No. 53
Dinsdag 1 December 1931
46e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Wyês+t
Hendrikse Go's Bank H.¥. Soes
Asthma en Bronchitis
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
COUPONS EN LOSSINGEN
Uit de Provincie.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
werkt ats
gorgelen
ALLE
per 1 DECEMBER vervallende
worden verzilverd door
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA,
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. ÏL
Postrekening No. £££55.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
2)e Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per pest,
Losse nummers IÓ.0S
Prfja der AdvertentlSn:
1regels fl.20, elke regel meer 30 et
By abonnement belangrijke korting.
Een „palstaander" aan 't woord.
Telkens weer blijken er op het ge
bied van het onderwijs nog van die oude
palstaanders te zijn die niets geleerd heb
ben en die met de rechten van de voor
standers van. bijzonder onderwijs niet wil
len rekenen.
Zoo schrijft b.v. een zekere Jhr. H. A.
A. Meyer in „De Haags che Post":
„Een der voornaamste redenen, die on
ze monsterachtige wet op het onderwijs
in de wereld bracht, was naar ik meen
de overweging, dat het onbillijk was, dat
zij die voor hun kinderen ander onderwijs
verlangden dan het openbare, toch mede
moesten betalen aan bet onderhoud der
openbare scholen. Maar is het dan niet
een even groot en even schreeuwend
onrecht dat het steeds aangroeiend1 aantal
van hen die geen behoefte hebben aan
hetgeen de Kerken en hare dienaren bie
den, niettemin moeten bijdragen aan het
onderhoud dier instellingen en haar per
soneel? Staat hier de consequentie niet
met de beenen in de lucht en is het niet
de logica zelve, dat zij die wel behoefte
hebben aan dat alles, dit ook zelf te
betalen hebben?"
Deze adviseur schijnt dus te meenen,
dat wat het bijzonder onderwijs uit de
publieke kassen ontvangt een soort fooi
is, die zij van da voorstanders van het
openbaar onderwijs ontvangen.
Hij acht het „de logica zelve", dat zij
die bijzonder onderwijs begeeran, dit ook
zelf betalen, natuurlijk nadat zij' eerst
hun aandeel in het openhaar onderwijs
hebben bijgedragen.
De logica is hier ver te zoeken. Ven-
moedelijk tengevolge van „de consequen
tie die met de beenen in de lucht
staat".
Dit schrijvend is alleen in zooverre van
belang, dat ook hieruit weer blijkt, dat er
nog velen zijn die 'tniet kunnen verkrop
pen dat de financieela gelijkstelling ver
kregen werd. En ook, hoezeer het te be
treuren is dat de oplossing van de school
strijd niet gezocht ia in de richting van
het Unie-rapport.
Er zou dan minder geiklaagd worden
over de hooge kosten. Er zou dan meer
gelijkheid zijn inliefdebetoon en
offervaardigheid.
De bevrediging zou meer bevredigend
zfn.
De Nederlandsche groenten en vruchten
in Engeland.
Gilmour, de Engelsche minister van
Landbouw, heeft een wetsontwerp inge
diend, waarbij een tarief wordt ingevoerd
van ten hoogste 100 pet. op fruit en groen
ten. Gilmour verklaarde: Dit is geenszins
een tarief op levensmiddelen voor het
heele volk, maar betreft slechts den in
voer van luxe artikelen. Verleden jaar is
voor 13 millioen pd. st. van die artikelen
ingevoerd.
Gilmour voegde hieraan toe, dat voor
bloemen, bloembollen en rozeboompjes de
waarde zal worden geschat naar grond
prijzen die overeenkomen met de prijzen
van hetzelfde tijdvak in het vorig jaar.
Waar het beginsel van invoerrecht naar
waarde niet kan worden toegepast, vroeg
de minister machtiging speciale tarieven
te heffen naar gewicht of getal.
Het doel is voortbrengselen, die zuiver
luxe en niet noodzakelijk zijn, te weren
en dan den Engelschen voortbrengers een
billijke kans te geven van verkoop op de
Engelsche markt. De rechten zullen bijge
volg moeten worden geheven voor een vrij
lang tijdperk, dat overeenkomt met den
oogst van de betrokken producten.
