No. 55
Donderdag 3 December 1831
46e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeiand
Hendrikse Go's Bank K.ï. Soes
B[j gevatte Koude -k
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland.
Staten-Generaal
Belangrijkste Nieuws.
COUPONS EN LOSSINGEN
Oit nummer bestaat uit 2 bladen.
Mijnhardt's Poeders
Gorgel zonder glas
ALLE
per 1 DECEMBER vervallende
worden verzilverd door
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 46455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
ïteZeetito
VERSCHIJNT ELK5N WERKDAG,
AbonnemeatepsJ}»:
Per 3 maanden, franco per poet, 13.—
Losse nummer* 1 (LOB
Prtja der Advertentien:
1—4 regels 11.20, elke regel meer 30 ei
Bij abonnement belangrijke korting.
Revolutionaire actie.
In een te Bolsward gehouden verga
dering heeft de heer Schmidt, een der
bestuurders van de S.D.A.P. blijkens de
verslagen in de bladen o.m. gezegd:
„In het parlement is nu voor de arbei
dersklasse niets meer te bereiken.
Zij moet nu zelf de actie ter hand ne
men buiten het parlement. De mogelijk
heid tot onderhandeling is niet meer aan
wezig. Er moet gedemonstreerd worden.
"Wanneer de arbeidersklasse er niet in
slaagt dezen winter te laten zien dat men
zich niet alles laat aanleunen, dan zullen
de burgerlijke partijen nog veel verder
gaan.
Wanneer de leiding het aanvalssein
geeft, moet de groote massa haar taak be
grijpen."
Op de vraag of de spreker hier zijn
persoonlijke meening weergaf of dat
dit de opvatting was van het partijbestuur
luidde het antwoord:
„Dat datgene wat gezegd is voor de
volle 100 pet. door het partijbestuur on
dersteund wordt. Spreker wil zeer duide
lijk zijn. In de groote plaatsen zullen deze
winter straatdemonstraties plaats vinden.
Indien nu de burgerlijke partijen door
een of andere wet ons dit betoogings-
recht zullen ontnemen, daardoor dus stel
len een revolutionaire en buiten parle
mentaire daad, dan zullen we als arbei
dersklasse dit beantwoorden met een re
volutionaire tegen-actie."
Hoewel de brandstof dus opgehoopt
ligt, heeft de S.D.A.P. geen bezwaar met
vuur te spelen.
Wat daarvan de gevolgen moeten zijn,
ziet men weer in Twente, waar zoodra er
eenige spanning kwam, de leiding uit
handen moest worden gegeven.
Zoo zal het ook gaan als door de S. D.
A. P. een revolutionaire actie mocht wor
den ontketend.
De Soc.-Democraten mogen dan be
vreesd als ze zijn voor den Communisti-
schen invloed, de brandstichters zijn, de
leiding van wat er verder gebeurt zal
niet bij hen berusten.
Intusschen mogen we dankbaar zijn dat
de revolutionaire actie vroegtijdig wordt
aangekondigd.
Dankbaar ook, dat de revolutiemakers
in hunne verwatenheid wel spreken van
„wij als arbeidersklasse", maar dat
niettemin een zeer groot deel der arbei
ders in de allereerste plaats vraagt
naar Gods Woord en Wet.
Afbraak.
De afdeeling Den Haag van den Bond
van Ned. Onderwijzers heeft een motie
aangenomen, waarin, kennis genomen
hebbende van eenige uitspraken der Re
volutionaire Vakbewegings-Oppositie ver
klaard wordt, dat het organisatorisch on
toelaatbaar is, dat de leden lid zijn van
de R. V. O. of daadwerkelijk deelnemen
aan eenige actie van de R. V. O.
Bij de stemming bleek evenwel dat 41
leden tegen de motie waren terwijl 7 le
den blanco stemden.
Waarlijk geen wonder dat vele ouders
huiverig worden om hunne kinderen aan
de z.g. neutrale school waar dergelijke
opvoeders een plaats vinden toe te ver
trouwen.
Het drankverbod in Finland?
In den loop van deze week zal de Fin-
sche regeering bij den Rijksdag een wets
voorstel indienen betreffende het houden
van een volksstemming over het drank
verbod. De regeering heeft hiermee zoo
lang gewacht, omdat zij niet wist, hoe de
agrariërs, die de grootste fractie vormen,
tegenover het voorstel zouden staan. Het
is thans echter zoo goed als zeker, dat de
agrariërs zich niet tegen het houden van
een Volksstemming zullen verzetten. De
volksstemming zou op 30 Deo. plaats heb
ben.
