Maandag 21 December 1931
46e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Rotterdamsche Lloyd
Hendrikse Co's Bank N.V. Goes
EERSTE BLAD.
Binnenland.
it nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Uit de Provincie.
Belangrijkste Nieuws.
Agentschap:
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELEEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f 3.—
Losse nummers 10.05
Pr ij s der Advertentiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
Zij, die zich met 1 Januari a.s. op „De
Zeeuw" abonneeren, ontvangen de nog
in deze maand verschijnende nummers
HET PLAN-HOOVER GOEDGEKEURD.
Hoover en Stimson zien den toestand
duister in.
Het Amerikaansche Huis van Afge
vaardigden heeft het moratorium van
Hoover goedgekeurd met 317 tegen 100
stemmen.
Het wetsontwerp inzake het Hoover-
moratorium zal thans naar den Senaat
worden gezonden. Men kan verwachten,
dat het moratorium vóór 21 December a.s.
bekrachtigd is.
De 100 tegenstemmers behoorden niet
tot eenzelfde partij. Zoowel onder de de
mocraten als onder de republikeinen wa
ren vóór- en tegenstemmers.
President Hoover heeft eenige leden van
de financiëele commissie van het Huis
van Afgevaardigden tot een lunch uitge-
noodigd, gedurende welke hij eenige ver
klaringen heeft afgelegd.
Wat precies besproken is, werd niet
bekend, daar de aanwezigen zich tot het
strengste stilzwijgen hadden moeten ver
plichten. Echter wordt vernomen, dat pre
sident Hoover den wereldtoestand in de
donkerste kleuren heeft geschilderd, waar
bij hij heeft doen opmerken, dat de Ver-
eenigde Staten zich niet aan de moeilijk
heden van den wereldtoestand kunnen
onttrekken.
De correspondent van de „Times" te
Washington zegt vernomen te hebben, dat
de minister van Buitenlandsche Zaken,
Stimson, tegenover de financiëele com
missie van het Huis van Afgevaardigden
eveneens een vertrouwelijke verklaring
heeft afgelegd, over den toestand in Cen
traal Europa, welke Stimson als hoogst
verontrustend heeft gekenschetst. Hij wees
er op, dat elk oogenblik ernstige gebeur
tenissen kunnen plaats hebben en dat men
zich hierop moest voorbereiden.
Uitstel van de ontwapeningsconferentie?
Naar uit Genève wordt gemeld, zou
men in welingelichte internationale krin
gen aldaar verwachten, zulks in verband
met de diplomatieke onderhandelingen,
die in de laatste dagen tusschen de ver
schillende Europeesche hoofdsteden zijn
gevoerd, dat de Engelsche regeering bin
nenkort zal voorstellen, de ontwapenings
conferentie, welker openingsdatum was'
vastgesteld op 2 Febr. a.s., twee a drie
weken uit te stellen.
Algemeen neemt men aan, dat de En
gelsche regeering een voorstel tot uitstel
zal motiveeren door er op te wijzen, dat
de regeeringsconferentie tot regeling van
het herstelvraagstuk, in het begin of uiter
lijk in het midden van Januari bijeen
komt en dat het samenvallen van deze
conferentie met de ontwapeningsconfe
rentie, met het oog op het buitengewoon
groote belang der in beide conferenties
aan de orde komende vraagstukken, niet
gewenscht is.
Japansch-Chineesch conflict.
In Nanking, dat eenige dagen practisch
onder de terreur van studenten heeft ge
leefd, is thans de rust weer eenigszins
hersteld. De studenten keeren in groote
groepen weer naar hun woonplaatsen
terug.
Naar gemeld wordt, zouden de Japan-
sche militaire autoriteiten in Mandsjoerije
een nieuw ultimatum willen zenden, waar
in onmiddellijk de ontruiming van Tsjin-
tsjau door de Chineezen wordt geëischt.
die achter den Grooten Muur zouden moe
ten terugtrekken. Naar verluidt, zouden
de Japanners van plan zijn, Tsjintsjau te
bezetten.
Treinongeluk bij Londen.
Dicht bij Londen is een reizigerstrein
op een goederentrein geloopen.
Bij de botsing werden een reiziger en
een man van het treinpersoneel gedood.
Doordien er een dikke mist hing, werd
het reddingswerk zeer bemoeilijkt.
Het aantal gewonden bedraagt 79, daar
onder ook begrepen de lichtgewonden. Zes
gewonden verkeeren in levensgevaar.
