No. 13 Donderdag 15 October 1931 46e Jaargang Dagblad voor de Provincie Zeeland Hentfrikse Go's Bank N.V. Goes Buitenland. Hier werkt Binnenland. Staten-Generaal Belangrijkste Nieuws. ALLE per 1 OCTOBER vervallende COUPONS EN LOSSINGEN worden verzilverd door zal het een sr te wezen, /erd gesteld of kolen in :ou normaal e verkiezen, zaten in het nijnwerkers- afgelost en le gezichten roomde met Dat is onze ur, met de ze hebben 50 arbeiders Dbrengst van jonge inge- ■eau binnen, epen". „Wie ,Die ellen- kwamen de f dagen en rom?" vroeg g nat achter n-ingenieur tt. chen duide- deur en den hun tocht ift voor de staan en zoo ibekken. De voerde, was ;d. Aanvan- annel, waar- ïding moest >ger dan tot van gewone .tte en deels en dus sterk naar bene- an onveilig- 100 M. een ebogen hou- >ne gevallen den grond a een kwar terwij 1 de maar drie ilijk was om er te gaan. don hals en waarts naar tof was ver- M. op die gen, riep ik ren, dat de ar de plaat- noeten? was het lat kan den niets sche- arom wordt in niet hpo- akt, zoodat nste staan )at is veel werken zoo moest maar in de gan- 800 en 900 iggen, waai' il geen ma jen en waar ikt bovenliji ij de liggend leien gebrui- snl Maar innen de ar- niet met de iar boven en ibracht wor- ik. Veel te antwoordde rr. Waarom een lift voor te duur, was tce antwoord, st niet soms zooveel tijd te verspillen iet werk en men? Inder- mijnwerkers n half uur en half uur ig, zoodat ze dag maar irken." Iers zelf ga- verslaggever oe, toen hij met hen on- at het naar eneden krui- vaarste deel aak was. in ook waar- wonder, dat n de 231.000 s, die noo- sn, slechts den arbeid dat het ver- 000 bedroeg. Vijfjarenplan canten kans geeft, is de n de arbei- Don-bekken nassa,-vlucht Men heeft edaan werk- :he mijnwer- Ruhr-gebied Ongeveer ekomen, zijn seken geble velen gingen ie, aangezien werkloosheid and devoor- boven het men in der- tandigheden. K Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes. Tel.: Redactie en Administratie No. 11. Postrekening No. 44455. Bijkantoor te Middelburg. Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259. 2)eZeeuw VERSCHIJNT ET-REN WERKDAG. Abonnement spr ij s: Per -? maanden, franco per post, 3.- Losse nummers f0.0 Prijs der AdvertentiSn: 1—4 regels fl.20, elke regel meer 30 ct Bij abonnement belangrijke korting. Een vaste vrije middag? De bevoegdheid aan de gemeenteraden gegeven, om bij plaatselijke verordening te bepalen, dat op een werkdag per week gedurende een gedeelte van dien dag alle of bepaalde groepen van winkels voor het publiek gesloten moeten zijn, is in de wet opgenomen niet om aan de wenschen van het personeel in dit opzicht tegemoet te komen, maar alleen om de b e d r ij f s- belangen te dienen. Trouwens, het is ook niet wel in te zien, welke personeelsbelangen hier een ingrijpen van de Overheid zouden recht vaardigen. Wie zijn vrijen tijd gebruiken wil om te rusten, te studeeren of wat dan ook, kan dat even goed doen als niet alle winkels tegelijk gesloten zijn. Zal er dus van een bepaling als be doeld in art. 6 der Winkelsluitingswet sprake zijn, dan dient de wensch daar toe uit het bedrijf zelf op te komen en zal het bovendien gewenscht zijn, dat er hieromtrent bij bet overgroote deel van de winkeliers eenstemmigheid bestaat. Is dat niet bet geval, dan ontbreekt voor de Overheid de rechtsgrond om hier regelend op te treden. Vergeten mag hierbij niet worden, dat zooals ook in „A. R. Staatkunde" werd opgemerkt, de