it No. 60
Woensdag 9 December 1931
46e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Go's Bank H.V. Goes
en
Stand.
Buitenland.
Gebroken Bakken
Belangrijkste Nieuws.
COUPONS EN LOSSINGEN
VERSCHIJNT JSLK3N WERKDAG,
ALLE
per 1 DECEMBER vervallende
worden verzilverd door
htm nog een
J verkoopen.
Jr was binnen-
mannen haar
|oorden: „kalm,
om htilp riep,
naar de naast
gesleept, waar
het hoofd ver
ben zakdoek in
hoofd in een
|iw vastbonden,
en haar voe-
le dieven onge-
|een kleine city-,
mark had ge
wilde nemen,
chtoffer te be-
door. Toen de
[evonden, bleek
zijn geschokt,
bnderzoek nam,
|lers geen spoor
oord te
ioor denRech-
loten ingestelde
leien moord te
p, dat het door
gewezen spoor
Jrden genoemd.
in voorarrest
[stal tijdens een
1 voor en na den
lebben gewerkt,
pjf hield. In den
chter niet in de
J vermoeden ge
lets naar Zuid-
Jioet hij zich te-
lider reeds heb-
Ivoornemen, om
|r warmpjes in-
eg den arbeider
|u verdeeld wor-
niet veel voor
bt den dood, als
id aan bank-
justitie bij de
tegen een ma-
fens medeplich-
Jijke bankbreuk
lederen aan een
I gevangenisstraf
Ike gevangenne-
le onmiddellijke
Machte.
Dec.
ertr.: Anth. van
Ghr. Hoekman
|j. Oudeman en
Matthijs z.v.
November.
Arij Pieter,
|en Maatje Gel-
mes dein Toon-
[js; Jozina, d. v.
/illemina Maria
5, Krijn Jan,
Jannetje Adria-
m, z.v. Abraham
ohanna Tanneke
tarinus Klaassen
24, Pieter Bingo
ën Anthonia Ha-
Jan Scheele en
farinus z.v. Mi-
ta de Vos.
|da 3 d., d.v. Ma-
Maria Jansen.
Levinus Marinus
Maria Adriana
U Francina d.v.
Gatharina Jaco-
z.v. Adriaan Rie-
d. Gouwe,
laddet, 88 j., wedi
30, een als le-
van het manne-
de Jonge en Pie-
Driel.
n4, Huibrecht
bus de Regt en
se; 9, Magdalena,
en Leintje v. d.
nus z.v. W illem
>rnelia Dagevos
Soinke en Jan-
.rina Cornelia v.
acob van Dalen
Adriaan Zwarte-
Helena van den
Schrijver, 82 j.
de Dreu.
20, een kind
lacht van David
;je Elisabeth van
ouwd: Jacob Da-
Wilhelmina Lam-
Coppoolse 87 j.
driaan Louwerse
de Bruine.
Overl.: 15, Zach.
wedn. van Maria
van der Werff,
rina Lokerse.
i r
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 1L
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
De Zeeuw
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummers e
i. 0.05
Prijs der Advertentien:
1—4 regels 11.20, elke regel meer 30 ct
Bij abonnement belangrijke korting.
Bezuiniging en versobering.
Dat bezuiniging en versobering in de
zen tijd van malaise noodig is, wordt vrij
algemeen toegegeven.
De vraag kan echter gedaan worden of
er niet vaak op verkeerde wijze bezuinigd
wordt, en of bij pogingen tot versobering
wel steeds de juiste volgorde in acht
wordt genomen.
Bioscopen en andere inrichtingen van
vermaak hebben onder de algemeene ach
teruitgang nog weinig te lijden.
Maar de directeur van een maatschap
pelijke instelling schreef dezer dagen:
Het is waarljjk ontstellend
'zooveel leden hun lidmaat
schap opzeggen.
Dit wijst er op, dat de bezuiniging in 'n
verkeerde richting wordt gezocht.
Terecht waarschuwde dan ook de Chr.
Hist. „Banier" dat er verschillende ter
reinen zijn welke voor te groote spaar
zaamheid behooren afgesloten te blijven.
