■;ii
ll?
ill!8
lair
«riii
i<p§l
No. 79
Maandag 4 Januari 1932
46e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
I 3.®
I
Gebroken Bakken
e.
a£
1
:a
s.8
i
e.
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
Binnenland.
to
CO
<1
3:
w
CD
P
03
t?.
p
p.
S
g E.
2 W 03
er
CD
e-t-
M
B
o
O
CD
o a
a-
W
B CD
2, M >3:
g a.
F a
>-*>
02
P
V
CD
o
I
P -
P Ch
S 5"
cd 2L
p g
5 3
5' sj
H 2
k p p
oa
co p
gs I
B-^öS
.-tg".
3-P
2
v g
s®
O
3-6
p
tj-
p S
P
p-w"
o c'
s§
P H+»
Orq I
p- fcr*
a. B
B" 3
O
a®
B.® 1 1 Bp"
F P
K* 1 m
-p S o I
e.^
^öo
M« O
pj P-y W
1 ra
P-
g
CD
8 g
s-I
£.f
fll:®IJ:
3 -, B er i
2-2 S.
«a
I
^!ü-
Sk1
<S"-f
•|na
'2 8 i
&a«;9 us
o,1-3"** ,g-.
Iri
CD
CD
4
B
tr®
^•P a r
3 s-i
S.B0
B^ ^-: ST P
B o
Bpg-g?
Hb CD S M
tr-Crq P Orq
|M 8 3
3 9 !j
p cl®
P?p
S.-P-&?.
S. P H
g 2*% g
P m I Z.
B 2-
„2 S É2
Ëf P b
8- &b-5.$
i b
a p
P P
P E. CD
;&s|
(S?2.®
'O? j J
i- p
B
g
H M. P
P- P
P-l
p CP H.
B.
4 p09
H.|lw
8 w
0 §1
p* Cfl
3-?8 2-
Q0_ <P P^
ET^ NS'S
p-
p
&.15
B 3
2 E g a
2
fr P B B
i-c,^
S BE
N
ö|S
aq g'M
2.2
Cj tra
s
a- p
a* 5
I g® e.
rPB
■SSwW
Q
i
PJ® üpjft
I
Dlreotenr-Hoofdredaotear;
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. XX.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT FLE3N WHRS9A0.
Abnnnementsnrljs;
Per 3 maanden, franco per post, f 3. -
Losse nummers 10.05
Prijs der Advertentien:
14 regels fl.20, elke regel meer 30 et
Bi] abonnement belangrijke korting.
Spreekt men niet al te lichtvaar
dig?
De Schiedamsche Soc. Democratische
wethouder, de heer P. de Bruin, heeft in
een door hem gehouden Kerstrede enkele
opmerkingen gemaakt, waarvan te hopen
is, dat ze in Soc. Democratischen kring
ernstig ter harte genomen zullen worden.
„In Nederland", zoo zeide hij o.m.,
heerscht in duizenden gezinnen ellende,
tengevolge van de werkloosheid. Wat doet
men met den chaos tegen het stopzetten
van de fabrieken, en het stilliggen van de
schepen, die geen vracht hebben? Spreekt
men niet al te lichtvaardig, ook in onze
kringen, over confiscatie van banken,
wier brandkasten ook wel eens leeg zou
den kunnen zijn? Als de inflatie ook in
Holland komt men spot wel eens met
de veiligstelling van den gulden weet
men dan dat de armsten daarvan het
meest te lijden zullen hebben?"
Dat zijn zeer verstandige opmerkingen.
Als de inflatie komt, dan zijn het de
„kleine luyden", die daarvan het meest
te lijden zullen hebben.
Maar niet alleen als de inflatie komt.
Ook als de revolutie komt. En ook als de
schoonschijnende theorieën van de S.D.
A.P. in practijk worden gebracht.
Spreekt men niet al te lichtvaardig?
Inderdaad. Dit geldt zoowel van de
verkondigers der oud-liberale theorieën,
en hen, die deze theorieën aanhangen,
en die niet beseffen, dat voor de welvaart
van het volkslichaam de gezondheid van
alle leden noodig is, als van hen, die de
revolutionaire begrippen verbreiden.