Gemeenteraad door een besluit als hier bedoeld, te nemen, tame lijk diep in het winkelbedrijf ingrijpt, tot schade van sommige takken van dit be drijf. „De eene winkel kan beter op dezen, de andere op dien dag 's middags of 's mor gens sluiten. Dit hangt niet alleen af van het bedrijf, dat in dien winkel uitgeoefend wordt, doch evenzeer van de plaat®, waar die winkel gevestigd is en dikwijls zelfs van het seizoen. Het is onmogelijk, dat het Gemeentebestuur met al deze verschil lende omstandigheden in haar verorde ning rekening kan houden. Want de re geling moet noodgedwongen min of meer uniform zijn. Wel kan misschien voor bepaalde bedrijven een speciale dag worg den vastgesteld, die desnoods nog op ver schillende tijden van bet jaar zou kun nen wisselen, doch zekere uniformiteit zal toch gehandhaafd moeten blijven. En daarom zal de gemeente, wanneer zij eenmaal haar hand naar deze zaak uit strekt, toch altijd zien, dat de schade, die zij eenerzijds tracht te voorkomen, weer anderzijds in verscherpten vorm wordt gevoeld. Daarbij denken wij speciaal aan de be langen van de winkeliers, die zonder per soneel werken. Ten aanzien van deze winkeliers beteekent het vaststellen van een bepaalden middag een zeer ernstige beperking van hunne bedrijfsvrijheid. Het nadeel van deze beperking zal des te scherper worden gevoeld, naar gelang de economische crisis plaatselijk sterker doorwerkt en deze bedrijfsbelemmering zal van des te meer beteekenis zijn, naar gelang het aantal van de alleen werkende winkeliers grooter is". Voor een optreden als door de bedien den-organisaties bedoeld, bestaat hier, naar het ons voorkomt, geen aanleiding. Overwegingen, zoowel van practischen als van principiëelen aard, leiden er toe om de actie tot het forceeren van een vasten vrijen middag niet te steunen. De kolenlnvoer in België. Door de „Limb. Koerier" was medege deeld in strijd met andere) berichten, dat Engeland ook onder de door de Bel gische regeering getroffen maatregelen valt. Naar aanleiding daarvan schrijft het Hdbl.: Het is jammer, dat het blad niet tevens gezegd heeft, wéér het zulks achteraf gebleken is, want bij de meest geïnterres- seerden zelf, n.l. bij de directies van de Limburgsche steenkolenmijnen, was er gisteren en ook heden niets van bekend. Daar werd mij ook heden nog verzekerd, dat de toestand nog was zooals die mij Zondag j.l. in België werd geschetst vóór de onderhandelingen over beperking van den koleninvoer met de Engelschen be gonnen waren, onderhandelingen, welke eerst Maandag begonnen zijn. De Engelschen zouden hun valuta kolen, waartegen wij natuurlijk niet meer concurreeren kunnen, thans dan ook nog steeds onbeperkt in België kunnen in voeren. het geeft meer weerstand tegen kouvatten Doozen 25, 45 en 65 ets. Aftreden der Spaansche regeering. Telegrammen uit Madrid maken mel ding van het aftreden der Spaansche re geering. De reden voor Zamora's besluit was de aanneming van het grondwetsartikel in zake de godsdienstige orden, dat volgens hem in groote mate het karakter van sectarisme droeg. De minister van oorlog, Azana, heeft zich bereid verklaard een nieuw kabinet te vormen. Nader wordt gemeld, dat Azana een kabinet beeft gevormd. In verband met de openlijke vijandig heid jegens de katholieken van de meer derheid der Kamer, hebben de afgevaar digden, welke de Kerk gunstig gezind zijn, een 52-tal, besloten direct uit de Natio nale Vergadering te treden en Madrid te verlaten. De