„Allereerst wel de velerlei arbeid in
Gods Koninkrijk, waarvoor de liefde niet
mag verkillen door materialistische over
wegingen, die de beurs gesloten doen
houden ióf ze slechts spaarzamelijk ope
nen. Wat moet er terecht komen van het
werk van kerk en zending, wanneer zui
nigheidsoverwegingen daarvoor de gaven
terughouden of verminderen? Juist in tij
den van druk, heeft de Christelijke lief
de en barmhartigheidszin gelegenheid de
schoonheid van haar roeping der wereld
te doen zien* en te staan als1 een licht
in den donkeren nacht."
In ditzelfde verband wordt dan verder
gewezen op allerlei arbeid die op het
Christelijk erf verricht wordt, op de po
litieke actie en den arbeid van de Chris
telijke pers.
Het is niet overbodig hierop de aan
dacht te vestigen.
In het boek van Dr Nederbragt over
de economie is ook een hoofdstuk gewijd
aan .„Het deel dat voior God is".
Gewoonlijk wordt daarmee in de econo
mie niet veel gerekend.
En in het gewone leven is er ook
de neiging om hierop niet in de eerste
plaats te letten.
Laten wij oppassen, dat we, terwijl
we uit Gods hand alles ontvangen wat
we noodig hebben, menigmaal zelfs mild
en overvloedig, niet in de eerste plaats
gaan beknibbelen op het deel dat voor
God is.
DE NIEUWE DUITSCHE NOODVER
ORDENING.
Een indrukwekkende rede van Rijkskan
selier Briining.
De nieuwe nood-verordening van den
rijkspresident ter bescherming van bet
bedrijfsleven en financiën en tot behoud
van den binnenlandschen vrede is ver
schenen.
Om te beginnen worden in de noodver
ordening prijsverlagingen aangekondigd:
alle kartelprijzen, dieop
1 Juli 1931 geldig waren,
F E U I ÜLE TON
door H. Z e e b e t g.
16) -o-
„In „Metropol"," gaf Dirksen ten ant
woord, een aanteekening makend.
Het meisje haalde verachtelijk den
neus op.
,,'n Ordinaire boel", vond ze. ,,'k Ben
tegenwoordig in „Favoriet". Veel chiquer
en intiemer."
„Maar ook duurder," zei Dirksen droog.
„Man, boüd op. Ik ruïneer me. 'k Heb
gister de helft van mijn salaris uitgege
ven. Links en rechts geleend natuurlijk."
„Doe dat dan niet, meisje. Zóó werk
je je elke maand dieper in de misère."
„Dirksen, de moralist," spotte zij. „Alle
menschen leven niet zoo serieus als mijn
heer Dirksen. Wat zegt u er van, mijnbeer
Van Lankeren? U moet mij niet afvallen,
hoor."
,,'k Zou het liever niet doen, maar ik
kan mijnheer Dirksen toch geen ongelijk
geven," meende Dolf, die het tweegesprek
wel niet geheel, maar toch wel grooten-
deels begrepen had.
„Ook al zoo'n solied mensch," zei het
meisje van de schrijftafel springend.
zullen met 10 pet. worden ver
laagd; dit procent wordt als
minimum eischbeschouwd.
De tarieven voor het goederenvervoer
bij de rijksspoorwegen zullen
van 16 December af met 5 tot 25 pet. wor
den verlaagd. Dit beteekent voor de rijks-
spoorwegen een vermindering van inkom
sten van ongeveer 300 millioen mark. Een
verlaging van 't tarief der posterijen
is eveneens voorzien, zooals voorts ook
een verlaging van alle verdere openbare
tarieven (gas, water, electrische stroom).
De buren in oude woonhuizen worden
met 10 pet., in nieuwe met 15 pet verlaagd.
De rentevoet voor lee
ningen van rijk, landen en gemeenten,
pandbrieven, obligaties van vennootschap
pen op aandeelen, commanditgesellschaf-
ten, corporaties en individueele schulde
naars wordt verlaagd van 8 op 6 pet.
Deze voorschriften gelden ook voor hy
potheken. Hypotheken die aldus worden
verlaagd kunnen niet vóór 31 Deo. 1933
worden opgezegd.
Alleloonen en salaris
sen in bet particuliere be
drijfsleven zullen in p.rincjpe
aan den stand van 10 Janua.ri
1 927 worden aangepast.
