No. 59
Dinsdag 8 December 1931
46e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Eo's BankM.ï. Boes
EERSTE BLAD.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 DECEMBER vervallende
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
De Zeeuw
Abonnementsprijs;
Per 3 maanden, franco per post, 13.—
Losse nummers10.09
Prijs der AdvertentlBn:
14 regels il.20, elke regel meer 30 ct
Bij abonnement belangrijke korting.
V De S. D. A. P. en de censuur.
De tijden veranderen.
Er is een tijd geweest en die tijd ligt
waarlijk nog niet zoo ver achter ons, dat
de S. D. A. P. het grootste woord had, als
naar hare meening de vrijheid van inee-
ningsuiting werd aangetast.
Tegen het wetsontwerp-Donner dat be
doelt de smalende en voor andersdenken
den kwetsende Godslasteringen tegen to
gaan, werden zelfs allerlei bedenkingen
geopperd, evenals tegen het uit de lees
zalen verwijderen van Communistische
bladen met tegen de goede zeden strij
denden inhoud.
Dat heette een vergrijp tegen de vrij
heid. Een dergelijke censuur heette on
duldbaar. Met een beroep op de vrijheid
werd ruim baan gevraagd zelfs voor in
groven vorm geuitte godslasteringen.
Plotseling zijn echter naar het schijnt
de bordjes verhangen.
Op de radiorede van een der partijbe
stuurders, den heer Schmidt, werd zulk
een sterke censuur uitgeoefend, dat deze
weigerde haar uit te spreken. Hij had n.l.
willen zeggen dat de sterke groei der
Nazi's in Hessen mede een gevolg was
van de houding der S. D. A. P. en verder
dat indien het fascisme door middel van
terreur en dictatuur de Duitsche arbei
dersklasse zou willen onderdrukken, die
Duitsche arbeiders dan konden rekenen
op de hulp van Sovjet-Rusland.
Hem werd echter geweigerd dit uit te
spreken. Voor de roode radio mag alleen
worden gesproken wat de leiders goed
keuren. Als er iemand is die anders wil
spreken dan het partijbestuur wenseht,
omdat het er anders over denkt of om
dat het ontactisch wordt
geacht sommige dingen
nu reeds te zeggen, dan wordt hem
den mond gesnoerd. Hij krijgt een groot
slot op den mond. Een eigen meening
wordt niet geduld. Sterker nog. In het
hoofdorgaan van de S.D.A.P. werd er on
langs met voldoening op gewezen, dat wel
de S.D.A.P. in Hessen veel stemmen ver
loor, maar dat de Communisten sterk
vooruitgingen, zoodat beide partijen sa
men zich zoo ongeveer konden handha
ven. Wel een bewijs, dat de Communisten
tot de nabije familie worden gerekend.
Als eehter de heer Schmidt in andere
woorden ongeveer hetzelfde wil zeggen,
dan wordt de censuur in werking gesteld,
bevreesd als men blijkbaar is, dat anderen
teveel in de roode kaarten zullen kijken.
Maar hoe dit zij, het is duidelijk, dat de
S.D.A.P. niet meer staat op het standpunt
dat in het publiek maar alles gezegd en
geschreven mag worden.
De onbeperkte vrijheid van meenings-
uiting wordt niet meer als een eisch van
de vrijheid beschouwd.
Censuur wordt noodzakelijk geacht.
Daarmee is uit den aard der zaak ook
het principieele bezwaar tegen het wets
ontwerp-Donner vervallen.
We zullen nu hebben af te wachten
welke houding thans door de S. D. A. P.
zal worden aangenomen.
Tegen de partij en haar leiders mag
niet worden gesproken.
Maar zal dan bezwaar worden gemaakt
als de smalende lastering van God, straf
baar wordt gesteld?
Het onderzoek naar Dultschlands betaal-
kracht.
Gisteren kwam de commissie der Bank
voor internationale betalingen bijeen, die
een onderzoek naar het betalingsvermo
gen van Duitschland moet instellen.
De commissie bestaat uit 7 leden die
benoemd zijn door de circulatiebanken
van Duitschland, Engeland, Frankrijk, de
Vereenigde Staten, Italië, België en Ja
pan. De commissie kan nog met 4 leden
aangevuld worden, die dan Zwitserland,
Nederland, Zweden en Zuid-Slavië zullen
vertegenwoordigen. Een beslissing daar
omtrent is echter nog niet genomen.