Kamer en de regeering bestaan van heden af dus slechts uit vertegenwoordi gers der linksche partijen. Te Madrid hebben in de avonduren talrijke samenscholingen en protest-de monstraties plaats gehad van links-radi cale elementen, die aanzetten tot verban ning van alle priesters en ordebroeders. Op talrijke plaatsen in de stad is het tot vechtpartijen gekomen tusschen voor- en tegenstanders der kerk. De politie heeft de handen vol. Men vreest aanvallen op kerken en kloosters. Deze worden uit voorzorg door de politie bewaakt. De Duitsche minister Dietrich over de geruchtmakende rede van Dr Schacht. In den Bijksdag sprak gisteren minis ter Dietrich over de geruchtmakende rede, die de oud-president der Duitsche Bijksbank Zondag te Harzburg heeft ge houden. Van de Duitsch-nationale mededeelin- gen over den omvang der Duitsche schul den is geen woord waar, maar zulke on juiste mededeelingen kunnen zeer nadee- lig voor Duitschland zijn. Op een interruptie van rechts: „De rede is u zeer onaangenaam", antwoordt dr Dietrich: „Ja, in het belang van het volk is zij mij zeer onaangenaam. Ik kan de scherpe woorden, waarmee ik Maandag het betoog van dr Schacht ver oordeeld heb, thans slechts in vollen om vang handhaven. De weerklank in de buitenlandsche pers toont, in welke ge varen dr Schacht het Duitsche volk heeft gebracht. Vele buitenlandsche bla den plaatsten koppen als „De Duitsche rijksbank insolvent". De „Times" schreef: „De rede van dr Schacht was er op berekend, te vernie tigen wat nog aan Duitsch crediet was overgebleven"." Zich tot de rechterzijde wendend, zeide dr Dietrich: „Ge kunt op de regeering schelden zooveel als ge wilt, maar ge moogt geen dingen doen, die het econo misch leven van het volk verwoesten". Het rumoer bij de rechterzijde werd ech ter zoo hevig, dat de minister zich nau welijks verstaanbaar kon maken, of schoon hij zich tot het uiterste inspande. Intusscheq. is de positie van het nieu we kabinet er niet beter op geworden. De Christelijk-soicalen hebben den Rijkskanselier een geheele reeks eischen gesteld, die niet enkel de Rijks-, maar ook de Pruisische politiek betreffen. Onder deze omstandigheden zal de voor Brüning verwachte meerderheid mis schien van een paar stemmen afhangen. Onlusten te Granada. Te Granada is de toestand plotseling verergerd. Er had een botsing plaats tus schen een troep jongelieden en leden der gewapende macht, waarbij ongeveer der tig schoten werden gelost. Ook in het cen trum der stad had een schietpartij plaats. Een vliegtuig vloog over de stad om de oproerlingen uiteen te drijven. Na een tusschenpoos werd de schietpartij met nieuwe woede hervat. De winkels en ca- fé's sloten hun deuren. De burgerbevol king ontruimde de straten volkomen, zoo dat men er behalve stakers nog slechts politie zag. De guardia civil doorkruist de stad in alle richtingen. Drie jongelieden zijn gewond. Het moordende gas in het Maasdal. De commissie, door de Belgische re geering belast met het bestudeeren eener herziening van het reglement op de fa brieken, die schadelijk worden geacht voor de volksgezondheid, zal, naar de „N. R. C." meldt, binnenkort met de re dactie van haar rapport kunnen begin nen. Deze commissie werd, naar men zich herinnert, na de ramp in de Maasvallei, welke te Engis en elders het leven kostte aan een zestigtal personen, met een ern stig onderzoek belast. Ook nam het par ket van Luik de zaak in handen. Uit de bevindingen van den deskundige