De minister herinnerde voorts, dat de
Duitsche regeering onlangs beperkende
maatregelen heeft genomen tegen Ne
derlandsche b 1 o e m e n, drui-
v e n e n bloembollen. Hij zeide in
dat verband, dat Engeland vele der mooi
ste bloembollen die het ooit heeft gekre
gen, van deze Nederlandsche producten
heeft betrokken. Hij zou dan ook niot
voorstellen den invoer van al deze bollen
te beletten, maar Engeland ziet in, dat nu
de Nederlanders elders door beperkende
maatregelen zijn getroffen, zij moeten
trachten andere markten te vinden. Zij
2J, 43 ca es et», het voorkomt verkoudheid.
zullen die ook zoeken in Engeland en
daarom is het noodig bescherming te ver-
leenen aan de verbouwers van bollen in
Lincolnshire, de Scilly-eilanden, de Ka
naal-eilanden en het eiland Man, wier be
staan op het spel staat.
De Duitsche ambtenaarssalarissen.
Volgens het „Berliner Tageblatt" zal de
nieuwe verlaging der ambtenaarssalaris
sen van tien procent niet, zooals oor
spronkelijk was bedoeld, per 1 December,
maar per 1 Januari 1932 van kracht wor
den, daar de noodverordening eenige ver
traging heeft ondervonden. Deze verla
ging zal echter niet van terugwerkende
kracht zijn.
Het voorstel is de salarisverlaging niet
den vorm te geven van een salarisaftrek,
doch deze verlaging te beschouwen als
een steun aan het rijk, zoodat deze dus
als rijksbelasting aan het rijk ten goede
komt.
De terreur-plannen te Boedapest.
Onder de arrestanten bevindt zich
slechts één militaire persoonlijkheid, n.l.
luitenant Vonnay. De andere gearresteer
den zijn allen onbeduidende personen.
Blijkens de regeeringsmededeelingen
was het doel der gelukkig bijtijds ontdekte
beweging een gruwel terrorisme, dat ten
slotte in de vestiging van een dictatuur
naar sovjet-model zou culmineeren.
De raddraaiers zouden zich toegang
verschaft hebben tot de kazernes der
Honvéd en der politie; de uitroeping der
dictatuur zou dan volgen.
De regeering begon reeds den 27sten
met het arresteeren van de leiders der be
weging en hun aanhangers.
Uit het verhoor dezer lieden is intus-
schen gebleken, dat de putschisten de
massa's niet achter zich hadden en dat
zij tot geen enkele in het parlement verte
genwoordigde politieke partij behoorden.
Groot plan der Zionisten.
De Zionisten hebben een plan opge
maakt tot vestiging van 1000 nieuwe
Joodsche gezinnen.
Deze zullen zich hoofdzakelijk vestigen
in het sinaasappel-gebied der kustvlakte.
Na zes jaar krijgt elk gezin een stuk
land voor zijn economische zelfstandig
heid, n.l. 7000 M2. sinaasappelland en
3000 M2. voor huis, erf en tuin.
Als alleen het geld hier de beslissing
moest geven, zou het plan, evenals het
geheele Zionisme, gemakkelijk gelukken
Het is evenwel de vraag of het is door
te voeren tegen den algemeenen wil van
het Arabische volk in.
Pest in Perzië.
Op bevel van de Russische autoriteiten
is de bewaking van de grens tusschen
Rusland en Perzië versterkt.
Deze maatregel werd getroffen, omdat
in Perzië de pest zou zijn uitgebroken.
Slechts bij twee controlestations is een
grensverkeer tusschen Rusland en Perzië
thans nog mogelijk.
Dreigend textiel-conflict In Lancashire.
Uit Manchester wordt gemeld, dat de
katoenindustrie in Lancashire wordt be
dreigd door een nieuw conflict, waarbij
500.000 arbeiders betrokken dreigen te
worden.
Pas negen maanden geleden heeft een
conflict in de weef-industrie bijna 8 mil
lioen pond sterling aan schade en loon
verlies gekost.
