Vrijdag 18 December 1931
46e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Rotterdamsche Lloyd
Hendrikse Cos BankN.y. Goes
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
EERSTE BLAD.
De economische oorlog.
Buitenland.
Binnenland.
Uit de Provincie.
Belangrijkste Nieuws.
Agentschap
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 1L
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Pirma P. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELEEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.'
Losse nummers
f 0.06
Prijs der Advertoniiën:
14 regels 11.20, elke regel meer 30 ct,
Bij abonnement belangrijke korting.
Zij, die zich met 1 Januari a.s. op „De
Zeeuw" abonneeren, ontvangen de nog
in deze maand verschijnende nummers
gratis.
In een der bladen zagen wij de aan
dacht gevestigd op een drietal merkwaar
dige uitspraken waarin de ernst van den
internationalen toestand geteekend wordt.
President Hoover liet zich op 8
dezer in zijn boodschap aan het CongTes
als volgt uit:
„De economische malaise duurde in het
afgeloopen jaar voort en werd steeds ern
stiger in alle deelen der wereld. Vele
landen verkeeren in politiek opzicht in
een wankele situatie. De overmatige be
wapening, de schulden, de uitgaven der
regeeringen en de zware belastingen heb
ben geleid tot revoluties, verstoring van
het begrootingsevenwicht, ineenstorting
der valuta's, paniekstemming in de finan-
cieele wereld, het dumpen van goederen
op buitenlandsche markten en een ver
minderd verbruik.
In twee jaar tijds hebben zich ia ne
gen tien landen, die meer dan de helft
der wereldbevolking omvatten, revoluties
of ernstige wanordelijkheden voorgedaan
Tien landen zijn niet bij machte geweest
aan hun buitenlandsche verplichtingen te
voldoen. Veertien landen hebben hun
valutastandaard tijdelijk moeten loslaten
Al deze stoornissen hebben op ons haar
terugslag gehad. Elke poging om ons
eigen herstel teweeg te brengen heeft de
noodzakelijkheid medegebracht, samen te
werken met andere landen, ten einde op
verstandige wijze het vertrouwen der we
reld en de economische stabiliteit te her
stellen."
Op denzelfden dag verklaarde Dr
B r n i n g, de Duitsche Rijkskanselier:
„Eiken dag neemt de ontwrichting van
het economische leven der wereld groo-
ter afmetingen aan. Een economische oor
log van ongekenden ernst is ontbrand en
deze dreigt de welvaart van alle volken
te zullen ondermijnen. De besluiten der
regeeringen dienen van dit besef door
drongen te zijn. Met het vasthouden aan
onjuiste rechtsopvattingen kan men den
toestand niet meester worden. Gedeelte
lijke oplossingen zonden niet slechts te
kort schieten, doch zelfs groote gevaren
opleveren."
Een dag tevoren had generaal
Smuts zich bij zijn terugkomst in
Kaapstad van zijn Europeesche reis als
volgt uitgelaten:
„Wanneer Duitschland in gebreke blijft,
moet Engeland vroeger of later volgen
en het is beter dit feit openlijk te erken
nen en bijtijds onder de oogen te zien. Het
dient nergens toe de illusies te verlengen
aangaande de internationale schulden en
de herstelbetalingen, welke de internatio
nale financiën reeds in de war gestuurd
en de internationale betrekkingen vergif
tigd hebben. Het is tijd geworden een
einde te maken aan deze gevaarlijke grap
en aan de arme wereld nieuwe hoop en
nieuwen moed te geven.
Wij naderen inderdaad met snelle
schreden een nieuwe crisis in de kwestie
van het herstel en de schulden en de
noodzakelijkheid van een nieuwe en mis
schien laatste oplossing, is zeer drin
gend."
Niet gunstiger was het oordeel van
Kunschak, een der leiders van de
Christelijk sociale partij in Oostenrijk:
„Wij leven onder een hemel zonder
zon, in een lucht die bezwangerd is met
giftige nevels, en op een ondermijnden
bodem die op zijn grondvesten wankelt."
Uit deze uitspraken blijkt, dat men ook
in leidende kringen van den ernst van den
toestand wel overtuigd is, en dat men ook
zeer goed inziet waar de schoen wringt.
De vraag is nu of men ook bereid is
de noodige consequenties te trekken.
