No. 81
Woensdag 6 Januari 1932
46e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
De worsteling in Mantschoerije.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3. -«
Losse nummersf 0.05
Prijs der Advertentiën:
1l regels 11.20, elke regel meer 30 c.t.
Bij abonnement belangrijke korting.
Het is een eigenaardige toestand in
Mantschoerije.
Daar wordt nu sinds eenigen tijd een-
niet-officiëel geproclameerde oorlog tus
schen China en Japan gevoerd, en het is
niet onmogelijk, dat uitdezen oorlog al
lerlei verwikkelingen zullen voortvloeien.
Mantschoerije is weieens de Balkan-
zone van Oost-Azië genoemd.
Zooals op den Balkan het oorlogsspook
telkens weer opduikt, zoo is ook Mant
schoerije een bron van twisten, die ge
makkelijk meer algemeene uitbarstingen
tot gevolg kunnen hebben.
„We hebben hier, zegt Baarbé in een
zijner interessante overzichten in „Stem
men des Tijds", te doen met een gebied,
dat van ouds tot China werd gerekend;
met een oppervlakte van ongeveer twee
maal Duitschland, met een bevolking van
ongeveer 30 millioen zielen, en met een
ruimte en bestaansmogelijkheid voor wel
100 millioen. De bodem is er vruchtbaar
en er is een overvloed van mineralen.
De Japansche rechten op Mantschoerije
dateeren uit den oorlog met Rusland, toen
een groot stuk van den spoorweg dien de
Russen hadden aangelegd 640 K.M.
aan Japan werd afgestaan. Het noorde
lijk stuk, 1725 K.M. bleef als Oost-Chi-
neesche spoorweg in Russische handen.
De Zuid-Mantschoerij:sche spoorweg is 't
centrum geworden van een grootscheep-
schen arbeid ginds. De schatting schijnt
niet overdreven, dat Japan in totaal wel
een paar milliard guldens in de exploi
tatie van Zuid-Mantschoerije heeft ge
stoken.
De bedoeling was, het te veel aan eigen
bevolking daarheen te doen emigreeren,
doch dat lukte niet. Tegen den Ghinee-
schen koelie, die met zooveel minder te
vreden is, viel niet te concurreeren. Zelfs
de Koreanen met wie Japan het ook
probeerde konden tegen de inheemsche
bevolking niet op."
Dit gaf tot allerlei moeilijkheden aan
leiding.
„Maar het belangrijkste geschil liep
over de spoorlijnen en dat gaf ook aanlei
ding tot een niet-officiëel geproclameer-
den oorlog, die nü al eenige maanden aan
den gang is.
China moet men weten is de laat
ste jaren begonnen ginds op eigen gelegen
heid, spoorwegen aan te leggen, die ten
deele concurreerden met de Japansche.
Het doel was, een verbinding tot stand te
brengen tusschen de Mantschoerijsche lij
nen en het overige deel van China, en zoo
aan Mantschoerije Chineesche havens te
verschaffen. Japan wil, dat deze Chinee
sche spoorwegen aan de Japansche on
dergeschikt zullen zijn, en daar zij voor
een deel met particulier Japansch
kapitaal zijn gebouwd, kan men door het
eischen van geregelde rentebetaling op
de leeningen druk uitoefenen, Want rente
betaling is in China een moeilijk werk.
Economisch kan Japan het zonder Mant
schoerije niet stellen. Op de eilandenrij
heeft het voor zijn bijna 70 millioen men-
schen geen voldoende bestaan. Nu emi
gratie waarheen ook, voorshands ta
melijk wel is uitgesloten, moet industri-
aliseering uitkomst brengen, doch daar
voor is een gebied noodig, waar nog
ruimte is, dat voedselvoorraden over heeft
en in staat is, fabrikaten af te nemen.
Aan al deze voorwaarden voldoet Mant
schoerije. Moge dan de Japansche boer
er, om het gure klimaat vooral, geen
tweede vaderland kunnen vinden, groote
kapitalen heeft Japan aangewend voor
den mijnbouw, voor de ontwikkeling van
de nijverheid en voor den handel.
Naarmate nu het land zich onder Ja
pansche leiding ontwikkelde, en aan vele
honderdduizenden werk en brood kon
verschaffen, had er een groote toestroo-
ming van Chineezen uit de aangrenzende
provincies plaats. Waren er, naar ra
ming, op het eind der vorige eeuw nog
slechts twee millioen inwoners, thans
wordt hun aantal op 30 millioen begroot.