Het Italiaansche lid der commissie,
prof. Beneduce, is tot voorzitter gekozen.
Voorts koos de commissie de vier in
het plan-Young voorziene aanvullende le
den. Daartoe behoort de Nederlandscho
deskundige, dr Colijn.
De heer Colijn bevindt zich reeds te
Bazel.
De „hongermarsch" naar Washington.
Zestienhonderd deelnemers aan den
hongermarsch, uit alle deelen van de Ver
eenigde Staten, in vrachtwagens aange
komen, werden bij aankomst door de po
litie ontvangen.
Tot groote verbazing der „hongeren
den" trof de politie echter geen afweer-
maatregelen, maar de agenten vergezel
den hen vriendschappelijk de stad in.
De hongerpelgrims kregen warm eten
en er werden hun bedden ter beschikking
gesteld.
Hoe lang de politie deze gastvrijheid zal
voortzetten, is niet bekend.
Een paleis te huur.
Een van de merkwaardigste gebouwen
te Londen, zoo meldt de Star, is beschik
baar voor degene, die iets bijzonders op
het gebied van huizen wenseht. Het is het
Koninklijk Paleis te Richmond. Het ge
bouw is een unieke mengeling van oud en
nieuw. De aanprijzingen zeggen, dat het
voorzien is van alle moderne gemakken
zooals waterleiding, gas en electrisch licht
maar niettemin is het vol van geschiede
nis. In dit paleis heeft Koningin Eliza
beth den laatsten adem uitgeblazen. Hen
drik VII heeft er zijn kinderen op laten
voeden en in een verder verleden heeft
Richard II hier menig hoffeest gegeven.
Storm boven Denemarken.
Zaterdag en Zondag heeft boven Dene
marken een hevige storm gewoed, die vee!
schade heeft aangericht.
De stoomschepen, die tusschen Ka-
lundborg en Jutland verkeeren, konden
het eiland Samsoe niet aandoen.
Op Horsen werd de electrische hoofd
leiding door twee ontwortelde boomen
vernield.
In Kopenhagen werd een in aanbouw
zijnde villa, die bijna gereed was, door
den storm in den tijd van een minuut ver
woest.
In Helsingoer en Frederrikssund wer
den van talrijke huizen de daken afgerukt.
Alle havens aan de Oeresund waren vol
schepen, die een toevlucht tegen den storm
hebben gezocht.
Pakket ontploft In een postkantoor.
Uit Dortmund wordt gemeld, dat Zon
dagmiddag, kort voor zes uur, in het post
kantoor van Unna een pakket is ontploft,
dat door een onbekend gebleven dader in
de hal van het kantoor was neergelegd.
Een groote steekvlam sloeg op, waar
door een jong meisje ernstig gewond
werd. Ook ontwikkelde zich ontzettend
veel rook.
De postambtenaren bewaarden echter
hun tegenwoordigheid van geest en bleven
op hun post. Onder het publiek ontstond
echter een paniek, zoodat dit door de deu
ren en de vensters naar buiten vluchtte.
Een begin van brand werd door een
ambtenaar met een brandbluschapparaal
gebluscht.
Bij het door de politie ingestelde onder
zoek bleek, dat het pakket een rijwielband,
opgevuld met zwart kruid, heeft bevat,
dat door een mechanisme tot ontploffing
is gebracht.
Waarschijnlijk had de dader het op de
brandkast van het kantoor gemunt; de
ontploffing heeft echter te vroeg plaats
gehad.
De directie der posterijen van het dis
trict Dortmund heeft voor de ontdekking
van den dader een belooning van 200 Mk.
uitgeloofd.
De contractanten van Oslo confereeren.
Woensdag begint te Hamburg een con
ferentie van vertegenwoordigers der sta
ten, die de conventie van Oslo ondertee
kend hebben: Nederland, België, Dene
marken, Zweden en Noorwegen. Men zal
daar de vraagstukken onder 'toog zien,
die de commercieels belaügen dezer mo
gendheid raken.
Schipbreukelingen op den Oceaan.
De buitengewoon hevige storm, die op
de Oostzee woedt, heeft in den loop van
Zondagavond nog aan kracht gewonnen.