Bij het nieuwe conflict zijn niet alleen
de wevers, maar ook de spinners en alle
andere groepen van textiel-arbeiders be
trokken.
Het conflict dreigt uit te breken, naar
aanleiding van de opzegging door de
werkgevers van het bestaande collectieve
contract, dat voorziet in een werkweek
van 48 uren. De werkgevers willen den
werktijd verlengen en de loonen verlagen.
Een voorstel om de 55^-urige werk
week in te voeren is reeds door de arbei
ders verworpen.
Werkloozan met steenen en knuppels naar
Washington.
De sterk communistisch-gezinde orga
nisatie van Amerikaansche werkloozen de
zoogenaamde nationale raad van werk
loozen bereidt een grooten hongermarscb
naar Washington voor, waarbij op den
dag vóór de opening van het congree dui
zenden werkloozen uit het geheele land
en uit alle deelen van de Vereenigde Sta
ten naar Washington zullen trekken.
Reeds zijn 1114 vrachtauto's en een
100-tal particuliere auto's met werkloo
zen op weg naar Washington.
Elke auto wordt geëscorteerd door drie
man, die deel uitmaken van een zelf ge
vormd afweercorps die met steenen en
knuppels gewapend zijn om eventueele
aanvallen op de werkloozen af te weren
Korte Berichten.
Een uit Rusland komende sneeuw
storm heeft Zondag in de Roemeensche
hoofdstad groote schade aangericht en
het huis van den Tsjecho-Slowaakschen
consul doen instorten, zonder dat daar
bij persoonlijke ongelukken zijn voorget-
vallen. In de lage straten ligt de sneeuw
een halve meter hoog en het geheele
verkeer was Zondagavond gestremd.
Maandagmorgen is men met behulp van
4000 werkloozen aan de opruiming be
gonnen.
Tengevolge van den aanhoudenden
regen zijn in Frankrijk vele rivieren uit
hun oevers getreden. Vooral in het dal
van de Garonne en Langs haar verschil
lende zijrivieren is de toestand zeer ern
stig. Te Saint-Giron staat een groot ge
deelte van de stad onder water. Er is
groote materieel© schade. Ook te Tou
louse is de toestand dreigend.
Te Pittsburg (V. S.) hebben de staal»
en ijzerfabrieken den laatsten tijd wat
meer te doen gekregen. Naar aanleiding
daarvan zijn een aantal hoogovens en
walsinrichtingen weer in volle bedrijvig
heid gekomen. Een en ander beteefcent,
dat er tot 1 Jan. werkgelegenheid verze
kerd is aan 10.000 fabrieksarbeiders die
al maanden Lang niets te doen hadden.
In Silezië is de temperatuur sterk
gedaald. In Bad Fleisberg, In F est en-
berg en Benthem O.S. wees de thermo
meter 12 gr. onder 0.
De Zuiderzeewerken.
In den Wieringermeerpolder zal met
ingang van 12 December worden overge
gaan tot tijdelijke sluiting der arbeiders
kampen (winterperiode), waardoor onge
veer zeshonderd arbeiders uit de ooste
lijke provinciën des lands buiten werk ge
steld worden.
De derde kruiser.
Op de vragen van den beer Cramer:
Wil de minister mededeelen of de in
schrijving voor den bouw van den derden
kruiser heeft plaats gehad?
Zoo dit niet het geval is, is de minister
dan bereid daarmede en in ieder geval
met de gunning te wachten tot na de be
handeling van de defensie-begrooting in
de Tweede Kamer;
heeft de minister van defensie geant
woord:
De inschrijving voor het ontwerp voor
den derden kruiser en de gunning van
het ontwerp hebben plaats gehad. Ook de
inschrijving voor het geschut van 15 c.M.
in torens had plaats. De inschrijving voor
den bouw van het schip zelf echter nog
niet.
De tweede vraag wordt bevestigend be
antwoord.
Beperking van den invoer.
De Kamer van Koophandel en Fabrie
ken te Amsterdam heeft besloten een adres
te zenden aan de Tweede Kamer waar
in verzocht wordt het wetsontwerp inzake
de contingenteering van den invoer niet
goed te keuren.