De botsing was zóó hevig, dat een der
omgevallen wagens geheel vernield is. Ook
de overige wagens zijn gedeeltelijk zeer
zwaar beschadigd.
Overstroomingen op Malakka.
Er bestaat groot gevaar voor ernstige
overstroomingen in den staat Pahang
(Malakka). Men vreest zelfs, dat deze
overstroomingen wel eens even erg zou
den kunnen worden als in 1926, toen de
Pahang een hoogte van 21 M. bereikte.
De spoorwegverbindingen zijn ver
stoord en de wegen onbegaanbaar. Een
groote hoeveelheid rijst te velde is ver
nield. De regeering zal vermoedelijk hulp
maatregelen in overweging nemen.
De toestand is verontrustend. Het wa
ter staat reeds bijna 13 M. hoog. Tal van
steden en dorpen staan onder water.
Moeilijkheden te Bazel.
De opstelling van het rapport van de
speciale adviseerende commissie te Bazel
stuit op ernstige moeilijkheden.
Het is nog niet te zeggen, of het rap
port wel voor Kerstmis klaar zal zijn.
De toestand is zeer duister. Ieder
oogenblik kan verrassingen brengen.
De plenaire zitting van de BIB is voor
onbepaalden tijd verdaagd.
Korte Berichten.
In heel Zwitserland heersdht buiten
gewone koude bij helder weer. Op middel
matige hoogte der bergen vriest het zes
tien graden.
De politie te Kassei heeft een vrij
grooten voorraad wapens en munitie ont
dekt, die vermoedelijk eigendom zijn van
communisten. Dertien geweren, een groote
hoeveelheid springstof, patroontasschen,
patronen en verboden manifesten werden
in beslag genomen. Vier communisten
werden gearresteerd en ter beschikking
van de justitie gesteld.
DE KERSTREDE VAN DE KONINGIN.
Een verzoek van Joodsche zijde.
Het „Centraalblad voor Isr. in Neder
land" betreurt het, aldus het „Hbld.", dat
de feestgroet, welke de Koningin uit zal
spreken op Vrijdag 25 Dec. a.s. te 4 uur,
voor de radio geschiedt juist op het mo
ment waarop de Sabbath reeds ingetre
den is en de godsdienstige jood, wil hij
dezen voor hem heiligen dag niet schen
den, de radio noch aan- noch afsluiten
mag.
Het blad heeft zich schriftelijk gewend
tot den particulier secretaris van de Ko
ningin waarin het meedeelt, dat „indien
H. M. b.v. om 2 uur Haar radio-rede
zou houden, de godsdienstige jood ook in
de gelegenheid zou zijn, om naar het ge
zaghebbend woord van onze Hooge en Ge-
eerbiedigde Landsvrouw te luisteren.
Een Nederlandsch-Belgisch verdragje?
Volgens de Dernière Heure heeft de mi
nister van Landbouw, Van Dievoet, te
Brussel een lang gesprek gehad met den
Nederlandschen directeur-generaal van
den Landbouw, mr Frederiks, over de te
nemen maatregelen op landbouwgebied,
opdat beide landen elkaar geen nadeel
zullen berokkenen door de beschikkingen,
welke met het oog op de economische cri
sis door hen zouden moeten worden ge
troffen. Deze voorzorgen vallen binnen
het kader der Conventie van Oslo.
Arbeidsbemiddeling 1930.
Naar het Corr. Bur. verneemt zal de
Arbeidsbemiddelingswet 1930 op 1 Jan.
a.s. in werking treden.
inwisseling van buiten omloop gestelde
guldens.
De Minister van Financiën brengt ter
algemeene kennis, dat het na 31 Decem
ber a.s. niet meer mogelijk zal zijn de
buiten omloop gestelde guldens, welke een
vroeger jaartal dragen dan 1920, bij de
postkantoren, bijpostkantoren, hulppost
kantoren en poststations in te wisselen.
Het nationale crisis-comité.
Het secretariaat van het nationale cri
sis-comité deelt mede:
Met nadruk moet het nationale crisis
comité nogmaals verzoeken, geen steun
aanvragen rechtstreeks te richten aan het
secretariaat, maar uitsluitend door tus-
schenkomst van de plaatselijke crisis-
comité's. (In plaatsen, waar nog geen
plaatselijke crisiscomité's zijn opgericht,
de aanvragen te doen door tusschenkomst
van den burgemeester.)