Mage zou blijken, dat de ramp veroorzaakt werd door de aanwezigheid, inde lucht, van een vrij aanzienlijke hoeveelheid zwavelanhydride (S. O.), voortkomende van de tal rijke fabrieken, welke in de Maasvallei, nabij Luik, zijn ge vestigd. Ten gevolge van een langdu rige windstilte, een zwaren mist, die in de vallei bleef hangen en de groote kou de, veranderde dit product in zwavel zuur. Uitgemaakt is echter, dat de samen loop van omstandigheden, die tot de ramp, in December j.l., aanleiding gaf, van zeer uitzonderlijken aard was en zich niet gauw zal herhalen. Toch heeft dr Timbal, directeur-gene raal aan het departement van Hygiëne, vóór een paar dagen op het gemeente huis te Engis, een onderhoud gehad met de burgemeesters der streek. Zoodra het weerkundig observatorium te Ukkel de herhaling van een weersgesteldheid, als in December 1930 voorkwam, mocht con- stateeren, zullen de burgemeesters der Maasvallei, bij Luik, worden gewaar schuwd en zullen deze de bejaarde of aan borstziekten lijdende personen ver zoeken hun woningen niet te verlaten en in een verwarmde kamer te blijven tot wanneer het gevaar geweken is. Tegen de industriëelen zal tot geen rechtsvervolging worden overgegaan. Zij zullen echter verplicht worden, vooral bij mistig en koud weder, de ontsnapping van rook en gassen uit de schoorsteen pijpen hunner fabrieken, tot het uiterste minimum te beperken. Korte Berichten. Tengevolge van het springen van een voorband is gistermiddag bij Giffers een autobus omgeslagen, waarin onder wijzeressen uit Duitsch-Zwitserland een uitstapje hadden gemaakt. De chauffeur en vier onderwijzeressen zijn om het le ven gekomen, terwijl de meeste inzitten den werden gewond. Een wervelstorm heeft de Japansclie kust aan de Stille Zuidzee geteisterd. Tol nu toe zijn 80 slachtoffers geborgen. Steunregeling voor werkloozen. Ten stadhuize te Maastricht werd Woensdagnamiddag een telegram ontvan gen van den Minister van Binnenlandsche Zaken en Landbouw, waarin wordt ver klaard, dat het door den gemeenteraad genomen besluit tot uitkeering aan de uit getrokken werkloozen van 80 pet. hunner laatstgenoten steungeld niet de goedkeu ring der regeering kan hebben en de Rijksbijdrage in de steungelden in ge vaar brengt. Voor de gemeenteraadsvergadering van Vrijdag a.s. is thans ter behandeling aan gekondigd een voorstel van B. en W. tot vaststelling van een gewijzigde regeling. SaJarisvermindering bi] de Amsterd. Bank. Gemeld' wordt, dat naar aanleiding van de vele bezwaren, welke door leden van bet personeel der Amsterdamsche Bank, tegen de salarisvermindering van 10 pet. zijn ingebracht, de directie beslaten heeft de tweede salarisvermindering van 5 pet., welke zou ingaan op 1 Januari 1932, tot nader bericht op te schorten. De salarissen zuÜen dus met ingang van 1 Nov. met 5 pet. verminderd wor den. De Wieringermeerpolder. Op de schriftelijke vraag van het Tweede Kamerlid van der Waerden be treffende bekendmaking van het advies van den Zuiderzeeraad inzake het beheer van den Wieringermeerpolder en de uit gifte der Zuiderzeegronden, heeft de Mi nister van Waterstaat geantwoord, dat het niet gebruikelijk is ambtelijke rapporten aan de Staten-Generaal over te leggen. Intusschen ligt het in het voornemen bij de behandeling van de ontwerp-begroo- ting van het Zuiderzeefonds voor 1932, waarbij deze aangelegenheid vanzelf ter sprake komt, aan de hand van het in de Memorie van Toelichting medegedeelde, nadere