Jaarlijks komen er gemiddeld een half
millioen bij. Het totaal aantal Japanners
is niet veel meer dan een kwart millioen,
en dat der Koreanen ongeveer een milli
oen. Van dezen toestand trachtte de re
geering van Nanking gebruik te maken,
door Mantschoerije als een zuiver Chi-
neesch gebied op fe eischen."
Geen wonder, dat Japan op dit gebied
een begeerig oog heeft geslagen.
En geen wonder ook, dat het tracht
thans zijn slag te slaan.
Immers, op d i t oogenblik kan er nog
worden geprofiteerd van China's tijdelijke
zwakheid, als gevolg van verdeeldheid.
Daarbij komt, dat de invloed van den
Volkenbond nog betrekkelijk gering
blijkt te zijn.
En Rusland, dat hier ook belang
hebbende is, heeft vooralsnog andere zor
gen aan het hoofd.
Toch is het volstrekt niet zeker, dat
het gelukken zal het conflict te locali-
seeren.
China en Japan staan als twee mach
tige rijken tegenover elkander. En als
Rusland de kans schoon ziet, zal het ze
ker niet nalaten, zijn gewicht in de schaal
te leggen, of althans van de omstandig
heden te profiteeren om de revolutie te
bevorderen.
En dat is te erger nu Europa, ondanks
alle conferenties, nog steeds het beeld ver
toont van een verscheurd en verdeeld we
relddeel, waarvan volstrekt nog niet kan
worden gezegd, dat de rechtsorde over de
machtsorde heeft gezegevierd.
Niet ten onrechte is dan ook gezegd,
dat de toekomst van het Verre Oosten een
onheilspellend aspect heeft.
De beroering in Britsch-lndië.
De Britsche militairen ontwikkelen in
Indië met het oog op den gespannen toe
stand een verscherpte bedrijvigheid ten
einde excessen reeds bij voorbaat te ver
hinderen. Het vlaggeschip „Effingham"
heeft te Ghittagong een afdeeling matro
zen en scheepsgeschut aan wal gezet. Een
marsch door de straten der stad volgde,
waaraan ook werd deelgenomen door de
manschappen van het Britsch-Indische
leger en de politie.
De politie te Calcutta heeft in zestig
lokalen van de Congrespartij huiszoeking
gedaan en de gebouwen daarna gesloten.
Een bekende vrouwelijke agitator is ge
arresteerd. Verscheidene Europeanen
hebben dreigbrieven ontvangen, waarin
hun 24 of 48 uur gelaten wordt om de
stad en het land te verlaten of anders
zouden ze vermoord worden. Men ziet in
de Indische wijken en voorsteden in Cal
cutta slechts enkele Europeanen en dan
nog onder gewapend geleide.
Te Cawnpore is gisteren weer een op
tocht met trommels en vaandels gehouden
door de jongens van de hoogste klassen
der Indische scholen. Op zichzelf zou dit
niets beteekenen, maar precies dezelfde
soort optocht heeft vorig jaar geleid tot
de bloedige onlusten, waarbij meer dan
600 menschen het leven hebben verloren.
De optocht droeg duidelijk een uitdagend
karakter, maar de politie heeft de jon
gens laten zingen en op hun trommels
slaan tot ze tenslotte moe werden en naar
huis zijn gegaan
De gouverneur heeft voor 's avonds ech
ter samenscholingen van meer dan zeven
personen verboden.
In het algemeen heeft men te Nieuw
Delhi echter den indruk, dat de bevolking
niet te vinden zal zijn voor daden van ter
rorisme, al zullen plaatselijke onlusten
nog wel hier en daar eenige dagen voort
duren.
Te Benaris heeft de politie vruchteloos
getracht de Gandhistische menigte met
den bamboestok uiteen te drijven, die
haar met steenen bekogelde, en was ge
dwongen van de vuurwapenen gebruik te
maken. Men weet niet welke de totale ver
liezen der betoogers zijn, maar men ge
looft dat er een gedood werd bij een char
ge met den bamboestok.
Gandhi wordt zeer hoffelijk behandeld
in de gevangenis van Jeravda. Hij be
schikt over verschillende cellen in het ge
deelte, dat gewoonlijk voor de European
nen gereserveerd is. Hij slaapt in een cel,
voorzien van een bed, een tafel, stoelen,
tapijten en boekenrekken en zal weldra
zijn eigen geiten hebben.