Scheidsrechters zullen slechts tot ver
laging van loonen mogen beslissen, indien
vooraf de prijzen in een gelijke verhou
ding zijn gedaald.
Volgens de regeering zullen de patroons,
nu de loonen en de rentevoet zijn ver
laagd, een verdere verlaging der produc
tiekosten elders moeten zoeken.
De heden geldende salarissen voor be
ambten van het rijk en aan alle openbare
lichamen zullen op 1 Februari met 9 pet.
worden verlaagd. Deze verlaging geldt niet
voor de kindertoeslagen.
In principe zullen de bestaande uit-
keeringen der invaliditeitsverzekering
worden gehandhaafd.
In de verzekering tegen ongevallen zul
len alle kleine renten met 20 pet. van bet
inkomen worden geschrapt. Wat de ziek
teverzekering aangaat, zoo zal een nieuwe
overeenkomst voor de geneesheeren en de
ziekenfondsen in de noodverordening
worden opgenomen.
De belasting op den omzet wordt ver
hoogd van 0.85 op 2 pet. Deze verhooging
geldt niet voor de belangrijkste levens
middelen, graan, meel, enz. Landen en
gemeenten zullen ook uit de vermeerde
ring van de inkomsten uit de belasting
op den omzet 120 millioen mark verkrij
gen. Voorts moeten zij echter zelf trach
ten hun begrooting in orde te brengen.
Voor het gansche rijk zal een algemeen
uniformverbod voor alle politieke partijen
en organisaties worden ingevoerd.
Voor den tijd van 20 December tot 3
Januari wordt een algemeene Godsvrede
geproclameerd. Alle politieke vergaderin-
ringen en elke politieke propaganda door
affiches, circulaires e.d. worden verboden.
In een buitengewoon indrukwekkende
rede heeft rijkskanselier dr Briining gis
teravond een toelichting op de nieuwe
noodverordening gegeven.
Sinds den val van het Engelsche pond
woedt een blinde economische oorlog door
En zij lachte. Maar 't was niet een zilve
ren lach. Dolf meende, dat er een disso
nant door klonk.
Dirksen was klaar, reikte haar de fac-
tuurs over, waarop zij met een: „Mcgge
heeren" weghuppelde, nagestaard door
Dolf. 't Was of het meisje het vermoedde,
want bij de deur keek ze nog even om.
En weer lachten haar oogen. Dirksen had
zich niet meer aan haar gestoord, maar
was rustig met zijn werk doorgegaan.
Eerst toen de deur gesloten was, keek hij
op en zag naar Dolf.
„Je vindt haar zeker een aardig meis
je?" vroeg hij op den man af.
Dolf kon het niet ontkennen., Haar ma
nieren, haar lachen en haar houding en
verschijning hadden hem ingepalmd. Hij
had in Meerstad en Kerkwijk zoo'n meisje
nooit ontmoet.
„Zij is aantrekkelijk", antwoordde hij,
al moest hij zichzelf bekennen, dat zij er
al zeer vrije manieren op na hield, en
bijvoorbeeld hemelsbreed verschilde van
Elsa.
„Dacht ik wel", zei de ander droog.
„Maar wil je een goeden raad van me
aannemen?"
„En die is?"
Behandel haar beleefd, maar hond
haar op een afstand. Zij is een volleerde
coquette erger dan alle dames op de zaak
bij elkaar. In het stuk, dat voor de fuif,
geheel Europa; iedere regeering tracht
zooveel mogelijk bet eigen volk te redden,
wat begrijpelijk en verklaarbaar, maar
toch feitelijk kortzichtig was, want Euro
pa was alleen nog maar te redden door
solidariteit en eerlijke samenwerking van
allen.
Duitschland ia het centrum van den
economischen storm geworden. Mag het
in andere landen op een bepaalde tak van
industrie of handel nog erger gesteld zijn,
over het geheel heeft het Duitsche volk
zonder den geringsten twijfel het aller
meest van den economischen toestand te
lijden. Van de gezondmaking van Duitsch
land en van de medewerking van andere
volken daarbij zal het afhangen, of Euro
pa nog gered kan worden, of met Duitsch
land te gronde gaan.