inlichtingen te verstrekken. Werkverruiming. De gemeenteraad van Monster heeft be sloten om werkloozen bij particulieren te werk te stellen tegen een weekloon van f 22. Van dit bedrag zal de gemeente f 10 bijbetalen, zoodat de werkgever voor f 12 per week een kracht zal kunnen krijgen. Er zal streng toegezien worden, dat slechts werk wordt verricht, dat eigenlijk improductief is en reeds geruimen tijd is blijven liggen. Deze noodmaatregel zal gelden tot uiterlijk 1 Januari 1932. Prof. Mr D. P. D. Fabius. Naar het „Vaderland" verneemt, is Prof. Fabius dezer dagen naar huis te ruggekeerd, nadat met de behandeling in bet Ziekenhuis niet het gewenschte resul taat was verkregen. Tijdelijke sluiting van fabriek. De fabriek van de Hollandsche Metal lurgische Bedrijven te Arnhem zal op 1 November voor eenigen tijd worden geslo ten, waardoor ongeveer 70 werkbeden zullen worden ontslagen. Deze stopzetting is een gevolg van do koersdaling van het Engelsche pond, wel ke bet ondoenlijk maakt om het bedrijf op den bestaanden voet voort te zetten. De directie is voornemens een reorga nisatie uit te voeren, hoofdzakelijk be staande in bezuinigingen over de gehee le lijn, doch ook in opvoering van de ca paciteit van de fabriek. Men hoopt over enkele maanden tot heropening van het bedrijf te kunnen overgaan. EERSTE KAMER. interpellatie-De Savornin Lohman inzake den stand der Nederlandsch-Belgische onderhandelingen. De heer De Savornin Lohman (G. H.) heeft gisteren geïnterpelleerd over den stand der Nederlandsch-Belgi sche onderhandelingen. Hij vroeg, of het juist is, dat is onderhandeld over een kanaal, dat het open Scheldevak vermijdt en dat noordwaarts van de Eendracht over den vasten wal van Noord-Brabant zou loopen. De interpellant zou zulk een kanaal 'n pseudo-Moerdijkkanaal achten en vroeg, of de regeering. gestand zou doen aan haar toezegging, dat zij het votum der Eerste Kamer betreffend bet verworpen verdrag ten volle zal eerbiedigen. Minister Beelaerts zeide in zijn antwoord, dat ons staatsrecht aan de Staten-Generaal geen medezeggenschap toekent over de voorbereiding van een verdrag. Dus thans, nu de onderhande lingen met België nog gaande zijn, kan de regeering niet meer mededeelen dan zij heeft gedaan. Alleen wenschte spr. nader te treden in de kwestie van het open Scheldevak, omdat hieromtrent in zekere kringen 'n misverstand bestaat. Spr. betoogde, dat het met het offici- eele Nederlandsche standpunt geenszins in strijd zou zijn, als in de Schelde een strekdam werd aangelegd, om de binnen vaart van de zeevaart te scheiden. Dit plan is bet eerst gelanceerd door Ir Van Konijnenburg. Aan weerszijden van dien strekdam was een kleine opening, zoo dat het te verkrijgen bassin in open ver binding zou staan met de Schelde. Tegen dezen strekdam is hier te lande nergens bezwaar gemaakt. Spr. zegt ech ter met nadruk, dat op den duur niet ontkomen zou kunnen worden aan dichting van deze gaten. Het opzettelijk openlaten daar van zou zijn, door de getijwerking, een opzettelijke verkeersbelemmering. In de verbinding kan beter worden voorzien door een afzonderlijk toeleidingskanaal. Door een open verbinding zou een sluis meer noodig zijn, en de vaartduur met een half uur worden verlengd. Het zcvu niet loyaal zijn, te trachten hier een vol strekt noodeloozen weerstand in te scha kelen. Dit zou een kleine politiek zijn. Een goede verstandhouding met Bel gië kan niet worden verkregen, indien één