Van het op het eiland Oeland gestrande
s.s. Midburg zijn 20 leden der bemanning
gered. De overige 9 man bleven op 't schip
achter, dat tot aan het dek onder water
staat. De bergingsstoomer Merkur, die het
Duitsche schip vlot poogde te brengen,
moest onverriohterzake terugkeeren. Bij
Abo in Finland, is het Zweedsche Btoom-
schip Inga gestrand. Een reddingsboot uit
Hangoe heeft tevergeefs gepoogd hulp te
brengen. Twee reddingsboeien en ander
met den naam van het schip gemerkte
scheepsdeelen zijn aan land gespoeld. Ver
der is het s.s. Heros gestrand. Van het
Duitsche s.s. Olga, dat bij Oeregrund op
een ondiepte liep, kan het grootste gedeel
te van de lading, die uit koloniale waren
en fruit bestond, geborgen worden. Voor
da aan boord gebleven bemanning bestaat
geen onmiddellijk gevaar.
De Engelsche arbeiderspartij dient een
motie tegen de nationale regeering in.
De door de arbeiderspartij voorgestelde
motie van wantrouwen tegen de regeering
luidt als volgt:
Met bet oog op de nadering van den
winter en den nood, die in het land
heerscht, betreurt het Huis, dat de regee
ring geen maatregelen getroffen heeft
aangaande den toestand van de munt en
der wisselkoersen en de ontwikkeling van
den internationalen handel, noch een plan
heeft ingediend om de werkloosheid te be
strijden of bet vraagstuk van de hooge
huishuren te behandelen, die op een groot
gedeelte van de bevolking drukken.
Het algemeen debat begin Woensdag
en zal den volgenden dag worden voort
gezet.
Het Japansch-Chineesch conflict.
De redactiecommissie van den Volken
bondsraad is gistermorgen bijeengekomen
ten einde den Gbineeschen gedelegeerde
dr Sze een overzicht te geven over de tot
dusver gevoerde beraadslagingen en hem
't ontwerp der resolutie voor te leggen,
zooals dit op grond van de jongste Ja-
pansche wijzigingsvoorstellen voorloopig
is vastgesteld.
Japan heeft als demarcatielijn der neu
trale zone het riviertje Hsoelingau, ten
Oosten van Tsjintsjau genoemd, doch zich
het recht voorbehouden, de bandieten tot
deze grens te achtervolgen; de Ghineezen
moesten dan eehter tot achter den Groo-
ten Muur terugtrekken.
Deze mededeeling van Japan werd door
den Raad onbevredigend geacht. Een
stemmig was men van oordeel, dat de
aanvaarding dezer voorwaarde niet van
China kon worden gevergd. Daar echter
een wijziging van het Japansche stand
punt niet te verwachten is, werd besloten,
dat men Japan een schriftelijke verkla
ring zal doen toekomen, waarin te kennen
zal worden gegeven, dat men de kwestie
der vorming eener neutrale zone zal laten
rusten. Het punt, dat tot dusver de groot
ste moeilijkheden opleverde, heeft men
dus uitgeschakeld.
De Raad heeft thans principieel beslo
ten, Woensdagmiddag de openbare slot
zitting te houden, hoewel men wel inziet,
dat in verband met de mogelijkheid van
.een Japanschen aanval op Tsjintsjau nog
moeilijkheden dreigen.
Krisnamurti wordt wijs.
De jeugdige Hindoe Jiddu Krishna-
murti, die door de Theosofen werd be
groet als de nieuwe Messias, is tot de ont
dekking gekomen, dat hij niet meer voor
bestemd is om die rol te vervullen, welke
zijn vereerders hem hadden toegedacht.
Hij bekende zelfs, dat hij een oogen-
blik werkelijk gedacht had dat hij de
nieuwe Messias was, maar op het oogen-
blik is hij er heilig van overtuigd, dat het
niet zoo is.
Hij is van plan om voortaan heel ge
woon te gaan leven en hij wil niet langer
voor Messias spelen.
Het proces der Sklareks.
In het Sklareks-proces heeft de officier
van Justitie een verklaring afgelegd,
waardoor een groot deel van het proces
werd afgesneden. De Sklareks werden er
van beschuldigd de stad Berlijn door mid
del van een door omkooping verkregen
monopolie-contract te 'hebben benadeeld
en daarvoor een aantal hooge ambtenaren
en gemeentebestuurders te hebben omge
kocht.
Ten opzichte van de ambtenaren en ge
meentebestuurders Kohl, Sakolofski, Ga
bel, Degener en Schneider verklaarde de
officier, dat niet is komen vast te staan,
dat zij niet overtuigd waren, dat het mo
nopolie-contract als een vergoeding moest
worden beschouwd voor de schade, die
de Sklareks ten gevolge van de crimineele
handelingen van den vroegeren directeur
Kieburg 'hadden ondervonden.