Dr Schacht heeft een auto-ongeluk.
Gistermorgen slipte de auto van dr
Schacht door de gladheid van den weg in
de nabijheid van Waren bij het plaatsje
Klink, met het gevolg, dat de wagen over
den kop sloeg. De vroegere president
van de Rijksbank bekwam ernstige ver
wondingen door glassplinters, tewijl hij
vermoedelijk ook inwendige blessures heeft
opgeloopen. Hij moest naar het zieken
huis te Waren worden overgebracht, waar
hij ter verpleging is opgenomen. Een zoon
van dr Schacht, die zich eveneens in de
auto bevond, alsmede de chauffeur kwa
men met den schrik vrij. De auto is zwaar
beschadigd.
Het onderzoek heeft uitgemaakt, dat dr
Schacht geen inwendige verwondingen
heeft opgeloopen. Twee ribben zijn gebro
ken. De algemeene toestand is naar om
standigheden bevredigend.
Spoorwegongeluk op de l|]n Antwerpen-
Brussel.
Gisteravond heeft op de spoorlijn Ant
werpenBrussel tusschen de plaatsen
Duffel en Sinte Kathelyne Waver nabij
Mechelen een ernstig spoorwegongeluk
plaats gehad. Volgens de eerste berich
ten zijn er reeds vijf dooden geborgen.
Nader wordt gemeld, dat nabij Sinte
Kathelyne Waver om enkele minuten over
half zeven een botsing heeft plaats ge
had tusschen twee treinen, beide komen
de uit de richting Brussel. De bloktrein
BrusselAntwerpen, welke te 17.52 uur
van Brussel vertrekt, heeft door tot nog
toe onopgehelderde oorzaak den trein no.
249, welke om 15.43 uur uit Rijsel vertrekt
in de flank aangereden, even voorbij
Sinte Kathelyne Waver. Van den Fran-
schen trein kantelde een drietal wagons.
Vijftien personen werden zwaar gewond.
Het aantal lichtgewonden is nog niet
bekend. Het bericht als zouden er vijf
dooden te betreuren zijn, kon nog niet
worden bevestigd. De inzittenden van
den Brusselschen trein zouden met den
schrik zijn vrijgekomen. Het spoorweg
verkeer is gestremd.
De laatste berichten melden, dat twee
personen zijn gedood en 30 gewond, van
wie 10 ernstig. De dooden zijn een jonge
dame uit Antwerpen en een handels
reiziger uit Morsel. Alle gewonden zijn
uit Antwerpen, op één na: een Neder
lander, de heer J. de Bruin uit Breda.
Nieuwe moeilijkheden voor den Volken
bondsraad.
Gisteravond heeft Japan in den Raad
van den Volkenbond nieuwe moeilijk
heden opgeworpen, en het is mogelijk, dat
er nog meer te wachten zijn. Het heeft
bezwaar gemaakt tegen de aanwezigheid
van de neutrale waarnemers te Tsjen-
tsjau.
In verband met deze nieuwe tegenwer
ping verbaast men zich volstrekt niet
meer over een Havas-bericht uit Tokio,
dat Japan wel nog den eisch zou stellen,
dat het tegenwoordig bewind te Tsjen-
tsjau daar het gezag niet mag houden,
daar dit te zeer met de bandieten in
betrekking zou staan, maar dat het ge
zag daar dient overgegeven te worden
aan vertegenwoordigers van de regeering,
die de Japanners, onafhankelijk van de
Chineesche autoriteiten, te Moekden, heb
ben geïnstalleerd.
Het is heel duidelijk wat deze nieuwe
moeilijkheid van Japanschen kant zal be-
teekenen. Japan tracht langs een omweg
hetzelfde te bereiken, waar het eerst
rechtstreeks door middel van de bezetting
naar streefde, n.l. het zetten der regeering
naar eigen hand.
Aan den vooravond van een staatsgreep.
Maandag heeft de Finsche minister
van binnenlandsche zaken, von Born, in
de Finsche kamer een verklaring afge
legd, die groot opzien beeft gebaard.