Erkend wordt, dat de ontwikkeling der
feiten de noodzakelijkheid van invoerbe-
perkende maatregelen kan medebren
gen, maar de Kamer is van oordeel dat dit
thans nog niet noodig is. Bovendien wordt
een regeling alleen dan aannemelijk ge
acht, indien zij niet, als het onderhavige
ontwerp, een vrijwel onbeperkte bevoegd
heid aan de Regeering toekent, maar met
waarborgen is omkleed.
De „boete- en bededag".
Op de vragen van den heer Duymaer
van Twist, of de minister in verband met
den boete- en bededag het niet wensche-
lijk achtte, dat op Zondag 29 November
openbare vermakelijkheden e.d. niet
plaats hebben en of de minister bereid is
daartoe, voor zooveel in zijn vermogen
is, zijn medewerking te verleenen?
heeft de minister van binnenlandsche
zaken en landbouw geantwoord:
Vandaag is het 40 jaar geleden, dat de
heer S. B. Blok benoemd werd tot water
bouwkundig opzichter van het water
schap Kruiningen.
De omstandigheid, dat eenerzijds de
regeering ten deze regelende bevoegdheid
mist en anderzijds de plaatselijke bestu
ren zelfstandige regelende bevoegdheid
ten opzichte van de in de vragen behan
delende materie aan de wet ontleenen,
leidt er toe, dat de ondergeteekende
meent, zich te moeten onthouden van een
nadere beantwoording van deze vragen,
hoezeer hem overigens de gedachte, om
op bedoelden Zondag het plechtig karak
ter daarvan bijzonder naar voren te bren
gen, sympathiek is.
Loonsverlaging gemeente-personeel.
Blijkens de begrooting voor 1932 stellen
B. en W. van Groningen den Raad voor
de salarissen van het gemeentepersoneel
met drie procent te verlagen.
Het textielconflict In Twente.
Men meldt uit Enschedé aan „De Maas
bode":
Op den stand van zaken in de Twent-
sche Textielindustrie is thans moeilijk
peil te trekken. Voorzoover het de ge
beurtenissen van gisteren te Enschedé
betreft, kunnen we wel spreken van een
chaos. De groote samenwerkende arbei
dersorganisaties zijn voor een groot deel
de leiding kwijt over hun leden en het
N.A.S. met de communistische B.F.O.
speelden mooi weer met den buit, onder
ling blijkbaar uitvechtend, wie er het
grootste deel van zal hebben.
Geenszins kan ontkend worden, dat er
groote verbittering heerscht onder de ar
beiders over dezen tweeden loonaftrek
der Twentsche fabrikanten, maar ander
zijds wordt men er door geërgerd, op
welk een manier door het jeugdig fa-
briekspersoneel wordt opgetreden.
Groote troepen opgeschoten jongens en
meisjes trokken den geheelen middag zin
gend en hossend door de stad en op de
markt werd zelfs een rondedans gedaan.
Het is ongewoon druk in de stad en daar
door rumoerig. Het arbeiderspubliek heeft
echter niet een zoodanige onrustige hou
ding aangenomen, dat men er ernstige
ongeregeldheden van verwachten zal.
Tegen het uur, waarop de bedrijven des
middags stoppen, tegen half zes, bewoog
de menigte zich wederom voor de fabrie
ken.
Thans was de politie en rijksveldwacht
versterkt met marechaussees te paard,
die heen en weer galoppeerend, de stra
ten schoonveegden en op de trottoirs ach
ter het publiek aanreden om het tot
doorloopen aan te manen.
Nergens kwam het tot wanordelijk
heden. Het is opvallend, dat het contin
gent rijksveldwachters en marechaussees
wederom belangrijk is versterkt. Schijn
baar wenscht men voorbereid te zijn op
de bedrijvigheid der communisten, die
niet zullen nalaten het dezer dagen tot
relletjes te laten komen.
Zeer moeilijk is het, om aan juiste ge
gevens te komen, zoowel aangaande het
aantal fabrieken, waar staking is uitge
broken, als omtrent het getal arbeiders,
dat erbij betrokken is.