Er is één middel om tot verbetering
van den toestand te komen, zoowel nati
onaal als internationaal: niet te spreken,
maar te luisteren.
Te luisteren naar wat God in Zijn
Woord tot ons zegt.
Endaarnaar te handelen.
De toestand in Britsch-lndsü.
Gandhi gearresteerd.
De ontvangst berichtend van het lange
telegram dat Gandhi hem op 1 Januari
zond, antwoordde de onderkoning van
Britsch-Indië, dat hij en de regeering de
resoluties betreuren welke door het con
grescomité zijn aangenomen en welke
meebrengen een algemeene hervatting
der burgerlijke ongehoorzaamheid tenzij
aan bepaalde voorwaarden wordt vol
daan. Dit wordt vooral betreurd daar
het het uitgesproken voornemen der Brit-
sche regeering in Indië is de politiek van
constitutioneele hervorming te bespoedi
gen, vervat in de verklaring van den pre
mier.
Geen enkele regeering, zoo gaat de on
derkoning voort, kan onderworpen wor
den aan voorwaarden die men haar door
bedreiging tracht op te leggen.
Het telegram van den onderkoning be
sluit met te zeggen dat de onderkoning en
de regeering Gandhi en het congres ver
antwoordelijk moeten stellen voor alle
mogelijke gevolgen van de voorgenomen
FEUILLETON.
door H. Zeeberg.
33) o—
Als vanzelf dwaalden zijn gedachten af
en terug kwamen die stemmen, die hem
zeiden, dat hij op den verkeerden weg
was. Als Elsa hem nu eens hier zag. Of
als zijn moeder wist, hoe hij den Zondag
besteden ging. Als zijn vader, die bij zijn
leven eiken Zondag op den kansel stond,
'om aan een in zichzelf verloren men-
schengeslacht het Evangelie van Jezus
Christus te brengen, dit had kunnen ver
moeden
„Hé, Van Lankeren, zit je te slapen?"
riep Haverma.
„Niet droomen", meende Van Lanen.
„Dient nergens toe. Huib heeft trek en
ik niet minder. Zullen wij in gindsch
café gaan eten? 'tls er een goede gele
genheid. 'k Ben er meer geweest."
„Mij best", zei Dolf. „Mijn maag ram
melt ook verdacht. Maar waar is het
vischwater nu?"
„Nog een half uur fietsen", antwoordde
Haverma. „Dan komen we in een bosch-
rijke streek met een paar vijvers en kol
ken. En daar zit visch. Als je je verveelt,
Ingezonden mededeellngen.
actie van het congres voor de bestrijding
waarvan de regeering alle maatregelen
zal nemen.
Soebhas Bose, een bekend Bengaalsch
revolutionair, die op weg was naar Cal
cutta, is te Kalyan, op 50 K.M. van Bom
bay in den trein gearresteerd en vervol
gens met denzelfden trein naar een onbe
kende bestemming vervoerd.
Latere berichten melden:
Gandhi is gisteren te Bombay gear
resteerd.
In een personderhoud sprak Gandhi:
„Ik heb mijn best gedaan, maar het is
me niet gelukt. Ik aanvaard de verant
woordelijkheid voor de gevolgen van een
opleving der ongehoorzaamheidscampag
ne, en ik zal alles doen wat in mijn ver
mogen is opdat de strijd zonder kwaad
aardigheid en valkomen-geweldloos wor
de gevoerd". Gandhi gaf uiting aan de
verwachting, dat de strijd jaren duren
zal; hij veronderstelde, dat de strengste
onderdrukkingsmaatregelen ertegen zou
den worden genomen, met inbegrip van
stokslagen en kogels.