De minister gaf voor de eerste maal on
omwonden toe, dat de geruchten over een
aanstaanden staatsgreep in Finland niet
ongegrond waren.
De minister zeide, dat de autoriteiten
voorbereidende maatregelen van verschil
lende organisaties hebben ontdekt, die op
een staatsgreep wezen. Zoowel in het ge
heim als openlijk werd in het Finsche le
ger, alsmede in het politiecorps, propa
ganda gemaakt om door een geweldda
dige actie de grondwettelijke instanties af
te zetten. Men stond aan den vooravond
van den staatsgreep.
De minister van binnenlandsche zaken
richtte tot de bevolking een oproep, haar
kalmte niet te verliezen, daar de regee—
ring het leven en de eigendommen der in
woners zal beschermen.
Korte Berichten.
De plotseling ingetreden koude heeft
in verschillende gedeelten van Oostenrijk
groote storingen veroorzaakt, In beneden-
Stiermarken woedt eedert Zondag een
krachtige sneeuwstorm, die vrij groote
schade heeft aangericht.
Hoogspannings- en telefoonleidingen
zijn op vele plaatsen vernield. Hierdoor
konden vele plaatsen niet van stroom
worden voorzien, waardoor een aantal in-
dustrieele ondernemingen gedwongen wa
ren het bedrijf stop te zetten.
HET ARBEIDSCONFLICT IN TWENTE
De leiders geven de leiding uit handen.
Gisteravond hield het hoofdbestuur van
den Alg. Nederl. Textielarbeidersbond „De
Eendracht" in het gebouw. „Ons Huis"
aan de Oldenzaalschestraat te Enschedé
een spoedvergadering met het afdeelings-
bestuur en het bestuur van het N.V.V.
ter bespreking van den toestand. Een dui
zendkoppige menigte bevond zich in de
Oldenzaalschestraat. Aanhoudend klonk
geroep en de menigte trachtte de verga
derden duidelijk te maken wat er van
hen werd verwacht.
Om 9.20 maakte de voorzitter van „De
Eendracht" onder doodsche stilte van het
balcon af het resultaat van de vergade
ring bekend.
Hij deelde mede, dat het hoofdbestuur
zich nog altijd op het te Utrecht ingeno
men standpunt stelt, n.1., dat er op den
14den dezer zal moeten worden gestaakt.
Het bestuur ziet echter in, dat het mo
menteel buitengewoon moeilijk is om aan
het werk te blijven of aan het werk te
gaan. In verband daarmee heeft het be
stuur besloten om de stakers de regle
mentaire uitkeering te geven.
Dit besluit werd met een donderend
gejuich begroet. Nadat de secretaris van
het hoofdbestuur had verzocht om orde
lijk uiteen te gaan, ging men heen onder
het zingen van de „Internationale".
Dit besluit beteekent, dat vandaag de
staking in de Twentsche textielindustrie
een zeer aanzienlijke uitbreiding zal on
dergaan en de mogelijkheid is groot, dat
deze thans zoo goed als algemeen wordt.
H. M. de Koningin.
H.M. de Koningin stelt zich voor om
streeks Kerstmis weer eenige dagen haar
intrek ten paleize „Het Loo" te nemen.
Economische voorlichtingsdienst.
In de Memorie van Antwoord aan de
Eerste Kamer inzake het ontwerp van
wet tot wijziging en verhooging van het
tiende hoofdstuk der Rijksbegrooting over
het dienstjaar 1931, geeft de Minister
gaarne de verzekering, dat hij alles in
het werk zal stellen om, nadat het onder
havige wetsontwerp eventueel wet zal
zijn geworden, den nieuwen dienst zoo
vlug en zoo goed mogelijk te doen func-
tionneeren.
De bedoeling van den nieuwen dienst
is te concentreeren en te coördineeren,
echter niet om te dooden wat bestaat en
levenskrachtig is.
Het schijnt niet onmogelijk, dat de be
staande commissie voor de economische
politiek in het nieuwe lichaam zal kun
nen opgaan. De Minister zou zich zijn
definitief oordeel daaromtrent, alsmede
omtrent de verhouding tot andere licha
men, die thans op economisch gebied
nuttigen arbeid verrichten, gaarne wil
len voorbehouden tot een wetsontwerp
op den Economischen Raad wordt inge
diend.
Notarissen.
In den ouderdom van 58 jaren is gis
teren overleden de heer W J. Wouters,
notaris te Oisterwijk.