Er is echter vrijwel geen enkele fa
briek, aangesloten bij de Enschedésche
fabrikantenvereeniging, intact gebleven.
De meest belangrijke firma's hebben over
't algemeen het grootst aantal stakers.
De directie der stoomspinnerij „Twente"
heeft de stakers per aangeteekenden brief
d.d. 28 November ontslagen, wijl niet
aan de gestelde voorwaarde werd voldaan
om op Vrijdag 27 November het werk te
hervatten.
Binnenland.
Het textiel-conflict in Twente.
Toloorlog te Maartensdijk (U.).
De smokkelhandel aan de grens.
Brutale overval te Den Haag.
Buitenland.
Dreigend textielconflict in Engeland.
De Engelsche tarieven.
De stakende wevers der firma Jannink
ontvingen een aangeteekenden brief der
directie, gedateerd op 28 November, waar
in per Dinsdag 1 December ontslag wordt
aangezegd, zoo zij op dezen datum, des
morgens niet op gewonen tijd aan het
werk zijn gegaan.
Vanmiddag zullen de besturen der vak
organisaties vergaderen om hun houding
te bepalen.
Laatste wetenschappelijke uit
vinding. Dr HASSENCAMP's Adera-
haUngs-gymnastiek-apparaat ,Ms-
dicatus", thans in Nederland geïn
troduceerd. Literatuur en attesten
van longsanatoria in Zwitserland
gratis en franco. Leest in het
„Schouwvenster" van 27 November
het artikel over „Medicatus", door
D. VAN RENESSE, arts en weten
schappelijk medewerker van dit
blad. Op verzoek zenden wij IJ dit
nummer gratis.
MEDICATUS4DEPOT, Fa S. C.
BARNEKOW, afcL 25, Amstcrdam-
C, Prinsengracht 615, Tel. 36121.
Dammen. Maandag werd te Krui
ningen voor de competitie van den
Zeeuwschen Dambond de volgende wed
strijd gespeeld: Kruiningen IGoes II:
G. Dek—M. H. Slabbekoorn 2—0; G. Duiin-
damM. W. v. d. Berge 0—2; M. Nieuwen-
huizeM. Harinck 11; J. krijgerL. A.
Weekers 20; M. LavooijJ. Mange 0—2;
D. DuimdamP. v. Liere 02; M. Ie
ClercqM. J. Jeremiasse 02; W. Visser
B. Magielse 0—2; J. PaauweP. A.
Romijn 1—1; J. Krombeen— C. Beeke 2—0.
Uitslag 8—12.
Geregelde vliegdienst naar
Z e eu wsch-Vla and er en. Niet al
leen in Walcheren maar ook in Terneuzem
wordt er aan gearbeid een comité te
vormen voor een geregelden vliegdienst
op Rotterdam en Amsterdam.
Verschillende vooraanstaande personen
uit Zeeuwsch-Vlaanderen Oostelijk deel
zijn aangezocht zitting te nemen in dit
comité.
Autobusdiensten in Noord-
Brabant. Ged. Staten van Noord-Bra
bant hebben vergunning verleend
Gebr. de Rooy te Bergen <jp Zoom voor
een autobusdienst van Bergen op Zoom
over Woensdrecht naar Goes v.v.
Middelburg, De gebonden Wintereollec-
te ten behoeve van de diaconie der Ned.
Hervormde Gemeente heeft opgebracht de
som van f 1651.42.
De Griffier en de ambtenaren der
Prov. griffie van Zeeland zullen geduren
de de maanden December, Januari, Fe
bruari en Maart 1 pet. van hun netto-sa
laris afstaan voor het Nat. Grisis-Gomitó.
De leeraren en leerlingen van het gym
nasium alhier leggen per week 1 cent weg
voor hetzelfde doel.
Goes. De bananenoorlog tusschen enkele
marktventers van elders en den vertegen
woordiger van de Fyffes-bananen Gy. waa
heden op de markt weer in vollen gang.
Het publiek was er in grooten getale ge
tuige van, vermaakte zich kostelijk sat
trachtte van de koopjes profiteers».