De berichtgever van de „Daily Herald"
te Bombay, seinde Zondag, voordat het
bericht van Gandhi's arrestatie bekend
was, dat de toestand zoo onzeker is, dat
men moeilijk kan voorspellen wat de toe
komst zal brengen. Toch wordt er vooral
uit handelskringen bij den onder-koning
op aangedrongen alles in het* werk te
stellen om een crisis te vermijden. Men
heeft hem tevens gevraagd Gandhi toch
te ontvangen.
Het gerucht loopt verder, dat één der
Europeesche gedelegeerden ter ronde ta
fel-conferentie een kabel-telegram heeft
gestuurd aan Mac Donald, waarin hij den
premier verzoekt tusschenbeide te komen,
daar de ongehoorzaamheidsbeweging den
Britschen handel een zwaren slag zou
toebrengen. Hij zou zelfs een compromis
aan de hand hebben gedaan.
Reuter meldde tegen middernacht, dat
ook Patel, president van het Al-Indisch
congres, gearresteerd is. Gandhi en Patel
zijn naar de Yerwada-gevangenis over
gebracht.
De communistische actie in Duitschland.
Van de groot opgezette actie, welke de
communisten in het Rijn-Westfaalsche
industriegebied op touw hebben gezet,
was tot Zaterdagmorgen vroeg weinig te
merken.
In geen enkel bedrijf werd gevolg ge
geven aan den oproep der communisten,
het werk neer te leggen. Alleen op de mijn
„Bergmannsglueck" in Buer is meer dan
de helft der mijnwerkers niet in de mijn
gegaan.
In Westerholt trachtten verscheidene
mijnwerkers andere arbeiders tot staking
over te halen. Zij werden op staanden
ga je maar in het bosch liggen droomen."
„Visch je nooit?" vroeg Harry van
Lanen.
„Hij is visscher in angst", lachte Huib
Haverma.
„Kerel, je weet niet, wat prettig is",
zei de ander, zich tot Dolf wendend.
„Voetballen en visschen. De rest kan mij
niet schelen. Als mijn oom in Amerika
dood gaat en hij heeft aan mij gedacht,
doe ik heel mijn leven niets anders dan
voetballen en visschen."
„Jij liever dan ik", meende Dolf uit den
grond van zijn hart.
„Waarom? Kun je prettiger leven heb
ben? 't Leven is anders nog al een lol
letje."
„Doe niet zoo idioot, Harry", zei Ha
verma. En dan tot Dolf: „Die oom in
Amerika bestaat alleen in zijn verbeelding
hoor. Hij schept maar wat op. O, heden,
daar loopt me zoo'n stel A.J.G.'ers te
galmen. Als ze me nu ook maar niet in
dat café aanlanden."
Inderdaad liep een eind vóór hen op
den weg een gezelschap jongens en meis
jes te zingen. Het gezang werd begeleid
door guitaren.
„Idiote boel", meende Huib Haverma
verachtelijk.
„Moet je niet direct zeggen", dacht
Dolf. „Zij hebben althans idealen."-
voet ontslagen. Hetzelfde gebeurde op de
mijn „Brassert".
In Gladbeck zijn de toegangswegen
naar de mijnen met glasscherven be
strooid, waarschijnlijk met het doel om de
fietsbanden van de werkwilligen te ver
nielen.
Blijkens nadere berichten duurt de agi
tatie der communisten in het Roergebied
voort. Van de Rhein-Preussen Pattberg-
schacht in Duisburg ontbraken 132 van
de 425 man.
In Muelheim werden 100 personen ge
arresteerd, die probeerden, gedeeltelijk
met geweld, de werkwilligen het binnen
gaan van de mijn te beletten. Bij de ar
restatie werden pamfletten, steek- en
schietwapenen enz. in beslag genomen.
De stakingsactie in de haven van Ham
burg is op een volkomen mislukking uit-
geloopen. Op dezen eersten arbeidsdag
van het nieuwe jaar werd in alle bedrij
ven van de Hamburgerhaven op volle c£t-
paciteit gewerkt.
Te Torgau is de politie na veel zoeken
gelukt, het wapenarsenaal, dat de com
munisten verborgen hadden, te ontdek
ken. Men heeft een machinegeweer, ver
scheidene geweren en ammunitie uitge
graven.