Gedurende een groot deel van den dag
zit hij aan zijn spinnewiel. Gisteren heeft
hij een pond katoen verwerkt, die hij aan
zijn vriend Patel heeft cadeau gedaan. Hij
krijgt een speciaal rantsoen geitenmelk
Ondanks zijn verblijf in de gevangenis
blijft hij zijn sobere gewoonten trouw.
Als kussen gebruikt hij de boeken, die hij
heeft meegenomen. Hoewel in zijn cel een
tafel met stoelen staan, zit hij bij voor
keur op den grond en schrijft op zijn'
knieën.
Het plaatselijk congTes-comité ontwik
kelt de grootst mogelijke activiteit bij het
nemen van voorbereidende maatregelen
voor de campagne tegen de Indische re
geering. Zestig oorlogsraden zijn samen
gesteld, die elkaar successievelijk zullen
opvolgen als de vorige gearresteerd is.
Er zal een propaganda gevoerd worden
voor het boycotten van overzeesche goe
deren.
Voorts zal het op ongeoorloofde wijze
vervaardigen van zout worden voortge
zet.
Het congres heeft twee ziekenhuizen
met 450 bedden laten inrichten voor de
eventueele slachtoffers van de campagne,
teneinde te voorkomen, dat haar aanhan
gers moeten worden verpleegd in de door
de regeering gesteunde ziekenhuizen.
De boycot van Engelsche goederen in
Britsch-lndië is reeds begonnen. Talrijke
katoenfabrieken hebben wegens de arres
tatie van Gandhi besloten, geen Engel
sche goederen meer te koopen. Ook wil
men de reeds in Engeland geplaatste be
stellingen voor machines enz. annuleeren.
De Scandinavische ministers-conferentie.
Omtrent de conferentie der ministers
van buitenlandsche zaken der Scandina
vische landen, welke vandaag te Kopen
hagen begint, meenen de bladen te Stock
holm, dat deze conferentie zal dienen ter
voorbereiding van een economisch bond
genootschap tusschen Engeland en de
Scandinavische landen en tot vorming
van een gemeenschappelijk valutafront
door deze landen.
Intusschen wordt er op gewezen, dat
de economische belangen van de verschil
lende landen zeer uiteenloopen, wat ook
oorzaak is geweest, dat het toi nu toe niet
gelukt is, de munt-unie tusschen de drie
Scandinavische landen te herstellen.
Volgens een bericht uit Kopenhagen
wordt van bevoegde Deensche zijde te
gengesproken, dat op deze conferentie der
ministers van buitenlandsche zaken ter
stond een Engelsch-Scandinavische valu
taconferentie te Londen zal volgen.
De misère te Chicago.
Tengevolge van de wanhopige finan-
cieele positie der stad hebben 14000 on
derwijzers van Chicago sedert April geen
salaris meer ontvangen.
Er is thans bovendien besloten, dat hun
salarissen verlaagd zullen worden. De on
derwijzers hebben den staat verzocht wet
gevende maatregelen te treffen teneinde
de scholen gedurende den winter open te
kunnen houden.
In totaal is de stad Chicago den ondeir-
wijzers een bedrag van 20 millioen dol
lars aan achterstallige salarissen schul
dig, voldoende om de bank van de stad
bankroet te laten slaan, wanneer het be
drag ineens zou moeten worden betaald.
In drie voorsteden van Chicago werden
onlangs de scholen reeds voor onbepaal-
den tijd gesloten.
Thans zijn ook negen avondscholen ge
sloten, aangezien er geen geld meer is
voor verlichting en verwarming der loka
len en voor salarieering van de onderwij
zers.
Tengevolge van de sluiting van een
aantal scholen zijn ongeveer 12000 kin
deren zonder onderwijs.
Nieuwe onlusten In Syrië.
Het officieele Russische telegraafagent-
schap „Tass" meldt, dat het in verschil
lende deelen van Syrië tot bloedige onlus
ten is gekomen.
In de nabijheid van Damascus zouden
Fransche soldaten twee handgranaten in
een menschenmenigte hebben geworpen,
waardoor drie personen werden gedood
en tien gewond.
In de hoofdstad zelf zou de orde slechts
door Fransche tanks en pantser-auto's
gehandhaafd kunnen zijn.
China en Japan.
De Japansche troepen zijn van Kirin
uit een opmarsch begonnen in Zuidelijke
richting. Zij zijn voornemens zich te ver
eenigen met de Japansche troepen, die te
Sjanhaikwan gelegerd zijn.
De berichten uit het Verre Oosten geven
uiting aan de vrees voor nieuwe gevech
ten.