Dr H. Colijn heeft eenigen tijd geleden
te Genève met grooten ernst gewezen op
de noodlottige gevolgen die de thans ge
voerde economische oorlog na zich moet
sleepen, maar, hoewel zijn rede werd toe
gejuicht, zonder resultaat.
Thans heeft hij opnieuw, nu te Bazel,
zijn waarschuwende stem laten hooren.
Op indrukwekkende wijze heeft hij naar
de bladen melden de noodlottige gevolgen
van de herstelbetalingen geschilderd.
Dit ernstige woord vond weerklank.
Het betoog van den heer Colijn werd niet
aangevochten, zelfs de Fransche verte
genwoordiger, zoo wordt gemeld, kon zich
niet geheel onttrekken aan de kracht van
de door Dr Colijn aangevoerde argumen
ten.
Dat is heel mooi.
Maar van meer belang is, wat er nu
gedaan zal worden.
Of zal ook de klank van dit woord weer
vervliegen en door haat of vrees verblin
de leidslieden regelrecht op den chaos
worden aangestuurd?
Wij vreezen.
Omdat er bij de beraadslagingen der
grooten onder de volken wel belangstel
ling is voor eigen belang en eigen groot
heid, terwijl er niet gevonden wordt de
begeerte om te buigen voor den te Bethle
hem geboren Koning, voor den Vrede
vorst.
ENGELAND'S INVOERBEPERKINGEN.
Een nieuwe lijst verschenen.
Met ingang van 19 Dec. zal een invoer
recht van 50 pet. ad valorem worden ge
heven van een aantal artikelen, welke
in een derde lijst zijn vermeld en waarvan
de voornaamste zijn:
Glazen voor verlichting-doeleinden, fo
totoestellen en onderdeelen daarvan, on
belicht gevoelig papier zoowel als platen
en films, lampen voor radiotoestellen en
onderdeelen daarvan, electrische gloei-
draadlampen met een lichtsterkte van 20
volt en daarboven; onderdeelen en instal
laties voor electrische huisverlichting;
grassnijmachines met draaiende messen
en onderdeelen daarvan; geheel of ge
deeltelijk afgewerkte katoenen weefsels,
zooals opgerolde stukken katoen, vlag
gen, zakdoeken, sjaals en katoenen huis
houdelijke goederen; touwwerk, touw en
koord, vervaardigd van plantaardige ve
zels en met een doorsnee van minder dan
een kwart duim; geheele of gedeeltelijke
kleedingstukken, behalve ondergoed, doch
wèl met ihbeprip van sokken en kousen
voor mannen, vrouwen en kinderen, als
mede op maat vervaardigde stukken voor
het maken daarvan. Voorts omvat de lijst
zekere chemische producten, waterdichte
weefsels en jacht-munitie.
De herstelkwestie.
Reuter verneemt, dat de nota van de
Britsche regeering, inzake Engelands
standpunt betreffende de handelsschul
den, reeds aan den Franschen gezant te
Londen is ter hand gesteld.
De herstelconferentie zal, naar men te
Londen meent, te 's-Gravenhage en niet
te Brussel plaats vinden, omstreeks mid
den-Januari. De eigenlijke datum zal af
hangen van de beëindiging der werkzaam
heden der speciale commisie te Bazel.
Een telegram uit Washington meldt,
dat men in politieke kringen aldaar van
oordeel is, dat van een internationale
schuldenconferentie op het oogenblik geen
sprake kan zijn, tenminste wat betreft de
deelneming van Amerika aan een derge
lijke conferentie.
Men wijst er op, dat het onpractisch
zou zijn, twee groote conferenties bijna
tegelijkertijd te houden.
In congreskringen wordt er andermaal
op gewezen, dat men eerst zal hebben af
te wachten, of de „geallieerde regeerin
gen" te Genève tot beperking van bewa
pening kunnen besluiten.
Duitschland's Noodverordening.
Volgens bericht uit Berlijn heeft de
commissaris voor de prijzencontrole, Dr
Goerdeler, gisteren aan de pers eenige
mededeelingen verstrekt over het tot nog
toe door zijn werkzaamheden bereikte
resultaat.
Inzake verlaging van den broodprijs
heeft Goerdeler den burgemeesters van
de steden met meer dan 100.000 inwoners
bepaalde voorstellen gedaan, waarop hij
nog deze week antwoord verwacht, zoodat
hij hoopt nog vóór Kerstmis een zooveel
mogelijk uniforme regeling voor de brood
prijzen te kunnen treffen.