der partijen, door vast te houden aan opzettelijke noodelooze verkeersbelemme- ringen, blijk zou geven tot minnelijk over leg in den grond niet bereid te zijn. Binnenland. De Eerste Kamer over de Nederlandsch- Belgische onderhandelingen. Bij Schiermonnikoog is een Amerikaansch jacht vergaan. Het drama te Ovezand voor bet Haagsche Gerechtshof. Buitenland. Het Spaansche kabinet afgetreden. De Duitsche minister Dietrich over de rede van Schacht. De heer De Savornin Lohman sprak er zijn leedwezen over uit, dat do minister bij zulk een nationale aan gelegenheid niet meer de openbaarheid betracht. Verder wees hij er op, dat hier toch een groot verschil is met het kanaal-Van Konijnenburg, dat nationaal georiënteerd is, terwijl het plan-Beelaerts interna^ tionaal is georiënteerd. Het eerste dient ook de belangen van Gent, dat Z. Vlaanderen als voorland heeft; bet twee de bevoordeelt alleen Antwerpen. Het ka naal-Van Konijnenburg is ook meer ge schikt voor de afwatering van West-Bra bant. De beer v. Embden ontwikkelde staatsrechtelijke bezwaren tegen een in terpellatie als hier gehouden. De iheer van Lan schot (R.K.) vroeg aan de Regeering nog eens zeer ernstig te overwegen of het wel gewenscht is, de open verbinding van de Schelde prijs te geven. Een gesloten kanaal zou het karakter kunnen krijgen van een internationale verbinding, waarover een vreemde mo gendheid medezeggenschap zou krijgen. Verder werd nog het woord gevoerd door de heeren D e Z e e u w (S.D.), Kos ter (Lib.) en B r i t (A.R.), welke laat ste er op wees, dat in strijd met de gedane toezeggingen, practisch aan alle Belgi sche eischen wordt voldaan. La zijn repliek verklaarde Minister Beelaerts, dat zijn standpunt is en blijft, dat het niet in 's lands belang is, thans in discussie te treden over de zaak zelf, al is hij het met verschillende conclusies van sprekers in geenen deele eens. Het betreft hier buitengewone omstan digheden die zeer moeilijk zijn, zoodat het hier nog noodiger is, te zwijgen. 'Spr. herhaalt dat de Regee ring vasthoudt aan de richt lijnen, in het memorandum van 1927 getrokken, en daarvan zal zij niet afwijkem TWEEDE KAMER. Mobilisatie-slachtoffers* De Tweede Kamer heeft gisteren voort gezet de behandeling van het wetsontwerp inzake geldelijke uitkeeringen aan de z.g. mobilisatie-slachtoffers. Het aanhangige ontwerp gaat van een anderen grondslag uit dan de tegenwoor dige wet van '27. Deze regelt de geheele materie, maar het wetsontwerp geeft slechts een wettelijke basis aan de uit keeringen. Het beloop daarvan zal wor den overgelaten aan 'n algemeenen maat regel van bestuur. Volgens de regeering geeft zulks grootere soepelheid en kan daardoor tegemoet worden gekomen aan de bezwaren tegen de thans werkende regeling. Voorts vallen volgens het wetsontwerp twee nieuwe categoriën onder het be grip „mobilisatieslaohtoffer". Volgens de bestaande regeling vallen er onder, wie gediend hebben tusschen 1 Augustus 1914 en 1 Januari 1920 en die voor 1 Januari 1923 wegens ziels- of li chaamsgebreken zijn ontslagen, benevens hun weduwen en weezen. Het wetsontwerp verlegt de grens 2 jaar later en spreek', van wie voor 1 Januari 1925 ontslagen zijn. De andere categorie, welke het wets ontwerp onder de regeling brengt, bestaal uit degenen, die gemobiliseerd geweest zijn en die voor 1 Januari 1925 wegens tdels- pf lichaamsgebreken gepensipnneerd

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1931 | | pagina 1