No. 49
Donderdag 26 November 1931
46e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Co's Bank N.V. Eoss
EERSTE BLAD.
choolde
ek?
US
PEN
it Blad
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Oproep aan de Zeeuwen.
Buitenland.
Bescherm Uw keel 1^^
Belangrijkste Nieuwe.
Brand- en Snbraakvrije
LIPS' KLUISINRICHTING
Binnenland.
gevraagd
ling
welljk).
vereischt.
e H. B. S.,
tot aanbe-
tter X met
ïgd salaris,
lourant te
LLO-
agen
aan-
)ege-
el
ar
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 1L
Postrekening No. <4455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
1)e Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco pos post, l Sv-
Losse nummers ïfcDB
Prijs derAdTOitentllni
1—4 regels 11.80, elke regel mees IS et
Bij abonnement belangrijks kerttng.
Het Nationaal Crisis-comité in verband
met den nood der tijden, op initiatief van
H. K. H. Prinses Juliana ingesteld, heeft
in een oproep, gericht tot het Nederland-
sche volk, bijdragen gevraagd om degenen
die tengevolge van de heerschende crisis
in nood verkeeren, te kunnen helpen.
Met aandrang noodigen -wij onze lezers
uit, deze oproep niet zonder meer ter zijde
te leggen.
't Is waar, er wordt veel gevraagd in
deze donkere tijden.
Maar teveel gevraagd wordt er toch
niet.
Wanneer we letten op de gxoote voor
rechten die God ons in deze dagen nog
schenkt, dan zal er dankbaarheid zijn in
veler harten en zal die dankbaarheid zich
ook gaarne uiten, door het brengen van
een offer voor hen, op wie de crisislast
zoo zwaar drukt en die zoozeer hulp van
noode hebben.
De oproep van het crisis-comité heeft
al dadelijk gehoor gevonden.
Hare Majesteit de Koningin, die haar
naam als Beschermvrouwe aan het comité
heeft willen verbinden, ging ook hier weer
voor.
En haar volk, daarvan zijn we zeker,
zal ook thans niet achter willen blijven.
Ook de Zeeuwen, ook de lezers van
„De Zeeuw" zullen gaarne van het hunne
offeren, om bij degenen die in druk ver
keeren, den druk te verlichten, en te voor
komen, dat; er in den komenden winter
honger zal worden geleden.
Men kan zijn giften zenden aan den in
den Oproep genoemde adressen, maar
voor hen, die dat wenschen zijn wij ook
gaarne bereid, bijdragen, groote en kleine,
in ontvangst te nemen.
Firma's of particulieren, die bereid
mochten zijn een zeker bedrag beschik
baar te stellen, te leveren in natura, kun
nen daarvan eveneens opgave doen bij ons
blad.
Als er in breede kringen gevonden
wordt mede-leven en mede-lijden met hen,
die 't zoo moeilijk hebben in deze dagen,
dan zal 't zeker gelukken, althans den
ernstigsten nood te lenigen en licht en
vreugde te brengen daar, waar 't thans
zoo donker is en somher.
Ons gironummer is: 44455.
Woorden, geen daden.
Bij de behandeling van de begrooting
van Buitenlandsche Zaken, werden door
den heer Zandt enkele beschouwingen
gewijd aan de handelspolitiek.
Ons land, zoo zeide hij, wordt nog al
tijd overstroomd met buitenlandsche pro
ducten. Ik wijs b.v. op het Deensche
vleesch, dat hier in groote hoeveelheden
ongehinderd kan worden ingevoertj. Ik
zou de Begeering in overweging willen
geven, om met het noodige beleid be
schermende maatregelen voor onze in
dustrie, land- en tuinbouw te willen
nemen.
In het buitenland heeft men in tal van
gevallen hooge tariefmuren opgericht.
Daardoor is de invoer van tal van produc
ten van onzen bodem zoo al niet onmo
gelijk, dan toch zeer bezwaarlijk gewor
den. De invoer van alle producten uit alle
landen, ook van die producten, die in het
eigen land overvloedig worden voortge
bracht, kan hier vrijwel ongehinderd
plaats hebben. Door dien toestand komt
het bestaan van velen zóó in het gedrang,
dat de huidige toestand niet kan blijven
bestaan, wil men niet talloos velen in hun
bestaan getroffen zien."
Dit zijn woorden. In sommige opzich
ten goede woorden.