Rechtstreeksche toezending geeft on
vermijdelijk extra-vertraging, daar de
aanvrage eerst tot nader onderzoek naar
de woonplaats van adressant wordt te
ruggezonden.
Uit de steenindustrie.
Eenige duizenden arbeiders straks
werkloos.
Met betrekking tot de reeds gemelde
productiebeperking in de steenindustrie
verneemt het „Hbl." nader, dat het Vrij
dag te Arnhem genomen besluit tot ge
volg zal hebben, dat het meerendeel der
fabrieken na 1 Januari a.s. wordt stilge
legd. De groep Noord-Brabant heeft nog
geen beslissing genomen, doch zal dit in
een op 24 Dec. te Tilburg te houden ver
gadering doen. De vertegenwoordiger van
deze groep, die ter vergadering te Arn
hem aanwezig was, deelde echter mede,
dat het aan geen twijfel onderhevig is of
ook Noord-Brabant zal zich bij de pro
ductiebeperking aansluiten.
Met betrekking tot deze productiebe
perking deelt het blad nog mee, dat alle
ringovenfabrieken zullen worden stilge
legd voor zoover zij metselsteenen produ-
ceeren. Door deze maatregelen worden
eenige duizenden arbeiders tot 1 Mei a.s.
getroffen. Na 1 Mei zal ongeveer 25 pet.
arbeiders minder te werk worden gesteld
dan in andere jaren het geval is Deze
laatste maatregel is een gevolg van de
omstandigheid, dat, wanneer de arbeid
1 Mei hervat wordt, als gevolg van de
stopzetting van de fabrieken een groote
voorraad ongebakken steen aanwezig zal
zijn.
Werkverschaffing op het platteland.
De Chr. Boeren- en Tuindersbond in
Nederland, het Kon. Ned. Landbouw-
Comité en de Kath. Ned. Boeren- en
Tuindersbond hebben een adres gezonden
aan den minister van binnenlandsche za
ken en landbouw, naar aanleiding van
diens missive aan de besturen der pro
vincies, waarin gewezen wordt op rege
lingen, getroffen in gemeenten, waar de
land- en tuinbouw hoofdbron van bestaan
zijn, volgens welke regelingen in een of
anderen vorm aan land- en tuinbouwers
steun wordt verleend, indien zij personeel
in dienst nemen da,n wel houden. Tegen
deze regelingen heeft de minister ver
schillende bezwaren aangevoerd. Adres
santen zijn van oordeel, dat werkverschaf
fing volgens het hier bedoelde stelsel van
loonbijslagen, mits goed toegepast, in de
huidige omstandigheden voor tal van ge
meenten, in het bijzonder op het platte
land, verre de voorkeur verdient boven de
gewone werkverschaffing, en dat het toe
zicht van de regeering, subs, van de col
leges van Gedeputeerde Staten zich kan
bepalen tot het nagaan, of de getroffen
regelingen ook inderdaad beantwoorden
aan haar doel: voorkoming, resp. vermin
dering of opheffing van de werkloosheid
door
a. arbeiders, die werkloos zijn of anders
werkloos zouden worden, door middel van
een loonbijslag in hun gewone werk te
laten en/of
b. kleine ondernemers, die anders aan
de armenzorg zouden moeten worden toe-
vertiouwd, in staat te stellen, door arbeid
op hun eigen bedrijf in hun levensonder
houd te voorzien.
Ontwikkeling en ontspanning van
werkloozen.
Zaterdagmiddag werd in het Schutters
hof te Goes een vergadering gehouden
van het district „Zeeland" van de Mij.
tot Nut van het Algemeen, onder voorzit
terschap van dhr A. v. d. Have te Kar
pelle. Vertegenwoordigd waren verschil
lende departementen, de gemeentebestu
ren van Goes, Kruiningen, Rilland-Bath,
Groede en 's Heerenhoek, het hoofdbe
stuur van de Z, L. M. en enkele belang
stellenden. Dhr. J. Hovens-Greve, alge
meen secretaris dier Maatschappij, zette
breedvoerig uiteen het belangrijke vraag
stuk ^Ontwikkeling en ontspanning van
werkloozen".