Voor dit deel zijn de Sklareks dus reeds
onschuldig verklaard. Wat van de be
schuldiging is overgebleven, is niet meer
dan eenvoudige omkooping tot het verkrij
gen van opdrachten.
Korte Berichten.
Ook over de FranschBelgische
grens wordt op groote schaal Belgisch
brood ingevoerd. Dit heeft zulke afmetin
gen aangenomen, dat de bakkers uit het
grensgebied, te Tourcoing bijeen, daarte
gen verzet aangeteekend en besloten heb
ben volgenden Woensdag bij wijze van de
monstratie de bakkerijen te sluiten.
Het arbeidsconflict in Twente.
Nu de confessioneele organisaties bij
haar besluit gebleven zijn geen uit-
keering te verstrekken aan de eigenlijke
stakers onder haar leden en de drie sa
menwerkende organisaties „Lambertus",
„Eendracht" en „Unitas" nogmaals na
drukkelijk geadviseerd hebben Maandag
het werk te hervatten, was de algemeene
verwachting, dat veel meer menschen aan
het werk zouden gaan. Deze verwachting
is echter niet in vervulling gegaan. De
situatie bleef Maandag op eenige uitzon
deringen na, ongewijzigd.
Eenige fabrieken zag een gering aantal
arbeiders weer naar binnen gaan, doch dit
wordt niet van beteekenis geacht. De fa
brieken Blijdenstein en Oosterveld bleven
geheel buiten bedrijf. Ook het aantal ar
beiders bij de fa. Scholten, N. ter Kuile,
Spinnerij! Oostburg en Menko aan den
Roomweg zal wel niet voldoende zijn de
productie op gang te honden.
Nader wordt' nog gemeld:
Uit de 'berichten omtrent de uitbreiding
van het aantal stakers blijkt, dat de bij'
„Unitas" en „St. Lambertus" aangesloten
arbeiders het advies van de hoofdbestu
ren, om gisterochtend het werk te her
vatten, niet hebben opgevolgd. De aan
kondiging, dat in verband met steunuit-
keeringen aan de stakers, elk geval af
zonderlijk beoordeeld zal worden beeft
derhalve weinig indruk gemaakt.
Steun aan werkloozenkassen.
In een suppletoire begrooting van ar
beid, handel en nijverheid wordt 700,000
gulden meer gevraagd in verband met de
stijging van het aantal leden der werk
loozenkassen. De helft van dit bedrag
komt ten laste van de medewerkende ge
meenten.
De landarbeidersbonden hebben in hun
reglement voor de werkloozenkas den uit-
keeringstermijn van 36 dagen op 42 da-
.gen gebracht. De minister oordeelt het ge-
wenscht, om voor zoodanigen tijd als noo-
dig mocht blijken om een blijvend goeden
toestand te scheppen, het subsidie voor
de werkloozenkassen van de landarbei
ders op 125 pet. te bepalen. Dit geschied
de reeds in 1929 en een gelijke maatregel
wordt ook voor 1930 noodig geacht. De
kosten bedragen naar raming f 100.000.
Bovendien is wegens subsidie boven 100
pet. op de door de vereenigingen van dia
mantbewerkers in de werkloozenkassen
gestorte bedragen nog noodig ongeveer
f 360,000. De helft dezer bedragen wordt
door de betrokken gemeenten aan het rijk
terugbetaald.
Op deze suppletoire begrooting blijft
f 81,226 ongedekt. De minister hoopt het
eindcijfer nog te kunnen verminderen.
Loonsverlaging en staking.
Het personeel der Lijm- en Gelatinefa-
briek Delft te Delft heeft berust in de eer
ste door de directie aangekondigde loons
verlaging van 5 procent.
Gistermorgen zijn allen aan het werk
gegaan.
De werkstaking bij de N.V. Hollandia-
fabrieken, Kattenburg Go., te Am
sterdam, omvattende ongeveer 300 per
sonen, duurt nog steeds voort. Zooals men
weet, is dit conflict uitgebroken wegens
een 5 pet. loonsverlaging. Er zijn j.l. Za
terdag besprekingen gehouden met den
Rijksbemiddelaar. Deze hebben geen di
rect resultaat opgeleverd.
Uit de meubelindustrie.