Toen echter het amendement-Dr Lo-
vink aan de orde kwam, welk amende
ment ook speciaal bedoelde den invoer
van vleesch te belemmeren, was de heer
Zandt evenals Ds Kersten afwezig.
En toen daarop in stemming kwam het
amendement-van den Heuvel, op welks
aanneming door de landbouwende bevol
king zoo sterk gehoopt werd, waren even
eens genoemde heeren afwezig.
Het moet dan ook op den minister wel
een eigenaardigen indruk hebben ge
maakt, toen de heer Zandt in naam van
zoovelen wier bestaan daarmede gemoeid
is, een ernstig beroep op de Regeering
deed om aan deze zaak aandacht te
schenken, terwijl hij zelf niet de moeite
deed, om bij de behandeling van bedoel
de amendementen aanwezig te zijn.
Woorden die niet met daden gepaard
gaan, hebben al bitter weinig beteekenis.
De tarieven-oorlog.
Terwijl de Fransche bladen scherp te
keer gaan tegen de Engelsche handels
politiek en tegenmaatregelen verlangen,
komt uit Washington het bericht, dat de
Vereenigde Staten de represaille-maatre
gelen, waarmede zij Engeland dezer da
gen dreigden, achterwege zullen laten.
President Hoover is n.l. na bestudee
ring van de nieuwe Engelsche invoerrech
ten, tot de overtuiging gekomen, dat de
Amerikaansche uitvoer naar Engeland
door deze rechten niet in belangrijke mate
getroffen wordt, zoodat Amerikaansche
tegenmaatregelen niet noodig zijn.
Terwijl de Amerikaansche bladen tot
nu toe van een ernstige benadeeling van
den Amerikaanschen export naar Enge
land door de nieuwe invoerrechten spra
ken, wordt thans verklaard, dat slechts
iets meer dan 114 pet. van den Ameri
kaanschen uitvoer door deze rechten ge
troffen wordt.
In parlementaire Belgische kringen
maakt men zich echter meer en meer on
gerust over de nadeelige gevolgen, welke
de Fransche contingenteering en de En
gelsche invoerrechten op den Belgischen
export hebben. Gistermiddag heeft oud
minister Janson in de Kamer bijzonder
heden aan de regeering gevraagd over
de onderhandelingen, welke tusschen
Brussel, Londen en Parijs worden ge
voerd.
Hymans, de minister van Buitenland
sche Zaken, antwoordde, dat de Belgi
sche export zwaar van de contingentee-
rings-maatregelen der Fransche regeering
heeft te lijden. België ziet hierin een in
breuk op de Fransch-Bélgische handels
overeenkomst van 1928. Zich baseerend
op een clausule in die overeenkomst heeft
zij onmiddellijke onderhandelingen ver
langd. De regeering heeft heden een no
ta in dezen geest aan Parijs gezonden.
Wat de Engelsche rechten betreft, deze
treffen 10 pet. van den geheelen invoer
m Engeland. De minister deelde verder
mede, dat onderhandelingen met Londen
zijn begonnen.
Snowden In het H oogerhuls.
Gisteren werd de oud-kanselier van du
schatkist in het Labour-kabinet, Saowden,
geïnstalleerd in het hoogerhuis.
Bij het gebruikelijke ceremonieel moet
de geïnstalleerde verscheidene malen door
het hoogerhuis loopen van den eenen
functionnaris naar den andere, alvorens
hij in zijn bank kan plaats nemen. In ver
band met Snowden's lichaamsgebrek ward
de plechtigheid echter aanzienlijk bekort.
De „ijzeren kanselier" was gekleed in
een grooten scharlaken mantel met een
breeden kraag van hermelijn.
Sinds jaren heeft men in het hooger
huis zoo'n groote deelneming niet mee
gemaakt. De plechtigheid werd echter
door geen enkelen labour-afgevaardigde
bijgewoond.
De verhoogde Invoeren.
Het vliegveld Croydon (Epg.) toonde
Dinsdag een groote bedrijvigheid, daar
een buitengewoon aantal vliegtuigen nit
Berlijn, Genève en Parijs aankwam, die
nog voor het van kracht worden van de
anti-dumpingsrechten Duitsche en Fran
sche goederen invoerden. Uit Genève
werden scheermesjes, wollen goederen
en radiotoestellen geimporteerd. Het aan
tal der arriveerende vliegtuigen was 2
maal zoo groot als Maandag, toen reeds
schrijftnachinedeelen, zakmessen e.d. per
vliegtuig werden aangevoerd.