Tsjingfsao bezet.
Uit Londen wordt gemeld: De Japan-
sche troepen hebben Tsjingtsao bereikt.
De voorhoede is de stad binnen gerukt.
De Japanners zullen de drie spoorweg-
lijnen van Tsjingtsao naar Sjanhaikwam,
van Tsjingtsao naar Koepangtse en van
Koepangtse naar Moekden militair laten
bewaken.
Volgens de tot dusver ontvangen be
richten boden de Ghineezen nergens te
genstand, ofschoon, naar een bericht uit
Nanking meldt, de Chineesche regeering
besloten heeft, Tsjintsao onder alle om
standigheden tegen de Japansche troepen
te verdedigen.
Maarschalk Tsjang Hsoe Liang moet,
volgens dat bericht, order gekregen heb
ben, het bevel tot ontruiming der stad
in te trekken en alle reeds uit Tsingtsao
vertrokken Chineesche troepen weer te
gen de stad te laten oprukken. Het heet
zelfs, dat te Tsjingtsjao in koortsachtig
tempo gewerkt wordt, om de stad weer
in staat van verdediging te brengen.
Volgens een bij het Japansche ministe
rie van Oorlog ontvangen officieel tele
gram, zijn de Japansche troepen de stad
Tsjintsjau binnengetrokken.
Tot nader order is de staat van beleg
in de stad afgekondigd. Door de Japan
ners is een ontwapeningsactie doorge
voerd; meer dan 6000 Chineesche solda
ten zijn voorloopig geïnterneerd.
Volgens een bericht uit Sjanghai, heeft
de bezetting van Tsjintsjau in geheel
China groote opwinding teweeg gebracht.
Veelvuldig wordt de meening uitgespro
ken, dat de Chineesche regeering thans
beslissende stappen tegen Japan moet on
dernemen ten einde de regeering te Tokio
te dwingen den opmarsch van haar troe
pen te doen staken.
De a.s. herstelconferentie.
In verband met de uitlatingen in de
Fransche pers over de waarschijnlijk-
„Man, laat je dat niet wijsmaken. Niks
dan vrijerijtjes, 't Most niet maggen."
Dolf was verbaasd, dat dit oordeel
kwam uit den mond van Haverma. In zijn
kring had hij wel eens critisch hooren
spreken over de A.J.C.-beweging, maar
dat Haverma een zoo kras oordeel durfde
uitspreken, had hij niet verwacht.
„Alles kletsica, wat men er van zegt",
vervolgde de sportsman. „Ik moet van dat
stel niets hebben, al gaan zij nog zoo
vroolijk over den weg."
Vroolijk waren zij. Het gezang steeg
op in den klaren morgenstond. En vief
stapte .het gezelschap voort, toen de fiet
sers het passeerde.
Dolf was het met het brute oordeel
van den zoon zijner hospita niet eens.
Men kon er van zeggen, wat men wilde,
maar er zat toch wel iets goeds in die be
weging van de vrije, onbezorgde jeugd,
't "Was in ieder geval heel iets anders dan
die muffe, saaie jongelingsvereenigingen,
zooals hij er had meegemaakt, 't Was in
Rotterdam al geen haar beter dan in
Kerkwijk. Hij had aan het verzoek van
Laarman voldaan en was er eenmaal ge
weest Men zag hem er niet weer. Bah,
wat 'n saaie beweging. Neen, dan was dat
opgewekte gezelschap van zooeven toch
wel iets anders. Je behoefde volstrekt
geen S.D.A.P.er te zijn, om dat te moeten
r heid van een uitstel der herstelconferen
tie vernemen wij van ingelichte zijde, dat
tot dusver alleen nog maar vaststaat, dat
de conferentie te Lausanne gehouden
wordt.
Omtrent den datum, waarop de confe
rentie een aanvang zal nemen, is nog
geen definitieve beslissing genomen. Het
is wellicht mogelijk, dat aan den wensch
van Frankrijk gevolg zal worden gegeven,
waarvan dan een kort uitstel der confe
rentie het gevolg zou zijn.