De besturen van de werkgeversorga
nisaties in de meubelindustrie hebben aan
de moderne, christ. en r.k. meubelmakers
bonden meegedeeld, dat zij de collectieve
arbeidsovereenkomst niet ongewijzigd
wenschen te verlengen. Ook de bond van
fabrikanten in de massa-meubelindustrie
heeft voor zijn leden te Stadskanaal, Fra-
neker, Joure, Krommenie en Utrecht het
contract opgezegd. De loonovereenkom-
sten eindigen 27 Februari a.e.
Binnenland.
Bijzonderheden over het vliegongeluk to
Bangkok.
Algem. vergadering der Z. L. M.
Buitenland.
Storm in Denemarken.
Het onderzoek naar Duitscblands betaal-
vermogen.
Het Japansoh-Ohineesch conflict.
INTERNATIONALE BESTRIJDING
DER WERKLOOSHEID.
In zijn laatste vergadering heeft da
Nijverheidsraad weder een aantal Yol-
kerLbonds-aangelegenheden behandeld.
Daarbij heeft de Raad in het bijzonder
zijn aandacht gewijd aan. hot rapport van
de Studiecommissie voor de Europeescho
Unie en aan het rapport van het Comité
d'experts économiques.
Wat het eerstgenoemde document be
treft, is de Raad tot de conclusie gekomen
dat het in dat stuk opgenomen voorstel,
om te trachten de werkloosheid interna
tionaal te bestrijden door het doen uitvoe
ren van bepaalde groote werken, waarvan
de totstandkoming voor meerdere Staten
van belang zou zijn, alleen dan aan het
daarmede beoogde doel zou kunnen be
antwoorden, als daaraan groote kapitalen
zouden worden besteed, waarover naar de
Raad vreest onder de tegenwoordige om
standigheden niet zal kunnen worden be
schikt.
Ook is volgens den Raad aan do uitvoe
ring van dit voorstel het nadeel verbon
den, dat daardoor de eenige oplossing, om
uit de internationale verwikkelingen te
geraken, n.l. hot wegnemen van de be
lemmeringen, die het herstel van het vrije
verkeer van goederen en kapitaal tegen
houden, op den achtergrond zal worden
gedrongen. Een ander bezwaar, dat da
Raad tegen genoemd voorstel hoeft, is,
dat de studiecommissie heeft aanbevolen,
voor het ondernemen van bedoelde groote
werken industrieele kartels op te richten.
De Raad heeft de gronden, waarop de Ne
derlandscho gedelegeerde, dr H. Colijn,
deze aanbeveling te Genève heeft bestre
den, geheel kunnen onderschrijven.
Met de in het andere stuk neergelegde
meening van de experts économiques over
de beginselen, die moeten worden aan
vaard, om verbetering in de economische
betrekkingen der landen te brengen en de
daarover gegeven aanbevelingen, kan do
Raad zich over het algemeen vereenigen
en hij zou dan ook gaarne zien, dat van
Nederlandsche zijde de verdere bestudee
ring van die aanbevelingen krachtig zou
worden bevorderd.
MIDDENSTAND EN KLEINHANDELS
PRIJZEN.
Naar aanleiding van bet besluit der
Amsterdamsche Kamer van Koophandel,
om den president van de Ned. Bank, mr
Trip, ter verantwoording te roepen ten
opzichte van zijn beschuldiging aan het
adres van den Ned. tusschenhandel, heeft
de voorzitter der Kamer, de heer E. Hel
dring, een schrijven ontvangen, waarin
de heer Trip als volgt reageert:
Voorop sta, dat ik geenszins bedoeld
heb een blaam te werpen op den tusschen
handel. Ik acht het volkomen verklaar
baar, dat zij, die aan dezen handel deel
nemen, hunne prijzen niet verlagen, zoo
lang het publiek in staat en bereid is de
oude prijzen te betalen. De thans in gang
zijnde ontwikkeling, die ongetwijfeld zal
doorzetten, toont aan, dat zulks niet lan
ger het geval is, zoodat ik niet betwijfel of
de betere aanpassing, die ik als één der
meest belangrijke factoren voor een ver
betering van de situatie beschouw, zal
thans in een vlugger tempo verkregen
worden.
In de tweede plaats vestig ik er Uwe
aandacht op, dat mijn uitspraak een al
gemeen karakter droeg en niet beoogde
als mijn meening kenbaar te maken, dat
alle tusschenhandelaren of alle groepen