Het conflict Chlna-Japan.
Gisteravond is in den Volkenbondsraad
een nieuwe regeling klaargemaakt, waar
door men op grond van art. 11 van het
Volkenbondsstatuut tot een algemeene re
geling van het Japansch-Chineesch con
flict hoopt te komen.
In dit nieuwe ontwerp worden de kwes
ties van de ontruiming van Mantsjoerije
en die van de commissie van onderzoek
afzonderlijk behandeld.
Het ontwerp herinnert aan de plechtige
verklaringen door de Japansche en de
Chineesche regeeringen op 30 September
afgelegd en spreekt de hoop uit, dat ze
thans al het mogelijke zullen doen, om
tot een spoedige ontruiming van 't spoor
weggebied door de Japansche troepen te
komen.
Beide partijen moeten zich verplichten,
de bevelvoerende generaals alle noodige
maatregelen te doen nemen, om verdere
incidenten te voorkomen.
Er zal een commissie gevormd worden,
die uitvoerig verslag zal uitbrengen over
den toestand en voorstellen zal doen
om het tot stand komen van een ac~
coord tusschen beide landen te bevorde
ren. In de commissie zal een Chineesche
en een Japansche vertegenwoordiger zit
ting hebben. De vorming en het werk van
deze commissie hebben geen invloed op
de Japansche verplichting tot ontruiming
van het spoorweggebied.
Vanmiddag zullen de leden van den
Raad opnieuw zonder de vertegenwoor
digers der beide partijen beraadslagen.
Men hoopt Vrijdag de slotzitting te kun
nen laten plaats hebben.
Huiszoekingen bij nationaal-soclallsten.
Gisteren vonden in geheel Hessen huis
zoekingen plaats bij verscheidene leiders
der nationaal-socialisten.
Een en ander geschiedde in verband
met het feit, dat de leiding van den gau
Hessen der N.S.D.A.P. verdacht wordt
van hoogverraad. In de namiddaguren
werd een aanvang gemaakt met de huis
zoekingen, welke tot in de late avonduren
voortduurden.
Volgens een nader bericht uit Berlijn
zou de regeering een document in handen
hebben, dat in September door een ver
gadering van nationaal-socialisten in
Hessen zou zijn goedgekeurd. Dit docu
ment berust op een hypothese, dat het
in Duitschland tot een volledige chaos
zal komen; het eenige middel om dan een
overwinning van de commuisten te voor
komen zou dus, volgens de meening dier
nazi's zijn, de afkondiging van het stand
recht in het geheele rijk, uitvaardiging
van een algemeen moratorium, voedsel
voorziening alleen voor wie willen wer
ken, inbeslagneming van een groot aan
tal eigendommen, enz.
De Börsencourier noemt het stuk een
echt bolsjewistisch document van natio
nalisten.
Bloedige relletjes in Tsjecho-Slowakije.
9 dooden.
Te Freiwaldau in Mahrisch-Silezië von
den gistermorgen ernstige ongeregeldhe
den tusschen werkloozen en gendarmerie
plaats. De werkloozen in Freiwaldau
zouden een groote demonstratie houden
op de Ringplatz. Werkloozen uit de om
liggende dorpen en buurtschappen zou
den eveneens aan deze demonstratie deel
nemen. De gendarmerie sloot de toegangs
wegen af met het doel te verhinderen, dat
de werkloozen van buiten Freiwaldau de
plaats zouden kunnen bereiken. Daar
deze werkloozen met geweld zich toegang
wilden banen naar het punt, waar ver
zameld zou worden, kwam het tot gevech
ten met de gendarmerie. De laatste zag
zich gedwongen van de vuurwapens ge
bruik te maken. Naar tot nu toe kon
worden vastgesteld werden bij deze on
geregeldheden zeven personen gedood en
17 anderen zwaar gewond. Voorts werden
zeven gendarmes door steenen en stok
slagen gewond. De leider der gendarme
rie, die door de opgewonden menigte
werd neergeslagen, moest met levensge
vaarlijke verwondingen naar het zieken
huis worden overgebracht.
In verband met bet feit, dat men ook
verder nog ongeregeldheden vreest, heb
ben de garnizoenen te Mahren bevel ge
kregen zich gereed te houden.