Het hooge water.
Het water van de meeste Duitsche ri
vieren blijft stijgen. Zeer ernstig is de toe
stand in Kurhessen. In het dal van de
Fulda en wel in het bijzonder in het Oos
ten der stad Melsungen staat over een af
stand van verscheidene K.M alles blank.
Ook het Zuidelijke gedeelte van de pro
vincie Hannover is ernstig geteisterd.
Bij Hildesheim zijn hsele straten over
stroomd, in sommige huizen staat het wai
ter een meter hoog.
Het spoorwegverkeer naar Goslar is
ten zeerste bemoeilijkt. Een molenaar
verdronk doordat de brug waarop hij met
nog andere personen stond, werd wegge
slagen. De overige personen konden ge
red worden.
Te Eilenburg verrastte het hooge water
een aantal bewoners, die zich met bootjes
in veiligheid moesten brengen. Een cellu-
loidfabriek en een katoenfabriek moesten
hun personeel weer naar huis sturen.
Blijkens de berichten over de water
standen van den Rijn en de zijrivieren
kan worden aangenomen, dat het over-
stroomingsgevaar is geweken.
De hoogstgelegen stations langs den
Boven-Rijn melden reeds weer val van het
water.
De Donau is sedert gisteren vier meter
gestegen. De uiterwaarden staan reeds
geheel onder water.
Korte berichten.
Het vertoonen van een film, betref
fende het dagelijksche leven van den
Duitschen ex-keizer te Doorn, in een der
groote bioscoopzalen te Brussel, werd door
het publiek op luid protest onthaald. De
bioscoopdirectie is dan ook verplicht ge
weest deze film van haar programma af
te voeren.
De communistische staking in het
Roergebied kan als geëindigd beschouwd
worden. Het aantal stakers was Dinsdag
namelijk zoo gering, dat de communisten
zelf de hervatting van den arbeid hebben
aanbevolen.
De slachtoffers van de instorting
op de Karsten-Zentrum-mijn zijn gebor
gen. Van de 14 verongelukten zijn er 11
vaders van huisgezinnen.
Invoer van pluimvee in België.
Uit Brussel wordt gemeld:
De staatscourant van gisteren, Dins
dag, publiceert een lang minsterieel be
sluit waarbij de invoer in België van
pluimvee wordt geregeld. Het betreft een
verscherping van de controlediensten, in
gesteld naar aanleiding van den invoer
van besmet pluimvee uit Italië.
De invoer van kippen en ander pluim
vee uit Nederland, zal voortaan slechts
toegelaten zijn langs de stations Selzaete,
de Clinge, Esschen, Weelde, Achel, Ha-
mont en Visé en langs de havens van Ant
werpen, Brugge, Zeebrugge, Gent en
Ostende.
Per spoor mag de invoer slechts ge
schieden op den Dinsdag van elke week,
van zonsopgang tot zonsondergang. Langs
den waterweg is hij toegelaten op alle
werkdagen.
De invoerders moeten, ten minste vier
en twintig uren vooraf, aan den controle
veearts den datum en het uur bekend
maken waarop de dieren toekomen aan
een der bovengenoemde grensstations.
De ingevoerde vogels moeten aangebo
den worden in de wagons, geplombeerd
en derwijze gesloten, dat het onmogelijk
is de dieren weg te nemen of te vervan
gen. De zegels mogen slechts weggeno
men worden in tegenwoordigheid van den
controle-veearts.
De vogels mogen slechts tot den invoer
toegelaten worden, indien ze vrij bevon
den worden van de besmettelijke ziekten,
voorzien in artikel 2 van het koninklijk
besluit van 29 Aug. 1901, en in het ko
ninklijk besluit van 16 Juli 1925.
Werkverschaffing binnenschippers.
De minister van binnenlandsche zaken
en landbouw heeft de gemeentebesturen
gemachtigd, de binnenschippers, die in
hun gemeente zijn gedomicilieerd en vra
gen om tot de werkverschaffing te wor
den toegelaten, op de gewone voorwaar
den van de centrale werkverschaffing
voor rekening van de gemeente te werk
te stellen.
Het natianale crisiscomité.
Gisteren is ten overstaan van notaris
W. C. J. J. baron van Voorst tot Voorst
in Den Haag de stichtingsacte van het
nationale crisiscamitó verleden.
Nederlandsch vee naar Italië.