Ontslag bij het Julianakanaal.
Bij de werken aan het Julianakanaal
werden in de afgeloopen week pl.m. 100
arbeiders ontslagen. Een zestigtal heeft
voorloopig nog werk.
Slapte en ontslag.
Tegen a.s. Zaterdag is aan alle arbei
ders, werkzaam bij de N.V. Veluwsche
Handelmaatschappij te Epe (afd. bacon,
vetsmelterij en margarineindustrie) we
gens slapte ontslag aangezegd.
in hoofd en ledematen, Rheumatische pij
nen, Griep en Influenza, Hoofdpijn, Kies
pijn, Aangezichtspijn en vastzittende
Hoest, zullen
U spoedig helpen. Doos 45 ct. Bij Uw
Drogist.
en Water gorgel^clroog^
met
a 25, 45 en 65 ets.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Woensdag.
In de vergadering van Woensdag kwam
eerst aan de orde de motie K. ter Laan
om de lichting 1932 wegens moeilijke
tijdsomstandigheden niet grooter te doen
zijn dan 13.000 man. Deze motie werd ver
worpen met 54 tegen 27 stemmen. Vóór de
soc. democraten, de vrijz. democraten en
de heeren Wijnkoop, Floris Vos en Braat.
Het amendement-K. ter Laan tot s t o p-
zetting van den bouw voor de vloot
werd met dezelfde stemmenverhouding
verworpen. Voor stemden dezelfde leden.
Het amendement-Marchant om ditmaal
geen gelden voor het bewapenings
fonds beschikbaar te stellen, werd ver
worpen met 55 tegen 27 stemmen.
Een amendement-K. ter Kaan om dit
jaar geen herhalingsoefeningen te houden,
werd verworpen met 55 tegen 27 stem
men.
Daarna werd de defensiebe-
grooting aangenomen met 55 te
gen 27 stemmen.
Contingenteerlng van den Invoer.
Een maatregel afgeperst door de noodzaak
Bij de voortgezette behandeling van het
wetsontwerp tot contingenteering van den
invoer, beoogde de heer Kortenhorst
(R.K.) dat dit ontwerp, behalve den heer
De Visser geen onverzoenlijken tegen
stander heeft ontmoet. Wegens de onze
kerheid van de tegenwoordige situatie, zal
ten aanzien van do toepassing van dit
ontwerp veel afhangen van de toekomst.
Onze betalingsbalans is in den laatsten
tijd weer ongunstiger geworden.
De heer Braat (plattel.) dringt aan op
behoorlijke vertegenwoordiging van den
landbouw in de commissie van advies.
Land- en tuinbouw hadden al veel eer
der beschermd moeten worden. Nederland
is op dit gebied de vuilnisbelt van de we
reld geworden.
De heer L o v i n k (C.H.) zal niet in
gaan op de quaestie: vrijhandel of pro
tectie. Hij zal het wetsontwerp alleen be
zien van het standpunt van verweersmaat-
regel tegen maatregelen van het buiten
land ter bescherming van onze eigen pro
ductie. En in dat opzicht zal spr. gaarne
zijn stem aan het ontwerp geven. Een
repressieve controle zooals het amende
ment-Oud wil, acht spr.'s fractie niet
alleen gewenscht, maar
zelfs noodig.
De heer E b e 1 s (V.D.) kan met het
ontwerp meegaan, ook om de strekking,
dat daardoor bedrijven, die in hun be
staan bedreigd worden, geholpen kunnen
worden. Ook de landbouw zal er van
profiteeren. Intusschen waarschuwt spre
ker in dit opzicht tegen overdreven ver
wachtingen. Hij meent, dat in de toekomst
de wet veel meer zal worden toegepast
op industrie-producten dan op agrarische
producten.
Dhr Lockefeer (R.K.) wijst er op,
dat sommige van onze grensplaatsen wor
den overstroomd met buitenlandsch brood.
Spr hoopt dat er iets tegen deze oneerlijke
concurrentie zal worden gedaan.
De heer W ij n k o o p (G.P.) zal zijn
stem geven aan elk amendement, dat dit
ontwerp minder slecht zal maken, maar in
geen geval aan het ontwerp.