Volgens latere berichten schijnen de
botsingen te Freiwaldau een nog ernsti
ger karakter te hebben gehad dan tot
dusver offioieel is toegegeven.
De gendarmerie, de politie en andere
autoriteiten te Freiwaldau weigeren alle
inlichtingen en de telefooncentrale weigert
verbinding te geven met het ziekenhuis,
waarin de gewonden zijn opgenomen.
Het aantal gekwetsten bedraagt vol-
verzorg haar dagelijk» gor-
gel droog met7>tf
25, 45 co 65
gens latere opgaven 24, terwijl dat der
dooden tot 10 zou zijn gestegen. Onder
de zeven dooden, waarvan het officieele
bericht gewaagt, bevinden zich twee vrou
wen. Twee gendarmen liepen een zware
hersenschudding op en tien man werden
gewond.
Naar nader gemeld wordt, zijn er bij de
relletjes te Niederlindewiese 9 personen
gedood en 12, waaronder twee agenten,
licht gewond.
In het Parlement sloeg het bericht over
de bloedige botsing als een bom in. de
doodsche atmosfeer van een onbelang
rijk begrootingsdebat. De communistische
afgevaardigden stormden de zaal binnen
en verlangden, dat de spreker de tribune
zou verlaten, om den minister van Bin-
nenlandsche Zaken gelegenheid te geven
een verklaring over Freiwaldau af te leg
gen. Inmiddels beraadslaagde de regee
ring. Toen de volgende spreker, Stribrny,
de tribune beklom, barstten de commu
nisten in een oorverdoovend tumult los en
trommelden met de vuist op de lessenaars
zoodat geen woord viel te verstaan. Ten
slotte rukten zij op de spreektribune aan,
pakten Stribrny beet en sleurden hem
omlaag.
De president onderbrak hierop de zit
ting. Na de heropening nam de minister
van Binnenlandsche Zaken, Slavik, het
woord. De communistische arbeiders, die
op Freiwaldau aangetrokken waren, had
den de gendarmerie, gelijk hij zeide, met
een hagel van steenen overstelpt. De mi
nister werd herhaaldelijk door de com
munisten onderbroken, wat tot een nieu
we onderbreking van de zitting leidde,
alsmede tot uitsluiting van een commu-
nistischen afgevaardigde voor vijf zittin
gen.
Een blijde gebeurtenis.
Voor 't eerst in een eeuw tijds is er een
zoon geboren in het vorstenhuis in Jai
pur in Britsoh-Indië. De trotscha Maha
radja, die twintig jaar oud is en zelf
een aangenomen zoon van den vorigen
Maharadja, heeft besloten deze blijde ge
beurtenis op indrukwekkende wijze te vie
ren. Om zijn onderdanen in de ware
feeststemming te brengen, heeft hij alle
achterstallige grondlasten, rechterlijke boe
ten en boeten, de laatste twee jaar opge
legd in civiele rechtzaken, kwijtgeschol
den. Deze kwijtschelding beloopt een to
taal bedrag van 240.000 pond sterling.
Ook heeft hij alle douanerechten op ju-
weelen afgeschaft ter bevordering v&ri den
handel waarvoor zijn staat beroemd is. De
feestelijkheden ter eere van de geboorte
van den jongen prins hebben eenige da
gen geduurd. Maharadja Mansingh is al
negen jaar geleden aan het hoofd van den
staat gekomen. Zijn jaarljjksch inkomen
bedraagt 550.000 gulden.
Koop Britsche artikelen!
In Engeland is een campagne aan den
gang om propaganda te maken voor het
koopen van Britsche artikelen. De eerste
week is nu achter den rug; er blijken 3
millioen reclameschilden gebruikt te zijn
en de voorraad was Donderdag reeds
op, zoodat de centrale commissie er on
middellijk nog 'twee millioen bij heeft
besteld. De bedoeling is deze schilden
die in glle winkels, op kantoren, in open
bare gebouwen en op auto's en op Zondag
zelfs op den expresstrein naar Cornwall
worden aangebracht, tot Kerstmis onder
'toog van het koopend publiek te houden.