Het vliegongeluk te Bangkok.
De Siameesche regeering heeft thans
het rapport gepubliceerd van de commis
sie van onderzoek ingesteld in verband
met het vliegongeluk met de „Ooievaar".
De commissie wijt de schuld van het on
geluk aan de bemanning. Het noodluik
was niet gesloten terwijl de stabilisator
zich niet in den juisten stand bevond.
Het vliegtoestel was op de juiste wijze
geladen; er was geen sprake van overbe
lasting, hoewel de lading bijna het maxi
mum bereikt had. Men heeft echter ge
start met den wind mee, terwijl de piloot
naar de meening der commissie, niet juist
gehandeld heeft door niet te stoppen
nadat hij driemaal den normalen afstand
heeft getaxied zonder van den grond te
komen.
Het onderzoek is geschied door drie
burgerlijke en twee militaire autoriteiten,
terwijl tevens een buitenlandsch deskun
dige in de commissie zitting had.
Koude In RoemeniB.
Uit Roemenië worden hevige sneeuw
stormen gemeld, die groote verkeerssto-
ringen veroorzaken. Talrijke telefoon- en
telegraaflijnen van Boekarest naar ver
schillende provinciesteden en het buiten
land zijn verbroken. Ook het spoorweg
verkeer ondervindt groote vertraging. In
verschillende dorpen zijn vele personen
doödgevzoren.
Hevige storm boven de Noordzee.
Op de Noordzee woedde gisteren een
hevige storm. Vele schepen zochten be
schutting in Cuxhaven, terwijl men ook
drijfhout, vermoedelijk afkomstig uit de
lading van een stoomschip, zag aanspoe
len.
Vrijdag heerschte een hevige sneeuw
storm in de Deensche kustwateren, die
groote verwoestingen aanrichtte. Men
meldt groote materieele schade.
Korte Berichten.
Het Fransche ministerie van arbeid
schat het aantal werklooze arbeiders op
een half mill i oen, en het aantal van hen,
die een verkorten arbeidstijd hebben, op
één millioen.
Vergeleken met vroegere cijfers, be tee
kenen deze aantallen voor Frankrijk een
sterke toeneming van de werkloosheid.
Het congres van den staat Pennsyl-
vanië heeft een crediet toegestaan van 18
millioen dollar voor bestrijding van de
werkloosheid in dien staat, en tot het
verleenen van steuh aan de noodlijdenden.
De Hongaarsche staatsspoorwegen
deelden mede, dat tengevolge van den he-
vigen sneeuwval het spoorwegverkeer ge
deeltelijk gestaakt moest worden, en wel
toegeven. Het oordeel van Haverma leek
naar niets. Maar hoe kon het anders. Die
leefde alleen voor voetballen, uitgenomen
dan zijn dagelijkschen werkkring. De rest
van de wereld liet hem koud.
„Afstappen", commandeerde Haverma.
„Hier is het. 'k Heb honger als 'n paard."
Een oogenblik later zat het drietal in
de gelagkamer van het landelijke café,
terwijl de waard met een slaperig gezicht
kwam aansloffen.
„Wij drinken thee, ober", grapte Van
Lanen, ,,'tls nog te vroeg voor een bit
tertje."
Dolf lachte smakelijk mede. Hij wist,
dat èn Haverma èn Van Lanen nooit een
druppel sterken drank dronken, ,,'t Dom
ste, wat een sportsman kan doen", von
den zij.
Terwijl zij druk bezig waren een deel
van het meegebrachte brood te vororbe-
ren, passeerde het gezelschap A.J.G.ers.
Het gezang, dat eentonig begon te worden
drong tot de gelagkamer door.
„Dat stel gaat toch zeker niet naar het
bosch van Melius, waard?" vroeg Huib
Haverma.
,,'kZou het niet denken, mijnheer. In
de Tafelbergen staat een kamp. Dat zal
het doel wel zijn."
O, gelukkig. Wij kunnen se missen als
Jriespijn."
Binnenland.