Spr. begon met te zeggen, dat de ont
wikkeling van volwassenen onder alle om
standigheden moeilijk en rijk aan teleur
stellingen is. Er in dezen tijd schijnt de
moeilijkheid vertienvoudigd. Wij voelen,
dat hier de materieels nood zoo overwe
gend is, de verbittering, van wie werken
wil en geen gelegenheid daartoe krijgt zoo
hevig en gerechtvaardigd, dat wjj ons
schamen over de maatschappij, waarin
Ingezonden Mededeelingen.
wij leven, in opstand komen tegen eigen
onmacht en die van anderen om hier
radicale verbetering aan te brengen en
dat we haast liever in onze schulp krui
pen, dan de vrijmoedigheid hebben om
te zeggen: en tóch wil ik probeeren U Uw
leed te helpen dragen niet alleen, maar
ook u verder te brengen. Daarmede is
de tweeledigheid van ons doel eenvoudig
uitgedrukt. Helpen dragen en verder
brengen. Als wij volksontwikkelaars, iets
voor de werkloozen kunnen doen, dan
zal ons werk zich naar deze twee doel
stellingen moeten richten. Spr. wees ver
der op een schrijven van den Minister
van Binnenlandsche Zaken, gericht aan
alle gemeentebesturen. In deze circulaire
wordt o.a. gezegd:
„Een der moeilijkste vraagstukken, wel
ke zich bij de werkloosheid naar voren
dringt, is de zorg voor de jonge werk
loozen. In deze tijden van crisis-werk
loosheid valt helaas het verschijnsel te
constateeren, dat talrijke jonge menschen
niet in de gelegenheid zijn zich in het
vak dat zij gekozen hebben, verder te
bekwamen. Velen van hen zoeken troost
op de straat met al de gevolgen daar
aan verbonden.
Het ligt voor de hand, dat een dergelijke
gang van zaken zeer te betreuren is,
omdat daaruit èn voor de betrokkenen èn
voor de maatschappij allerlei ouge-
wenschte gevolgen voortvloeien. Indien
nu in die gemeenten, waar zich dit ver
schijnsel voordoet, door eendrachtige sa
menwerking van het gemeentebestuur, de
vakbeweging, de jeugdorganisaties en an
dere corporaties, welke geacht kunnen
worden rechtstreeks belang te hebben bij
of belang stellen in het treffen van maat
regelen om het hier geschetste euvel
eenigermate te bestrijden, het noodige
zou kunnen worden gedaan, dan zou de
regeering zulks in hooge mate toejuichen.
Op genoemde circulaire werd slechts door
een klein aantal gemeenten gereageerd.
Spr. ging daarna uitvoerig na, wat er
in verschillende plaatsen gedaan werd
en wat zou kunnen gedaan worden. Na
de rede van genoemden spreker volgde
een geanimeerde bespreking. Het woord
werd gevoerd door den burgemeester van
Groede, wethouder Van Melle van Goes,
burgemeester van Kruiningen en 's Hee
renhoek.
Met een woord van dank door den
voorzitter aan den spreker werd deze
vergadering gesloten.
WASCHTAFEL, BAD en GEIJSER
voor f 145. Installateur: J. M. Polderman,
Goes. Tel 129. (Adv.)
Bij Kon. besluit zijn met ingang van
1 J\n. 1932 o.a. 'Benoemd tot reserve
2e luitenant bij het 3e reg. inf. de vaan
drigs J. van Baren en W. C. van Liere;
bij het lie reg. inf. de vaandrig J. de
Vries; bij het 14e reg. inf. de vaandrig
Oom; bij het le reg. onbereden artillerie
de vaandrik J. C. Kram,; bij het le reg,
onber. Art. de vaandrig der Kol. Adm. A,
C. M. Deurloo.
Middelburg. Van 12 tot 12.15 u. is hier
hedenmiddag geen electrische stroom ge
leverd. Het was een tijd van den dag,
waarop geen licht wordt gebruikt van be-
teekenis. Maar voor sommige industrieën,
voor verwarming en huishoudelijke be
zigheden waren de gevolgen niet aange
naam. Gelukkig dat het maar kort duurde.
Naar men ons bericht zal er gele
genheid worden gegeven de radio-kerst
rede van H. M. de Koningin op Vrijdag
a.s. met de daarbij te zingen liederen te
beluisteren in de Nieuwe Kerk alhier.
Na kwart voor vier zijn alle onbezette
plaatsen vrij.
Aan den uitgang wordt een collecte ge
houden voor de onkosten.
De te zingen liederen kan men vinden
in den omroepgids van de Ned. Chr. Ra-
diovereeniging verkrijgbaar bij den boek
handel.