Voor ons volk, dat de ellende van een
inflatie aan den lijve heeft ondervonden,
in het allereerst noodig, de valuta op
goudpeil te houden ten koste van ieder
offer. Met harde middelen moeten de
begrootingen van rijk, staten en gemeen
ten sluitend blijven, en daarom heeft de
regeering een nieuwe serie middelen en
methoden moeten voorschrijven om een
prijsdaling, een huuidaling, en een daling
van vrachtprijzen te forceeren, maar men
moet hierbij bedenken, dat wat met de
eene hand genomen moet worden, met de
andere weer gegeven wordt door de ge
lijktijdig daarmee samenvallende vermin
dering van de kosten van levensonder
houd en productie. Smartelijk zijn de of
fers, die ik opnieuw van de ambtenaren,
van de kleine spaarders en zelfs van de
door sociale wetten verzekerden moet
eischen, maar de hooge rentevoet in
Duischland moet naar beneden; hij moet
aanpassen aan de kapitaalverhoudingen
op de wereldmarkt.
Ik kan mij voorstellen, hoe het velen
na de lezing te moede zal zijn. Maar men
houde voor oogen, dat het Duitsche volk
door een vernietigenden oorlog uit zijn
schitterende hoogte is neergeploft en men
leve nu niet langer in de illusie, dat onze
nood een droom zou zijn.
Ik mag evenmin terugschrikken voor
harde middelen, die als het zijn moet,
zelfs den staat van beleg zullen insluiten,
tegen hen die in deze ontzettende tijden
voortgaan een zinneloozen burger- en
broeder-oorlog voor te bereiden of te ont
ketenen. Men onthoude het welEr be
staat in Duitschland geen andere macht
dan de wettige rijksregeering en deze re
geering zal niet dulden, dat het volk in
twee vijandelijke groepen gescheiden zal
worden.
Als verantwoordelijk rijkskanselier heb
ik besloten paal en perk te stellen aan de
politieke vrijbuiterij. Daarom heeft de re
geering een algemeen verbod afgekondigd
voor het dragen van politieke partij-uni
formen, en in de noodverordening zijn de
artikelen tegen het onbevoegd dragen van
wapenen verscherpt en eveneens de be
palingen tegen beleediging van politieke
tegenstanders en belastering van regee-
ringspersonen. Van morgen af tot 3 Ja
nuari zullen tevens alle politieke verga
deringen, optochten, enz. verboden zijn
om het Duitsche volk in den Kersttijd, die
voor velen gelukkig nog een tijd is van
waarvan ik je vertelde, ingestudeerd is,
heeft zij een der hoofdrollen. En geen
wonden Want tooneelspelen dat kan zij.
Al verschillende jongelui heeft zij bet
hoofd op hol gebracht. Zij meent er niets
van. Ik houd het ervoor, dat zij geen
greintje gevoel in haar corpus heeft."
„Kom nou", zei Dolf, die dat oordeel
al te hard vond.
„Je behoeft het van mij volstrekt niet
te aanvaarden. Elk zal het je hier zeggen.
Ik wil nog wel een stapje verder gaan en
zeggen, dat het onlangs geen haar ge
scheeld had, of zij had haar congé ge
kregen. Sindsdien heeft zij zich wat in
gebonden."
Dolf hoorde er vreemd van op. Hij kon
het nauwelijks gelooven, daar hij haar
niet onaardig gevonden bad. Maar aan
den anderen kant Dirksen kon toch op
de hoogte zijn. In ieder geval besloot hij,
zou hij goed uit zijn oogen kijken.
„Dank je voor je raad", zei hij daar
om. „Een gewaarschuwd man geldt voor
twee."
„Als je dat maar bedenkt", was des
anderens opmerking.
Beiden werkten verder hard door, tot
kwart voor elf, op welk tijdstip het kof-
fiekwartiertje begon en er in de verschil
lende kantoorlokaliteiten een drukte en
geroezemoes ontstond.
Dolf maakte zoo goed als met alle em-
bespiegeling en inkeer, gelegenheid te ge
ven tot bezinning te komen.
Het Albertkanaal opgegeven?