Een geval van godsdienstwaanzin te
Middelburg.
De „Raaf" met vertraging te Amsterdam.
Buitenland.
Gandhi gearresteerd.
De communistische actie in Duitschland.
De Ghineesch-Japansche oorlog.
voornamelijk in het oosten en In het zui
den van Hongarije. Ook het telefoon- en
telegraafverkeer werd gestoord.
Uit Perpignan wordt gemeld, dat
aan de kust van de Middellaudsche Zee
een hevige storm woedt, terwijl in de Py
reneeën veel sneeuw valt. De passagiers-
booten naar Algiers h&bben groote vertra
ging.
In een circulaire aan dé gemeenten
wijst de regeering van Luxemburg er op,
dat loonsverlagingen tot nu toe niet ge
volgd zijn door een daling van de prijzen
der levensmiddelen. De regeering noodigt
de gemeentebesturen daarom uit, desbe
treffende maatregelen te nemen.
De Belgische regeering heeft bij de
„Fairey aviation company" voor een be
drag van 300.000 pd. st. militaire vlieg
tuigen besteld.
Dit is de grootste order, die de Britsche
vliegtuigen-industrie tot dusver van een
buitenlandsche regeering ontving.
Boomkweekers en crisis.
De Bond van Boomkweekers heeft
dezer dagen te Utrecht vergaderd, ten
einde den ongunstigen toestand van de
boomkweekerij-bedrijven te bespreken.
Door de voortdurende belemmeringen in
den uitvoer van planten worden deze
bedrijven ten zeerste getroffen, en vooral
de groote zaken zijn genoodzaakt, sterke
inkrimpingen toe te passen.
In de eerste plaats zullen de gemeen
ten worden aangespoord, eventueele plan
nen voor beplantingen van parken of
wegen nu te laten uitvoeren. Ook zal aan
de provinciale besturen en aan de regee
ring worden geadviseerd, nu tot wegen
beplanting over te gaan, en in het bij
zonder zal gewezen worden op de moge
lijkheid, op de zeer breede bennen van
de nieuwe rijkswegen heestergroepen aan
te brengen, die zullen bijdragen tot het
landschapschoon.
Voorts werd besloten, er bij den minis
ter van waterstaat op aan te dringen,
geen uitbreiding te geven aan de Staats-
boomkweekerij, daar de verlangde maten
en soorten thans reeds in voldoende
hoeveelheid bij de kweekers te krijgen
zijn
De houding van sommige bankinstel
lingen, die in deze zeer ongunstige
tijden te spoedig tot executie van enkele
bedrijven waren overgegaan, werd ten
zeerste gelaakt Door enkele gedwongen
verkoopingen werd de toch al schrale
„De heeren gaan visschen? In 't bosch
van Melius is overvloed. Maar 'k weet
niet, of de tijd van den dag wel gun
stig is."
„Voor ons is die altijd gunstig, waard,
'tls ons niet om de visch, maar om het
visschen te doen."
„Gekheid", grapte Van Lanen. „Dan
kun je net zoo goed op zolder een kuip
water zetten en daarin gaan hengelen."
„Mis man. De sfeer doet 't m. Maar zijn
jullie klaar? Dan stappen we op. Elk be
taalt zijn eigen thee."
Voor het eerst van zijn leven betaalde
Dolf op Zondag. Hij deed het, als de an
deren. En tóch, hij voelde zich niet op
zijn gemak. Vreemd vond hij dat. Hij
hechtte toch waarlijk niet zoo aan de
kerk. Was het misschien een gevolg van
zijn opvoeding, die den Zondag puri-
teinsch opvatte? Hij wist 'tniet; was al
leen blij, dat 't café verlaten worden kon.
Na een rit van ongeveer twintig minu
ten, het gezelschap A.J.G.-ers hadden ze
niet weer gepasseerd, 'twas zeker een
zijweg ingeslagen, werd het bosch Melius
bereikt, dat een stuk mooi natuurschoon
vertegenwoordigde en vrijwel nog onge
rept was.
(Wordt, vervolgd.)