Over de vleeschprijzen is hij nog in
onderhandeling met de slagersorganisa
ties, doch op sommige plaatsen zijn de
prijzen reeds verlaagd.
Op verzoek van de organisatie voor den
détailhandel heeft Dr Goerdeler pogingen
gedaan, om ook de prijzen voor huis
houdelijke artikelen en keukengerei ver
laagd te krijgen, waarbij hij het resultaat
heeft bereikt, dat de prijzen op het oogen
blik slechts ongeveer 10 procent boven de
prijzen van voor den oorlog zijn.
De grootste moeilijkheid was het in
grijpen in de prijzen van bepaalde ar
tikelen, Hiervoor moet men tevens des
kundig op zulk een gebied zijn.
De kwestie van verlaging der gas- en
eledriciteitsprijzen is moeilijker dan die
op eenig ander gebied, aangezien ook
de geldelijke subsidies een rol spelen.
Niettemin kan ook hier nog wel iets ge
daan worden door verlaging van rente,
afschrijving en loonen.
De rijkscommissaris voor de controle
der prijzen heeft een verordening uitge
vaardigd, volgens welke de bakkers, sla
gers en coiffeurs in hun winkels de prij
zen van de waren en artikelen, die zij
verkoopen, op duidelijk zichtbare wijze
moeten aangeven. Hardnekkige overtre
ding van deze voorschriften kan met
sluiting van het bedrijf worden gestraft.
De betreffende verordening treedt den
eersten Januari a.s. in werking.
Het noodweer In Tunis.
De gevolgen van het noodweer, dat in
de afgeloopen dagen in Tunis heeft ge
woed, zijn thans eenigszins te overzien.
In het slik, dat na de overstrooming
van de Medsjerdah op een groote uitge
strektheid land is achtergebleven, heeft
men tot nog toe zeven lijken gevonden,
doch men vreest, dat er nog meer slacht
offers ontdekt zullen worden.
Na het noodweer begon vorder het bin
nenland in een groote hoeveelheid
sneeuw te vallen, een ongewoon, ver
schijnsel voor de bewoners van dit ge
deelte van Afrika, voor zoover zij niet
op de bergen thuishooren.
Op sommige plaatsen bereikte de
sneeuw een hoogte van 60 c.M., zoodat
het verkeer eenige malen werd gestremd.
Korte Berichten.
2000 werkloozen, die een betooging
Melden te Stoke (Eng.), zijn in botsing
gekomen met de politie, die zij steenig-
den. De politie ondernam een charge met
den gummistok en verspreidde de betoo-
gers. Enkele personen, o.a. een politie
agent, zijn gewond, twee betoogers wer
den aangehouden.
NATIONAAL CRISISCOMITE.
Gisteren vergaderde bet werkcomité
van het Nationaal Crisiscomité. Prinses
Juliana woonde deze vergadering bij.
De voorzitter deelde mede, dat behalve
de giften in natura, een bedrag van
f 261.455.75/4 iis binnengekomen. Dit be
drag moet worden vermeerderd met een
groot aantal toezeggingen, voornamelijk
van periodieke bijdragen.
Met betrekking tot bet verdere inzame
len van gelden werd besloten dit zooveel
mogelijk aan de plaatselijke comité's over
te laten, ten einde op dit gebied geen con
currentie te scheppen.
Met die gemeenten, waar plaatselijke
crisiscomité's zijn opgericht, wordt over
eengekomen, dat in den regel van de ter
plaatse verzamelde gelden minstens 10
pet. in de kas van het Nationaal Crisis-
comité zal vloeien; nog andere metboden
om de kas van het comité te versterken
werden besproken. In bet algemeen zal
men locaal bet beste kunnen beoordeelen,
boe dit moet geschieden. In plaatsen,
waar geen crisiscomité is of wordt op
gericht, zal de tusschenkomst van den
burgemeester worden ingeroepen, om de
ingezetenen tot bijdragen aan het Natio
naal Crisiscomitó op te wekken, hetzij
door collectes aan de buizen, hetzij door
bet plaatsen van busjes of op andere
wijze.
Wat de werkwijze van bet comité be
treft, werd besloten dat getracht zal wor
den deze arbeid zooveel mogelijk te decen-
traliseeren en dat alleen dan door bet
centraal bureau hulp zal worden gebo
den, indien bijzondere omstandigheden
dit wensehelijk maken.
Wet op de middelen voor 1932.