Het bericht, als zou aan het opgeven
der voortzetting van de werken aan het
Albertkanaal, tusschen Briegden, Eigen-
bilsen en Hasselt, worden gedacht, wordt
in officieele kringen niet tegengesproken.
Om budgetaire zoowel als om militaire
redenen zou men van hoogerhand ge
neigd zijn met de verlenging van het hui
dige kanaalpand Luik-Briegden (dat in
1935 geheel klaar zal zijn) tot Neerharen,
genoegen te nemen en verder de Zuid-
Willemsvaart en het bestaande Schelde-
Maaskanaal dat over Lommei, Mol en He
renthals loopt, voor schepen van 1350 ton
bevaarbaar te maken. Deze verbeterde
verbinding tusschen Luik en Antwerpen
zou weliswaar 157 K.M. lang zijn, d.i. 30
K.M. langer dan het ontworpen directe
kanaal over Eigenbilsen en Hasselt, maar
voor de Belgische schatkist ook veel goed-
kooper uitvallen.
Duizend metalen spoorwagens.
Door de Nationale Maatschappij van
Belgische Spoorwegen is tot het bouwen
van ongeveer 1000 metalen spoorwagens
besloten. De kosten, ten bedrage van 630
millioen frank, zullen over drie jaren
worden verdeeld en gedekt worden door
middel van een leening. Een groot deel
der kosten: 130 millioen frank per jaar,
zal door den Belgischen staat worden ge
dragen. Naar de leiding der Nationale
Maatschappij van Spoorwegen verwacht
zal het mogelijk zijn, op deze wijze, ge
durende drie jaar, werk te geven aan
10.000 a 11.000 arbeiders. De uitschrij
ving der aanbesteding van dit werk zal
binnen enkele dagen plaats hebben.
Groote brand aan de spoorlijn Beriijn-
Hamburg.
Het aan den spoorweg BerlijnHam
burg gelegen dorp Gloewen is door een
grooten brand geteisterd. Tegen zeven
uur brak Maandag brand uit in de stroo-
fabriek van de firma Paul Strunk, die
vlak aan de spoorlijn ligt. Ongeveer 3000
centenaar stroo, 700 centenaar haksel en
de geheele machine-installatie werden een
prooi der vlammen, terwijl ook nog een
houtopslagplaats in brand vloog. Tenge
volge van den vonkenregen liepen ook an
dere gebouwen gevaar. Toen de stroofa-
briek niet meer te redden bleek, richtte
men het blusschingswerk voornamelijk
op de houtopslagplaats. Een locomotief
wierp groote watermassa's in de vlam
men. Het treinverkeer ondervond belang
rijke vertraging. De geweldige vlammen
zee was in den omtrek van meer dan 50
K.M. zichtbaar.
Lenin vuurtoren.
Volgens een bericht van het Russische
telegraaf-agentschap is besloten, in de
haven van Leningrad een standbeeld van
Lenin op te richten, dat met een hoogte
van 110 M. het grootste standbeeld van de
wereld zal worden.
Het standbeeld zal tevens als vuurtoren
dienen, zoodat het als het ware een pen
dant van het vrijheidsbeeld in de haven
van New-York zal worden.
ployé's kennis, zoo vluchtig evenwel dat
hij zich later slechts een enkele naam
meer herinneren kon.
Hij merkte op, d'at de leeftijden van het
personeel zeer uit elkaar liepen. Er wa
ren er onder met grijzend haar en ook
van middelbaren leeftijd, maar het mee-
rendeel behoorde tot de jongeren van
beiderlei kunne, en dat meerendeel was
het luidruchtigst en hield zich wat af
gezonderd van de ouderen. Bij die oude
ren hadden zich enkele jongeren ge
voegd, onder wie Dolf één opviel door
zijn lengte en d'oor de expressieve uit
drukking van zijn gelaat. Hij was in een
levendig gesprek gewikkeld met één der
onderchefs. Zijn naam had Dolf goed
verstaanLaarman.
Hij voelde zich het meest aangetrokken
tot de groep der jongeren, die vol was
van de komende fuif.
„Wij spreken dus afmorgenavond
acht uur", zei Gor Zuiderman, die non
chalant tusschen twee heeren zat.