Kloetinge. Van het oude gebruik, dat in
deze omgeving nog in zwang is, het loo-
pen met de rommelpot of de z.g. koen-
kelpot is hier ter plaatse een geluidsfilm
gemaakt met de bedoeling deze binnenkort
in de voornaamste bioscopen in ons land
te vertoonen.
Binnenland.
Hoover en Stimson zien den toestand
donker in.
Uitstel van de ontwapeningsconferentie?
Raadsvergadering te Middelburg.
Buitenland.
Werkverschaffing op het platteland.
Ingezonden mededeelingen.
Biggekerke. Vrijdagavond gaf de Ghr.
Zangvereeniging „Halleluja" ten open
bare uitvoering in het Ned. Herv. kerk
gebouw. De voorzitter, dhr P. Janse Azn,
opende het samenzijn, na gemeenschappe
lijk gezang met gebed en heette in een
openingswoord de aanwezigen welkom.
Hij wees er op, dat de vereeniging sinds
de laatste uitvoering is aangesloten bij
den bond van Ghr. Zangvereenigingen in
Nederland, zoodat op het programma
verschillende nummers voorkomen, door
den Bond uitgegeven. Hierna gaf hij de
leiding over aan den directeur, dhr Joh.
Wijkhuis Azn. Uitgevoerd werd een pro
gramma van 19 nummers, liederen van
verschillenden inhoud, afgewisseld door
een drietal voordrachten en een pauze,
waarin een collecte werd gehouden, die
opbracht f 9.01 en bestemd werd als kerst-
gave aan de stichting „Vrederust".
Na allen te hebben bedankt, die aan het
welslagen van dezen avond hadden mede
gewerkt, eindigde de voorzitter met dank
gebed.
Domburg. Vrijdagavond had alhier in
het lokaal „Rehobóth" de tweede bijeen
komst plaats in dit seizoen van de „Win-
terclub Domburg". De spreekster van
dezen avond, mej. Dr D. A. Felix uit
Domburg, commies-chartermeester aan
het Rijksarchief in Zeeland, had tot on
derwerp gekozen: „Zeeland en de Bour
gondische Vorsten". Spreekster begon met
een aardrijkskundig overzicht van Zee
land gedurende de middeleeuwen, de
vormverandering van velé eilanden, ver
dwijning van andere, enz. en ging toen
tot de historie over, waarbij zij vooral
het volle licht deed vallen op het Bour
gondische tijdvak. Een en ander werd na
de pauze verduidelijkt dooi' lichtbeelden.
De voorzitter, de heer L. J. van Voort-
huysen, die spreekster ook had ingeleid,
bedankte haar aan het slot van haar bij
zonder belangwekkende voordracht.
Grijpskerke. Vrijdagavond vergaderde
de A.-R. Prop. Club, waar de volgende
onderwerpen werden behandeld: I. Art.
14 Program van Beginselen, door N. Ge-
schiere J. Hz.; II. Het Revisionisme en
Bolsjewisme, tweede deel van het boek
van Prof. Diepenhorst „Het Socialisme",
door A. Pouwer.
N.- en St Joosiand. Vrijdag hield de
afdeeling der Z.L.M. alhier een ledenver
gadering. 22 personen waren aanwezig.
Ingekomen is o.a. een dankbetuiging
van den heer Zwagerman voor betoonde
belangstelling bij zijn 25-jarig jubileum.
Verder een verslag van den gehouden
ploegwedstrijd, waarbij de heer F. P.
Polderdijk gelegenheid vond de landbou
wers op te wekken hun personeel daar
aan deel te laten nemen. Op 25 Januari
1932 hoopt de heer Stevens te Goes, alhier
een lezing te houden over plantenverede
ling, toegelicht door lichtbeelden. Als
bestuursleden werden herkozen de hee-
ren J. J. Mesu en E. Verlare. Dezelfde
heeren werden ook gekozen als leden der
commissie voor de werkverschaffing aan
werkloozen met steun van de gemeente
als die regeling eventueel doorgaat. Be
sloten werd in 1932 een aanbesteding te
houden voor de levering van superphos-
faat.
Na afloop werd in de bestuursvergade
ring de heer J. J. Mesu herkozen als
secretaris en dhr Verlare als waarne
mend voorzitter.
Oostburg. De gemeenteraad heeft be
sloten, 'den prijs van den electrischen
stroom met 5 cent te verlagen en op
46 cent te brengen,