Volgens het voorloopig verslag der
Eerste Kamer maakten enkele leden de
opmerking, dat bet niet onbelangrijk ver
schil tusschen de loodstarieven voor de
Nederlandsche en die voor daarmede con-
curreerende buitenlandsche havens wel
degelijk een ongunstigen invloed heeft op
het aandoen door zeeschepen van onze
•havens. Voorts zouden zij gaarne verne
men, welk bedrag aan loodsgelden ver
schuldigd is voor schepen naar Neder
landsche havens en voor die met bestem
ming naar Antwerpen.
De Wieringermeerpolder.
Ten kantore van de directie van den
Wieringermeerpolder te Alkmaar is gis
termiddag aanbesteed de bovenbouw van
33 landbouwloodsen en 72 arbeiderswo
ningen op verbreide plaatsen in den Wie
ringermeerpolder. Laagste inschrijvers
Geuzebroek en Boekei te Medemblik met
f 355.428. De gunning is aangehouden.
De Zenderbouw.
In ide gistermiddag gehouden zitting
van de Tweede Kamer heeft de beer J. J.
G. van D ij k (A.R.) bet verzoek gedaan,
lettende op de omstandigheid, dat de ver
sterkte Hilversumsche zender niet aan
de verwachtingen beeft voldaan, aan den
minister van Waterstaat eenige vragen
te mogen stellen betreffende de maatrege
len, die de minister zich voorstelt te ne
men ten einde te bevorderen, dat zonder
verspilling van gelden een aan alle tech
nische eiscben voldoende zendapparatuur
tot stand kome.
Over dit verzoek zal de Kamer van
daag beslissen.
NEDERLAND
EN DE GOUDEN STANDAARD.
Financieele journalistiek van een
bedenkelijk soort.
Wij hebben, zegt bet H a n d e 1 s b 1., in
het kort betoogd, op welke gronden een
loslaten van den gouden standaard door
Nederland al bijzonder onaannemelijk
moet worden geacht. Nu wij de zoo juist
hier binnengekomen Engelsche bladen ter
hand nemen, kunnen wij niet nalaten te
wijzen op bet onverantwoord e-
1 ij k geschrijf van een blad als „Fi
nancial News", dat zijn lezers woordelijk
vertaald de volgende enormiteit voorzet:
„In vele kringen is men van meening,
dat Nederland de keuze beeft tusschen een
aanvaarding van de rubberrestrictie en
het loslaten van den gouden standaard".
Wij weten wel, dat men in Engeland
soms kinderlijk naïeve begrippen beeft
omtrent den financieelen en economischen
toestand van andere landen, maar wij'
kunnen toch nauwelijks aannemen, dat de
doorsnee Engelschman dergelijke wartaal
als booge wijsheid opneemt.
Maar dit is nog niet alles.
In dezelfde beschouwing van het blad
tracht de redactie de algempene verwar
ring en onrust nog te vergrooten door de
stelling te poneeren, dat indien Neder
land den gouden standaard zou opheffen,
het zeer w a a r s c b ij n 1 ij k is, dat
andere landen van den eersten rang (dat
is een vriendelijkheid, waarvoor wij niet
ongevoelig zijn) spoedig zouden volgen.
Er zou volgens bet blad een sterke baisse-
aanval komen op de nog overblijvende
goudvaluta's en er zou alle kans bestaan,
dat de weerstand van elk dezer valuta's
stuk voor stuk zou worden gebroken.
Deze opwekkende lectuur wordt den le
zers van „Fin. News" aan bet ontbijt
voorgezet. Deze en dergelijke uitingen
dat is de funeste zijde van de zaak tee
kenen de stemming in bet buitenland. In
Engeland komt daar misschien bij, dat
sommige kringen bet uit een oogpunt van
prestige (meer diepgaande overwegingen
kan men van een blad, dat zóó schrijft,
niet verwachten) nog zoo kwaad niet vin
den als nog meer landen den weg der va
luta-verzwakking zouden opgaan.
Men vraagt zich wel eens af, bij bet
plotseling ontstaan van zulke bewegingen
als thans weer tegen den gulden gaande
is: wie maakt die onrust?
Het antwoord op deze vraag krijgt men
na het lezen van uitingen als waarop wij
bier de aandacht vestigden.
Een conducteur te Borsselen aangereden
en gedood.