De heer Kersten (St. G. P.) wijst op
den enormen invoer van land- en tuin-
bouwartikelen, waardoor het buitenland
onzen nijveren de winst wegmaait. Bij
steeds harder arbeid krijgt men steeds ge
ringer winst. Daarbij komt, dat het vee zoo
in prijs is gedaald, dat het onverkoopbaar
is. Engeland is ons ten voorbeeld; de be
perking van den vrijen invoer is noodzake
lijk.
Het wetsontwerp vraagt veel van de re-
geering; het komt spr. bedenkelijk voor,
den minister een blanco mandaat te geven;
het amendement-Oud schijnt spr. sympa
thiek.
De Minister van Arbeid, H.
en N., de heer V erschuur, wil het
ontwerp niet als een gevolg van de crisis
qualificeeren, maar als een maatre
gel afgeperst door de
uiterste noodzaak. Verschillen
de oorzaken hebben een algemeen wan
trouwen doen geboren worden, tengevol-
Binnenland.
De Tweede Kamer heeft de defensiebe-
grooting aangenomen en behandelt het
contingenteerings wet j e.
Gemeenteraad van Middelburg.
Het conflict in Twente.
Leniging van den crisisnood. Schrijven
aan eenige gemeentebesturen.
Buitenland.
Spoorwegongeluk in België.
Weer moeilijkheden in den Volkenhonds-
raad.
ge waarvan allerlei financieels débacles
op het gebied van het internationale bank
wezen zich voordeden. Daarna kwam de
val van het pond, met de gevolgen daarvan
in andere landen ten aanzien hunner va
luta.
Spr heeft een enquête doen instellen
naar den toestand in onze bedrijven. De
resultaten daarvan liggen voor ons, maar
die gelden voor 1 October. En daaruit
blijkt, dat vergeleken bij den toestand
2 jaar geleden, de bezetting in tal van be
drijven zeer sterk is achteruitgegaan, üit-
eenloopend van 15 tot 60 pet. Dagelijks
komen tot de Regeering mededeelingea
over ondernemingen, die geheel of gedeel
telijk sluiten ten gevolge van maatregelen
in het buitenland genomen. Men late zich
niet op een dwaalspoor brengen door
de groote bedrijvigheid die er even heeft
geheerscht om nog zooveel mogelijk voor
raden naar Engeland te brengen. Een pan-
nenfabriek, die een groote order voor En
geland had, zag deze doorgehaald, de rij
wielhanden- en papierfabrieken lijden
enorme schade. Wij zijn aan hat
begin van de doorwerking
van de geweldigs slagen
waarop spr. in den aan
vang zijner rede wees.
Er is spr. verweten, dat hij met dit ont
werp te laat is gekomen, maar betor te
laat dan te vroeg.
De hulp die men wil brengen en die men
bescherming kan noemen, moet niet het
karakter van protectie krijgen. Zij mag
ook niet leiden tot verlies van afzetge
bied in het buitenland. De vrees dat men
hier een ontwerp heeft, waarmee men met
volle zeilen naar de protectie vaart, kan
worden getemperd met het argument, dat
men hier te doen heeft met contingentee
ring en niet met hooge invoerrechten. Een
protectionistische bedoeling is aan dit ont
werp vreemd.
Aan onze nationale productie moet een
afzet op de binnenlandsche markt wor
den verzekerd. Ten aanzien van de bedre
ven, die slechts voor de heift voor de bin
nenlandsche markt werken moet men de
vraag stellen of men ze moet helpen om
het verloren afzetgebied terug te winnen of
hen zal moeten compenseeren voor dat
verlies. Men hoede zich echter ten aan
zien van die compensatie voor te groots
verwachtingen.
Het gaat hier om het zooveel mogelijk
handhaven van ons bedreigde productie
apparaat en daarbij is ook al weer het
denkbeeld van protectie afwezig. Want
deze prikkelt het productieyapparaat, ter
wijl het hoogste doel is de handhaving
ervan.
Prijsstijging kan een gevolg zijn van
het ontwerp; maar die zal zooveel mo
gelijk worden tegengegaan, en dat zal
ook kunnen. Ten aanzien van allerlei
artikelen kan men zeggen, dat de prijzen
niet hooger moeten komen. Het ontwerp
heeft een prijsregelende werking door wij
ziging van het contingent.
De prijsstijging heeft een aangename
rijde voor den producent, maar een zeer
onaangename voor den consument. De
Regeering heeft in dit opzicht vooral de
belangen der eonsramenten, speciaal de