den leg
forceert, en ze dan aan den leg gaan voor
ze feitelijk goed zijn uitgegroeid. Hierdoor
bederft men de hennen voor den verderen
leg en blijft de maat der eieren bij de in
hun groei belemmerde dieren te klein.
Bij Barnevelders is het leggen van
kleine eieren al een heel leelijk gebrek,
daar dit juist dieren zijn, die om hun
mooi groot en bruin ei het meest gewaar
deerd worden, evenals de Welsummers.
Bij beide rassen komt men licht tot de
fout, dat men ze gaat fokken op veel eieren
en dan verliest men de kwaliteit der eie
ren te veel uit het oog.
Nu geef ik toe, dat in het geval van den
briefschrijver de voeding wel erg karig
is. Mais en tarwe alleen is voor een kip
niet voldoende, als zij tenminste buiten
niet veel wormen, insecten enz. kan vin
den. In het voorjaar en den zomer gaat
dat op de boerenbedrijven nog wel, en
daarin ligt ook een van de redenen, waar
om deze vorm van kippenhouderij nog
wel loonend kan zijn als een hoenderpark
reeds lang vastloopt. Maar in den winter
is het dierlijk leven buiten gering en
krijgt dus de kip te weinig eiwithoudend
voer. Ik zou dus in dit geval beginnen
met eiwitrijk meelvoer bij te voeren in den
winterdag.
Nu de tweede vraag: De smaak der
eieren. Hier wordt de zaak moeilijker,
want erg veel is daaromtrent niet met
zekerheid bekend. Men zegt wel eens over
den smaak valt niet te twisten en dat is
bij eieren heel sterk het geval. Ik heb
menschen rustig eendeneieren zien eten
van eenden, die met visch gevoerd wa
ren; zelf walg ik er van en verschillende
menschen, die dergelijke eieren bij onge
luk aten, hebben in weken geen eieren
meer kunnen eten.
In Engeland vernam ik, dat er in de
mijnwerkersdistricten veel van deze
visch-eendeneieren gegeten worden (met
spek gebakken) en dat deze mijnwerkers
deze eieren lekkerder vinden dan die van
eenden welke geen vischvoedering krij
gen. Er zijn menschen, die heelemaal geen
eendeneieren lusten al voert men de een
den precies als de kippen en anderen
vinden zulke eieren juist heel lekker. Het
eendenei is sterk verschillend in samen
stelling met het kippenei en deze afwij
kende vastheid en vetheid in den mond
heeft invloed op het smaakgevoel.
Dus in het algemeen is 't idee „emaak
van een ei" sterk afhangend van den be-
oordeelaar. Toch is er over den smaak
der eieren wel wat te zeggen. Het eiwit
zelf heeft weinig smaak, de dooier bevat
in hoofdzaak de smaak- en reukstoffen
en bepaalt den smaak. Een zacht gekookt
ei smaakt anders dan een hard gekookt
ei en de vraag is dus bij welke hardheid
men het beoordeelt. In Engeland en
trouwens elders ook wel, zegt men, dat
bruine eieren fijner smaken en ruiken
dan witte eieren en zelfs wordt er vaak
beweerd, dat de eieren van de Veluwe
fijner smaken dan die van hetzelfde soort
kippen uit ander provincies. Ik proef dat
verschil absoluut niet, maar geef toe, dat
de een een beter fijnproever is dan de
ander en dat er ook heel veel suggestie
bij in het spel kan zijn.
Over het algemeen weet men ook, dat
het voer invloed heeft op den smaak. Ik
besprak dat zoo juist al met de visch-
eieren, doch er zijn meer stoffen bekend
die invloed op den smaak hebben.
Bij proeven in Duitschland omtrent
den invloed van groenvoeder op den
smaak der eieren, bleek dat klaver, lu
cerne, salade, en koolsoorten geen invloed
hadden. Suikerbieten gaven een licht on-
aangenamen smaak en knollen hadden
een zeer onaangenamen invloed. De ver-
sche eieren roken als bedorven eieren,
hoewel ze er best uitzagen. Van venkel,
anijs, brandnetels en roode peper zegt
men, dat de eieren een goeden smaak
zouden krijgen en van uien krijgt men
oneetbare eieren. Dit bleek bij proeven in
Amerika waar men een aantal kippen
fijngehakt uienloof voerde. Men gaf per
kip maar een paar gram per dag. De
eerste weken ging het goed, toen kregen
de eieren een lichten uiensmaak en na
enkele dagen waren ze finaal oneetbaar.
Toen men de uien wegliet, werden de eie
ren na een week weer normaal van
smaak.
Meer interessant is het echter, dat be
paalde hennen in sommige tijden van het
jaar oneetbare eieren leggen. Hier heeft
dus niet het voer de schuld, doch de hen
zelf. Hierover een volgend keer, waarbij
we tevens de belangrijke kwestie van het
waterige eiwit zullen gaan beschouwen.
Dr TE HENNEPE.
Vragen, deze rubriek betreffende, kun
nen door abonné's worden gezonden aan
Dr Te Hennepe, Diergaardesingel 96a te
Rotterdam. Postzegel voor antwoord in
sluiten ©n blad vermelden,