Donderdagavond had bij het station te
Borsselen eern droevig ongeluk met doo-
delijken afloop plaats. Toen te ongeveer
5 uur de goederentrein vanaf richting
Driewegen binnenkwam, haalde de con
ducteur Z„ woonachtig te Goes, de sleu
tels om de wissels open te maken, ten
einde te kunnen rangeeren. Daarna
sprong hij op de reeds in beweging zijn-
den trein om nog een eindje mee te
rijden. Daarbij schijnt hij op het eind
Binnenland.
De Tweede Kamer over de Onderwijsbe-
grooting.
De Burgemeester van Amsterdam over
den toestand der gemeente.
Communistische relletjes te Amsterdam.
Buitenland.
De Herstelconferentie te 's Gravenhage?
Het noodweer in Tunis.
van het perron mis te zijn gesprongen
met het ongelukkig gevolg, dat hij is
gevallen en met zijn hoofd op de rails
is terecht gekomen, waarna een der wie
len van een goederenwagen over zijn
hoofd moet zijn gegaan. Het bovenge
deelte van het hoofd was totaal ver
pletterd. De dood is onmiddellijk inge
treden. Het slachtoffer was gehuwd en
laat een vrouw en twee kinderen na.
Middelburg. In de onder voorzitter
schap van den heer H. C. Wiel and t ge
houden vergadering van het comité voor
Wandelconcerten, bracht de heer P. de
Vos, ais secretaris het verslag uit over
bet jaar 1931.
De secretaris herinnerde er aan, dat
het plan om op Tweeden Pinksterdag
een ochtendwandeling te houden met het
Middelburgsch Muziekkorps niet 'kon door
gaan en het eerste optreden plaats had
bij een avondwandeling met genoemd,
korps en den Padvindersband, met mu
ziek op de Markt, o.a. van den toren
trans van het verlichte stadhuis tot slot.
Het plan om de kinderen der Middelburg-
sche Vacantieschool eens van de tram
te halen, mislukte door het slechte weer.
Wel is met zeer goed weer medegewerkt
aan de feesten van Medioburgum.
Ten slotte bad op 26 September de
laatste rondwandeling plaats met bet Mid
delburgsch Muziekkorps en de Padvin
dersband en daarbij kregen verschillende
instellingen een speciaal bezoek.
Die secretaris zegt aan het einde van
zijn verslag, dat bet Comité met voldoe
ning mag terugblikken op hetgeen bet dit
seizoen als afwisseling in den gewonen
gang van zaken aan de ingezetenen heeft
geboden, en uit de wenscb, dat na een
periode van rust het volgende zomer
seizoen de thans populair geworden rond
wandelingen weder plaats zullen mogen
hebben. Do vergadering keurde het ver
slag goed evenals de rekening, die een
'klein batig saldo aanwijst en die voor
belanghebbenden met de bescheiden ter
inzage liggen bij den penningmeester, den
heer mx P. C. Adriaanse.
's-Gravenpolder. Hedenmorgen werd de
vrouw van A. de Doodt dood in haar
woning gevonden. Toen om 9 uur de ven
sters nog niet ontsloten waren, gingen de
buren kijken en men vond ze geheel ge
kleed in het schuurtje, dat in haar huis
gebouwd is, liggende. Haar man was
's morgens op tijd weggegaan naar zijn
werk. Bij vernieuwing blijkt het: „Gelijk
het gras is ons kortstondig leven".
lerseke. De vereeniging tot bevordering
van Chr. onderwijs op Geref. Grondslag
was Donderdagavond, onder voorzitter
schap van den heer H. Vendeville, in
vergadering bijeen. Aanwezig waren 27
leden. Na voorlezing notulen werd over
gegaan tot bestuursverkiezing in de va
catures J. Sinke en H. Vendeville, die
werden herkozen, Tot leden der commis
sie tot nazien der boeken werden ge
kozen de heeren P. van der Weele, M.
Willemsen en Jac. J. Bogaards. Het hoofd
der school de heer J. Rothuizen, woonde
voor de laatste maal de vergadering der
school bij. Een ernstig woord van af
scheid en -dank werd hem door den voor
zitter toegesproken met den wensch, dat
God hem verder in Maassluis voor het
bijzonder onderwijs tot een zegen stelle.
Op een vraag van den heer Ph. Bom
werd de financiëele toestand der school
uitvoerig door den heer J. Sinke be
sproken, waarna de heer J. Rothuizen
de vergadering met gebed sloot.