De bedrijfsleiders van eenige groote
warenhuizen van Londen en Liverpool,
hebben meegedeeld, dat 75 tot 90 pet.
van hun' klanten bij den aankoop van een
artikel gevraagd hebben, of dit van En
gelsche of althans Britsche herkomst was
en in vele gevallen hebben ze een but
tenlandsch artikel geweigerd. Engelsche
speelgoederen hebben de plaats van Fran
sche en Duitsche ingenomen en in de wa>-
renhuizen beslaan de afdeelingen van
Britsche speelgoederen driemaal Hooveel
ruimte als voorheen. Op de groenten- en
fruitmarkt van Gavent Garden zijn Engel
sche groenten in blik en Canadeesche
en Australische inplaats van Amerikaan
sche appelen vijf of zes maal zooveel
verkocht als andere jaren, tegen Kerstmis
en in de groote hallen te Liverpool zijn
ruim 10.000 monsters verkocht van uit
sluitend met Engelsch materiaal vervaar-
digde goederen.
Binnenland.
De Drankwet door de Eerste Kamer aan
genomen.
Oproep Nationaal Steuncomité.
Christelijke maatschappelijke organisa
ties over het werkloosheidsvraagstuk.
Buitenland.
Het conflict China-Japan.
Bloedige relletjes in Tsjecho-Slowakije.
verhuurt loketten In haar
VRAAGT INLICHTINGEN
Korte Berichten.
De Pruisische minister van justitie
heeft aau alle justieele instanties een
rondschrijven gericht om aan te dringen
op krachtdadige vervolging van alle
strafbare daden, daar dit noodig ia om
de rust in het politieke leven te doen te-
rugkeeren en het bedrijfsleven weer ge
zond te maken.
ECONOMISCHE VOORLICHTINGS
DIENST
Blijkens het Voorioopig Verslag der
Eerste Kamer over de suppletoire arbeids-
begrootiog voor 1931 wenschten vele lo
dennu de economische omstandigheden
zoo moeilijk xijn geworden, thans geen
uiting te geven aan. de bezwaren, welke
bij hen bestaan tegen de voorgestelde rege
ling omdat zij de totstandkoming van de
zen dienst niet langer wilden vertragen.
Gevraagd werd of wel voldoende reke
ning is gehouden met de plaats, welke de
Vereaniging Bureau voor Handels-inlich
tingen inneemt. Indien met Rijksmidde
len te 'fl-Gravenhage, als onderdeel van
den Economischen Voarlichtingadienst
een afdeeling wordt gesticht met hetzelfde
doel als dat van genoemd Bureau, zullen
de bestaansvoorwaarden van dit laatste
dusdanig verminderen, dat tenslotte het
opbouwend werk dezer vereeniging van
28 jaren zal warden vernietigd. Eenige
leden zouden willen vernemen, of het
mogelijk is, aan deze instelling in de
nieuwe organisatie eon goede plaats te
geven.
Met de benoeming van een directeur-
generaal verklaarde men zich te kunnen
vereenigen. Verscheidene leden achtten
bet gewenscht, het aantal leden van den
Economischen Raad niet al te groot te
doen zijn.
De vraag werd gesteld of na de instal
latie van den Economischen Raad de be
staande commissie voor de Economische
politiek zal worden opgeheven.
HET WERKLOOSHEIDSVRAAGSTUK.
Samenspreklng tusschen de christelijke
sociale organisaties.
Gisteren zijn te Utrecht, op uitnoodiging
van het bestuur der Christelijke Werk-
geversvereeniging, afgevaardigden van de
Christelijke Middenstandsvereeniging; de
Christelijke boeren- en tuindersbond, het
Ghr. Nat. Vakverbond, het Nederl. Werk
liedenverbond Patrimonium en de Ned.
Luth. Bond voor Christelijke sociale actie
bijeengekomen.
Van den Ohristelijken Nationalen Werk
mansbond waren in verband met de be
grafenis van den plotseling overleden se
cretaris dezer organisatie geen afgevaar
digden aanwezig.
De heer F. L. v. d. Bom, die als voor
zitter van de Christelijke Werkgevers-
vereeniging de samenkomst presideerde,
zette in zijn openingswoord uiteen, dat de
bedoeling der samenspreking was een 'be
spreking over de werkloosheid, waarbij
niet de oorzaken daarvan, maar de mid
delen ter bestrijding onderwerp van dis
cussie zouden moeten zijn, de van ver
scheidene zijden aangewezen middelen be
handeld zouden moet mi worden en ten
slotte bepaald zon moeten worden, of men
gezamenlijk iete zou kunaea doen, dan wel