De directie van den landbouw deelt
mee, dat blijkens bericht van Hr. Ms. ge
zantschap te Rome de Italiaansche regee
ring, gelet op den vrij gunstigen stand
van het mond- en klauwzeer in Neder
land, besloten heeft, op aanvraag wod^r-
Binnenland.
Zware brand te Rotterdam.
De malversaties bij den Pensioenraad.
Relletjes te Enschedé.
Buitenland.
De beroering in Britsch-lndië.
Onlusten in Syrië.
Het hooge water.
om invoervergunning voor vee uit Neder
land te verieenen.
Gemeenten en da éïisis.
Het college van Gedeputeerde Staten
van Utrecht zond het navolgende schrij
ven aan de gemeentebesturen in dit ge
west:
„De tegenwoordige tijdsomstandigheden
geven ons aanleiding bij eene algemeene
aanschrijving als deze uwe aandacht erop
te vestigen, dat het noodzakelijk is, dal de
gemeenteraden zich meer dan in gexyone
tijden de grootste beperking aanleggen bij
het toestaan van kapitaaluitgaven.
Wij zullen ons toch genoodzaakt zien,
om in het belang van de gemeenten toe te
zien of in verband met de moeilijkheden
op de kapitaalmarkt redelijk uitzicht be
staat, dat de dekkingsmiddelen inderdaad
beschikbaar zullen zijn. Onder de be
staande omstandigheden zullen wij slechts
goedkeuring kunnen verieenen aan uitga
ven, welke strikt noodzakelijk zijn.
Wij roepen uwe medewerking in om te
bevorderen, dat bij de raming van nieuwe
uitgaven met hetgeen hier is opgemerkt
wordt rekening gehouden.
Met betrekking tot de uitgaven, welke
bereids onder onze goedkeuring op de be
grooting voor den loopenden dienst zijn
gebracht, spreken wij het vertrouwen uit,
dat deze uitgaven nogmaals aan de nieuw
ontstane verhoudingen op de kapitaal
markt worden getoetst."
De reis van den minister van Defensie
naar Indië.
Het is in de staalkundige geschiedenis
van het Koninkrijk der Nederlanden voor
zoover wij kunnen nagaan de allereerste
maal dat een actief werkzaam minister
een officieel bezoek aan Indië gaat bren
gen, schrijft de „N. R. Ct." Uit hetgeen
wij over de voorbereiding tot deze reis
vernamen, moeten wij overigens opmaken,
dat Zijne Excellentie zich zelf niet bewust
geweest is van het precedent-looze van het
geval en de reis zelf niet zwaarder opge
nomen heeft dan een uitstapje naar de
Middellandsche Zee. Dat „Koloniën" dit
anders inzag, bleek uit 't officieele bericht,
dat men op 2 Jan. onder de Indische te
legrammen kon vinden: Aneta verneemt
uit Buitenzorg, dat de minister van ko
loniën bij den gouverneur-generaal infor
meerde, of het bezoek van den minister
van defensie hem aangenaam zou zijn,
waarop Z.Ex. heeft geantwoord, dat dit
bezoek hem zeer welkom zou wezen en hij
alles zal doen om het welslagen van de
reis te bevorderen."
Hervatting van Zuiderzee werkzaam
heden.
Door de N.V. Maatschappij tot Uitvoe
ring van Zuiderzeewerken zijn voor in
diensttreding op heden 150 grondwerkers
en krammers, alsmede 30 bakkenschip-
pers opgeroepen. Hiermede worden de
vanaf 24 December tijdelijk stilgelegde
werkzaamheden wederom hervat, terwijl,
al naarmate de werken zich zullen uitbrei
den, het personeel geleidelijk tot volle
sterkte zal worden uitgebreid. Daar het
weer zich momenteel zoo gunstig laat
aanzien, is men er toe overgegaan de wer
ken vroeger dan gebruikelijk te hervatten,
in tegenstelling met vorige jaren toen
vorst en andere omstandigheden zulks
verhinderden.
Uit de Tilburgsche texfiel-industrie.
Sedert Maandag is in de Tilburgsche
wollenstoffenindustrie, de loonsverlaging
ingegaan.
Van de zijde van het N.A.S. waren en
kele dagen te voren pamfletten verspreid,
waarin tot staking werd aangespoord.
Er heeft echter niemand aan dez&n op
roep gehoor gegeven.
Het gevaar voor een conflict aan de
Tilb. Katoenspinnerij, wegens het niet uit
betalen der Kerstdagen, is op het laatste
oogenblik bezworen kunnen worden.
Aan deze fabriek gaat de 5 pet. looas-
.week .ia, mmi