„Komt u ook eens op de repetitie kijken,
mijnheer van Lankeren?"
„Pardon", zei Dolf. „Dan ia de aar
digheid er voor mij af, als het stuk zal
worden opgevoerd/'
„Och kom, dat van morgenavond ia
toch maar stukwerk. Ik zou ook maar
van de partij zijn. Hoe meer zielen, hoe
meer vreugd,"
Binnenland.
De Tweede Kamer over de begrootingen
van Arbeid en Binnenl. Zaken.
Buitenland.
De werkloosheid in verschillende landen.
De nieuwe Duitsche noodverordening.
De arbeiders zijn uitgenoodigd een deel
van hun inkomsten in een bijzonder fonds
te storten, waarvan de opbrengst voor Je
oprichting van het standbeeld bestemd is.
De Engelsche tarieven.
Het Engelsche lagerhuis behandelde
gisteren, in tweede lezing, het ontwerp in
zake de heffing van invoerrechten tot
100 pet. op bepaalde groenten, fruit, bloe
men etc.
De producten uit het Britsche rijk zijn
vrij van rechten, evenals de artikelen in
gevoerd om weer te worden uitgevoerd.
Een lid der labour-partij diende een
resolutie in waarbij verwerping van het
ontwerp werd voorgesteld, wijl het van
weinig nut is voor den Britschen land
bouw en een eerste stap is op den weg
naar belasting op levensmiddelen.
Dit voorstel werd echter met 315 tegen
36 stemmen verworpen en het wetsont
werp werd daarna in tweede lesing goed
gekeurd.
Korte Berichten.
De politie te Kaaro heeft elf commu
nisten aangehouden, van wie negen Ar
meniërs waren, en die verdacht werden
van ongeoorloofde propaganda. Huiszoe
kingen hebben de gegrondheid van de
verdenking der politie aangetoond.
Het aantal werkloozen in Engeland
bedroeg op 30 Nov. 2.622.027, hetgeen
6912 meer is dan de week te voren en
316.377 meer dan een jaar geleden.
De werkloosheid in Frankrijk gegint
thans ook de beambten in openbaren
dienst te treffen. Zoo weet een Parijsch
blad mede te deelen, dat het ministerie
van financiën 500 man personeel por 1
Januari ontslag heeft aangezegd.
Wolff meldt uit Berlijn: De verwach
te vermindering in dezen tijd van het jaar
van werkgelegenheid is ingetreden. Het
aantal werkloozen is sinds de vorige op
gave met 14.000 toegenomen en bedroeg
volgens voorloopige mededeeiingen van
de arbeidsbeurzen op 30 Nov. 5.057.000.
Gandhi is to Villeneuve bij Mon-
treux aangekomen, waar hij zijn intrek
heeft genomen in een villa dicht bij de
,,'k Zal me nog eens bedenken", ant
woordde Dolf, om van haar af te zijn.
Haar lachende oogen brachten hem in
de war. Hij herinnerde zich de gegeven
waarschuwing. Bovendien was hij het
met zichzelf nog niet eens, of hij de too-
neeluitvoering zou bijwonen. Hij werd
maar geannexeerd, doch men wist niets
van zijn opvattingen af. Het drong niet
tot hem door dat dit eigen schuld was.
Zijn optreden gaf geen enkele aanlei
ding aan de anderen, om te vermoeden,
dat hij uit een kring kwam, waar men
omtrent tooneel en dans heel andere
denkbeelden koesterde.
Dolf was blij, dat de aandacht, die
even op hem gevestigd was, naar iets an
ders was verplaatst. Want diep in zijn
hart gevoelde hij toch, dat hij cp het
punt stond, meegezogen te worden in 'n
richting, die hij eigenlijk niet wilde. Hij
was niet naar Rotterdam gekomen, vond
hij, om pret te maken en zich te werpen
in den maalstroom van het uitgaande le
ven. Elsa meende minstens, dat hij een
heiden, een volslagen ongeloovige was,
maar zóó erg was het met hem waarlijk
nog niet gesteld; al wilde hij zich dan wat
vrijer bewegen.
De luidruchtigheid verstomde, daar het
koffiekwartier verstreken waa en allen
zich weer aan het werk begaven.
(Wordt vervolgd.)
